Advies & trainingscentrum in bijzondere wetten. Frank Joosten

Transcriptie

1 Frank Joosten Advies & trainingscentrum in bijzondere wetten De inrichting In artikel 7 van de wet staat vermeld dat en vergunning is vereist voor iedere inrichting (lid 1). Er kan geen vergunning worden verleend voor het uitoefenen van het horecabedrijf of slijtersbedrijf anders dan in een inrichting (lid 2). Deze inrichting moet vervolgens voldoen aan bepaalde inrichtingseisen. Deze verplichting is opgenomen in artikel 10 van de wet en is nader uitgewerkt in het Besluit eisen inrichtingen Drank- en Horecawet. Geen inrichting Dat betekent dus dat ondernemers met rondreizende bedrijven, zoals kermisexploitanten of eigenaren van mobiele poffertjeskramen, of ondernemers die drank verstrekken buiten hun eigen bedrijf, bijvoorbeeld gedurende een evenement, op een locatie of in een lokaliteit die geen inrichting is in de zin van de Drank- en Horecawet geen vergunning kan worden verstrekt. Voor het verstrekken van alcoholhoudende dranken in deze situaties kan een ontheffing worden aangevraagd op grond van artikel 35 van de wet. De inrichtingseisen Het Bouwbesluit In artikel 2 van het Besluit eisen inrichtingen Drank- en Horecawet staat nadrukkelijk vermeld dat, onverminderd het Bouwbesluit, een inrichting waarin het horecabedrijf wordt uitgeoefend, moet voldoen aan de in artikelen 3 tot en met 7 van het Besluit eisen inrichtingen Drank- en Horecawet vervatte bepalingen. In artikel 8 van het Besluit eisen inrichtingen Drank- en Horecawet staat vermeld dat, onverminderd het Bouwbesluit, een inrichting waarin het slijtersbedrijf wordt uitgeoefend moet voldoen aan de in artikelen 9 tot en met 11 van het Besluit eisen inrichtingen Drank- en Horecawet vervatte bepalingen Aldus: Inrichtingen waarin het horecabedrijf óf slijtersbedrijf wordt uitgeoefend moeten, naast de regels van het Bouwbesluit, tevens voldoen aan de eisen van het Besluit eisen inrichtingen Drank- en Horecawet De gemeentelijke (bouw)inspecteurs/controleurs moeten daarmee bij de controle van de inrichtingseisen ter plaatse in het horeca- en slijtersbedrijf rekening houden. Aan elkaar grenzende ruimten Nadrukkelijk wordt gewezen op artikel 1, lid 2 van genoemd Besluit. In dit artikellid wordt namelijk aangegeven dat aan elkaar grenzende ruimten als één lokaliteit worden beschouwd, wanneer zij zijn verbonden door een permanente wandopening met een hoogte van ten minste 2,20m van de vloer af gemeten en een breedte van ten minste twee/derde van de scheidingswand met een minimum van 2,40m, of slechts zijn gescheiden door een afscheiding van geringere hoogte dan 1,25 m van de vloer af gemeten. Op de volgende pagina wordt een en ander verduidelijkt:

2 Scheidingswand: Minimale hoogte = 2,40 m. Minimale breedte scheidingswand = 3.60 m. Breedte = 0,60 m. Wandopening met een minimale hoogte van 2,20 m. Breedte = 0,60 m. Wandopening met een minimale breedte van 2,40 m. Minimale hoogte =1,25 m. Voorbeeld van een afscheiding van geringe hoogte (hek): Opening / deur in het hekwerk dat is voorzien van een slot (*) (*) Wanneer het hekwerk dient als toegang tot de horecalokaliteit, moet dat hekwerk over en toegangsdeur beschikken, voorzien van een slot. Deze eis komt voort uit het feit dat in artikel 1 van de Drank- en Horecawet, is aangegeven dat een horecalokaliteit een lokaliteit is dat is voorzien van een afsluitbare toegang. Uiteraard behoeft de afscheiding niet te worden voorzien van een afsluitbare toegang, wanneer het hekwerk slechts dient als fysieke afscheiding.

3 Let wel, er moet dus sprake zijn van een permanente wandopening en een wandopening vereist een wand. Niet iedereen ziet dit altijd even scherp. Een vernauwing van het lokaal of de verlaging van een plafond wordt dan ten onrechte als wand gezien. Kan de opening worden afgesloten met bijvoorbeeld een vouwwand of een gordijn, dan is er sprake van een niet-permanente opening. Een van beide ruimten (voor of achter de vouwwand) moet dan voldoen aan de oppervlakte-eis van 35m2. Beide lokalen moeten voldoen aan de overige eisen. Reikt een vouwwand van wand tot wand en van het plafond tot de vloer, dan is sprake van een voorziening waarmee een deel van het lokaal kan worden afgezonderd, en dat is toegestaan. Voor horecabedrijven gelden onderstaande eisen: 1. de inrichting moet voldoen aan de eisen van het Bouwbesluit; 2. de inrichting waarin het horecabedrijf wordt uitgeoefend heeft een oppervlakte van minimaal 35 m²; 3. de horecalokaliteit heeft een hoogte van ten minste 2.40 meter, van de vloer af gemeten; 4. de horecalokaliteit is voorzien van een rechtstreeks met de buitenlucht in verbinding staande, goed werkende, mechanische ventilatie met een in genoemd Besluit vastgestelde luchtverversingscapaciteit; 5. in de horecalokaliteit is elektriciteit, een voorziening voor drinkwater en een telefoon aanwezig; 6. In (de onmiddellijke nabijheid van) de horecalokaliteit zijn ten minste twee van elkaar gescheiden toiletgelegenheden aanwezig; 7. elke toiletgelegenheid moet zijn voorzien van een of meer toiletruimten en een of meer voorzieningen om de handen met stromend deugdelijk drinkwater te kunnen wassen; 8. de toiletten zijn voorzien van een waterspoeling en de toiletten mogen niet rechtstreeks toegankelijk zijn vanuit de horecalokaliteit; Toelichting punt 2: Eén lokaal moet een oppervlak hebben van ten minste 35 m2. Voor andere lokalen geldt geen oppervlakte-eis (voorheen moesten deze lokalen een oppervlak hebben van ten minste 25 m2). Het oppervlak kan in beginsel vrij simpel worden berekend. Losse kasten etc. worden voor de berekening van het vloeroppervlak niet meegeteld. Ook een bar wordt gerekend deel uit te maken van het vloeroppervlak. Toelichting punt 3: Het spreekt voor zich dat uit hygiënisch oogpunt bezien de hoogte van een cafélokaal een belangrijke rol speelt. Lage, bedompte ruimten, waar de atmosfeer bedorven is door rook en andere kwalijke luchtjes, zijn een gevaar niet alleen voor de gezondheid van het publiek maar ook voor de gezondheid van het personeel, dat vaak uren achtereen zijn diensten moet verrichten. Plafonds van met name oude (monumentale) panden zijn dikwijls voorzien van steunbalken. Vaak wordt de vraag gesteld hoe in een dergelijke situatie de hoogte moet worden vastgesteld. Uitgangspunt is dat voor de vaststelling van de hoogte (2,40 m.), kan worden gemeten tussen de balkenlaag. Echter dit vraagt wel een nadere toelichting.

4 Voorbeeld 1 Hoogtebepaling: Minimale hoogte = 2,40 m Balken Artikel 10 van de Drank- en Horecawet bepaalt dat de inrichting dient te voldoen aan bij algemene maatregel van bestuur in het belang van de sociale hygiëne te stellen eisen en artikel 27 lid 1 onder a van deze wet bepaalt dat een vergunning wordt geweigerd, indien niet wordt voldaan aan de ingevolge de artikelen 8 tot en met 10, geldende eisen De algemene maatregel van bestuur als bedoeld in artikel 10 van de Drank- en Horecawet is het Besluit eisen inrichtingen Drank.- en Horecawet. Artikel 2 van dit besluit bepaalt dat onverminderd het Bouwbesluit 2003, een inrichting waarin het horecabedrijf wordt uitgeoefend, aan de in artikelen 3 tot en met 7 van het onderhavige besluit vervatte bepalingen, voldoet. Artikel 4 bepaalt dat een horecalokaliteit een hoogte heeft van ten minste 2,40 m van de vloer af gemeten. Ingevolge artikel 4.30 juncto art 4 33, lid 3 Bouwbesluit 2003 heeft de vloeroppervlakte boven de vloer van de verblijfsruimte voor bijeenkomstfunctie voor alcoholgebruik van bestaande bouw ten minste een hoogte van 2,40 m. Uit artikel 4.20 juncto 4.24, lid 3 Bouwbesluit 2003 volgt dat voor nieuwbouw een hoogte van 2,60 m. is voorgeschreven. Op grond van artikel 1.11 Bouwbesluit 2003 kunnen burgemeester en wethouders bij het geheel of gedeeltelijk vernieuwen of veranderen van een bouwwerk ontheffing verlenen van een bij of krachtens dit besluit vastgesteld voorschrift tot het niveau van de desbetreffende voorschriften voor een bestaand bouwwerk. De Voedsel Waren Autoriteit stelt dat in het kader van het Besluit eisen inrichtingen Drank- en Horecawet van oudsher de netto-hoogte van een lokaliteit wordt gemeten. Deze meetmethode is geheel toegesneden op het sociaalhygiënische motief van het besluit. Door het Nederlands Normalisatie-instituut worden normen vastgesteld. In de door dit instituut vastgestelde NEN 2580 "Oppervlakten en inhouden van gebouwen" zijn termen, definities en bepalingsmethoden weergegeven voor onder meer de hoogtebepaling in gebouwen. Volgens deze NEN 2580 wordt bij het bepalen van de vrije hoogte wel rekening gehouden met incidentele constructiedelen, zoals spantbenen en moerbalken. Daarbij geldt als vuistregel dat deze incidentele verlagingen niet meer dan 10 % van de oppervlakte van het dak- of plafondvlak mogen uitmaken. Voor het bepalen van de netto-hoogte wordt geen rekening gehouden met incidentele constructiedelen. Netto-hoogte: Dat is de loodrechte afstand tussen de bovenkant van een afgewerkte vloer en de onderkant van een daarboven aanwezig plafond, vloer of dak, waarbij incidentele constructiedelen buiten beschouwing worden gelaten.

5 Vrije hoogte: Dat is de verticale afstand tussen de bovenkant van een afgewerkte vloer en de onderkant van het laagste, daarboven gelegen constructiedeel. Bij de beoordeling of een horecalokaliteit voldoet aan de eisen gesteld bij het Besluit eisen inrichtingen Drank- en Horecawet moet worden uitgegaan van de netto-hoogte, zoals omschreven in de NEN Wanneer er feitelijk een soort doos in een doos -constructie ontstaat, moet worden gemeten vanaf de onderkant van deze doos. Zie in dat kader voorbeeld 2. Voorbeeld 2: Dichte luifel (doos) Hoogtebepaling: Minimaal 2,40 m. Voorbeeld 3: Open luifel Hoogtebepaling: Minimaal 2,40 m.

6 In oude panden, bijvoorbeeld oude boerderijen, die zijn omgebouwd tot café of restaurant gebeurt het nog wel eens dat de betreffende horecalokaliteit niet volledig voldoet aan de hoogte-eis als gevolg van een gedeeltelijk te laag plafond omdat de schuine kap van het dak doorloopt in de zijwanden. Hieronder wordt dat nader toegelicht. 2,40 m 2,40 m 1,25 m In de hierboven getekende situatie is het schuine plafond van het met groene lijnen aangegeven gedeelte lager dan 2,40 meter. Dat betekent dat niet wordt voldaan aan de hoogte-eis van artikel 4 van het Besluit eisen inrichtingen Drank- en Horecawet. In deze situatie moet derhalve het bepaalde in artikel 1, lid 2 van genoemd Besluit worden toegepast. Dat betekent dat het met groene lijnen aangegeven gedeelte geen onderdeel kan zijn van de horecalokaliteit. Dit gedeelte moet derhalve worden afgescheiden door middel van een in artikel 1, lid 2 van het Besluit beschreven afscheiding met een minimale hoogte van 1,25 meter (bijvoorbeeld een hekje). Deze afscheiding is in de situatietekening in blauw aangegeven. De horecalokaliteit is nu afgescheiden van het met groene lijnen aangegeven gedeelte. Het horecalokaal met de juiste hoogte moet vervolgens wel een minimale oppervlakte hebben van 35 m², zoals bedoeld in artikel 3 van het genoemde Besluit. Met het plaatsen van een dergelijke afscheiding wordt voldaan aan de inrichtingseisen zoals beschreven in het Besluit. Echter, het kan zijn dat het plaatsen van een dergelijke afscheiding een goede vluchtweg belemmerd. Daarom wordt nadrukkelijk geadviseerd over dergelijke oplossingen eerst in overleg te treden met de Brandweer en de afdeling Bouw- en Woningtoezicht. Wanneer een dergelijke oplossing kan worden gerealiseerd, kan deze ruimte als horecalokaal en met het betreffende oppervlak, op de drank- en horecavergunning worden vermeld. De ruimte achter het blauwe hekje (het met groene lijnen aangegeven gedeelte) mag weliswaar als lokaal (géén horecalokaal!) in gebruik genomen worden, echter, er mogen geen alcoholhoudende dranken worden verstrekt. Gebeurt dat wel, dan wordt gehandeld in strijd met het bepaalde in artikel 12, lid 1 van de Drank- en Horecawet. In artikel 12, lid 1 staat vermeld dat het verstrekken van alcoholhoudende drank voor gebruik ter plaatse uitsluitend mag geschieden in die horecalokaliteiten die ingevolge artikel 29 in de vergunning zijn vermeld.

7 Toelichting punt 4: Op grond van artikel 5 van het Besluit eisen inrichtingen Drank- en Horecawet is een horecalokaliteit voorzien van een rechtstreeks met de buitenlucht in verbinding staande goed werkende mechanische ventilatie-inrichting met een luchtverversingscapaciteit van 3, m 3 /s per m 2 vloeroppervlakte. De capaciteit van de mechanische ventilatie-inrichting kan als volgt worden bepaald. Bij de onderstaande voorbeeldberekening heeft de betreffende horecalokaliteit een vloeroppervlakte van 35 m². Aldus: => m² ³ m³ / s per 10 3,8 0,0038 m³ / sec / m² vo x 35 m² = 0,133 m³ / sec voor 35 m² vloeroppervlak. 0,133 m³ x 3600 seconden (=1 uur) = 478,8 m³ per uur Benodigde (minimale) capaciteit : 478,8 m³ per uur. Op de afzuiginstallatie (of bij de bij deze installatie behorende documenten) moet de betreffende capaciteit staan vermeld. Wanneer bij een controle van de inrichtingseisen ter plaatste in het horecabedrijf de capaciteit van de mechanische installatie niet valt te herleiden, moet de horecaondernemer een bewijs overleggen waaruit de (vereiste) capaciteit blijkt. Dat kan bijvoorbeeld zijn een verklaring van een installatiebedrijf. LET OP! Wanneer een dergelijke mechanische ventilatie in het (voor)raam van de horecalokaliteit wordt geplaatst, kan hierdoor een geluidslek ontstaan waardoor geluid gemakkelijk de inrichting kan verlaten en geluidsoverlast kan ontstaan in de directe omgeving van het horecabedrijf. Een zgn. "elektrostatische luchtreiniger" is geen ventilatie-inrichting. Zo'n apparaat reinigt de lucht maar vult verbruikte zuurstof niet aan. In intensief gebruikte ruimten, die niet of nauwelijks geventileerd worden, kan een zuurstoftekort optreden. Met een luchtverwarmingsinstallatie bestaat als regel de mogelijkheid verse buitenlucht in het lokaal te brengen. Zo'n installatie wordt wel geaccepteerd. De afzuiginstallatie van een bakoven ventileert tevens de ruimte, waarin de bakoven is geplaatst en kan daarom als ventilatie-inrichting worden aangemerkt. Natuurlijke ventilatie (voorheen artikel 8, tweede lid, van het eisenbesluit), is niet langer vereist. Het besluit spreekt echter wel van een goed werkende mechanische ventilatie-inrichting. Zo n inrichting kan alleen maar goed werken, als er naast de afzuiging van de lucht, ook lucht wordt toegelaten. Er zullen dus in de praktijk toch wel ventilatieopeningen of -kanalen aanwezig moeten zijn. Bij bepaalde inrichtingen (bijvoorbeeld discotheken) is het als regel gewenst het aantal openingen in de buitenmuren/het dak zoveel mogelijk te beperken, om geluidhinder voor omwonenden zoveel mogelijk tegen te gaan. In zo'n situatie treft men wel ventilatieroosters in bijvoorbeeld een binnendeur aan. Afzuiginstallatie in keuken Het kwam in het verleden regelmatig voor dat in een horecalokaliteit geen mechanische ventilatie is aangebracht omdat de afzuiging geschiedde door middel van de afzuiginstallatie van de keuken die in een directe open verbinding stond met de horecalokaliteit. Daarvoor werden door de Keuringsdienst van Waren regelmatig ontheffingen verleend op grond van het toenmalige artikel 40 van de Drank- en Horecawet in samenhang met artikel 6 van de Drank- en Horecawet. Sinds de wijziging van de Drank- en Horecawet per 1 november 2000 kan een dergelijke ontheffing niet meer worden verleend. De verleende ontheffingen blijven, onder voorwaarden, geldig. Dat betekent dus wel dat in nieuwe situaties de betreffende horecalokaliteit moet zijn voorzien van een mechanische ventilatie (de keuken is namelijk geen onderdeel van de horecalokaliteit). Dit vereist toch

8 wel een nadere toelichting. Het komt heden ten dage steeds meer voor dat de afzuiginstallatie van een horecabedrijf in de (half open)keuken wordt aangebracht. Hierbij valt te denken aan de situatie waarbij de keuken van de horecalokaliteit wordt afgescheiden door middel van een half muurtje. De bovenkant van het muurtje is voorzien van een werkblad. Hierop worden onder meer de uit te serveren maaltijden geplaatst vanuit de achterliggende keuken. De keuken is echter een niet voor publiek toegankelijke ruimte en maakt geen onderdeel uit van de horecalokaliteit. De horecalokaliteit is in dergelijke situaties derhalve niet voorzien van een mechanische ventilatie zoals hiervoor beschreven. Vaak is de opening tussen een dergelijke keuken en de aanliggende horecalokaliteit zodanig groot, dat door de in de keuken aangebrachte afzuiginstallatie in voldoende mate wordt zorggedragen voor afzuiging van verontreinigde lucht in de horecalokaliteit waardoor een beheersbaar klimaat wordt gewaarborgd in de horecalokaliteit. De eis van mechanische ventilatie is opgenomen in voornoemd Besluit om er voor te zorgen dat sterk verontreinigde lucht in een horecalokaliteit snel kan worden afgevoerd. In de hiervoor beschreven situatie wordt feitelijk aan deze eis voldaan. Dat deze moderne manier van afzuiging evenwel niet past in de (verouderde) eisen van artikel 5 van het voornoemd Besluit zou tot de conclusie moeten leiden dat niet wordt voldaan aan artikel 5. Echter, omdat wordt voldaan aan de achterliggende en hiervoor beschreven doelstelling van artikel 5, wordt geadviseerd om in dergelijke situaties altijd in overleg te treden met de inspecteur van de Voedsel en Warenautoriteit. Het moet wel volkomen duidelijk zijn dat de beschreven opening tussen de keuken en de horecalokaliteit op geen enkele wijze, geheel noch gedeeltelijk, mag worden afgesloten door luiken of iets dergelijks. Bij een dergelijke afsluiting ontstaan namelijk twee ruimten die afzonderlijk van elkaar kunnen worden gebruikt waardoor de vereiste afzuiging niet meer mogelijk is. Voor zover de Voedsel en Warenautoriteit instemt met de beschreven vorm van afzuiging, kan het college hierover schriftelijk worden geïnformeerd en kan dit feit worden betrokken bij de verdere afhandeling van de vergunningsaanvraag. Het is aan te raden om de Voedsel en Warenautoriteit een schriftelijke bevestiging te sturen (eventueel ook aan de desbetreffende ondernemer) van de gemaakte afspraken en bevindingen opdat daarover in de toekomst geen misverstanden ontstaan. Twee horecalokaliteiten en één mechanische ventilatie-inrichting Het komt ook vaak voor dat er twee horecalokalen aan elkaar grenzen, maar waarbij slechts één horecalokaal beschikt over een mechanische ventilatie. Hieronder geef ik daarop een nadere toelichting. Het betreft bijvoorbeeld een discotheek met meerdere horecalokaliteiten. In één van de horecalokaliteiten (oppervlakte van 90 m²) is geen mechanische ventilati-inrichting aanwezig. Deze zaal staat echter in rechtstreekse open verbinding met de andere zaal (50 m²) waarin wél een mechanische ventilatie-inrichting is aangebracht. Moet in de zaal van 90 m² nu nog een mechanische ventilatie aangebracht worden? Op grond van artikel 5 van het Besluit eisen inrichtingen Drank- en Horecawet moet elke horecalokaliteit zijn voorzien van een rechtstreeks met de buitenlucht in verbinding staande en goed werkende mechanische ventilatie-inrichting. De zaal van 90 m² staat in rechtstreekse open verbinding staat met de andere zaal. In artikel 1, lid 2 van genoemd besluit staat in dat kader vermeld dat aan elkaar grenzende ruimten als één lokaliteit worden beschouwd, indien zij hetzij verbonden zijn door een permanente wandopening met een hoogte van ten minste 2,20 m van de vloer af gemeten en een breedte van ten minste twee/derde van de scheidingswand met een minimum van 2,40 m, hetzij slechts gescheiden door een afscheiding van geringere hoogte dan 1,25 m van de vloer af gemeten. Als de ruimte van 90 m² op grond van het vorenstaande derhalve één geheel vormt met de aangrenzende ruimte waarin wél een afzuiginstallatie aanwezig is, dan moeten de oppervlakten van beide ruimten bij elkaar worden opgeteld en op basis daarvan moet de capaciteit van de mechanische ventilatie worden bepaald. De berekening wordt aldus: => m² ³ m³ / s per 10 3,8

9 0,0038 m³ / sec / m² vo x (50 m² + 90 m² ) = 0,53 m³ / sec voor 140 m² vloeroppervlak. 0,53 m³ x 3600 seconden (=1 uur) = m³ per uur. De benodigde (minimale) capaciteit voor de twee aan elkaar grenzende ruimten is in dit voorbeeld dan: m³ per uur, voor zover aldus de ruimten samen één geheel vormen. Voldoet de afscheiding niet aan het bepaalde in artikel 1, lid 2 van genoemd besluit, dan is er sprake van twee afzonderlijke lokaliteiten en moeten in de beide afzonderlijke lokaliteiten mechanische ventilatie-inrichtingen aanwezig zijn die voldoen aan de genoemde capaciteitseisen. Wanneer echter de genoemde opening tussen beide lokaliteiten weliswaar niet voldoet aan minimale opening zoals bedoeld in artikel 1, lid 2 van het Besluit, maar toch wel zodanig groot is, dat door de in de andere lokaliteit (met ventilatie) aangebrachte afzuiginstallatie in voldoende mate wordt zorggedragen voor afzuiging van verontreinigde lucht in de andere horecalokaliteit (zonder ventilatie), dan wordt in die lokaliteit (zonder ventilatie) toch een beheersbaar klimaat gewaarborgd. Ook hier geldt dat de eis van mechanische ventilatie is opgenomen in voornoemd Besluit om er voor te zorgen dat sterk verontreinigde lucht in een horecalokaliteit snel kan worden afgevoerd. In de hiervoor beschreven situatie wordt feitelijk aan deze eis voldaan. Dat deze manier van afzuiging evenwel niet past in de (verouderde) eisen van artikel 5 van het voornoemd Besluit zou tot de conclusie moeten leiden dat niet wordt voldaan aan artikel 5. Echter, omdat wordt voldaan aan de achterliggende en hiervoor beschreven doelstelling van artikel 5, wordt ook hier geadviseerd in overleg te treden met de inspecteur van de Voedsel en Warenautoriteit. Het moet wel volkomen duidelijk zijn dat de beschreven opening tussen de ene en de andere horecalokaliteit op geen enkele wijze, geheel noch gedeeltelijk, mag of kan worden afgesloten door luiken, deuren, vouwwanden of iets dergelijks. Bij een dergelijke afsluiting ontstaan twee ruimten die afzonderlijk van elkaar kunnen worden gebruikt waardoor de vereiste afzuiging niet meer mogelijk is. Voor zover de Voedsel en Warenautoriteit instemt met de beschreven vorm van afzuiging, kan het college hierover schriftelijk worden geïnformeerd en kan dit feit worden betrokken bij de verdere afhandeling van de vergunningsaanvraag. Het is aan te raden om de Voedsel en Warenautoriteit een schriftelijke bevestiging te sturen (eventueel ook aan de desbetreffende ondernemer) van de gemaakte afspraken en bevindingen opdat daarover in de toekomst geen misverstanden ontstaan. De tussenverdieping Wanneer in een horecabedrijf een horecalokaliteit met tussenverdieping aanwezig is (zie onderstaande tekening), ontstaat de vraag welk oppervlak nu bepalend is voor de berekening van de mechanische ventilatiecapaciteit, alleen het oppervlak van de begane grondvloer of de het oppervlak van de begane grondvloer én de het oppervlak van de tussenverdieping tezamen. In dat kader kan worden gesteld dat de oppervlakten van beide vloeren bij elkaar worden opgeteld. De som van beide oppervlakten is het uitgangspunt ter bepaling van de capaciteit van de mechanische ventilatieinrichting. Dus als de begane grond een oppervlakte heeft van 40 m² en de tussenverdieping van 20 m², dan geldt het volgende: => m² ³ m³ / s per 10 3,8 0,0038 m³ / sec / m² vo x (40 m² + 20 m² ) = 0,23 m³ / sec voor 60 m² vloeroppervlak. 0,23 m³ x 3600 seconden (=1 uur) = 828 m³ per uur. De benodigde (minimale) capaciteit voor deze horecalokaliteit is derhalve 828 m³ per uur Zonder tussenverdieping zou in deze horecalokaliteit een mechanische ventilatie-inrichting aanwezig moeten zijn van:

10 => m² ³ m³ / s per 10 3,8 0,0038 m³ / sec / m² vo x 40 m² = 0,15 m³ / sec voor 40 m² vloeroppervlak. 0,15 m³ x 3600 seconden (=1 uur) = 540 m³ per uur. Toelichting punt 5: De inrichting hoeft niet op het publieke telefoonnet te zijn aangesloten. Er moet wel een voorziening aanwezig zijn mede ten behoeve van de bezoekers om te kunnen bellen (calamiteitendiensten, taxi s, e.d.). Het is nadrukkelijk de bedoeling dat het mobiele toestel als zo n voorziening wordt gezien. Toelichting punten 6, 7 en 8: In de onmiddellijke nabijheid van de inrichting moeten, ten behoeve van de bezoekers, ten minste twee volledig van elkaar gescheiden toiletgelegenheden aanwezig zijn. Iedere toiletgelegenheid bevat ten minste een of meer behoorlijke en afsluitbare toiletruimten en ten minste een handwasbakje. Urinoirs zijn niet voorgeschreven, indien aanwezig, moeten zij in een toiletruimte zijn geplaatst. De toiletruimten mogen niet rechtstreeks toegankelijk zijn vanuit een horecalokaliteit. Tussen toiletruimte en horecalokaliteit moet een tussenlokaal aanwezig zijn, bijvoorbeeld een voorportaal, maar een gang kan natuurlijk ook. Dit geldt dus zowel voor de ruimte waarin de toiletpot staat, als voor de ruimte, waarin de urinoirs aanwezig zijn. In afwijking van de situatie vroeger mogen de toiletgelegenheden buiten de inrichting zijn gesitueerd. Dit werd noodzakelijk als gevolg van het feit dat er geen ontheffing van de inrichtingseisen meer kunnen worden verleend. Dit leverde problemen op voor seizoenbedrijven, zoals bijvoorbeeld een kantine op een kampeerterrein. De toiletten daar hebben als regel ook een functie voor de campinggasten na sluitingstijd van de kantine, zo ook een strandtent. Vandaar dat de oude eis, dat de toiletgelegenheden in de inrichting aanwezig dienen te zijn, is losgelaten. In de oude situatie dienden voor mannen en vrouwen afzonderlijk toiletgelegenheden aanwezig te zijn. De sexe-aanduiding is inmiddels ook vervallen. Over de inrichting van de toiletten ontstaat vaak discussie. In onderstaande tekening wordt een en ander verduidelijkt.

11 Voorportaaltje een behoorlijke en afsluitbare toiletruimte Voorportaaltje een behoorlijke en afsluitbare toiletruimte

12 Een behoorlijke voorziening om de handen met stromend deugdelijk drinkwater te kunnen wassen. Aanwezige toiletpot / urinoir is voorzien van een waterspoeling. Voorportaaltje een behoorlijke en afsluitbare toiletruimte Toegangsdeur De toiletruimte is niet rechtstreeks toegankelijk vanuit een horecalokaliteit Afsluitbare toegangsdeur Zoals vermeld mogen de toiletruimten niet rechtstreeks toegankelijk zijn vanuit een horecalokaliteit. Tussen toiletruimte en horecalokaliteit moet dus een tussenlokaal aanwezig zijn, bijvoorbeeld een voorportaal, maar een gang kan natuurlijk ook. Dit geldt dus zowel voor de ruimte waarin de toiletpot staat, als voor de ruimte, waarin de urinoirs aanwezig zijn. Een toiletgelegenheid met één gemeenschappelijk voorportaal waarbij elke toiletruimte is voorzien van een behoorlijke voorziening om de handen met stromend deugdelijk drinkwater te kunnen wassen moet dus worden geacht in overeenstemming te zijn met artikel 7 van het Besluit eisen inrichtringen Drank- en Horecawet.

13 Aldus; Toiletgelegenheid: Gemeen-- schappelijk voorportaaltje e Toiletruimt Ook de situatie zoals aangegeven op de volgende pagina moet worden geacht te voldoen aan genoemde inrichtingseisen. gang Horecalokaliteit Onderstaande variatie is niet in overeenstemming met artikel 7 van het Besluit.

14 Toiletruimte Voorportaaltje Ook onderstaande variatie is niet in overeenstemming met artikel 7 van het Besluit. gang Horecalokaliteit En ook het ontbreken van een voorportaal (waarbij rechtstreeks toegang bestaat tot de horecalokaliteit) is niet in overeenstemming met artikel 7 van het Besluit.

15 Toiletruimte Horecalokaliteit Soms is sprake van (een variatie op) een situatie waarbij in de toiletgelegenheid één toiletpot en meerdere urinoirs zijn gesitueerd. Gelet op het bepaalde in artikel 7, lid 2 onder a van het Besluit eisen inrichtingen Drank- en Horecawet, moeten beide toiletruimten kunnen worden afgesloten, In het voorbeeld hieronder wordt een en ander verduidelijkt. Het betreft hier een toiletruimte met twee urinoirs. Deze ruimte moet feitelijk zijn afgesloten En ook onderstaande variatie is dus ook niet in overeenstemming met artikel 7 van het Besluit.

16 De situering van het urinoir op deze plek is dus niet toegestaan. Gehandicaptentoilet Op grond van het Bouwbesluit 2003 is, op grond van het bepaalde in artikel 4.36, lid 3 en tabel 4.34, onder 2a, voor een (nieuwbouw) horecabedrijf waar alcohol wordt verstrekt met een gebruiksoppervlak van meer dan 150 m² de verplichting opgelegd om een integraal toegankelijk toilet (gehandicaptentoilet) aanwezig te hebben. Moet nu een gehandicaptentoilet ook zijn voorzien van een voorportaal? Een dergelijk voorportaal is voor een gehandicapte namelijk erg onhandig. Om een antwoord te vinden op die vraag, moet eerst de toepasselijke regelgeving worden bezien. 1. Toiletten bij horecagelegenheden moeten voldoen aan het bepaalde in artikel 2 en 7 van het Besluit eisen inrichtingen Drank- en Horecawet; 2. Genoemd artikel 2 refereert in dit kader aan het bepaalde in de artikelen 4.34 e.v. (Toiletten in Nieuwbouw) en de artikelen 4.40 e.v. (Toiletten in Bestaande bouw) van het Bouwbesluit 2003; 3. Op grond van artikel 4.35, lid 1, juncto artikel 4.36, lid 3 (Nieuwbouw) van het Bouwbesluit 2003, heeft een bijeenkomstfunctie voor alcoholgebruik, met een gebruiksoppervlakte van meer dan 150 m2, volgens tabel 4.34, één integraal toegankelijk toilet (gehandicaptentoilet); 4. In artikel 4.37, lid 7 van het Bouwbesluit 2003 (Nieuwbouw) staat vermeld dat "een toiletruimte niet rechtstreeks toegankelijk is vanuit een verblijfsruimte"; 5. In artikel 1.1, lid 1 van het Bouwbesluit 2003 staat vermeld dat een verblijfsruimte een ruimte is voor het verblijven van mensen, dan wel een ruimte waarin de voor een gebruiksfunctie kenmerkende activiteiten plaatsvinden. De verblijfsruimte betreft in dit verband de horecalokaliteit; 6. In artikel 7, lid 4 van het Besluit eisen inrichtingen Drank- en Horecawet staat vermeld dat "de toiletruimten niet rechtstreeks toegankelijk zijn vanuit een horecalokaliteit"; 7. Een integraal toegankelijke toiletruimte heeft, overeenkomstig het bepaalde in artikel 4.38, lid 3 van het Bouwbesluit 2003, een vloeroppervlakte van ten minste 1,65 m x 2,20 meter. Een toilet moet voor iedereen makkelijk te gebruiken zijn. Integrale toegankelijkheid is belangrijk. De afmetingen zoals omschreven in genoemd artikel 4.38 blijken voldoende om ervoor te zorgen dat bijvoorbeeld een rolstoelgebruiker deze ruimte, eventueel met behulp van anderen, kan gebruiken. Moet er dan toch een voorportaal zijn? Het antwoord daarop is, gelet op het bepaalde in artikel 7, lid 4 van het Besluit eisen inrichtingen Drank- en Horecawet en het bepaalde in artikel 4.37, lid 7 van het Bouwbesluit 2003, bevestigend. Dit kan wellicht nog worden ondervangen in een situatie dat er een

17 gang aanwezig is tussen de toiletten en de horecalokaliteit. De gang dient dan feitelijk als voorportaal. Deze optie is wellicht voor een aantal bedrijven uitvoerbaar. Lukt dat niet, dan moet er een voorportaal aanwezig zijn. Voor slijtersbedrijven gelden onderstaande eisen: 1. de inrichting moet voldoen aan de eisen van het Bouwbesluit; 2. de inrichting waarin het slijtersbedrijf wordt uitgeoefend heeft tenminste één slijtlokaliteit met een vloeroppervlakte van ten minste 15 m 2 ; 3. een slijtlokaliteit heeft aan alle zijden gesloten wanden met een hoogte van ten minste 2,40 m van de vloer af gemeten; 4. een slijtlokaliteit staat niet rechtstreeks in verbinding met een neringruimte. Wanneer een slijtlokaliteit rechtstreeks in verbinding staat met een neringruimte geldt nog het volgende: 5. een verbindingslokaliteit heeft aan alle zijden gesloten wanden met een hoogte van ten minste 2,40 m van de vloer af gemeten. 6. Een verbindingslokaliteit bestemd of mede bestemd voor bezoekers, heeft ten hoogste één afsluitbare toegang met een breedte van ten hoogste 2,40 m naar de slijtlokaliteit en ten hoogste één afsluitbare toegang met een breedte van ten hoogste 2,40 m naar de neringruimte. 7. de loopafstand tussen de toegang naar de slijtlokaliteit en de toegang naar de neringruimte bedraagt ten minste 2,00 m; 8. een verbindingslokaliteit uitsluitend bestemd voor personeel van het slijtersbedrijf, heeft ten hoogste één afsluitbare toegang met een breedte van ten hoogste 1,00 m naar de slijtlokaliteit en ten hoogste één afsluitbare toegang met een breedte van ten hoogste 1,00 m naar de neringruimte. 9. de loopafstand tussen de toegang naar de slijtlokaliteit en de toegang naar de neringruimte bedraagt ten minste 1,00 m. Op de volgende pagina worden de eisen met betrekking tot deze verbindingslokaliteit nader toegelicht. Definities Sterke drank: Drank met minimaal 15 vol % alcohol, met uitzondering van wijn. Slijtlokaal: Een van een afsluitbare toegang voorziene lokaliteit, onderdeel uitmakend van of samenvallend met een inrichting waarin het slijtersbedrijf wordt uitgeoefend, in ieder geval bestemd voor het verstrekken van sterke drank voor gebruik elders dan ter plaatse. Neringruimte: Ruimte binnen een gebouw, welke in gebruik is voor het uitoefenen van kleinhandel of de zelfbedieningsgroothandel of één van de hierna te noemen activiteiten: het bedrijfsmatig aan particulieren verkopen van goederen in het kader van openbare verkoping; het bedrijfsmatig aanbieden van diensten; het bedrijfsmatig verhuren van goederen; het in het openbaar bedrijfsmatig opkopen van goederen. Verbindingslokaliteit: Een tot een inrichting waarin het slijtersbedrijf wordt uitgeoefend behorende lokaliteit die in gebruik is als passage tussen een neringruimte en een slijtlokaliteit. In deze ruimte mag de kleinhandel niet

18 worden uitgeoefend. Er mogen evenmin de zelfbedieningsgroothandel of de andere onder neringruimte genoemde activiteiten plaatsvinden. Loopafstand De kortste afstand in de verbindingslokaliteit tussen de toegangsdeur van de slijtlokaliteit en de deur tot de neringruimte. Het gaat er hierbij om dat op een afstand van ten minste 0.30 m van constructieonderdelen kan worden gelopen. De deurpost is daarbij een constructieonderdeel. Door middel van onderstaande schets worden de eisen ten aanzien van de verbindingslokaliteit voor bezoekers en de verbindingslokaliteit voor personeel verduidelijkt. In de onderstaande schets voldoet de in de supermarkt gevestigde slijterij aan de inrichtingseisen. Legenda Doorgang (binnen) Doorgang (buiten - binnen) Wanden van minimaal 2.40 m hoog Looplijn in de verbindingslokaliteit (i.v.m. loopafstand) De slijtlokaliteit mag inpandig in verbinding staan met andere ruimten waarin kleinhandel wordt gedreven, zoals bijvoorbeeld in een supermarkt het geval is. Deze verbinding mag dan niet rechtstreeks zijn. Artikel 15, tweede lid, DHW verbiedt dit. Er zal tussen slijtlokaliteit en neringruimte dientengevolge een neringvrije ruimte aanwezig moeten zijn. Zo n neringvrije ruimte wordt in het besluit een verbindingslokaliteit genoemd. De verbindingslokaliteit heeft aan alle zijden gesloten wanden met een hoogte van ten minste 2.40 meter van de vloer af gemeten. Als de verbindingslokaliteit bestemd is voor bezoekers dan mag er ten hoogste één afsluitbare toegang naar de slijtlokaliteit zijn en ten hoogste één afsluitbare toegang naar de neringruimte. Deze toegangen mogen een breedte hebben van ten hoogste 2.40 meter. De verbindingslokaliteit zal dus ook een hoogte moeten hebben van ten minste 2.40 meter, zo ook de slijtlokaliteit.

19 winkelruimte Looplijn t.b.v. het personeel van minimaal één meter Bloemenkiosk Verbindingslokaliteit voor personeel Informatiebalie en tabakverkoop Kassa's Max.breedte = 1 m. Max.breedte = 2,40 m. Slijterij (minimaal 15 m²) 0,30 m 0,30 m Looplijn t.b.v. de bezoekers van minimaal twee meter Verbindingslokaliteit voor bezoekers consumenteningang consumenteningang

20 Voor zover bovenstaande verbindingslokaliteit niet kan worden gerealiseerd, kan ook worden volstaan met onderstaande optie. Andere optie: winkelruimte Bloemenkiosk Kassa's Deze lokaliteit heeft ten hoogste één afsluitbare toegang met een breedte van ten hoogste 2,40 m naar de slijtlokaliteit en ten hoogste één afsluitbare toegang van ten minste 2,40 m naar de neringruimte. De verbindingslokaliteit. Loopafstand tussen de toegang naar de slijtlokaliteit en de toegang naar de neringsruimte bedraagt ten minste 2 m. Slijterij Max.breedte = 2,40 m. consumenteningang consumenteningang

21 Het niet voldoen aan de inrichtingseisen is niet strafbaar. Het kan wel aanleiding zijn een vergunning te weigeren of in te trekken. In zo n situatie is het daarom aan te bevelen om in overleg te treden met de VWA / KvW om te bezien hoe met deze situatie kan en moet worden omgegaan. Slijterij in een winkelcentrum - de verbindingslokaliteit Overeenkomstig artikel 15, lid 2 van de Drank- en Horecawet mag een slijtlokaliteit niet rechtstreeks in verbinding staan met een ruimte waarin de kleinhandel of zelfbedieningsgroothandel of enige in artikel 14, derde lid, genoemde activiteit wordt uitgeoefend. Deze bepaling levert nog al eens stof op tot discussie wanneer een slijterij is gelegen in een winkelcentrum met centrale ruimten. In zo n centrale ruimte zijn vaak de klantenbalies, innamepunten voor lege flessen, verkooppunten voor tabakswaren en fotoartikelen gevestigd die functioneren ten behoeve van de aldaar eveneens gevestigde supermarkt(en). Daarnaast dienen deze centrale ruimten vaak als bewaarplaats voor winkelwagens en zijn er andere verkoopfuncties, zoals bakkerijen en/of slagerijen gevestigd die op geen enkele wijze van die "centrale" ruimten zijn afgescheiden of daarvan afgesloten kunnen worden. Deze ruimten zijn derhalve niet binnen de duidelijk herkenbare grenzen van die supermarkten gevestigd. De vraag doet zich dan voor of een slijtlokaliteit in zo n situatie al dan niet rechtstreeks in verbinding staat met een neringruimte. Vaak wordt daarbij aangevoerd dat de (centrale) ruimten waaraan de slijterij zich bevindt aangemerkt dient te worden als 'verkeersruimte' als gevolg waarvan het aanwezig zijn van een verbindingslokaliteit tussen de slijterij en de verkeersruimte niet noodzakelijk zou zijn. In dat kader wordt het volgende opgemerkt. De termen 'slijterij', 'neringruimte' en verkeersruimte' zijn ontleend aan het Besluit eisen inrichtingen Drank- en Horecawet. Artikel 11, eerste lid, van dit besluit luidt: "een slijtlokaliteit staat niet rechtstreeks in verbinding met een neringruimte." Met betrekking tot het in verbinding staan luidt de Nota van toelichting bij dit besluit: Algemeen: "De wijziging van de Drank- en Horecawet maakt inpandige slijtersbedrijven mogelijk, die echter niet rechtstreeks in verbinding mogen staan met bijvoorbeeld een winkel. De eisen met betrekking tot de verbindingslokaliteit zijn nieuw." Bij artikel 1: "Dat er geen sprake is van een neringruimte als het een verkeersruimte betreft van een overdekt winkelcentrum, waarin een aantal afzonderlijke ondernemers ieder een eigen winkel exploiteren, die zowel naar aard als naar inrichting duidelijk van elkaar zijn te onderscheiden en niet één geheel vormen. Een ruimte die gebruikt wordt voor het opslaan van voorraden of een ruimte die door bezoekers gebruikt wordt voor activiteiten die specifiek verband houden met het kopen of huren van goederen of diensten, zoals een klantenbalie, een kassa- of inpakruimte, dan wel een innamepunt voor lege flessen, kan nooit gezien worden als een verkeersruimte." Bij artikel 11: "Dit artikel regelt het in de gewijzigde Drank- en Horecawet opgenomen verbod dat een slijtlokaliteit niet rechtstreeks in verbinding mag staan met een ruimte waarin de kleinhandel of zelfbedieningsgroothandel of enige in artikel 14, derde lid, van die wet genoemde activiteit wordt uitgeoefend. In het tweede lid wordt bepaald dat de lokaliteit die de verbinding vormt tussen een slijtlokaliteit en een neringruimte ook zelf weer gesloten wanden moet hebben. Vanzelfsprekend zal de verbindingslokaliteit beschikken over twee deuren, het gaat immers om een ruimte met de functie van passage of sluis tussen de neringruimte en een slijtlokaliteit." Conclusie Gelet hierop kan het argument dat de (centrale) ruimten waaraan de slijterij zich bevindt aangemerkt dient te worden als 'verkeersruimte' als gevolg waarvan het aanwezig zijn van een verbindingslokaliteit tussen de slijterij en de verkeersruimte niet noodzakelijk zou zijn, geen doel treffen. Overigens wordt daarbij nog het volgende opgemerkt. Het komt ook voor dat een aantal van deze verkoopfuncties op basis van concessies door zelfstandige ondernemers wordt uitgeoefend. Alleen

22 daarom al kan er in dergelijke winkelpanden geen sprake zijn van niet neringruimtes (of verkeersruimtes) zoals bedoeld in het besluit. Aanpassing Bouwbesluit 2003 In artikel 2 van het Besluit eisen inrichtingen Drank- en Horecawet staat vermeld dat, onverminderd het Bouwbesluit, een inrichting waarin het horecabedrijf wordt uitgeoefend, voldoet aan de in artikelen 3 tot en met 7 van het onderhavige besluit vervatte bepalingen. In artikel 4 van het Besluit eisen inrichtingen Drank- en Horecawet staat vervolgens vermeld dat een horecalokaliteit een hoogte heeft van ten minste 2,40 m van de vloer af gemeten. In artikel 8 van het Besluit eisen inrichtingen Drank- en Horecawet staat vermeld dat, onverminderd het Bouwbesluit, een inrichting waarin het slijtersbedrijf wordt uitgeoefend, voldoet aan de in artikelen 9 tot en met 11 van het onderhavige besluit vervatte bepalingen. In artikel 10 van het Besluit eisen inrichtingen Drank- en Horecawet staat vervolgens vermeld dat een slijtlokaliteit aan alle zijden gesloten wanden heeft met een hoogte van ten minste 2,40 m van de vloer af gemeten. Bouwbesluit per 1 september 2005 (genaamd Bouwbelsuit 2003) Per 1 september 2005 is het Bouwbesluit gewijzigd en moeten de plafonds van alle horecagelegenheden minimaal 2,4 meter hoog zijn. Met de nieuwe bepaling in het Bouwbesluit over de plafondhoogte wordt aangesloten op de bestaande regels in het Besluit eisen inrichtingen Dranken Horecawet (artikel 4 Besluit eisen inrichtingen Drank- en Horecawet). Ter verduidelijking het volgende: Bouwbesluit tot 1 september 2005 In het Bouwbesluit geldend tot 1 september 2005 staat in artikel 4.24 het volgende vermeld: Nieuwbouw: Artikel 4.24 (geldend tot ) 1. Een verblijfsgebied heeft een vloeroppervlakte van ten minste de grenswaarde die is aangegeven in tabel Een vloeroppervlakte als bedoeld in het eerste lid, heeft een breedte van ten minste de grenswaarde die is aangegeven in tabel Een vloeroppervlakte als bedoeld in het eerste lid, heeft een hoogte boven de vloer van ten minste de grenswaarde die is aangeven in tabel 4.20 *. * In tabel 4.20 staat onder punt 2, onder a vermeld bijeenkomstfunctie voor alcoholgebruik dat de hoogte minimaal 2.40 m. moet zijn. Onder punt 10, onder a staat onder winkelfunctie voor het slijtersbedrijf vermeld dat ook deze hoogte minimaal 2.40 m. moet zijn. Artikel 4.24 (geldend per ) 1. Een verblijfsgebied heeft een vloeroppervlakte van ten minste de grenswaarde die is aangegeven in tabel Een vloeroppervlakte als bedoeld in het eerste lid, heeft een breedte van ten minste de grenswaarde die is aangegeven in tabel Een vloeroppervlakte als bedoeld in het eerste lid, heeft een hoogte boven de vloer van ten minste de grenswaarde die is aangeven in tabel 4.20 *. * In tabel 4.20 staat onder punt 2, onder b vermeld bijeenkomstfunctie voor alcoholgebruik dat de hoogte minimaal 2.60 m. moet zijn..onder punt 10, onder a staat winkelfunctie voor het slijtersbedrijf vermeld dat ook de hoogte minimaal 2.60 m. moet zijn

23 Bestaande bouw: Artikel 4.33 (geldend tot ) 1. Een verblijfsruimte heeft een vloeroppervlakte van ten minste de grenswaarde die is aangegeven in tabel 4.30 *. 2. Een vloeroppervlakte als bedoeld in het eerste lid, heeft een breedte van ten minste 1,5 m. 1. Een vloeroppervlakte als bedoeld in het eerste lid, heeft een hoogte boven de vloer van ten minste 2,1 m. 2. Een vloeroppervlakte van een verblijfsruimte heeft een hoogte boven de vloer van ten minste 2,1 m. * In tabel 4.30 staat onder punt 2, onder a vermeld bijeenkomstfunctie voor alcoholgebruik en onder punt 10, onder a staat winkelfunctie voor het slijtersbedrijf vermeld. Deze lokaliteiten moeten dus, op grond van het derde lid, een minimale hoogte hebben van 2.10 meter. Artikel 4.33 (Geldend per ) 1. Een verblijfsruimte heeft een vloeroppervlakte van ten minste de grenswaarde die is aangegeven in tabel Een vloeroppervlakte als bedoeld in het eerste lid, heeft een breedte van ten minste 1,5 m. 3. Een vloeroppervlakte als bedoeld in het eerste lid, heeft een hoogte boven de vloer van ten minste de in tabel 4.30 aangegeven grenswaarde. 4. Een vloeroppervlakte van een verblijfsruimte heeft een hoogte boven de vloer van ten minste 2,1 m. 5. In afwijking van het derde lid geldt, indien voor 1 november 2000 een vergunning is verleend als bedoeld in artikel 3 van de Drank- en Horecawet en de bedrijfsvoering niet langer dan een jaar onderbroken is, anders dan door overmacht, de in de vergunning vereiste hoogte met een minimum van 2,1 m. * In tabel 4.30 staat onder punt 2, onder b vermeld bijeenkomstfunctie voor alcoholgebruik dat de hoogte minimaal 2.40 m. moet zijn..onder punt 10, onder a staat winkelfunctie voor het slijtersbedrijf vermeld dat de hoogte minimaal 2.10 m. moet zijn. Overgangsrecht voor horecabedrijven Voor bestaande horecagelegenheden waar alcoholische dranken worden geschonken geldt dus per 1 september 2005 (op grond van het Bouwbesluit) een plafondhoogte van 2,4 meter. Deze afmetingseis gold al op basis artikel 4 van het Besluit eisen inrichtingen Drank- en Horecawet. Alleen als een horecalocatie een vergunning heeft (op grond van artikel 3 van de Drank- en Horecawet) die vóór 1 november 2000 is verstrekt én de bedrijfsvoering niet langer dan één jaar heeft stilgelegen, anders dan door overmacht, mag van dit minimum worden afgeweken, op voorwaarde dat de plafonds niet lager zijn dan 2,1 meter. Is dat wel zo, dan zullen ze in principe alsnog moeten worden aangepast. Als een plafond niet voldoet aan de hoogte-eis, zal daarvoor door de Minister van Volksgezondheid een ontheffing zijn afgegeven op grond van artikel 40 van de Drank- en Horecawet, juncto artikel 6, lid 2 (inrichtingseisen) van de wet (zoals die van kracht was tot 1 november 2000). Voor nieuwe horecagelegenheden geldt echter, dus in afwijking van artikel 4, maar in overeenstemming met artikel 2 van het Besluit eisen inrichtingen Drank- en Horecawet, juncto artikel 4.24, lid 3 van het Bouwbesluit, een plafondhoogte van 2,6 meter. Overgangsrecht voor slijtersbedrijven Voor bestaande slijtersbedrijven geldt dus per 1 september 2005 (op grond van het Bouwbesluit) een plafondhoogte van 2,10 meter. De afmetingseis op basis van artikel 10 van het Besluit eisen inrichtingen Drank- en Horecawet is echter al vastgesteld op 2.40 meter.

24 Alleen als een slijtersbedrijf een vergunning heeft (op grond van artikel 3 van de Drank- en Horecawet) die vóór 1 november 2000 is verstrekt én de bedrijfsvoering niet langer dan één jaar heeft stilgelegen, anders dan door overmacht, mag van dit minimum worden afgeweken, op voorwaarde dat de plafonds niet lager zijn dan 2,1 meter. Dat is wat merkwaardig omdat de minimale hoogte-eis al 2.10 m. is en er dus feitelijk geen afwijkingsmogelijkheid meer bestaat. Als een plafond niet voldoet aan de hoogte-eis, zal daarvoor door de Minister van Volksgezondheid een ontheffing zijn afgegeven op grond van artikel 40 van de Drank- en Horecawet, juncto artikel 6, lid 2 (inrichtingseisen) van de wet (zoals die van kracht was tot 1 november 2000). Voor nieuwe slijterbedrijven geldt echter, dus in afwijking van artikel 10, maar in overeenstemming met artikel 8 van het Besluit eisen inrichtingen Drank- en Horecawet, juncto artikel 4.24, lid 3 van het Bouwbesluit, een plafondhoogte van 2,6 meter. Aldus in schema: Hoogte volgens het Bouwbesluit: Nieuwbouw Oude hoogte (tot ) Nieuwe hoogte (vanaf ) Horeca 2,40 m m. Slijterij 2.40 m m. opmerkingen Bestaande bouw Oude hoogte Nieuwe hoogte opmerkingen (tot ) (vanaf ) Horeca 2.10 m m. Overgangsrecht van toepassing Let op aanwezigheid oude ontheffingen inrichtingseisen Slijterij 2.10 m m. Overgangsrecht van toepassing Let op aanwezigheid oude ontheffingen inrichtingseisen Conclusies De plafondhoogte zoals omschreven in het Bouwbesluit zoals dat gold tot 1 september 2005 voor bestaande bouw is lager (2.10 m) dan de hoogte vermeld in het Besluit eisen inrichtingen Drank- en Horecawet (2.40 m). De hoogte vermeld in het Besluit eisen inrichtingen Drank- en Horecawet is echter bepalend voor de verlening van een drank- en horecavergunning. De plafondhoogte zoals omschreven in het (nieuwe) Bouwbesluit 2003 voor bestaande bouw is voor horecabedrijven gelijk aan de hoogte zoals vermeld in het Besluit eisen inrichtingen Drank- en Horecawet, maar voor slijtersbedrijven lager (2.10 m) dan de hoogte vermeld in het Besluit eisen inrichtingen Drank- en Horecawet (2.40 m). De hoogte vermeld in het Besluit eisen inrichtingen Dranken Horecawet is echter bepalend voor de verlening van een drank- en horecavergunning. De plafondhoogte zoals omschreven in het (nieuwe) Bouwbesluit 2003 voor nieuwbouw is voor horeca- én slijtersbedrijven hoger (2.60 m) dan de hoogte vermeld in het Besluit eisen inrichtingen Drank- en Horecawet (2.40 m). De hoogte zoals vermeld in het Bouwbesluit 2003 is bepalend voor de vergunningverlening.

25 Ontheffing inrichtingseisen In de Drank- en Horecawet zoals die van kracht was tot 1 november 2000, kon de Minister van Volksgezondheid op grond van artikel 40 van de oude wet, ontheffing verlenen van artikel 6, lid 2 (inrichtingseisen) van de wet. Inmiddels is, per 1 november 2000, de Drank- en Horecawet gewijzigd. De mogelijkheid van het verlenen van ontheffingen met betrekking tot inrichtingseisen is niet meer opgenomen in de gewijzigde wet. Op grond van artikel IV van de Wet van 13 april 2000 blijven de tot 1 november 2000 verleende ontheffingen echter van kracht. Wanneer de inrichting overgaat op een andere (rechts)persoon, gaat ook de ontheffing over op de nieuwe exploitant. De verleende ontheffing blijft dus gewoon van kracht. De ontheffing vervalt wél wanneer er een onderbreking van de bedrijfsuitoefening is geweest gedurende een periode van langer dan een jaar of de bestemming verandert. Van ontheffingen die zijn verleend voor een bepaalde tijd vervallen de aan die ontheffing verbonden tijdsbeperkingen. Een tijdelijk bouwwerk Het komt regelmatig voor dat er tijdelijke objecten worden geplaatst bij een evenement om te dienen als horecabedrijf. Steeds vaker worden bijvoorbeeld in stads- en dorpscentra gedurende de wintermaanden tijdelijke ijsbanen aangelegd, vergezeld van een horeca- of feesttent alwaar glühwein en andere alcoholhoudende dranken kunnen worden gekocht. Aangezien deze tijdelijke bouwwerken vaak langer dan twaalf aaneengesloten dagen staan opgesteld, kan het verstrekken van zwakalcoholhoudende dranken niet worden gerealiseerd door middel van het verlenen van een artikel 35-ontheffing. Een reguliere drank- en horecavergunning is dan vereist. Dat betekent dat moet worden voldaan aan de besproken inrichtingseisen. In artikel 2 van het Besluit eisen inrichtingen Drank- en Horecawet staat aangegeven dat de betreffende inrichting moet voldoen aan het Bouwbesluit De vraag is dan of de hiervoor genoemde tijdelijke horecatent, bijvoorbeeld uitgevoerd in tentdoek of polyester platen, wel een bouwwerk is zoals bedoeld in het Bouwbesluit Alhoewel in het Bouwbesluit 2003 wel wordt gerefereerd aan het begrip bouwwerk wordt dit echter niet nader gedefinieerd. Het begrip "bouwwerk" is ook in de Woningwet niet omschreven. Voor de uitleg van dit begrip is volgens de afdeling Bestuursrechtspraak van de Raad van State het spraakgebruik richtinggevend. Daarbij kan aansluiting worden gezocht bij de in de Modelbouwverordening van de Vereniging Nederlandse Gemeenten gegeven definitie van "bouwwerk". Deze definitie luidt: 'elke constructie van enige omvang van hout, steen, metaal of ander materiaal, die op de plaats van bestemming hetzij direct of indirect met de grond verbonden is, hetzij direct of indirect steun vindt in of op de grond, bedoeld om ter plaatse te functioneren.' Tijdelijke gebouwen en bouwwerken vallen onder het bouwvergunningregime van de Woningwet. Dit volgt uit de artikelen 40, 43 en 45 van de Woningwet en het Besluit bouwvergunningsvrije en lichtbouwvergunningplichtige bouwwerken. Bij de uitleg van deze artikelen spelen de in artikel 1 van de Woningwet gegeven begripsbepalingen bouwen en gebouw een belangrijke rol. Uit jurisprudentie (ABRS 7 juni 2001, Gst ) blijkt dat wanneer een bouwwerk (in deze specifieke casus een feesttent) meer dan 31 dagen ergens staat dit gezien moet worden als een bouwwerk in de zin van de Woningwet en er dus in principe een bouwvergunning benodigd is. Dit wil niet zeggen dat op het moment dat een bouwwerk gedurende minder dan 31 dagen geplaatst wordt er geen bouwvergunning is vereist. Uit de overwegingen die geleidt hebben tot de bepaling of er al dan niet sprake is van een bouwwerk is af te leiden dat indien een bouwwerk gedurende meerdere kortere periodes wordt geplaatst, dat deze dan toch bouwvergunningplichtig kan zijn. Zie hiervoor bijvoorbeeld de uitspraak van 2 februari 1995 (BR p. 409) betreffende de plaatsing van een demontabele tribune.