DEELPLAN CO2 NEUTRALITEIT. KMO-zone Dorpveld II. Autonoom Gemeentebedrijf Diepenbeek BIJLAGE 4

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "DEELPLAN CO2 NEUTRALITEIT. KMO-zone Dorpveld II. Autonoom Gemeentebedrijf Diepenbeek BIJLAGE 4"

Transcriptie

1 DEELPLAN CO2 NEUTRALITEIT KMO-zone Dorpveld II Autonoom Gemeentebedrijf Diepenbeek BIJLAGE 4 Diepenbeek, juli 2011

2

3 Deelplan CO2-neutraliteit, KMO-zone Dorpveld II, juli 2011 INHOUD 1 INLEIDING (INRICHTINGSPLAN) CO2-neutraal bedrijventerrein Inrichtingen op het openbaar domein Openbare verlichting Windmolens 1 2 UITGIFTEPLAN CO2-neutraliteitsverplichting Definitie CO2 - neutraliteit Aan te leveren bewijsstukken van de CO2 neutraliteit Sancties m.b.t. de CO2 - neutraliteit Bijkomende bepalingen Quickscan Rationeel energiegebruik (REG) Maatregelenlijst Quickscan Duurzame Energie Windenergie Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd Aankoop van groene stroom 7 3 BEHEERPLAN Controle van de CO2-neutraliteit Controle Centrale aankoop Bijkomende bepalingen Quickscan Rationeel energiegebruik (REG) Maatregelenlijst Quickscan Duurzame Energie Windenergie Aankoop van groene stroom 11 4 VERKOOPSVOORWAARDEN MBT CO2-NEUTRALITEIT Verkoopsvoorwaarden Basisverplichting: CO2 - neutraliteit Overige verplichtingen m.b.t. CO2 neutraliteit Sancties Algemene sanctieclausules m.b.t. de basisverplichting Maatregelspecifieke sancties 16 5 BIJLAGEN Volmachtverklaring voor aankoop emissierechten Volmachtverklaring voor opvragen elektriciteitsverbruik Maatregelenlijst Autonoom Gemeentebedrijf Diepenbeek

4

5 Deelplan CO2-neutraliteit KMO-zone Dorpveld II, juli INLEIDING (INRICHTINGSPLAN) 1.1 CO2-neutraal bedrijventerrein Alle bedrijven op het bedrijventerrein zullen een CO2 neutraal elektriciteitsverbruik kennen, zoals minimaal gedefinieerd in het ministerieel besluit van 01 oktober Onderliggend deelplan beschrijft meer gedetailleerd de verschillende verplichtingen waaraan de kopers zullen moeten voldoen en welke acties de beheerder zal ondernemen om CO2-neutraliteit te bevorderen, controleren en te handhaven. Elk bedrijf heeft een aantal opties om tot een CO2 neutraal elektriciteitsverbruik te komen. Hierbij is het aangeraden om onderstaande volgorde van werken te respecteren, gezien dit de meest duurzame en economisch verantwoorde strategie is: 1. Door Rationeel Energiegebruik, verder REG genoemd, beperkt men zoveel mogelijk het elektriciteitsverbruik. 2. Door Duurzame Energie, op het perceel zelf op te wekken, verder DE genoemd. Dit wil zeggen via technieken die geen CO 2 uitstoot tot gevolg hebben. 3. Door Groene Stroom, aan te kopen bij de energieleverancier, verder GS genoemd. 4. Door -indien toegestaan door de ontwikkelaar- Emissierechten, aan te kopen, verder ER genoemd. 1.2 Inrichtingen op het openbaar domein Openbare verlichting Vanuit haar voorbeeldfunctie zal de ontwikkelaar het elektriciteitsverbruik op het openbaar domein (straatverlichting) eveneens trachten te beperken. Dit kan door enkel efficiënte verlichtingsbronnen te selecteren, door het aantal branduren te beperken d.m.v. bv. aanwezigheidsdetectie, maar ook door het vermogen te dimmen tussen bepaalde nachtelijke uren, gedurende dewelke er nauwelijks of geen verkeer is Windmolens "De ontwikkelaar gaat zo vroeg mogelijk na of de bouw van een windturbine mogelijk is op het bedrijventerrein. Voor de bouw van een windturbine is zowel een stedenbouwkundige vergunning als een milieuvergunning vereist. De afwezigheid van vogelrichtlijngebied is eveneens van belang voor een mogelijke vergunning. De vergunning van een windturbineproject van 3 of meer windturbines zal verder eenvoudiger zijn dan de vergunning van een solitaire windturbine (ook al zou deze volstaan om het volledige elektriciteitsverbruik te dekken). De stedenbouwkundige vergunning wordt steeds aangevraagd bij de provinciale stedenbouwkundige ambtenaar, overeenkomstig artikel 127 van het decreet ruimtelijke ordening. De Omzendbrief van 12 mei 2006 geeft een afwegingskader en randvoorwaarden voor de inplanting van windturbines. " Autonoom Gemeentebedrijf Diepenbeek

6 Deelplan CO2-neutraliteit, KMO-zone Dorpveld II,juli UITGIFTEPLAN In het uitgifteplan van dit deelplan CO2 - neutraliteit, worden de bezwarende maatregelen m.b.t. de kavels aangegeven met het oog op het bereiken en naleven van de CO2 - neutraliteit van het elektriciteitsverbruik op het terrein. 2.1 CO2-neutraliteitsverplichting Definitie CO2 - neutraliteit "De verplichting tot CO2 neutraliteit gaat in per 1 januari van het jaar dat volgt op de ingebruikname van het gebouw door het bedrijf. Samengevat, moeten de bedrijven die zich op het bedrijventerrein vestigen op één van volgende wijzen CO2-neutraliteit bereiken: 1. door gebruik van groene stroom (aankoop of zelf geproduceerd), 2. door de aankoop en gebruik van garanties van oorsprong om het grijze elektriciteitsverbruik te compenseren, 3. door de aankoop van emissierechten (CER of ERU) de CO2 emissies tengevolge van het elektriciteitsverbruik compenseren, 4. door de mogelijkheden vermeld in 1, 2 en 3 te combineren. Concreet worden de te compenseren CO2 emissies, uitgedrukt in ton, als volgt berekend: De totale levering via het net van grijze (niet-groene) elektriciteit (in MWh) waar men geen garanties van oorsprong voor heeft gebruikt, wordt vermenigvuldigd met de emissiefactor 0,6 ton CO2/MWh. Indien men op het bedrijf elektriciteit opwekt op basis van fossiele brandstoffen, wordt hierbij de overeenkomstige CO2 uitstoot opgeteld. Deze wordt berekend volgens de emissiefactoren in onderstaande tabel. De stroom die wordt opgewekt d.m.v. een kwalitatieve WKK mag eveneens geneutraliseerd worden door garanties van oorsprong te gebruiken. De emissiefactor is dan nul." Gemeten jaarenergiegebruik CO2-emissie-factor [kg CO2/meeteenheid] Aardgas 0,18 kg CO2/kWh aardgas WKK op aardgas 0,25 kg CO2/kWh elektrisch gasolie (lichte stookolie) 2,66 kg CO2/liter WKK op gasolie 0,37 kg CO2/kWh elektrisch (extra) zware stookolie 3,11 kg CO2/kg propaan / butaan 2,88 kg CO2/kg Ingeval van zelfopwekking van stroom, is de koper verplicht met een nauwkeurige en verzegelde meterinstallatie het volume aan geproduceerde elektriciteit te laten registeren (volgens bijlage III: Nauwkeurigheidseisen voor de meetinrichting van het Technisch Reglement Distributie Elektriciteit 2 Autonoom Gemeentebedrijf Diepenbeek

7 Deelplan CO2-neutraliteit, KMO-zone Dorpveld II, februari 2014 Vlaams Gewest van 4 april 2007 van de Vlaamse Reguleringsinstantie voor de Elektriciteits en Gasmarkt). Indien deze meterinstallatie geen installatie van de netbeheerder betreft, moet de meterinstallatie vooraf aan de plaatsing goedgekeurd worden door de beheerder. Opmerking In het geval van lokale elektriciteitsproductie op het bedrijf zelf wordt de geproduceerde stroom ofwel via een bidirectionele elektriciteitsmeter ofwel via een apart leveringspunt weer op het net gestuurd. De totale levering van grijze stroom zoals hier bedoeld, is de netto levering in het geval van een bidirectionele elektriciteitsmeter. In het geval de geproduceerde stroom via een apart injectiepunt op het net gestuurd wordt, mag deze geïnjecteerde stroom NIET van de geleverde stroom afgetrokken worden, gezien deze elders reeds als groene stroom geteld wordt. "Een bedrijf dat een contract van 100% groene stroom heeft afgesloten met een energieleverancier, voldoet dus steeds aan zijn CO2 neutraliteitsverplichting, en dient verder geen CO2 emissies meer te compenseren. Een bedrijf dat slechts een percentage groene stroom aankoopt, zal steeds garanties van oorsprong of CO2 emissierechten moeten aankopen en dit tijdig moeten aantonen aan de beheerder. Een garantie van oorsprong is een bewijsstuk dat aantoont dat de geleverde elektriciteit aan eindverbruikers afkomstig is uit hernieuwbare energiebronnen (artikel 1 van het besluit van de Vlaamse Regering van 8 juli 2005 tot wijziging van het besluit van de VR van 5 maart 2004 inzake de bevordering van elektriciteitsopwekking uit hernieuwbare energiebronnen en van het besluit van de VR van 29 maart 2002 inzake de openbare dienstverplichtingen ter bevordering van het rationeel energiegebruik). Om deze garanties van oorsprong te kopen en te gebruik moet het bedrijf volgende stappen nemen: - Hij vraagt een account aan op de certificatendatabank bij de VREG. - Hij neemt contact op met een partij waarvan hij groenestroomcertificaten kan kopen die nog bruikbaar zijn als garanties van oorsprong. - Eens deze op zijn account staan, kan hij deze ""voorleggen als garantie van oorsprong"". Hij kan een print-out van deze actie maken als bewijs naar de beheerder toe. De verhandelbare emissierechten die hiervoor in aanmerking komen, zijn de projectgebonden internationale emissiekredieten van het soort emissiereductie-eenheid, verder ERU genoemd, of de gecertificeerde emissiereductie-eenheid, verder CER genoemd. Deze verhandelbare emissiekredieten, moeten gestort worden op de persoonstegoedrekening van het Vlaams Gewest bij het Nationaal register. Kleinere KMO s worden aangeraden om te vermijden emissierechten te moeten aankopen, omdat het een vrij specialistische aangelegenheid betreft, waaraan men redelijk wat tijd zal moet spenderen. " Autonoom Gemeentebedrijf Diepenbeek 3

8 Deelplan CO2-neutraliteit, KMO-zone Dorpveld II,juli Aan te leveren bewijsstukken van de CO2 neutraliteit Uiterlijk op 31 maart van het jaar dat volgt op een jaar waarin de onderneming aan de CO2 - neutraliteitsverplichting moet voldoen, rapporteert de onderneming aan de beheerder over de wijze waarop ze voldaan heeft aan de CO2 neutraliteit. Deze rapportage gebeurt aan de hand van onderstaande tabel met bijhorende bewijsstukken: vb: vb: periode startdatum einddatum elektriciteitsbron verbruik eenheid Emissiefactoren ton CO2 (*) jaar /01/ /12/2011 levering grijze stroom via net 360 MWh 0,6 216 jaar /01/ /12/2011 WKK op aardgas 250 MWh elek 0,18 45 TOTAAL AAN TE KOPEN EMISSIERECHTEN (ton CO2) 261 "(*) Indien gebruik wordt gemaakt van garanties van oorsprong ter compensatie van het gebruik van grijze stroom van het net of het gebruik van geproduceerde stroom via een kwalitatieve WKK, kan de emissiefactor gelijk gesteld worden aan nul. Toe te voegen bewijsstukken: 1. Facturen en eventueel contract elektriciteitsleverancier. Hierop moeten duidelijk de hoeveelheid afgenomen stroom, het percentage groene stroom en de leveringsperiode aangegeven zijn. De koper voegt eventueel een verklarende nota toe met de berekening van de hoeveelheid afgenomen grijze stroom. 2. Indien van toepassing: meterstanden van de elektriciteitsproductie op fossiele brandstoffen: aan te tonen via een foto. 3. Indien garanties van oorsprong aangekocht werden om de CO2 - uitstoot te neutraliseren: afdruk van de transactie in de certificatendatabank van de VREG, waarbij het garantie van oorsprong gebruikt werd zoals hierboven beschreven. 4. Indien emissierechten aangekocht moeten worden om de CO2 uitstoot te neutraliseren: bewijs van storting van de CER's of ERU's op de persoonstegoedrekening van het Vlaams Gewest bij het Nationaal Register. Deze procedure is verplicht na te leven door elke koper. De beheerder zal de CO2 neutraliteit en de overhandigde gegevens controleren. Hierbij kan de beheerder zich beroepen op een externe dienst die de metergegevens van op afstand inleest. De kopers zijn verplicht hiervoor een volmacht te geven aan de beheerder. " 4 Autonoom Gemeentebedrijf Diepenbeek

9 Deelplan CO2-neutraliteit, KMO-zone Dorpveld II, februari Sancties m.b.t. de CO2 - neutraliteit Bij niet-naleving van deze verbintenis zijn de sancties 'Aankoop voor rekening' en 'Beding houdende verhaal ingeval van terugvordering van subsidies' van toepassing. 2.2 Bijkomende bepalingen Bovenstaande paragraaf bevat de basisverplichting waaraan elk bedrijf zal moeten voldoen vanaf het eerste volledige jaar in bedrijf. Gezien deze verplichting grote (financiële) consequenties kan hebben is het in de eerste plaats van groot belang dat de bedrijven gestimuleerd worden om te investeren in rationeel energiegebruik en duurzame energie. Onderstaande verplichtingen voor de kopers dienen in dit licht gezien te worden. Op lange termijn zal het bedrijf steeds wel varen bij deze investeringen Quickscan Rationeel energiegebruik (REG) Omschrijving van deze maatregel "De quickscan REG scant de mogelijkheden van rationeel energiegebruik (enkel voor elektriciteit en in uitbreiding van overige brandstoffen) aan de hand van de bouw- en activiteitsplannen van de onderneming. Het betreft een scan die slechts enkele uren in beslag neemt en die er in hoofdzaak uit bestaat om een groot aantal REG maatregelen te overlopen en de toepasbaarheid ervan te bepalen in termen van statistisch gemiddelde terugverdientijden. Volgende onderwerpen moeten minstens behandeld worden: - De verlichting (regeling, efficiëntie en vermogens) - Koeling (actieve koeling zoveel mogelijk beperken dmv zonnewering, passieve koeling, grondbuizen, etc ) - Motoren en ventilatie - Alle elektrische installaties en apparaten - Beschikbare subsidies De quickscan REG moet uitgevoerd worden door een energiedeskundige. Op de website van EMIS-VITO is een lijst met energiedeskundigen te vinden. KMO's kunnen voor dit advies een subsidie aanvragen via de kmo-portefeuille. De energiedeskundige moet hiertoe wel een erkend dienstverlener zijn. Meer informatie is te vinden op de website Doel van deze maatregel De meerkost van energie-efficiënte toepassingen t.o.v. klassieke toepassingen is bij nieuwbouw veel kleiner dan bij renovatie, deze meerkost is vaak op 2 à 3 jaar terugverdiend. De quickscan REG moet de bouwheer een overzicht bieden van de verschillende opties die hij bezit om zijn toekomstig energieverbruik te doen dalen. Uit de quickscan REG zal dus blijken welke financiële inspanningen van het bedrijf bij de bouw en in de toekomst zullen verwacht worden in het kader van het behalen van CO2 neutraliteit en wat voor het bedrijf de juiste investeringspolitiek is. Autonoom Gemeentebedrijf Diepenbeek 5

10 Deelplan CO2-neutraliteit, KMO-zone Dorpveld II,juli 2011 Verplichting koper Elke koper wordt verplicht een quickscan REG uit te laten voeren door een energiedeskundige die door de ontwikkelaar werd aangesteld en hiervoor de nodige gegevens te overhandigen. Het resultaat van de quickscan is een rapport met een overzichtstabel waarin per maatregel de meerkost en de terugverdientijd geraamd wordt (indien mogelijk). Een exemplaar is bestemd voor de koper, een tweede exemplaar is voor de ontwikkelaar. Sanctiebeleid Bij niet-naleving van bovenstaande maatregel is de sanctie 'Indeplaatsstelling' van toepassing Maatregelenlijst Omschrijving van deze maatregel Er zijn een grote hoeveelheid standaard REG maatregelen gekend die reeds bij verschillende bedrijven zijn toegepast, met belangrijke besparingen op het elektriciteitsverbruik tot gevolg. Deze maatregelen zijn opgelijst, met vermelding van de grootte-orde van de investering en van de terugverdientijd. Doel van deze maatregel Wanneer men een nieuwe bedrijfssite bouwt, is kennis van de verschillende mogelijke REG maatregelen van bij de start een must. Implementatie ervan gebeurt immers vaak al vanaf de conceptfase. De koper kan aan de hand van de overhandigde lijst nagaan welke maatregelen voor zijn bedrijvigheid van toepassing zijn. Verplichting koper In bijlage bevindt zich een lijst met algemene REG maatregelen die helpen besparen op het elektriciteitsgebruik. Deze zijn door de ontwikkelaar reeds gefilterd aan de hand van de te verwachten bedrijvigheid op het nieuwe bedrijventerrein. De koper wordt niet verplicht deze maatregelen uit te voeren, omdat de toepasbaarheid ervan afhankelijk is van de situatie. De maatregelen worden vooral als hulpmiddel en aanbeveling aangereikt Quickscan Duurzame Energie Omschrijving van deze maatregel "Met duurzame energie wordt groene elektriciteit bedoeld, die op het terrein zelf opgewekt wordt. Hierbij wordt in de eerste plaats gedacht aan photovoltaïsche panelen, opwekking van elektriciteit met biobrandstof (WKK) en met windmolens. Een Quickscan DE, uitgevoerd door een energiedeskundige, houdt in dat de haalbaarheid van duurzame energie op de nieuwe site aan de hand van de uitvoeringsplannen en de te verwachten verbruiken wordt onderzocht. Een quickscan is geen gedetailleerde studie maar eerder een snelle screening van het potentieel van het bedrijf, op basis van de ervaring van de auditor. De quickscan moet een idee geven van de grootte-orde van de terugverdientijd van de meerkost, de meerkost zelf, de potentiële energiebesparing en voorhanden subsidies. 6 Autonoom Gemeentebedrijf Diepenbeek

11 Deelplan CO2-neutraliteit, KMO-zone Dorpveld II, februari 2014 Deze quickscan stemt overeen met de haalbaarheidsstudie naar alternatieve energiesystemen die reeds verplicht is voor nieuwe gebouwen met een bruikbare vloeroppervlakte van meer dan 1000m². De te onderzoeken technologieën verschillen naargelang de gebouwbestemming en de bruikbare vloeroppervlakte. In alle gevallen moeten warmtekrachtkoppeling en photovoltaïsche panelen onderzocht worden. De haalbaarheidsstudie moet via een samenvattend webformulier ingediend worden bij het Vlaamse Energieagentschap binnen de maand na het aanvragen van de stedenbouwkundige vergunning. Meer informatie kan men terugvinden op " Doel van deze maatregel De meerkost van alternatieven t.o.v. klassieke energiesystemen is bij nieuwbouw veel kleiner dan bij renovatie, deze meerkost is vaak op 2 à 3 jaar terugverdiend. De quickscan DE moet de bouwheer een overzicht bieden van de verschillende opties die die hij bezit om zijn toekomstig energieverbruik te doen dalen. Uit de quickscan DE zal dus blijken welke financiële inspanningen van het bedrijf bij de bouw en in de toekomst zullen verwacht worden in het kader van het behalen van CO2 neutraliteit en wat voor het bedrijf de juiste investeringspolitiek is. Verplichting koper Alle kopers (dus ook indien de vloeroppervlakte <1000m², en men dus niet verplicht is volgens het Ministerieel Besluit) worden verplicht een haalbaarheidsstudie conform het Ministerieel Besluit te laten uitvoeren. Hierbij wordt steeds de haalbaarheid van een WKK en van een photovoltaïsch systeem bepaald. Het resultaat van deze haalbaarheidstudie is een rapport met een overzichtstabel waarin per maatregel de meerkost en de terugverdientijd geraamd worden (indien mogelijk). Voor bedrijven met een vloeroppervlakte < 1000m², stelt de ontwikkelaar zelf een energiedeskundige aan die deze studie zal uitvoeren. De ontwikkelaar draagt hiervan de volledige kosten en verwacht van de koper volledige medewerking in het verschaffen van de nodige informatie. Een exemplaar van het rapport is bestemd voor de koper, een tweede exemplaar wordt overhandigd aan de ontwikkelaar, ten laatste 1 maand na het aanvragen van de stedenbouwkundige vergunning. Sanctiebeleid Bij niet-naleving van bovenstaande maatregel is de sanctie 'Indeplaatsstelling' van toepassing Aankoop van groene stroom Omschrijving van deze maatregel Groene stroom is elektriciteit opgewekt uit duurzame energiebronnen. Het begrip wordt gebruikt om een onderscheid te maken met de gewone elektriciteit, die dan "grijze stroom" wordt genoemd. In het elektriciteitsnet is er fysisch gezien geen verschil tussen beide. Men kan bij meerdere leveranciers een contract van 100% groene stroom afsluiten. De VREG (Vlaamse Reguleringsinstantie voor de elektriciteits- en gasmarkt) houdt toezicht op de elektriciteitsleveringen via een systeem met garanties van oorsprong, zodat er geen groene stroom dubbel geteld kan worden. Doel van deze maatregel Autonoom Gemeentebedrijf Diepenbeek 7

12 Deelplan CO2-neutraliteit, KMO-zone Dorpveld II,juli 2011 Wanneer men het stroomverbruik zoveel mogelijk tot een minimum beperkt heeft door toepassing van REG-maatregelen en ook de mogelijkheden van stroomopwekking op de site zelf ten volle heeft benut, is de eenvoudigste manier om CO2-neutraliteit te bereiken een leveringscontract van 100% groene stroom af te sluiten. Verplichting koper Elke koper is vrij te kiezen welke soort contract hij afsluit met één van de elektriciteitsleveranciers, maar hij is verplicht het afgesloten contract steeds voor te leggen aan de ontwikkelaar. Indien de koper het contract vernieuwt (andere leverancier, ander percentage groene stroom), dient hij dit onmiddellijk te melden aan de ontwikkelaar. Op deze manier dient de koper de ontwikkelaar continu op de hoogte te houden van de hoeveelheid groene stroom die hij aankoopt. De ontwikkelaar zal een gezamenlijke aankoop van groene stroom organiseren. Elk bedrijf kan aan de hand van een analyse van zijn facturen of geschat verbruik beslissen of deelname aan deze gezamenlijke aankoop financieel voordelen zal opleveren. Van de deelnemende bedrijven wordt een kleine financiële bijdrage gevraagd van 250 euro excl.btw. Sanctiebeleid niet van toepassing 8 Autonoom Gemeentebedrijf Diepenbeek

13 Deelplan CO2-neutraliteit, KMO-zone Dorpveld II, februari BEHEERPLAN 3.1 Controle van de CO2-neutraliteit Controle "In hoofdstuk 2.1 worden de verplichtingen van ieder bedrijf op het bedrijventerrein met betrekking tot de CO2 neutraliteit beschreven. De beheerder zal de controle op een correcte naleving van deze bepalingen door ieder bedrijf uitvoeren. Volgende acties kunnen op initiatief van de beheerder ondernomen worden. Elk bedrijf is verplicht hieraan zijn volledige medewerking te verlenen opdat de beheerder zijn controlerende taak kan uitvoeren. 1. Steekproefsgewijze controle van het elektriciteitscontract. Elke leverancier van groene stroom moet aan de VREG bewijzen dat hij genoeg groene stroom heeft aangekocht of zelf heeft geproduceerd, om te kunnen instaan voor de stroomleveringen bij al zijn afnemers die voor groene stroom hebben gekozen. De beheerder kan daarom ter controle de VREG contacteren met de vraag om het groenpercentage in stroomleveringen na te gaan. Hiervoor kan men een mail sturen naar groenestroom@vreg.be. In deze moeten minstens volgende gegevens vermeld zijn: contactgegevens, de netbeheerder en de EAN-code van het aansluitingspunt waarvan men het groenpercentage wil controleren. 2. Monitoring van het elektriciteitsverbruik. De beheerder kan ervoor kiezen zich te beroepen op een externe dienst die de metergegevens van op afstand inleest. De kopers zijn verplicht hiervoor desgevallend een volmacht te geven aan de beheerder. Op deze manier kan de beheerder controleren of het opgegeven elektriciteitsverbruik overeenstemt met de werkelijkheid. 3. Controle ter plaatse De beheerder behoudt zich het recht een controle uit te voeren op de bedrijven ter plaatse, waarbij de verschillende meterstanden genoteerd kunnen worden, maar ook een controle gedaan kan worden op de aanwezigheid van elektriciteitsproductie op basis van fossiele brandstoffen. 4. Controle van de in te leveren bewijsstukken De beheerder controleert de correctheid en volledigheid van de in te leveren bewijsstukken van de CO2 neutraliteit zoals beschreven in paragraaf Indien de beheerder een tegenstrijdigheid ontdekt tussen de geleverde bewijsstukken en de reële situatie wordt de sanctieprocedure zoals beschreven onder paragraaf toegepast. " Autonoom Gemeentebedrijf Diepenbeek 9

14 Deelplan CO2-neutraliteit, KMO-zone Dorpveld II,juli Centrale aankoop niet van toepassing 3.2 Bijkomende bepalingen Gezien de CO2 - neutraliteitsverplichting grote (financiële) consequenties kan hebben is het in de eerste plaats van groot belang dat de bedrijven gestimuleerd worden om te investeren in rationeel energiegebruik en duurzame energie. Onderstaande acties van de beheerder dienen in dit licht gezien te worden. Daar CO2 neutrale bedrijventerreinen voor vele kopers onbekend zijn, is een goede uileg van dit begrip en de bijhorende implicaties in de eerste plaats noodzakelijk alvorens een akte ondertekend wordt. De beheerder zal trachten om de bedrijven op voorhand op een klare manier hierover informeren, zodat de kopers niet voor onaangename verrassingen komen te staan tijdens exploitatie Quickscan Rationeel energiegebruik (REG) Omschrijving en doel van deze maatregel Zie paragraaf van het uitgifteplan Acties van de beheerder De ontwikkelaar sluit een raamovereenkomst af met een energiedeskundige die voor alle kopers een quickscan REG uitvoert. Deze quickscan REG dient te gebeuren zodra de eerste schetsen of plannen van de bouw- en uitrustingswerken ter beschikking zijn en ten laatste één maand na het aanvragen van de stedenbouwkundige vergunning. De ontwikkelaar controleert of de koper aan deze verplichting tijdig en correct voldaan heeft. Sanctiebeleid Sanctie Maatregelenlijst Omschrijving en doel van deze maatregel Zie paragraaf van het uitgifteplan Acties van de beheerder De ontwikkelaar biedt aan de bedrijven reeds vanaf het eerste verkoopsgesprek een maatregelenlijst aan, die de bedrijven reeds een eerste beeld geeft van mogelijke maatregelen die helpen besparen op het elektriciteitsverbruik. De ontwikkelaar kan hierbij maatregelen weergeven die enkel toespitsen op bepaalde technieken of sectoren. Zodoende wordt getracht zo veel mogelijk relevante maatregelen weer te geven. 10 Autonoom Gemeentebedrijf Diepenbeek

15 Deelplan CO2-neutraliteit, KMO-zone Dorpveld II, februari Quickscan Duurzame Energie Omschrijving en doel van deze maatregel Zie paragraaf van het uitgifteplan Acties van de beheerder De ontwikkelaar sluit een raamovereenkomst af met een energiedeskundige die voor alle kopers met een vloeroppervlakte < 1000m² een haalbaarheidstudie uitvoert conform de bepalingen in het Ministerieel Besluit. Hierbij wordt steeds de haalbaarheid van een WKK en van een photovoltaïsch systeem bepaald. Deze quickscan DE dient te gebeuren zodra de eerste schetsen of plannen van de bouw- en uitrustingswerken ter beschikking zijn en ten laatste één maand na het aanvragen van de stedenbouwkundige vergunning. De ontwikkelaar kan de overige kopers in contact brengen met één of meerdere bureaus die de vereiste expertise bezitten en controleert vervolgens of de koper aan deze verplichting tijdig en correct voldaan heeft. Indien hiervoor voldoende interesse is, kan de ontwikkelaar een raamovereenkomst sluiten bij één van deze dienstverleners, zodat de overige kopers kunnen genieten van een gunstiger groepstarief. Sanctiebeleid Bij niet-naleving van bovenstaande maatregel is de sanctie 'Indeplaatsstelling' van toepassing Windenergie Omschrijving en doel van deze maatregel Zie paragraaf van het uitgifteplan Acties van de beheerder "De ontwikkelaar onderzoekt de haalbaarheid van de realisatie van een windturbineproject op het bedrijventerrein. De ontwikkelaar zal desgevallend een grond verkopen aan een projectontwikkelaar die de vergunning regelt, het windturbineproject helemaal opbouwt en uitbaat. De windturbines leveren rechtstreeks aan het openbare elektriciteitsnet. Meerdere participatievormen voor de bedrijven worden overworgen. Hierbij wordt in eerste instantie gedacht aan: - obligaties; - aandelen; - de oprichting van een coöperatieve; - te koop aanbieden van de garanties van oorsprong aan de bedrijven." Aankoop van groene stroom Omschrijving en doel van deze maatregel Zie paragraaf van het uitgifteplan Acties van de beheerder Autonoom Gemeentebedrijf Diepenbeek 11

16 Deelplan CO2-neutraliteit, KMO-zone Dorpveld II,juli 2011 "De ontwikkelaar zal steekproefsgewijs het elektriciteitscontract van verschillende ondernemingen controleren. Elke leverancier van groene stroom moet aan de VREG bewijzen dat hij genoeg groene stroom heeft aangekocht of zelf heeft geproduceerd, om te kunnen instaan voor de stroomleveringen bij al zijn afnemers die voor groene stroom hebben gekozen. De ontwikkelaar kan daarom ter controle steeds de VREG contacteren met de vraag om het groenpercentage in stroomleveringen na te gaan. Hiervoor volstaat een mail naar In deze e- mail moeten minstens volgende gegevens vermeld zijn: 1. Contactgegevens (naam en adres). 2. De naam van de netbeheerder. 3. De EAN-code van het aansluitingspunt waarvan u het groenpercentage wil controleren. " "De ontwikkelaar zal in de toekomst, wanneer de meeste kavels in exploitatie zijn, een gezamenlijke aankoop van groene stroom organiseren. Elk bedrijf kan dan aan de hand van een analyse (prescreening) van zijn facturen of van zijn geschat verbruik beslissen of deelname aan deze gezamenlijke aankoop financieel voordelen zal opleveren. Opzet en insteek van de groepsaankoop is: - Gezamenlijk aankopen van groene elektriciteit. - Afzonderlijke contracten per bedrijf, gezien de startdatums verschillend zijn en er geen uniek aansluitingspunt is. - Voordelen: de wet van de grote getallen laten spelen, een zo juist mogelijke tijdskeuze maken in de markt, oog hebben voor individuele noden van elk bedrijf, zelfs binnen een groepsaankoop. " Sanctiebeleid niet van toepassing 12 Autonoom Gemeentebedrijf Diepenbeek

17 Deelplan CO2-neutraliteit, KMO-zone Dorpveld II, februari VERKOOPSVOORWAARDEN MBT CO2-NEUTRALITEIT 4.1 Verkoopsvoorwaarden Basisverplichting: CO2 - neutraliteit Artikel 1: Basisverplichting CO2 neutraliteit De koper verbindt zich ertoe de verplichting tot CO2 neutraliteit zoals bepaald in Ministerieel Besluit van 1 oktober 2007 houdende de uitwerking van de CO2 neutraliteit op de bedrijventerreinen zoals van tijd tot tijd gewijzigd (hierna: het M.B.) strikt na te leven, alsook de verplichtingen van onderhavige (verkoop)overeenkomst en het uitgifteplan betreffende rationeel en duurzaam energiegebruik. De koper erkent uitdrukkelijk dat elke schending van één van deze verplichtingen een wezenlijke tekortkoming van onderhavige overeenkomst uitmaakt. Bij niet-naleving van deze verbintenis zijn de sancties 'Aankoop voor rekening' en 'Beding houdende verhaal ingeval van terugvordering van subsidies' van toepassing Overige verplichtingen m.b.t. CO2 neutraliteit Artikel 2:Quickscan Rationeel Energiegebruik "De beheerder heeft op eigen kosten, [ ] een daartoe erkend energiedeskundige aangesteld voor het uitvoeren van een quickscan rationeel energiegebruik (hierna: quickscan REG ) bij de gebruiker. De quickscan REG bevat ten minste, maar is niet beperkt tot: (i) een lijst met gepaste energiebesparingsmaatregelen, (ii) indien mogelijk, per maatregel een raming van de terugverdientijd, (iii) een overzichtstabel met de maatregelen en, indien mogelijk, terugverdientijden. Een gepaste energiemaatregel is elke energiemaatregel ten behoeve van het rationaliseren van het energiegebruik die, gelet op de geplande activiteit, inplanting en energiebehoefte, redelijkerwijs kan worden geacht nuttig te kunnen worden geïmplementeerd. De koper verleent zijn volledige medewerking aan het uitvoeren van de quickscan REG. De koper dient gelijktijdig met de ontwerpwerkzaamheden van de bouwwerken m.b.t. zijn kavel een quickscan energie te laten uitvoeren door [de energiedeskundige] en neemt daartoe tijdig contact op met [de energiedeskundige]. Op het eerste schriftelijk verzoek van [de energiedeskundige] overhandigt de koper alle informatie op schriftelijke of elektronische drager, naar voorkeur van de energiedeskundige, noodzakelijk of nuttig voor de quickscan REG. Uiterlijk 1 maand vanaf de poststempel van de aanvraag tot stedenbouwkundige vergunning, verzendt de koper bij ter post aangetekende brief één van beide originele exemplaren van het rapport van de quickscan REG aan de beheerder. " Bij niet-naleving van bovenstaande maatregel is de sanctie 'Indeplaatsstelling' van toepassing. Autonoom Gemeentebedrijf Diepenbeek 13

18 Deelplan CO2-neutraliteit, KMO-zone Dorpveld II,juli 2011 Artikel 3: Quickscan Duurzame Energie De beheerder heeft op eigen kosten, [ ]aangesteld voor het uitvoeren bij de gebruiker van een haalbaarheidsstudie betreffende de technische, milieutechnische en economische haalbaarheid van alternatieve systemen zoals gedecentraliseerde systemen voor energievoorziening op basis van hernieuwbare energiebronnen, warmtekrachtkoppeling, stads/blokverwarming of -koeling indien beschikbaar, en warmtepompen zoals bepaald in het Besluit van de Vlaamse Regering van 11 maart 2005 tot vaststelling van de eisen op het vlak van de energieprestaties en het binnenklimaat van gebouwen (B.S. 17 juni 2005), zoals van tijd tot tijd gewijzigd en de toepasselijke uitvoeringsbesluiten ervan. Deze haalbaarheidsstudie beschrijft de haalbaarheid van ten minste, maar is niet beperkt tot, warmtekrachtkoppelinginstallaties en photovoltaïsche systemen. De koper verleent zijn volledige medewerking aan het uitvoeren van de haalbaarheidsstudie. De koper dient gelijktijdig met de ontwerpwerkzaamheden van de bouwwerken m.b.t. zijn kavel de haalbaarheidsstudie te laten uitvoeren door [ ] en neemt daartoe tijdig contact op met [ ]. Op het eerste schriftelijk verzoek van [ ] overhandigt de koper alle informatie op schriftelijke of elektronische drager, naar voorkeur van de [ ], noodzakelijk of nuttig voor de haalbaarheidsstudie. Uiterlijk 1 maand vanaf de poststempel van de aanvraag tot stedenbouwkundige vergunning, verzendt de koper bij ter post aangetekende brief één van beide originele exemplaren van het rapport van de quickscan REG aan de beheerder. Bij niet-naleving van bovenstaande maatregel is de sanctie 'Indeplaatsstelling' van toepassing. Artikel 4: Aankoop van Groene Stroom niet van toepassing niet van toepassing Artikel 5: Kettingbeding De gebruiker verbindt zich ertoe om de bepalingen van deze overeenkomst en inzonderheid deze betreffende de maatregelen van artikel [1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8] op te leggen aan iedere rechtsopvolger of rechtsverkrijger ten welke titel ook, en deze uitdrukkelijk de mogelijkheden te doen aanvaarden die de beheerder onder onderhavige overeenkomst heeft bij niet-naleving ervan. 4.2 Sancties Algemene sanctieclausules m.b.t. de basisverplichting Aankoop voor rekening Ingeval de beheerder vaststelt dat door de gebruiker in een aangegeven jaar, waarvoor de verplichting tot CO2-neutraliteit geldt, de verplichting tot CO2-neutraliteit niet werd gehaald, stelt hij deze bij aangetekend schrijven in gebreke om de maatregelen te treffen nodig voor het behalen van de CO2-neutraliteit en doet daarbij opgave van de hoeveelheid emissiekredieten die hij nodig acht om de CO2-neutraliteit voor het betrokken jaar te behalen. Indien de gebruiker binnen de 30 kalenderdagen vanaf de poststempel van voormelde aangetekende ingebrekestelling niet bewijst dat hij (zij) de verplichting tot CO2-neutraliteit heeft (hebben) gerealiseerd, heeft de beheerder een discretionair keuzerecht, maar niet de plicht, om voor rekening en risico van de gebruiker de emissiekredieten te kopen die nodig zijn voor het realiseren van de CO2-neutraliteit van de 14 Autonoom Gemeentebedrijf Diepenbeek

19 Deelplan CO2-neutraliteit, KMO-zone Dorpveld II, februari 2014 gebruiker voor het gegeven jaar. Daartoe verleent (verlenen) de gebruiker een voor de duur van zijn verplichting tot CO2-neutraliteit onherroepelijk mandaat aan de beheerder om in eigen naam, maar voor rekening en risico van de gebruiker de hoeveelheid emissiekredieten te kopen die de beheerder opgegeven heeft in voormelde aangetekende ingebrekestelling. De gebruiker verzaakt hierbij uitdrukkelijk aan ieder recht om de aankoopprijs die de beheerder betaalt voor de aankoop van de emissiekredieten te betwisten, behoudens in het geval van bedrog door de beheerder. De gebruiker is gehouden om op eerste schriftelijk verzoek van de beheerder de aankoopprijs van de emissiekredieten verhoogd met 5% ter vergoeding van de administratieve kosten van de beheerder voor de vaststelling, opvolging en remediëring van de niet-naleving van de verplichting tot CO2- neutraliteit, te betalen door storting of overschrijving op rekeningnummer (xxx-xxxxxxx-xx) van de beheerder. De betaaltermijn is 15 kalenderdagen vanaf de datum van het schriftelijk verzoek van de beheerder. Bij gebreke van betaling binnen deze termijn zal de gebruiker automatisch en van rechtswege, zonder voorafgaandelijke ingebrekestelling, een interest verschuldigd zijn gelijk aan de interestvoet van toepassing onder de Wet van 2 augustus 2002 betreffende de bestrijding van de betalingsachterstand bij handelstransacties. Aangezien de beheerder niet de plicht heeft om gebruik te maken van zijn discretionair keuzerecht tot aankoop van emissierechten voor rekening en risico van de gebruiker verzaakt de gebruiker onherroepelijk aan ieder recht tot betwisting van of recht op schadevergoeding wegens de niet-uitoefening ervan door de beheerder. Het discretionair keuzerecht van de beheerder houdt geen beperking in voor de beheerder om bij niet naleving van de plicht tot CO2-neutraliteit naar zijn keuze andere middelen van gemeen recht aan te wenden. Beding houdende verhaal ingeval van terugvordering van subsidies "Ingeval een subsidie geheel of gedeeltelijk wordt teruggevorderd door het agentschap omwille van de niet-naleving door de gebruiker van diens verplichting tot CO2-neutraliteit, bezorgt de beheerder middels aangetekend schrijven kopie van de beslissing of het voornemen van het agentschap aan de gebruiker met aanduiding van de niet-naleving van de plicht tot CO2-neutraliteit van de gebruiker die aanleiding geeft tot de terugvordering. Indien de gebruiker van oordeel is (zijn) dat de terugvordering door het agentschap moet aangevochten worden, dient hij (dienen zij) daartoe een gemotiveerd standpunt over te maken aan de beheerder binnen de 15 dagen na de poststempel van voormeld aangetekend schrijven van de beheerder en binnen dezelfde termijn het bedrag van de terugvordering te storten op een geblokkeerde rekening op naam van de gebruiker. Tevens dient de gebruiker binnen de 60 kalenderdagen de betwisting van de terugvordering daadwerkelijk te starten voor de administratieve of burgerlijke rechter. Bij gebreke hiervan wordt de gebruiker onherroepelijk geacht te verzaken aan het recht om de terugvordering door het agentschap of het doorrekenen van de financiële last daarvan naar de gebruiker te betwisten. Indien de terugvordering door het agentschap gebaseerd is op de niet-naleving door meerdere van de verplichting tot CO2-neutraliteit, geldt voorgaande regeling mutatis mutandis, waarbij het bedrag dat de individuele gebruikers gehouden zijn te storten op een geblokkeerde rekening bepaald wordt door de breuk met in de teller het bedrag van de terugvorderingen en in de noemer het aantal gebruikers wier schending van de verplichting tot CO2-neutraliteit aanleiding geeft tot de terugvordering. Autonoom Gemeentebedrijf Diepenbeek 15

20 Deelplan CO2-neutraliteit, KMO-zone Dorpveld II,juli 2011 Het bedrag gestort op de geblokkeerde rekening kan alleen worden vrijgegeven na voorlegging van een definitieve gerechtelijke uitspraak of dading, voor overschrijving op de rekening van, al naar gelang de inhoud van de gerechtelijke uitspraak of de dading, het agentschap of de gebruiker. De gebruiker dient verder op eigen kosten en risico de terugvordering te betwisten en de maatregelen in rechte of buiten rechte te treffen die hij daartoe passend acht. De beheerder zal daartoe desgevraagd zijn naam lenen, tenzij deze betwisting naar zijn oordeel tergend en roekeloos is. Indien de gebruiker de terugvordering door het agentschap niet (tijdig) betwist overeenkomstig het voorgaande, is hij onherroepelijk gehouden het bedrag van de terugvordering te storten of over te schrijven op het rekeningnummer (xxx-xxxxxxx-xx) van de beheerder. Indien de terugvordering door het agentschap geba-seerd is op de niet-naleving door meerdere gebruikers van de verplichting tot CO2-neutraliteit, geldt voorgaande regeling mutatis mutandis, waarbij het bedrag dat de individuele gebruikers gehouden zijn te storten op een geblokkeerde rekening bepaald wordt door de breuk met in de teller het bedrag van de terugvorderingen en in de noemer het aantal gebruikerswier schending van de verplichting tot CO2-neutraliteit aanleiding geeft tot de terugvordering. " Maatregelspecifieke sancties Indeplaatsstelling "Indien de beheerder vaststelt dat de maatregel zoals vastgesteld in artikel [3,4,5,6,] niet is uitgevoerd, stelt hij de gebruiker bij aangetekend schrijven in gebreke de maatregel onmiddellijk uit te voeren. Indien de uitvoering van de maatregel niet is aangevat binnen de 30 kalenderdagen na de poststempel van de aangetekende ingebrekestelling en de gebruiker de beheerder daarvan niet de schriftelijke bevestiging met de passende bewijsstukken heeft overgemaakt, heeft de beheerder het discretionair keuzerecht, maar niet de plicht, de maatregel zoals vastgesteld in artikel [3,4,5,6,] zelf uit te voeren of te doen uitvoeren voor rekening en risico van de gebruiker, zonder voorafgaande rechterlijke machtiging. Aangezien de beheerder niet de plicht heeft om gebruik te maken van zijn discretionair keuzerecht, verzaakt de gebruiker onherroepelijk aan ieder recht tot betwisting van of recht op schadevergoeding wegens de niet-uitoefening ervan door de beheerder. De beheerder geeft bij aangetekend schrijver kennis aan de gebruiker van zijn beslissing om de maatregelen zelf uit te voeren of te doen uitvoeren. Deze beslissing houdt tevens de plicht in voor de gebruiker om te verschijnen op de door de beheerder vastgelegde datum teneinde een tegensprekelijke plaatsbeschrijving op te maken van de staat van de uitvoering van de maatregel. Bij gebrek aan aanwezigheid van de gebruiker wordt de door de beheerder verrichte plaatsbeschrijving onweerlegbaar geacht tegensprekelijk te zijn. De maatregel wordt uitgevoerd op kosten en risico van de gebruiker. De gebruiker is daarenboven de administratieve kosten van de vaststelling van de niet-uitvoering, de ingebrekestelling van de gebruiker, de implementatie en de opvolging van deze maatregel verschuldigd, dewelke worden begroot op 5% van de factuur voor de uitvoering van de maatregel. De gebruiker is gehouden het bedrag van de factuur voor de uitvoering van de maatregel, verhoogd met 5% zoals hiervoor bepaald, te betalen op het rekeningnummer van de beheerder (xxx-xxxxxxx-xx) binnen de 15 dagen na de poststempel van het aangetekend schrijven van de beheerder aan de gebruiker waarin deze wordt uitgenodigd de betaling uit te voeren. Bij gebreke van betaling binnen deze 16 Autonoom Gemeentebedrijf Diepenbeek

21 Deelplan CO2-neutraliteit, KMO-zone Dorpveld II, februari 2014 termijn zal automatisch en van rechtswege de interest zoals bepaald in toepassing van de Wet van 2 augustus 2002 betreffende de bestrijding van de betalingsachterstand bij handelstransacties, verschuldigd zijn. De maatregel wordt getroffen op kosten en risico van de gebruiker en deze blijft aansprakelijk voor de tekortkomingen van de uitvoerder van de maatregelen alsook voor de vertraging in de uitvoering. " Autonoom Gemeentebedrijf Diepenbeek 17

22 Deelplan CO2-neutraliteit, KMO-zone Dorpveld II,juli BIJLAGEN 5.1 Volmachtverklaring voor aankoop emissierechten VOLMACHT Naam firma: Adres (straat + nummer): Postcode: Gemeente: Naam contactpersoon: Geeft volmacht aan naam ontwikkelaar: om met de gestorte bedragen op de bankrekening xxx-xxxxxxx-xx CER en/of ERU s aan te kopen tegen de gemiddelde marktwaarden van de maand, volgend op de maand waarop de voorschotfacturen gestort werden. Datum: Ondertekening: 18 Autonoom Gemeentebedrijf Diepenbeek

23 Deelplan CO2-neutraliteit, KMO-zone Dorpveld II, februari Volmachtverklaring voor opvragen elektriciteitsverbruik VOLMACHT Naam firma: Adres (straat + nummer): Postcode: Gemeente: Naam contactpersoon: Geeft volmacht aan naam ontwikkelaar om de verbruiksgegevens van elektriciteit te raadplegen via NPS (Indexis) of enig ander systeem dat de meterstanden van op afstand kan inlezen en om het percentage groene stroom op te vragen via de VREG. De volgende EAN nummers in kwestie zijn: Datum: Ondertekening: Autonoom Gemeentebedrijf Diepenbeek 19

24

25 5.3 Maatregelenlijst Deelplan CO2-neutraliteit KMO-zone Dorpveld II, juli 2011 Rubriek Maatregel Min. Besparing Max. Besparing Min. TVT (jaar) Max. TVT (jaar) Investering (euro) Beschrijving lift installeer een energiezuinige lift 5% 10% - - De aanschaf van een energiezuinige lift is zinnig op een natuurlijk moment zoals bij verbouwing, nieuwbouw, of noodzakelijke vervanging van de lift. Doordat bij de aanschaf van een nieuwe lift vaak andere aspecten belangrijker zijn (aanschafkosten, technische mogelijkheden, vormgeving) wordt de energiezuinigheid van de liftmotor over het hoofd gezien. Een juiste keuze kan een behoorlijke besparing op de energierekening opleveren. Een moderne elektronisch geregelde liftmotor is vaak energiezuiniger dan de conventionele liftmotoren en zal zich op termijn terugverdienen. lift breng een thermostatische regeling aan op de liftmachinekamerverwarming 1% 3% à 250 euro Een thermostatische regeling op de verwarming van de liftmachine kamer zorgt ervoor dat de ruimtetemperatuur niet te hoog oploopt. In principe is deze verwarming bedoeld om de ruimte vorstvrij te houden. Een dergelijk regeling kan dan ook op 5 graden C worden afgesteld. lift breng een liftvolgordeschakeling aan offerte Een liftvolgorde schakeling zorgt ervoor dat meerdere liften niet tegelijk in werking worden gezet. Het voordeel hiervan is dat er wordt bespaard op de elektriciteitsrekening. Doordat het 'gelijktijdig afgenomen vermogen' door deze schakeling laag blijft, wordt er bespaard op de energierekening. keuken keuken verbeter de deurafdichting op koelapparatuur door het vervangen van afdichtrubbers Schakel het licht in de koelcel via deurcontact uit 1% 3% 3 6 offerte 1% 3% 2 4 offerte Schakel lampen door middel van een deurcontact: vaak wordt vergeten deze lampen uit te schakelen. Met name gloeilampen, produceren veel warmte. Dit kan voor te grote opwarming zorgen van de produkten. Gebruik daarom geen gloeilampen in koelmeubel, maar energiezuinige lampen zoals TLD-, of spaarlampen. De warmte afgifte van deze lampen is gemiddeld 70% minder. Autonoom Gemeentebedrijf Diepenbeek 21

26 Deelplan CO2-neutraliteit, KMO-zone Dorpveld II,juli 2011 keuken keuken pas strokengordijn toe voor roll-in koelmeubelen pas leidingisolatie toe op koelapparatuur 5% 10% à 150 euro/m Roll-in koelmeubelen verliezen veel koude aan de voorzijde. Deze koude moet weer aangevuld worden. In de winter is de ontwijkende koude daarnaast ook nog verantwoordelijk voor een extra warmtevraag in de winkel. Met behulp van een strokengordijn kan het energieverlies zowel tijdens als buiten openingsuren beperkt worden. Een stroken-gordijn heeft namelijk weinig invloed op de toegankelijkheid. Een rolgordijn kan alleen buiten openingstijden gebruikt worden om energieverlies te beperken, omdat de toegankelijkheid van het koelmeubel door deze maatregel sterk afneemt. Een strokengordijn levert daarom een hogere energiebesparing op dan een rolgordijn. 1% 3% à 4 euro/m De isolatie is afhankelijk van de temperatuur in de koelleiding en de diameter van die leiding. Isolatie van koelleidingen bespaart u al snel 60 tot 80% van het energieverlies dat door de leidingen wordt veroorzaakt. keuken keuken pas koelmeubels toe met een goede isolatie pas warmteterugwinning toe van condensorwarmte van de koelinstallatie 5% 10% - - offerte Oudere koelmeubels hebben vaak een slechtere isolatie dan moderne meubelen. Vaak was de isolatiewaarde van deze koelmeubelen fabriek af al laag, maar het kan ook zijn dat de isolatie in de jaren slechter is geworden. 1% 3% 0 3 Als u gebruik maakt van koel- en vriesmeubelen en/of koel- en vriescellen, kunt u de warmte die daarbij vrijkomt gebruiken voor verwarming van de ruimte of van tapwater. Bij vervanging van de aanwezige boiler of geiser kunt u een warmte terugwinboiler aanschaffen. Dit is een boiler die de warmte van de condensor van een koel-/vriesmeubel of koel-/vriescel gebruikt voor het opwarmen van tapwater. keuken pas energiezuinige koelmeubels toe 10% 30% 0 5 offerte Steeds meer apparaten zijn voorzien van een energie-label. Daarop wordt door de letters A (efficiënt) t/m F (inefficiënt) aangegeven hoe het met de energieefficiency van het apparaat staat. Verder staat op het label vermeld wat het te verwachten energiegebruik is, wat de inhoud van de koel-/vriesruimte is en wat het geluidsniveau is. keuken pas strokengordijn toe voor horizontale koelmeubelen 5% 10% à 150 euro/m Koelmeubelen met verticaal presentatievlak verliezen veel koude aan de voorzijde. Deze koude moet weer aangevuld worden. In de winter is de ontwijkende koude daarnaast ook nog verantwoordelijk voor een extra warmtevraag in de winkel. Met behulp van een strokengordijn kan het energieverlies zowel tijdens als buiten openingsuren beperkt worden. Een strokengordijn heeft namelijk weinig invloed op de toegankelijkheid. Een rolgordijn kan alleen buiten openingstijden gebruikt worden om energieverlies te beperken, omdat de toegankelijkheid van het koelmeubel door deze maatregel sterk afneemt. Een strokengordijn levert daarom een hogere 22 Autonoom Gemeentebedrijf Diepenbeek

27 Deelplan CO2-neutraliteit, KMO-zone Dorpveld II, februari 2014 energiebesparing op dan een rolgordijn. keuken vervang veel kleine koel/vriesapparaten door 1 groot apparaat 10% 30% 4 8 offerte Vele kleine koelmeubelen hebben bij elkaar een hoger verbruik dan één grotere koelmeubel. Het is het overwegen waard om oudere koelkasten te vervangen door èèn grotere. Een oude koelkast slaat soms heel erg vaak aan en gebruikt daardoor veel energie. Daarnaast is een nieuwe koelkast vaak milieuvriendelijker, ook bij de aanschaf van een nieuw koelmeubel adviseren wij u om bij de aanschaf van een nieuwe koelmeubel op het energiegebruik en op de milieuvriendelijkheid van de koelvloeistof (geen CFK''s of HFK''s) te letten. keuken maak de afzuiginstallatie regelbaar 3% 6% - - offerte Een goede instructie aan het personeel is vaak de basis voor het optimaal schakelen. Voor het schakelen van ventilatie zijn diverse mogelijkheden: een tijdschakelaar, gekoppeld aan het gasfornuis en de frituur (bij het aanzetten van de gaspitten), een goed bedienbare handschakelaar keuken voorzie warmhoudapparaten van een timer 10% 20% à 60 euro Schakel apparatuur die u niet gebruikt uit. Zorg voor een optimale planning, waarbij er met name op wordt gelet dat de apparatuur niet onnodig lang aanstaat. Schakelklokken worden meestal een keer (bijvoorbeeld door de installateur) ingesteld en verder wordt daar nooit meer naar gekeken. Zelfs aanpassing voor zomer-/ wintertijd wordt vaak overgeslagen. Daarom is het goed om af en toe eens te controleren of de schakeltijdstippen juist zijn ingesteld. Met name de overbrugging van zon- en feestdagen en/of speciale activiteiten zijn vaak de oorzaak van verkeerd ingestelde schakeltijden. Autonoom Gemeentebedrijf Diepenbeek 23

Vlaamse Regering VLAAMS MINISTER VAN ECONOMIE, BUITENLANDS BELEID, LANDBOUW EN PLATTELANDSBELEID

Vlaamse Regering VLAAMS MINISTER VAN ECONOMIE, BUITENLANDS BELEID, LANDBOUW EN PLATTELANDSBELEID Vlaamse Regering Ministerieel besluit houdende de uitwerking van de CO 2 -neutraliteit op de bedrijventerreinen VLAAMS MINISTER VAN ECONOMIE, BUITENLANDS BELEID, LANDBOUW EN PLATTELANDSBELEID Gelet op

Nadere informatie

1.1 CO2-neutraliteit. Deze mogelijkheden worden hierna verder omschreven.

1.1 CO2-neutraliteit. Deze mogelijkheden worden hierna verder omschreven. 1.1 CO2-neutraliteit 1.1.1 Algemeen en definities De koper verklaart, vóór het afsluiten van de koopovereenkomst, door SOLVA grondig te zijn geïnformeerd aangaande de bepalingen, voorwaarden en repercussies

Nadere informatie

CO 2 -neutrale bedrijventerreinen

CO 2 -neutrale bedrijventerreinen CO 2 -neutrale bedrijventerreinen POM Limburg 7 december 2009 Vraag naar kwaliteit Eisen in het subsidiebesluit Inrichtingsplan: goede inrichting, aandacht voor veiligheid, mobiliteit, landschappelijke

Nadere informatie

van 11 december 2007

van 11 december 2007 Vlaamse Reguleringsinstantie voor de Elektriciteits- en Gasmarkt Graaf de Ferrarisgebouw Koning Albert II-laan 20 bus 19 B - 1000 BRUSSEL e-mail : info@vreg.be tel. : +32 2 553 13 53 fax : +32 2 553 13

Nadere informatie

Beslissing van de Vlaamse Reguleringsinstantie voor de Elektriciteits- en Gasmarkt. van 15 april 2008

Beslissing van de Vlaamse Reguleringsinstantie voor de Elektriciteits- en Gasmarkt. van 15 april 2008 Vlaamse Reguleringsinstantie voor de Elektriciteits- en Gasmarkt Graaf de Ferrarisgebouw Koning Albert II-laan 20 bus 19 B - 1000 BRUSSEL e-mail : info@vreg.be tel. : +32 2 553 13 53 fax : +32 2 553 13

Nadere informatie

VLAAMSE OVERHEID. Leefmilieu, Natuur en Energie

VLAAMSE OVERHEID. Leefmilieu, Natuur en Energie VLAAMSE OVERHEID Leefmilieu, Natuur en Energie [C 2007/35895] 1 JUNI 2007. Ministerieel besluit inzake de rapportering van de elektriciteitsdistributienetbeheerders betreffende de uitvoering van hun REG-actieplannen

Nadere informatie

Beslissing van de Vlaamse Regulator van de Elektriciteits- en Gasmarkt. van 10/12/2013

Beslissing van de Vlaamse Regulator van de Elektriciteits- en Gasmarkt. van 10/12/2013 Vlaamse Regulator van de Elektriciteits- en Gasmarkt Publiekrechtelijk vormgegeven extern verzelfstandigd agentschap Graaf de Ferrarisgebouw Koning Albert II-laan 20 bus 19 B-1000 Brussel Gratis telefoon

Nadere informatie

Overwegende dat de emissies op basis van fossiele brandstoffen op korte of lange termijn de buffercapaciteit van de biosfeer kunnen overschrijden;

Overwegende dat de emissies op basis van fossiele brandstoffen op korte of lange termijn de buffercapaciteit van de biosfeer kunnen overschrijden; Gelet op de bepalingen van gemeentedecreet inzonderheid op artikel 42; Gelet op de ondertekende samenwerkingsovereenkomst Milieu als opstap naar duurzame ontwikkeling waarbij de stad Landen zich ertoe

Nadere informatie

Geschillendienst. Beslissing. De heer X v./ Sibelga

Geschillendienst. Beslissing. De heer X v./ Sibelga Geschillendienst Beslissing De heer X v./ Sibelga Onderwerp van de klacht De heer X, de klager, vraagt de Geschillendienst zich uit te spreken over de naleving door Sibelga van de artikelen 4, 1 en 2,

Nadere informatie

BIJZONDER LASTENBOEK

BIJZONDER LASTENBOEK BIJZONDER LASTENBOEK voor de verkoop van de bestemmingswijzigende zone gelegen Aastraat met een oppervlakte van 7 a 34 ca VERKOOP UIT DE HAND MET BEKENDMAKING EN OFFERTEPROCEDURE Aanbestedende overheid

Nadere informatie

Een comfortabele, gasloze en toekomstbestendige woning

Een comfortabele, gasloze en toekomstbestendige woning Een comfortabele, gasloze en toekomstbestendige woning Bent u voorbereid op de toekomst? Een toekomst zónder gas? Heijmans ontwikkelt op Forteneiland comfortabele, gasloze en toekomstbestendige woningen.

Nadere informatie

Een comfortabele, gasloze en toekomstbestendige woning

Een comfortabele, gasloze en toekomstbestendige woning Een comfortabele, gasloze en toekomstbestendige woning Bent u voorbereid op de toekomst? Een toekomst zónder gas? AM ontwikkelt in Park Centraal comfortabele, gasloze en toekomstbestendige woningen. Deze

Nadere informatie

Bijlage nota gs: 502478/502484 Uitvoeringsregeling subsidie duurzaam renoveren Noord- Holland 2015

Bijlage nota gs: 502478/502484 Uitvoeringsregeling subsidie duurzaam renoveren Noord- Holland 2015 Bijlage nota gs: 502478/502484 Uitvoeringsregeling subsidie duurzaam renoveren Noord- Holland 2015 Besluit van gedeputeerde staten van Noord-Holland van, nr., tot vaststelling van de Uitvoeringsregeling

Nadere informatie

van 23 februari 2010

van 23 februari 2010 Vlaamse Reguleringsinstantie voor de Elektriciteits- en Gasmarkt Graaf de Ferrarisgebouw Koning Albert II-laan 20 bus 19 B - 1000 BRUSSEL e-mail : info@vreg.be tel. : +32 2 553 13 53 fax : +32 2 553 13

Nadere informatie

Individuele uitzonderingsaanvraag bij vervangen van ketel : berekening terugverdientijd

Individuele uitzonderingsaanvraag bij vervangen van ketel : berekening terugverdientijd 1 Individuele uitzonderingsaanvraag bij vervangen van ketel : Inleiding Voor ketels tussen 10 en 20 jaar oud kunt u een individuele uitzondering aanvragen voor het minimaal installatierendement bij renovaties.

Nadere informatie

IGEAN dienstverlening

IGEAN dienstverlening IGEAN dienstverlening Maatschappelijke zetel : Doornaardstraat 60-2160 Wommelgem Telefoon : 03/350.0 8.11 Telefax : 03/353.34.10 Bijzondere verkoopsvoorwaarden van toepassing op gronden gelegen te Brecht

Nadere informatie

Zonder investeren besparen 10 tips en vragen voor de facilitair manager

Zonder investeren besparen 10 tips en vragen voor de facilitair manager Zonder investeren besparen 10 tips en vragen voor de facilitair manager Als facilitair manager bent u verantwoordelijk voor de huisvesting. Daarmee ook voor het energiegebruik van de huisvesting. In deze

Nadere informatie

Vlaams Energieagentschap

Vlaams Energieagentschap VEA 1 Vlaams Energieagentschap Ministerieel besluit houdende het vaststellen van nadere regels met betrekking tot het invoeren van de haalbaarheidsstudie voor. DE VLAAMSE MINISTER VAN OPENBARE WERKEN,

Nadere informatie

WONEN IN EEN ENERGIEZUINIGE WONING: PRAKTISCHE INFORMATIE EN TIPS

WONEN IN EEN ENERGIEZUINIGE WONING: PRAKTISCHE INFORMATIE EN TIPS WONEN IN EEN ENERGIEZUINIGE WONING: PRAKTISCHE INFORMATIE EN TIPS Wonen Zuid vindt duurzaam en energiezuinig bouwen belangrijk. Dit is beter voor ons milieu en huurders kunnen hiermee besparen op hun energierekening.

Nadere informatie

AANVRAAGFORMULIER VOOR HET PLAATSEN VAN EEN ZONNE- INSTALLATIE VOOR OPWEKKING VAN WARMTE

AANVRAAGFORMULIER VOOR HET PLAATSEN VAN EEN ZONNE- INSTALLATIE VOOR OPWEKKING VAN WARMTE AANVRAAGFORMULIER VOOR HET PLAATSEN VAN EEN ZONNE- INSTALLATIE VOOR OPWEKKING VAN WARMTE GEGEVENS AANVRAGER Datum:. De aanvrager: Naam: Adres:. Telefoon: E-mail:.... Rijksregisternummer:.. Rekeningnummer:

Nadere informatie

Gedragscode voor verkoop buiten de onderneming en verkoop op afstand

Gedragscode voor verkoop buiten de onderneming en verkoop op afstand Gedragscode voor verkoop buiten de onderneming en verkoop op afstand Deze Gedragscode vormt een aanvulling op de reglementaire bepalingen inzake verkoop op afstand en verkoop buiten de onderneming van

Nadere informatie

Commissie Benchmarking Vlaanderen

Commissie Benchmarking Vlaanderen Commissie Benchmarking Vlaanderen 023-0170 Bijlage I TOELICHTING 17 Bijlage I : WKK ALS ALTERNATIEVE MAATREGEL 1. Inleiding Het plaatsen van een WKK-installatie is een energiebesparingsoptie die zowel

Nadere informatie

Subsidiereglement voor rationeel energiegebruik

Subsidiereglement voor rationeel energiegebruik Subsidiereglement voor rationeel energiegebruik (Gemeenteraadsbeslissing: 21.02.2011) Afdeling 1 : Aanwending van alternatieve energievormen. Artikel 1: Definities Voor toepassing in afdeling 1 gelden

Nadere informatie

Rapport van de Vlaamse Reguleringsinstantie voor de Elektriciteits- en Gasmarkt. van 8 augustus 2006

Rapport van de Vlaamse Reguleringsinstantie voor de Elektriciteits- en Gasmarkt. van 8 augustus 2006 Vlaamse Reguleringsinstantie voor de Elektriciteits- en Gasmarkt North Plaza B Koning Albert II-laan 7 B-1210 Brussel Tel. +32 2 553 13 79 Fax +32 2 553 13 50 Email: info@vreg.be Web: www.vreg.be Rapport

Nadere informatie

Beslissing van de Vlaamse Reguleringsinstantie voor de Elektriciteits- en Gasmarkt. van 29 januari 2008

Beslissing van de Vlaamse Reguleringsinstantie voor de Elektriciteits- en Gasmarkt. van 29 januari 2008 Vlaamse Reguleringsinstantie voor de Elektriciteits- en Gasmarkt Graaf de Ferrarisgebouw Koning Albert II-laan 20 bus 19 B - 1000 BRUSSEL e-mail : info@vreg.be tel. : +32 2 553 13 53 fax : +32 2 553 13

Nadere informatie

van 13 november 2007

van 13 november 2007 Vlaamse Reguleringsinstantie voor de Elektriciteits- en Gasmarkt Graaf de Ferrarisgebouw Koning Albert II-laan 20 bus 19 B - 1000 BRUSSEL e-mail : info@vreg.be tel. : +32 2 553 13 53 fax : +32 2 553 13

Nadere informatie

Beslissing van de Vlaamse Reguleringsinstantie voor de Elektriciteits- en Gasmarkt. van 24 juni 2008

Beslissing van de Vlaamse Reguleringsinstantie voor de Elektriciteits- en Gasmarkt. van 24 juni 2008 Vlaamse Reguleringsinstantie voor de Elektriciteits- en Gasmarkt Graaf de Ferrarisgebouw Koning Albert II-laan 20 bus 19 B - 1000 BRUSSEL e-mail : info@vreg.be tel. : +32 2 553 13 53 fax : +32 2 553 13

Nadere informatie

Groenestroomcertificaten en subsidies voor het BHG toegepast op warmtekrachtkoppeling

Groenestroomcertificaten en subsidies voor het BHG toegepast op warmtekrachtkoppeling Opleiding voor energieverantwoordelijken in de dienstensector en collectieve huisvesting Groenestroomcertificaten en subsidies voor het BHG toegepast op warmtekrachtkoppeling Baptiste Buxant, verantwoordelijke

Nadere informatie

Milieucriteria voor het maatschappelijk verantwoord inkopen van. Elektriciteit. Versie maart 2017

Milieucriteria voor het maatschappelijk verantwoord inkopen van. Elektriciteit. Versie maart 2017 Milieucriteria voor het maatschappelijk verantwoord inkopen van Elektriciteit 1. Scope/afbakening De productgroep Elektriciteit omvat alle elektriciteit die van het openbare net betrokken wordt door een

Nadere informatie

POM GROEPSAANKOOP: GROENE STROOM EN AARDGAS VOOR BEDRIJVEN

POM GROEPSAANKOOP: GROENE STROOM EN AARDGAS VOOR BEDRIJVEN POM GROEPSAANKOOP: GROENE STROOM EN AARDGAS VOOR BEDRIJVEN POM Groepsaankoop Een groepsaankoop voor de aankoop van 100 % groene stroom uit eigen streek en aardgas aan een vaste prijs tot 31/12/2015, gezamenlijk

Nadere informatie

Voorstel Van het college van burgemeester en wethouders Aan de raad van Zoeterwoude. Vergadering : 31 augustus 2017 Nummer : 17/37

Voorstel Van het college van burgemeester en wethouders Aan de raad van Zoeterwoude. Vergadering : 31 augustus 2017 Nummer : 17/37 Voorstel Van het college van burgemeester en wethouders Aan de raad van Zoeterwoude Vergadering : 31 augustus 2017 Nummer : 17/37 Afdeling : Ruimtelijk ontwikkeling Registernummer: bi/z17-015897-1776a

Nadere informatie

REGELING ENERGIEBESPARING PARTICULIERE WONINGEN TE TZUM

REGELING ENERGIEBESPARING PARTICULIERE WONINGEN TE TZUM REGELING ENERGIEBESPARING PARTICULIERE WONINGEN TE TZUM Het bestuur van stichting MAST; overwegende: dat het bestuur van stichting MAST budget heeft gereserveerd voor bijdragen in de kosten van het treffen

Nadere informatie

van 23 februari 2010

van 23 februari 2010 Vlaamse Reguleringsinstantie voor de Elektriciteits- en Gasmarkt Graaf de Ferrarisgebouw Koning Albert II-laan 20 bus 19 B - 1000 BRUSSEL e-mail : info@vreg.be tel. : +32 2 553 13 53 fax : +32 2 553 13

Nadere informatie

Beslissing van de Vlaamse Reguleringsinstantie voor de Elektriciteits- en Gasmarkt. van 29 mei 2007

Beslissing van de Vlaamse Reguleringsinstantie voor de Elektriciteits- en Gasmarkt. van 29 mei 2007 Vlaamse Reguleringsinstantie voor de Elektriciteits- en Gasmarkt Graaf de Ferrarisgebouw Koning Albert II-laan 20 bus 19 1000 Brussel Tel. +32 2 553 13 53 Fax +32 2 553 13 50 Email: info@vreg.be Web: www.vreg.be

Nadere informatie

bestaand gebouw met woonfunctie

bestaand gebouw met woonfunctie Energiezuinigheid van de gebouwschil energiezuinig niet energiezuinig gemiddelde U-waarde van de gebouwschil Energiezuinigheid van de verwarmingsinstallatie energiezuinig niet energiezuinig gemiddeld installatierendement

Nadere informatie

DUURZAAM ONDERNEMEN?

DUURZAAM ONDERNEMEN? DUURZAAM ONDERNEMEN? Interleuven helpt u op weg! 2 Interleuven, de dienstverlenende vereniging voor de ruimtelijke ordening en de economisch-sociale expansie van het arrondissement Leuven, is actief in

Nadere informatie

Besparen op uw maandelijkse energiekosten is uw eerste winst!

Besparen op uw maandelijkse energiekosten is uw eerste winst! Accountants controleren over het algemeen niet de energierekening van hun cliënten op fouten! Controleert u de energierekening op fouten? Uit onderzoek van de NMa blijkt dat meer dan 20% van energierekeningen

Nadere informatie

Ik kan de meeste energie besparen door de volgende maatregel(en) toe te passen: 1. 2. 3.

Ik kan de meeste energie besparen door de volgende maatregel(en) toe te passen: 1. 2. 3. Antwoordblad Opdracht 1 Noteer de startwaarden en scores Kijk bij het dashboard. Noteer de startwaarden en scores die je hier ziet staan in de tabel hieronder. CO₂ uitstoot (ton per jaar ) Investeringen

Nadere informatie

HUUROVEREENKOMST KANTOOR. Tussen 1. De heer en/of mevrouw (naam, voornaam, adres)... hierna de verhuurder genoemd

HUUROVEREENKOMST KANTOOR. Tussen 1. De heer en/of mevrouw (naam, voornaam, adres)... hierna de verhuurder genoemd HUUROVEREENKOMST KANTOOR Tussen 1. De heer en/of mevrouw (naam, voornaam, adres)... hierna de verhuurder genoemd en 2. De heer en/of mevrouw (naam, voornaam, adres, ondernemingsnummer en eventueel RPR)

Nadere informatie

Meestal is er geen bouwvergunning nodig om een zonne-installatie op een dak te plaatsen. Informeer altijd eerst bij uw gemeentebestuur.

Meestal is er geen bouwvergunning nodig om een zonne-installatie op een dak te plaatsen. Informeer altijd eerst bij uw gemeentebestuur. 15 september 2018 Resultaat van uw opzoeking op www.energiesparen.be/zonnekaart De zonnekaart geeft een goede weergave van de zoninstraling op uw dak. De hoeveelheid zoninstraling is heel plaatsgebonden

Nadere informatie

Energiemanagementplan

Energiemanagementplan Energiemanagementplan CO 2 -prestatieladder Het Veldwerkbureau B.V. Niveau 3 Auteur(s): De heer G.R. Hartkamp De heer J.A. Möller Versie 2.0 17 december 2013 Definitief rapport Inleiding Binnen ons Energiemanagementsysteem

Nadere informatie

energieprestatiecertificaat

energieprestatiecertificaat energieprestatiecertificaat straat Sint Lenaartseweg nummer 38C bus 01 bestemming appartement type - softwareversie 9.19.0 berekende energiescore (kwh/m²ar): 377 De energiescore laat toe om de heid van

Nadere informatie

156 De energiescore laat toe om de energiezuinigheid van appartementen te vergelijken.

156 De energiescore laat toe om de energiezuinigheid van appartementen te vergelijken. nummer postnummer Celestijnenlaan 9 bus 31 3001 gemeente Leuven bestemming appartement type - bouwjaar - softwareversie 1.5.2 berekende energiescore (kwh/m²jaar): 156 De energiescore laat toe om de heid

Nadere informatie

VR DOC.0545/2TER

VR DOC.0545/2TER VR 2018 0106 DOC.0545/2TER VR 2018 0106 DOC.0545/2TER Besluit van de Vlaamse Regering tot wijziging van het besluit van de Vlaamse Regering van 30 maart 2018 tot uitvoering van het klimaatplan met betrekking

Nadere informatie

van 23 februari 2010

van 23 februari 2010 Vlaamse Reguleringsinstantie voor de Elektriciteits- en Gasmarkt Graaf de Ferrarisgebouw Koning Albert II-laan 20 bus 19 B - 1000 BRUSSEL e-mail : info@vreg.be tel. : +32 2 553 13 53 fax : +32 2 553 13

Nadere informatie

MODEL VAN TIJDELIJKE EN PRECAIRE GEBRUIKSOVEREENKOMST WAARSCHUWING

MODEL VAN TIJDELIJKE EN PRECAIRE GEBRUIKSOVEREENKOMST WAARSCHUWING MODEL VAN TIJDELIJKE EN PRECAIRE GEBRUIKSOVEREENKOMST WAARSCHUWING Dit model houdt geenszins een vrijstelling in van de verplichting om een deskundige te raadplegen om, indien nodig, de regels per geval

Nadere informatie

Vergeet niet uw energie mee te verhuizen.

Vergeet niet uw energie mee te verhuizen. Vergeet niet uw energie mee te verhuizen. Energie op uw oude en nieuwe adres: hoe regelt u het correct? MET HANDIG ENERGIEVERHUISFORMULIER GAAT U BINNENKORT VERHUIZEN? Denk er dan aan om uw elektriciteits-

Nadere informatie

energieprestatiecertificaat

energieprestatiecertificaat energieprestatiecertificaat bestaand gebouw met woonfunctie straat Ranonkelstraat nummer 4 bus 0401 bestemming appartement type - bouwjaar 2004 softwareversie 9.11.0 berekende energiescore (kwh/m²jaar):

Nadere informatie

Beslissing van de Vlaamse Reguleringsinstantie voor de Elektriciteits- en Gasmarkt. van 5 januari 2010

Beslissing van de Vlaamse Reguleringsinstantie voor de Elektriciteits- en Gasmarkt. van 5 januari 2010 Vlaamse Reguleringsinstantie voor de Elektriciteits- en Gasmarkt Graaf de Ferrarisgebouw Koning Albert II-laan 20 bus 19 B - 1000 BRUSSEL e-mail : info@vreg.be tel. : +32 2 553 13 53 fax : +32 2 553 13

Nadere informatie

van 25 september 2009

van 25 september 2009 Vlaamse Reguleringsinstantie voor de Elektriciteits- en Gasmarkt Graaf de Ferrarisgebouw Koning Albert II-laan 20 bus 19 B - 1000 BRUSSEL e-mail : info@vreg.be tel. : +32 2 553 13 53 fax : +32 2 553 13

Nadere informatie

Advies. Besluit haalbaarheidsstudie alternatieve energiesystemen

Advies. Besluit haalbaarheidsstudie alternatieve energiesystemen Brussel, 12 september 2007 091207 Advies besluit haalbaarheidsstudie alternatieve energie Advies Besluit haalbaarheidsstudie alternatieve energiesystemen Inhoud Inhoud... 2 1. Inleiding en krachtlijnen...

Nadere informatie

van 23 februari 2010

van 23 februari 2010 Vlaamse Reguleringsinstantie voor de Elektriciteits- en Gasmarkt Graaf de Ferrarisgebouw Koning Albert II-laan 20 bus 19 B - 1000 BRUSSEL e-mail : info@vreg.be tel. : +32 2 553 13 53 fax : +32 2 553 13

Nadere informatie

DE ENERGIEPRESTATIES EN HET BINNENKLIMAAT VAN GEBOUWEN (EPB)

DE ENERGIEPRESTATIES EN HET BINNENKLIMAAT VAN GEBOUWEN (EPB) DE ENERGIEPRESTATIES EN HET BINNENKLIMAAT VAN GEBOUWEN (EPB) Nieuwe ordonnantie aangenomen op 1 juni 2007, van kracht in de loop van 2008 1. WAAROM EEN ORDONNANTIE OVER EPB? In Europa is de bouw verantwoordelijk

Nadere informatie

Gemeentelijk subsidiereglement voor herbruikbare energiebronnen op particuliere woongebouwen

Gemeentelijk subsidiereglement voor herbruikbare energiebronnen op particuliere woongebouwen Gemeentelijk subsidiereglement voor herbruikbare energiebronnen op particuliere woongebouwen Artikel 1: In het subsidiereglement wordt verstaan onder: Bestaande woning: woning waarvoor een volledige en

Nadere informatie

Beslissing van de Vlaamse Reguleringsinstantie voor de Elektriciteits- en Gasmarkt. van 24 januari 2006

Beslissing van de Vlaamse Reguleringsinstantie voor de Elektriciteits- en Gasmarkt. van 24 januari 2006 Vlaamse Reguleringsinstantie voor de Elektriciteits- en Gasmarkt North Plaza B Koning Albert II-laan 7 B-1210 Brussel Tel. +32 2 553 13 79 Fax +32 2 553 13 50 Email: info@vreg.be Web: www.vreg.be Beslissing

Nadere informatie

DE VLAAMSE REGERING, Gelet op het akkoord van de Vlaamse minister, bevoegd voor de begroting, gegeven op 15 mei 2018.

DE VLAAMSE REGERING, Gelet op het akkoord van de Vlaamse minister, bevoegd voor de begroting, gegeven op 15 mei 2018. Besluit van de Vlaamse Regering tot wijziging van het besluit van de Vlaamse Regering van 30 maart 2018 tot uitvoering van het klimaatplan met betrekking tot de infrastructuur voor persoonsgebonden aangelegenheden

Nadere informatie

energiedeskundige / Dit certtficaat is geldig tot en met 27 juni 2021 berekend energieverbruik (kwh/m 2):

energiedeskundige / Dit certtficaat is geldig tot en met 27 juni 2021 berekend energieverbruik (kwh/m 2): certificaatnummer 20110627-0000869054-00000007-9 straat Wijngaardstraat nummer 39 bus bestemming type eengezinswoning gesloten bebouwing softwareversie 1.3.3 berekend energieverbruik (kwh/m 2): Het berekende

Nadere informatie

certificeert duurzame energie

certificeert duurzame energie certificeert duurzame energie Met het certificeren van duurzame energie voorzien we deze energieproductie van een echtheidscertificaat. Dit draagt wezenlijk bij aan het goed functioneren van de groeneenergiemarkt.

Nadere informatie

Typ hier de naam van hedrijf

Typ hier de naam van hedrijf Typ hier de naam van hedrijf Vlaamse Reguleringsinstantie voor de Elektriciteits- en Gasmarkt North Plaza B Koning Albert II-laan 7 B-1210 BRUSSEL e-mail: info@vreg.be tel +32 2 553 13 53 fax +32 2 553

Nadere informatie

Een nieuwe woning in RijswijkBuiten Tuinen van Sion fase 13 De energie van morgen vandaag in huis

Een nieuwe woning in RijswijkBuiten Tuinen van Sion fase 13 De energie van morgen vandaag in huis KLIMAATGARANT ENERGIE EXPLOITATIE RIJSWIJKBUITEN Een nieuwe woning in RijswijkBuiten Tuinen van Sion fase 13 De energie van morgen vandaag in huis Een energieneutrale woning: het kan! Tussen 2013 en 2023

Nadere informatie

energieprestatiecertificaat

energieprestatiecertificaat energieprestatiecertificaat bestaand gebouw met woonfunctie straat Schuurkenstraat nummer 1 bus 0303 bestemming appartement type - bouwjaar - softwareversie 9.8.0 berekende energiescore (kwh/m²jaar): 125

Nadere informatie

525 De energiescore laat toe om de energiezuinigheid van woningen te vergelijken.

525 De energiescore laat toe om de energiezuinigheid van woningen te vergelijken. nummer postnummer Dorps 23 2830 gemeente Willebroek bestemming eengezinswoning type gesloten bebouwing bouwjaar 1918 softwareversie 1.5.2 berekende energiescore (kwh/m²jaar): 525 De energiescore laat toe

Nadere informatie

energieprestatiecertificaat

energieprestatiecertificaat energieprestatiecertificaat bestaand gebouw met woonfunctie certificaatnummer 20090615-0000209416-00000001-5 straat Trumelet Faberstraat nummer 9 bus 3 postnummer 8670 gemeente Koksijde bestemming appartement

Nadere informatie

energieprestatiecertificaat

energieprestatiecertificaat energieprestatiecertificaat bestaand gebouw met woonfunctie straat Minister A. De Taeyestraat nummer 8 bus bestemming type eengezinswoning gesloten bebouwing softwareversie 9.16.9 berekende energiescore

Nadere informatie

energieprestatiecertificaat

energieprestatiecertificaat energieprestatiecertificaat bestemming type appartement softwareversie 1.3.3 berekend energieverbruik (kwh/m 2 ): 191 Het berekende energieverbruik is een inschatting van de energiezuinigheid van het appartement.

Nadere informatie

energieprestatiecertificaat

energieprestatiecertificaat energieprestatiecertificaat certificaat 20140506-0001587096-00000001-5 post bestemming appartement type - bouwjaar - softwareversie 1.5.2 berekende energiescore (kwh/m²jaar): 205 PROEFCERTIFICAAT De energiescore

Nadere informatie

Gedragscode voor. verkopen gesloten buiten verkoopruimten en verkopen op afstand

Gedragscode voor. verkopen gesloten buiten verkoopruimten en verkopen op afstand Gedragscode voor verkopen gesloten buiten verkoopruimten en verkopen op afstand Deze Gedragscode vormt een aanvulling op de reglementaire bepalingen inzake verkoop op afstand en verkoop buiten verkoopruimten

Nadere informatie

Een nieuwe woning in Zoetermeer NEXUM

Een nieuwe woning in Zoetermeer NEXUM KLIMAATGARANT Een nieuwe woning in Zoetermeer NEXUM De energie van morgen vandaag in huis Een energieneutrale woning: het kan! De verkoop van 18 nul op de meter woningen in project NEXUM is gestart. Duurzame

Nadere informatie

PREMIE 13 ZONNEBOILER Nieuwbouw + Renovatie

PREMIE 13 ZONNEBOILER Nieuwbouw + Renovatie PREMIE 13 ZONNEBOILER Nieuwbouw + Renovatie Zonneboilersystemen, die gebruik maken van een hernieuwbare energiebron namelijk de zon, zijn investeringen in de toekomst: de energie die u verbruikt, is gratis,

Nadere informatie

Een nieuwe woning in Rockanje 38 woningen De Lange Stallen

Een nieuwe woning in Rockanje 38 woningen De Lange Stallen KLIMAATGARANT Een nieuwe woning in Rockanje 38 woningen De Lange Stallen De energie van morgen vandaag in huis Een zeer energiezuinige woning: het kan! Binnenkort start de verkoop van 38 woningen in het

Nadere informatie

energieprestatiecertificaat

energieprestatiecertificaat energieprestatiecertificaat bestaand gebouw met woonfunctie straat Kattestraat nummer 80B bus 8 bestemming appartement type - bouwjaar 1974 softwareversie 9.7.1 berekende energiescore (kwh/m²jaar): 160

Nadere informatie

MINISTERIE VAN DE VLAAMSE GEMEENSCHAP

MINISTERIE VAN DE VLAAMSE GEMEENSCHAP MINISTERIE VAN DE VLAAMSE GEMEENSCHAP 19 DECEMBER 1998. - Besluit van de Vlaamse regering houdende wijziging van het besluit van de Vlaamse regering van 1 juli 1997 tot uitvoering van het decreet van 19

Nadere informatie

Beslissing van de Vlaamse Reguleringsinstantie voor de Elektriciteits- en Gasmarkt. van 20 juli 2004. gewijzigd op 24 januari 2007

Beslissing van de Vlaamse Reguleringsinstantie voor de Elektriciteits- en Gasmarkt. van 20 juli 2004. gewijzigd op 24 januari 2007 Vlaamse Reguleringsinstantie voor de lektriciteits- en Gasmarkt North Plaza B Koning Albert II- laan 7 B - 1210 BRUSSL e-mail : info@vreg.be tel. : +32 2 553 13 53 fax : +32 2 553 13 50 web : www.vreg.be

Nadere informatie

De artikels 29 en 30 van het KB Tijdelijke of mobiele bouwplaatsen zijn gewijzigd

De artikels 29 en 30 van het KB Tijdelijke of mobiele bouwplaatsen zijn gewijzigd De artikels 29 en 30 van het KB Tijdelijke of mobiele bouwplaatsen zijn gewijzigd Wijziging van het koninklijk besluit Tijdelijke of mobiele bouwplaatsen In dit koninklijk besluit (25.01.2001) zijn twee

Nadere informatie

MINISTERIE VAN DE VLAAMSE GEMEENSCHAP

MINISTERIE VAN DE VLAAMSE GEMEENSCHAP MINISTERIE VAN DE VLAAMSE GEMEENSCHAP 4 JUNI 1999. - Ministerieel besluit betreffende het toepassen van milieuvriendelijke landbouwproductiemethoden ter uitvoering van de Verordening (EEG) nr. 2078/92

Nadere informatie

Advies van de Vlaamse Reguleringsinstantie voor de Elektriciteits- en Gasmarkt. van 22 april 2003

Advies van de Vlaamse Reguleringsinstantie voor de Elektriciteits- en Gasmarkt. van 22 april 2003 Vlaamse Reguleringsinstantie voor de Elektriciteits- en Gasmarkt North Plaza B Koning Albert II-laan 7 B-1210 Brussel Tel. +32 2 553 13 53 Fax +32 2 553 13 50 Email: info@vreg.be Web: www.vreg.be Advies

Nadere informatie

Gaat u binnenkort verhuizen? Hoe gaat u te werk? Stap 1 Een maand voor u verhuist. Stap 2 Wanneer u verhuist naar uw nieuwe adres

Gaat u binnenkort verhuizen? Hoe gaat u te werk? Stap 1 Een maand voor u verhuist. Stap 2 Wanneer u verhuist naar uw nieuwe adres Gaat u binnenkort verhuizen? Denk er dan aan om uw elektriciteits- en aardgasleverancier hiervan zo snel mogelijk op de hoogte te brengen. Via de onderstaande werkwijze kunt u bij uw verhuizing de elektriciteits-

Nadere informatie

energieprestatiecertificaat

energieprestatiecertificaat energieprestatiecertificaat bestaand gebouw met woonfunctie straat Zeedijk nummer 297 bus 0804 bestemming appartement type - softwareversie 9.15.1 berekende energiescore (kwh/m²jaar): 226 De energiescore

Nadere informatie

Werkblad huismodule. Quintel Intelligence. Antwoordblad

Werkblad huismodule. Quintel Intelligence. Antwoordblad Antwoordblad Opdracht 1 Noteer de startwaarden en scores Kijk bij het dashboard. Noteer de startwaarden en scores die je hier ziet staan in de tabel hieronder. Dashboard onderdelen CO₂ uitstoot (ton per

Nadere informatie

HOOFDSTUK I.- Definities. Artikel 1.- Voor de toepassing van dit besluit wordt verstaan onder:

HOOFDSTUK I.- Definities. Artikel 1.- Voor de toepassing van dit besluit wordt verstaan onder: Koninklijk besluit van 30 januari 2003 tot vaststelling van de criteria, de voorwaarden en de nadere regels voor de toekenning van de toelage tot ondersteuning van acties die betrekking hebben op de bevordering

Nadere informatie

Beslissing van de Vlaamse Reguleringsinstantie voor de Elektriciteits- en Gasmarkt. van 29 april 2008

Beslissing van de Vlaamse Reguleringsinstantie voor de Elektriciteits- en Gasmarkt. van 29 april 2008 Vlaamse Reguleringsinstantie voor de Elektriciteits- en Gasmarkt Graaf de Ferrarisgebouw Koning Albert II-laan 20 bus 19 B - 1000 BRUSSEL e-mail : info@vreg.be tel. : +32 2 553 13 53 fax : +32 2 553 13

Nadere informatie

DE BEREKENING VAN DE GROENESTROOMCERTIFICATEN

DE BEREKENING VAN DE GROENESTROOMCERTIFICATEN 1. CONTEXT Infofiche Energie DE BEREKENING VAN DE GROENESTROOMCERTIFICATEN In het Brussels Hoofdstedelijk Gewest wordt de productie van groene stroom afkomstig van hernieuwbare energiebronnen of warmtekrachtkoppeling

Nadere informatie

energieprestatiecertificaat

energieprestatiecertificaat energieprestatiecertificaat straat Everselkiezel nummer 75 bus 1 bestemming appartement type - bouwar 1987 softwareversie 9.7.2 berekende energiescore (kwh/m²ar): 376 De energiescore laat toe om de heid

Nadere informatie

Beslissing van de Vlaamse Reguleringsinstantie voor de Elektriciteits- en Gasmarkt

Beslissing van de Vlaamse Reguleringsinstantie voor de Elektriciteits- en Gasmarkt Vlaamse Reguleringsinstantie voor de Elektriciteits- en Gasmarkt Graaf de Ferrarisgebouw Koning Albert II-laan 20 bus 19 B-1000 Brussel Tel. +32 2 553 13 53 Fax +32 2 553 13 50 Email: info@vreg.be Web:

Nadere informatie

Forfaitaire verbruiken. Regels voor een elektriciteitsafname zonder meting

Forfaitaire verbruiken. Regels voor een elektriciteitsafname zonder meting C3/2 Forfaitaire verbruiken Regels voor een elektriciteitsafname zonder meting C3/2 Versie 2009.04 1/6 1. Algemeenheden en toepassingsdomein Dit document stelt de regels vast inzake de elektriciteitsafname

Nadere informatie

van 24 november 2004

van 24 november 2004 Vlaamse Reguleringsinstantie voor de Elektriciteits- en Gasmarkt North Plaza B Koning Albert II-laan 7 B-1210 Brussel Tel. +32 2 553 13 53 Fax +32 2 553 13 50 Email: info@vreg.be Web: www.vreg.be Rapport

Nadere informatie

Kennissessie: CO 2 neutraal het echte verhaal

Kennissessie: CO 2 neutraal het echte verhaal Ing. Vincent Keppel Accountmanager Vabi Kennissessie: CO 2 neutraal het echte verhaal TIP: Houd pen en papier bij de hand!!!! Ir. Roy Zold Directeur PVM welke data & welk doel Vraagstelling corporaties

Nadere informatie

Toelichting Aanvraag subsidie Marktintroductie energie-innovaties

Toelichting Aanvraag subsidie Marktintroductie energie-innovaties Toelichting Aanvraag subsidie Marktintroductie energie-innovaties Waarom deze toelichting? Deze toelichting hoort bij het digitale aanvraagformulier 'Subsidie voor Marktintroductie energie-innovaties 2010'.

Nadere informatie

energieprestatiecertificaat

energieprestatiecertificaat energieprestatiecertificaat certificaatnummer 20120515-0001118936-00000005-8 nummer postnummer Voorhavenlaan 33 9000 bus gemeente A 101 Gent bestemming type appartement - softwareversie 1.3.3 berekend

Nadere informatie

IV.4 PA/E/S IBO MB Dit is een gecoördineerde versie. De datum van de laatste versie is steeds de datum van het laatste wijzigingsbesluit

IV.4 PA/E/S IBO MB Dit is een gecoördineerde versie. De datum van de laatste versie is steeds de datum van het laatste wijzigingsbesluit Ministerieel besluit van 12 juni 2001 houdende vaststelling van de procedure tot het verlenen, het verlengen, het weigeren of het intrekken van een principieel akkoord, een erkenning en subsidiëring van

Nadere informatie

REG-premie voor HOOGRENDEMENTSBEGLAZING (huishoudelijk) Aanvraagformulier

REG-premie voor HOOGRENDEMENTSBEGLAZING (huishoudelijk) Aanvraagformulier REG-premie voor HOOGRENDEMENTSBEGLAZING (huishoudelijk) Aanvraagformulier Gegevens aanvrager Naam... Straat en nummer.... Postcode en gemeente... Telefoon of GSM.. E-mail... Bankrekening nr.... EAN-nummer

Nadere informatie

NOTA: De EPC score is geen weergave van het effectieve verbruik in dii appartement.

NOTA: De EPC score is geen weergave van het effectieve verbruik in dii appartement. Belan rike toelichtin bi het E C attest! NOTA: De EPC score is geen weergave van het effectieve verbruik in dii appartement. De hoge score is meestal te wijien aan het teit dat er met elektdcileii verwarmd

Nadere informatie

nieuwe woning in project Nieuwe Haven, onderdeel van de gebiedsontwikkeling Iseldoks in Doetinchem

nieuwe woning in project Nieuwe Haven, onderdeel van de gebiedsontwikkeling Iseldoks in Doetinchem KLIMAATGARANT EenEPC0 nieuwe woning in project Nieuwe Haven, onderdeel van de gebiedsontwikkeling Iseldoks in Doetinchem De energie EERB van morgen vandaag in huis AMSTELVEEN RIJSWIJKBUITEN Een energieneutrale

Nadere informatie

Een nieuwe woning in Den Haag 46 woningen Binck Plaats

Een nieuwe woning in Den Haag 46 woningen Binck Plaats KLIMAATGARANT Een nieuwe woning in Den Haag 46 woningen Binck Plaats De energie van morgen vandaag in huis Een energieneutrale woning: het kan! De verkoop van 46 woningen Binck Plaats in Den Haag is gestart.

Nadere informatie

energieprestatiecertificaat

energieprestatiecertificaat energieprestatiecertificaat nummer postnummer Franslaan 45 bus 0202 8620 gemeente Nieuwpoort bestemming appartement type - bouwjaar 1970 softwareversie 1.5.2 berekende energiescore (kwh/m²jaar): 132 PROEFCERTIFICAAT

Nadere informatie

Beslissing van de Vlaamse Reguleringsinstantie voor de Elektriciteits- en Gasmarkt. van 24 januari 2007

Beslissing van de Vlaamse Reguleringsinstantie voor de Elektriciteits- en Gasmarkt. van 24 januari 2007 Vlaamse Reguleringsinstantie voor de Elektriciteits- en Gasmarkt Graaf de Ferrarisgebouw Koning Albert II-laan 20, bus 19 B - 1000 BRUSSEL e-mail : info@vreg.be tel. : +32 2 553 13 53 fax : +32 2 553 13

Nadere informatie

Het ABC van EPB: REG-actieplan 2012 Patrick Steurbaut

Het ABC van EPB: REG-actieplan 2012 Patrick Steurbaut Het ABC van EPB: REG-actieplan 2012 Patrick Steurbaut Agenda 1. Wetgeving en visie 2. Overzicht premies 2012 3. Rol van de netbeheerder 2 REG premies 2012 Waarom een REG-premie? Rationeel Energie Gebruik.

Nadere informatie

VR DOC.0712/2

VR DOC.0712/2 VR 2018 0607 DOC.0712/2 VR 2018 0607 DOC.0712/2 Ontwerp van decreet houdende wijziging van het Energiedecreet van 8 mei 2009, wat betreft directe lijnen en directe leidingen Na beraadslaging, DE VLAAMSE

Nadere informatie