WEEK VAN DE VALPREVENTIE

Transcriptie

1

2 2 Inhoud INHOUD 2 WEEK VAN DE VALPREVENTIE AANBOD MATERIALEN 4 VLAAMSE PRAKTIJKRICHTLIJNEN 4 MFO-PAKKET VALPREVENTIE EN MEDICATIE 5 FLYER MEDICATIE 6 ALGORITMES MEDICATIE 6 FOLDERS - BROCHURES 7 AFFICHES 9 FILMPJES 11 ROLL-UP BANNERS 14 PLACEMATS 15 CHECKLISTS 16 VOORBEELDARTIKELS 17 UITNODIGING 18 AANBOD ACTIVITEITEN 20 VORMING 20 VOORSTELLINGEN 25 DANS JE LEVEN LANG! FEEST 27 OEFENPAKKETTEN: SPECIFIEKE OEFENINGEN 28 STAP ACTIVITEITEN 31 FIETS ACTIVITEITEN 33 WANDELING IN DE BUURT 34 (GEZELSCHAP)SPELLEN 35 VALPREVENTIEPARCOURS 37 VALBUS 38

3 3 Week van de Valpreventie 2016 Effectieve val- en fractuurpreventiemaatregelen vallen of staan met de actieve medewerking en inbreng van de oudere zelf, de familie - mantelzorgers en de zorgverleners. Onze slogan 'blijf actief, vermijd vallen' heeft dan ook een dubbele alle ouderen Uit voorgaande edities van de Week van de Valpreventie weten we reeds dat een dagelijkse portie beweging je fit en actief houdt! Maar ook door het geleidelijk afbouwen van slaapmedicatie blijf je meer alert, waardoor het aantal valpartijen omgeving oudere - zorgverleners Blijf actief op zoek gaan naar een creatieve aanpak ter preventie van vallen bij ouderen in je werk- of omgeving. Inspiratie nodig? Neem ons aanbod van materialen en activiteiten door. Mogelijks brengt dit je op goede ideeën! Ook wij beloven actief te blijven en samen met jullie verder werk te maken van een valarm Vlaanderen! Zo ontwikkelde het Expertisecentrum Val- en Fractuurpreventie Vlaanderen de voorbije jaren immers heel wat materialen en activiteiten in samenwerking met experten uit het werkveld. Ons aanbod omvat ook activiteiten en materialen van andere Vlaamse organisaties, waarmee het expertisecentrum samenwerkt. Onderstaand vind je een overzicht van onze actuele materialen & activiteiten. Per materiaal/activiteit wordt aangegeven voor welke setting ( of woonzorgcentrum) dit van toepassing is. Bijkomend wordt ook duidelijk aangegeven hoe de materialen & activiteiten kunnen verkregen worden: gratis download via beschikbaar via externe organisaties bestellen of reserveren & ontlenen bij het Logo (LOkaal GezondheidsOverleg): in dit geval open je 1 maal de onlinepagina 'bestellen of ontlenen' en duid je op deze pagina alle materialen en/of activiteiten aan die jouw organisatie wenst te bestellen - ontlenen. Door jouw 'gemeente' correct in te geven, zal de bestelling bij het juiste Logo in jouw buurt terecht komen. Het Logo zal nadien contact opnemen.

4 4 Aanbod materialen Vlaamse praktijkrichtlijnen Onderstaande praktijkrichtlijnen zijn gebaseerd op de best beschikbare wetenschappelijke evidentie en op de (klinische en wetenschappelijke) expertise van de partners van het Expertiscentrum Val- en fractuurpreventie Vlaanderen (EVV): Valpreventie bij wonende ouderen, een praktijkrichtlijn voor Vlaanderen is een leidraad voor huisartsen, verpleegkundigen, ergotherapeuten en kinesitherapeuten in de zorg die kan helpen om in de dagelijkse praktijk valpartijen te detecteren, te evalueren en te behandelen, om zo nieuwe valpartijen en de mogelijk ernstige gevolgen te voorkomen. download: praktijkrichtlijn overzichtsschema werkfiche koop: via ACCO Valpreventie in Woonzorgcentra: Praktijkrichtlijn Vlaanderen is een leidraad die kan helpen om in de dagelijkse praktijk valincidenten in woonzorgcentra te detecteren, te evalueren en te behandelen, om zo nieuwe valincidenten en de mogelijk ernstige gevolgen te voorkomen. download: praktijkrichtlijn overzichtsschema werkfiche koop: via ACCO

5 5 MFO-pakket valpreventie en medicatie MFO-pakket valpreventie en medicatie Een MFO, of Medisch Farmaceutisch Overleg, is een lokaal overleg waarbij verschillende hulpverleners een situatie bespreken aan de hand van casussen en richtvragen met als doel hierover afspraken te maken. In de setting is het MFO in eerste instantie bedoeld voor artsen en apothekers, maar ook andere zorgverleners, zoals (hoofd)verpleegkundigen kunnen betrokken worden. Belangrijk: Het MFO Valpreventie en medicatie is geen bijscholing als dusdanig over valproblematiek, maar focust zich wel op het maken van lokale afspraken over medicatie en valproblematiek. Als men een opleiding over valpreventie wenst, kan men beroep doen op de andere beschikbare vormingsmogelijkheden op. Download de verschillende onderdelen van het MFOpakket: Presentatie Spreektekst Stappenplan voor opstart Verslag Evaluatieformulier Indien je een MFO wenst te organiseren, neem contact op: Apothekers met je lokale beroepsvereniging Huisartsen met je LMN of huisartsenkring

6 6 Flyer medicatie Flyer Van slaappillen kan je vallen De flyer informeert over het verhoogd risico op vallen bij het gebruik van slaappillen en geeft tips voor een gezonde nachtrust. download flyer (enkel download flyer (dubbel bestel bij het Logo (zolang de voorraad strekt) Algoritmes medicatie Algoritmes voor oordeelkundig gebruik van psychofarmaca i.k.v. valrisico bij ouderen Download de steekkaarten: NIEUW! De algoritmes informeren gezondheidswerkers zoals artsen, apothekers, verpleegkundigen,... over de invloed van psychofarmaca op het verhoogde valrisico bij ouderen en begeleiden hen bij het rationaliseren en eventueel afbouwen/stoppen van psychofarmaca. Achtergrondinformatie psychofarmaca en verhoogd valrisico Algoritme benzodiazepines/z-producten Algoritme antidepressiva Algoritme antipsychotica Instructies afbouw benzodiazepines

7 7 Folders - brochures Verspreid informatie aan ouderen via folders en brochures. Ons aanbod: Educatiebrochure Van slaappillen kan je vallen NIEUW! Deze brochure informeert 65-plussers die een slaap- of kalmeringsmiddel gebruiken over de negatieve gevolgen van langdurig gebruik, met specifieke aandacht voor het effect op het valrisico. In de brochure worden een aantal zeer concrete tips gegeven voor een goede nachtrust zonder slaapmedicatie. download brochure bestel bij het Logo (zolang de voorraad strekt) Belangrijk: Het is de bedoeling dat een gezondheidswerker (arts, apotheker, verpleegkundige) de brochure samen met de patiënt overloopt en bespreekt. Folder Valpreventie in woonzorgcentra: wat u zelf kan doen' download folder In deze folder worden een aantal zeer concrete tips weergegeven, waarmee de bewoner van een woonzorgcentrum rekening kan houden om een valpartij en de bestel bij het Logo (zolang de voorraad strekt) vaak ernstige gevolgen daarvan te voorkomen. Folder Dans je leven lang!' Deze folder duidt de positieve effecten van bewegen op het vermijden van vallen. download folder bestel bij het Logo (zolang de voorraad strekt)

8 8 Folder 'Zelfstandig wonen, iets voor u' download folder Deze folder reikt tips aan om actief te blijven, de veiligheid van de oudere te verhogen en de risicofactoren van vallen na te gaan. bestel bij het Logo (zolang de voorraad strekt) Folder 'Vermijd vallen' Deze folder reikt 55-plussers tips aan om vallen te vermijden. download folder bestel bij het Logo (zolang de voorraad strekt) Folder 'Laat je niet vallen' Deze folder van CM reikt tips aan om fit en gezond te blijven, en veilig op beide benen te blijven staan. download folder bestel bij CM (02/ of Folder 'Vallen voorkomen' download folder Deze folder van CM biedt informatie rond het valrisico bij wonende ouderen en reikt tips aan om 'val'veiliger door het leven de gaan. bestel bij CM-kantoor in je buurt

9 9 Brochure 'Zo lang mogelijk zelfstandig blijven wonen, hoe doet u dat?' Deze brochure van de Koning Boudewijn Stichting wil (toekomstige) ouderen helpen om hun woning en gedrag vanuit een nieuw oogpunt te bekijken. download brochure Brochure 'Loop niet in de val!' Deze brochure geeft antwoord op vragen rond valpreventie en biedt kleine, eenvoudige oplossingen aan. download brochure Affiches Zet valpreventie in de kijker met affiches. Ons aanbod: Affiche Van slaappillen kan je vallen Affiche met blauwe achtergrond: download affiche bestel bij het Logo (zolang de voorraad strekt) Affiche met witte achtergrond download affiche

10 10 Affiche 'Blijf actief, vermijd vallen! download affiche bestel bij het Logo (zolang de voorraad strekt) download affiche Affiche 'Dans je leven lang!' bestel bij het Logo (zolang de voorraad strekt) download affiche Affiche Vermijd vallen bestel bij het Logo (zolang de voorraad strekt) Affiche 'Activiteitenpiramide' download affiche (pdf) download affiche (ppt)

11 11 Affiche 'Activiteitenpiramide' download affiche (pdf) download affiche (ppt) Filmpjes Breng valpreventie in beeld aan de hand van filmpjes. Ons aanbod: Sensibilisatiefilmpje 'Van slaappillen kan je vallen' () In dit filmpje getuigen 3 ouderen over het succesvol afbouwen en stoppen van slaappillen en het effect daarvan op hun dagelijks functioneren. Professionelen geven bijkomende informatie over het gebruik van slaappillen op oudere leeftijd. bekijk/download filmpje

12 12 NIEUW! Sensibilisatiefilmpje 'Van slaappillen kan je vallen' (Thuissetting) In dit filmpje getuigt Kris Baert, voormalig Radio 2 presentator, over het succesvol afbouwen en stoppen van slaappillen en het effect daarvan op zijn dagelijks functioneren. Dr. Tom Jacobs geeft bijkomende informatie over het gebruik van slaappillen op oudere leeftijd. bekijk/download filmpje Kortfilm Erkenning van de valproblematiek Paula Sémer, voormalig televisiepresentatrice, is aan het woord over haar ervaringen met valpartijen en wat zij er aan doet om ze te voorkomen. bekijk/download filmpje Kortfilm 'Dans je leven lang!' promotiefilmpje Bekijk hoe ook Janine Bischops haar schouders onder de Week van de Valpreventie zet! bekijk/download filmpje Kortfilm Dans je leven lang! instructiefiefilmpje Filip D Haeze demonstreert stap voor stap de Dans je leven lang! danspasjes uit het promotiefilmpje. bekijk/download filmpje

13 13 Kortfilm 'Interview met senioren' De oudste dansende Gentenaar (m/v) en de oudste professionele danser getuigen over hun motivatie en de voordelen van dansen en bekijk/download filmpje bewegen. Dit filmpje werd opgenomen tijdens de persconferentie van de Week van de Valpreventie 2014 te Gent. Kortfilms 'De pijnlijke zaken' bekijk Ludieke filmpjes De pijnlijke zaak brengen typische valscenario s in kaart; in drie filmpjes komt een reporter bij een oudere die net is gevallen, en hij zoekt uit wat er is misgegaan; per filmpje wordt de focus gelegd op 1 risicofactor; daarnaast is er ook een 4de 'Rik onderuit 'Leen ligt er' 'Nora gaat neer' Compilatiefilmpje compilatiefilmpje beschikbaar. Kortfilm Veilig binnen? Gerard, een kranige 55-plusser, in zijn dagelijks doen. Een aantal risicofactoren voor vallen worden in beeld gebracht aan de hand van bekijk filmpje het verhaal van Gerard en verschillende getuigenissen van 55- plussers.

14 14 Roll-up banners Om val- en fractuurpreventie in de kijker te zetten, kan je gebruik maken van de banners. De duidelijk zichtbare roll-up toont dat je als organisatie investeert in het vermijden van valpartijen. Ons aanbod: Roll-up 'Van slaappillen kan je download banner reseveer en ontleen gratis bij het Logo (max. 1 dag, opgelet beperkte vallen' oplage) download banner reseveer en ontleen gratis bij het Logo (max. 1 dag, opgelet beperkte Roll-up 'Dans je leven lang' oplage)

15 15 download banner Roll-up 'Blijf actief, vermijd vallen' reserveer en ontleen gratis bij het Logo (max. 1 dag, opgelet beperkte oplage) Placemats Zet valpreventie in de kijker tijdens het eten, door gebruik te maken van de placemat 'Valpreventie': Placemat 'Van slaappillen kan je vallen' De placemat informeert over het verhoogd risico op vallen bij het gebruik van slaappillen en geeft tips voor een gezonde nachtrust. Placemat met blauwe achtergrond: download placemat bestel bij het Logo (zolang de voorraad strekt) Placemat met witte achtergrond download placemat download placemat Placemat 'Activiteitenpiramide' setting bestel bij het Logo (zolang de voorraad strekt)

16 16 download placemat Placemat 'Activiteitenpiramide' woonzorgcentrum bestel bij het Logo (zolang de voorraad strekt) Checklists Ga aan de slag met 1 van onderstaande hulpmiddelen: FOTO OMSCHRIJVING SETTING VERKRIJGBAAR VIA Checklist voor een veilige huisinrichting Deze checklist is een hulpmiddel om de veiligheid van de woning in kaart te brengen. De vragen doen je stilstaan bij het eigen gedrag en woning. De bevraagde items zijn zo gerangschikt dat de 55-plusser stapsgewijs door het huis kan wandelen om ze te beantwoorden. De checklist beoordeelt niet de kwaliteit van de woning, maar vestigt de aandacht op onveilige situaties en onveilig gedrag die aanleiding kunnen geven tot een valpartij. download checklist Werkfiche valpreventie in setting De praktijkrichtlijn Valpreventie bij wonende ouderen: Praktijkrichtlijn voor Vlaanderen' bevat een handige werkfiche, waarmee je als huisarts, kinesitherapeut, ergotherapeut of verpleegkundige eenvoudig aan de slag kan in de eigen praktijk. download werkfiche

17 17 FOTO OMSCHRIJVING SETTING VERKRIJGBAAR VIA Werkfiche valpreventie in woonzorgcentra Door gebruik te maken van de werkfiche uit de praktijkrichtlijn Valpreventie in Woonzorgcentra: Praktijkrichtlijn voor Vlaanderen, kunnen de aanwezige valpreventiemaatregelen in het woonzorgcentrum geëvalueerd worden. Meer specifiek worden de valpreventiemaatregelen op voorzieningsniveau, de individuele valpreventiemaatregelen, de individuele fractuurpreventiemaatregelen en de follow-up onder de loep genomen. download werkfiche Voorbeeldartikels Plaats een artikel rond val-en fractuurpreventie in de nieuwsbrief of op de website van uw organisatie, of in een lokaal tijdschrift of infoblad. NIEUW! Oproepbrief Week van de Valpreventie 2016' Dit artikel kan gebruikt worden voor de aankondiging van de Week van de Valpreventie download artikel NIEUW! Voorbeeldartikel Week van de Valpreventie 2016', gericht naar ouderen download artikel Dit artikel richt zich naar de oudere zelf en bespreekt de risicofactor medicatie en het

18 18 belang van val-en fractuurpreventie. Het artikel biedt de mogelijkheid om als organisatie de eigen activiteiten in het kader van de Week van de Valpreventie 2016 bekend te maken. NIEUW! Voorbeeldartikel Week van de Valpreventie 2016', gericht naar hulpverleners Dit artikel biedt meer uitgebreide informatie rond de Week van de Valpreventie 2016 en bespreekt kort de problematiek van het gebruik van psychofarmaca en valrisico. Er is ruimte om lokale initiatieven aan te kondigen. download artikel Uitnodiging Nodig zoveel mogelijk ouderen uit om deel te nemen aan de activiteiten die door jouw organisatie, vereniging... tijdens de Week van de Valpreventie worden georganiseerd.

19 19 Personaliseer deze uitnodiging om 65-plussers in de eigen regio warm te maken om deel te nemen aan 1 of meerdere activiteiten m.b.t. valpreventie die worden georganiseerd. download : uitnodiging : uitnodiging Personaliseer deze uitnodiging voor het dansfeest dat jullie organiseren. download uitnodiging

20 20 Aanbod activiteiten Vorming Vorming huisarts, kinesitherapeut, ergotherapeut, en verpleegkundige werkzaam in de setting Deze vorming wordt gegeven door de referentiepersonen valpreventie, opgeleid vanuit het Expertisecentrum Val- en Fractuurpreventie Vlaanderen. De referentiepersonen zijn hulpverleners (huisarts, kinesitherapeut, ergotherapeut of verpleegkundige) die actief zijn in de eerstelijnszorg. De vorming is gebaseerd op de praktijkrichtlijn 'Valpreventie bij wonende ouderen, een praktijkrichtlijn voor Vlaanderen', en richt zich mono- of multidisciplinair op huisartsen, ergotherapeuten, kinesitherapeuten en verpleegkundigen werkzaam in de zorg. Vraag aan bij de referentiepersoon valpreventie uit jouw regio (minimum 2 maanden op voorhand) Kostprijs: 100/uur (exclusief vervoerskosten: 0,30/km) Duur: gemiddeld 2 uur

21 21 Vorming huisarts, kinesitherapeut, ergotherapeut, verpleegkundige, verzorgende, zorgkundige werkzaam in een woonzorgcentrum Deze vorming wordt gegeven door de referentiepersonen Valpreventie, opgeleid vanuit het Expertisecentrum Val- en fractuurpreventie Vlaanderen. De vorming is gebaseerd op 'Valpreventie in Woonzorgcentra: Praktijkrichtlijn Vlaanderen', en richt zich mono- of multidisciplinair op huisartsen, ergotherapeuten, kinesitherapeuten, verpleegkundigen en zorgkundigen werkzaam in een woonzorgcentrum. Vraag aan bij de referentiepersoon valpreventie uit jouw regio (minimum 2 maanden op voorhand) Kostprijs: 100/uur (exclusief vervoerskosten: 0,30/km) Duur: gemiddeld 2 uur

22 22 Vorming verzorgenden, zorgkundigen, poetshulp werkzaam in de setting Deze vorming wordt gegeven door gespreksleiders valpreventie van het Rode Kruis, opgeleid vanuit het Rode Kruis i.s.m. het Expertisecentrum Val- en Fractuurpreventie Vlaanderen. De vorming is gebaseerd op de praktijkrichtlijn 'Valpreventie bij wonende Vraag aan bij het Rode Kruis Kostprijs: 70/uur(voor 20 deelnemers) ouderen, een praktijkrichtlijn voor Vlaanderen', en richt zich mono- of multidisciplinair op verzorgenden, zorgkunden en poetshulp Duur: 3 uur werkzaam in de zorg. Vorming ouderen en mantelzorgers Vraag aan bij het Logo uit uw NIEUW! Deze vorming richt zich op ouderen en mantelzorgers en wordt gegeven door een lesgever valpreventie opgeleid vanuit het Expertisecentrum Val- en fractuurpreventie Vlaanderen. De vorming regio (minimum 6 weken op voorhand) Kostprijs: vrijwilligersvergoeding behandelt de valproblematiek en de belangrijkste risicofactoren van (exclusief vervoerskosten: vallen. Er worden tips meegegeven om het eigen valrisico te 0,3412/km) verkleinen. Duur: 1 à 2 uur

23 23 Vorming ouderen Deze vorming behandelt de belangrijkste risicofactoren van vallen, waarbij de factor medicatie meer uitgebreid wordt toegelicht. De vorming kan gegeven worden door een zorgverlener met (para)medische achtergrond. Tips: Interessante website: Slapen Interessante brochures: Slapen Slaapadvies voor rusbewoners Doe-boek 'Slaapwel' Is uw gemeente een BOEBS gemeente? Dan kan u deze presentatie gebruiken als inleiding op de vorming om lokale initiatieven in beeld te brengen. download Presentatie Spreektekst Handleiding download Prestentatie BOEBS gemeente Spreektekst

24 24 Interactief bordspel Valpreventie nader bekeken Valpreventie nader bekeken is een interactief bordspel voor verpleegkundigen, zorgkundigen en paramedici waarbij de deelnemers op een originele manier worden meegenomen doorheen de leefwereld van de oudere persoon. Aan de hand van kennisvragen, doe-opdrachten en juist/fout vragen kan op korte tijd een grote kennis vergaard worden rond het thema valpreventie. Het interactief bordspel is ontwikkeld en wordt gegeven door Peggy Lavaerts en Robin Biets, beiden werkzaam als geriatrisch support team verpleegkundigen in het Sint-Trudo ziekenhuis te Sint-Truiden. Het spel duurt ongeveer 2 uren en is geschikt voor maximum 15 deelnemers. Vraag aan bij Peggy Lavaerts (peggy.lavaerts@stzh.be 011/ ) of Robin Biets (Robin.biets@stzh.be 011/ ) (opgelet, aanvraag minimum 1 à 2 maand op voorhand doorgeven) Kostprijs: 250 (exclusief vervoerskosten: 0,30 /km)

25 25 Voorstellingen Voorstelling Kris Baert: "Hoe slapen weer een zaligheid werd" NIEUW! "Hoe slapen weer een zaligheid werd" is het levensechte relaas van Kris Baert. Hij vertelt er ronduit over zijn verslaving aan de slaappil en hoe hij er in geslaagd is om ze definitief in de doos te laten. Een vleugje lichtvoetigheid, emotie en humor zijn nooit ver weg bij deze bevlogen spreker. Tussendoor zingt Kris ook een paar mooie liedjes die iets te maken hebben met slapen Vraag aan bij: Kris Baert via of 0477/ Kostprijs: 300 per voorstelling (alle kosten inbegrepen) Duur: 1,5h Meer info over deze voorstelling vind je in volgende brochure.

26 26 Toneelstuk: "Trap niet in de val" Terug van weggeweest "Trap niet in de val" is een ludiek en tegelijkertijd educatief toneelstuk over valpreventie gespeeld voor en door senioren. Het verhaal speelt zich af in een alledaagse leefruimte waar de riskante punten in het kader van een verhoogd valrisico in de kijker worden geplaatst. Ook worden er verschillende tips aangereikt om valincidenten te vermijden. Toneelgezelschap: senioren en medioren van de Vraag aan bij: Roger Gordebeke via of 053/ Kostprijs: 300 (excl. verplaatsingskosten: 0,40/km vanuit Letterhoutem) Duur: 45 minuten Letterhoutemse Toneelgroep

27 27 Dans je leven lang! feest Organiseer je eigen dansfeest en zet ouderen aan het bewegen! Dans je leven lang! 'Dans je leven lang! betreft een Vlaamse campagne om zoveel mogelijk ouderen in beweging te krijgen. De chachacha of de jive. Een ballroomdans of een polonaise. Het maakt niet uit. Zolang alle ouderen uit de buurt maar komen dansen, net als vroeger. Met hun man of vrouw, zoon of dochter, buurvrouw... Want dansen is bewegen. Maar dan veel leuker! Organiseer dus zelf een leuk dansfeest voor ouderen uit de eigen buurt/woonzorgcentrum! Zo kunnen we hen samen in beweging houden. Want ouderen fit en actief houden, daar draait het uiteindelijk om! download Spandoek 'Dans je leven lang' Stappenplan 'Dans je leven lang' Affiche 'Dans je leven lang' Uitnodigingskaart 'Dans je leven lang' Placemat setting of placemat woonzorgcentrum

28 28 Oefenpakketten: Specifieke oefeningen Bewegen is één van de belangrijkste factoren om vallen te voorkomen. Zo lang mogelijk fit en actief blijven, is dan ook de boodschap! Naast de dagelijkse activiteiten, is het eveneens belangrijk dat ouderen 2 à 3 maal per week gedurende minstens 30 minuten specifieke oefeningen uit voeren die de lenigheid en uithouding vergroten, het evenwicht verbeteren en de spieren versterken. Onderstaande oefenpakketten bieden een overzicht van oefeningen voor kinesitherapeuten, met ondersteuning van huisarts, verpleegkundige, ergotherapeut. oefenpakket 'Specifieke oefeningen op maat van de wonende oudere' Verschillende soorten specifieke oefeningen op maat voor de wonende oudere ter bevordering van lenigheid, kracht en evenwicht, worden in beeld gebracht. download specifieke oefeningen voor wonende oudere oefenpakket 'oefenprogramma vanuit zittende houding' Dit document kwam tot stand in samenwerking tussen EVV en ProFouND download oefenprogramma vanuit zittende houding oefenpakket 'oefenprogramma voor een stabiele houding, spierkracht en evenwicht' Dit document kwam tot stand in samenwerking tussen EVV en ProFouND. download oe²fenprogramma voor een stabiele houding, spierkracht en evenwicht

29 29 'Activiteitenkaarten voor Actief Ouder Worden' Ben je als kinesitherapeut of ergotherapeut op zoek naar een sessie groepsgymnastiek voor een groep ouderen? Maak dan gebruik van de Activiteitenkaarten voor Actief Ouder Worden (opgesteld door de Thematic Network in Adapted Physical Activity (Thenapa) in samenwerking met de KU Leuven). De focus ligt op bewegingsoefeningen die werken op spierversteviging, lenigheid, uithouding en evenwicht. Zo worden ouderen getraind op de lichamelijke factoren die zorgen dat het risico op vallen vermindert. De lessen duren een uurtje. De locatie bepaal je zelf. Zitdans De vernieuwde handleiding omvat een aanbod van 17 eenvoudige zit- en combidansen, met en zonder materiaal, in kring en op stimulerende muziek. Zeer geschikt voor een ouder publiek. Genieten in de beweging is steeds het leidmotief. Stoelaerobics Bewegen op en rond stoelen is niet enkel geschikt voor ouderen! Deze handleiding is bedoeld voor personen die (willen) bewegingsles geven aan ouderen en bevat, naast een 300-tal oefeningen die op muziek worden uitgevoerd op en rond de stoel, download Activiteitenkaarten voor Actief Ouder Worden reserveer en ontleen de papieren versie gratis bij het Logo in jouw buurt (opgelet, beperkte oplage) bestel de handleiding zitdans aan 8 via vlaamsbrabant@fros.be; organisaties die de handleiding 'zitdans' sinds 2013 reeds in hun bezit hebben, kunnen de aanvullende handleiding zitdans bestellen aan 5 via vlaamsbrabant@fros.be bestel de handleiding stoelaerobics aan 8 via vlaamsbrabant@fros.be bestel de handleiding Bewegen in groep in het rus aan 9 via vlaamsbrabant@fros.be bestel de handleiding Evenwicht en coördinatie aan 8 via vlaamsbrabant@fros.be

30 30 ook drie uitgewerkte typelessen met en zonder materiaal. Bewegen in groep in het rus Deze cursus is gericht naar lesgevers werkzaam in het. Hij bevat een kort theoretisch en uitgebreid praktisch gedeelte waarbij oefeningen voornamelijk in zit op stoelen worden uitgevoerd. De oefeningen worden weergegeven met tekeningen, er worden ook enkele zitdansjes beschreven alsook een let met ouderen en kinderen samen. Evenwicht en coördinatie Hier worden specifieke oefeningen gegeven ter preventie van valpartijen met aandacht voor een verbetering van het evenwichtsen coördinatievermogen. Er is aandacht voor krachtopbouw en stretching met reactieoefeningen en spelvormen. Hierbij komt telkens een verzendingskost van 3,5 Op aanvraag kan een train de trainer aangeboden worden voor kinesitherapeuten, ergotherapeuten, animatoren en verpleegkundigen m.b.t. stoelaerobics en zitdans, aan groepen van 10 tot 30 personen; Beschikken over een ruime (sport)zaal is wenselijk; prijs per uur vorming: 70 euro + 0,40 /km verplaatsingskosten; Inbegrepen: FROS-lesgever, gebruik materiaal, praktijk en theorie. Niet inbegrepen: syllabus; contact via vlaamsbrabant@fros.be Meer informatie bij Federatie voor Recreatie en Omnisport (FROS) (tel: )

31 31 Stap activiteiten Voldoende lichaamsbeweging is belangrijk voor de gezondheid. Beweging kan op een eenvoudige en aangename manier in het dagelijkse leven geïntegreerd worden met: '10000 stappen' Eenvoudig, makkelijk en motiverend aan de hand van een stappenteller! Het project stappen Vlaanderen richt zich tot volwassenen. Voor ouderen zijn er specifieke aanbevelingen en normen. De stappennorm voor 65- plussers is aangepast naar stappen per dag. voor meer info, surf naar 'Stap je sterk' Voor een deelnameprijs van 10 voor niet-leden en 5 voor leden van S- Sport kan gedurende 10 weken gebruik gemaakt worden van een Omron Walking Style One stappenteller, een extra bevestigingslintje en een persoonlijk stappenschema. Een ervaren wandelcoach begeleidt gedurende 10 weken. Ieder is verzekerd tijdens de wandelingen. Na die 10 weken bestaat de mogelijkheid het pakket (stappenteller, lintje en Stap-Agenda) aan te kopen voor de prijs van 20. Voor meer info, surf naar of contacteer S-sport (tel: of info@s-sport.be)

32 32 'Elke stap telt!' Via dit project van OKRA-SPORT gaan 55-plussers samen stappen. Zowel de niet actieve ouderen/instappers, de minder actieve ouderen als de sportieve ouderen doen mee. De ingrediënten van dit project zijn: een wandeltest bij het begin, twaalf niveaus, tien weken stappen, 21 opbouwplannen en een stappenteller. Voor meer info, surf naar Voor deelname of verdere vragen: contacteer of

33 33 Fiets activiteiten Elke trap telt! Wie weinig beweegt, kan mits een kleine inspanning een stuk gezondheid terug winnen, dankzij Elke trap telt. Door tien weken lang, samen vrienden en kennissen, te fietsen op eigen niveau. Aan de hand van een eenvoudige vragenlijst bepalen begeleiders welk opbouwplan voor de oudere het meest geschikt is. Voor meer info, surf naar Voor deelname of verdere vragen: contacteer ingrid.peeters Dit opbouwplan (uitgewerkt vanuit KU Leuven), geeft aan hoeveel minuten of kilometers er moeten gefietst worden. De ene start dus op niveau één, een andere op niveau vier of vijf. Starten kan vanuit acht niveaus (drie programma s voor de hometrainer en vijf voor de weg). Alle deelnemers krijgen op die manier een persoonlijk doel. Zo kan iedere 55-plusser deelnemen, of die nu sportief is of aan de zetel of Hometrainerprogramma 'Fiets mee de Ronde van Vlaanderen' Ook in woonzorgcentra is het zeer belangrijk activiteiten zoals vb. fietsen op de hometrainer, op regelmatige basis in te bouwen in de weekplanning van bewoners. Drie maal per week fietsen, zal de lenigheid, evenwicht en spierkracht verbeteren. Ouder worden gaat immers gepaard met verlies van spierkracht, minder lenig zijn en een wankel evenwicht. Dit maakt het moeilijker om bepaalde handelingen uit te voeren, die vroeger vanzelfsprekend waren. Besef echter dat dit verouderingsproces niet zomaar moet ondergaan worden. Door actief te blijven, kunnen valpartijen vermeden worden. download: hometrainerpgramma individuele kalender groepskalender bewijs van deelname

34 34 Wandeling in de buurt 'Gezondheidswandeling in de buurt' Bij de gezondheidswandelingen wordt minstens 1 keer per week gedurende een half uur in groep gewandeld. De deelnemers wandelen een kwartiertje heen en een kwartiertje terug aan een (redelijk) tempo maar met nog voldoende adem om onderweg een babbeltje te doen. Het belangrijkste is het aangepaste tempo van de deelnemer en niet de 'afstand' die wordt afgelegd. Deze gezondheidswandeling is een groepsgebonden actie, die gratis is en open staat voor alle 55-plussers. Thuis: download handleiding beweegtest : download handleiding beweegtest 'Knelpuntwandeling in de buurt' Controleer de directe woonomgeving van ouderen/de directe omgeving van het woonzorgcentrum en de binnenruimtes naar toegankelijkheid en valkuilen. Samen met een (groep) vrijwilliger(s), intermediairen en ouderen worden de knelpunten opgespoord via een knelpuntenwandeling: losse tegels, gladde hellingen, te hoge opstapjes, oversteekplaatsen... De verschillende knelpunten worden per route geïnventariseerd en gaan daarna naar de verantwoordelijke personen in de gemeente/stad voor opvolging. download de handleiding en knelpuntenfiche Tips Deze activiteit levert pas gezondheidswinst op wanneer ze minimum wekelijks en gedurende meerdere weken wordt toegepast; plan deze activiteit dus op regelmatige basis en op lange termijn in Maak gebruik van een 10-beurtenkaart en geef de deelnemers bij een volle kaart een beloning Na afloop van de gezondheidswandeling kan u een kopje koffie of warme thee aanbieden, om zo het sociaal contact en de motivatie te versterken : Zorg ervoor dat de bewoners met de verschillende hulpmiddelen (rolwagen, rollator, krukken, ) betrokken worden bij de wandeling

35 35 (gezelschap)spellen Slaapquiz NIEUW! Aan de hand van juist/fout vragen en meerkeuzevragen, komen de deelnemers vanalles te weten over slaapmedicatie (één van de risicofactoren die het valrisico bij ouderen verhoogt), alternatieven voor slaapmedicatie, slaaptips,... Na elke ronde worden de juiste antwoorden toegelicht en besproken. Tussen de verschillende rondes worden er korte intermezzo s voorzien. : download handleiding spreektekst voor de quizmaster antwoordformulier scoreblad presentatie : download handleiding spreektekst voor de quizmaster antwoordformulier scoreblad presentatie 'Valquiz' Tijdens de valquiz komen de belangrijkste risicofactoren aan bod die een val kunnen veroorzaken. De quiz bestaat uit een vul aan -ronde en een juist/fout-ronde. Na elke ronde worden de juiste antwoorden toegelicht en besproken. Tussen de vragen door is er ook een geheugenspel en een woordzoeker voorzien. : download handleiding spreektekst voor de quizmaster antwoordformulier scoreblad presentatie : download handleiding spreektekst voor de quizmaster antwoordformulier scoreblad presentatie

36 36 'Veiligheidsbingo' download Veiligheidsbingo kan gebruikt worden als variant van de valquiz en is gebaseerd op het originele bingospel, waarbij vragen over valpreventie worden geïntegreerd in het spelverloop. Het spel duurt anderhalf uur en handleiding : vragen & antwoorden : vragen & antwoorden kan gespeeld worden met 2 tot 12 spelers. Bordspel 'Huisje Weltrevree' 'Huisje Weltevree' is een spel met als spelbord een plattegrond van een doorsnee woning. De deelnemers wandelen met hun pion door het huis zoals bij een ganzenbordspel. Er zijn vakjes met doe-opdrachten en kennisvragen waardoor de spelers reflecteren over de veiligheid van hun woning en de valproblematiek. Het spel duurt ongeveer 45 minuten, is geschikt voor 65-plussers en voor maximum 6 spelers. Reserveer en ontleen gratis bij het Logo in uw buurt (opgelet, beperkte oplage)

37 37 Valpreventieparcours 'Valpreventieparcours' Het valpreventieparcours is een ludieke actie om valrisico s te bespreken en de gevolgen van onveilig gedrag aan den lijve te ondervinden. Twee groepen van personeel/mantelzorgers leggen het parcours af. De deelnemers ervaren hoe het is om in een onveilige situatie terecht te komen door een slecht gangpatroon, in het donker op zoek te gaan naar het toilet, slecht te zien of last te hebben van een lage bloeddruk. De risicofactoren van vallen worden zo op een speelse manier doorlopen. personeel mantelzorgers! NIET geschikt voor uitvoering door ouderen zelf omwille van het valrisico! download handleiding spreektekst reserveer en ontleen het parcours gratis bij het Logo in uw buurt (max. 1 dag; opgelet beperkte oplage)

38 38 Valbus 'Valbus' De valbus is een interactieve reizende tentoonstelling, waar bezoekers valrisico s leren herkennen, alsook informatie en nuttige tips krijgen om met kleine ingrepen valvrij door het leven te gaan. Aan de hand van verhalen van verschillende personages, komt u alles te weten over vallen, valgevaar en val- en fractuurpreventie. Bovendien is er ook de mogelijkheid om door een aantal kleine testjes zicht te krijgen op het eigen valrisico. Kostprijs: 300 per dag, 450 voor twee dagen per bijkomende dag (exclusief transportonkosten van 0,60/km vanaf de standplaats in Sint-Niklaas, met een limiet van 120); in de prijs is de busbegeleiding voor 1 dagdeel (Vm, nm of avond = 2u30) inbegrepen; elk bijkomend dagdeel busbegeleiding kost 50 Reserveer de valbus rechtstreeks via of tel: of daisy.celis@cm.be Vraag ook de infosessie aan die kan gekoppeld worden aan de valbus: de kostprijs hiervan is 100 bovenop de kostprijs + verplaatsingsonkosten van de lesgever