S l a k k e n Algemeen
|
|
- Camiel Segers
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 S l a k k e n Algemeen Vooral in de herfst zie je heel veel slakken. Ze kruipen door de tuin en over de stoep. Op vochtige, donkere plekken gedijen ze goed. Als je een slak van dichtbij bekijkt zie je pas hoe mooi hij is! Inleiding Niet iedereen staat te juichen van slakken in de tuin. Toen ik op school vertelde dat we over slakken gingen werken vroeg een moeder: 'Hoeveel wil je er hebben, ik kan er wel een paar missen?' Toch zijn slakken een leuk onderwerp, je gaat heel anders tegen die beestjes aankijken. Van tevoren met de kinderen bespreken dat er een slakkenbak in de klas komt. Wat zullen we daar voor nodig hebben? De kinderen kunnen nog veel meer slakkenspulletjes meenemen. Deze spulletjes worden tentoongesteld in een speciaal hoekje in de klas. Een terrarium/aquarium kan als slakkenbak ingericht worden. Plantenspuit en vergrootglazen erbij. Kringgesprek Wie heeft er wel eens een slak gezien? Wat vind je van een slak? Hoe loopt een slak? (Je kunt wel zeggen dat een slak één voet heeft, die beweegt hij voort als een soort roltrap. Met behulp van een slijmspoor gaat dat wat soepeler.) Wanneer zie je veel slakken? (Als het geregend heeft, dus vooral in de herfst) Waar leven slakken? (In de tuin, aan de onderkant van bladeren, onder hout of steen) Waarom zitten slakken onder hout of bladeren? ( Dan zijn ze veilig voor vogels) Wat eten slakken? (Ze houden van bladeren, sla en fruit) Welke soorten ken je? (Huisjesslak, Wijngaardslak, Naaktslak, Zeeslakken) Wat voor sprietjes zitten op zijn kopje? (Korte voelsprietjes zijn ook om mee te ruiken, de lange sprietjes zijn ogen-op-steeltjes) Zou een tuinder slakken ook leuk vinden? (Nee, ze eten zijn groenten en fruit op) Hoe groeit een slakkenhuisje? (Als een slak te groot wordt voor zijn huisje dan maakt hij aan de onderrand een extra randje totdat het weer past) Als het nou heel lang niet regent wat doet een slak dan om niet uit te drogen? (Dan zoek hij een koel donker plekje. En sluit met een dubbele laag slijm, dat opdroogt tot een vliesje, de ingang van zijn slakkenhuis af) Er is verschil tussen de sporen van een huisjesslak en een naaktslak. Een huisjesslak heeft een stippeltjesspoor. Een naaktslak heeft een doorgetrokken spoor. De lange bovenste sprietjes van een slak zijn de oogjes. De kortere sprietjes aan de onderkant daar voelt en ruikt hij mee. Het figuur in een slakkenhuisje heet: spiraal.
2 Een slakkenbak maken Vul een terrarium/aquarium (met deksel) met een ongeveer 5 cm dikke laag potaarde, of tuinaarde. Leg er wat stenen en een stuk boomschors in. En nu nog een aantal slakken, elke dag wat verse sla, groente of fruit. Elke dag verzorgen; resten eten eruit, poepjes verwijderen. Dagelijks sproeien met de plantenspuit, dat is het leukste, want dat komen ze tot leven en kun je ze goed bekijken. Is het project afgelopen, dan gaan de slakken weer terug de natuur in. Natuurlijk kunnen er ook lege slakkenhuisjes worden gezocht of meegenomen van thuis. En er zijn vast ook foto's of posters te vinden. Taalontwikkeling Een kringspelletje: langzaam of snel praten. Wie kan het snelste, wie kan er langzaam? Welke dieren zijn er nog meer langzaam? Wat gaat er nog meer langzaam? Slakkenspreekwoorden: Ogen op steeltjes hebben. = Heel ingespannen naar iets kijken. Vol verwachting. Op alle slakken zout leggen. = Overal kritiek op hebben. Rekenen Als je genoeg slakkenhuisjes hebt verzameld, dan kan je daar leuke spelletjes mee doen. Bijvoorbeeld op volgorde van grootte, op kleur op soort enz. Hoeveel zijn er van? Zintuiglijkeontwikkeling Hoe voelt het als een slak over je hand loopt? Als je dat durft tenminste.
3 Vraag eens aan je vader of moeder of ze wel eens slakken gegeten hebben, of misschien heb je zelf wel eens slakken gegeten? Hoe ruikt een slak? (met zijn voelsprietjes) Een slakkenrace Teken op een tafel of op de grond twee evenwijdige lijnen met bijvoorbeeld schoolbord krijt. Je zou ertussen ook nog een beetje met de plantensproeier kunnen spuiten. Zoek twee slakken uit en geef ze, met een stickertje, een rugnummer. Sluit een weddenschap af met de kinderen. Je zou de slakken kunnen aanmoedigen met behulp van een blaadje sla aan een hengel. Bordspel Laat de kinderen zelf een bordspel maken. Teken (of laat dat de kinderen doen) op een groot vel een enorm slakkenhuis, ook een lijf eronder. Verdeel de ringen van het slakkenhuis in vakjes en zet er cijfers en/of stippen in. Bedenk bij sommige vakjes een opdracht. Wie het eerst in het midden van het slakkenhuis is. Gebruik slakkenhuisjes (misschien wel geverfde) als pion. Dit spel kan natuurlijk naar eigen inzicht versierd worden. Een ritmiekles is leuk om te doen. Dat kan in de kring, met behulp van ritmestokjes of andere instrumentjes. Een traag of juist een snel ritme. Opzwepend of afzwakkend. Spreek van te voren gebaren af. Bijvoorbeeld: laat ik een plaatje/ knuffel/ beeldje van een slak zien dan is het ritme langzaam, laat ik iets van een haas zien dan gaat het snel. Zijn ze weg dan is het stil. Zijn ze er samen kijk dan wie het meest eruit springt. (In de lucht houden; bewegen) De liedjes van de slak kunnen ook ritmisch ondersteund worden. Recepten Lekkere slakken Nodig: bladerdeeg, knakworstjes, ei, pepsels (zoute stokjes). Materiaal: oven, bakpapier, mesje. Laat het bladerdeeg ontdooien. Leg een stuk bakpapier op de bakplaat. Maak de knakworstjes droog en leg ze op de bakplaat (niet te dicht bij elkaar). Zet de oven alvast aan op 180 ºC. Snijdt ongeveer twee centimeter brede stroken van het bladerdeeg. Losjes oprollen en op de knakworstjes leggen. Ei klutsen en erover smeren. Ongeveer 20 min. in de oven. Voorzichtig eruit halen en dan stukjes pepsel als sprietjes erin steken. Bewegingsonderwijs Gymles 'langzaam-snel' In de speelzaal. De kinderen beelden hazen en slakken uit.begin de les met een opwarmings rondje. Dus op verschillende manieren langzaam of juist snel bewegen. (de kinderen hebben vaak zelf uitstekende ideeën) Het liedje van 'heel, heel langzaam gaat de slak' zou ook uitgebeeld kunnen worden. Voorbereidend tikspel: De slakjes en de toverdrank: In het bos ligt de luie heks te slapen, ze heeft zojuist een pan vol toverdrank gemaakt. Ze dacht dat ze door een versnellings drankje harder zou kunnen werken, en dan meer tijd om te luieren over zou hebben. Eigenlijk had ze ook wel honger, maar ze was vreselijk moe geworden. En dat is maar gelukkig ook, want er liep juist een heel grote familie slakken door het bos. En slakken zijn juist het lievelingskostje van deze luie heks. De slakken zien de heks en ze wisten wat voor een toverdrankje ze zojuist gemaakt had. Ze sluipen langzaam dichterbij en nemen allemaal een klein slokje. Dan maken ze de heks wakker en rennen weg. De heks probeert toch zoveel mogelijk slakken te vangen.
4 Afsluiting: Hoeveel slakjes zitten er achter je? Een kind (de heks) gaat op het eind van een lange bank zitten.de juf wijst aan wie er (als een slakje) over de bank kan kruipen en dan zo stil mogelijk gaan zitten. Na een poosje vragen: hoeveel zitten er achter je? Boeken en verhalen Boeken: Slak en rups. Door H. Piers / Slakkenparadijs. Door Theres Buholzer, Uitgeverij Meulenhof-jeugd. Expressie Bij de meeste werkjes over slakken kun je een slakkenspoor maken. Trek een spoor met plaksel en strooi er glitter over. Een snipperslak Maak van gekleurde snippers uit oude tijdschriften of van snippers sitspapier je eigen slakkenhuis, teken met wasco er een lijfje onder. Rond knippen Knip een rond vouwblaadje steeds verder in het rond, tot je bij het midden bent. Smeer de ondergrond, waar dit knipwerk op geplakt gaat worden, in met plaksel. (Als je het knipwerk in gaat smeren, wordt het vast een bende) Niet al te netjes opplakken, want dan zie je de kniplijnen niet meer. Verder versieren tot een leuke slak.
5 Slak vouwwerkje Vouw 16 vierkantjes. Knip zoals op het schema. Pennenstandaard Maak van brooddeeg (één deel bloem, één deel zout en een half deel water) een lange worst, rol die op en vorm een lijfje erbij. Vier kruidnagels voor de voelsprietjes. Een potlood in het midden prikken, maar er voor het bakken er nog even uithalen. Een uur laten drogen in een oven van ongeveer 100 af laten koelen, eventueel schilderen/lakken en het potlood er weer in steken. Of: Maak van brooddeeg alléén een slakkenlijfje en zet er een écht slakkenhuis op. Dan schilderen/ lakken. Met vlechtstroken Maak een extra lange muizentrap. Dus eerst twee vlechtstroken met de uiteinden dwars op elkaar plakken, muizentrap maken; en dan aan het einde verlengen met weer twee vlechtstroken. Zo een
6 aantal keer doorgaan. Deze hele lange muizentrap op rollen als een slakkenhuisje en vastlijmen. Dan voor het lijfje iets dikkere vlechtstroken gebruiken, misschien ook verlengen. Voor de voelsprietjes pijpenragers of heel kleine muizentrappetjes. Met golfkarton Een lange strook knippen, oprollen en vastplakken; dit is het huisje. Een rechthoekig stuk golfkarton langs de langste kant oprollen; dit is het lijfje. Versieren met stukjes gekleurd golfkarton. Lekkere slakjes: Materiaal
7 Liedjes en versjes Het haasje en de slak (bladmuziek) Heel, heel langzaam gaat de slak Met zijn huisje op zijn rug. Heel, heel langzaam gaat de slak Want een slak kan niet zo vlug. Maar...zoef daar gaat het haasje Het haasje, het haasje Zoef daar gaat het haasje Hij is alweer terug Zoef daar gaat het haasje Het haasje, het haasje Zoef daar gaat het haasje Hij is alweer terug Slakje kom je buiten spelen (Uit Het Grote Liedjesboek) Babybeesten Er was er eens een poes, een lieve zwarte poes Die kreeg een baby poesje en weet je wat ze zei? Miauw, miauw, wat ben ik blij! Er was er eens een bij, een lieve zachte bij Die kreeg een baby bijtje en weet je wat ze zei? Zoem, zoem, wat ben ik blij! Er was er eens een slak, een lieve huisjes slak Die kreeg een baby slakje en weet je wat ze zei? Het slakje dat zei niets, omdat ze niet kon praten. Ze zat daar in de wei en dacht wat ben ik blij! De dikke slak (bladmuziek) Op een tak, op een tak zat een dikke slak En die droeg een slakkenhuisje, Kriebelknabbelknuisje. Dat bracht ze naar de zwarte kat Die geen enkel huisje had. Wat is dat, wat is dat zei de zwarte kat Moet ik in dat slakkenhuisje,
8 Kriebelknabbelknuisje. Dat is voor mij toch veel te klein Voor de kip zal het beter zijn. Trippetrip, trippetrip, deed die slimme kip En ze keek naar het slakkenhuisje, Kriebelknabbelknuisje. Pik, pik deed toen die kippekop At het arme slakje op. Langzaam Langzaam, langzaam, langzaam aan Slakje, kun je niet sneller gaan? Heb je geen voetjes, zoals ik? Wacht maar slakje, een ogenblik, Dan haal ik mijn speelgoed wagen En zal ik je voortaan dragen. Raadseltje (1) Lange, lange, langzaamaan Heeft geen pootjes om te staan Heeft een huisje op zijn rug, Hoeft niet haastig, hoeft niet vlug. Langzaam glijdt hij langs een takje, Weet je 't al? Het is een...(slakje). Raadseltje (2) Het heeft een huisje op zijn rug, Daarom loopt het niet zo vlug. 't Kruipt langzaam over straat, Ik denk dat je het nu wel raadt... (slakje)
9 Slakkenbak Wil je wat meer weten over het leven van de slak? Bouw dan een slakkenbak om goed in de gaten te kunnen houden wat ze allemaal doen. Wat heb je nodig? een glazen bak een deskel of plastic folie steentjes, blaadjes, boomschors en takjes pot- of tuinaarde Hoe maak je het? Doe een laagje aarde in de glazen bak en leg daar wat steentjes, takjes, boomschors en blaadjes in.ga uit speuren in je tuin om een paar slakken te zoeken. Zet de slakken die je vindt voorzichtig in de glazen bak. Dek de bak af met een deskel of plastic folie (vergeet niet om er wat gaatjes in te maken). Let op: zet de slakkenbak niet in de zon. Je kunt je slakken voeren door ze elke dag wat fruit of groente (bijvoorbeeld een blaadje verse sla) te geven. De etensresten van de vorige dag kun je dan meteen uit de bak halen. Als je de slakken met een plantenspuit besproeit worden ze actief en kun je ze goed bekijken. En als je uitgekeken bent op de slakkenbak zet je de slakken gewoon weer voorzichtig terug in de tuin.
10
11
12
13
14 p t z r e s slak t l w o slak a o i p slak l r k t slak
15 Slak Slak sak Salk slak sla lak sak Salk slak Salk sla lak Slak sak Salk slak Salk slak
Hallo! Ik ben een gewone tuinslak. Als slak beleef ik heel wat.
Hallo! Ik ben een gewone tuinslak. Als slak beleef ik heel wat. Inhoud: Blz. 2 Omschrijving Blz. 4 Handleiding begeleiding/ouders (kopieerbaar) Blz. 5 Lessuggesties voorbereiding Blz. 7 Lessuggesties evaluatie
Nadere informatieSlimpie s slakkenspoor. docentenhandleiding
Slimpie s slakkenspoor docentenhandleiding Inhoud 1 Omschrijving Slimpie s slakkenspoor... 1 2 Lessuggesties bij Slimpie s slakkenspoor... 3 2.1 Voorbereiding... 3 2.2 Verwerking... 4 2.3 Leerlingenwerkboekje...
Nadere informatieTips voor activiteiten in de winter, lekker knutselen
Tips voor activiteiten in de winter, lekker knutselen 1) Voor de kleinste kinderen In de winter kunnen vogels wel wat extra s gebruiken. Met kinderen van alle leeftijden kun je hiermee aan de slag. Dennenappels
Nadere informatieSpeel mee met de dieren in het bos
bij het boek Een muis om van te houden van Ans Heij-de Boer Tien dieren voor op je vingers Vingerpoppetjes maken en hoe speel je ermee? * Liedje bij de vingerpoppetjes * Doe de dieren na * Speel mee met
Nadere informatie1 Actief in de natuur. Bodemgespuis en kriebeldiertjes
Bodemgespuis en kriebeldiertjes Overal vind je kriebeldiertjes, als je maar goed kijkt. Zullen we eens samen gaan kijken of er hier ook diertjes zijn? Als je een diertje gevonden hebt, mag je roepen. Dan
Nadere informatieDoel: De kinderen kunnen de verschillende kleine beestjes benoemen en kunnen aangeven hoe deze dieren leven.
Doel: De kinderen kunnen de verschillende kleine beestjes benoemen en kunnen aangeven hoe deze dieren leven. Achtergrondinformatie: Insecten hebben altijd 6 poten en een lijf wat is opgebouwd uit 3 delen:
Nadere informatie4-7 jaar Scharrelavontuur. 4-7 jaar Scharrelavontuur. Sterke geuren. Aardegeuren. Pluk een blaadje van een plantje.
Sterke geuren Pluk een blaadje van een plantje. Wrijf erover met je vingers, en verkreukel het blaadje een beetje. Ruik nu eens. Laat elkaar je blaadje ruiken. Waar ruikt het naar? Aardegeuren Ga op de
Nadere informatieTik-tak Tik-tak tik-tak. Ik tik de tijd op mijn gemak. Ik haast me niet zoals je ziet. Tik-tak tik-tak, ik denk dat ik een slaapje pak.
Tik-tak - Lees het gedicht tik-tak voor. Doe dit in het strakke ritme van een langzaam tikkende klok: Tik - tak - tik - tak Ik tik - de tijd - op mijn - gemak. Enzovoort. - Laat de kinderen vrij op het
Nadere informatieRegenwormen Tijdstip: in september, oktober en november, na een regenbui.
KB2 Tijdsinvestering: 45 minuten Regenwormen Tijdstip: in september, oktober en november, na een regenbui. 1. Inleiding Een mol eet per jaar wel 50 kg wormen. Dat is veel, maar als je bedenkt dat in je
Nadere informatieKom eens uit je huisje! activiteitenboekje
Kom eens uit je huisje! activiteitenboekje ANMEC Kom eens uit je huisje! Activiteitenboekje Tekst Layout Marijntje van Gisbergen, Dineke Bult, Merieke Wijten, Marc Veekamp Jolanda van der Heijden Telefoon
Nadere informatieMet dit lekkere warme weer zijn we lekker gaan wandelen in het park bij ons in de buurt.
Het Kwetternest 3-jarigen Deze week zijn we begonnen met het thema OEF WAT WARM! We hebben in de groep een echte ijswinkel gemaakt. De kinderen kunnen naar hartenlust ijsjes kopen en eten. In de grote
Nadere informatie1. Het feest van de koning. Slingers maken. Nodig gekleurde strookjes papier touw gekleurde A4 tjes witte A4 tjes kleurpotloden of stiften schaar
1. Het feest van de koning Slingers maken gekleurde strookjes papier touw gekleurde A4 tjes witte A4 tjes kleurpotloden of stiften schaar Op onderstaande site staan verschillende mogelijkheden om een feestelijke
Nadere informatieInhoud kinderkookboek
Kinder- kookboek Inhoud kinderkookboek groep 1-2a Nachtpannenkoeken groep 1-2b Toverstengels van Hans en Grietje groep 3 Floddertjes tomatensoep groep 4 Toverbroodjes groep 5 Fleur op een mierenboomstam
Nadere informatieLestips bij. Thema s: insect, natuur, versje
Lestips bij Algemene tips Een kriebeldierenspel: de kleuters linken schaduwen van kriebeldieren aan de prenten van de dieren. Speel een schimmenspel voor de kinderen. Neem de diervormen over op zwart papier
Nadere informatie1. Joris. Voor haar huis remt Roos. Ik ben er. De gordijnen beneden zijn weer dicht.
1. Joris Hé Roos, fiets eens niet zo hard. Roos schrikt op en kijkt naast zich. Recht in het vrolijke gezicht van Joris. Joris zit in haar klas. Ben je voor mij op de vlucht?, vraagt hij. Wat een onzin.
Nadere informatieWebboek. Taalontwikkeling spelletjes
Taalontwikkeling Binnen het thema Grootte hebben we gekozen voor het boek de gele ballon. Dit is een groot boek met illustraties zonder tekst. De bedoeling is om op elke pagina een gele ballon te vinden.
Nadere informatieEen gelukkige huisvrouw
Een gelukkige huisvrouw Voordat ik zwanger was, was ik een gelukkige huisvrouw, ik had alles wat ik wilde. En daarvoor hoefde ik geen dag te werken. Want werken, dat deed mijn man Harry al. Harry zat in
Nadere informatieD E P A U L U S C A K E of de suiker is niet méér waard dan het zout
D E P A U L U S C A K E of de suiker is niet méér waard dan het zout Personen Verteller Huisvrouw Cake ingrediënten; o Bloem o Zout o Suiker o Eieren o Kersen o Sukade o Krenten o Boter (Bij dit toneelstuk
Nadere informatieWerkbeschrijvingen. Vakantiebijbelweek 2011. Dag 1: Kleuters: Deurhanger Middengroep: Dakpan
Werkbeschrijvingen Vakantiebijbelweek 2011 Dag 1: Kleuters: Deurhanger Middengroep: Dakpan Dag 2: Kleuters: gezichtspel boterbakje Middengroep: gezichtspel melkfles Dag 3: Kleuters: Zacheus spaarpot Middengroep:
Nadere informatie1. Van je juf of meester krijg je een plaatje. Bekijk je plaatje goed. 3. Zoek samen nog vier klasgenoten met een ander plaatje.
Opdracht 1 Ongeveer 150 jaar geleden stonden er veel steenfabrieken langs de IJssel. De stenen werden van klei gemaakt. Dat kon je langs de IJssel vinden. Als de rivier overstroomde, bleef er een laagje
Nadere informatieDe Techniek en de praktijk
De Techniek en de praktijk De inhoud van dit werkboek komt LETTERLIJK van de geweldige site: http://www.ballonfigurensite.nl/ (Op die site staan nog tientallen andere voorbeelden! Neem maar eens een kijkje.)
Nadere informatie1a. Hoeveel tuinslakken zie je op de foto? 1b. En hoeveel slakken van een andere soort?
Waarnemen de tuinslak en klimaatverandering Tuinslakken hebben verschillende kleuren huisjes. Hun huisjes kunnen bruin, roze of geel zijn. Ook hebben sommige strepen (banden) op hun huisjes en anderen
Nadere informatieOpdrachten thema. Veluwe
en thema Totaal materialen heide Materialen per groepje 1A Sporen van grazers 3 Witte bakken 3 Pincetten Zoekkaart bos- en heideplanten 1B Dennen trekken Handschoenen voor elk kind Zoekkaart bos- en heideplanten
Nadere informatieSuggesties bij de les Speurneus Spinnenweb voor de verdere verwerking op school
Suggesties bij de les Speurneus Spinnenweb voor de verdere verwerking op school Bekijk diverse filmpjes via internet Schooltelevisie en/of Beeldbank: http://www.schooltv.nl/beeldbank/ Leskist Kriebel,
Nadere informatieTAFEL 1: BROODDEEGFIGUREN
TAFEL 1: BROODDEEGFIGUREN NODIG: meel, zout, water, teil voor deeg, bakpapier voor eindproduct, placemats, plastic vorken voor snijden en figuurtjes, kwastjes en water HANDIG: voorbeeldjes van vlechtbrood,
Nadere informatieKlein Kontakt. Jarigen. in april zijn:
A Klein Kontakt Het is alweer eind maart wanneer dit Kontakt uitkomt, het voorjaar lijkt begonnen, veel kinderen hebben kweekbakjes met groentes in de vensterbank staan, die straks de tuin in gaan. Over
Nadere informatiePasen met peuters en kleuters. Jojo is weg
Pasen met peuters en kleuters Beertje Jojo is weg Thema Maria is verdrietig, haar beste Vriend is er niet meer. Wat is Maria blij als ze Jezus weer ziet. Hij is opgestaan uit de dood! Wat heb je nodig?
Nadere informatieDe lente in met foam!
De lente in met foam! VOORJAARSONTWERPEN FOAM 2012 Thea van Mierlo - Uil - Sneeuwklokjes - Narcis - Knutsel-zwaan - Haai-schilderij Handig om te weten over het werken met Foam Paint Verven met de foam
Nadere informatieStil blijft Lisa bij de deur staan. Ook de man staat stil. Ze kijken elkaar aan.
Wild Op het laatste moment ziet Lisa de man pas. Ze hangt de was op in de tuin. En ineens komt hij achter de lakens vandaan. Lisa laat het mandje met was in het gras vallen. Ze gilt. De man ziet er slecht
Nadere informatieOpdrachtkaarten Herfst
Zandspoor Opdrachtkaarten Herfst Zandspoor Opdrachtkaarten Herfst Je gaat in het duingebied onderzoek doen naar allerlei dingen die met zand te maken hebben. De materialen die daarvoor nodig zijn, zitten
Nadere informatieOpdrachten thema. Veluwe
en thema Schema groepjes en opdrachten bij vorm 2: elke opdracht vaste begeleider Groepje 1: spechten Groepje 2: muizen Groepje 3: vossen Groepje 4: eekhoorns Groepje 5: egels Kleine beestjes + voedselketens
Nadere informatieGlibber de Slak Het verhaal Door wie Themathiek: Glibber de Slak Robbie van de Poppenkast
Glibber de Slak Gespeeld in een echte poppenkast met grote herkenbare hand- stok- en bekpoppen. Met filmpjes, een draaiend decor, en leuke meezingliedjes begeleid op gitaar. Het verhaal Glibber de Slak
Nadere informatiePaddenstoelen De herfst is echt paddenstoelentijd. Vooral als het buiten lekker vochtig is schieten de paddenstoelen als paddenstoelen uit de grond!
Paddenstoelen De herfst is echt paddenstoelentijd. Vooral als het buiten lekker vochtig is schieten de paddenstoelen als paddenstoelen uit de grond! Raadseltje: Een stoel in een bakje zie ik in de koelkast
Nadere informatieJe snijdt de grilworst in plakken van ca. 1 cm. Daarna haal je 2 driehoekjes aan de bovenzijde weg, zodat je een tulp-vormin krijgt.
BloemenBak Kaas (plat stuk of 1 kilo kaas) Grilworst Komkommer Saté-prikkers Bakvormpje (bloem) Bloempot c.q. bak Je haalt al drukkend met het bakvormpje (bloem) in de kaas de vorm eruit. Mocht je hier
Nadere informatieVerhaal: Jozef en Maria
Verhaal: Jozef en Maria Er was eens een vrouw, Maria. Maria was een heel gewone jonge vrouw, net zo gewoon als jij en ik. Toch had God haar uitgekozen om iets heel belangrijks te doen. Iets wat de hele
Nadere informatieOpdrachtkaarten Lente
Zandspoor Opdrachtkaarten Lente Zandspoor Opdrachtkaarten Lente Je onderzoekt straks in het duingebied allerlei dingen die met zand te maken hebben. De materialen die daarvoor nodig zijn, zitten in de
Nadere informatiegelukkig, maar er was eens een dag dat dat anders was...
Kabouter Keu is weg! Hallo lieve kinderen, we leven hier in het Sprookjesbos meestal lang en gelukkig, maar er was eens een dag dat dat anders was... Ik weet het zeker. Vandaag gaat het me lukken!, gniffelt
Nadere informatieMEMORY WOORDEN 1.1. TaalCompleet A1 Memory Woorden 1 1
MEMORY WOORDEN 1.1 TaalCompleet A1 Memory Woorden 1 1 ik jij hij zij wij jullie zij de baby het kind ja nee de naam TaalCompleet A1 Memory Woorden 1 2 MEMORY WOORDEN 1.2 TaalCompleet A1 Memory Woorden
Nadere informatieAuditieve oefeningen herfst. Hakken en plakken
Auditieve oefeningen herfst Hakken en plakken (hak de woorden in stukken, laat de kinderen het hele woord zeggen) eek-hoorn vlie-gen-zwam ka-stan-jes pad-den-stoel ka-bou-ter beu-ken-noot e-gel spin-nen
Nadere informatieKnutselen met Je knutsel Ei Kwijt
Het voorjaarszonnetje heeft zich de afgelopen paar dagen al vaak laten zien. Vergeet niet het is eigenlijk nog winter, maar tegen het einde van deze maand maart, begint officieel de lente! En dit gaan
Nadere informatieIntroductie boek: Bekijk met elkaar de cover van het boek. Wat is de titel? Waar zal het boek over gaan?
Lesbrief Feest Boekbespreking Feest Introductie boek: Bekijk met elkaar de cover van het boek. Wat is de titel? Waar zal het boek over gaan? Voorlezen: Lees het boek Feest voor. Gespreksvragen: Waarom
Nadere informatietaalkaart 1 Ik ga op reis en Ik ga op reis en Wat ga je doen? Je leert wat een reisverhaal is. Je schrijft er zelf een.
Ik ga op reis en Wat ga je doen? Je leert wat een reisverhaal is. Je schrijft er zelf een. Op verkenning tk taalkaart Ik ga op reis en Lees het verhaal van Aymen. 8 augustus 007 - In het vliegtuig Wat
Nadere informatieNME-leerroute Kabouters in het Westerpark
NME-leerroute Kabouters in het Westerpark 1 Groep Tilburg, BS Jeanne d Arc Verhaal voor de kinderen In het Westerpark woont een kaboutervolk. Dat weten niet zoveel mensen, maar voor deze ene keer hebben
Nadere informatieMAAK ZELF JE EIGEN MUZIEKINSTRUMENT VOOR 10 MAART
MAAK ZELF JE EIGEN MUZIEKINSTRUMENT VOOR 10 MAART De kinderen met een handicap die door het Liliane Fonds geholpen worden komen uit arme landen. Zij hebben meestal geen geld om een muziekinstrument te
Nadere informatieInspiratie voor gezonde en feestelijke traktaties
Inspiratie voor gezonde en feestelijke traktaties Groentefrietjes Vrolijke bekertjes Rode paprika s Komkommers Waspenen 1. Schrijf de naam en leeftijd van de jarige op de bekertjes. 2. Was de paprika
Nadere informatieNieuwsbrief Waalwijk centrum. Juli 2013
Nieuwsbrief Waalwijk centrum Juli 2013 De bladeren zijn weer aan het vallen: de herfst is begonnen. We genieten nog van een paar mooie zonnige najaarsdagen. Buiten valt er weer genoeg te ontdekken en beleven.
Nadere informatiegedichtjes herfst 2 Egeltje Prikkebol Egeltje, egeltje Prikkebol, Kruip maar in je warme hol. Holletje van gras en mos, Tussen stad en tussen bos.
gedichtjes herfst 2 Slakje Langzaam, langzaam, langzaam aan Slakje, kun je niet sneller gaan? Heb je geen voetjes, zoals ik? Wacht maar slakje, een ogenblik, Dan haal ik mijn speelgoed wagen En zal ik
Nadere informatieVan eitje tot vlinder
Werkblad Van eitje tot vlinder Wat is de goede volgorde van de plaatjes? Begin bij plaatje : de vlinder legt eieren. Schrijf de letter a in hokje. Welk plaatje is de volgende? Zet de letter ervan in hokje
Nadere informatieDieren in de winter 3
Dieren in de winter 3 inhoud blz. 1. Winter 3 2. De egel 4 3. De vleermuis 5 4. De eekhoorn 6 5. De merel 7 6. De ree 8 7. De pad 9 8. Het lieveheersbeestje 10 9. Filmpjes 11 Bronnen en foto s 12 Colofon
Nadere informatieLespakket Zomerzon. Instructieblad groep 1 & 2. Inhoud pakket - Achtergrondinformatie. Lessuggesties:
Lespakket Zomerzon Instructieblad groep 1 & 2 Inhoud pakket - Achtergrondinformatie - Instructieblad groep 1 & 2 - Materialen van het pakket: * Memoriespel * 2 potjes voor de kievitsbonen * 1 potje voor
Nadere informatieNieuws uit groep 1/ 2 d.
Nieuws uit groep 1/ 2 d. Dit schooljaar begonnen we met 15 oudste kleuters en 9 jongste kleuters. In september kwamen Jake en Indy erbij. Ons eerste thema van schatkist was Erop uit: het verhaal van Kleine
Nadere informatieGertrude van Walstijn
Gertrude van Walstijn 21 lange dagen 21 lange dagen zat ik in een kippenei, Ik wil eruit, ik wil vrij, Ik prik een gaatje in het ei. Ik wil eruit, ik wil vrij, Ik prik een gaatje in het ei. Nog een stukje,
Nadere informatieSTEENSOEP OMA VERTELT EEN VERHAAL
Hotel Hallo - Thema 6 Hallo opdrachten STEENSOEP 1. Knip de strip. Strip Knip de strip los langs de stippellijntjes. Leg de stukken omgekeerd en door elkaar heen op tafel. Draai de stukken weer om en leg
Nadere informatiePaasspeurtocht. Veel plezier!
Paasspeurtocht Vier het paasfeest met deze gezellige speurtocht. De kinderen speuren in groepjes op of rondom de school naar grote, kartonnen paaseieren. Op elk paasei staat een opdracht. De opdracht wordt
Nadere informatieNieuwsbrief Moederdag
Nieuwsbrief Moederdag Het is alweer bijna Moederdag, een belangrijk moment voor de kinderen om hun mama eens extra te verwennen! In deze nieuwsbrief vind u twee activiteiten met leuke ideeën om te knutselen
Nadere informatieinh oud 1. Dieren in de winter 2. De egel 3. De vleermuis 4. De eekhoorn 5. De merel 6. De ree 7. De pad 8. Het lieveheersbeestje 9.
Dieren in de winter inhoud 1. Dieren in de winter 3 2. De egel 4 3. De vleermuis 5 4. De eekhoorn 6 5. De merel 7 6. De ree 8 7. De pad 9 8. Het lieveheersbeestje 10 9. De koe 11 10. Filmpjes 12 Pluskaarten
Nadere informatieFruit eten: Appel, kiwi en banaan Fruit, dat moet je eten. Brood eten:
Liedjes Zingen Fruit eten: Appel, kiwi en banaan Fruit, dat moet je eten. Stop het nu maar in je mond Fruit, dat is gezond! En jullie krijgen een bakje fruit Dan worden jullie sterk en stoer Bewegingen
Nadere informatieDierenvrienden? door Nellie de Kok. Samenvatting
Dierenvrienden? door Nellie de Kok Samenvatting De hond is de baas in het huis, totdat er een kat bijkomt. Ze proberen allebei om bij de bazin in een goed blaadje te komen. De kat krijgt het voor elkaar
Nadere informatieSchrijver: KAT Coverontwerp: MTH ISBN: 9 789402 123678 <Katelyne>
Schrijver: KAT Coverontwerp: MTH ISBN: 9 789402 123678 Inleiding Timo is een ander mens geworden door zijn grote vriend Tommy. Toch was het niet altijd zo geweest, Timo had Tommy gekregen voor
Nadere informatieRegen. ( 20 oktober 14 november)
Regen ( 20 oktober 14 november) In Nederland regent het vaak. Kinderen komen dus van jongs af aan in aanraking met regen. In het thema leren de kinderen allerlei begrippen die met regen te maken hebben.
Nadere informatieKNUTSELIDEETJES. Tulpen in een vaas. Benodigdheden: schaar, lijm, vouwblaadjes 8 x 8 cm, gekleurd papier. Aan het werk:
KNUTSELIDEETJES Tulpen in een vaas Benodigdheden: schaar, lijm, vouwblaadjes 8 x 8 cm, gekleurd papier Aan het werk: Vouw 16 vierkantjes. Vouw aan de onderkant de hoekjes om. Geef bovenaan twee knipjes,
Nadere informatiegelukkig, maar er was eens een dag dat dat anders was...
Verstoppertje in de sneeuw Hallo lieve kinderen, we leven hier in het Sprookjesbos meestal lang en gelukkig, maar er was eens een dag dat dat anders was... Er ligt een dik pak sneeuw in het Sprookjesbos.
Nadere informatieWerkblad 1 / Maskers
Werkblad 1 / Maskers Je draagt het masker op je voorhoofd, zodat je er net onderdoor kunt kijken. Plak hier en wegwerpbekertje of een bakje van een toetje zoals Danoontje. Biggetje: 1. Knip het masker
Nadere informatiePasen. Vrolijke paaskaart Leuke kaart om te kleuren die je met Pasen aan iemand kan geven. Bijvoorbeeld je vader, moeder, opa of oma.
Pasen Hallo, Ik heb me alweer bezig gehouden met pasen en ben voor jullie op zoek gegaan naar leuke knutselwerkjes om thuis te gaan maken.ik hoop dat jullie er veel plezier mee zullen hebben. Zo vind je
Nadere informatie2. Maak met de 4 buizen een vierkant op de grond. Dit is het zoekraam.
Opdracht 1. Gebruik je ogen goed. In het bos kun je van alles ontdekken! Komen er onder de bomen verschillende soorten insecten en of bodemdiertjes voor? Het beste bos 1. Materiaal tas 1: zoekraam, 1 schepje,
Nadere informatieVoorspellen en tekst lezen
Voorspellen en tekst lezen 1. Lees de uitleg. Als je gaat lezen, doe je eerst een voorspelling. Waar zou de tekst over gaan? Kijk eerst goed hoe de tekst eruitziet. Want je kunt aan de buitenkant van de
Nadere informatieDino en het ei. Duur activiteit: 30 minuten Lesdoelen: De kleuters: kunnen een prent linken aan een tekst; kunnen het verhaal navertellen.
Dino en het ei Bibliografie: Demyttenaere, B. (2004). Dino en het ei. Antwerpen: Standaard. Thema: niet alles is steeds wat het lijkt, illusies Korte inhoud: Elke nacht staat er een groot wit ei tussen
Nadere informatieDe wakkere wekker. Benodigdheden: - Een luid tikkende wekker
Activiteiten voor drie- tot vierjarigen De dag wordt wakker! De wakkere wekker - Een luid tikkende wekker We luisteren naar het getik en het gerinkel van een oude wekker. De kinderen spelen een levensgrote
Nadere informatie0-3 maanden zwanger. Zwanger. Deel 1
Zwanger Ik was voor het eerst zwanger. Ik voelde het meteen. Het kon gewoon niet anders. Het waren nog maar een paar cellen in mijn buik. Toch voelde ik het. Deel 1 0-3 maanden zwanger Veel te vroeg kocht
Nadere informatieOp pad met. kabouter Wouter en kabouter Lilly. Ik heb ook een dochter. Zij heet Lilly en woont in hetzelfde bos.
Op pad met kabouter Wouter en kabouter Lilly. Dag kaboutertjes! Ik ben kabouter Wouter. Ik ben 250 jaar. Oud hé? Maar ik kan nog veel ouder worden! Ik heb ook een dochter. Zij heet Lilly en woont in hetzelfde
Nadere informatieDAT VERDIENT EEN BLOEMETJE!
1B DAT VERDIENT EEN BLOEMETJE! - Tuinbouw - "ik hoor en ik vergeet, ik zie en ik onthoud, maar ik doe en ik begrijp" Naam:... Klas:... 1 Probleem Binnen enkele weken is het weer infodag en de directie
Nadere informatieSoms is er thuis ruzie Dan is mama boos en roept soms omdat ik mijn speelgoed niet opruim Maar ik heb daar helemaal niet mee gespeeld Dat was Bram,
Soms is er thuis ruzie Dan is mama boos en roept soms omdat ik mijn speelgoed niet opruim Maar ik heb daar helemaal niet mee gespeeld Dat was Bram, mijn kleine broer Dat is niet van mij mama Dan zegt ze
Nadere informatieKRIEBELENDE KRUIPERTJES
13 Plattegrond dreuzelpad KRIEBELENDE KRUIPERTJES Dit boekje is onderdeel van het eindproject van de IVN natuurgidsencursus van Henriëtte Beers, Fred van Hoof en Afke Schoo. Maart 2003. IVN afd. Bergeijk-Eersel
Nadere informatieKRIEBELENDE KRUIPERTJES
KRIEBELENDE KRUIPERTJES Een insectenwandeling over het dreuzelpad door natuurtuin 't Loo voor kinderen van groep 1-4 onder leiding van een volwassene. 2 Een insectentocht over het dreuzelpad door natuurtuin
Nadere informatieO, antwoordde ik. Verder zei ik niets. Ik ging vlug de keuken weer uit en zonder eten naar school.
Voorwoord Susan schrijft elke dag in haar dagboek. Dat dagboek is geen echt boek. En ook geen schrift. Susans dagboek zit in haar tablet, een tablet van school. In een map die Moeilijke Vragen heet. Susan
Nadere informatieVers fruit als ijsje. Vlinder
Vers fruit als ijsje Benodigdheden: ijshoorntje, vers (zomer)fruit en eventueel wat slagroom. Zorg ervoor dat je fruit niet te nat is anders worden de hoorntjes snel slap! Deze traktatie is een combinatie
Nadere informatieKnutselmap 1. De basis
Knutselmap 1 De basis Wat heb je altijd nodig? - schaar - lijm - gekleurd papier - stiften - verder alles wat bij wat heb je nodig staat lijm papier schaar knutselen 1. Leg een placemat of kleed op de
Nadere informatiePapier recyclen. Inlage
Inlage A1 Papier maken Voor deze opdracht heb je de volgende materialen nodig: A - 1 Drielenzige loep B - 3 Bladen viltpapier C - 1 Reinigingsdoek D - 1 Zeef E - 1 Scheprand F - Stapel oude kranten G -
Nadere informatieNAAM. Uil kijkt in een boek. Het is een boek over dieren. Er staan plaatjes in. Van elk dier één. Uil ziet een leeuw. En een pauw. En een bever.
Vos en Waar is Haas het ijs? NAAM Uil kijkt in een boek. Het is een boek over dieren. Er staan plaatjes in. Van elk dier één. Uil ziet een leeuw. En een pauw. En een bever. Wat een raar beest! lacht Uil.
Nadere informatieKinderdagverblijf programma Dit ben ik
Kinderdagverblijf programma Dit ben ik Week 5 Datum 27 t/m 31 januari 09.15 uur - Kring: Kern 0 1½ het gezicht van Puk. Spiegeltje in Puk zijn rugzak. Wat is dat nou? 09.20 uur - Voorleesboek: Kikker is
Nadere informatiedecember 2012 vanaf 4 jaar tekst: Marian van Gog muziek: Paul Natte Kerstkaart
december 2012 vanaf 4 jaar tekst: Marian van Gog muziek: Paul Natte Kerstkaart Kerstkaart Refrein: Ik stuur een kerstkaart naar oom Rob en één naar tante Fee. Zeg postbezorger, breng je ook voor mij een
Nadere informatieLESBRIEF. Er ligt een krokodil onder mijn bed
LESBRIEF Er ligt een krokodil onder mijn bed Beste Leerkracht, U gaat met uw leerlingen naar de voorstelling Er ligt een krokodil onder mijn bed Van Theatergroep De Jonge Honden. Deze lesbrief is gemaakt
Nadere informatieKern 3: doos-poes-koek-ijs
Kern 3: doos-poes-koek-ijs In deze kern leert uw kind: Letters: d - oe - k - ij z Woorden: doos, poes, koek, ijs, zeep Herhaling van de letters van kern 1 en 2 Deze nieuwe woorden en letters worden aangeboden
Nadere informatieWeekprogramma: Week 1; 0 jaar De meegenomen foto s worden met de baby s bekeken. 1 jaar De kinderen wijzen zichzelf en de familie op foto s aan.
Ik en mijn familie 2 februari starten we met het thema ik en mijn familie, tijdens deze drie weken staat de familie van het kind centraal. We starten daarom ook in de eerste week met de familie foto s.
Nadere informatieRaar, maar waar! deel 1. groep 3 en 4
Raar, maar waar! deel 1 Natuur groep 3 en 4 Inhoud 1 Raar, maar waar! 3 2 Een vreemd ei 4 3 Spring er maar uit 5 4 Verstopt 6 5 Slim 7 6 Vlieg er niet in 8 7 Een kever met een luchtje 9 8 Een zware hap
Nadere informatieSOCIALE VAARDIGHEDEN MET AFLATOUN
SOCIALE VAARDIGHEDEN MET AFLATOUN Dit thema is opgesplitst in drie delen; gevoelens, ruilen en familie. De kinderen gaan eerst aan de slag met gevoelens. Ze leren omgaan met de gevoelens van anderen. Daarna
Nadere informatie2 Ik en autisme VOORBEELDPAGINA S
2 Ik en autisme In het vorige hoofdstuk is verteld over sterke kanten die mensen met autisme vaak hebben. In dit hoofdstuk vertellen we over autisme in het algemeen. We beginnen met een stelling. In de
Nadere informatieEen moeilijk woord voor Natuurbrug is Ecoduct. Wat dat nu precies is, legt de schrijver Frank van Pamelen hieronder nog eens uit.
Ecoduct Een moeilijk woord voor Natuurbrug is Ecoduct. Wat dat nu precies is, legt de schrijver Frank van Pamelen hieronder nog eens uit. Ecoduct Wat is dat dan precies, een ecoduct? Zo vroeg een jonge
Nadere informatieIn de volgende les gaan de cursisten met de gemaakte figuurtjes/objecten een paastak versieren in een vaas/pot en creëren daarmee een sfeerhoekje.
De cursisten hebben de afgelopen maanden verschillende creatieve technieken met mij geoefend. Ik wil in deze les op een leuke manier verschillende van deze technieken terug laten komen, maar dan in een
Nadere informatieBomenpad Park Vredeoord. Antwoordenblad. Vul hier eerst jullie namen in:
Antwoordenblad Vul hier eerst jullie namen in: 1......................................................................................... 3.........................................................................................
Nadere informatieHet houden van een spreekbeurt
Het houden van een spreekbeurt In deze handleiding staan tips over hoe je een spreekbeurt kunt houden. Waar moet je op letten? Wat moet je wel doen? En wat moet je juist niet doen? We hopen dat je wat
Nadere informatieDe dieren in de dierentuin bereiden zich voor op het Kerstfeest. Mevrouw Nijlpaard neem nog even een bad voordat ze aan het kerstdiner gaat en meneer
1 De dieren in de dierentuin bereiden zich voor op het Kerstfeest. Mevrouw Nijlpaard neem nog even een bad voordat ze aan het kerstdiner gaat en meneer Giraffe hangt de laatste ballen in de boom. Reiger
Nadere informatieLEPELGANZEN HOE GA JE TE WERK:
LEPELGANZEN WAT HEB JE NODIG: - een houten lepel van 30 cm: T810 - witte pluimpjes: T208 - geel en wit fotokarton: 141725-141700 - wiebeloogjes zelfklevend: T2281 - witte verf: H021 - lijm: T054 - natuurraffia
Nadere informatiePaddenstoelen kweken in de klas
Paddenstoelen kweken in de klas Werkbladen 1. Woordweb 2. Hoe groeien onze paddenstoelen? Werkbladen groep 5 t/m 8 3. Hoe ziet mijn paddenstoel eruit? Versie: groep 5/6 en versie: groep 7/8 4. Recept:
Nadere informatieLesbrief Schaap 507 Voorstellingsproject Theater
Lesbrief Schaap 507 Voorstellingsproject Theater onderbouw primair onderwijs Colofon Ontwikkeling en tekst: André Verhagen Vormgeving en Lay-out: Alinde Hoeksma i.o.v. Cultuurkust Stichting Cultuurkust
Nadere informatieinhoud Herfst 1. Het weer 2. Overal blad 3. Zaden 4. Paddenstoelen 5. De eekhoorn 6. De egel 7. Insecten 8. Vogels op reis 9. Filmpje Pluskaarten
Herfst inhoud Herfst 3 1. Het weer 4 2. Overal blad 5 3. Zaden 6 4. Paddenstoelen 7 5. De eekhoorn 8 6. De egel 9 7. Insecten 10 8. Vogels op reis 11 9. Filmpje 12 Pluskaarten 13 Bronnen en foto s 15 Colofon
Nadere informatieLesbrief Uitvinders. Inleiding
Lesbrief Uitvinders Inleiding Ruben laat Sara zien dat hij een satéprikker door een ballon kan prikken zonder dat de ballon knapt! Ook kan hij een regenboog maken met een glas water. Sara vindt het erg
Nadere informatieDe Taallijn. Peuters Interactief met Taal
De Taallijn. Peuters Interactief met Taal Kriebelbeestjes! Bijlagen activiteitencyclus najaar Dorien Stolwijk en Willy van Elsäcker Redactie Annie van der Beek Op de volgende pagina: Bijlage 1 Voorbeeld
Nadere informatieEet smakelijk. ( 5 januari t/m 31 januari)
Eet smakelijk ( 5 januari t/m 31 januari) In dit thema staat eten centraal. De kinderen gaan fruit/groente proeven en ontdekken al spelenderwijs wat vies is en wat lekker is. Ook gaan we koekjes die ze
Nadere informatie