Natuurbeheerplan Zeeland 2009

Transcriptie

1 Natuurbeheerplan Zeeland 2009 Ontwerp planwijziging 2014 Antwoordnota Vastgesteld door Gedeputeerde Staten op 16 september

2 1. Inleiding Op 20 mei 2014 heeft het College van GS de ontwerp planwijziging Natuurbeheerplan Zeeland 2014 vastgesteld voor inspraak en advies. Het Natuurbeheerplan Zeeland bevat het provinciale beleid voor begrenzing, verwerving, omvorming, inrichting en beheer van natuurgebieden en agrarische beheergebieden van de Zeeuwse Ecologische Hoofdstructuur (EHS). De planwijziging betreft de volgende punten: 1. Uitwerking leefgebieden internationale soorten 2. Weergave binnendijken op de EHS kaart 3. Wijziging begrenzing EHS gebieden 4. Wijziging beheertypen EHS gebieden 5. Afstemming SNL-beheertypen en N2000 habitattypen 6. Technische correcties De planwijziging stond open voor inspraak. De inspraakperiode was van 2 juni tot en met 14 juli De planwijziging is bekendgemaakt via advertenties, brieven en website en ter inzage gelegd op het Provinciaal informatiecentrum en op de gemeentehuizen in Zeeland. In samenwerking met de ZLTO en de agrarische natuurverenigingen in Zeeland zijn informatieavonden georganiseerd waarop met name de uitwerking van de agrarische leefgebieden voor internationale soorten is besproken. In totaal zijn 20 zienswijzen ingediend. Deze zijn samengevat in bijlage 1. De zienswijzen hebben betrekking op de volgende onderwerpen: 1. Uitwerking leefgebieden internationale soorten 2. Weergave binnendijken op de EHS kaart 3. Wijziging begrenzing EHS gebieden 4. Wijziging beheertypen EHS gebieden De concept antwoordnota is behandeld in de Provinciale Commissie voor de Groene Ruimte op 4 september. De ontwerp planwijziging is ook toegelicht aan de Statencommissie REW op 5 september. In deze antwoordnota worden de zienswijzen beschreven en wordt toegelicht of en hoe de zienswijzen in het Natuurbeheerplan zijn verwerkt. 2

3 2 Inspraakreacties en verwerking 2.1 Uitwerking leefgebieden internationale soorten Kerngebiedenbenadering algemeen Inspraakreacties Tijdens de informatie-avonden, door de PCGR en door de ZLTO zijn vragen gesteld over de invoering van de kerngebiedenbenadering voor het agrarisch natuurbeheer in Zeeland. 6/1 Informatie-avonden ANB: hoe loopt de invoering van de leefgebiedenbenadering organisatorisch en financieel? 6/2 Informatie-avonden ANB: wordt er bezuinigd op het agrarisch natuurbeheer? 6/12 Informatie-avonden ANB: misschien zijn er buiten de kerngebieden ook mogelijkheden voor soortbehoud en moet er alleen anders beheerd worden. 6/13 Informatie-avonden ANB: animo voor agrarisch natuurbeheer zal afnemen. 6/17 Informatie-avonden ANB: wat als er in een botanisch grasland geen planten maar wel veel dieren zitten? 6/26 Informatie-avonden ANB: effectiviteit wordt ook teniet gedaan door predatoren - wat gebeurt er met predatoren. 6/29 Informatie-avonden ANB: bloemdijk die nu niet voldoet kan geschikt gemaakt worden via inrichtingsmaatregelen. 11/2 pcgr Dhr. De Koeijer: waarschuwt voor verlies aan animo als veel agrariërs niet verder kunnen. 11/4 pcgr dhr. De Bont vraagt aandacht voor goede registratiesystemen (meitelling). 19/1 ZLTO: vindt het een verkeerde keuze om het akkerrandenbeheer te concentreren op enkele plaatsen. 19/2 ZLTO: dit gaat ten koste van de betrokkenheid van de huidige deelnemers. 19/8 ZLTO: botanische graslanden schrappen is ook slecht voor de fauna. 3 Duumpje: pleit ervoor om ook te kijken naar mogelijkheden voor insecten in agrarisch beheergebied. Verwerking Het betreft vooral informatieve vragen die op de informatieavonden zelf goeddeels al zijn beantwoord. In deze nota worden de antwoorden hieronder kort samengevat. Het verslag van de informatie-avonden is bijgevoegd. Zie bijlage 3. 6/1 Informatie-avonden ANB: de invoering van de leefgebiedenbenadering wordt landelijk, in IPO verband gecoördineerd. De agrarische natuurverenigingen zijn in dit proces betrokken door middel van de agrarische koepels en door de SCAN. Over de invoering zijn afspraken gemaakt in het natuurmanifest. Het agrarisch natuurbeheer moet efficiënter en effectiever. De middelen van het natuurakkoord zijn vertrekpunt. 6/2 Informatie-avonden: de bestaande budgetten van het natuurakkoord zijn leidend. 6/12 Informatie-avonden ANB: er zijn geen aanwijzingen dat wijziging van het beheer buiten kerngebieden mogelijkheden kan bieden voor internationale soorten. 6/13 Informatie-avonden ANB en 11/2 pcgr: buiten de kerngebieden blijven wel mogelijkheden bestaan via andere instrumenten zoals vergroening en eventuele regelingen van andere overheden. 6/17 Informatie-avonden ANB: bij hoge faunistische waarde kan subsidie graslanden in stand blijven; de provincie baseert zich op de resultaten van het onderzoek van Landschapsbeheer Zeeland. 6/26 Informatie-avonden ANB predatoren probleem vereist aparte aanpak via faunabeleid. 6/29 Informatie-avonden ANB: als herstelplan is uitgevoerd komt de nadruk op goed beheer. 3

4 11/4 pcgr: er wordt in IPO/SCAN verband een nieuw registratiesysteem ontwikkeld. Vertrekpunt daarbij is de efficiëntie van het subsidieproces te verhogen zodat uitvoeringskosten kunnen worden verlaagd. 19/1 ZLTO: over de invoering van de kerngebiedenbendering zijn landelijk afspraken gemaakt. Het agrarisch natuurbeheer moet effectiever. De gebieden dienen op ecologische gronden te worden afgebakend en worden door de provincie na overleg met de beheerders vastgesteld. 19/2 ZLTO: buiten de kerngebieden blijven ook mogelijkheden bestaan via andere instrumenten. 19/8 ZLTO: bij hoge faunistische waarde kan subsidie graslanden in stand blijven; provincie baseert zich op onderzoek en zal daar rekening mee houden. 3/ Duumpje insecten zijn niet het hoofddoel van de kerngebiedenbenadering maar maken wel deel uit van de levensgemeenschappen op en rond de akkers en zijn een belangrijke voedselbron voor bepaalde vogelsoorten. Als zodanig liften zij mee met het agrarisch natuurbeheer. De planwijziging Natuurbeheerplan Zeeland 2014 wordt op grond van deze inspraakreacties niet gewijzigd Kerngebiedenbenadering onderbouwing Inspraakreacties Tijdens de informatieavonden werden vragen gesteld over de informatie die ten grondslag ligt aan de leefgebiedskaarten en werd ook kritiek geuit op het lage detailniveau van de onderzoeksresultaten en over de toepassing van de resultaten. 6/ 5 Informatie-avonden ANB; 19/3 ZLTO; 19/9 ZLTO: het strokenbeheer akkerranden loopt nog te kort om effectiviteit te kunnen beoordelen. 6/ 27, 6/28 Informatie-avonden ANB, 16/ 3 Wieland: betere monitoring is noodzakelijk, zodat gerichtere keuzes kunnen worden gemaakt. 19/ 7 ZLTO: akkerrandenbeheer is nog onvoldoende in omvang om effectief te kunnen zijn uitbreiden in plaats van inperken. Verwerking 6/5 Informatie-avonden ANB, 19/3 ZLTO; 19/9 ZLTO : het tot dusver uitgevoerde onderzoek door SOVON biedt voldoende info over de effectiviteit van het agrarisch natuurbeheer en het voorkomen van soorten op regionale schaal. De afbakening van kerngebieden kan daarmee voldoende worden onderbouwd. De methode is beschreven in bijlage 2 van de planwijziging. Het onderzoek is niet geschikt voor het volgen van de ontwikkelingen per beheergebied/lokale schaal. Dit is voor het begrenzen van de beheergebieden ook niet vereist. De beheermonitoring maakt overigens wel deel uit van de nieuwe aanpak agrarisch natuurbeheer vanaf 2016 en is nodig om het beheer per gebied goed te kunnen volgen en bijsturen. 6/ 27, 6/28 Informatie-avonden ANB, 16/3 Wieland: voor de monitoring van het beheer via de kerngebiedenbenadering wordt nog een monitoringplan opgesteld. Nog onduidelijk hoe dit zal worden aangepakt. Het plan zal in overleg met de ANV's worden opgesteld. De planwijziging Natuurbeheerplan Zeeland 2014 wordt op grond van deze inspraakreacties niet gewijzigd Kerngebiedenbenadering begrenzing Inspraakreacties 4

5 Op de informatieavonden zijn afspraken gemaakt over de wijze waarop inspraakreacties zullen worden ingediend. 6/6 Informatie-avonden ANB: ANV's en individuele beheerders willen verzoeken tot wijziging doorgeven; deze worden via ZLTO gebundeld ingediend bij de provincie. 6/ 7 Informatie-avonden ANB: gevraagd wordt onder andere of de provincie de kerngebieden wil vergroten wanneer blijkt dat er veel soorten zitten. 6/22 Informatie-avonden ANB: men verzocht om ook erven mee te nemen als leefgebied 19/6 ZLTO: er wordt naar te weinig soorten gekeken, het gaat om biodiversiteit breed. Verwerking 6/6 Informatie-avonden ANB: de provincie zal zowel de individuele als de gebundelde reacties behandelen; DE ZLTO heeft er in zijn reactie voor gekozen geen reacties te bundelen; kerngebieden zullen worden vergroot wanneer daar ivm internationale soorten aanleiding toe is. 6/ 7 Informatie-avonden ANB de begrenzing van de kerngebieden zal in principe jaarlijks worden herzien. 6/22 Informatie-avonden ANB: erven vallen buiten de subsidieregels wegens EU regels, maar aangrenzende grond kan er wel bij worden betrokken. 19/6 ZLTO: internationale soorten zijn weliswaar het vertrekpunt, maar ander soorten, waaronder insecten, liften mee. De planwijziging Natuurbeheerplan Zeeland 2014 wordt op grond van deze inspraakreacties niet gewijzigd Kerngebiedenbenadering en subsidie Inspraakreacties Op de informatieavonden werden diverse vragen gesteld over wat er gebeurt met lopende beheerovereenkomsten die buiten de kerngebieden komen te liggen. 6/4, 6/14 Informatie-avonden ANB: Wat gebeurt met lopende contracten binnen en buiten de kerngebieden? Wat zijn er voor andere mogelijkheden? 6/8, 6/9 Informatie-avonden ANB: jammer dat sommige akkerranden die al vele jaren worden beheerd komen te vervallen terwijl onduidelijk is wat het concentreren in kerngebieden oplevert. 19/4 ZLTO: Huidige beheerders moeten verder kunnen. 6/11 Informatie-avonden ANB: wat voor mogelijkheden zijn er voor akkerranden die erbuiten vallen? 19/ 5 ZLTO: ontzie lopend beheer en gebruik kerngebieden vooral voor nieuw beheer. 19/10 ZLTO: er is behoefte aan uitbreiding van het beheer, provincie moet daarvoor extra budget reserveren. 19/11 ZLTO: meer sturen op het goede pakket op de goede plaats, maar de huidige beheergebieden handhaven. Verwerking 6/4, 6/14 Informatie-avonden ANB: wat er precies met overeenkomsten binnen en buiten kerngebied gaat gebeuren is niet geheel duidelijk. Verwachting is dat overeenkomsten binnen kerngebied vrijwillig kunnen worden omgezet in nieuwe overeenkomst en dat overeenkomsten buiten kerngebied minimaal kunnen worden uitgediend. 5

6 6/8, 6/9 Informatie-avonden ANB: uit het oogpunt van efficiëntie en zorgvuldigheid ligt het voor de hand dat subsidie die onvoldoende resultaat oplevert wordt gewijzigd. De middelen kunnen beter worden ingezet op plaatsen waar deze effectief zijn. 6/11 Informatie-avonden ANB : akkerranden buiten de kerngebiedenkunnen wellicht voortgezet worden via de vergroening of via andere regelingen. 19/ 4 ZLTO: buiten de kerngebieden blijven ook mogelijkheden bestaan via andere instrumenten. 19/ 5 ZLTO: nadruk zal komen te liggen op continuering en uitbreiding van het beheer binnen de kerngebieden. Buiten de kerngebieden alleen met andere instrumenten. 19/10 ZLTO: budget natuurakkoord is leidend en biedt, met vergroening, perspectief op uitbreiding van het agrarisch akkerbeheer. 19/11 ZLTO: een goed pakketkeuze naargelang het gebied is eveneens noodzakelijk. Hierop wordt gestuurd via de gebiedsofferte van het collectief. De planwijziging Natuurbeheerplan Zeeland 2014 wordt op grond van deze inspraakreacties niet gewijzigd Kerngebiedenbenadering en vergroening Inspraakreacties Ook was er veel belangstelling voor de mogelijkheden van vergroening in combinatie met agrarisch natuurbeheer. 6/3 Informatie-avonden ANB: Wat is de relatie met de vergroening van het nieuwe GLB? 6/30 Informatie-avonden ANB: breng de landschapselementen onder de EFA's. 11/3 pcgr. dhr. De Koeijer ziet financieel kansen voor agrarisch natuurbeheer in relatie tot de vergroening. Verwerking De mogelijkheden voor koppeling aan de vergroening werden tijdens de informatieavonden door Mw Maljaars toegelicht. 6/ 3 Informatie-avonden ANB: de relatie tussen vergroening en ANB is indirect en vrijwillig. SNL akkerranden kunnen als vergroeningselementen opgevoerd worden. De inkomstenderving wordt dan van het subsidiebedrag afgetrokken. 11/3 pcgr: bij (vrijwillige) koppeling kunnen grote voordelen worden behaald (twee vliegen in een klap) omdat hiermee enerzijds de vergroeningsopgave van akkerbouwers kan worden gefaciliteerd en anderzijds de middelen voor agrarisch natuurbeheer efficiënter en effectiever kunnen worden ingezet. 6/30 Informatie-avonden ANB: landschapselementen maken wel deel uit van de EFA's van de vergroening maar onduidelijk is nog of de extra subsidie voor actief landschapsbeheer hieraan kan worden gekoppeld. Hierover beslist het rijk. De planwijziging Natuurbeheerplan Zeeland 2014 wordt op grond van deze inspraakreacties niet gewijzigd Akkervogelkerngebied Inspraakreacties Er zijn individuele en gebundelde verzoeken binnengekomen betreffende de opname van lopende subsidies akkerranden in kerngebieden. 1/ Boonman verzoekt twee akkerranden aan de Koedijk Nisse in kerngebied op te nemen wegens grote vogelrijkdom. 6

7 6/16 Informatie-avonden ANB: enkele hotspots met resultaten van het jaar van de patrijs beter meenemen en kerngebied uitbreiden. 6/18 Informatie-avonden ANB: naast individuele akkerranden ook hele percelen beheren 7/Linde verzoekt opname akkerranden in kerngebied Scharendijke-Den Osse 14/2 Werkgroep soortenbeleid: nog een check uitvoeren op de volledigheid van de gebruikte gegevens voor kerngebieden akkervogels. 14/3 Werkgroep soortenbeleid: zorgen dat kerngebieden niet te klein en geïsoleerd liggen 14/4 Werkgroep soortenbeleid: grensgebied oost Zuid-Beveland toevoegen vanwege samenhang met leefgebied in West Brabant. 16/1 Wieland: isolatie kerngebieden opheffen. 16/ 2 Wieland: rekening houden met verbinding met populaties in België en Brabant. 16/4 Wieland: kievit en boomvalk minder urgent. 6/10 Informatie-avonden ANB: er staan ook gebieden op de kaart die helemaal geen landbouwgebied (meer) zijn zoals Cavelot bij Cadzand. Verwerking Bezien moet worden of de begrenzing kerngebieden kan worden aangepast. 1/Boonman: de betreffende akkerranden grenzen aan kerngebied en kunnen worden opgenomen in het kerngebied door de grenzen ter plaatse iets te verruimen. Zie kaartbijlage /16 Informatie-avonden ANB: enkele hotspots zijn al meegenomen in de begrenzing akkervogelkerngebiedt; in de komende jaren zullen actuele hotspot gegevens gebruikt worden om grenzen te herzien. 6/18 Informatie-avonden ANB: hele akkerpercelen subsidiëren ligt niet voor de hand ivm beslag op landbouwgrond en een lagere effectiviteit per ha. Wel van belang voor wintervogelgebied. 7/Linde: kerngebied wordt ter plaatse verruimd. Zie kaartbijlage /2 Werkgroep soortenbeleid: laatst ontvangen gegevens zijn meegenomen. 14/3 Werkgroep soortenbeleid,16/1 Wieland: nagegaan zal worden of er kerngebieden kleiner 500 ha zijn en of in dat geval vergroting/samenvoeging mogelijk. 14/4 Werkgroep soortenbeleid, 16/2 Wieland : kerngebied op de grens met West Brabant handhaven. Zie kaartbijlage /4 Wieland dit zijn niet de soorten waarop het kerngebied akkerranden wordt berekend 6/10 Informatie-avonden ANB: bebouwd gebied behoort in beginsel niet tot het kerngebied en kan op verzoek worden geschrapt uit de kaart. De planwijziging Natuurbeheerplan Zeeland wordt gewijzigd zoals weergegeven in de kaartbijlage tot en met Weidevogelkerngebied Inspraakreacties Er zijn enkele reacties ontvangen voor het wijzigen van de begrenzing kerngebied weidevogels. 6/15 Informatie-avonden ANB: vraagt om meer weidevogelbeheergebied rond natuurkernen zoals Veerse Weggebied. 2 Cevaal: is tegen uitbreiding weidevogelgebied Walcheren wegens overlast ganzen 14/5 Werkgroep soortenbeleid: haalbaarheid weidevogelkerngebied Groot Eiland wordt betwijfeld. 18/2 Zeeuws particulier grondbezit: verzoekt flexibel om te gaan met het begrenzen van kerngebieden voor weide- en akkervogelbeheer in en rond natuurgebieden. 7

8 Verwerking 6/15 Informatie-avonden ANB: alleen indien er sprake is van concrete belangstelling van eigenaar/beheerder zullen weidevogelgebieden rond natuurkernen worden begrensd. Er zijn geen concrete verzoeken ontvangen. 2 Cevaal: de kerngebieden voor weidevogels zijn in het verleden door de provincie begrensd en staan niet ter discussie. Agrarisch natuurbeheer is ondersteunend aan reservaatsbeheer en altijd op basis van vrijwilligheid. Ganzenprobleem op landbouwgrond vereist een eigen aanpak, daaraan wordt gewerkt, maar dit staat los van het agrarisch weidevogelbeheer 14/5 Werkgroep soortenbeleid: het kerngebied Groot Eiland wordt wegens onvoldoende recente broedvogels alsnog geschrapt. Zie kaartbijlage /2 Zeeuws particulier grondbezit: bij belangstelling kunnen agrarische beheergebieden rond weidevogelkernen worden begrensd. Daarvan is thans geen sprake. Jaarlijks kan worden bezien of begrenzing agrarisch weidevogelgebied noodzakelijk is. De planwijziging Natuurbeheerplan Zeeland wordt gewijzigd zoals weergegeven in de kaartbijlage Droge dooradering Inspraakreacties Er zijn enkele inspraakreacties ontvangen voor wijziging van het leefgebied droge dooradering. 6/19 Informatie-avonden ANB: vraagt om dekzandgebied Oost Zeeuws Vlaanderen op te nemen voor droge dooradering. 6/20 Informatie-avonden ANB: vraagt om leefgebied steenuil op te nemen voor droge dooradering. 6/ 21 Informatie-avonden ANB: vraagt de kaarten voor dooradering te verfijnen zodat er meer soorten in passen. 14/1 Werkgroep soortenbeleid: verzoekt bloemdijk Nieuwland toe te voegen ivm hoge botanische waarde. 19/12 ZLTO: vraagt ruimte voor initiatieven voor agrarisch landschapsbeheer zoals Goese heggen en Walcherse heggen. Verwerking Met de verzoeken zal als volgt rekening worden gehouden. 6/19 Informatie-avonden ANB; de afbakening van dekzandgebied is te grof met het oog op de soorten van de droge dooradering. Dit geldt overigens ook voor de afbakening van oudlandgebieden die in het ontwerp zijn vermeld. Overwogen wordt om voor de soorten van de droge dooradering, bovenop het dijkennetwerk, een biotoopmethode toe te passen voor bijzondere soorten. Dit betekent dat er in en rond territoria van soorten als steenuil, vleermuizen en groene specht subsidie mogelijk is voor het beheer van toepasselijke landschapselementen. Nagegaan zal worden voor welke soorten de biotoopmethode voor toepasbaar is. 6/20 Informatie-avonden ANB: ook voor de steenuil zal de biotoopmethode worden uitgewerkt. 6/21 Informatie-avonden ANB: verfijning wordt uitgewerkt via de biotoopbenadering 14/1 Werkgroep soortenbeleid: bloemdijk Nieuwland kan worden toegevoegd. 19/12 ZLTO: nagegaan kan worden of de genoemde heggen via de biotoopbenadering kunnen worden toegevoegd. Naar aanleiding van de inspraakreacties zal het kleinschalig landschap worden geschrapt. 8

9 2.1.9 Natte dooradering Inspraakreacties Er zijn enkele reacties ontvangen voor wijziging van de leefgebiedskaart natte dooradering. 6/23 Informatie-avonden ANB: nieuw aan te leggen natuurvriendelijke oevers ook meenemen. 6/ 24 Informatie-avonden ANB: leefgebied kamsalamander nauwkeuriger meenemen. 6/ 25 Informatie-avonden ANB: welen die geen EHS zijn meenemen. 14/6 Werkgroep soortenbeleid: natte dooradering is te beperkt tot bestaande natuurvriendelijke oevers - meer verbindingswateren op de kaart zetten, met name richting Vlaanderen. 14/7 Werkgroep soortenbeleid: verspreidingsgegevens kamsalamander, boomkikker en rugstreeppad actualiseren. Verwerking Naar aanleiding van de reacties kan de begrenzing natte dooradering worden herzien. 6/23 Informatie-avonden ANB nieuw aan te leggen oevers kunnen worden meegenomen. Dat zal jaarlijks worden bezien op grond van actuele gegevens. 6/24 Informatie-avonden ANB: het is wenselijk dat het agrarisch natuurbeheer zoveel mogelijk inspeelt op actuele verspreiding van de internationale soorten, waaronder ook de Kamsalamander. Aangezien het om vrij veel soorten gaat en de verspreidingsgegevens doorlopend wijzigen is opname van verspreidingskaarten in het Natuurbeheerplan niet effectief. Overwogen wordt om, evenals voor de droge dooradering, een biotoopbenadering toe te passen waarbij in en rond territoria van internationale soorten beheermaatregelen gesubsidieerd kunnen worden. 6/25 Informatie-avonden ANB: welen die geen onderdeel zijn van de EHS kunnen worden toegevoegd indien daarvoor concrete belangstelling is van eigenaar/beheerder. 14/6 Werkgroep soortenbeleid: aanvullende natte verbindingen kunnen worden toegevoegd indien hiermee territoria/leefgebied van internationale soorten kan worden veiliggesteld. De werkgroep soortenbeleid zal worden gevraagd hier voorstellen voor te ontwikkelen. 14/7 Werkgroep soortenbeleid: actualisering van soortenkaarten dient een plek te krijgen in de biotoopbenadering die wordt voorgesteld. De werkgroep soortenbeleid zal worden gevraagd hier voorstellen voor te ontwikkelen. De planwijziging Natuurbeheerplan Zeeland zal op grond van deze inspraakreacties niet worden herzien. 2.2 Binnendijken op de EHS kaart Inspraakreacties Vanuit enkele gemeenten zijn verzoeken ontvangen voor het schrappen van een enkel dijkvak en voor handhaving van de dijkenkaart van het Omgevingsplan. 4 Gemeente Reimerswaal: perceel Krabbendijk F134 buiten begrenzing binnendijken 11/1 pcgr dhr Mangnus: waarschuwt voor wijzigingen in begrenzing binnendijken. Pleit ervoor de grenzen te houden zoals ze zijn. 9

10 Verwerking 4 Gemeente Reimerswaal: er is geen aanleiding dit dijkvak weg te laten, gemeente heeft voldoende planologische mogelijkheden om het gebruik en ontwikkeling ter plaatse te regelen. 11/1 pcgr dhr. Magnus: de begrenzing van de binnendijken, zoals vastgelegd in het Omgevingsplan Zeeland, wordt niet gewijzigd. De dijken worden alleen nauwkeuriger ingetekend volgens de definities van de top 10 vector. De planwijziging Natuurbeheerplan Zeeland zal op grond van deze inspraakreacties niet worden gewijzigd. 2.3 Wijziging begrenzing EHS gebieden Inspraakreacties Enkele insprekers verzoeken tot het schrappen of wijzigen van bestaande EHS gebieden of tot het begrenzen van EHS gebieden. 8 Mangnus verzoekt begrenzing gebied met gebiedsnummer 3562 te schrappen 9/1 Moolenburgh: verzoekt het erf te exclaveren. 9/ 2 Moolenburgh: wijst er op dat de Voorpolder (nog) geen nieuwe natuur is en dat de landbouwfunctie dus nog in stand is. 13/1 Vinkeles Melchers: maakt bezwaar tegen het intrekken van de bestemming natuur van het gebied De Weel bij St Maartensdijk. 13/2 Vinkeles Melchers: maakt bezwaar tegen het intrekken van de bestemming natuur van een oever nabij Hogeweg 63 St Maartensdijk. 13/3 Vinkeles Melchers: verzoekt de grenzen van het bestaande natuur van De Weel te wijzigen (verkleinen) in verband met aanwezige bebouwing. 13/4 Vinkeles Melchers: verzoekt de begrenzing van een natuurstrook aan de tweede dijk te handhaven. 15/1 Wesemael: verzoekt het gebied nr 5828 nauwkeuriger in te tekenen op kaart zodat dit aansluit bij de werkelijke perceelsgrenzen. 15/2 Wesemael: verzoekt gebied 685 en 5829 te schrappen als beheergebied. 18/1 Zeeuws particulier grondbezit: verzoekt om actualisering van de kaart werkgebieden natuurbeheerders ivm afspraken gelijkberechtiging in het Natuurpact. Verwerking 8 Mangnus: het betreffende gebied nabij Hulst is begrensd als agrarisch beheergebied van ecologische betekenis vanwege zijn bestaande landschappelijke en ecologische waarden. Er is geen aanleiding de begrenzing te schrappen. 9/1 Moolenburgh: erven maken geen deel uit van de EHS en kunnen op verzoek van de eigenaar uit de EHS kaart worden geschrapt. Het erf van de Vluchtheuvel is om deze reden eerder al geëxclaveerd. 9/ 2 Moolenburgh: ook voor de Voorpolder geldt dat de landbouwfunctie in stand blijft totdat de omvorming nieuwe natuur is voltooid. 13/1 Vinkeles Melchers: het intrekken van de begrenzing bestaande natuur van een deel van De Weel maakt geen deel uit van deze planwijziging. Er is geen aanleiding dit deel van De Weel opnieuw als bestaande natuur te begrenzen. 13/ 2 Vinkeles Melchers: ook het wijzigen van de begrenzing EHS van een slootoever maakt geen deel uit van deze planwijziging. Er is geen aanleiding de slootoever opnieuw als bestaande natuur te begrenzen. 13/3 Vinkeles Melchers: het erf van de woning gelegen in het natuurgebied De Weel zal worden geëxclaveerd. 10

11 13/4 Vinkeles Melchers: de bedoelde natuurstrook betreft het talud van een binnendijk. Als zodanig is deze natuurstrook onderdeel van de Zeeuwse EHS en blijft deze gehandhaafd. 15/1 Wesemael: de grens van het beheergebied valt samen met de agrarische perceelsgrens, dit naar aanleiding van een eerder verzoek. Er is daarom geen aanleiding meer om de begrenzing aan te passen. 15/2 Wesemael: Gebied 5829 betreft ten dele erf en kan als beheergebied worden geschrapt. Het gebied nr 685 en restant 5829 maken, ruimtelijk gezien, deel uit van een vroegere getijdekreek, als zodanig herkenbaar, en om die reden aangewezen als agrarisch beheergebied van ecologische betekenis. Er is geen aanleiding deze twee beheergebieden te schrappen. 18/1 Zeeuws particulier grondbezit: met het natuurpact heeft een invloedssferenkaart voor verdeling van de ontwikkelopgave nieuwe natuur tussen natuurbeheerders zijn functie verloren. In het Natuurbeheerplan Zeeland 2009 is deze kaart al geschrapt en is er alleen nog sprake van werkgebied TBO om aan te geven waar de bestaande natuurterreinen van de verschillende beheerders gelegen zijn. Het is daarmee dus geen beleidskaart meer maar een informatieve kaart. De kaart werkgebied TBO zal, op grond van de thans beschikbare beheerinformatie, verder worden gedetailleerd door alleen de feitelijke beheerde gebieden van de organisaties weer te geven, zoals te zien in bijlage 10. Naar aanleiding van de inspraakreacties zal de planwijziging natuurbeheerplan Zeeland op enkele punten worden gewijzigd. De gewijzigde EHS kaarten zullen met ingang van november 2014 op de provinciale website worden geplaatst. 2.4 Wijziging beheertypen EHS gebieden Inspraakreacties Enkele natuurbeheerders verzochten de beheertypen van enkele terreinen te actualiseren. 10/1 Natuurmonumenten: Beijerenpolder. 12 Staatsbosbeheer: enkele gebieden m.n. in Oost Zeeuws Vlaanderen. 17 Zeeuws Landschap: enkele gebieden in W Zeeuws Vlaanderen, waaronder Clethemspolder. 18/3 Zeeuws particulier grondbezit: verzoekt aanduiding grootschalig beheer op de beheertypenkaart aan te passen wanneer daar voor het beheer in de praktijk aanleiding toe is. 20 Bossinga, verzoekt wijziging beheertype deel Watergat in vochtig hakhout N17.01 en Duinbos N Verwerking De beheertypen van enkele gebieden worden op verzoek van de beheerders geactualiseerd 10/1 Natuurmonumenten: Beijerenpolder. 12 Staatsbosbeheer: enkele gebieden in Oost-Zeeuws Vlaanderen. 17 Zeeuws Landschap: enkele gebieden m.n. in West Zeeuws Vlaanderen, waaronder Clethemspolder; beheertypen worden opgenomen op de ambitiekaart. 18/3 Zeeuws particulier grondbezit: de aanduiding grootschalige natuur kan worden aangepast indien dat aan de orde is en daar aanleiding toe is. 20 Bossinga: N17.01 en N15.01 voor deel Watergat. De detailkaarten van Clethemspolder, Beijerenpolder en Watergat zijn opgenomen in de bijlagen. 11

12 3 Vervolg De wijzigingsvoorstellen worden verwerkt in de definitieve planwijziging Natuurbeheerplan Zeeland De antwoordnota en definitieve planwijziging worden na vaststelling door GS bekendgemaakt, toegezonden aan alle betrokkenen en op de provinciale website geplaatst. De kerngebiedenbenadering zal pas in 2016 worden ingevoerd en definitief worden vastgesteld in het Natuurbeheerplan Het gebiedsproces rond de invoering van het nieuwe agrarisch natuurbeheer biedt de mogelijkheid om de diverse onderdelen in overleg met de betrokkenen nader in te vullen. Dit betreft naast de kerngebieden voor het akker- en weidevogelbeheer met name ook het monitoringplan, de biotoopbenadering en de perspectieven voor het agrarisch natuurbeheer buiten de kerngebieden. 12

13 4 Bijlagen Bijlage 4.1 Tabel samenvatting inspraakreacties en verwerking Bijlage 4.2 Kaartbijlage wijzigingen begrenzing en beheerpakketten EHSgebieden naar aanleiding van inspraakreacties Bijlage 4.3 Verslag informatieavonden agrarisch natuurbeheer 13

14 naam nr sub zienswijze antwoord krt Boonman 1 verzoekt tw ee akkerranden aan de Koedijk Nisse in kerngebied op te nemen w egens grote vogelrijkdom akkerranden opnemen 1 Bossinga, W. 20 verzoekt w ijziging beheertype deel Watergat in N17.01 Vochtig hakhout en duinbos N15.01 beheertype w ijzigen in N17.01 en N Cevaal 2 is tegen uitbreiding w eidevogelgebied Walcheren w egens overlast ganzen provinciaal beleid EHS volgen, agrarisch natuurbeheer is ondersteunend en op basis van vrijw illigheid, ganzenprobleem vereist aparte aanpa Duumpje 3 pleit ervoor om ook te kijken naar mogelijkheden voor insecten in agrarisch beheergebied insecten nevendoel Gemeente Reimersw aal 4 perceel Krabbendijk F134 buiten begrenzing binnendijken geen aanleiding dit w eg te laten, gemeente heeft voldoende planologische mogelijkheden Gemeente Veere 5 verzoekt toezending detailkaartjes die zijn toegezonden Informatie-avonden ANB 6 1 hoe loopt de invoering van de leefgebiedenbenadering organisatorisch en financieel landelijk project, afspraken natuurmanifest, financiën volgens het natuurakkoord Informatie-avonden ANB 6 2 w ordt er bezuinigd op het agrarisch natuurbeheer conform natuurakkoord zijn bestaande budgetten leidend Informatie-avonden ANB 6 3 w at is de relatie met de vergroening van het nieuw e GLB? relatie is indirect, bij (vrrijw illige) koppeling kunnen grote voordelen w orden behaald Informatie-avonden ANB 6 4 Wat gebeurt met lopende contracten binnen en buiten de kerngebieden nog onduidelijk. Binnen de kerngebieden vermoedelijk omschakeling, buiten dekerngebieden vermoedelijk uitdienen Informatie-avonden ANB 6 5 strokenbeheer akkerranden loopt nog te kort om effectiviteit te kunnen beoordelen voldoende informatie om gebrek aan effectiviteit aan te tonen Informatie-avonden ANB 6 6 ANV's en individuele beheerders w illen verzoeken tot w ijziging doorgeven; deze w orden via ZLTO gebundeld ingediend bij provincie de provincie zal individuele en gebundelde reacties behandelen Informatie-avonden ANB 6 7 verzoek aan provincie om gebieden alsnog toe te voegen of tehandhaven w anneer blijkt dat er veel soorten zitten beleid w ordt jaarlijks herzien Informatie-avonden ANB 6 8 jammer dat sommige akkerranden die al vele jaren w orden beheerd zijn komen te vervallen terw ijl onduidelijk is w at het oplevert budget kan beter w orden ingezet op plaatsen w aar dit effectief is Informatie-avonden ANB 6 9 jammer dat sommige graslanden die al vele jaren w orden beheerd zijn komen te vervallen terw ijl onduidelijk is w at het oplevert budget kan beter w orden ingezet op plaatsen w aar dit effectief is Informatie-avonden ANB 6 10 er staan ook gebieden op de kaart die helemaal geen landbouw gebied (meer) zijn zoals Cavelot bij Cadzand concrete voorstellen w orden overgenomen Informatie-avonden ANB 6 11 w at voor mogelijkheden zijn er voor akkerranden die erbuiten vallen? uitdienen, vergroening, andere (gemeentelijke?) regelingen Informatie-avonden ANB 6 12 misschien zijn er buiten de kerngebieden ook mogelijkheden voor soortbehoud en moet er alleen anders beheerd w orden w egens ontbreken concrete informatie w ordt hier niet op ingezet Informatie-avonden ANB 6 13 animo voor agrarisch natuurbeheer zal afnemen buiten de kerngebieden blijven ook mogelijkheden bestaan via andere instrumenten Informatie-avonden ANB 6 14 zijn er andere mogelijkheden voor subsidiëring akkerranden buiten kerngebieden? vergroeningn, gfemeentelijke regelingen Informatie-avonden ANB 6 15 meer w eidevogelbeheergebieden rond natuurkernen zoals Veerse Weggebied aanw ijzen alleen indien er sprake is van concrete belangstelling van eigenaar/beheerder Informatie-avonden ANB 6 16 hotspots met resultaten van het jaar van de patrijs beter meenemen de nieuw e gegevens zullen jaarlijks w orden gebruikt om kaarten te actualiseren Informatie-avonden ANB 6 17 w at als er in een botanisch grasland geen planten maar w el veel dieren zitten? bij hoge faunastische w aarde kan subsidie graslanden in stand blijven; provincie baseert zich op onderzoek Informatie-avonden ANB 6 18 naast akkerranden ook hele percelen beheren dit is alleen voor wintervogelakkers echt effectief; wordt toegepast Informatie-avonden ANB 6 19 dekzandgebied Oost Zeeuw s vlaanderen opnemen voor droge dooradering hiervoor biotoopbenadering toepassen Informatie-avonden ANB 6 20 leefgebied steenuil opnemen voor droge dooradering hiervoor biotoopbenadering toepassen Informatie-avonden ANB 6 21 kaarten voor dooradering verfijnen zodat meer soorten erin passen hiervoor biotoopbenadering toepassen Informatie-avonden ANB 6 22 ook erven meenemen als leefgebied ervenzelf vallen erbuiten w egens EU regels, maar aangrenzende grond erbij betrekken Informatie-avonden ANB 6 23 nieuw aan te leggen natuurvriendelijke oevers ook meenemen natte dooradering w ordt jaarlijks geactualiseerd, daarnaast biotoopbenadering toepassen Informatie-avonden ANB 6 24 leefgebied kamsalamander nauw keuriger meenemen hiervoor biotoopbenadering toepassen Informatie-avonden ANB 6 25 w elen die geen EHS zijn meenemen alleen indien er sprake is van concrete belangstelling van eigenaar/beheerder Informatie-avonden ANB 6 26 effectiviteit wordt ook teniet gedaan door predatoren - wat gebeurt er met predatoren, vereist aparte aanpak via faunabeleid Informatie-avonden ANB 6 27 betere monitoring is noodzakelijk hiervoor w ordt een nieuw monitoringplan opgesteld Informatie-avonden ANB 6 28 hoe w ordt de monitoring verbeterd? nog niet duidelijk er w ordt een nieuw monitoringplan opgesteld Informatie-avonden ANB 6 29 bloemdijk die nu niet voldoet kan geschikt gemaakt w orden via inrichtingsmaatregelen herstelplan is uitgevoerd, nu komt de nadruk op goed beheer Informatie-avonden ANB 6 30 landschapselementen onder de EFAS brengen maakt deel uit van de spelregels vergroening van het ministerie Linde 7 verzoekt opname akkerranden in kerngebied Scharendijke-Den Osse akkerranden opnemen 2 Mang nus 8 verzoekt begrenzing gebied met gebiedsnummer 3562 te schrappen gebied heeft actuele landschappelijke w aarde en kan niet w orden geschrapt Moolenburgh 9 1 erf exclaveren erf exclaveren Moolenburgh 9 2 Voorpolder (nog) geen nieuw e natuur, landbouw functie nog in stand landbouw functie blijft intaxct totdat omvorming voltooid is Natuurmonumenten 10 1 beheertypen Beijerenpolder intekenen beheertypen intekenen 6 Natuurmonumenten 10 2 nieuw e natuurgebieden opnemen op de beheerkaart gebieden opnemen op de beheerkaart pcgr 11 1 dhr Mangnus w aarschuw t voor w ijzigingen in begrenzing binnendijken. Pleit ervoor de grenzen te houden zoals ze zijn begrenzing blijft gelijk, maar de intekening w ordt nauw keuriger gemaakt pcgr 11 2 Dhr. De Koeijer w aarschuw t voor verlies aan animo als veel agrariérs nie verder kunnen buiten de kerngebieden blijven ook mogelijkheden bestaan via andere instrumenten pcgr 11 3 dhr. De Koeijer ziet financieel gezien kansen voor agrarisch natuurbeheer in relatie tot de vergroening bij (vrrijw illige) koppeling kunnen grote voordelen w orden behaald pcgr 11 4 dhr. De Bont vraag aandacht voor goede registreatiesystemen (meitelling) dit is in voorbereiding Staatsbosbeheer 12 verzoekt actualisatie van enkele beheertypen gebieden opnemen op de beheerkaart Vinkeles Melchers 13 1 maakt bezwaar tegen het intrekken van de bestemming natuur van het gebied De Weel bij St Maartensdijk deze wijziging maakt geen deel uit van deze planwijziging, is oud beleid Vinkeles Melchers 13 2 maakt bezw aar tegen het intrekken van de bestemming natuur van een oever nabij Hogew eg 63 St Maartensdijk deze w ijziging maakt geen deel uit van deze planw ijziging, is oud beleid Vinkeles Melchers 13 3 verzoekt grenzen bestaande natuur te w ijzigen De Weel te w ijzigen (verkleinen) in verband met aanw ezige bebouw ing erf exclaveren 5 Vinkeles Melchers 13 4 verzoekt begrenzing natuurstrook tweede dijk te handhaven begrenzing blijft gehandhaafd Werkgroep soortenbeleid 14 1 bloemdijk Nieuw land toevoegen bloemdijk toevoegen Werkgroep soortenbeleid 14 2 nog een check uitvoeren op de volledigheid van de gebruikte gegevens voor kerngebieden akkervogels laatst ontvangen gegevens w orden meegenomen Werkgroep soortenbeleid 14 3 zorgen dat kerngebieden niet te klein en geisoleerd liggen check op te kleine kerngebieden Werkgroep soortenbeleid 14 4 grensgebied oost Zuid-Beveland toevoegen vanw ege samenhang met leefgebied in West brabant grensgebied toevoegen 3 Werkgroep soortenbeleid 14 5 haalbaarheid w eidevogelkerngebied Groot Eiland w ordt betw ijfeld kerngebied Groot Eiland schrappen 4 Werkgroep soortenbeleid 14 6 natte dooradering is te beperkt tot bestaande natuurvriendelijke oevers - meer verbindingsw ateren op de kaart zetten, met actualiseren nam richting natte Vlaanderen verbindingen Werkgroep soortenbeleid 14 7 verspreidingsgegevens kamsalamander, boomkikker en rugstreeppad actualiseren hiervoor biotoopbenadering toepassen Wesemael 15 1 gebied nr 5828 nauw keuriger intekenen op kaart gebied nauw keurige intekenen Wesemael 15 2 gebied 685 en 5829 schrappen uit begrenzing gebieden schrappen Wieland 16 1 isolatie kerngebieden opheffen check op te kleine kerngebieden Wieland 16 2 rekening houden met populaties belgie en brabant grensgebied toevoegen Wieland 16 3 extra monitoring gew enst hiervoor w ordt een nieuw monitoringplan opgesteld Wieland 16 4 kievit en boomvalk minder urgent hiervoor wordt een nieuw monitoringplan opgesteld Zeeuw s Landschap 17 verzoekt actualisatie van enkele beheertypen beheertypen intekenen 8, 9 Zeeuw s particulier grondbezit 18 1 verzoekt actualisering kaart w erkgebieden natuurbeheerders ivm afspraken gelijkberechtiging kaart actualiseren 10 Zeeuw s particulier grondbezit 18 2 verzoekt flexibel om te gaan met het begrenzen van kerngebiede w eide- en akkervogelbeheer in en rond natuurgebieden alleen indien er sprake is van concrete belangstelling van eigenaar/beheerder Zeeuw s particulier grondbezit 18 3 verzoekt aanduiding grootschalig beheer op de beheertypenkaart aan te passen w anneer daar voor het beheer in de praktijk aanduiding aanleiding kan toe op isverzoek w orden aangepast ZLTO 19 1 vindt het een verkeerde keuze om het akkerrandenbeheer te concetreren op enkele plaatsen agrarisch natuurbeheer moet effectiever;kerngebieden zijn landelijk geaccepteerd ZLTO 19 2 dit gaat ten koste van de betrokkenheid van de huidige deelemers buiten de kerngebieden blijven ook mogelijkheden bestaan via andere instrumenten ZLTO 19 3 strokenbeheer is nog te kort van kracht om al conclusies te trekken voldoende informatie om gebrek aan effectiviteit aan te tonen ZLTO 19 4 huidige beheerders moeten verder kunnen buiten de kerngebieden blijven ook mogelijkheden bestaan via andere instrumenten ZLTO 19 5 stelt voor uitbreiding/nieuw beheer w el in kerngebieden te situaren ook continuering alleen in kerngebiedeen sdaz ZLTO 19 6 er w ordt naar te w einig soorten gekeken, het gaat om biodiversiteit breed internationale soorten zijn vertrekpunt, ander soorten liften mee ZLTO 19 7 akkerrandenbeheer is nog onvoldoend in omvang om effectief te kunnen zijn uitbreiden in plaats van inperken voldoende informatie om gebrek aan effectiviteit aan te tonen ZLTO 19 8 botanische graslanden schrappen is ook slecht voor de fauna bij hoge faunastische w aarde kan subsidie graslanden in stand blijven; provincie baseert zich op onderzoek ZLTO 19 9 monitoring is te beperkt om tot deze conclusie te kunnen komen, de monitoring moet w orden verbeterd voldoende informatie om gebrek aan effectiviteit aan te tonen ZLTO pleit voor uitbreiding van het agrarisch natuurbeheer en vraagt de provincie daarvoor extra budget te reserveren budget natuurakkoord is leidend en biedt, met vergroening perspectief ZLTO meer sturen op het goede pakket op de goede plaats, maar de huidige beheergebieden handhaven kerngebiedenbenadering is noodzakelijk ZLTO biedt ruimte voor initiatieven voor agrarisch landschapsbeheer zoals Goese heggen en Walcherse heggen gebiedsproces, vergroening en kerngebiedenbenadering bieden hiervoor handvatten

15 Kaart 1 Boonman

16 Kaart 2 Linde

17 Kaart 3 Wg soorten

18 Kaart 4 Werkgroep soorten

19 Kaart 5 Vinkeles Melchers

20 Kaart 6 Natuurmonumenten Beijerenpolder

21 Kaart 7 Bossinga

22 Kaart 8 HZL Clethemspolder

23 Kaart 9 HZL Aardenburg

24 Kaart 10 Werkgebied natuurbeheerders

25 Verslag informatieavonden ontwerp planwijziging 2014 Natuurbeheerplan Zeeland 16, 17 en 26 juni 2014 ANV's Zeeuws Vlaanderen Walter de Milliano Bloeiend West Leo Dekker Bloeiend West Ria Hoeymakers Bloeiend West Han Almekinders Bloeiend West Jaap Basting Bloeiend West Martin Dekker Groene Oogst George Hermans Groene Oogst Achiel Cammaert Groene Oogst Hans Altenburg Groene Oogst Kees Dees Groene Oogst Jo Timmers (voorzitter 't Duumpje) Alex Wieland St. Landschapsbeheer Zeeland Rinus van 't Westeinde ZLTO Durk Jan Lagendijk Provincie Zeeland (voorzitter) Wilma Maljaars Provincie Zeeland Winant Halfwerk Provincie Zeeland (notulen) ANV's Walcheren / Noord Beveland / Schouwen Duiveland Aly Wisse Akkerleven Annelies Prins Akkerleven Albert Ebbers Akkerleven Jan Peynenburg Akkerleven Mart den Hollander Natuurlijk Walcheren Wim van Tatenhove Natuurlijk Walcheren Rien Natuurlijk Walcheren Natuurlijk Walcheren Peter de Koeijer Zonnestraal Peter Marinissen ZLTO Walcheren Alex Wieland St. Landschapsbeheer Zeeland Rinus van 't Westeinde ZLTO Carla Schönknecht Provincie Zeeland (voorzitter) Wilma Maljaars Provincie Zeeland Winant Halfwerk Provincie Zeeland (notulen) ANV's Tholen en St. Philipsland / Zuid Beveland dhr. Heijboer milieucoöperatie Zak van ZB mw. Heijboer milieucoöperatie Zak van ZB Peter Boonman milieucoöperatie Zak van ZB dhr. ANV Goes Hubert Rijk ANV Goes dhr. Van Nispen ANV Goes Leo Jansen Oost Zuid Bevelanden Dhr. ZLTO Borssele Marianne Brande ZLTO Oost Zuid Beveland Alex Wieland St. Landschapsbeheer Zeeland Rinus van 't Westeinde ZLTO Wico Dieleman ZLTO

26 Durk Jan Lagendijk Provincie Zeeland (voorzitter) Wilma Maljaars Provincie Zeeland Winant Halfwerk Provincie Zeeland (notulen) Opening en inleiding De voorzitters openen de informatieavonden en heten iedereen welkom. Er volgt een voorstelronde van de aanwezigen. Doel van de avond is om vooral met elkaar in gesprek te gaan over de kerngebiedenkaarten en de kansen die er in verschillende gebieden liggen m.b.t. het ANB (Agrarisch Natuurbeheer). Het nieuwe stelsel van ANB gaat in per 1 januari 2016, deze kaarten zijn een eerste stap in de inrichting van het nieuwe stelsel. Er is geconstateerd dat het huidige beheer te duur is en te weinig resultaat oplevert. Er wordt landelijk zelfs gezegd dat de komende wijzigingen de laatste kans zijn voor het ANB Er wordt ingezet om het ANB effectiever en efficiënter te maken. Effectiever beheer willen we bereiken door het beheer doelgericht in te zetten in kerngebieden. Gebieden waar de soorten nog voldoende aanwezig zijn om ze te kunnen versterken. De ervaring leert dat als een soort eenmaal weg is, je hem niet meer terugkrijgt. Dit betekent soms dat er 'witte' gebieden ontstaan waar bijvoorbeeld akkerrandenbeheer wordt stopgezet. Maar daarnaast zijn er nieuwe kansen, denk aan pakketten voor kustbroedvogels of moerasvogels. Naast effectief beheer willen we ook efficiënt beheer voeren, we willen de uitvoeringskosten ten opzichte van nu naar beneden krijgen. Dit willen we bereiken door in Zeeland met 1 Collectief voor ANB zaken te doen en geen contracten meer aan te gaan met individuele boeren. Efficiënt en effectief ANB zijn twee belangrijke doelen, maar de derde pijler van het nieuwe stelsel is het zogenaamde 'gebiedsproces': namelijk 'de streek aan zet ' Inmiddels zijn er twee bijeenkomsten geweest met alle organisaties in Zeeland die raakvlakken hebben met het ANB. Ook een vertegenwoordiging van de ANV's was aanwezig. Dit gebiedsproces vinden we erg belangrijk. ANB staat niet op zichzelf, het heeft veel raakvlakken met bijvoorbeeld waterbeheer, denk aan ecologische verbindingszones of met 'gewoon' natuurbeheer, bijvoorbeeld kennisuitwisseling met terreinbeheerders. We hebben afgesproken met al deze organisaties om het gebiedsproces regionaal verder in te vullen na de zomervakantie. We zien de ANV's als de belangrijkste partner in dit regionale gebiedsproces. Jullie zijn toch de organisaties die met de boeren aan de keukentafel zitten. Wij kunnen wel gebieden aanwijzen waar we graag ANB willen, maar het succesvol ANB staat of valt met voldoende draagvlak bij en communicatie met boeren. Dit is misschien wel de grootste uitdaging voor jullie en voor ons allen samen. Wat jullie natuurlijk niet ontgaan is, is dat het Rijk de nationale invulling van de vergroeningseisen heeft bekendgemaakt. Zeker op het gebied van akkerrandenbeheer zijn er veel raakvlakken met het ANB. In het regionale gebiedsproces na de zomer zullen we daar met z'n allen goed over na moeten denken hoe we praktische koppelingen kunnen maken. Vragen n.a.v. inleiding door voorzitter:

27 1. Hoe liggen de verantwoordelijkheden tussen Rijk en Provincie? Antwoord: Het Rijk heeft in 2013 de taken op het gebied van agrarisch natuurbeheer gedecentraliseerd naar de Provincies. Het Rijk heeft de wijziging van het stelsel van ANB in gang gezet, de Provincies bepalen welke doelen er waar gelden. De Collectieven voeren uit. 2. Hoe is onder de Provincies de verdeling van de financiering geregeld? Antwoord: Op basis van een historische verdeling (van oudsher meer geld voor weidevogelbeheer en minder voor akkervogelbeheer). Landelijk wordt er door Zeeland aangedrongen op herverdeling tussen Provincies. 3. Waarin zitten de aangekondigde bezuinigingen? Antwoord: in de vermindering van overhead kosten door het overschakelen van contracten met individuele agrariërs naar contracten met collectieven. 4. Hoe kan vergroening i.h.k.v. GLB een aanvulling / versterking zijn van het ANBstelsel? Antwoord: Akkerranden kunnen opgevoerd worden om te voldoen aan de vergroeningsplicht. De inkomensderving wordt dan betaald uit Pijler 1 van het GLB. Vanuit pijler 2, het ANB, kan er binnen de kerngebieden een plus voor specifiek beheer vergoed worden. Op deze manier is er meer geld beschikbaar voor akkerranden en kunnen er in de kerngebieden robuuste akkervogelpopulaties ontstaan. Toelichting door Wilma Maljaars Deze toelichting gaat in op 1 onderdeel van het nieuwe stelsel, namelijk effectief ANB. Op pagina 3 van de ontwerp planwijziging van het natuurbeheerplan staat beschreven hoe de nieuwe benadering is om te komen tot effectief ANB: (Aan het einde van dit verslag zijn de sheets opgenomen). Sheet 1: Benadering vanuit vier leefgebieden (landelijke indeling), gegroepeerd per agrarisch leefgebied. Internationale soorten staan centraal, agrarisch natuurbeheer doelgericht inzetten op behoud en versterking van bestaande waarden daar waar deze nog voldoende aanwezig zijn. - Er is eerst een landelijke soortenlijst opgesteld waarvoor NL internationale verplichtingen heeft. - Vervolgens een Zeeuwse Lijst opgesteld waar wij als Zeeland een opgave hebben omdat deze soorten hier (veel) voorkomen. - Uit die Zeeuwse lijst zijn daarna de soorten gefilterd die bediend worden met het agrarisch natuurbeheer, dit zijn totaal 51 soorten. Sheet 2: ontwerp kerngebied voor akkervogels Naast akkervogels is op deze kaart een nieuwe groep gevoegd: kustvogels die broeden op akkers. Proef bij Wilhelminapolder is succesvol. Dit zijn de blauwe vlakken. Hoe zijn de kaarten tot stand gekomen? Hoe maak je gebieden die de effectiviteit verhogen? Sovon heeft het rapport 'beleidsmonitoring broedvogels EHS en beheergebieden Zeeland' opgesteld. Daarin de resultaten van onderzoek Sovon adviseert ons te focussen op vier soorten voor de kerngebieden: patrijs, gele kwikstaart, veldleeuwerik en graspieper. Van oudsher zijn deze soorten goed vertegenwoordigd in Zeeland en bovengemiddeld deel van de landelijke populatie komt in Zeeland tot broeden.

28 2 zaken zijn van belang om tot goede kerngebieden te komen: de verspreidingsgegevens van genoemde vier soorten en een landschapsanalyse. Daaruit kan een voorspellingskaart worden gemaakt voor kansrijke gebieden. Voor Zeeland is een voorspellingspercentage van 25% aangehouden voor het begrenzen tot kerngebied. Twee randvoorwaarden: Een akkervogelkerngebied moet > 100 ha zijn en meerdere akkervogelkernen bevatten. Ook grote kernen van het 'jaar van de patrijs' zijn meegenomen. Sheet 3 Graslanden: weidevogelkaart is ook gebaseerd op het rapport van Sovon. Rondom de grote EHS weidevogelgebieden is een schil gelegd waar agrarisch weidevogelbeheer kan plaatsvinden. De gebieden moeten > 500 ha zijn. Sovon en SLZ hebben de lopende weidevogelovereenkomsten en lopende botanische overeenkomsten gemonitord op broedvogels en botanisch beheer. Binnenkort zijn de resultaten bekend en zullen gebruikt worden of lopende botanische en weidevogelovereenkomsten al dan niet verlengd kunnen worden. Sheet 4 Droge dooradering,: hieronder vallen in ieder geval de bloemdijken en faunadijken, van belang voor erfvogels en zoogdieren. Landschappelijke dijken vervallen, tenzij blijkt uit inventarisatie van SLZ dat ze waardevol zijn. Voor dit leefgebied is het moeilijk een eenduidige begrenzing te maken, dit is meer een zoekgebiedenkaart. Sheet 5 Natte dooradering: moerasvogels, amfibieën en zoogdieren. Hierin opgenomen de natte ecologische verbindingszones en de gerealiseerde natuurvriendelijke oevers door het waterschap. Ook dit is een zoekgebiedenkaart. Niet helemaal met een schaartje te knippen: amfibieën profiteren van zowel droge als natte dooradering. Vervolgens volgt een toelichting op sheet 6 en 7, namelijk de consequenties van deze beleidswijziging en het vervolgproces. Rinus van 't Westeinde geeft een korte toelichting op de stand van zaken oprichting Collectief Zeeland en de ontwikkelingen om te komen tot een backoffice voor het Collectief, samen met partijen in Noord Brabant. Pauze Na de pauze worden per leefgebied grote kaarten besproken met daarop de voorspellingsgegevens van de doelsoorten, de ligging van de huidige overeenkomsten en de ontwerp grenzen van de kerngebieden. Afgesproken wordt dat de ANV s wijzigingen/aanvullingen/wensen op de kaarten doorgeven aan de ZLTO. De ZLTO verzamelt ze en stuurt ze met een gezamenlijke reactie op de planwijziging aan de Provincie. Vragen naar aanleiding van de presentatie van Wilma Maljaars en naar aanleiding van de kaarten die na de pauze zijn besproken: