Jaarverslag centraal informatiepunt voetbalvandalisme

Transcriptie

1 Jaarverslag centraal informatiepunt voetbalvandalisme

2 inhoud Voorwoord 3 2. Incidenten Incidenten 30 Deel 1: CIV Algemeen Incidenten binnen het stadion Profiel Incidenten buiten het stadion Opvallende ontwikkelingen en 2. Ontwikkelingen 4 incidenten 34 Strategische Beleidsgroep Voetbal Supportersscheiding 38 Voetbal Volg Systeem en 2.6 Samenvatting 39 aansluiting BVO s 5 Collegiale consultatie 5 Bijlage: Overzicht incidenten 41 Internationaal 6 3. Aanhoudingen Euro Aanhoudingen per leeftijd 48 CIV 2 4. Overige activiteiten Strafbare feiten per leeftijds - categorie 49 Voetbalcoördinatoren First offenders 50 Opleiding veiligheids Aanhoudingen 51 coördinatoren BVO s Profielschets aangehouden Opleiding officieren van justitie/ supporters 54 parketsecretarissen Aangehouden Nederlandse Champions League meeting 8 supporters in het buitenland Samenvatting 61 Deel 2: Seizoen Leeswijzer 9 Bijlage: aangehouden supporters per wedstrijd Politie-inzet Totale politie-inzet Handhaving en Sancties Politie-inzet per soort competitie Vervolging en straffen Totale inzet per BVO Stadionverbonden Play-off wedstrijden eredivisie Samenvatting Soort politie-inzet Dienst Spoorwegpolitie 19 Conclusies en aanbevelingen Combi s Incidentele uren 24 Bijlagen 1.9 Samenvatting 25 Bijlage 1: Politiegegevens per club 73 Bijlage 2: Lijst met afkortingen 112 Bijlage: inzet per club in ere- en eerste divisie 28

3 voorwoord Voor u ligt het jaarverslag van het Centraal Informatiepunt Voetbalvandalisme (CIV) over het seizoen In het afgelopen seizoen zijn er in Nederland weinig grootschalige incidenten geweest. Er zijn slechts een 5 tal incidenten geweest waar meerdere supporters, 44 tot 67, tegelijk zijn aangehouden. Vier van deze groepsaanhoudingen hadden betrekking op wedstrijden in de eerste divisie. Het EK dat in Zwitserland en Oostenrijk is gehouden, is voor Nederlandse supporters een groot succes geweest. Er was een ongekend groot aantal Nederlandse supporters. Iedereen was vol lof over het gedrag van de Nederlandse supporters en de feestelijke sfeer die zij creëerden. Het was een goede promotie van Nederland en het Nederlandse voetbal. Ook mag worden vermeld dat de intensieve voorbereiding en samenwerking tussen de Nederlandse ambassades in Bern en Wenen, de KNVB, de SCO en het CIV een wezenlijke bijdrage heeft geleverd aan het veiligheidsconcept van de speelsteden van het Nederlands elftal, vooral in Bern. De totale politie-inzet is vergeleken met vorig seizoen vrijwel gelijk gebleven. Het is bekend dat de politie buiten de inzet op de wedstrijddag op meer terreinen bezig is met de bestrijding van het voetbalvandalisme. Het CIV tracht meer inzicht te krijgen in deze activiteiten en die ook te (laten) registreren. In dit jaarverslag zijn twee nieuwe activiteiten in beeld gebracht. 3 CIV Het vorige seizoen is gestart met een nieuwe manier van het registreren van incidenten, dat houdt in dat er geen vergelijking met vorig seizoen gemaakt kon worden. Het blijkt echter dat de vorige overzichten, een korte beschrijving van de incidenten in chronologische volgorde, voor diverse externen een inhoudelijke meerwaarde hadden dan alleen de nieuwe registratie van incidenten. Het gedetailleerde overzicht van de incidenten is daarom teruggekomen. In dit jaarverslag is de combiregeling nader geanalyseerd en in relatie gebracht met de risico-indeling van de wedstrijden. Daarnaast is er een analyse gemaakt van het profiel van de in de eerste helft van dit seizoen aangehouden supporters. Een samenvatting is in dit jaarverslag opgenomen. Hoe zit dit jaarverslag in elkaar? In het eerste deel vindt u alles terug over het CIV en haar diensten. Het tweede deel bevat de cijfers en bijbehorende analyses van het voetbalseizoen Het jaarverslag wordt afgesloten met enkele conclusies en aanbevelingen. Als bijlage treft u een overzicht van politiegegevens per BVO aan. H.J. Groenevelt, Hoofd Centraal Informatiepunt Voetbalvandalisme

4 Civ algemeen 1. profiel Het Centraal Informatiepunt Voetbalvandalisme is het expertisecentrum binnen Politie Nederland op het gebied van voetbalvandalisme en voetbalgeweld in binnen- en buitenland. Het CIV is in 1986 als eerste expertisecentrum op het gebied van voetbalvandalisme binnen Europa opgericht. Het CIV heeft zowel op nationaal als internationaal niveau een aantal taken en verantwoordelijkheden in de bestrijding van voetbalvandalisme. Het CIV verzamelt, beheert en analyseert gegevens rondom voetbalvandalisme en is het aanspreekpunt voor diverse partijen, waaronder politie, justitie, clubs, de KNVB en de overheid. Ook speelt het CIV een centrale rol in de informatie-uitwisseling en de politiesamenwerking rondom internationale wedstrijden. CIV 4 Het CIV functioneert onder verantwoordelijkheid van de portefeuillehouder Voetbal van de Raad van Hoofdcommissarissen. De portefeuillehouder is verantwoordelijk voor de ontwikkeling van het landelijke beleid van de politie en de implementatie van de besluiten. Hij maakt gebruik van de expertise van een Strategische beleidsgroep Voetbal (SBG-V) voor de ontwikkeling van beleidsvoorstellen. Deze SBG-V bestaat onder anderen uit een aantal politiefunctionarissen op strategisch niveau die in hun eigen korps portefeuillehouder voetbal zijn. Het CIV maakt ook deel uit van deze SBG-V. 2. OntwIkkELIngEn sbg-v De SBG-V heeft het afgelopen seizoen, mede op basis van het jaarverslag van het CIV, de rapporten van het Auditteam en actuele ontwikkelingen, zoals de nieuwe wetswijzigingen in het kader van maatregelen bestrijding voetbalvandalisme en ernstige overlast, een werkprogramma opgesteld. Het werkprogramma is onderverdeeld naar 5 terreinen: 1. Wetgeving en handhaving met de prioriteiten: l l l Wetsvoorstel ernstige overlast en bestrijding voetbalvandalisme; Verbetering effectiviteit handhaving in brede zin en Verbetering inzet stewards en vergelijkbare groepen. 2. Preventief beleid.

5 3. Nieuwe Competitie Opzet (NCO) en beleidskader met de prioriteiten: l l l Borgen invloed van politie op competitieopzet; Verdeling verantwoordelijkheden op lokaal niveau en positie politie en CIV daarin Bijdragen aan nieuw beleidskader voetbalvandalisme. 4. Informatieprocessen met de prioriteiten: l l l Ontwikkelen informatiearchitectuur t.a.v. voetbalvandalisme; Standaardiseren informatieprocessen voetbal bij de politie; Aansluiting van informatieprocessen voetbal op BVH (Basisvoorziening handhaving) 5. Techniek en innovatie met de prioriteiten; l l l Cameratoezicht in en rondom het stadion; Toepassen van mobiele communicatietechnieken (foto-gsm s, enz.) Verbeteren toegangscontrole en toegangsbeleid van stadions. 5 CIV Voor ieder terrein bestaat binnen de SBG-V een portefeuillehouder die verantwoordelijk is voor de uitvoering van de prioriteiten. De uitwerking van de diverse onderdelen zal in samenwerking met diverse partners, zoals BZK, OM en KNVB, worden gedaan. De looptijd van het werkprogramma eindigt eind Voetbal Volg systeem en aansluiting BVO s In het vorige jaarverslag is gemeld dat de clubs in de eredivisie aan het begin van het seizoen aangesloten zouden gaan worden op het VVS. De realiteit was echter weerbarstiger. De feitelijke aansluiting liep aanzienlijke vertraging op. Het privacyreglement moest worden aangepast en daarnaast moesten er technische aanpassingen worden ontwikkeld om de BVO s veilig op het beveiligde politienetwerk toe te kunnen laten. Vlak voor het seizoen is uiteindelijk begonnen met de daadwerkelijke aansluiting van de clubs op het VVS. De verwachting is dat in het jaarverslag over het seizoen in samenwerking met de KNVB inzicht kan worden gegeven in bepaalde ontwikkelingen mede op basis van gegevens van KNVB en/of clubs. Collegiale consultatie In het vorige jaarverslag is melding gedaan van het initiatief van collegiale consultatie bij wedstrijden uit de ere- en eerste divisie. Dit initiatief is echter niet verwezenlijkt. Er bleken zodanige praktische en organisatorische zaken naar boven te komen dat voorlopig hiervan is afgezien. Binnen de SBG-V zal nu naar aansluiting gezocht gaan worden bij de ervaringen van de internationale Peer review. Deze pilot onder leiding van Prof. Dr. Otto Adang van de Politieacademie en het CIV is inmiddels

6 afgesloten en de evaluatie zal in de tweede helft van 2008 binnen de politiesamenwerkinggroep van de EU worden besproken. Internationaal De in het vorige jaarverslag genoemde NFIP website is verder ontwikkeld en vaker gebruikt voor de informatie-uitwisseling rondom internnationale wedstrijden. Er zijn inmiddels 29 NFIP s geautoriseerd voor de site (zie overzicht hiernaast). De site wordt gebruikt voor de informatie-uitwisseling van informatie kort voordat een wedstrijd wordt gespeeld. Daarnaast voeren diverse landen hun wedstrijdverslag in op de site waardoor die ook beschikbaar is voor de andere collega s in Europa. De site fungeert ook als een soort internationale bibliotheek met betrekking tot documenten over voetbalvandalisme. Elk land heeft de mogelijkheid hun documenten te plaatsen om er breed kennis van te laten nemen. Diverse medewerkers van de ministeries van Binnenlandse Zaken van enkele landen hebben ook de mogelijkheid deze bibliotheek te raadplegen en aan te vullen met documentatie. 3. EURO 2008 CIV 6 Van 7 juni tot en met 29 juni 2008 werd het Europees voetbalkampioenschap, EURO 2008, in Oostenrijk en Zwitserland gehouden. Het Nederlands elftal heeft vier wedstrijden gespeeld, alle in Zwitserland. Het toernooi is een promotie geweest voor Nederland en haar Oranjesupporters. Het gedrag van de fans van het Nederlands elftal heeft diepe indruk gemaakt op de autoriteiten en de bevolking van Zwitserland en de inwoners van Bern en Basel in het bijzonder. Het is inmiddels gebruikelijk dat er bij dergelijke toernooien politieondersteuning wordt gevraagd van de deelnemende landen. Gezien de expertise van het CIV is het CIV door Zwitserland en Oostenrijk ook nauw betrokken geweest bij de voorbereidingen van het toernooi. Deze betrokkenheid gaf ook de mogelijkheid om het positieve gedrag van de supporters van het Nederlands elftal in een vroeg stadium onder de aandacht te brengen van de lokale autoriteiten met als doel de maatregelen daarop te laten afstemmen. Na de loting konden vanuit Nederland de voorbereidingen concreet worden ingevuld. Het is inmiddels gebruikelijk dat er een goede samenwerking is tussen KNVB, Supportersclub Oranje (SCO) en het CIV. Tijdens dit toernooi trokken partijen gezamenlijk op en presenteerden een integraal veiligheidsconcept. Dit hield in dat de activiteiten van KNVB, SCO en CIV op elkaar waren afgestemd en aan de lokale autoriteiten bepaalde garanties konden worden gegeven ten aanzien van het gedrag van de Nederlandse supporters. Tijdens EURO 2008 was nog een vierde partij intensief betrokken bij de voorbereidingen en wel de Nederlandse ambassades in Bern en Wenen. Zowel voor als tijdens het toernooi werd er nauw samengewerkt en alle relevante informatie uitgewisseld. Binnen Europa was die samenwerking uniek en ook erg effectief. De Nederlandse politie was aanwezig met een team van 20 politiemensen, waaronder 10 spotters en 4 politiemensen in uniform. De voorbereiding op het toernooi bleek zijn vruchten af te werpen. De werkwijze en de professionaliteit van het team hebben bij de lokale politie een grote indruk achtergelaten.

7 Het aantal Nederlandse supporters dat de vier wedstrijden in Zwitserland bezocht heeft de verwachtingen overtroffen. De aantallen die genoemd werden liepen uiteen, maar er was sprake van vele tienduizenden, tot meer dan bij de wedstrijd in Basel. Opvallend was dat er grote groepen Zwitsers waren die zich ook in het oranje getooid hadden. Er hebben zich geen problemen voorgedaan met Nederlandse supporters. Er zijn wel enkele Nederlandse supporters (preventief) aangehouden die diverse kleine overtredingen hadden gepleegd, veelal als gevolg van teveel alcohol. Er is geen sprake geweest van voetbalvandalisme. De spotters hebben bij elke wedstrijd diverse bekende risico supporters gespot, die op een enkele na, geen problemen hebben veroorzaakt. Bij de wedstrijden in Bern tegen Italië zijn 109, tegen Frankrijk 33, tegen Roemenie 15 en in Basel tegen Rusland 156 bekende risicosupporters gespot. De informatie-inwinning vanuit Nederland speelde een belangrijke rol bij de inzet van het NPT en de lokale politie op de wedstrijddag. De RID-er binnen het team kon geruchten bevestigen of ontkennen waardoor het team gericht kon worden ingezet. Via het Nationaal Informatie Knooppunt, het NIK, werd relevante informatie uit het land verzameld die van belang was voor de politie in Zwitserland. Daarnaast fungeerde het NIK als een belangrijke informatiebron voor de politie in Nederland om zich te kunnen voorbereiden op de zogenaamde Oranje thuissituatie. De ervaring had geleerd dat resultaten tijdens het toernooi tot bepaalde, soms ongewenste reactie leidden bij supporters in Nederland. De politieacademie zal op verzoek van de landelijk projectleider van het Politieproject EURO 2008 een evaluatie maken. Hierbij zal o.a. gekeken worden naar de informatie-uitwisseling en de (inter)nationale samenwerking. 7 CIV 4. Overige activiteiten Voetbalcoördinatoren Het CIV organiseert jaarlijks een overleg met de voetbalcoördinatoren in de politieregio s. De regio s waarin een BVO aanwezig is hebben een of meerdere politiefunctionarissen de taak van voetbalcoördinator opgedragen. Deze personen zijn in de meeste gevallen de directe contactpersoon tussen politie, BVO en de gemeente. Niet zelden zijn zij het die de wedstrijden voorbereiden en zorgen dat alle relevante informatie op tijd voorhanden is om een goede afweging van de risico s te kunnen maken. De voetbalcoördinatoren zijn ook de directe contactpersonen voor het CIV. Er is veelvuldig contact met de meesten van hen, telefonisch, dan wel persoonlijk. Daar waar nodig ondersteunt het CIV hen, gevraagd en ongevraagd bij bepaalde zaken. Aan de andere kant moet het CIV hen ook wel eens wijzen op het landelijke beleid ten aanzien van bepaalde zaken. Tijdens die bijeenkomsten met de voetbalcoördinatoren worden de belangrijkste actuele zaken besproken en worden bepaalde constateringen getoetst die weer als input voor het jaarverslag kunnen worden gebruikt. Er zijn regelmatig wisselingen van de voetbalcoördinatoren en het CIV heeft gemerkt dat de overdracht niet in alle gevallen vlekkeloos is verlopen. Dit heeft enerzijds tot gevolg dat betrokkene niet op de hoogte is van diverse belangrijke zaken en anderzijds collega s in het land geconfronteerd wordt met een collega die niet op de hoogte is van die zaken.

8 In dit verslagseizoen is het CIV begonnen om twee keer per jaar een cursus voor de (nieuwe) voetbalcoördinatoren te gaan geven. Deze cursus staat ook open voor voetbalcoördinatoren die hun kennis willen opfrissen. Naast het gebruik van het VVS wordt ook aandacht besteed aan de diverse bestaande afspraken en regelgeving, zoals het beleidskader en de procedure ten aanzien van de civiele stadionverboden. Gezien de belangstelling en vooral de vragen die er tijdens de cursus worden gesteld, blijkt deze cursus in een behoefte te voorzien. De mogelijkheid om met collega s te praten over de eigen problemen is een positief neveneffect. Het CIV heeft de indruk dat de rol en de taken van een voetbalcoördinator wel eens worden onderschat, vooral wat betreft de noodzakelijke kennis van de diverse afspraken van en met de partners. Opleiding veiligheidscoördinatoren BVO s Zoals hiervoor al is aangegeven, zullen de BVO s aangesloten gaan worden op het VVS. In de aanloop van die aansluiting heeft het CIV in samenwerking met de KNVB een opleiding voor de veiligheidscoördinatoren van de BVO s ontwikkeld. Samen met de KNVB is deze cursus gegeven aan de meeste van deze functionarissen. CIV 8 Opleiding officieren van justitie/parketsecretarissen Het OM is al vanaf het begin van de ontwikkeling van het VVS aangesloten op het VVS. Het OM moet in het VVS bepaalde beslissingen nemen ten aanzien van aangehouden verdachten en de afwikkeling van de zaken in het VVS vermelden. In de meeste parketten verzorgt de parketsecretaris van de officier van justitie die belast is met voetbalzaken, deze invoer. Ook binnen het OM vinden regelmatig wisselingen plaats. In samenwerking met de secretaris van de portefeuillehouder voetbal van het OM is een opleiding voor deze functionarissen ontwikkeld. Los van de inhoud gaf de opleiding ook de mogelijkheid om onderling ervaringen uit te wisselen. Het CIV hoopt dat met het geven van deze en de andere opleidingen dit ook de kwaliteit, de volledigheid en vooral de snelheid van de informatie in het VVS ten goede zal komen. Champions League meeting De Champions League meeting werd dit seizoen voor de 7e keer gehouden, dit keer in nauwe samenwerking met de UEFA. Er waren ruim 160 deelnemers aan deze meeting, naast verantwoordelijke politieambtenaren ook afgevaardigden van de betrokken Europese voetbalclubs, security officers, vertegenwoordigers van ministeries van Binnenlandse Zaken en van de UEFA. Het was een zeer waardevolle bijeenkomst, vooral omdat de verantwoordelijke politiemensen samen met de veiligheidsfunctionaris van hun club de wedstrijden in de eerste ronde konden voorbereiden. In 2008 zal wederom de CL meeting in samenwerking met de UEFA worden georganiseerd.

9 Seizoen Leeswijzer De analyses in dit deel van het jaarverslag geven een beeld van het voetbalvandalisme en de maatregelen van de verschillende ketenpartners tijdens het seizoen Welke informatie vindt u in de diverse hoofdstukken? l In het eerste hoofdstuk wordt de politie-inzet geanalyseerd. Speciale aandacht gaat uit naar de politie-inzet per club en de play-offs in de Eredivisie. Daarnaast is de combiregeling in relatie met de categorie van de wedstrijden nader onderzocht. l In hoofdstuk 2 worden de incidenten die het afgelopen seizoen hebben plaatsgevonden besproken. In dit hoofdstuk is als bijlage een overzicht van de meeste belangrijke incidenten gegeven zoals dat gebruikelijk was voor het vorige jaarverslag. l In hoofdstuk 3 worden de aangehouden supporters bij voetbalwedstrijden onder de loep genomen. Per leeftijdscategorie is in beeld gebracht welk soort strafbare feiten er zijn gepleegd. Ook is gekeken naar het aantal first offenders en recidivisten en naar het aantal Nederlandse supporters die in buitenland zijn aangehouden. In dit hoofdstuk is de samenvatting opgenomen van een onderzoek dat het CIV heeft laten uitvoeren naar het profiel van aangehouden supporters. Het onderzoek betrof 378 supporters die in de eerste helft van dit seizoen zijn aangehouden. l In het laatste hoofdstuk wordt de vervolging en de opgelegde sancties aan aangehouden supporters besproken. Het aantal strafrechtelijke stadionverboden, de beslissingen van politie, OM en de rechter worden hier nader toegelicht. 9 CIV l Afsluitend worden enkele conclusies en aanbevelingen gedaan. Het zijn twee aanbevelingen die uit eerder genoemd onderzoek naar het profiel komen. In dit jaarverslag zijn overzichten opgenomen waarin gedetailleerd wordt ingegaan op de inzet van politiekorpsen bij de diverse clubs tijdens het seizoen

10 1. PoliTie-inzeT CIV 10 De hoogte van de politie-inzet is altijd een onderwerp van discussie geweest. Het streven is altijd geweest dat de politie-inzet omlaag moest. Het Beleidskader bestrijding voetbalvandalisme en voetbalgeweld van 2005 stelt dat onder de verantwoordelijkheid van de burgemeester een systematische terugdringing van de politie-inzet bereikt dient te worden. Het CIV constateert dat de politie de afgelopen jaren geslaagd is in een verlaging van de politie-inzet. In sommige korpsen is die inzet tot een niveau gekomen (ondergrens) waarbij er nog voldoende capaciteit is om bij een incident te kunnen optreden. Het CIV constateert tevens dat er in een enkele regio een nieuw element voor een bepaalde politie-inzet is bijgekomen, namelijk het terugwinnen van vertrouwen bij de politiemensen. Gebleken is dat forse incidenten bij voetbalwedstrijden waarbij politiemensen in het nauw zijn gebracht, een grote impact hebben. In sommige gevallen was de inzet zodanig teruggebracht dat het ook ten koste ging van de veiligheid van de dienstdoende politiemensen. Gevolg van een dergelijke situatie is dat er meer politie wordt ingezet, niet alleen om incidenten te voorkomen, maar ook om de dienstdoende politiemensen voldoende back-up te geven in geval men zou moeten optreden. Openbare orde incidenten zijn niet altijd te voorspellen, zeker niet bij voetbalwedstrijden. Een goede, brede informatievoorziening vooraf kan een inschatting geven van de risico s die men kan verwachten. Voor een goede risicoanalyse heeft het CIV een instrument, de risicoanalysematrix, ontwikkeld die zowel door de politie als de BVO s gebruikt kan worden. Mede op basis hiervan kunnen zowel de BVO als de politie onder anderen de inzet bepalen. De risicoanalysematrix blijkt echter maar in zeer beperkte mate te worden gebruikt. Het CIV heeft eerder in één van haar jaarverslagen aangegeven dat er een relatie bestaat tussen de politie-inzet enerzijds en de slagvaardigheid bij optreden in geval van incidenten anderzijds. Er kan een spanningsveld ontstaan tussen die inzet en de mogelijkheid van het plegen van aanhoudingen, dan wel het zo nodig vergaren van bewijs voor aanhoudingen achteraf. Tijdens EURO 2008 is in Oostenrijk en Zwitserland het beleid van de drie D s gehanteerd. Het zijn de D s van Dialoog, De-escalatie en Doorpakken. Elke fase van politieoptreden vereist een bepaalde mate en vorm van politie-inzet. Voor de fase van de Dialoog zou een signalerende politie-inzet kunnen volstaan. Bij de De-escalerende fase is een controlerende politie-inzet vereist. Dit behoeft niet altijd een ME peloton te zijn. Bij de fase van Doorpakken zal er een interveniërende politie-inzet, en dat kan in de vorm van ME, moeten zijn. De keuze van een bepaalde politie-inzet kan zijn beperkingen hebben voor de wijze van optreden. Een structureel lage inzet (signalerende inzet tot controlerende inzet) waarbij voorbij wordt gegaan aan de uitkomsten van een risicoanalyse, kan tot gevolg hebben dat bijvoorbeeld niet kan worden doorgepakt. Er ontstaat dan ook een spanningsveld tussen politieinzet en het al dan niet achteraf aanhouden van supporters die zich misdragen hebben.

11 Het zou ook niet juist zijn als tevoren wordt gezegd dat dit repressieve optreden aanhoudingen - bij voorbaat achterwege gelaten dient te worden gezien de mate van politie-inzet. Het vereist enige mate van creativiteit van de politiekorpsen om een goed evenwicht te vinden tussen een acceptabele politie-inzet en de mogelijkheid van repressief optreden. Informatievergaring en een goede risicoanalyse staan hierbij centraal en verdienen de voorkeur boven het uitvoeren van standaarddraaiboeken, als die er zouden zijn. Het verdient aanbeveling de ervaringen van EURO 2008 ten aanzien van het 3-D beleid te bekijken op (verdere) toepasbaarheid in Nederland, zeker in relatie tot een flexibele inzet van de politie. In dit hoofdstuk wordt een overzicht gegeven van de totale politie-inzet bij de verschillende competities, zowel nationaal als internationaal. De inzet van de politie bij de play-offs in de eredivisie en bij dezelfde wedstrijden in de reguliere competitie zijn naast elkaar gezet om inzicht te krijgen in de extra politie capaciteit die deze play-offs vragen. Daarnaast wordt een overzicht gegeven van drie seizoenen play-offs. Vervolgens wordt ingegaan op de politie-inzet per BVO, de soort politie-inzet en de incidentele uren. 11 CIV De totale politie-inzet in het seizoen is voor het derde opeenvolgende jaar licht gedaald, ondanks het aantal extra wedstrijden door de play-offs in de eredivisie. Sinds de invoering van de NCO met play-off wedstrijden aan het eind van het seizoen, heeft de politieinzet tijdens de normale competities een dalende lijn laten zien. De politie is bij de meeste clubs uit het stadion gegaan en de verantwoordelijkheid voor de orde en rust is neergelegd bij de veiligheidsorganisatie van de BVO s. Daarnaast is de politie bij de wedstrijdvoorbereiding kritisch gaan kijken naar de noodzaak van een bepaalde inzet. Per soort competitie zijn er echter wel verschillen en ook per BVO/korps zijn er verschillen. Terwijl er bij het ene korps sprake is van een daling, is er bij het andere korps sprake van een stijging. Wat duidelijk herkenbaar is, is de promotie en/of degradatie van ADO Den Haag. Wij zien in dit verslagseizoen daardoor een daling in de ere- en een stijging in de eerste divisie van de politie-inzet. Er blijken echter nog andere factoren te zijn geweest die de daling, dan wel de stijging hebben veroorzaakt (zie paragraaf 1.3). Medio 2007 is de Dienst Spoorwegpolitie, de DSP, van het KLPD ook aangesloten op het VVS. Het VVS is voor het CIV de belangrijkste bron als het gaat om politiegegevens. De verslagen van de DSP en hun inzet worden ook opgenomen in het VVS. Voor het eerst kan die inzet dan ook inzichtelijk worden gemaakt.

12 Daarnaast blijkt dat er enerzijds buiten wedstrijddagen vaker een inzet is die relatie heeft met een bepaalde wedstrijd die nog gespeeld moet worden. Anderzijds betreft het een inzet omdat voetbalsupporters zich al zodanig elders (dreigen te) manifesteren. Deze gegevens worden voor een belangrijk deel ook in het VVS opgenomen. Activiteiten die een relatie hebben met voetbal zijn onder anderen, inzet voor de wedstrijddag, demonstratie van supporters, inzet bij een rechtszaak, dansfeesten enz. 1.1 In paragraaf 1.8 wordt die incidentele/andere inzet nader gespecificeerd Totale politie-inzet Tijdens het seizoen is er een totale politie-inzet geweest van uur 1 ; een daling van 3% ten opzichte van het seizoen In grafiek 1.1 is de totale politie-inzet in uren vergeleken met de twee vorige seizoenen. In onderstaande grafiek zijn voor het eerst ook de inzetcijfers van de DSP en de incidentele inzet (Inc-Pol) opgenomen. Het CIV heeft in dit verslag die gegevens in deze tabel over de politie-inzet opgenomen om daar ook inzicht in te geven. Nadrukkelijk moet worden aangegeven dat die inzetten niet bij de inzet rond wedstrijden geteld zijn. Het zelfde geldt voor de * * incidentele inzet en de uren van de politie gedurende haar actievergaderingen. In de verdere beschrijving van de politie-inzet wordt uitgegaan van de totale politie-inzet van uur. In de volgende paragrafen zal op de diverse inzetten afzonderlijk worden ingegaan. CIV 12 Grafiek 1.1 Totale politie-inzet in uren Seizoen Politie Inc-Pol DSP De daling van de totale politie-inzet betreft alle soorten competities bij elkaar. Per competitie zijn er echter wel verschillen evenals op clubniveau. In de volgende paragrafen wordt daar nader op in gegaan. 1 Het betreft voorbereidingsuren, inzet op de wedstrijddag en rechercheonderzoek bij alle soorten wedstrijden vermeld in tabel 1.1

13 1.2 Politie-inzet per soort competitie In deze paragraaf worden de diverse inzetten nader aangegeven en toegelicht. Ondanks het feit dat de politie-inzet dit seizoen licht is gedaald, zijn er wel enkele opvallende zaken, zoals de forse stijging in de eerste divisie en de grote daling in de eredivisie. In deze paragraaf zal nader op deze zaken worden ingegaan. Een nadere beschouwing van de stijging/daling in de andere competities wordt achterwege gelaten omdat die totale inzet afhankelijk is van de tegenstanders en van het aantal wedstrijden. Wel wordt nader ingegaan op de play-offs in de eredivisie. Tabel 1.1 Politie-inzet per soort wedstrijd Competitie Uren seizoen Aantal wedstr Gemid Uren seizoen Aantal wedstr Gemid Uren seizoen Aantal wedstr Gemid Uren seizoen Aantal wedstr Gemid Ere Divisie Eerste Divisie Europa cup Beker Nacomp./ Play-off Interland Oefen/Vriend Voorbereiding Totaal CIV De politie-inzet in de eredivisie is dit seizoen met ruim 13% gedaald. Een van de oorzaken is de degradatie van ADO Den Haag naar de eerste divisie. De voetbalcoördinatoren uit de eredivisie geven ook aan dat er meer redenen zijn voor de daling van de inzet. In paragraaf wordt daar nader op teruggekomen. De politie-inzet in de eerste divisie is gestegen met ruim 58% gestegen. De meeste voetbalcoördinatoren geven aan dat de degradatie van ADO Den Haag naar de eerste divisie een rol speelt in de stijging. In paragraaf wordt hier nader op teruggekomen. De forse daling van de inzet bij Europese wedstrijden wordt voor een belangrijk deel veroorzaakt door de snelle uitschakeling van de Nederlandse clubs. De absolute inzet bij bekerwedstrijden is dit seizoen weer gestegen evenals de gemiddelde inzet per wedstrijd. De stijging wordt veroorzaakt door de meer risicovolle wedstrijden. De inzet tijdens de play-offs in de eredivisie wordt apart besproken in paragraaf 1.4. De politie-inzet bij de afgelaste wedstrijd FC Groningen Ajax als gevolg van brand is in deze cijfers opgenomen.

14 1.3 Totale politie-inzet per BVO In bijlage 1 wordt de totale politie-inzet van alle BVO s in de ere- en eerste divisie weergegeven. Om een duidelijke vergelijking te kunnen maken is er een berekening gemaakt naar gemiddelde uren per wedstrijd. Zoals bekend is de hoogte van de politie-inzet afhankelijk van een aantal factoren. De risicofactor waarin de wedstrijd is geclassificeerd en het al dan niet vervoeren van de bezoekende supporters via een combi is de basis waarop de politie-inzet wordt ingepland. Het overzicht in bijlage 1 geeft de totalen aan van de bij die BVO gespeelde wedstrijden. Dat is dus inclusief de Europese, beker en vriendschappelijke wedstrijden. De enige constante wat de politie-inzet betreft is die in de competitie van de ere- en eerste divisie. In de discussie over de gevolgen van de NCO is ook uitsluitend gekeken naar de inzet in de normale competitie. De andere competities en soorten wedstrijden zijn buiten beschouwing gelaten. Het moge duidelijk zijn dat promotie en/of degradatie naar de eredivisie invloed heeft op de politie-inzet. Het overzicht in de tabellen 1.2a en 1.2b geeft een beeld van de politie-inzet in competitieverband, dus alleen de wedstrijden in de ere- en eerste divisie. CIV BVO s in de eredivisie In de bijlagen staan tabellen waarin diverse gegevens per BVO zijn vermeld, waaronder de politie-inzet in de diverse soorten competities. De discussie over de hoogte van de politieinzet richtte zich voornamelijk op de inzet bij de wedstrijden in de ere- en eerste divisie. In de tabellen wordt ook zichtbaar bij welke soort wedstrijd de stijging dan wel daling van de inzet het grootst is. De tabel in bijlage 1 geeft dat inzicht niet. In nevenstaande tabel 1.2.a is een overzicht van de stijging/daling van de inzet van de politie in de eredivisie. Het betreft de inzet tijdens de normale competitie. Tabel 1.2.a Uren Uren 06/07 07/08 +/-% Eredivisie Ajax ,1% Eredivisie AZ ,7% Eredivisie De Graafschap ,0% Eredivisie Excelsior ,9% Eredivisie FC Groningen ,8% Eredivisie FC Twente ,2% Eredivisie FC Utrecht ,1% Eredivisie Feyenoord ,7% Eredivisie Heracles Almelo ,6% Eredivisie NAC Breda ,7% Eredivisie NEC ,8% Eredivisie PSV ,3% Eredivisie Roda JC ,0%

15 Uren Uren 06/07 07/08 +/-% Eredivisie SC Heerenveen ,9% Eredivisie Sparta ,7% Eredivisie Vitesse ,5% Eredivisie VVV ,4% Eredivisie Willem II ,2% De Graafschap en VVV eerste jaar in eredivisie De constateringen van het CIV zijn voorgelegd aan de meeste voetbalcoördinatoren. De degradatie van ADO Den Haag heeft mede een rol gespeeld bij de daling van de politie-inzet in de eredivisie, maar was voor de meesten niet de belangrijkste oorzaak. Mede op basis van de informatie van de voetbalcoördinatoren uit de eredivisie kunnen de volgende redenen van de daling worden aangegeven: l Nieuw stadion en nieuwe infrastructuur waardoor er efficiëntere maatregelen genomen konden worden en die een positieve invloed hadden op de politie-inzet; l Er is een betere informatievergaring door onder anderen de supporterbegeleiders en de informatiepositie van de politie is verbeterd. Hierdoor is de risicoanalyse minder gebaseerd op alleen historie. Mede op basis hiervan konden minder wedstrijden als een C-wedstrijd worden aangemerkt. In sommige korpsen kon zelfs worden teruggeschaald van een B, naar een A-wedstrijd; l De invoering van de NCO had tot gevolg dat de politie uit de stadions ging. Daarnaast werden duidelijk taken neergelegd bij de BVO s. Door deze maatregelen hebben de veiligheidsorganisaties een impuls voor verbetering gekregen. De grote aanwezigheid van de politie in het stadion kon en kan daardoor achterwege blijven; l Er wordt meer gewerkt met flexibel in te zetten politie-eenheden. Dat houdt in minder vaak een peloton ME, maar een groep. In sommige gevallen flexibele eenheden van zogenaamde platten petten. Daarnaast inzet van zogenaamde bikers ; l Omwisselpunten onderweg maken waardoor de supporters minder kans hebben om de binnenstad in te trekken (tijdgebrek) en beheersbare supporterstromen. 15 CIV Zoals de tabel aangeeft waren er ook enkele korpsen die wel meer inzet hadden dan het vorige seizoen. Als redenen voor de stijging van de inzet werd onder anderen aangegeven: l Meer alternatieve buscombi regelingen, halverwege opstappen, enkele kilometers voor de speelstad, waardoor extra ME inzet op de opstapplaatsen noodzakelijk was; l Slechte resultaten van de club waardoor supporters zich gingen richten op het bestuur van de club en op de politie waarbij ook bedreigingen werden geuit. Er zijn ook langdurige onderzoeken ingesteld en extra inzet van ME/AE om door te kunnen pakken; l Onrustig seizoen. Veel problemen in de binnenstad waardoor extra inzet. Ook veel incidenten veroorzaakt door doorreizende supporters van andere BVO s; l Een vermindering van de inzet is niet meer verantwoord.

16 1.3.2 BVO s in de eerste divisie. Tabel 1.2.b geeft een overzicht van de daling, dan wel stijging van de politie-inzet op de wedstrijddag in de eerste divisie. CIV 16 Tabel 1.2.b Uren Uren 06/07 07/08 +/-% 1e divisie AGOVV ,5% 1e divisie BV Veendam ,5% 1e divisie Cambuur Leeuwarden ,1% 1e divisie ADO Den Haag ,5% 1e divisie Emmen ,9% 1e divisie FC Den Bosch ,6% 1e divisie FC Dordrecht ,4% 1e divisie FC Eindhoven ,3% 1e divisie FC Omniworld ,3% 1e divisie FC Volendam ,4% 1e divisie FC Zwolle ,4% 1e divisie Fortuna Sittard ,0% 1e divisie Go Ahead Eagles ,7% 1e divisie Haarlem ,0% 1e divisie Helmond Sport ,6% 1e divisie MVV ,8% 1e divisie RBC Roosendaal ,8% 1e divisie Telstar ,4% 1e divisie TOP ,6% 1e divisie RKC Waalwijk ,1% ADO Den Haag en RKC Waalwijk eerste seizoen eerste divisie De constateringen zijn voorgelegd aan de voetbalcoördinatoren van de BVO s uit de eerste divisie. De meesten geven aan dat de terugkomst van ADO Den Haag naar de eerste divisie een van de oorzaken is van de stijging van de inzet tijdens de wedstrijden. Mede op basis van de informatie van de voetbalcoördinatoren uit de eerste divisie kunnen de volgende redenen van de daling worden aangegeven: l In de eerste divisie zijn minder moderne stadions dan in eredivisie. De BVO s hebben beperktere middelen om het stadion en de infrastructuur rond die stadions te moderniseren. Het blijkt dat een nieuw stadion mogelijkheden biedt de politie-inzet anders te organiseren en soms ook te verminderen. l Het blijkt dat door informatie die op het laatste moment binnenkwam over groepen die mogelijk overlast zouden gaan veroorzaken, besloten moest worden extra politie-inzet te doen. l Niet het alleen het zogenaamde ADO-effect speelt een rol bij de verhoging van de politieinzet. De supporters van FC Den Bosch en Go Ahead Eagles hebben dit seizoen diverse

17 keren incidenten veroorzaakt. Dat was voor sommige korpsen reden om de politie-inzet bij wedstrijden tegen deze BVO s te verhogen. l De stijging van inzet in een enkel korps had te maken met het gedrag van eigen aanhang. Zoals de tabel aangeeft waren er ook enkele korpsen die minder inzet hadden. Als redenen voor de daling van de inzet werd onder anderen aangegeven: l Minder inzet bij A-wedstrijden. l Gezien de korte tijd dat betaald voetbal in de gemeente is, is de politie nog steeds bezig met het bekijken van de juiste en efficiënte inzet. 1.4 Play-off wedstrijden eredivisie In dit seizoen werden voor de derde en tevens laatste keer play-off wedstrijden gespeeld. Uit de gesprekken met de diverse voetbalcoördinatoren is gebleken dat men zich beter en makkelijker voorbereidde op de wedstrijden in de play-off competitie in de eredivisie dan voorheen. De periode waarin een aantal van die wedstrijden echter gespeeld moest worden, gaf in sommige gemeenten praktische problemen in verband met andere grootschalige evenementen. Voor zover bekend is er in overleg met alle betrokkenen een goed alternatief uitgekomen om de wedstrijden op tijd te kunnen laten spelen. Uit de cijfers van de politie-inzet blijkt dat de politie op voorhand veel politie heeft ingepland. Tabel 1.3 politie-inzet per wedstrijd tijdens play-offs en reguliere competitie Play-offs Play-offs Reguliere competitie Wedstrijd Categorie Politie-uren Categorie Politie-uren Ajax FC Twente B 1130 B 586 Ajax SC Heerenveen A 409 A 378 FC Groningen FC Utrecht O 370 B 195 FC Groningen NEC O 355 B 150 FC Twente Ajax B 1046 B 520 FC Twente NAC Breda B 628 B 184 FC Utrecht FC Groningen O 698 B 674 NAC Breda NEC B 466 B 418 NAC Breda FC Twente B 554 B 179 NAC Breda SC Heerenveen B 395 A 185 NEC FC Groningen B 360 B 203 NEC NAC Breda B 335 B 200 NEC Roda JC B 313 B 184 Roda JC NEC B 202 B 186 SC Heerenveen Ajax B 526 B 594 SC Heerenveen NAC Breda A 276 A 330 TOTAAL CIV Tenslotte een vergelijking van de drie seizoenen play-offs in de eredivisie.

18 Play-offs 05/06 Play-offs 06/07 Play-offs 07/08 Reguliere comp. 05/06 Reguliere comp. 06/07 Reguliere comp. 07/08 Aantal categorie A Aantal categorie B Aantal categorie C Onbekend 3 1 Politie-uren Bekeken is of er tijdens de drie seizoenen play-offs meerdere keren dezelfde wedstrijden waren gespeeld en of die wedstrijden op de een of andere wijze met elkaar vergeleken konden worden. Dit bleek, op een enkele uitzondering na, niet het geval te zijn. CIV 18 Enkele constateringen bij vorenstaand overzicht: l Er zijn dit seizoen vier wedstrijden minder gespeeld in de play-offs waardoor er ook vanzelfsprekend minder politie-inzet was. l Was de gemiddelde inzet per play-off wedstrijd in het eerste seizoen nog 1008 uur, in dit verslagseizoen was dit nog maar de helft, 504 uur. Het tweede seizoen was het al teruggelopen naar gemiddelde van 614 uur. De eerste keer was de politie nog onbekend met het fenomeen en wilde men blijkbaar geen risico s nemen waardoor de inzet hoog was. Daarbij komt dat in het eerste jaar andere wedstrijden waren dan de jaren daarna. Een wedstrijd Ajax Feyenoord heeft een andere impact op de politie-inzet dan Ajax SC Heerenveen. Een vergelijking met dezelfde wedstrijden is, zoals gesteld, niet mogelijk. l Los van de soort wedstrijden kan gesteld worden dat de politie op grond van eerdere ervaringen met de play-offs beter voorbereid was op wat men bij een play-off wedstrijd kon verwachten. Die planning is voor een belangrijk deel gebaseerd op historie en ervaring. l Opvallend is dat in dit verslagseizoen er geen enkele wedstrijd als een wedstrijd in de C-categorie werd ingeschaald. l De thuiswedstrijden van FC Twente werden in Emmen gespeeld, wat de politie-inzet sterk beïnvloedde. 1.5 Soort politie-inzet Tijdens voetbalevenementen kunnen er 25 verschillende soorten politie worden ingezet. Hiermee worden de verschillende politie-eenheden, zoals ME, bereden politie en hondenbrigade bedoeld. In tabel 1.4 is een cijfermatig overzicht gegeven van de soorten politie-inzet van de afgelopen drie seizoenen en de percentages die deze soorten innemen in de totale inzet. Tabel 1.4 Soort politie-inzet 05/06 06/07 07/08 Soort inzet uren Percentage uren Percentage uren Percentage Aanhoudingseenheden ,1% ,3% ,7% Alg.politiedienst ADOPTIE ,7% ,9% ,8% Algemene Politie Dienst ,6% ,6% ,3% Arrestantenafhandeling ,0% ,8% ,8%

19 05/06 06/07 07/08 Soort inzet uren Percentage uren Percentage uren Percentage Bereden Brigade ,8% ,7% ,7% Bijzondere Wetten 288 0,1% 316 0,1% 150 0,1% Diversen ,6% ,8% ,8% Hondenbrigade ,5% ,6% ,6% ME in ME tenue ,5% ,3% ,9% ME in ME-Tenue ADOPTIE ,4% ,7% 105 0,0% OG Groepen ,9% ,3% ,5% Parketpolitie ,8% ,8% ,8% Politiesurveillanten ,1% ,4% ,5% Recherche ,2% ,0% ,0% Recherche-uren achteraf ,9% ,5% ,6% Supp. begeleiding ADOPTIE ,6% ,2% ,2% Supporters begeleiding ,7% ,2% ,7% Verbindingen ,1% ,2% ,2% Verkeerspolitie ,0% ,2% ,7% Verkeerspolitie ADOPTIE 174 0,1% 613 0,2% 436 0,2% Video Observatie ,3% ,4% ,4% Voorbereidingsuren ,5% ,4% ,4% Voorbereidingsuren-adoptie ,4% ,4% ,4% Vreemdelingendienst 96 0,0% 0 0,0% 0 0,0% Vrijwillige politie ,2% ,9% ,6% Totaal % % % 19 CIV Enkele opmerkingen over de soorten politie-inzet: l Er is een stijging te constateren van de inzet van de APD en verhoudingsgewijs een afname van de inzet van de ME. Voetbalcoördinatoren geven aan dat men vaker zoekt naar flexibelere eenheden dan een peloton ME. De APD wordt in sommige korpsen in kleine groepjes ingezet als flexibele groep. Deze groepen zijn vaak beweeglijker dan een groep ME-ers. l Nieuw is de inzet van bikers bij voetbalwedstrijden. Deze vallen onder de APD en worden ingezet omdat zij erg wendbaar en flexibel zijn en zich makkelijker en sneller tussen groepen supporters kunnen bewegen dan de ME of politiemensen te voet. l De inzet van de supporterbegeleiders vertoont feitelijk en verhoudingsgewijs ook een stijging. l De bijdrage van de verkeerspolitie is feitelijk en verhoudingsgewijs ook gestegen. Deze stijging kan in relatie worden gebracht met de stijging van het aantal opgelegde verplichte combi s. 1.6 Dienst Spoorwegpolitie Zoals in de inleiding al is aangegeven is de DSP medio 2007 ook op het VVS aangesloten. Zij kunnen diverse zaken zoals hun inzet bij voetbalwedstrijden in het VVS opnemen. De nauwere betrokkenheid van en informatie-uitwisseling met de DSP is mede het gevolg van

20 aanbevelingen die zijn gedaan door het Auditteam. De DSP kan nu zelf het VVS raadplegen en daardoor sneller inspelen op bepaalde zaken waarbij de spoorwegen mogelijk een rol kunnen spelen. De onderlinge communicatie tussen de korpsen en de DSP is hierdoor aanzienlijk verbeterd. In tabel 1.5 is een overzicht van de inzet van de DSP. Zoals te verwachten is de belangrijkste inzet geweest bij combivervoer met de trein naar Amsterdam, Rotterdam en Eindhoven. Uit de rapportages van de DSP blijkt echter dat zij ook regelmatig ingezet (moeten) worden op stations waar supporters die met de normale dienstregeling naar een wedstrijd reizen problemen veroorzaken. Ook elkaar kruisende supporters op stations hebben de nodige problemen gegeven. Tabel 1.5 CIV 20 Soort wedstrijd Pers. Uren Nevenuren Beker Eerste divisie Eredivisie Interland/oefen Oefen/vriendsch Oefen/vriendsch. euro Nacomp./Play-offs UEFA cup TOTAAL Combi s De verplichte combiregeling staat reeds jaren ter discussie. Supporters, KNVB en de voormalige SOVS hebben regelmatig de opmerking gemaakt dat de combiregeling voor veel wedstrijden zou moeten worden afgeschaft. Supporters zouden vrij naar en van het stadion moeten kunnen gaan, enkele wedstrijden uitgezonderd. De politie van haar kant gebruikt de combiregeling als een middel om gecontroleerd supporters van de bezoekende BVO naar het stadion te krijgen. Dit betekent vaak minder en gerichte politie-inzet en de mogelijkheid een bepaalde mate van supportersscheiding te realiseren. Een opgelegde combi is niet altijd een maatregel op basis van het gedrag van de bezoekende supporters, maar soms ook op basis van het gedrag van de thuisspelende supporters. De laatste jaren is het aantal opgelegde combi s gestegen. Ook dit seizoen weer(zie onderstaand overzicht). Er zijn inmiddels varianten op de bekende bus- en treincombi en wel een auto- en een auto-/buscombi. Het opleggen van een combi is een maatregel die besproken wordt bij de categorisering van een wedstrijd. In het beleidskader Bestrijding voetbalvandalisme en voetbalgeweld 2005 is in het hoofdstuk Beleidsuitgangspunten een paragraaf opgenomen met betrekking tot categorisering van (risico)wedstrijden: Wedstrijden zonder veiligheidsrisico, gelijk andere, grootschalige evenementen, bestaan niet. Het inschatten van veiligheidsrisico s bij wedstrijden is sterk afhankelijk van de lokale

21 situatie per wedstrijd. Met ingang van het seizoen worden wedstrijden ingedeeld in: A-categorie: wedstrijd met een laag risico B-categorie: wedstrijd met een midden risico C-categorie: wedstrijd met een hoog risico. Voor elke wedstrijd dient een gedegen risicoanalyse te worden gemaakt, waarin onder anderen de veiligheidsrisico s die gepaard gaan met de organisatie van grootschalige evenementen, gewogen dienen te worden. Door per wedstrijd een risicoanalyse te maken en daarop de maatregelen af te stemmen, kan het benodigde maatwerk worden geleverd. Zoals bekend zijn er op landelijk niveau hiervoor geen goede operationele criteria op te stellen. Het risicogehalte van een wedstrijd kan worden beïnvloed door vele factoren zoals genoemd in het beleidskader. Niet onbelangrijk is te vermelden dat de invulling en samenstelling van de openbare ruimte inen rond het voetbalgebied en de infrastructuur rondom het stadion eveneens een rol spelen bij het vast stellen van een combi verplichting voor een bezoekende BVO. In het veiligheidsoverleg en mede op basis van de daarbij behorende risicoanalyse kan er besloten worden dat er voor de bezoekende BVO een verplichte combi vervoersregeling wordt opgelegd. Onderstaand een overzicht van de opgelegde combiregelingen in de afgelopen 3 seizoenen op basis van door de politie ingevulde gegevens in het VVS. Tabel 1.6 seizoen aantal CIV Zoals het overzicht laat zien is het aantal verplichte combiregelingen gestegen met ruim 28%. Dit aantal betreft alle wedstrijden die in Nederland zijn gespeeld in zowel de eredivisie, 1e divisie, bekerwedstrijden en play-offs. Voor de wedstrijden in de ere- en eerste divisie zijn in totaal 296 verplichte combi s opgelegd. Voetbalcoördinatoren geven aan dat sommige BVO s verzoeken graag georganiseerd te willen komen en zouden dan een verplichte combi opgelegd zien. Een dergelijk verzoek wordt mede ingegeven door de kortingsregeling van de BVO s op de toegangskaarten in geval van combi vervoer. De politie honoreert een dergelijk verzoek meestal ondanks het feit dat het volgens de risico analyse niet noodzakelijk is. Als voordeel ziet men echter wel de geplande aankomst van de supporters en dus een mogelijk lagere politie-inzet. Dit blijkt in enkele politiekorpsen de verklaring te zijn voor een combiregeling bij een A-wedstrijd. Het CIV heeft de combiregeling gecombineerd met de categorisering van de wedstrijden bij de reguliere wedstrijden, dus excl. play-offs, in de ere- en eerste divisie. Bronnen zijn de gegevens zoals de politie die in het VVS heeft vermeld. Een C-wedstrijd wordt als een hoog risicowedstrijd beschouwd. Een verplichte combi is daarbij standaard. Een B-categorie wedstrijd is maatwerk waarbij een combi opgelegd kan worden. Een A-categorie wedstrijd is een wedstrijd waarin o.a. vrij reizen en een vrije kaartverkoop centraal staat.

22 1.7.1 Eredivisie In dit overzicht is een overzicht gegeven van de categorie wedstrijd in combinatie met een verplicht opgelegde combi in de eredivisie. De betekenis van de letters en de kleuren is als volgt: 2 A autocombi A-wedstrijd A/B 2 auto- en buscombi B-wedstrijd B buscombi C-wedstrijd T treincombi Tabel 1.7 Ajax AZ De Graafschap Excelsior FC Groningen FC Twente FC Utrecht Feyenoord Heracles Al NAC NEC PSV Roda JC SC Heerenveen Sparta Vitesse VVV Willem II Totaal CIV 22 Ajax B B B B B T B B T B B 11 AZ B A/B A/B A A/B A/B A/B A/B A/B A/B A/B 11 De Graafschap A/B B A/B B B 5 Excelsior B B A/B A/B A/B B 6 FC Groningen B A/B B B B B B A/B A/B A/B A/B 11 FC Twente B B B B B A/B A/B A/B B B 10 FC Utrecht B B A/B A/B B B B A/B B B B B B A/B B B B 17 Feyenoord T B B B B T 6 Heracles Almelo B A/B A/B A/B B A/B A/B A/B B A/B B B A/B A/B A/B B 16 NAC B A/B B A/B B B B B A/B A/B A/B B 12 NEC B B B B B B B B B B B B 12 PSV T A/B A/B A/B B T B A/B B A/B A/B A/B B 13 Roda JC A/B A/B A/B A A/B A/B A/B A/B B A/B 10 SC Heerenveen 0 Sparta B B B 3 Vitesse B A/B B B B B B A/B A/B B B B B A/B B 15 VVV A/B A/B B A/B A/B A A/B A/B B A/B A/B B A/B A/B 14 Willem II B A/B A/B A B B B B B A/B A/B 11 Totaal De tabel moet als volgt worden gelezen, met FC Groningen als voorbeeld: l l l l l l Bij thuiswedstrijden van FC Groningen zijn bij 11 wedstrijden een verplichte combi opgelegd; De wedstrijd FC Groningen FC Utrecht was een wedstrijd van de B-categorie. De autoriteiten in Groningen hadden de supporters van FC Utrecht verplicht om met de bus te komen; Bij FC Groningen waren 6 wedstrijden A-wedstrijden en 11 B-wedstrijden; Bij thuis wedstrijden van FC Groningen zijn 6 keer een verplichte buscombi en 5 keer een auto-/buscombi opgelegd. Uitwedstrijden van FC Groningen waren 4 keer een A-wedstrijd en 13 keer een B-wedstrijd; FC Groningen heeft bij haar uitwedstrijden zelf 13 keer een verplichte combi opgelegd gekregen, waarvan 7 keer een buscombi en 6 keer een auto-/buscombi. 2 Supporters kunnen met de eigen auto naar een verzamelpunt buiten de speelstad reizen. Daar moeten de vouchers voor toegangskaarten worden omgewisseld en vervolgens gaat men met de bus, al dan niet onder begeleiding van de politie, naar het stadion.