Slimpie s slakkenspoor. docentenhandleiding
|
|
- Merel de Ridder
- 7 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Slimpie s slakkenspoor docentenhandleiding Inhoud 1 Omschrijving Slimpie s slakkenspoor Lessuggesties bij Slimpie s slakkenspoor Voorbereiding Verwerking Leerlingenwerkboekje Liedjes en versjes Handleiding voor begeleiders Slimpie s slakkenspoor Kopieerblad: slak voor slakkenhoofdband... 8 Milieu Educatie Centrum De Witte Schuur Wilhelminaplantsoen LS Enkhuizen T: (0228) E: info@mec.dewitteschuur.nl I:
2 1 Omschrijving Slimpie s slakkenspoor Voor: groep 1 t/m 3 Wanneer: mei t/m juli Duur: 75 minuten Locatie: De Witte Schuur Doelstelling De leerlingen maken kennis met de natuur in hun directe leefomgeving. Ze ontdekken verrassende aspecten van de natuur in het voorjaar en leren meer over slakken. Algemeen Slimpie s slakkenspoor is een speels zintuiglijk belevingspad. De leerlingen beleven een avontuur in de natuur, waarbij ze hun omgeving met alle zintuigen waarnemen. Spelenderwijs maken ze kennis met geluiden, smaken, kleuren, vormen en materialen in de natuur. Positieve ervaringen dragen bij aan een positieve houding naar de eigen, directe leefomgeving. Inhoud De leerlingen volgen het spoor van Slimpie de slak. Ze maken kennis met zijn omgeving en ontdekken zo van alles over het leven van Slimpie. Door verschillende spel- en leeropdrachten komen de leerlingen veel te weten over verschillende facetten van de natuur en over slakken. Ze leren hoe slakken geboren worden, hoe ze groeien, wat ze eten, wat ze doen, welke gevaren op de loer liggen en waarom ze zo bijzonder zijn. De slak staat centraal, maar ook verschillende principes in de natuur worden uitgelicht, zoals: eten en gegeten worden, voortplanting en de wijze waarop dieren zich aanpassen aan veranderingen in hun leefomgeving. De leerlingen gaan slakkenhuisjes sorteren. Ze kijken, voelen, luisteren en proeven. En er worden spelletjes gespeeld, zoals dierenmemorie en verstoppertje. Verloop van de activiteit De activiteit duurt ca. 1¼ uur en vindt plaats bij MEC De Witte Schuur. De klas wordt door een medewerker van De Witte Schuur ontvangen. Na een korte inleiding gaat de klas, verdeeld in groepjes, op pad. Elk groepje krijgt een plattegrond en een avonturenboekje met verhalen en opdrachten, die de begeleider tijdens de tocht voorleest. Elk groepje start bij een andere slak en loopt de route in dezelfde richting en in eigen tempo. Er zijn 10 slakken en dus ook 10 opdrachten. Maak liever 7 opdrachten mét aandacht, dan 10 zónder. Na ongeveer een uur komen alle groepjes terug naar De Witte Schuur. Een medewerker van De Witte Schuur sluit de activiteit af met een korte nabespreking van de opdrachten en de belevenissen van de leerlingen. Docentenhandleiding Slimpie s slakkenspoor MEC De Witte Schuur
3 Organisatie In De Witte Schuur staat alles voor de klas klaar. De activiteit wordt zoveel mogelijk door de begeleiders van school uitgevoerd. Er wordt in kleine groepjes van ca. 4 kinderen gewerkt. Op deze manier blijven alle leerlingen betrokken bij de activiteit. De Witte Schuur: - biedt informatie voor de docenten aan op de website - zorgt voor veilige randvoorwaarden en duidelijke instructies; - zorgt voor ontvangst en de inleiding/afsluiting bij De Witte Schuur. De leerkracht: - regelt voldoende begeleiding voor de groepjes; - geeft elke begeleider ruim van tevoren een handleiding (zie blz. 8); - bereidt de klas op school voor op de activiteit; - verdeelt de klas vooraf in groepjes (ca. 4 kinderen per groepje); - bespreekt de gedragsregels bij De Witte Schuur met de kinderen. Voorbereiding Het is belangrijk om de kinderen op school voor te bereiden. Een goede voorbereiding draagt bij aan een maximaal resultaat tijdens de activiteit. Voor de inhoudelijke voorbereiding hebben we een aantal lessuggesties voor u verzameld. Uiteraard kunt u zelf meer lesideeën opzoeken. Daarnaast vragen wij u om de kinderen voor te bereiden op het werken in een nieuw gebied buiten school en in een (voor hen) ongewone werkvorm. We hebben vanuit De Witte Schuur een aantal gedragsregels opgesteld. Het is belangrijk en tevens educatief om deze gedragregels met de kinderen te bespreken. Gedragsregels bij De Witte Schuur - Bij je groepje/begeleider blijven. - Luisteren naar de opdrachten. - Niet schreeuwen en/of rennen. - Op de paden blijven. - Geen bloemen, planten e.d. plukken. - Laat dieren met rust, wees zo stil mogelijk om beter te kunnen waarnemen. Aandachtspunt Het slagen van de activiteit hangt mede af van de begeleiding. Ook voor de begeleiders is voorbereiding gewenst. Overhandig daarom aan alle begeleiders ruim van te voren de handleiding die u achter in deze handleiding vindt. Zo weet iedereen wat er gaat gebeuren en wat er precies van hem/haar verwacht wordt. Docentenhandleiding Slimpie s slakkenspoor MEC De Witte Schuur
4 2 Lessuggesties bij Slimpie s slakkenspoor De lessuggesties die u hier vindt, kunt u naar eigen inzicht gebruiken. Er worden zowel lessuggesties gegeven ter voorbereiding als ter verwerking van de activiteit. Naast de aangeboden lessuggesties kunt u veel ideeën op het internet vinden. 2.1 Voorbereiding Kringgesprek Ter voorbereiding van het bezoek aan de Witte Schuur kunt u een kringgesprek houden over slakken. U kunt de volgende vragen stellen. Met deze vragen test u de kennis die de kinderen al hebben. Vragen over slakken - Wie heeft er wel eens een slak gezien? - Wat vind je van een slak? - Hoe loopt een slak? (Je kunt wel zeggen dat een slak één voet heeft, die beweegt hij voort als een soort roltrap. Met behulp van een slijmspoor gaat dat wat soepeler.) - Wanneer zie je veel slakken? (Als het geregend heeft.) - Waar leven slakken? (In de tuin, aan de onderkant van bladeren, onder hout of steen.) - Waarom zitten slakken onder hout of bladeren? (Dan zijn ze veilig voor vogels en daar is het vaak wat vochtig.) - Wat eten slakken? (Ze houden van bladeren, sla en fruit.) - Welke soorten slakken ken je? (Huisjesslak, Wijngaardslak, Naaktslak, Zeeslakken) - Wat voor sprietjes zitten er op de kop van een slak? (De korte voelsprietjes gebruikt de slak om te voelen en te ruiken, de lange sprietjes zijn ogen op steeltjes.) - Zou een tuinder slakken ook leuk vinden? (Nee, ze eten zijn groenten en fruit op.) - Hoe groeit een slakkenhuisje? (Als een slak te groot wordt voor zijn huisje, dan maakt hij aan de onderrand een extra randje totdat het weer past.) - Als het nou heel lang niet regent, wat doet een slak dan om niet uit te drogen? (Dan zoekt hij een koel donker plekje en sluit met een dubbele laag slijm, dat opdroogt tot een vliesje, de ingang van zijn slakkenhuis af) Extra: U kunt het kringgesprek beginnen met een slakken-sokpop. Trek een sok over uw hand. Twee gaten in de bovenkant voor twee vingers (de ogen op steeltjes). De slak komt uit uw mouw tevoorschijn, zoals een slak uit zijn huisje. Werkboekje, liedjes en versjes U kunt het werkboekje Slimpie s slakkenspoor (zie 2.3) gebruiken ter voorbereiding van het avonturenpad. Ook is het leuk om de kinderen voorafgaand aan het avonturenpad een liedje of versje over slakken te leren (zie 2.4). Docentenhandleiding Slimpie s slakkenspoor MEC De Witte Schuur
5 Slakkenhoofdband Om de kinderen alvast in de stemming te brengen, kunt u een slakkenhoofdband maken. Op bladzijde 9 vindt u een afbeelding van een slak voor op de hoofdband. Kopieer de afbeelding op stevig papier. Laat de kinderen het slakje inkleuren en uitknippen of uitprikken, langs de kniplijn of bij goede motoriek langs de figuur. Plak de slak vervolgens op een papieren hoofdband. Door verschillende kleuren hoofdbanden te gebruiken, kunt u de groepjes alvast indelen. 2.2 Verwerking Tijdens het avonturenpad hebben de kinderen veel beleefd en is er veel geleerd over de natuur en het leven van slakken. Ze weten waar slakken leven, wat slakken eten, hoe ze groeien, waarom ze een slijmspoor maken en welke dieren graag een slakje lusten. Ze ontdekken ook dat er in de natuur veel te zien, te horen, te proeven en te voelen is. - In een kringgesprek kunnen uw leerlingen hun indrukken en opgedane kennis reflecteren. - U kunt ter verwerking een slakkenbak inrichten in de klas. - U kunt de activiteit afsluiten door de leerlingen zelf een tekening te laten maken over iets wat ze tijdens het avonturenpad hebben ontdekt. Slakkenbak Na afloop van het avonturenpad kunt u samen met de kinderen een slakkenbak inrichten. Let op! Bij levend materiaal is de juiste verzorging nodig. Na een paar dagen worden de slakken weer vrij gelaten. Wat heb je nodig? - een glazen bak, - een deksel of plastic folie (Maak geen deksel van papier, slakken eten hier gaatjes in en zullen ontsnappen!), - steentjes, blaadjes, boomschors en takjes, - pot- of tuinaarde. Hoe ga je te werk? Doe een laagje aarde in de glazen bak en leg daar wat steentjes, takjes, boomschors en blaadjes in. Ga met de leerlingen buiten speuren naar een paar slakken. Zet de slakken die je vindt voorzichtig in de glazen bak. Dek de bak af met een deksel of plastic folie (vergeet niet om er wat gaatjes in te maken). Let op: zet de slakkenbak niet in de zon. Wat lusten slakken graag? Slakken hebben ook een voorkeur voor eten. Geef de slakken elke dag iets anders te eten; wat fruit of groente (bijvoorbeeld een blaadje verse sla). Zo kom je er achter wat ze het lekkerst vinden. Ruim ook elke dag het overgebleven eten van de vorige dag op. Docentenhandleiding Slimpie s slakkenspoor MEC De Witte Schuur
6 Tips - Zet een bloempot schuin op zijn kop in de bak, zodat de slakken er onder kunnen kruipen. - Als je de slakken met een plantenspuit besproeit worden ze actief en kun je ze goed bekijken. Werkboekje, liedjes en versjes U kunt het werkboekje Slimpie s slakkenspoor (zie 2.3) en liedjes en versjes (zie 2.4) ook gebruiken ter verwerking van het avonturenpad. Extra voor groep 3 Met de leerlingen in groep 3 kunt u iets dieper op de materie ingaan. Taalbegrip Geef aandacht aan de betekenis van nieuwe begrippen die tijdens het avonturenpad aan de orde zijn gekomen. Tweeslachtig: slakken zijn tweeslachtig, wat betekent dat ze zowel mannetje als vrouwtje zijn. In dierenwereld komen we dit niet veel tegen, maar in de plantenwereld wel. De meeste bloemen zijn tweeslachtig, omdat ze meeldraden en een stamper hebben. Weekdier: een weekdier is een dier met een heel zacht lichaam zonder botjes. Meestal hebben ze een uitwendig skelet in de vorm van een schelp. De meeste weekdieren leven in het water. De slak is het enige weekdier dat ook op het land leeft. Andere weekdieren zijn inktvissen, mosselen en strandschelpen. Slakken: schadelijke of nuttige dieren Vraag de leerlingen of zij slakken schadelijke of nuttige dieren vinden. En waarom? Mensen met een tuin vinden slakken vaak schadelijk, omdat ze sommige planten en groenten erg lekker vinden en opeten. De planten, die iemand met veel zorg heeft gezaaid of uitgeplant, zijn weg of beschadigd en dat is natuurlijk niet zo fijn. Denk samen met de kinderen na over manieren om slakken weg te houden bij de planten. Slakken zijn nuttig, omdat ze vaak juist afgevallen bladeren en bloemblaadjes opeten en rotte vruchten. Ze ruimen het afval van de natuur op. In hun lichaam verteren de slakken het plantmateriaal en vervolgens poepen ze het uit. De poep is weer een meststof voor de planten. Met hun wortels halen de planten voedingsstoffen uit de mest in de grond. Via de stengel gaat de voeding naar de bloemen en de bladeren van de plant. Wanneer de bladeren en bloemen verwelken en op de grond vallen, is de cirkel weer rond. Docentenhandleiding Slimpie s slakkenspoor MEC De Witte Schuur
7 2.3 Leerlingenwerkboekje Voor de leerlingen is er een werkboekje samengesteld met reken-, taal- en tekenpuzzels. We hebben het werkboekje uitgewerkt op twee niveaus: groep 1/2 en groep 3. U kunt de leerlingen zowel voorafgaand als na afloop van het avonturenpad in het werkboekje laten werken. De pagina s zijn ook als los werkblad te gebruiken. U kunt het werkboekje downloaden van de website van De Witte Schuur: Kies Onderwijs in het hoofdmenu en klik vervolgens in het linkermenu op Onderbouw en vervolgens op Slimpie s slakkenspoor'. 2.4 Liedjes en versjes De slak en de haas Heel, heel langzaam gaat de slak met zijn huisje op zijn rug. Heel, heel langzaam gaat de slak, want een slak kan niet zo vlug. Maar zoef daar gaat het haasje, het haasje, het haasje. Zoef, daar gaat het haasje, hij is alweer terug. Zoef daar gaat het haasje, het haasje, het haasje. Zoef daar gaat het haasje, hij is alweer terug. Versje Twee kleine slakjes hielden van elkaar. Ze gingen samen trouwen, toen werden ze een paar. Ze hebben toen hun huisjes, op elkaar gezet. Nu wonen ze gezellig, samen in een flat! Raadseltje Lange, lange, langzaam aan Heeft geen pootjes om te staan Heeft een huisje op zijn rug Hoeft niet haastig, hoeft niet vlug Langzaam glijdt hij langs een takje Weet je het al? Het is een. De dikke slak Op een tak, op een tak zat een dikke slak. En die droeg een slakkenhuisje, kriebel krabbel kruisje. Dat bracht ze naar de zwarte kat, die geen enkel huisje had. Wat is dat, wat is dat, zei de zwarte kat. Moet ik in dat slakkenhuisje, kriebel krabbel kruisje. Dat is voor mij toch veel te klein. Voor de kip zal het beter zijn. Trippetrip, trippetrip, deed die slimme kip. En ze keek naar het slakkenhuisje, kriebel krabbel kruisje. Pik, pik, deed toen die kippekop. At het arme slakje op. Docentenhandleiding Slimpie s slakkenspoor MEC De Witte Schuur
8 3 Handleiding voor begeleiders Slimpie s slakkenspoor vanuit De Witte Schuur Slimpie s slakkenspoor is een speels zintuiglijk belevingspad. Het pad is uitgezet in en rond de heemtuin naast De Witte Schuur. Onderweg komen de kinderen slakken tegen en bij elk slak beleven ze iets bijzonders. Op een speelse manier leren de leerlingen hun directe leefomgeving waar te nemen. We werken in deze activiteit in groepjes van ca. 4 leerlingen. Het slagen van deze activiteit hangt mede van de begeleiding af. Doel van de activiteit De activiteit is speciaal voor de allerjongsten ontworpen. De opdrachten zijn gericht op meer leren over slakken en het ontdekken van verrassende aspecten van de natuur. Belangrijk in deze activiteit is de houding van de kinderen en het gedrag in de natuur (en de eigen omgeving). Aanwijzingen - U begeleidt een groepje kinderen van school. - Langs het pad staan 10 slakken. Bij elke slak hoort een opdracht. - Na de inleiding krijgt u een avonturenboekje met een beschrijving van de opdrachten. De nummers van de opdrachten corresponderen met de nummers van de slakken. Bij elke opdracht hoort een kleine verhaaltekst om voor te lezen. Afhankelijk van het niveau van het groepje kunt u de tekst en opdracht aanpassen (iets weglaten of er iets anders bij verzinnen). - Bij sommige slakken staat een mandje met benodigde materialen voor de uitvoering van een opdracht. Zorg er a.u.b. voor dat de materialen alleen worden gebruikt waar ze voor bedoeld zijn en dat ze ook weer opgeruimd worden. - Elke groep werkt zelfstandig en in eigen tempo. Het gaat om het beleven en leren en niet om snelheid! Maak liever 7 opdrachten goed, dan 10 half! Begeleidingstips - Laat de kinderen (indien mogelijk) bij elke opdracht zitten en lees de opdracht voor. - Om de aandacht te vergroten kunt u fluisteren. - Zorg dat alle kinderen in uw groepje betrokken blijven. (bijvoorbeeld door middel van gerichte vragen te stellen aan een kind dat afgeleid is) - Stimuleer de kinderen om veel over hun ervaringen, waarnemingen en bevindingen te vertellen. Gedragsregels bij De Witte Schuur - Bij je groepje/begeleider blijven. - Luisteren naar de opdrachten. - Niet schreeuwen en/of rennen. - Op de paden blijven. - Geen bloemen, planten e.d. plukken. - Laat dieren met rust, wees zo stil mogelijk om beter te kunnen waarnemen. Veel ontdekking- en belevingsplezier toegewenst! Docentenhandleiding Slimpie s slakkenspoor MEC De Witte Schuur
9 4 Kopieerblad: slak voor slakkenhoofdband Docentenhandleiding Slimpie s slakkenspoor MEC De Witte Schuur
Hallo! Ik ben een gewone tuinslak. Als slak beleef ik heel wat.
Hallo! Ik ben een gewone tuinslak. Als slak beleef ik heel wat. Inhoud: Blz. 2 Omschrijving Blz. 4 Handleiding begeleiding/ouders (kopieerbaar) Blz. 5 Lessuggesties voorbereiding Blz. 7 Lessuggesties evaluatie
Nadere informatieHet konijnenpad van Lars en Lineke. docentenhandleiding
Het konijnenpad van Lars en Lineke docentenhandleiding Inhoudsopgave Omschrijving het konijnenpad van Lars en Lineke blz. 2 Lessuggesties bij het konijnenpad van Lars en Lineke blz. 4 Handleiding voor
Nadere informatieHet konijnenpad van Lars en Lineke. docentenhandleiding
Het konijnenpad van Lars en Lineke docentenhandleiding Inhoud 1 Omschrijving het konijnenpad van Lars en Lineke... 1 2 Lessuggesties bij het konijnenpad van Lars en Lineke... 3 2.1 Voorbereiding... 3 2.2
Nadere informatieAvonturenpad Stip. docentenhandleiding. illustraties: Merlijn Tukker Inhoudsopgave
Avonturenpad Stip docentenhandleiding illustraties: Merlijn Tukker Inhoudsopgave 1 Omschrijving Stip... 2 2 Lessuggesties bij Stip... 4 2.1 Voorbereiding... 4 2.2 Verwerking... 5 2.3 Werkboekje van Stip...
Nadere informatieAvonturenpad: Er waren eens twee kikkertjes
Avonturenpad: Er waren eens twee kikkertjes docentenhandleiding Inhoud 1 Omschrijving Er waren eens twee kikkertjes... 2 2 Lessuggesties bij Er waren eens twee kikkertjes... 4 2.1 Voorbereiding... 4 2.2
Nadere informatieHet wordt Zomer in het Kabouterbos
Het wordt Zomer in het Kabouterbos docentenhandleiding illustraties: Merlijn Tukker Inhoudsopgave 1 Omschrijving Het wordt Zomer in het Kaboutebos... 1 2 Lessuggesties Het wordt Zomer in het Kabouterbos...
Nadere informatieHet kikkerpad. veldwerk - onderbouw
Het kikkerpad veldwerk - onderbouw Inhoud: korte omschrijving opbouw en organisatie kikkertjeslied lessuggesties kopieerbladen: kleurplaat met versje handleiding begeleiding/ouders Milieu Educatie Centrum
Nadere informatieS l a k k e n Algemeen
S l a k k e n Algemeen Vooral in de herfst zie je heel veel slakken. Ze kruipen door de tuin en over de stoep. Op vochtige, donkere plekken gedijen ze goed. Als je een slak van dichtbij bekijkt zie je
Nadere informatieBloemen en hun bezoekers geneeskrachtige planten en smaakmakers
Bloemen en hun bezoekers geneeskrachtige planten en smaakmakers veldwerk - bovenbouw Inhoudsopgave Korte omschrijving... 1 Organisatie... 3 Het leerlingenwerkboekje... 3 Lessuggesties ter voorbereiding
Nadere informatieKleuren, geuren en vormen (voorjaar) veldwerk middenbouw. Inhoud: voorbereiding & lessuggesties kopieerblad werkblad kopieerblad begeleiding/ouders
Kleuren, geuren en vormen (voorjaar) veldwerk middenbouw Inhoud: Blz. 2 Blz. 3 Blz. 4 Blz. 6 omschrijving voorbereiding & lessuggesties kopieerblad werkblad kopieerblad begeleiding/ouders Milieu Educatie
Nadere informatieVeldwerk: Op avontuur in de natuur. groep 4,5,6. docentenhandleiding
Veldwerk: Op avontuur in de natuur groep 4,5,6 docentenhandleiding Inhoudsopgave Omschrijving Op avontuur in de natuur... 2 Organisatie en voorbereiding... 3 Lessuggesties bij Op avontuur in de natuur...
Nadere informatieKruidentuin in de klas
Kruidentuin in de klas Werkbladen Leerlingenwerkboek Groep 5 t/m 8 Zaden... 2 Kieming, een nieuw begin... 3 Testen kiemfactoren... 4 Kruidenkaart maken... 5 De bouw van een plant... 6 Herbarium maken...
Nadere informatieOp avontuur in de natuur (najaar) veldwerk groep 4,5,6
Op avontuur in de natuur (najaar) veldwerk groep 4,5,6 Inhoud: omschrijving blz. 2 achtergrondinformatie blz. 3 lessuggesties blz. 4 1.1 regenwormhotel blz. 4 1.2 regenwormonderzoek blz. 4 werkblad regenworm
Nadere informatieRegenwormen Tijdstip: in september, oktober en november, na een regenbui.
KB2 Tijdsinvestering: 45 minuten Regenwormen Tijdstip: in september, oktober en november, na een regenbui. 1. Inleiding Een mol eet per jaar wel 50 kg wormen. Dat is veel, maar als je bedenkt dat in je
Nadere informatieZaden en Kiemplanten
Zaden en Kiemplanten Lesbrief groep 5 t/m 7 Inhoud Inleiding... 1 Les 1: zaden en kiemplanten... 2 Les 2: Lekker... 4 Werkblad 1 Onderzoek: het zaad... 6 Werkblad 2 Proefje: kiemplanten... 7 Milieu Educatie
Nadere informatie,:,- ::s (\') ., - n. -==-. (\) ==} (\) (\) (ih. (\) (h. b,. (\)
ë' - ::s r,:,- -+ o -+ (\') 0 lo., o_ 0 - n. ==} -==-. < (ih o= (h b,. =g ) Tuinwandeling voor groep 1 / 2 van het primair onderwijs HET LIEVEHEERSBEESTJESPAD Tuin: Landzigt Tijdsduur: cira 1 uur Eigen
Nadere informatieAlleen maar zand? Groep 1,2,3 en 4. Bodemproject van IVN Veldhoven Eindhoven Vessem voor de basisschool.
Alleen maar zand? Bodemproject van IVN Veldhoven Eindhoven Vessem voor de basisschool. Doelgroep: Groep 1 t/m 4. Plaats: Rond de zandbak bij de school of elders. Doel: Ontdekken wat er allemaal in de grond
Nadere informatieGroep: Schrijf achter elk dier waar je denkt dat het woont. a) De mensen in het clipje laten aan andere mensen zien dat het hun huis en tuin is.
Naam: Groep: LES 3 - WERKBLAD 1 Kamertje te huur! SAMENWONEN Bekijk het clipje: Samenwonen. a) Met wie woon jij samen in en om jouw huis? Schrijf de namen op van de mensen die in jouw huis wonen. Welke
Nadere informatieNME-leerroute Kabouters in het Westerpark
NME-leerroute Kabouters in het Westerpark 1 Groep Tilburg, BS Jeanne d Arc Verhaal voor de kinderen In het Westerpark woont een kaboutervolk. Dat weten niet zoveel mensen, maar voor deze ene keer hebben
Nadere informatieLeerlingenhandleiding
Ordening Leerlingenhandleiding Onderwerp: Ordening Waarom dit practicum: Bij dit practicum ga je werken met de determineertabel. Met de determineertabel kun je gemakkelijk bepalen in welk rijk, orde en
Nadere informatieLesbrief Bodemdiertjes favoriete voedsel
Lesbrief Bodemdiertjes favoriete voedsel Doelgroep: Groep 4 t/m 8 Leerstofgebied: Wereldoriëntatie Werkvorm: Groepjes Duur: ± 30 minuten Doel van de opdracht: Leerlingen leren wat het favoriete voedsel
Nadere informatieInleiding Doelgroep Relatieschema Opzet van de lescyclus Opbouw van de lescyclus Doelstellingen...
1 Inhoudsopgave Inleiding... 3 1. Doelgroep... 4 2. Relatieschema... 4 3. Opzet van de lescyclus... 5 3.1. Opbouw van de lescyclus... 5 3.2. Doelstellingen... 5 4. Relatie met de kerndoelen & natuurmethoden...
Nadere informatieHet bonenexperiment. Lesbrief groep 5, 6 7. Inhoud
Het bonenexperiment Lesbrief groep 5, 6 7 Inhoud Inleiding... 1 Les 1 De boon: van zaad tot plant tot bloem tot zaad... 2 Les 2 Evaluatie bonenexperiment... 4 Instructieblad: het bonenexperiment... 5 Werkblad
Nadere informatieLesbrief Bodemdiertjes favoriete voedsel
Lesbrief Bodemdiertjes favoriete voedsel Doelgroep: Groep 6 t/m 8 Leerstofgebied: Wereldoriëntatie Werkvorm: Groepjes Duur: ± 30 minuten Doel van de opdracht: Leerlingen leren wat het favoriete voedsel
Nadere informatieSlakken. Tijdstip: mei tot en met oktober, slakken houden niet van zon maar zijn in de zomer toch te vinden.
KB4 Tijdsinvestering: 30 minuten Slakken. Tijdstip: mei tot en met oktober, slakken houden niet van zon maar zijn in de zomer toch te vinden. 1. Inleiding Slakken zijn weekdieren. Vandaar dat ze er week
Nadere informatieDoe- pad Watertorenweg. Achtergrond informatie voor de begeleider. Groep 5-6
Doe- pad Watertorenweg Achtergrond informatie voor de begeleider. Groep 5-6 Colofon Deze lesbrief in opgesteld door De Hortus, Centrum voor Natuur en Mileu, in opdracht van de Gemeente Harderwijk. Wij
Nadere informatieDoe- pad Watertorenweg
Doe- pad Watertorenweg Achtergrond informatie voor de begeleider. Groep 1-2 Colofon Deze lesbrief in opgesteld door De Hortus, Centrum voor Natuur en Milieu in opdracht van gemeente Harderwijk. Wij hebben
Nadere informatieWie ben jij? HANDLEIDING
HANDLEIDING Wie ben jij? Korte omschrijving lesactiviteit Iedereen legt vijf vingers op tafel. Om de beurt vertel je iets over jezelf, waarvan je denkt dat het uniek is. Als het inderdaad uniek is, dan
Nadere informatieKom eens uit je huisje! activiteitenboekje
Kom eens uit je huisje! activiteitenboekje ANMEC Kom eens uit je huisje! Activiteitenboekje Tekst Layout Marijntje van Gisbergen, Dineke Bult, Merieke Wijten, Marc Veekamp Jolanda van der Heijden Telefoon
Nadere informatieDAT VERDIENT EEN BLOEMETJE!
1B DAT VERDIENT EEN BLOEMETJE! - Tuinbouw - "ik hoor en ik vergeet, ik zie en ik onthoud, maar ik doe en ik begrijp" Naam:... Klas:... 1 Probleem Binnen enkele weken is het weer infodag en de directie
Nadere informatieWat weet jij over biologisch en over de bodem?
Met leuke vragen, opdrachten en experimenten voor thuis! Wat weet jij over biologisch en over de bodem? Biologisch, lekker natuurlijk! Heb je er wel eens over nagedacht dat alles wat je eet, van een plant
Nadere informatiePlant in de klas Instructieblad leerkracht Groep 6/7/8
Plant in de klas Instructieblad leerkracht Groep 6/7/8 Colofon Titel: Plant in de klas - Instructieblad leerkracht, groep 6/7/8 Auteurs: Nienke van den Berg Hilde Spitters (NIGZ) Redacteuren: John Luteijs
Nadere informatieDieren in de winter 3
Dieren in de winter 3 inhoud blz. 1. Winter 3 2. De egel 4 3. De vleermuis 5 4. De eekhoorn 6 5. De merel 7 6. De ree 8 7. De pad 9 8. Het lieveheersbeestje 10 9. Filmpjes 11 Bronnen en foto s 12 Colofon
Nadere informatieWe wensen u veel leer- en ontdekplezier bij de voorbereidingen op uw bezoek aan Roodkapje! Onderdeel Omschrijving Begeleiding Benodig de tijd 3.
1. Inleiding... 1 2. Doelen... 1 3. Lesopbouw... 1 3.1 Voorbereiding op school... 2 3.2 Bezoek aan Roodkapje bij De Helderse Vallei... 3 3.3 Verwerking op school... 4 Bijlage 1: Bezoek expositie Roodkapje...
Nadere informatieGlibber de Slak Het verhaal Door wie Themathiek: Glibber de Slak Robbie van de Poppenkast
Glibber de Slak Gespeeld in een echte poppenkast met grote herkenbare hand- stok- en bekpoppen. Met filmpjes, een draaiend decor, en leuke meezingliedjes begeleid op gitaar. Het verhaal Glibber de Slak
Nadere informatieDoe- pad Watertorenweg
Doe- pad Watertorenweg Achtergrond informatie voor de begeleider. Groep 3-4 Colofon Deze lesbrief in opgesteld door De Hortus, Centrum voor Natuur en Mileu, in opdracht van de Gemeente Harderwijk. Wij
Nadere informatieinh oud 1. Dieren in de winter 2. De egel 3. De vleermuis 4. De eekhoorn 5. De merel 6. De ree 7. De pad 8. Het lieveheersbeestje 9.
Dieren in de winter inhoud 1. Dieren in de winter 3 2. De egel 4 3. De vleermuis 5 4. De eekhoorn 6 5. De merel 7 6. De ree 8 7. De pad 9 8. Het lieveheersbeestje 10 9. De koe 11 10. Filmpjes 12 Pluskaarten
Nadere informatieBoterbloemen in het gras
Boterbloemen in het gras Achtergrondinformatie De boterbloem behoort tot de familie der ranonkelachtigen. De wetenschappelijke naam Ranunculus betekent in het Latijn: kikkertje. Veel soorten hebben namelijk
Nadere informatieKOOL ONDERBOUW GROEP 1/2/3
KOOL ONDERBOUW GROEP 1/2/3 LESOPZET Samenvatting In een plastic draagzak of een doos met een gat is een witte kool, een stuk broccoli, spruitjes of boerenkool verstopt. De leerlingen voelen en mogen na
Nadere informatieNatuur dagboek. Op ontdekking in je achtertuin
Natuur dagboek Op ontdekking in je achtertuin Hey daar! Dit is jouw eigenste, hoogst persoonlijkste Dit natuurdagboek is van natuurdagboek. Trek de tuin, het park of het bos in. Gebruik je ogen, oren en
Nadere informatie2. Maak met de 4 buizen een vierkant op de grond. Dit is het zoekraam.
Opdracht 1. Gebruik je ogen goed. In het bos kun je van alles ontdekken! Komen er onder de bomen verschillende soorten insecten en of bodemdiertjes voor? Het beste bos 1. Materiaal tas 1: zoekraam, 1 schepje,
Nadere informatieGroene tomaten rijp maken
Groene tomaten rijp maken Is het het einde van het seizoen en heb je nog wat onrijpe, groene tomaten aan je plant zitten? Hier zijn wat simpele suggesties om ze rijp te maken, waarbij je gebruik maakt
Nadere informatieMolsla Paardenbloem. Achtergrondinformatie
Molsla Paardenbloem Achtergrondinformatie De paardenbloem is een zeer algemeen voorkomende plant. In gazons, graslanden, bermen en ruigten kun je hem vaak aantreffen. De paardenbloem behoort tot de familie
Nadere informatieIntroductieles. Vogels in de klas. groep 5/6. Handleiding leerkracht. Inhoud in het kort. Kerndoelen. Lesdoelen
Handleiding leerkracht Vogels in de klas Introductieles Inhoud in het kort Voor de groepen 5-6 bieden we, naast verbale activiteiten, een werkblad aan waarmee de leerlingen aan de slag gaan. In deze les
Nadere informatieSPREEKBEURT LANDHEREMIETKREEFT
l a n d e l i j k i n f o r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n SPREEKBEURT LANDHEREMIETKREEFT ONGEWERVELDEN OVER HOUDEN VAN HUISDIEREN WE HEBBEN DE BELANGRIJKSTE INFORMATIE OVER
Nadere informatieNME-leerroute Aarde, lucht en water
NME-leerroute Aarde, lucht en water 3 Groep 1 Tilburg, BS Jeanne d Arc Verhaal voor de kinderen Wat hoor ik daar, een steentje in het water? Deze is zwaar en zakt naar de bodem. Wat zie ik daar, een mooie
Nadere informatieDe kleine beestjesclub
Thema: mini Biologie Dieren Insecten en spinnen Moeilijkheid: * Tijdsduur: ** Juf Nelly De kleine beestjesclub Doel: Na deze opdracht weet je meer over verschillende insecten Uitleg opdracht Je luistert
Nadere informatieWriemelbeestjes. Als je een holletje gaat graven kom je kleine beestjes tegen. Kun jij kleine beestjes vinden als je in de bladhoop graaft?
Spits je lepeloren Ga zitten en doe je ogen dicht. Draai je lepeloren naar alle kanten. Wat kun je allemaal horen? Hoor je andere konijnen? Sluipt daar een vos door de struiken? Of is het de wind? Laat
Nadere informatieVolg de aanwijzingen en ontdek met de cijfercode wat de naam van de boom is. Onze boom heet :...
Rode opdracht: bomen Pak de boomzoeker 1, 2 en 3 uit de werkmap Volg de aanwijzingen en ontdek met de cijfercode wat de naam van de boom is. Onze boom heet :... Kijk goed naar deze boom om te zien of het
Nadere informatie1. Samen maken we muziek vandaag
1. Samen maken we muziek vandaag We verzamelen voor het gebouw van de Natuurtuin Na een korte inleiding zingen we samen het lied samen maken we muziek vandaag. Dit lied zullen we telkens zingen als we
Nadere informatieStadsvogels. veldwerk - bovenbouw
Stadsvogels veldwerk - bovenbouw Inhoud: Blz. 2 korte omschrijving Blz. 3 docentenhandleiding Blz. 4 kopieerbladen werkboekje Blz. 5 lessuggesties Blz. 6 handleiding begeleiding/ouders bijlagen: kopieerbladen
Nadere informatieDOCENT. Thema: natuur BOMEN BIJ MIJN SCHOOL. groep 3 en 4. Stadshagen
In groep 1 en 2 hebben de leerlingen binnen dit thema geleerd dat er in de natuur verschillende kleuren, vormen en texturen te vinden zijn. De leerlingen in groep 3 en 4 richten zich in dit thema op bomen.
Nadere informatiebijenpad
bijenpad Uitleg Loop met de kinderen een bijenpad en ontdek op die manier wat bijen doen en hoe ze leven. Ontdek dit door opdrachten en spelletjes te doen over bijen. Tip Maak groepjes van de klas en laat
Nadere informatieBIOBOER. Maar vandaag is het aardoliealarm. Kijk op je aardoliekaart of er voor jou een probleem is.
BIOBOER 1 Hoe het elk jaar gaat... Om goed te kunnen zaaien, moet de aarde los. Daarvoor gebruik je een tractor. Dat gaat vlot. Neem reuzenpassen en ga 5 vakjes vooruit! Maar vandaag is het aardoliealarm.
Nadere informatie1a. Hoeveel tuinslakken zie je op de foto? 1b. En hoeveel slakken van een andere soort?
Waarnemen de tuinslak en klimaatverandering Tuinslakken hebben verschillende kleuren huisjes. Hun huisjes kunnen bruin, roze of geel zijn. Ook hebben sommige strepen (banden) op hun huisjes en anderen
Nadere informatieInleiding Doelgroep Relatieschema Opzet van de lescyclus Algemeen doel De doelstellingen...
1 Inhoudsopgave Inleiding...3 1. Doelgroep...4 2. Relatieschema...4 3. Opzet van de lescyclus...5 3.1. Algemeen doel...5 3.2. De doelstellingen...5 4. Relatie met de kerndoelen...6 5. Voorbereidende activiteit
Nadere informatieIk laat je ontdekken hoe de mensen hier vroeger leefden. En je leert over de omgeving; over de grond, de bomen en de beestjes.
HALLO! IK BEN EDDY DE EGEL. VANDAAG NEEM IK JE MEE OP ONTDEKKING IN DE SPITKEET! WIJ EGELS SCHARRELEN AL HEEL LANG TUSSEN DE MENSEN. MEESTAL ZIE JE ONS NIET MAAR WIJ ZIEN VAN ALLES! Ik laat je ontdekken
Nadere informatieLespakket Zomerzon. Instructieblad groep 1 & 2. Inhoud pakket - Achtergrondinformatie. Lessuggesties:
Lespakket Zomerzon Instructieblad groep 1 & 2 Inhoud pakket - Achtergrondinformatie - Instructieblad groep 1 & 2 - Materialen van het pakket: * Memoriespel * 2 potjes voor de kievitsbonen * 1 potje voor
Nadere informatieAardoliealarm in het bos
de graad > Landbouw > lesmateriaal > spelkaarten Aardoliealarm in het bos BIOBOER Om goed te kunnen zaaien, moet de aarde los. Daarvoor gebruik je een tractor. Dat gaat vlot. Neem reuzenpassen en ga 5
Nadere informatieKooi. Lesaanbod
Lesaanbod 2016-2017 Kooi Les groep aug sept okt nov dec jan feb mrt apr mei juni juli Beestenboel 1/2 X X Wauw, t leeft 1/2 X X In de sloot, uit de sloot 3/4 X X Huisdieren 3/4 X X Uitvogelen 5/6 X X Knaagdieren
Nadere informatieDe composthoop Een composthoop bij school
De composthoop Afval in de natuur bestaat eigenlijk niet. Alles wat op de bodem komt, wordt uiteindelijk verteerd door bodemdieren, schimmels en bacteriën. In een composthoop gebeurt precies hetzelfde
Nadere informatieSpeel mee met de dieren in het bos
bij het boek Een muis om van te houden van Ans Heij-de Boer Tien dieren voor op je vingers Vingerpoppetjes maken en hoe speel je ermee? * Liedje bij de vingerpoppetjes * Doe de dieren na * Speel mee met
Nadere informatieDocentenhandleiding Onderzoek Leefomgeving
Docentenhandleiding Onderzoek Leefomgeving Doelgroep: Groep 6,7 en 8 Leerstofgebied: Natuur en techniek Werkvorm: Buiten in groepjes van 3 leerlingen Duur: 45 minuten buiten + 30 minuten nabespreken in
Nadere informatieLestips bij. Thema s: insect, natuur, versje
Lestips bij Algemene tips Een kriebeldierenspel: de kleuters linken schaduwen van kriebeldieren aan de prenten van de dieren. Speel een schimmenspel voor de kinderen. Neem de diervormen over op zwart papier
Nadere informatieVerwonderen STICHTING KIND EN VOEDING. Groep 4, 5 en 6
Verwonderen Groep 4, 5 en 6 Leerdoel De kinderen: - verwonderen zich over voedsel. - gebruiken hun zintuigen (ogen, neus, mond) om voedsel bewust te bekijken, te proeven en te ruiken. - ontdekken wat de
Nadere informatieWriemelbeestjes. Aanwijzingen begeleider: Laat gevangen diertjes naderhand weer los.
Spits je lepeloren Ga zitten en doe je ogen dicht. Draai je lepeloren naar alle kanten. Wat kun je allemaal horen? Hoor je andere konijnen? Sluipt daar een vos door de struiken? Of is het de wind? Laat
Nadere informatieLeerpad Natuurbeleving kleuters Lesduur: ca 60 minuten Bestemd voor groep 1/2/3 Sluit aan bij kerndoel: 39, 40a
Leerpad Natuurbeleving kleuters Lesduur: ca 60 minuten Bestemd voor groep 1/2/3 Sluit aan bij kerndoel: 39, 40a Inleiding Korte omschrijving van de les: In groepjes van 4 kinderen lopen ze begeleid de
Nadere informatieDe grond waarop wij wonen
GROEP 3/4 De grond waarop wij wonen Doel: Planten horen bij de grond waarop wij wonen Dit onderdeel gaat over het onderzoekend verkennen van de planten in de omgeving van de kinderen van de onderbouw.
Nadere informatieBoer zoekt hulp NME-les voor groep 3 en 4
Boer zoekt hulp NME-les voor groep 3 en 4 Handleiding leerkracht H Inleiding Vooraf: Op school hebben de leerlingen al nagedacht over hoe het zou zijn op de kinderboerderij. Wat zou een boer allemaal moeten
Nadere informatieVerwonderen STICHTING KIND EN VOEDING. Groep 7 en 8
Verwonderen Groep 7 en 8 Leerdoel De kinderen: - Verwonderen zich over voedsel. - Denken na over smaak. - Ze leren de hoofdsmaken en zintuigen (opnieuw) kennen en ervaren. - Ontdekken wat de rol is van
Nadere informatie4-7 jaar Scharrelavontuur. 4-7 jaar Scharrelavontuur. Sterke geuren. Aardegeuren. Pluk een blaadje van een plantje.
Sterke geuren Pluk een blaadje van een plantje. Wrijf erover met je vingers, en verkreukel het blaadje een beetje. Ruik nu eens. Laat elkaar je blaadje ruiken. Waar ruikt het naar? Aardegeuren Ga op de
Nadere informatieOp het strand. Ben jij ook wel eens aan zee geweest? En heb je toen ook schelpen gezocht? Waar was jij in de vakantie? Ik was. mesheft.
Op het strand Els en Tim zijn terug. Ze zijn op vakantie geweest. Helemaal naar Frankrijk. Ze hebben daar gespeeld met nieuwe vriendjes. Ook hebben ze gezwommen in zee. Op het strand lagen mooie schelpen.
Nadere informatieThema Zintuigen. BSO in 2 nature Bushraft activiteit. www.in2nature.eu info@in2nature.eu. stichting in2nature. www.in2nature.eu info@in2nature.
BSO in 2 nature Bushraft activiteit www..eu info@.eu Thema Zintuigen www..eu info@.eu Johan en Sandra Van der Wielen Verbindingsweg 22 3921DM Elst (ut) 0318-471974 Triodos: 390288675 KvK: 30264584 Inleiding
Nadere informatie2 > Kerndoelen 11. 4 > Aan de slag 15. 5 > Introductie van de manier van werken 22. 6 > Mogelijke werkvormen en de plaats op het rooster 27
Inhoud 1 > Uitgangspunten 9 2 > Kerndoelen 11 3 > Materialen 12 4 > Aan de slag 15 5 > Introductie van de manier van werken 22 6 > Mogelijke werkvormen en de plaats op het rooster 27 7 > Waarom samenwerkend
Nadere informatieDe GPS bomenspeurtocht
De GPS bomenspeurtocht veldwerk - bovenbouw Inhoudsopgave Korte omschrijving... 2 Organisatie... 3 Met bomen in de klas... 4 Lessuggesties ter voorbereiding van de bomenspeurtocht... 4 Lessuggesties ter
Nadere informatieBezoek aan de Stadsboerderij
Bezoek aan de Stadsboerderij Begeleide activiteit voor groep 1-2 op één van de Stadsboerderijen van Den Haag. Haagse scholen kunnen deze les aanvragen via www.milieueducatiedenhaag.nl Er kan gekozen worden
Nadere informatieKleine beestjes Tijdstip: Deze activiteit kan in de lente, zomer of herfst en door alle groepen gedaan worden.
KB0 Tijdsinvestering: 60 minuten Kleine beestjes Tijdstip: Deze activiteit kan in de lente, zomer of herfst en door alle groepen gedaan worden. 1. Inleiding Kleine beestjes vinden kun je overal en in elk
Nadere informatieWebboek. Taalontwikkeling spelletjes
Taalontwikkeling Binnen het thema Grootte hebben we gekozen voor het boek de gele ballon. Dit is een groot boek met illustraties zonder tekst. De bedoeling is om op elke pagina een gele ballon te vinden.
Nadere informatieMINIDIERENSAFARI - veldwerkopdrachten met ongewervelden-
MINIDIERENSAFARI - veldwerkopdrachten met ongewervelden- Aanwijzingen voor de leerkracht Kinderen willen doorgaans bij natuureducatieve activiteiten dieren zien. Aangezien de meeste dieren eerder zo snel
Nadere informatieProject: Zintuigen handleiding
Project: Zintuigen handleiding Doelgroep: het project is geschikt voor alle groepen van het basisonderwijs, maar is uitgewerkt voor de groepen 1, 2 en 3. Doel: Kinderen leren al hun zintuigen te gebruiken
Nadere informatieNog 1 nachtje slapen Docentenhandleiding. augsustus 2017
Nog 1 nachtje slapen Docentenhandleiding 1 Beste docent, Wat leuk dat u met uw groep binnenkort naar Museum Catharijneconvent komt om deel te nemen aan het programma Nog 1 nachtje slapen. Dit programma
Nadere informatieDe paashaas schildert eieren
april 2015 vanaf 4 jaar De paashaas schildert eieren tekst: Marian van Gog muziek: Ton Kerkhof De paashaas schildert eieren 1 In rood en groen en geel. Wat maakt hij er weer veel. Refrein: Paashaas, paashaas.
Nadere informatie1. Inleiding... 3. Doelgroep...3 Doelstelling...3. 2. Relatie met de kerndoelen... 4. 3. Voorbereiding op school... 6. 4. De les op de tuin...
Inhoudsopgave 1. Inleiding... 3 Doelgroep...3 Doelstelling...3 2. Relatie met de kerndoelen... 4 3. Voorbereiding op school... 6 4. De les op de tuin... 6 Introductie leslokaal of overkapping (15 min):...6
Nadere informatieInleiding Doelgroep Relatieschema Opzet van de lescyclus Algemeen doel van de lescyclus... 5
1 Inhoudsopgave Inleiding... 3 1. Doelgroep... 4 2. Relatieschema... 4 3. Opzet van de lescyclus... 5 3.1. Algemeen doel van de lescyclus... 5 3.2. De doelstellingen... 5 4. Relatie met de kerndoelen...
Nadere informatieOriëntatie Als de planten binnenkomen, moet er nog veel gebeuren voordat ze winkelklaar zijn.
Opdrachten Planten uitpakken Doel Na deze opdracht kun je kamerplanten uitpakken en winkelklaar maken. Benodigheden Bij deze opdracht heb je nodig: verschillende kamerplanten; een set sierpotten; naambordjes;
Nadere informatieHoe werk je met het projectenboek?
Hoe werk je met het projectenboek? In dit boek ga je allerlei opdrachten maken met bloemen in de hoofdrol. Je gaat toepassen wat je in de afgelopen jaren hebt geleerd. Ook leer je er nog een hoop nieuwe
Nadere informatieDocentenhandleiding Papegaai Paulo Groep 0, 1 en 2
Docentenhandleiding PAPEGAAI PAULO 'horen en vergeten, zien en onthouden, doen en begrijpen' Inleiding Sinds schooljaar 2013-2014 is er een les voor kleuters en (de oudste) peuters beschikbaar, Papegaai
Nadere informatieVoorbereiding post 5. Mmm... lekker snoepen! Groep
Voorbereiding post 5 Mmm... lekker snoepen! Groep 1-2-3-4 Welkom bij IVN Valkenswaard-Waalre Dit is de digitale voorbereiding op post 5: Mmm... lekker snoepen!, voor groep 1, 2, 3 en 4. Inhoud: Algemeen
Nadere informatieGa naar de grote boom. Lees voor uit het boek: Ga linksom naar de blauwe knoppen. Lees de tekst:
Ga naar de grote boom. Lees voor uit het boek: Horen Ga linksom naar de blauwe knoppen. Lees de tekst: Beluister de geluiden. Bespreek : Welke geluiden hoor je? Wie of wat maakt het geluid? Kijken Ga verder
Nadere informatieBuitenles THEMA-handleiding Ribbeltje is zijn geheugen kwijt Groep 3 en 4
BuitenWijs samen sterk in NME BuitenWijs brengt mensen actief met het buiten in aanraking, zodat zij wijs omgaan met hun eigen leefomgeving Buitenles THEMA-handleiding Ribbeltje is zijn geheugen kwijt
Nadere informatie* Bloemen van heel dichtbij *
* Bloemen van heel dichtbij * Benodigdheden Verschillende soorten bloemen (activiteit 1) Blinddoek (activiteit 1) 1 bloem (per kind - activiteit 2) Papier (activiteit 2) Plakband (op voorhand al zoveel
Nadere informatieVoorbereiding post 4. Mondjes open mondjes dicht Groep 7-8
Voorbereiding post 4 Mondjes open mondjes dicht Groep 7-8 Welkom bij IVN Valkenswaard-Waalre Dit is de digitale voorbereiding op post 4: Mondjes open mondjes dicht, voor groep 7 en 8. Inhoud: Algemeen
Nadere informatieLesbrief Kikker in de kou
Lesbrief Kikker in de kou Groep 1 t/m 4 basisonderwijs Deze lesbrief is gemaakt ter gelegenheid van Warme Truiendag 2009 door De Groene Poolster te Den- Helder en geactualiseerd en bijgewerkt door MEC
Nadere informatieHoe werk je met het projectenboek?
Hoe werk je met het projectenboek? In dit boek ga je allerlei opdrachten maken met dieren in de hoofdrol. Je gaat toepassen wat je in de afgelopen jaren hebt geleerd. Ook leer je er nog een hoop nieuwe
Nadere informatieHet kiemen van zaden
Het kiemen van zaden Dit Werkblad is van... Bij deze opdrachten gaan we in een aantal weken het ontkiemen van zaden volgen. We hebben daarvoor bonen uitgekozen, omdat dit zaden zijn, waarbij de ontkieming
Nadere informatieThemawandeling Herfst
Themawandeling Herfst Leerdoelen: De leerlingen tonen respect voor de natuur De leerlingen kunnen enkele typische herfstverschijnselen uit het bos verklaren De leerlingen kunnen op een aangepaste manier
Nadere informatieLesbrief Kikker in de kou
Lesbrief Kikker in de kou Groep 1 t/m 4 basisonderwijs Deze lesbrief is gemaakt ter gelegenheid van Warme Truiendag 2009 door De Groene Poolster te Den- Helder en geactualiseerd en bijgewerkt door MEC
Nadere informatieNog 1 nachtje slapen Docentenhandleiding. September 2017
Nog 1 nachtje slapen Docentenhandleiding 1 Beste docent, Wat leuk dat u met uw groep binnenkort naar Museum Catharijneconvent komt om deel te nemen aan het programma Nog 1 nachtje slapen. Dit programma
Nadere informatieGROENTE & FRUIT LESPAKKET
MAAK KENNIS MET HET LESPAKKET LESPAKKET: MAAK KENNIS MET MAAK KENNIS MET HET LESPAKKET INLEESBLAD Beste leerkracht, Maak kennis met het Groente en Fruit lespakket van de Louis Bonduelle Foundation. Het
Nadere informatiePaddenstoelen De herfst is echt paddenstoelentijd. Vooral als het buiten lekker vochtig is schieten de paddenstoelen als paddenstoelen uit de grond!
Paddenstoelen De herfst is echt paddenstoelentijd. Vooral als het buiten lekker vochtig is schieten de paddenstoelen als paddenstoelen uit de grond! Raadseltje: Een stoel in een bakje zie ik in de koelkast
Nadere informatie