Bron: Milieu magazine van maart

Transcriptie

1 os ^ ^ ^ ^ ^ ^ Van: Verzonden: Onderwerp: Bijlagen: B. Hoek <meldpunthogetonen@gmail.com> zaterdag 6 juni :08 Hoogfrequent geluid & ultrasoon geluid nr sept 2014 Ultrasone dierenverjagers en de Mosquito.pdf; pbooll Large Web view.jpg; bv jpg; O.jpg; studentengekvanpieptoonjpg; 4_16 MariUeda_l.pdf; gehoorschade.png Geachte heer/mevrouw, Zou u dit schrijven willen doorzenden aan de raadsleden, burgemeesters en wethouders? In het tijdschiift Milieu magazine van maart 2015 is een artikel verschenen over een geluidsapparaat dat werkt met viltrasoon geluid/hoogfrequent geluid. Hieronder een samenvatting van dat artikel. Op industrieel gebied worden steeds meer ultrasone geluidstechnieken toegepast. Zo kun je tegels snijden met ultrasoon geluid. Werlmemers worden zo een hele dag blootgesteld aan het ultrasone geluid. Is het geluid ook gevaarlijk? Volgens de huidige opvattingen zijn deze geluiden ongevaarlijk. Verder heb je dan nog de "personenverjagers", de Mosquito. De gedachtegang is als je iets niet hoort het ook niet schadelijk is, ook al is het geluid nog zo hard. De heer Lex Groenewold adviseur van de landeljike GGD werkgroep geluid kent deze personen- en kattenverjagers. Het is een nieuwe geluidsbron. Hij geeft aan dat kattenveljagers werken rond de ISKhz dat mensen over het algemeen niet kunnen horen [kinderen kunnen dit wel degelijk horen, red. meldpunt]. Je moet zo'n apparaat niet gebruiken in de buurt van kinderen en baby's. Volgens het artikel in Milieumagazine zijn er helaas types in de handel die ook op lagere fi'cquenties kunnen uitzenden en daaimee hinder veroorzaken bij mensen, Volgens Jan de Laat, audioloog/klinisch fysicus van het LUMC (Leiden) gaat het om kattenverjagers die niet goed functioneren. Door een defect werkte hij opeens op een veel lagere toonsoort. Op dat moment kwamen er veel Idachten en leidde het uiteindelijk tot tinnitus verschijnselen. Volgens hoogleraar Pim van Dijk aan de RUG (Groningen) is het geluid niet schadelijk zolang het niet hoorbaar is. Hij acht het wel denkbaar dat het geluid schadelijk is indien het te hard is. Kattenverjagers werken doorgaans met een hoge geluidssterkte van over de 100 decibel Bron: Milieu magazine van maart In de wetgeving is geluidshinder niet goed geregeld. Wij zijn dan ook van mening dat hier betere wetgeving hiervoor moeten komen. Zeker wanneer geluid schadelijk is. Helaas is het zo dat wanneer een apparaat mensen ziek maakt en hiervan is nog geen bewijs datje daar vrij weinig aan leunt doen (wel via de rechter zie Dat zou in mijn optiek anders geregeld moeten worden. Vorige week kwam ik in het bezit van schiijvan van de GGD Amsterdam. Wat meteen opvalt is dat hier dingen worden veranderd die ik heb opgestuurd aan de GGD Amsterdam. Zie bijlage nr 28 van de GGD Amsterdam. Zo zegt de arts van de GGD Amsterdam dat een dierenveijagers maar kort piepen. Dat klopt, maar er zijn ook apparaten die 24 uur per dag een pieptoon uitzenden. Die apparaten heeft hij buiten beschouwing gelaten. Verder geeft hij aan dat een toonhoogte van 20KHz, loodb

2 wordt geadviseeit. Dat is inccorect het moet 70dB zijn en dat is 30dB zachter waarvan elke 3dB een verdubbeling van het geluid betreft. De FOD volksgezondheid (België) heeft voor 7 verschillende Ultrasone dierenverdrijvers metingen laten uitvoeren. De limiet van 75 db, aanbevolen door INRC/IRPA en Health Canada, wordt bij sommige apparaten overschreven op een afstand van minder dan 5 meter. Het is dus aanbevolen om bij het plaatsen van een ultrasone dierenverdrijver, enige afstand te bewaren ten opzichte van de plaatsen waar mensen zich kunnen bevinden. Diverse postbode's klagen over hoofdpijn en oorpijn klachten als ze vlakbij zo'n toestel komen, hetgeen ook verklaard kan worden uit het schrijven van de INRC/IRPA. Waarom dan loodb bij hertz? Mogelijk dat hier een groot commercieel belang achter zit. Immers een apparaat (hoogfrequent geluid) dat hangjongeren moet wegjagen werkt met 90dB. Na onze 25e levensjaar zijn we de hoge tonen kwijtgeraakt door slijtage (presbyacusis)? Of toch door veel te harde geluiden? Laatje geen oor aannaaien! Schiijven van Engelse onderzoeker: That is wrong. IRPA recommended 70 db at 20 khz for the generai population, not loodb. Here is the original document: See table 3 Tevens word als voorbeeld de ultrasone lassers genoemd. Deze mensen dragen gehoorbeschermers. En is hierop niet van toepassing. De GGD gaat uit van de theorie in dit schrijven. Waar geen enkele rekening mee wordt gehouden is de pralctijk die geheel anders is. De klachten zijn oorsuizen, hoofdpijn, migraine en oorpijn klachten. Dat laatste kan ook kloppen omdat hogere tonen doorgaans als pijnlijker wordt ervaren. Ook niet hoorbare geluiden kunnen invloed hebben op de mensen. Verder is er niets geregeld in de wet over ultrasoon geluid. Een konijn dat niet kon ontsnappen van het geluid werd wild. Hij rende alle kanten op in zijn kooi. Hij beukte in op het gaas net zolang totdat het gaas los liet. Dit geluid werd verspreid door een kattenverschiildcer van de buren. Of dat een hond niet meer in zijn eigen tuin kan zijn. Maar ook kinderen worden gedupeerd die vaak ook de utlrasone geluiden kunnen horen. Een onderzoek geeft dit aan van onze zuiderburen. In dat onderzoek werden mensen blootgesteld met een 12KHz toon. De test werd gestopt omdat het geluid ondragelijk werd voor de mensen. Het onderzoek dat KU Leuven (België) heeft gedaan is nog niet vrijgegeven. In bijlage ziet u een tabel voor de schadelijkheid van de geluiden. Maar voor welke toonhoogtes dat is? Daarover heb ik tot op heden geen antwoord gekregen. Het is goed te weten dat de Mosquito in een later stadium in geluidssterke zachter is gezet. Daarover heeft de media helaas geen ruchtbaarheid aan gegeven. De Mosquito is minder hinderlijk voor de bevolking omdat zij kort in aanraking komen met het geluid. Echter een andere zaak is dat particulieren zulke toestellen gaan inzetten. DBA02BF60EB4410CBB14DA30 333C1A7D.HTML Volume waarde: Volgens testgegevens van RTL 4 nieuws bedraagt het geluidsniveau ongeveer 95 dba. Specificaties van een fabrikant geven een geluidsniveau van 90 dba. Blijvende gehoorschade ontstaat bij een dagwaarde van 80 dba of meer. Boven de 80 Dba is een werkgever verplicht om gehoorbescherming te verschaffen aan zijn werknemers. Het Is ons onbekend of dit buiten dit frequentiebereik ook gevolgen heeft voor het gehoor. Indien men gehoorschade zou oplopen dan zou dit als een onrechtmatige daad opgevat kunnen worden. 2

3 Handleiding van de Weitech waarin o.a. staat: Projectgroeop ultrasoon geluid: Laagfrequent geluid documentaire: Met vriendelijke groet, Meldpunt Schadelijk Geluid Kiryat-Onoplein KS Drachten (dit adres heeft geen brievenbus) Telefi)on

4

5 GGD Amsterdam IfllrtoJJl Leefomgeving Milieu & Gezondheid Nummer 28, september 2014 ' ;;;;;ii("'---''!n:o:iii Ultrasone dierenverjagers en de Mosquito Door Frits van den Berg Ultrasone dierenverjagers maken gebruik van een hoogtonig geluid om ongew/enste (zoog)dieren te verjagen, waaronder katten, marters en wasberen. Leveranciers suggereren vaak dat het geluid voor mensen onhoorbaar is, maar dat is niet altijd waar. De Mosquito gebruikt vergelijkbare techniek, maar is bedoeld wèl door (jonge) mensen te worden gehoord (en daarom gemeden). Op de bijeenkomst van de GGD M&G regio Noordwest van werd gevraagd naar de stand van zaken betreffende kattenverjagers en Mosquito i.v.m. klachten hierover bij meerder GGD-en. De klachten over kattenverjagers lijken alle van dezelfde persoon afkomstig en betreffen vooral de mogelijke gehoorschadelijkheid van het geluid. De klacht heeft hij ook voorgelegd aan een tv-programma en de Reclame Code Commissie.' Dit regiobericht bevat de informatie die bij mij bekend is. De Werkgroep Geluid buigt zich binnenkort eveneens over dit onderwerp. Mogelijk wordt daarbij een verdergaande aanpak vanuit de GGD voorgesteld. Conclusie en advies Ultrasone verjagers zullen bij normaal gebruik (inclusief onjuist ingesteld) geen gehoorschade veroorzaken. Wel kunnen ze hinderlijk zijn voor (vooral jongere) mensen in de directe omgeving die hoge tonen nog goed kunnen horen. Het is aan te bevelen om dierenverjagers te gebruiken die alleen ultrageluid uitzenden, zonder een hinderlijke piep van lagere (dan ultrasone) frequenties. Als het apparaat al is aangeschaft moet het bij voorkeur ingesteld worden zo dat hoofdzakelijk ultrasoon geluid wordt geproduceerd met zo weinig mogelijk hoorbare tonen van lagere frequenties. Het gebruik van de Mosquito dient zoveel mogelijk te worden vermeden omdat het weren van groepen in de openbare ruimte sociaal onwenselijk is. Uitgezonden geiuid De door leveranciers in Nederland opgegeven geluidniveaus van dierenverjagers variëren van 80 tot 140 db bij frequenties van 8 tot 65 khz; de meeste echter van db en khz." Het betreft (kennelijk) het hoogste geluidniveau op 1 m afstand van de verjager. In opdracht van de Belgische overheid zijn metingen verricht aan zeven dierenverjagers waaruit blijkt dat de niveaus in de praktijk wat lager zijn en meestal variëren van 60 tot 110 db. Ook blijkt dat tegelijk vaak geluid van lagere frequenties wordt uitgezonden: bij twee verjagers al vanaf 6 khz, bij de overige vanaf 10 khz.'" Sommige verjagers kunnen op verschillende standen worden ingesteld, waarbij niet alleen de sterkte van het geluid maar ook de frequentie kan variëren met de instelling. Bij de Mosquito is het geluidsniveau in hoogste stand op 1 m afstand ca. 100 db bij een frequenties van khz.'" i

6 De atmosferische demping is bij hoge frequenties sterl<, maar op meters afstand toch niet erg bepalend. Op 5 m afstand is de afname (spreiding geluid + absorptie) db (voor frequenties van khz), op 10 m 24 ±3 db. Hoorbaarheid Het puur ultrasone geluid van de verjagers, d.w/.z. het geluid met een frequentie van 20 khz of hoger, zullen veel mensen niet kunnen horen. Voor goed horende (lees: jonge) volw/assenen ligt de gehoordrempel bij 20 khz op ca. 80 db,'' zodat zij geluid van die frequentie van een verjager binnen ca. 10 m zouden kunnen horen. Oudere mensen zullen het al gauw/ niet meer horen omdat juist bij de hoogste frequenties het gehoor het meest achteruit gaat: de gehoordrempel stijgt bij hoge frequenties (vanaf ca. 8 khz) snel met de leeftijd. Omdat dierenverjagers ook bij lagere frequenties geluid kunnen uitzenden, kan het geluid toch ook voor ouderen (niet alleen jongeren) hoorbaar zijn. Het gaat dan echter niet om ultrageluid, maar om een 'piep' van 'gewone' -zij het hoge- frequenties. Geen gehoorschade Door enkele groepen (IRPA, UK Advisory Group on Non-lonizing Radiation) is een maximum niveau geadviseerd voor ultrageluid (vanaf 20 khz) van 100 db voor de algemene bevolking. Dat kan binnen enkele meters van sommige kattenverjagers voorkomen, maar niet op afstanden van 4 m of meer. Hoewel genoemd advies bij mijn weten voor momentane geluidniveaus geldt, zal een kortdurend hoger niveau (wat heel dichtbij een verjager mogelijk is) zeer waarschijnlijk toch geen schade veroorzaken. Daarbij wordt dan wel erg afwijkend gebruik uitgesloten, bijvoorbeeld als een kind er een oor tegen blijft houden en het apparaat blijft piepen (maar dat geldt ook dichtbij gewone luidsprekerboxen met harde muziek). Ultrasoonlassers blijken bij Jarenlange blootstellingen aan ultrageluid tot 110 db geen significante (extra) gehoorschade hebben."' Uiteraard geldt voor een persoon die het kan horen, dat deze de blootstelling kan verminderen door afstand te houden. Bij 'gewoon geluid', met frequenties beneden de 20 khz, wordt algemeen aangenomen dat bij langdunge blootstelling beneden tenminste ca. 80 db geen gehoorschade optreedt."" Gezien de werking en toepassing van dierenverjagers zal een zo hoog geluidniveau gemiddeld nooit worden gehaald. De Belgische Hoge Gezondheidsraad komt tot de conclusie dat van dierenverjagers geen gezondheidsschade wordt verwacht"'" en vindt de conclusie van een eerder advies betreffende de Mosquito ook op dierenverjagers van toepassing: "gehoorverlies door blootstelling aan het geluid van de Mosquito is onwaarschijnlijk. Zelfs bij een blootstelling van 2 uur per dag, dag in dag uit, gedurende vele Jaren, zal volgens de beschikbare kennis slechts zeer beperkt additioneel gehoorverlies bij de blootgestelden waarneembaar zijn." '" Bij de Mosquito stelt de Raad dat deze de bedoeling heeft hinder te veroorzaken (bij ongewenste Jongeren), waarbij het de vraag is of dat in ethisch opzicht verdedigbaar is. Wel hinder Het is Juist de bedoeling van de dierenverjagers dat dieren het geluld vervelend vinden: de dieren moeten er van weglopen. Maar ook voor mensen die het kunnen horen is het een vervelend geluid. Een verjager zendt echter maar soms geluid uit, namelijk als er iets binnen pakweg 5 a 10 m beweegt en dan voor korte tijd. Het is aannemelijk dat sommige verjagers best hoorbaar zullen zijn, zeker voor kinderen/jongeren. Dat zal dan echter vooral aan het hoogtonige piepen liggen, niet aan het specifieke ultrageluid. Advies BIJ aanschaf kan men er op letten een verjager te kopen met zo weinig mogelijk geluid in het hoorbare gebied (met name beneden 18 khz). Als buren er een hebben en die geeft een hoorbaar geluid af, dan is ovedeg met de buren de aangewezen weg. In elk geval is het de moeite waard na te gaan of een andere instelling minder hinderlijk is, maar ook kan de verjager mogelijk op een andere plek worden gezet of op bepaalde tijden uitgezet. Als dat niet helpt, kan mogelijk de gemeente ingrijpen op basis van de APV. Jongeren hebben evenveel recht op het gebruik van de openbare ruimte als anderen. Het gebruik van de Mosquito om hen van delen van de openbare ruimte te verdrijven is onwenselijk.

7 ' Zie bericht in Geluidnieuws: " ik heb hiervoor op internet gezocht en de door leveranciers verstrekte gegevens van tien verschillende verjagers gevonden; slechts één leverancier geeft op dat het geluidniveau wordt gegeven op 1 m afstand vóór de verjager; bij de andere neem ik aan dat hetzelfde bedoeld Is. Het is echter niet onmogelijk dat het geluidvermogensniveau bedoeld is (dat is, bij uitstraling rondom, 11 db hoger dan het niveau op 1 m); zo ja, dan zouden de genoemde geluidniveaus op 1 m dus 11 db lager zijn. "' T. Schyvens, S. Claes (2011): Meetverslag Karakterisatle van (ultra) geluidsemissies van ultrasone dierenverdrijvers; rapport in opdracht van FOD Volksgezondheid, Veiligheid van de voedselketen en Leefmilieu Zie website leverancier: " K Ashihara, K Kurakata, T Mizunami, K Matsushita (2006): Hearing threshold for pure tones above 20 khz, Acoustlcal Science and Technology 27(1), M Pawlaczyk-tuszczyhska, A Dudarewicz, IVI Sliwiriska-Kowalska (2007): Theoreticai Predictions and Actual Hearing Threshold Levels in Workers Exposed to Ultrasonic Noise of Impulsive Character A Pilot Study, International Journal of Occupational Safety and Ergonomics 13(4), "" In feite is deze 80 db van toepassing op werknemers met een 40-unge werkweek. Kinderen zouden gevoeliger kunnen zijn. Bovendien wordt uitgegaan van 80 db(a) waarbij de A-weging de gevoeligheid van het gehoor meeweegt. Dezelfde geluidniveaus uitgedrukt in db (zonder weging) zijn in feite hoger, hoewel de weging bij hoge frequenties relatief klein is. Hoge Gezondheidsraad (2012): Gezondheidsrisico's van ultrasone dierenverdrijvers - Assessment of the risks to human health associated with ultrasonic animal repellers. Advies nr Hoge Gezondheidsraad (2008): Invloed van hoogfrequent geluid, geproduceerd door het toestel Mosquito, op de gezondheid. Advies nr. 8415

8

9 NOORDHOIUNDS DACOLAD * STAD IH STREEK TIPS ÈN REAalES: REDACTIE.ZAANgNHD.NL Zaanstreek Zaans duo 'weet niets van diefstal' ^ 'd Altijd hetzelfde stuk ii Noordzeekanaal 2/3 Antikrakers Durgliorst weg Zaanse kabels wereldberoemd l/l Hoog en droog Miittenboiiwers Koogct-p Koog aan de Zaan ^ Weer of geen weer, de huttenbouwers in het Koogerparf< is het êén dag niet doorgegaan vanwege het weer. Alleen als het bliksemt dan timmeren gewoon door. Het hoort er ook bij, in deze week", vertelt organisa- gaan we van het terrein af. Die kinderen vinden de regen ook helemaal niet erg, tor Menno de Haas, terwijl hij een deelnemertje kalmeert, die zichzelf meteen hoor. Ze hebben zeil mee om de hut waterdicht te maken. Alleen als het écht hamer heeft bezeerd 'neem wat tc drinken,het is niet ernstig'. In tien jaartijd heei hard regent, gaan ze schuilen. FOTO DIRKJONOEIANS Directe lijn ZMC 'niet rendabel' Zaanstad «Er is geen.icccpt.ibclo oplossing tc verzinnen voor ccn directe busverbinding mssen liet noqrdclijl< dcci v.in Z.i,inst.»l cn liet ZMC. Tot dic coiidtisic konit dc vcn'ocrsoj>ilctneming Connexxion. Uoor dc politicltc p.irtijen w,is in ma.irt verzocht om ccn onderzoek n.i,ir dc ln.ilb.i.uhcid. DC lijnen dic ccn rol kunnen spelen blj ccn directe ontsluiïing tussen Kioninicnic/VVormcrvecr cn hctzlckcnliuis zijn de lijnen 68 cn 69. M.i.ir vrijwel.illc passagiers daatvan benutten dc bus als verbinding voor woncn/wcrl<cii, scliolcn of winkelen. Het omleiden v,au de route zou voor deze passagiers ccn bclioorlijkc toename van dc reistijd tot gevolg hebben. Daardoor is de kans groot, dat deze reizigers in dic sltmtlc allialtcn, zo luidt dc conclusie van het onderzoek. Het al tern.iricf, het omleiden van lijn 67 tussen Wormcr cn Za.xudam, biedt ook nict echt socla.is. Dc tijdwinst voor de bestemming ZMC zal echter zeer beperkt zijn. Connexxion komt dan ook tot de conclusie dat de rcclitstrceicse busverbinding nict rendabel ls en tot versnippering leidt. nc regioraad (waarin naast Z.i.iiist.id ook een stuk of vijftien.andere gemeente zijn vertegenwoordigd) steunden eeit p.aar maanden geleden her Z.i.insc verzoek. Liever piep d a n Daniël Verhel) Zaanstad* Er moeten beperkingen worden gesteld aan het gebruik van dc Mosqiuto. Dat vindt dc PvdA Zaanstad. Op het apparaat moeteen verbod komen, of alleen worden Ingezet als l.utste redmiddel. Dc Mosquito is ccn apparaatje dat ccn hoge toon uitzendt, die in principe alleen lioorb.iar is voor mensen ouder de 25 jaar. Het wordt vaak opgehangen om jongeren van een potcntiüle hangplek IC verjagen. M.ïarnict alleen hangjongeren kunnen dc Mosquito lioren, ook omwonenden kunnen last hebben van dc pieptonen. Zo hebben tavee volwassen inwoners van Zaandam via meldpmu Schadelijk geluid gemeld dat zc lysielk last oirdervindcn v.m een Mosquito op het Irene Vorrinkpleln; oorsuizen, hoofdpijn en oorpijn. Volgens Songul Mutluer, fractievoorzitter van de PvdA, is dat niet dc ccrte Iteer. Een paar Jaar terug speelde dit ook, in Poelenburg. De gcmccntcra.ad heeft toen besloten er terughoudend mcc om tc gaan." Een verbod op het ap M- De Mosquito. hangjongeren rotooanltlvermeij raat, zoals in dc gemeente Amsterdam, kwam er echter niet. En dus hing het gezondheidscentrum op het Irene Vorrinkpleln een Mosquito aan de wand. Hangjongeren hadden daar voor duizenden euro's aan schade veroorzaakt, en zelfs ccn hek hield ze niet weg onder het portiek. Mutluer stelt dan ook voor om liet gebruik van de kastjes per simatie tc beoordelen.,,de vraag die we ons moeten stel len als raad is of we het gebruik van dit apparaat helemaal verbieden, of alleen als ultimum rcmedium - als alle andere maatregelen nict helpen - toestaan. Jongercnoverlast ls erg vervelend, maar mijn vraag is of jc mctde Mosquito jc doel niet voorbijschiet. Bovendien vind ik dat mensen anders dan overlast veroorzakende jongeren, daar zo min mogelijlt last van moeten hebben." Gemma Kwantes (D66) wil het probleem ook aankiartcn in haar fr.ictie. Een interessante vraag vind ik of Jc zo'n kastje overal mag ophangen. Bij de sportschool in Asscndclft hangt cr tién, dic hoor ik piepen als Ik mijn fiets wegzet. Maar daar woont niemand in dc buurt die cr l.ast van lun hebben. Dat moet volgens mij doorslaggevend zijn. Ma.ir ikvraag meookaf: moetje als gemeente wel Jonge inwoners willen wegpesten met een pieptoon.'" Op het Irene Vorrinkpleln zeggen directe omwonenden geen last tc hebben van dc Mosquito. Buurm.111 van liet gezondheidscentrum Michel de Graaf (30) hoort de pieptoon niet, zijn vriendin (23) alleen bulten, of ik liever hangjongeren heb dan deze piep.' Als het werkt, laat maar hangen." Zaaiidams pand weg voor habbek'ats Rabobank verbrandt 1,3 miljoen Ronald Massaut rfin.i3i,lgh3!iirtdrr.^ji.sii.n.bjij i(-nl Zaandam * Itabobauk Zaanstreek heeft tijdens een araper een uur durende online veiling 1,3 miljoen euro verbrand. Her gaat om het bedrijfsverzamelgebouw Business Center Westerspoor aan de llonde Tocht 7 in Zaandam. Het pand was in eigendom van Zaandelft Holding fiv van bouwondernemer Cü projectontwildcelaar Peter Bottelier. Itabobank nam het besluit voorde veiling na ccn oplopende hypotheckachtcrstand. Daarop vroeg Z.iandelftHoldinghet fail euro lissement aan. Dat werd op 24 juni door de rechtbank in Haarlem verleend. lubobank Zaanstreek had een hypothcekvordcring van bijna 1,5 miljoen euro uitstaan bij Zaandelft. Het bedrijf kwam in de problemen doordat er tc weinig bedrijfsunits werden verhuurd. Uit het eerste curatoreiiverslag van mr. Kevin Martijnse blijkt, dat de bank zijn hypotheekrecht heeft uitgeoefend cn het pand via een Amsterdamse kantorenm.-ilselaar heeft geveild. De bank heeft op 3 juli een bod geaccepteerd van euro, waardoor Rabobank Za.anstrcck 1,3 miljoen moet afboeken. De Rabobank wil nict inhoudelijk reageren op deze transactie.

10

11 1 ^ CJ dooi" K.ONUHSUike,Ï0ll<T;j)ï«u'(' Cte'fe woi'deii Z C? er?tiii, cle Htiiileiiteii vnii cl«fjniküii.oresi'ii.tujl iii fifoiiinifoi, Hrmh-\ twijc wcheim w ü ï é m i i j e i d H t e f d flooï C C M kttge pieptopii wit eonmtihiiiiiiii-hiipnraaij waeiï;*«ii;o tu*. Imfiauvlmnl pfuböeït rokeiific sf udcjukui bij ilc iiii^hng vau th sdiooï %%'Gg tc j«i!jjöij, Miïiir C I Ü jk?p k zo mn-vtrnh- Vüïiii liuïdj liat stiirtehioii öiiia*^ttiil IcIiigL'ii mtv liuoftl- en oorijijn",,,.i:lfc.4; ÏH 'Ao^n Éiüüif ^;t'lutd dat hbil ucht je '/.ïvl,si.llilitjüf^i k-i'.l'dlji'., rr.v.yv }mn fh?f"j ff'iljp'up Vim ik- pi'jn. Mmnr«:i('iri;c-ri i.'u"iur dic piiipimion/udt kjln go niet!'" aldus student 'ijörbüii IJrandy,, dlu ook ikl bi boiidj waor giudenten nwaard klï! en ovor de irptawfo piep. ' jimlh Iwfxj Wüke»3 probeert ïk' ii(;';- rjyd.iüul bij dc louaiic ü'.iriiz(^3]ürf] mt!): C L M I ivm3ijl iiiiijapo LLVaüt. rt ƒ koi i;d<.i Ü t udfjii f: c s s wci't iü p4lün bij de in?>n3!i V L I Ü I ht^i 'füf.jnuw. ïhm- i,i,ppnraat. # 4 ; mm dit' vrijv-fel.idleou hutfffj^ar iw vtjor j;.ijiinl'ren éïi uj gabfuikl v/üvdi. oin joujier0.1.1, vmi Juicig» pjokk(?ii tt.' vordrijvoii. De GroiU3v;.sc.ho^{e!::t,',hool lij do fet'i^ti! dio.hmt' nppiiriani isi/.ei I JtiE rokers Wfl.q ie ï^i^a. Welkom Mmw ile aétideniöas mtk fie vah do hbrire picptorm, die VDIg'eas licsii op pietes «fstuad vmi de iü^ung' «'J ook irt ht.d ^«- :lï., We.laton ztjlf een derirniifiiit^' doe,«en een scliool lioor e welwiïi ï-> Yoi'Ienj müt\ daf wordt ons '.vd ht^el moeilijk R T - - Eïi:jiilti"j HÏdiïJa Brands» iji: satiidenteiibottd wil dyi >v i^chool dc 'ard.il'üolcpïë]i- Ö I S tjf,f;ink4 ö Simhtilcn mm A»-Ihmühagaseimo! hf Gmuimwi wonhit hmtmdol Vim hot atipoeaaijo amf f f o mmtr diu om hafiv ijhptmm uftmidt cn bu- (imié is am mkmé wag talmpth lielpt, dan beginnen eött Mt5ur ij't! SC'IHJÜ.1 lyai. v-; l';_?ri; hei upprinuii voorlopig te lalxht hi.kii,.;i:!;-i, iljiüiv'iril vod.wiuu;'nten voot' de iiif^^imfi sti-wn f e roavi,i-r.l;'iid iiifipr i,-: dv: VA'AiinA ouk slücilt tcic^i^eiiikelijk", Efi tloca^ üt.'dir'utjiüntr Hob i'ïu-t J... oycjkjim.n.1, llfï :-ïülu>ul' p.ii''rihüt.;ïi V ' Ó I - ff<n'5m ^/itu f^nsf'hoio'n.'il jüffmi fim'erg'ec'j^k orn stitd<ni:1.;^in in een speciacü imyjfiiwu'/mi i^buuw Él? Mx-n xnlii,m, V/';; m-i- 'uwu r-cf!: ''i!?^b(i'\nii'i"'i-i!-u::, m.'lr^v Wü wijkj'.!!; <j(>k eorsi'.'ifwa elite» i.kï dit effect bei3ft- We riiofkeu wd <!iir' i"v niiridpv rfjjcé-r.^ «JPI di.'r lit^t nfrj.qk Vfjor és:.'ï(-;ur.stfiau, 5niültr dm \m\i nuk door tütiad 11 k4. k" aprelt'c-n tjver de mitirciokpieptooii..^5^*1 f ri jo niyl rjns jnrri, i^üüdorttijrj^ f it appiiraat riiüot wtj-if'p b«iiödnikl i'.adiijkl I U H!l.';,uli::'rii,ukcr. 'VDIi'l'oUï.-i di: prodt'.rinèl vütt.h.d. nppiu'iiiji;, UhüH^' L'iHJMidiiiiM i fï'oup, i-4,'i!it bt'i iip).viriii,!.i,i vs'i' SI landelijk iü.b.,frrd tit'ife'-rlfdd.,,,aik?eri.s'tu.tu;-'j:)i';cè'i di<:^ Ijni- Yfi'V,tj]j de i'sjgii'dg b^ijvè.?!!' stuau.. xoiiden er kjst \nm mmi&i bebbon. Wü hühhqu d(f instaüti- Lirljrii^iN'SlivisLHVi'd i,hil [lj kljksjl! fif ilt'' i j m w '/.n.tjhu't: kjni", rslcïitè dsretitmir r?«riolfï vm deï

12