Toetsingskader voor gastouderopvang

Transcriptie

1 Bijlage 3. Beleidsregels werkwijze toezichthouder kinderopvang (artikel 3, tweede lid) Toetsingskader voor gastouderopvang Toetsingskader voor gastouderopvang Werkwijze van het toezicht op gastouderopvang Toetsingskader gastouderopvang 1

2 Inleiding Het toetsingskader gastouderopvang bevat de domeinindeling, de voorwaarden en de beslisregels. Het kader betreft een inhoudelijke uitwerking van de kwaliteitsaspecten, ingedeeld naar domeinen en voorwaarden. Vastgelegd is naar welke kwaliteitsaspecten de toezichthouder kijkt en hoe hij tot een oordeel komt. De verschillende vormen van onderzoek (onderzoek na melding, periodiek onderzoek, incidenteel onderzoek en nader onderzoek) vinden plaats op basis van dit kader. Aan de hand van dit toetsingskader komt de toezichthouder tot een oordeel over de mate waarin aan de basiskwaliteitseisen van gastouderopvang wordt voldaan. De kwaliteitsaspecten die de toezichthouder beoordeelt voor gastouderopvang zijn ingedeeld naar de volgende domeinen: 1. ouders; 2. personeel; 3. veiligheid en gezondheid; 4. pedagogisch beleid en praktijk; 5. klachten. Elk domein kent verschillende voorwaarden; criteria waarop wordt getoetst of wordt voldaan aan de kwaliteitsvoorschriften uit de Wet kinderopvang, de Beleidsregels kwaliteit kinderopvang of de Wet klachtrecht cliënten zorgsector. Het toetsingskader gastouderopvang is op zowel de reguliere gastouderopvang van toepassing als ook op innovatieve gastouderopvang in de zin van het Tijdelijk besluit innovatieve kinderopvang. Bij reguliere gastouderopvang mogen maximaal 4 kinderen (exclusief eigen kinderen), in de woning van de gastouder of de vraagouder, opgevangen worden. Bij innovatieve gastouderopvang mogen maximaal 6 kinderen (exclusief eigen kinderen) opgevangen worden en de opvang mag plaatsvinden in elke ruimte op het woonadres van de gastouder of de vraagouder. Bij elk kwaliteitsaspect is een beslisregel opgenomen waaruit duidelijk wordt aan welke voorwaarden moet worden voldaan om te komen tot een positief oordeel. Het oordeel van de toezichthouder op een kwaliteitsaspect komt via deze beslisregel tot stand. De kwalificaties voor kwaliteitsaspecten luiden: voldoende, onvoldoende, slecht. Het toetsingskader gastouderopvang is opgesteld door GGD Nederland, in opdracht van het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid en de Vereniging van Nederlandse Gemeenten. Dit toetsingkader (versie 2.0) is gewijzigd in januari 2006 Wijzigingen komen voort uit: wetswijziging Wet klachtrecht. wegnemen onduidelijkheden en verhogen uniformiteit. Toetsingskader gastouderopvang 2

3 Domeinindeling, voorwaarden en beslisregels 1. Ouders 1.1 Reglement oudercommissie 1 Wet kinderopvang (artikel 59) Voorwaarden 1 Het reglement omvat regels omtrent het aantal leden. 2 Het reglement omvat regels omtrent de wijze van kiezen van de leden. 3 Het reglement omvat regels omtrent de zittingsduur van de leden. 4 Het reglement omvat geen regels omtrent werkwijze van de oudercommissie. 5 Een wijziging van het reglement behoeft instemming van de oudercommissie. Voldoende De houder heeft een reglement vastgesteld dat voldoet aan de voorwaarden. (Er wordt aan alle vijf voorwaarden voldaan.) Onvoldoende De houder heeft een reglement vastgesteld dat onvoldoende voldoet aan de voorwaarden. (Aan drie of vier voorwaarden wordt voldaan.) Slecht De houder heeft geen reglement vastgesteld of het reglement voldoet slecht aan de voorwaarden. (Aan twee of minder voorwaarden wordt voldaan.) 1.2 Voorwaarden oudercommissie 1 Wet kinderopvang (artikel 58) Voorwaarden De samenstelling van de oudercommissie 1 De houder is geen lid. 2 Het personeel is geen lid. 3 De leden worden gekozen uit en door de ouders. Werkwijze 4 De houder stelt de oudercommissie in de gelegenheid haar eigen werkwijze te bepalen. Voldoende Onvoldoende Slecht De houder heeft een oudercommissie ingesteld en de voorwaarden voor de oudercommissie vervuld. (Er wordt aan alle vier voorwaarden voldaan.) De houder heeft een oudercommissie ingesteld, maar de voorwaarden voor de oudercommissie onvoldoende vervuld. (Aan twee of drie voorwaarden wordt voldaan.) De houder heeft geen oudercommissie ingesteld of de voorwaarden voor de oudercommissie slecht vervuld. (Aan één of géén van de voorwaarden wordt voldaan.) 1 Conform art. 59 van de Wet kinderopvang geldt de verplichting voor het vaststellen van een reglement binnen zes maanden na melding. Het instellen van de oudercommissie op basis van dit reglement en het toepassen van het adviesrecht is eveneens aan deze termijn van zes maanden na melding gekoppeld. Toetsingskader gastouderopvang 3

4 1.3 Adviesrecht oudercommissie 1 Wet kinderopvang (artikel 60) Voorwaarden 1 De houder stelt de oudercommissie in staat haar adviesrecht te gebruiken over elk voorgenomen besluit met betrekking tot de genoemde onderwerpen. 2 2 De houder verstrekt de oudercommissie tijdig en desgevraagd schriftelijk alle informatie die deze voor de vervulling van zijn taak redelijkerwijs nodig heeft. 3 Van een gevraagd advies van de oudercommissie wijkt de houder alleen af indien hij schriftelijk en gemotiveerd aangeeft dat het belang van de kinderopvang zich tegen het advies verzet. 4 De houder stelt de oudercommissie in staat ook ongevraagd te adviseren over de genoemde onderwerpen. 2 Voldoende De houder past het adviesrecht voldoende toe. (Er wordt aan alle vier voorwaarden voldaan.) Onvoldoende De houder past het adviesrecht onvoldoende toe. (Aan twee of drie voorwaarden wordt voldaan.) Slecht De houder past het adviesrecht slecht toe. (Aan één of géén van de voorwaarden wordt voldaan.) 2 Het gaat hier om de volgende onderwerpen: het bieden van verantwoorde kinderopvang; het pedagogisch beleid; voedingsaangelegenheden van algemene aard; het algemene beleid op het gebied van opvoeding, veiligheid, gezondheid; het beleid met betrekking tot spel- en ontwikkelingsactiviteiten ten behoeve van de kinderen; de vaststelling of wijziging van een regeling inzake de behandeling van klachten en het aanwijzen van personen die belast worden met de behandeling van klachten; wijziging van de prijs van kinderopvang. Toetsingskader gastouderopvang 4

5 1.4 Informatie voor ouders Wet kinderopvang (artikelen 56 en 63, vierde lid) Beleidsregels 3 kwaliteit kinderopvang (artikel 11, 12 vierde lid) Voorwaarden Inhoud van de informatie voor ouders 1 De houder informeert de ouders over het te voeren beleid. 4 2 De houder legt een afschrift van het inspectierapport op een voor ouders en personeel toegankelijke plaats. 3 De houder draagt zorg dat de risico-inventarisatie inzichtelijk is voor de ouders, wier kinderen worden opgevangen in de betreffende woning. Relatie tussen de informatie voor ouders en de praktijk 4 De informatie is gedetailleerd genoeg om ouders een correct beeld van de praktijk te geven. 5 De praktijk sluit aan bij de aan de ouders verstrekte informatie. Voldoende De houder informeert ouders voldoende. (Er wordt aan alle vijf voorwaarden voldaan.) Onvoldoende De houder informeert ouders onvoldoende. (Aan drie of vier voorwaarden wordt voldaan.) Slecht De houder informeert ouders slecht. (Aan twee of minder van de voorwaarden wordt voldaan.) 3 Normen ontleend aan de beleidsregel gelden als richtlijn. De houder mag daar eventueel van afwijken, mits hij daarvoor een goede reden heeft en ten minste een gelijkwaardig alternatief biedt voor hetgeen de betreffende norm in de beleidsregel beoogt. Is dat het geval dan is de beleidsregel op dat onderdeel niet van toepassing. 4 Het gaat hier om: het bieden van verantwoorde kinderopvang; het pedagogisch beleid; de hoeveelheid kinderen (inclusief eigen kinderen) in welke leeftijd die per gastouder maximaal worden opgevangen; de wijze van tot stand brengen en begeleiden van gastouderopvang; vooraf informatie over het beleid ten aanzien van veiligheid en gezondheid; het te voeren beleid inzake veiligheid en gezondheid; de innovatieve status van de kinderopvang; omgang met de afwijkende regelgeving indien innovatief. Toetsingskader gastouderopvang 5

6 2. Personeel 2.1 Regels voor de verklaring omtrent het gedrag Wet kinderopvang (artikelen 56, derde lid en 90, derde lid) Beleidsregels kwaliteit kinderopvang (artikel 15) Voorwaarden 1 Personen werkzaam bij het gastouderbureau zijn in het bezit van een verklaring omtrent het gedrag. 5 2 Gastouders zijn in het bezit van een verklaring omtrent het gedrag. 3 Volwassen huisgenoten die conform afspraak tussen het gastouderbureau en de gastouder worden ingezet bij de opvang, zijn in het bezit van een verklaring omtrent het gedrag. 4 De verklaring omtrent het gedrag is bij overleggen voor aanvang van de werkzaamheden niet ouder dan twee maanden. Voldoende De regels voor de verklaring omtrent het gedrag worden uitgevoerd. (Er wordt aan alle vier voorwaarden voldaan.) Onvoldoende De regels voor de verklaring omtrent het gedrag worden onvoldoende uitgevoerd. (Aan twee of drie voorwaarden wordt voldaan.) Slecht De regels voor de verklaring omtrent het gedrag worden niet uitgevoerd. (Aan één of géén van de voorwaarden wordt voldaan.) 2.2 Passende beroepskwalificatie Beleidsregels kwaliteit kinderopvang (artikelen 9, eerste lid en 14) Voldoende Slecht Alle personen werkzaam bij het gastouderbureau die belast zijn met de totstandbrenging en de begeleiding van gastouderopvang beschikken over de voor de werkzaamheden passende beroepskwalificatie zoals in de CAOkinderopvang is opgenomen. 6 Niet alle personen die belast zijn met de totstandbrenging en de begeleiding van gastouderopvang beschikken over de voor de werkzaamheden passende beroepskwalificatie zoals in de CAO-kinderopvang is opgenomen. 5 Deze verplichting geldt voor de houder, bestuurder, hoofd gastouderbureau en bemiddelingsmedewerker met een arbeidsovereenkomst. De verplichting tot overleggen van een verklaring omtrent het gedrag geldt ook voor uitzendkrachten werkzaam als bemiddelingsmedewerker op een gastouderbureau. Conform art. 10, lid 3, dienen zij alleen de eerste keer dat de werkzaamheden op een gastouderbureau aanvangen een verklaring omtrent het gedrag te overleggen. 6 Het gaat hier om de CAO-kinderopvang die voor dit gastouderbureau geldend is. Toetsingskader gastouderopvang 6

7 3. Veiligheid en gezondheid 3.1 Risico-inventarisatie veiligheid Wet kinderopvang (artikelen 49 en 56) Beleidsregels kwaliteit kinderopvang (artikel 12, tweede, derde, vierde, vijfde en zesde lid) Voorwaarden Beleid veiligheid 1 De risico-inventarisaties beschrijven de veiligheidsrisico s die de opvang van kinderen in alle voor kinderen toegankelijke ruimtes in de woning waar gastouderopvang plaatsvindt met zich meebrengt. 7 2 De risico-inventarisaties beschrijven risico s op de thema s: verbranding, vergiftiging, verdrinking, valongevallen, verstikking, verwondingen, beknelling, botsen, stoten, steken en snijden. 3 Per woning waar gastouderopvang plaatsvindt is er een plan van aanpak waarin wordt geadviseerd welke maatregelen op welk moment worden genomen in verband met de risico s. 4 Per woning waar gastouderopvang plaatsvindt, is er een registratie van ongevallen, waarbij per ongeval de aard en plaats van het ongeval, de leeftijd van het kind, de datum van het ongeval en een overzicht van te treffen maatregelen worden vermeld. Uitvoering beleid veiligheid 5 De houder brengt iedere gastouder of vraagouder in wiens woning de opvang plaatsvindt, op de hoogte van de uitkomsten van de risico-inventarisatie en het daaruit voortvloeiende plan van aanpak. 6 Alle risico-inventarisaties zijn maximaal een jaar oud en betreffen de actuele situaties. 7 Risico s worden gereduceerd doordat de houder adviseert over het nemen van preventieve maatregelen. Voldoende Onvoldoende Slecht 8 De plannen van aanpak worden uitgevoerd. 9 De houder draagt er zorg voor dat alle gastouders weten hoe te handelen in noodsituaties. De houder waarborgt de veiligheid van de kinderen zoveel mogelijk. (Er wordt aan alle negen voorwaarden voldaan.) De houder waarborgt de veiligheid van de kinderen onvoldoende, of voor minimaal de helft van alle woningen waar gastouderopvang plaatsvindt, maar niet voor alle woningen waar gastouderopvang plaatsvindt, is een risicoinventarisatie veiligheid aanwezig. (Aan vijf tot en met acht voorwaarden wordt voldaan.) De houder waarborgt de veiligheid van de kinderen slecht of er is een risico-inventarisatie veiligheid aanwezig voor minder dan de helft van de woningen waar gastouderopvang plaatsvindt. (Aan vier of minder voorwaarden wordt voldaan.) 7 Bij reguliere gastouderopvang worden kinderen in de woning van de gastouder of de vraagouder opgevangen. Bij innovatieve gastouderopvang mogen kinderen opgevangen worden in ruimtes op het woonadres, niet alleen de woning, van de gastouder of de vraagouder. In het toetsingskader wordt verder van woning gesproken. Toetsingskader gastouderopvang 7

8 3.2 Risico-inventarisatie gezondheid Wet kinderopvang (artikelen 51) Beleidsregels kwaliteit kinderopvang (artikel 8) Voorwaarden Beleid gezondheid 1 De risico-inventarisaties beschrijven de gezondheidsrisico s die de opvang van kinderen in alle voor kinderen toegankelijke ruimtes in een woning waar gastouderopvang plaatsvindt met zich meebrengt, waaronder de gezondheidsrisico s m.b.t. producten en situaties. 7 2 De risico-inventarisaties beschrijven risico s op de thema s: ziektekiemen, binnenmilieu, buitenmilieu en medisch handelen. 3 Per woning waar gastouderopvang plaatsvindt, is er een plan van aanpak waarin wordt geadviseerd welke maatregelen op welk moment worden genomen in verband met de risico s. Uitvoering beleid gezondheid 4 De houder brengt iedere gastouder of vraagouder in wiens woning de opvang plaatsvindt, op de hoogte van de uitkomsten van de risico-inventarisatie en het daaruit voortvloeiende plan van aanpak. 5 Alle risico-inventarisaties zijn maximaal een jaar oud en betreffen de actuele situatie. 6 Risico s worden gereduceerd doordat de houder adviseert over het nemen van preventieve maatregelen. Voldoende Onvoldoende Slecht 7 De plannen van aanpak worden uitgevoerd. 8 De houder draagt er zorg voor dat alle gastouders weten hoe te handelen in noodsituaties. De houder waarborgt de gezondheid van de kinderen zoveel mogelijk. (Er wordt aan alle acht voorwaarden voldaan.) De houder waarborgt de gezondheid van de kinderen onvoldoende, of voor minimaal de helft van alle woningen waar gastouderopvang plaatsvindt, maar niet voor alle woningen waar gastouderopvang plaatsvindt, is een risicoinventarisatie gezondheid aanwezig. (Aan vier tot en met zeven voorwaarden wordt voldaan.) De houder waarborgt de gezondheid van de kinderen slecht of er is een risico-inventarisatie gezondheid aanwezig voor minder dan de helft van de woningen waar gastouderopvang plaatsvindt. (Aan drie of minder voorwaarden wordt voldaan.) Toetsingskader gastouderopvang 8

9 4. Pedagogisch beleid en kwaliteit 4.1 Pedagogisch beleidsplan 8 Beleidsregels kwaliteit kinderopvang (artikel 11) Voorwaarden Pedagogisch beleidsplan 1 Het pedagogisch beleidsplan beschrijft in duidelijke en observeerbare termen de vier competenties uit de Wet kinderopvang: emotionele veiligheid, sociale competentie, persoonlijke competentie en overdracht van normen en waarden. 2 Het pedagogisch beleidsplan beschrijft in duidelijke en observeerbare termen de leeftijdsopbouw en aantallen van de kinderen die door een gastouder worden opgevangen. 3 Het pedagogisch plan beschrijft in duidelijke en observeerbare termen de eisen die aan gastouderschap worden gesteld. Uitvoering beleid 4 Alle gastouders worden geïnformeerd over de inhoud van het pedagogisch beleidsplan waardoor zij ernaar kunnen handelen. 5 Het gastouderbureau stelt zich minimaal jaarlijks op de hoogte of het handelen van de gastouders conform het pedagogisch beleidsplan geschiedt. Voldoende Er is een pedagogisch beleidsplan en dit wordt uitgevoerd. (Er wordt aan alle vijf voorwaarden voldaan.) Onvoldoende Er is een pedagogisch beleidsplan, maar niet compleet of het wordt niet uitgevoerd. (Aan drie of vier voorwaarden wordt voldaan.) Slecht Er is geen pedagogisch beleidsplan of het plan is zeer incompleet of het wordt niet uitgevoerd. (Aan twee of minder voorwaarden wordt voldaan.) 8 Conform art. 2, lid 5 van de Beleidsregels kwaliteit kinderopvang wordt het beleidsplan voor de eerste maal binnen zes maanden na melding door de houder vastgesteld. Toetsingskader gastouderopvang 9

10 4.2 Pedagogisch beleidsplan voor innovatieve gastouderopvang Beleidsregels kwaliteit kinderopvang (artikel 11, lid 3) Voldoende Onvoldoende Slecht Niet van toepassing Het pedagogisch beleidsplan beschrijft de wijze waarop de ondersteuning van een gastouder bij de gelijktijdige opvang van meer dan vier opvangkinderen door een andere volwassene in geval van calamiteiten is geregeld. Het pedagogisch beleidsplan beschrijft onvoldoende de wijze waarop de ondersteuning van een gastouder bij de gelijktijdige opvang van meer dan vier opvangkinderen door een andere volwassene in geval van calamiteiten is geregeld. Het pedagogisch beleidsplan beschrijft niet of slecht de wijze waarop de ondersteuning van een gastouder bij de gelijktijdige opvang van meer dan vier opvangkinderen door een andere volwassene in geval van calamiteiten is geregeld. Indien geen innovatieve gastouderopvang is dit item niet van toepassing. 4.3 Criteria voor de kwaliteit 9 Beleidsregels kwaliteit kinderopvang (artikelen 11, tweede en zesde lid, en 13) Voorwaarden 1 Het gastouderbureau formuleert criteria voor de kwaliteit van gastouders. 2 Iedere woning waar gastouderopvang plaatsvindt, beschikt over voldoende speel- en slaapruimte voor de kinderen en over voldoende buitenspeelmogelijkheden, afgestemd op het aantal en de leeftijd van de op te vangen kinderen. 3 Het gastouderbureau toetst jaarlijks de gastouders op de criteria voor de kwaliteit. 4 Het gastouderbureau bezoekt gastouders minimaal één keer per jaar. Voldoende Het gastouderbureau voldoet aan de criteria voor de kwaliteit. (Er wordt aan alle vier voorwaarden voldaan.) Onvoldoende Het gastouderbureau voldoet onvoldoende aan de criteria voor de kwaliteit. (Aan twee of drie voorwaarden wordt voldaan.) Slecht Het gastouderbureau voldoet slecht aan de criteria voor de kwaliteit. (Aan één of géén van de voorwaarden wordt voldaan.) 9 Het gaat hier om kwaliteitscriteria voor gastouder en de woning waar de opvang plaatsvindt. Toetsingskader gastouderopvang 10

11 5. Klachten (Wet klachtrecht cliënten zorgsector) 5.1 Wet klachtrecht cliënten zorgsector Wet klachtrecht cliënten zorgsector (artikel 2) Voorwaarden 1 De regeling voor de behandeling van klachten voorziet erin dat er onder andere wordt voldaan aan de beschreven eisen De houder brengt de regeling op passende wijze onder de aandacht van ouders. 3 Een houder ziet erop toe dat de klachtencommissie werkt met een reglement. 4 De houder hanteert de termijn waarbinnen schriftelijk wordt gereageerd naar aanleiding van een oordeel van de klachtencommissie De houder leeft geheimhoudingsplicht na. 6 De houder draagt er zorg voor dat over elk kalenderjaar een openbaar verslag wordt opgesteld, waarin een minimaal aantal zaken wordt aangegeven De houder zendt het verslag voor 1 juni van het daaropvolgende kalenderjaar aan de inspecteur (lees: GGD-inspecteur kinderopvang). Voldoende De houder heeft een regeling die voldoet aan de voorwaarden. (Er wordt aan alle zeven voorwaarden voldaan.) Onvoldoende De houder heeft een regeling die onvoldoende voldoet aan de voorwaarden. (Aan vier tot en met zes voorwaarden wordt voldaan.) Slecht De houder heeft geen regeling en/of voldoet slecht aan de voorwaarden. (Aan drie of minder voorwaarden wordt voldaan.) 10 Door of namens een cliënt kan bij de klachtencommissie een klacht tegen een zorgaanbieder worden ingediend over een gedraging van hem of van voor hem werkzame personen jegens de cliënt. Klachten van cliënten worden behandeld door een klachtencommissie (min. 3 leden, voorzitter klachtencommissie niet in dienst bij de organisatie, persoon waarover geklaagd wordt, mag niet in de commissie zitten). Binnen een afgesproken termijn moeten klager, degene over wie geklaagd is en houder schriftelijk en met redenen omkleed in kennis worden gesteld van het oordeel (gegrondheid en evt. aanbevelingen). Als termijn wordt overschreden worden betrokkenen ingelicht (met reden). Klager en degene over wie geklaagd is worden in de gelegenheid gesteld om gehoord te worden (schriftelijk of mondeling). Klager en beklaagde mogen zich laten bijstaan. 11 De houder deelt de klager en de klachtencommissie, binnen een maand na ontvangst van het oordeel van de klachtencommissie schriftelijk mede of hij naar aanleiding van dat oordeel maatregelen zal nemen en zo ja, welke. Als de termijn wordt overschreden, worden betrokkenen ingelicht (met reden) en wordt er een nieuwe termijn afgesproken. 12 Het openbaar verslag bevat de volgende onderdelen: beknopte beschrijving van de regeling, de wijze waarop de houder de regeling onder de aandacht heeft gebracht, de samenstelling van de klachtencommissie, in welke mate de klachtencommissie haar werkzaamheden heeft kunnen verrichten, het aantal en de aard van de door de klachtencommissie behandelde klachten, de strekking van de oordelen en de aanbevelingen en de aard van de maatregelen. Toetsingskader gastouderopvang 11