Hallo! Ik ben een gewone tuinslak. Als slak beleef ik heel wat.

Transcriptie

1 Hallo! Ik ben een gewone tuinslak. Als slak beleef ik heel wat. Inhoud: Blz. 2 Omschrijving Blz. 4 Handleiding begeleiding/ouders (kopieerbaar) Blz. 5 Lessuggesties voorbereiding Blz. 7 Lessuggesties evaluatie Blz. 8 Kopieerblad slakken hoofdband Voor de docenten Groep 1,2 3

2 Veldwerk Het Slakkenspoor Voor: Wanneer: Duur: Locatie: de onderbouw mei/juni ca 1 ¼ uur De Witte Schuur Doelstelling Ontdekken van het leven van de slak. Kennismaking met de natuur in onze directe leefomgeving. Wat levert het op? De leerlingen worden uitgenodigd om verrassende aspecten van de gewone natuur in het voorjaar te onderzoeken. Op speelse wijze volgen ze het leven van de slak en ontdekken ze processen en complexen van de natuur. Ze maken nader kennis met de slak en worden positief gestimuleerd in het versterken van de eigen relatie met de natuur. Algemeen: De activiteit het slakkenspoor is een zintuiglijk belevingspad. Er is een leer avonturentocht uitgezet en elk groepje gaat op zoek naar de slakken. De leerlingen maken op speelse manier kennis van het leven van de slak, zo gewoon en zo bijzonder. Welke dingen onderneemt een slak en welke gevaren liggen op de loer? De slak staat centraal, maar verschillende principes in de natuur worden uitgelicht, bijv: eten en gegeten worden, voortplanting en aanpassing. Leerlingen leren onze omgeving met alle zintuigen waar te nemen. Ze leren zich open te stellen voor geluiden, geuren en kleuren, maar ook hoe buitenshuis te gedragen. Hierbij wordt gestreefd naar positieve ervaringen. Positieve ervaringen dragen bij aan een positieve houding naar de eigen directe leefomgeving. Inhoud en verloop van de activiteit: De activiteit duurt ca 1 ¼ uur en vindt plaats bij MEC De Witte Schuur. De klas wordt door een medewerker van de Witte Schuur ontvangen. Na een inleiding gaat de klas, verdeeld in groepjes, op pad. Elk groepje krijgt een plattegrond en start bij een andere slak. In en om de heemtuin zijn verschillende slakkenopdrachten uitgezet. Tijdens de tocht worden op de aangegeven plaatsen de opdrachten voorgelezen en uitgevoerd. Alle groepjes lopen dezelfde route (en richting) en ieder groepje loopt in zijn eigen tempo. Er zijn 10 opdrachten, máár: maak liever 5 opdrachten mét aandacht, dan 10 zónder. Organisatie: In ons centrum staat alles klaar voor de klas. De leerlingen zijn voorbereid op de activiteit en er komen voldoende begeleiders mee. Een medewerker van de Witte Schuur ontvangt de klas en geeft een inleiding over de activiteit, waarna de klas in groepjes aan de slag gaat. De Witte Schuur: - Zorgt voor de volledige informatie voor de docenten. - Zorg voor veilige randvoorwaarden en duidelijke instructies. - Zorgt voor ontvangst en inleiding/afsluiting bij De Witte Schuur. De Leerkracht: - Komt met voldoende begeleiding voor de groepjes. - Heeft elke begeleider ruim van tevoren een handleiding gegeven (zie blz. 5) - Zorgt dat de klas op school voldoende wordt voorbereid op de activiteit. - De kinderen hebben het slakkenliedje geoefend. - Heeft de klas in groepjes verdeeld (ca. 4/5 kinderen per groepje). - Heeft de gedragscodes besproken. Docenteninformatie, het slakkenspoor 09 Pagina 2 van 8

3 Gedragsregels bij De Witte Schuur - Bij je groepje/begeleider blijven. - Luisteren naar de opdrachten. - Niet schreeuwen en/of rennen. - Op de paden blijven. - Geen bloemen, planten e.d. plukken. - Diertjes met rust laten, wees zo stil mogelijk om beter te kunnen waarnemen. - Voorzichtig behandelen van kleine diertjes zoals de slakken. Voorbereiding Een goede voorbereiding draagt bij aan een maximaal resultaat tijdens de activiteit. Tijdens de voorbereiding komen twee punten naar voren; inhoudelijk en het gedrag. Voor de inhoudelijke voorbereiding zijn een aantal lessuggesties voor u verzameld: Uiteraard kunt u zelf meer les-ideeën opzoeken. Let op: Ook voor de extra begeleiding die mee komt is voorbereiding gewenst. Overhandig hiervoor aan alle begeleiders ruim van te voren de handleiding die u achter in dit informatiepakketje vindt. Zo weet iedereen wat er gaat gebeuren en wat er precies van hen verwacht wordt. Aandachtspunt De kinderen komen in een nieuw gebied en gaan werken in een (voor hen) ongewone werkvorm. Het is belangrijk om met de kinderen de gedragsregels te bespreken. Dit gesprek heeft belangrijke educatieve aspecten. We gaan op avontuur met Slimpie in en om de heemtuin. Het is gewenst in kleine groepjes van ca. 4 kinderen te werken, zodat alle leerlingen betrokken blijven bij de activiteit. Het slagen hiervan, hangt mede af van de begeleiding. Docenteninformatie, het slakkenspoor 09 Pagina 3 van 8

4 Kopieerblad: Handleiding voor begeleiders bij het slakkenspoor vanuit De Witte Schuur Het slakkenspoor is een natuurbelevingpad. Het pad is in en rond de heemtuin uitgezet. Onderweg kom je slakken tegen en bij elke slak beleef je iets bijzonders en zonodig staat er een mandje met materialen bij. Op een speelse manier leren de leerlingen hun directe leefomgeving waar te nemen. Er wordt in groepjes van ca. 4 leerlingen gewerkt. (de activiteit duurt + 1¼ uur) Uit onze ervaring blijkt, dat eigen kinderen in de groep vaak moeizaam verloopt. Doel van de activiteit: De activiteit is speciaal voor de allerjongsten ontworpen. Beleving en ontdekking staan hierin centraal. Een belangrijk aspect in deze activiteit is; de leerhouding van de kinderen en het gedrag in de natuur en eigen omgeving. (u kunt ze daarbij helpen) U begeleidt een groepje kinderen van school. Na de inleiding krijgt u een boekje met de beschrijving van de opdrachten. De nummers van de opdrachten corresponderen met de nummers van de slakken. Langs het pad staan 10 slakken en bij elke slak hoort een opdracht en materialen. Elke groep werkt zelfstandig en in eigen tempo. Het gaat om het beleven en leren en niet om de snelheid. Gedragscodes: De groep blijft bij elkaar, niemand rent vooruit. De kinderen luisteren naar u. Ze blijven op de paden (lopen). Er wordt niets geplukt of kapot gemaakt. Laat dieren met rust; wees zo stil mogelijk om beter waar te nemen. Begeleidingstips: Laat de kinderen (indien mogelijk) bij elke opdracht zitten en lees de opdracht voor. Om de aandacht te vergroten kunt u fluisteren. Zorg dat alle kinderen in uw groepje betrokken blijven. (bijvoorbeeld door gerichte vragen te stellen aan een kind dat afgeleid is) Stimuleer de kinderen om over hun ervaringen, waarnemingen en bevindingen te vertellen. Bij sommige opdachten zijn materialen nodig, deze zitten in de mand bij de slak. Gebruik het zorgvuldig. Veel natuurplezier toegewenst! Docenteninformatie, het slakkenspoor 09 Pagina 4 van 8

5 Lessuggesties Naast dit informatiepakket kunt u veel ideeën op het internet vinden. De lessuggesties die u hier vindt, kunt u naar eigen inzicht gebruiken. Er worden zowel lessuggesties gedaan voor de voorbereiding als voor de verwerking. Voorbereiding 1 Slakkengesprek Ter voorbereiding van het bezoek aan de Witte Schuur kunt u een kringgesprek houden over slakken. U kunt de volgende vragen stellen. Met deze vragen test u de kennis die de kinderen al van slakken hebben. Wie heeft er wel eens een slak gezien Wat vind je van een slak? Hoe loopt een slak? (Je kunt wel zeggen dat een slak één voet heeft, die beweegt hij voort als een soort roltrap. Met behulp van een slijmspoor gaat dat wat soepeler.) Wanneer zie je veel slakken? (Als het geregend heeft) Waar leven slakken? (In de tuin, aan de onderkant van bladeren, onder hout of steen) Waarom zitten slakken onder hout of bladeren? ( Dan zijn ze veilig voor vogels, vaak vochtige plekken.) Wat eten slakken? (Ze houden van bladeren, sla en fruit) Welke soorten ken je? (Huisjesslak, Wijngaardslak, Naaktslak, Zeeslakken) Wat voor sprietjes zitten op zijn kopje? (Korte voelsprietjes zijn ook om mee te ruiken, de lange sprietjes zijn ogen op steeltjes) Zou een tuinder slakken ook leuk vinden? (Nee, ze eten zijn groenten en fruit op) Hoe groeit een slakkenhuisje? (Als een slak te groot wordt voor zijn huisje dan maakt hij aan de onderrand een extra randje totdat het weer past) Als het nou heel lang niet regent wat doet een slak dan om niet uit te drogen? (Dan zoek hij een koel donker plekje en sluit met een dubbele laag slijm, dat opdroogt tot een vliesje, de ingang van zijn slakkenhuis af) Ook leuk: U kunt het kringgesprek beginnen met een slakken-sokpop. Trek een sok over uw hand. Twee gaten in de bovenkant voor twee vingers (de ogen op steeltjes). De slak komt uit uw mouw tevoorschijn, zoals een slak uit zijn huisje. 2. De Slakkenbak. Om het onderwerp in de klas te introduceren kunt u samen met de kinderen een slakkenbak inrichten. Let op! Bij levend materiaal is de juiste verzorging nodig. Na een paar dagen worden de slakken weer vrij gelaten. Wat heb je nodig: een glazen bak een deksel of plastic folie (Maak geen deksel van papier, slakken eten hier gaatjes in en zullen ontsnappen!) steentjes, blaadjes, boomschors en takjes pot- of tuinaarde Hoe ga je te werk: Doe een laagje aarde in de glazen bak en leg daar wat steentjes, takjes, boomschors en blaadjes in. Ga met de leerlingen buiten speuren naar een paar slakken. Zet de slakken die je vindt voorzichtig in de glazen bak. Dek de bak af met een deksel of plastic folie (vergeet niet om er wat gaatjes in te maken). Let op: zet de slakkenbak niet in de zon. Tip: je kunt ook een bloempot schuin op zijn kop in de bak zetten, zodat slakken er onder kunnen kruipen. Docenteninformatie, het slakkenspoor 09 Pagina 5 van 8

6 Fijn proevers? Slakken hebben ook een voorkeur voor eten. Wat lusten zij graag? Je kunt de slakken voeren door ze elke dag iets anders op het menu zetten; wat fruit of groente (bijvoorbeeld een blaadje verse sla) te geven. Wat vinden ze het lekkerst? De etensresten van de vorige dag kun je dan meteen uit de bak halen. Hallo, goedemorgen: Als je de slakken met een plantenspuit besproeit worden ze actief en kun je ze goed bekijken. 3. Slakkenliedjes en versjes Dit versje is een onderdeel binnen de activiteit. Het zou leuk zijn wanneer je met de kinderen het versje al geleerd heeft. Lange, lange, langzaam aan Heeft geen pootjes om te staan Heeft een huisje op zijn rug Hoeft niet haastig, hoeft niet vlug Langzaam glijdt hij langs een takje Weet je het al? Het is een. Het heeft een huisje op zijn rug Daarom loopt het niet zo vlug t Kruipt langzaam over straat Ik denk dat je het nu wel raadt. 4. Slakken hoofdband om de kinderen alvast in de stemming te brengen, kun je een slakken hoofdband maken. Kopieer de afbeelding op (blz. 9) stevig papier. Laat de kinderen het slakje inkleuren en uitknippen of prikken, langs de kniplijn of bij goede motoriek langs de figuur. Doormiddel van verschillende kleuren hoofdbanden kun je de groepjes alvast indelen. Docenteninformatie, het slakkenspoor 09 Pagina 6 van 8

7 Verwerking: De kinderen hebben veel over de slak geleerd. Tijdens de avonturentocht is er veel beleefd. Ze weten dat er verschillende slakken zijn, dat ze blaadjes en vruchtjes eten, dat ze van donkere, vochtige plekjes houden en dat slakken voelsprieten en ogen op steeltjes hebben. Ook weten ze dat slakjes een huisje op hun rug hebben ter bescherming tegen gevaren. In een kringgesprek kunnen uw leerlingen hun indrukken en opgedane kennis reflecteren. U kunt met onderstaand raadseltje (wat ook in de avonturentocht aan bod kwam) het project afsluiten. U kunt samen met de kinderen verschillende soorten slakken knutselen met alles er op en er aan. (slijmspoor, voelsprieten, ogen op steeltjes, huisje etc.) 1. Snipperslak Laat de kinderen van gesnipperd papier een slakkenhuisje knutselen. Met wasco kan je er een lijfje onder tekenen. 2. Slak kleien Laat de kinderen een reep klei oprollen. Laat een stukje uitsteken. Dat is het lijfje van de slak. Laat er dan vier sprietjes op maken. Laat de klei uitharden/afbakken. De kinderen kunnen er van papier nog een blaadje onder maken of de slak schilderen. 3. Slakkenliedjes en versjes Tip: gebruik het versje de slak en de haas als bewegingsles De slak en de haas Heel, heel langzaam gaat de slak Met zijn huisje op zijn rug. Heel, heel langzaam gaat de slak Want een slak kan niet zo vlug. Maar zoef daar gaat het haasje Het haasje, het haasje Zoef daar gaat het haasje Hij is alweer terug Zoef daar gaat het haasje Het haasje, het haasje Zoef daar gaat het haasje Hij is alweer terug Slakje kom je buiten spelen Slakje kom je buiten spelen En wat wil je dan gaan doen? Als je zegt dat je wilt komen Geef ik je een dikke zoen! Kom nou spelen op het grasveld Doen we diefje-met-verlos? Wil je met me touwtjespringen Of gaan rennen in het bos? Wil je scheppen in de zandbak Gaan we zwemmen in de sloot Of wil jij de eendjes voeren Met wat kleine stukjes brood Versje Langzaam, langzaam, langzaam aan Slakje, kun je niet sneller gaan? Heb je geen voetjes, zoals ik? Wacht maar slakje, een ogenblik, Dan haal ik mijn speelgoed wagen En zal ik je voortaan dragen Docenteninformatie, het slakkenspoor 09 Pagina 7 van 8

8 Kopieerblad: slak voor op de hoofdband Docenteninformatie, het slakkenspoor 09 Pagina 8 van 8