PROTOCOL ASBEST HOE TE HANDELEN BIJ TOEZICHTSACTIVITEITEN WAARBIJ HET RISICO BESTAAT VAN ASBESTBESMETTING MAASDAM, DECEMBER 2009.

Transcriptie

1 1 BIJLAGE 7 BIJ NOTA INTEGRALE HANDHAVING PROTOCOL ASBEST HOE TE HANDELEN BIJ TOEZICHTSACTIVITEITEN WAARBIJ HET RISICO BESTAAT VAN ASBESTBESMETTING MAASDAM, DECEMBER 2009.

2 2 INLEIDING Regelmatig hebben onze medewerkers van de clusters Integrale Handhaving en Bouwen te maken met situaties waarbij er risico bestaat op de blootstelling aan asbest. Dat kan bijvoorbeeld zijn bij het toezicht op de uitvoering van sloopwerkzaamheden waarvoor wij sloopvergunning hebben verleend, illegale sloop, illegale dump, beschadiging van asbesthoudend materiaal bij grondwerken, verbouwingen van bestaande bouwwerken en de controle van de constructieve veiligheid van gebouwen die beschadigd zijn geraakt door bijvoorbeeld storm of brand. Het inspelen op deze gevallen is niet altijd makkelijk omdat de regelgeving over asbest de laatste jaren is aangescherpt en in diverse wetten is ondergebracht, waardoor een complex geheel is ontstaan. Daarnaast is het belangrijk om onze plichten als werkgever en werknemer niet uit het oog te verliezen. Dit document is daarom bedoeld als handleiding die in brede zin duidelijkheid verschaft over wat asbest nu precies is, hoe de regelgeving in elkaar zit, de te nemen acties, het gebruik van persoonlijke beschermingsmiddelen en onze plichten in het kader van de arbeidsomstandigheden. In dit stuk staan ook de instanties vermeld waar, ingeval van onduidelijkheden, vragen gesteld kunnen worden. Om ongelukken en toekomstige schadeclaims zoveel mogelijk uit te sluiten verplichten wij de Medewerkers, die mogelijkerwijs in aanraking kunnen komen met asbest, dit protocol na te leven. Dit document is niet statisch. Wijzigingen in de wet- en regelgeving volgen elkaar in hoog tempo op, dit maakt dat het van belang is dat dit document met enige regelmaat moet worden geactualiseerd. INHOUD Hoofdstuk 1 Asbest: wat is het, waar komt het in voor en wat zijn de risico s. 03 Hoofdstuk 2 Wet- en regelgeving. 05 Hoofdstuk 3 Vergunningen voor de sloop van asbesthoudende materialen. 08 Hoofdstuk 4 Toezicht 11 Hoofdstuk 5 Calamiteiten. 16 Hoofdstuk 6 Protocol persoonlijke beschermingsmiddelen 18 Hoofdstuk 7 Procedure bij blootstelling aan asbest 19 Hoofdstuk 8 Adressenlijst contactpersonen en hulpinstanties. 20 Bijlage 1 Formulier sloopmelding 21 Bijlage 2 Aanvraagformulier sloopvergunning 24 Bijlage 3 Voorwaarden sloopvergunning 28 Bijlage 4 Mededeling onder voorwaarden 31 Bijlage 5 Verklaring afleveren asbest bij RAD 32 Bijlage 6 Gebruik persoonlijke beschermingmiddelen 33 Bijlage 7 Meldingslijst blootstelling aan asbest 35

3 HOOFDSTUK 1 ASBEST: WAT IS HET, WAAR KOMT HET IN VOOR EN WAT ZIJN DE RISICO S. Asbest is een verzamelnaam voor een aantal in de natuur voorkomende mineralen, die zijn opgebouwd uit fijne vezels. Belangrijke eigenschappen van asbest zijn: goed bestand tegen zuren, logen, hoge temperaturen, is slijtvast, brandwerend, isolerend en vrij goedkoop. Kenmerken zijn de wafelstructuur bij cementgebonden producten en de vezelige structuur in de breukvlakken. Bekende asbesttoepassingen in woningen en gebouwen zijn: asbestkoord, platen en/of spuitlagen bij schoorstenen en haarden platen onder cv-ketels bekistingen en spouwlatten schoorsteen- en ventilatiekanalen wandplaten (bijvoorbeeld met steen- of tegelprint) brandwerende bekleding (bijvoorbeeld platen op deuren van een stookruimte) plafondplaten gevelbekleding en borstweringspanelen dakbeschot dakgoten kunstleien dakbedekking golfplaten dakbedekking vensterbanken en plinten schaamschotten tussen urinoirs vloerbedekking (zeil) en vloertegels (colovinyltegels) liftinstallaties coating van stalen damwandprofielen (gevels gebouwen) (openbare) waterleiding-, riool- en gasbuizen isolatie rond elektraleidingen en waterleiding- en verwarmingsbuizen brandwerende laag spuitasbest op staalconstructies bloembakken 3 De meest toegepaste soorten zijn witte asbest (chrysotiel), blauwe asbest (crocidoliet) en bruine asbest (amosiet). Daarnaast zijn er nog gele asbest (actinoliet), groene asbest (anthofylliet) en grijze asbest (tremoliet). We onderscheiden serpentijne en amfibole asbestsoorten. Witte asbest (chrysothiel) is een serpentijne asbest. De overige asbestsoorten zijn amfibolen. In het kort komt het er op neer dat een amfibole vezel, in tegenstelling tot de serpentijne vezel, weerhaakjes heeft welke ervoor zorgen dat een asbestvezel vast blijft zitten in het menselijk weefsel (bijvoorbeeld longen)en tot problemen kunnen leiden. Een belangrijk gegeven is dat er in de wetgeving onderscheid wordt gemaakt tussen hechtgebonden en niet hechtgebonden asbest. Bij niet hechtgebonden asbest kun je duidelijk de asbestvezels onderscheiden. Voorbeelden hiervan zijn isolatiekoord, spuitasbest en verweerde asbestcementproducten. De van oorsprong hechtgebonden asbestcementplaten kunnen dus in de loop der jaren door verwering hun hechtgebondenheid verliezen. Mede op grond van de hechtgebondenheid worden asbesttoepassingen ten behoeve van de sanering daarvan, ingedeeld in risicoklassen. Daarover meer in hoofdstuk 3. Niet hechtgebonden amfibole asbest is de gevaarlijkste voor de mens. In het algemeen kunnen we bij inademing van de vezels de volgende dodelijke aandoeningen oplopen: Asbestose stoflongen incubatietijd 5-30 jaar Mesothelioom long- buikvlieskanker incubatietijd 5-60 jaar Pleurale Plaque verstijving van de longen incubatietijd 5-20 jaar

4 4 DECORATIEPLAAT DAKPLATEN EN BUIZEN FRAGMENT GOLFPLAAT BLOEMBAK BORSTWERINGSPANELEN SCHAAMSCHOT SCHOORSTEENPIJP VLOERZEIL SPUITASBEST OP STAAL HOOFDSTUK 2 WET- EN REGELGEVING

5 In dit hoofdstuk is een opsomming van de meest relevante wetgeving weergegeven waardoor duidelijkheid ontstaat over wat in welke wet, besluit of verordening wordt behandeld. Hierdoor heeft men een handleiding waarop men zich kan baseren bij eventuele acties of vraagstukken. Verbodsbepalingen 1978 verbod spuitasbest 1983 verbod niet-hechtgebonden asbest 1993 algemeen verbod 1998 verbod voor particulieren om thuis te klussen met asbesthoudend materiaal 5 Woningwet 2007 Artikel 1a lid 1 van de Woningwet schrijft voor dat een eigenaar van een bestaand bouwwerk, standplaats, open erf of terrein of degene die uit andere hoofde bevoegd is tot het daaraan treffen van voorzieningen, er zorg voor draagt dat als gevolg van de staat van dat bouwwerk, standplaats, open erf of terrein geen gevaar ontstaat voor de gezondheid of veiligheid danwel voortduurt. Lid 2 schrijft voor dat een ieder die een nieuw bouwwerk of standplaats bouwt, gebruikt, laat gebruiken of sloopt, danwel een open erf of terrein gebruikt of laat gebruiken, er zorg voor draagt dat als gevolg van dat bouwen, gebruiken of slopen geen gevaar voor de veiligheid ontstaat danwel laat voortduren. Artikel 1b, lid 2 bepaald dat het verboden is een bestaand gebouw of bouwwerk in een staat te brengen, te laten komen of te houden die niet voldoet aan de op de staat van dat gebouw van toepassing zijnde voorschriften als bedoeld in artikel 2. Op basis van artikel 1b kan worden aangeschreven tot het treffen van voorzieningen. Artikel 2 bepaalt dat middels de Amvb - Het Bouwbesluit - voorschriften worden gegeven op het gebied van veiligheid, gezondheid, bruikbaarheid, energie en milieu voor nieuwbouw en bestaande bouw. Artikel 7b lid 2 bepaald dat het verboden is een bouwwerk, standplaats open erf of terrein te gebruiken of te laten gebruiken anders dan in overeenstemming met van toepassing zijnde voorschriften, bedoeld in artikel 8 lid 2 (de Bouwverordening). Artikel 8 lid 1 van de Woningwet schrijft voor dat de gemeenteraad een bouwverordening vaststelt welke voorschriften bevat omtrent het slopen (art. 8, lid 2, sub d). Bouwbesluit 2003 en Regeling Bouwbesluit 2003 Het Bouwbesluit bevat bouwtechnische voorschriften voor gebouwen en bouwwerken. In de Regeling Bouwbesluit staan voorschriften voor de omgang met giftige of hinderlijke stoffen in een bouwwerk. Hieronder vallen ook asbestvezels. De regeling geeft grenswaarden voor de concentratie van asbestvezels in de binnenlucht van een voor mensen toegankelijke ruimte. De gemeente houdt toezicht op de naleving van dit besluit. Bouwverordening (bijgewerkt t/m de 12 e serie wijzigingen) In hoofdstuk 8 staan alle aspecten betreffende slopen en de benodigde vergunningen. Artikel bepaald dat het verboden is te slopen zonder of in afwijking van een sloopvergunning. Er wordt onderscheid gemaakt tussen: - vergunningvrije sloopwerken; - meldingsplichtige sloopwerken; - vergunningplichtige sloopwerken die uitsluitend betrekking hebben op de verwijdering van asbesthoudende materialen; - reguliere vergunningplichtige sloopwerken. In hoofdstuk 3 worden deze onderwerpen verder toegelicht. Asbestverwijderingsbesluit 2005

6 6 Het asbestverwijderingsbesluit is gericht op particulieren en opdrachtgevers. In het asbestverwijderingsbesluit is een totaaloverzicht weergegeven van de wetten en de onderlinge verbanden. Het besluit wordt aangestuurd door artikel 8, lid 8 van de Woningwet en de Wet milieugevaarlijke stoffen. Het besluit is bedoeld om emissies van asbestvezels te voorkomen bij: het geheel of gedeeltelijk afbreken of uit elkaar nemen van een bouwwerk of object; het verwijderen van asbest of asbesthoudende producten uit een bouwwerk of object; het opruimen van asbest of asbesthoudende producten na incidenten. Het besluit schrijft de asbestinventarisatieplicht voor en het regelt dat het verwijderen en verpakken van asbest moet plaatsvinden volgens de best bestaande technieken, die staan beschreven in de SC 530. Asbesthoudend materiaal dat is ingedeeld in de risicoklassen 2 en 3 moeten worden verwijderd door een gecertificeerd saneringsbedrijf. Artikel 4 bepaald dat er geen inventarisatierapport hoeft te worden opgesteld voor: - een woning van na 1 januari 1994; - rem en frictiematerialen; - asbestwegen; - asbesthoudende gasleidingbuizen, waterleidingbuizen, rioolbuizen en mantelbuizen voorzover zij deel uitmaken van het ondergrondse openbare gas-, water- en rioolleidingnet. - geklemde platen onder verwarmingstoestellen; - verwijderen van beglazingskit dat is verwerkt in de constructie van kassen; - asbestbevattende pakkingen uit verbrandingsmotoren; - asbestbevattende pakkingen uit procesinstallaties onderscheidenlijk verwarmingstoestellen waarvan het nominaal vermogen lager ligt dan 2250 kw - het door particulieren verwijderen van geschroefde, asbesthoudende platen waarin de asbestvezels hechtgebonden zijn, niet zijnde dakleien, uit een woning of uit een op het erf van die woning staand bijgebouw, voorzover de woning of het bijgebouw niet in het kader van de uitoefening van een beroep of bedrijf worden gebruikt of bedoeld zijn voor gebruik in dat kader en de oppervlakte van de te verwijderen asbesthoudende platen maximaal vijfendertig vierkante meter per kadastraal perceel bedraagt; - het door particulieren verwijderen van asbesthoudende vloertegels of niet-gelijmde, asbesthoudende vloerbedekking uit een woning of uit een op het erf van die woning staand bijgebouw, voorzover de woning of het bijgebouw niet in het kader van de uitoefening van een beroep of bedrijf worden gebruikt of bedoeld zijn voor gebruik in dat kader en de oppervlakte van de te verwijderen asbesthoudende vloerbedekking of vloertegels maximaal vijfendertig vierkante meter per kadastraal perceel bedraagt; - het door particulieren verwijderen van geschroefde, asbesthoudende platen waarin de asbestvezels hechtgebonden zijn, niet zijnde dakleien, of asbesthoudende vloertegels of nietgelijmde, asbesthoudende vloerbedekking uit een vaartuig, voorzover het vaartuig niet in het kader van de uitoefening van een beroep of bedrijf wordt gebruikt of bedoeld is voor gebruik in dat kader en de oppervlakte van de te verwijderen asbesthoudende platen maximaal vijfendertig vierkante meter bedraagt. Productenbesluit Asbest Het productenbesluit asbest wordt aangestuurd door de Wet milieugevaarlijke stoffen. Gaat over inrichtingen met vergunning om asbest te mogen verwerken, het verbod om asbest te bewerken of in voorraad te hebben, de verplichting het milieu zo weinig mogelijk te vervuilen en over monstername. Arbeidsomstandighedenwet 1998 (Arbo-wet) Raamwet, stuurt onder andere het arbobesluit en de arboregeling aan. Verplicht werkgever om voor een goed werkklimaat te zorgen met alle voorzieningen van dien en verplicht de werknemer gebruik te maken van de veiligheidsvoorzieningen en de veiligheidsmaatregelen. Arbeidsomstandighedenbesluit (Arbo-besluit):

7 Het Arbeidsomstandighedenbesluit is gericht op opdrachtnemers, werknemers en zelfstandig werkenden. Het besluit geeft concrete bepalingen in: - hoofdstuk 2, afdeling 5 (bouwproces) - hoofdstuk 4, afdeling 5 (aanvullende voorschriften asbest) - hoofdstuk 8, afdeling 1 (persoonlijke beschermingsmiddelen) 7 In het Arbeidsomstandighedenbesluit is gekozen voor een getrapt risicobeleid. Dat wil zeggen dat het voorgeschreven beschermingsniveau afhangt van een combinatie van het type asbest, de toepassing en de wijze van verwijdering. Hoe hoger het risico dat op de werkplek asbestvezels vrijkomen, hoe uitgebreider de maatregelen die genomen moeten worden om werknemers te beschermen. Er zijn drie risicoklassen. Werkzaamheden die vallen binnen risicoklasse 1 mogen worden uitgevoerd door eenieder die aantoonbare kennis heeft van asbest. Werkzaamheden die vallen binnen risicoklasse 2 en 3 moeten worden uitgevoerd door een SC-gecertificeerd asbestverwijderingsbedrijf. Het Arbeidsomstandighedenbesluit schrijft voor dat een bedrijf dat asbest wil verwijderen of wil opruimen, eerst een asbestinventarisatierapport moet laten opstellen door een gecertificeerd inventarisatiebedrijf. Zo n rapport beschrijft de risicoklasse waarin de werkzaamheden met asbest worden ingedeeld (1, 2 of 3). Er zijn enkele specifieke uitzonderingen. Deze staan in het besluit. Vallen de werkzaamheden in de risicoklasse 2 of 3, dan moet na afloop van de werkzaamheden een eindbeoordeling van de werkplek worden uitgevoerd door een geaccrediteerd (test/inspectie) laboratorium. Bij werkzaamheden onder risicoklasse 1 mag het asbestverwijderingsbedrijf zelf de eindbeoordeling uitvoeren (visuele controle). Doelvoorschriften (een risico inventarisatie en evaluatie RIE) op het gebied van veiligheid, gezondheid en welzijn (Veiligheid en Gezondheidsplan) m.b.t. inrichting bouwplaats, gevaarlijke stoffen, fysieke belasting, klimaat, verlichting, geluid, straling, arbeidsmiddelen, persoonlijke beschermingsmiddelen (PBM s). Verbod tot het bewerken, verwerken en in voorraad houden van asbest (crocidoliet) met wat uitzonderingen. Concentratie asbeststof lager dan 0,10 v/cm3 in ruimte waar werknemers werken. Indien concentratie hoger moeten er maatregelen (bij de bron) worden getroffen. Gezondheidsonderzoek. Register blootstelling aan asbest. Werkzaamheden melden aan arbeidsinspectie. Arboregeling Uitzonderingsbepalingen / vrijstellingen. Middelvoorschriften over meetmethoden en bemonstering. Wet bodembescherming Beginselplicht voor een ieder om bodemverontreiniging te voorkomen (artikel 13). HOOFDSTUK 3

8 VERGUNNINGEN VOOR DE SLOOP VAN ASBESTHOUDENDE MATERIALEN 8 In dit hoofdstuk wordt beschreven wat er wordt verstaan onder het doen van een melding sloopvoornemen en het aanvragen van een aanvraag om sloopvergunning. Daarnaast kennen we ook de categorie sloopwerkzaamheden waarvoor geen vergunning hoeft te worden aangevraagd. REGELGEVING Vergunningvrij Op grond van artikel lid 2 is er geen sloopvergunning vereist voor het slopen waarbij minder dan 10 m3 sloopafval vrij komt en waarbij het geen asbest betreft. Op grond van artikel is er ook geen sloopvergunning vereist voor het verwijderen van: - geklemde platen onder verwarmingstoestellen; - verwijderen van beglazingskit dat is verwerkt in de constructie van kassen; - rem- en frictiematerialen; - asbestbevattende pakkingen uit verbrandingsmotoren; - asbestbevattende pakkingen uit procesinstallaties onderscheidenlijk verwarmingstoestellen waarvan het nominaal vermogen lager ligt dan 2250 kw Melding sloopvoornemen mededeling onder voorwaarden Een melding sloopvoornemen moet worden ingediend voor het verwijderen van losliggende asbestbevattende vloerbedekking, vloertegels en/of geschroefde hechtgebonden asbestbevattende plaatmaterialen, mits toegepast aan de buitenzijde van een bouwwerk en maximaal 35 m2 per kadastraal perceel. Binnen 8 dagen reageert het college met een mededeling dat geen sloopvergunning is vereist. Aan deze mededeling kunnen voorschriften worden verbonden met betrekking tot de verwijdering, de opslag en afvoer van asbest (Artikel 8.2.1). Daarbij is het raadzaam om de brochure Asbest in en om het huis - de meest gestelde vragen over asbest onder de aandacht te brengen. Deze publicatie is te downloaden van de website van VROM bij het onderdeel publicaties. Bij een melding hoeft geen asbestinventarisatierapport te worden ingediend (zie asbestverwijderingsbesluit artikel 4). Het formulier voor het indienen van een sloopmelding is als bijlage 1 bij dit protocol gevoegd. Sloopvergunning waarbij er alleen sprake is van het verwijderen van asbesthoudend materiaal Onder vergunningplichtige sloopwerken waarbij alleen sprake is van het verwijderen van asbest, worden sloopwerken verstaan waarbij: - meer dan 35 m2 geschroefd of losliggend hechtgebonden asbestbevattende materiaal vrijkomt; - het verwijderen van asbesthoudend materiaal dat niet valt onder de categorie meldingplichtig; - asbesthoudend materiaal verwijderd wordt door bedrijven. De behandelingstermijn van dergelijke aanvragen bedraagt 4 weken (art lid 2). Reguliere Sloopvergunning Onder vergunningplichtige sloopwerken worden sloopwerken verstaan waarbij meer dan 10 m3 sloopafval vrijkomt en waarbij eventueel asbesthoudend materiaal wordt verwijderd. De behandelingstermijn bedraagt maximaal 12 weken (art lid 1). Artikel Indieningvereisten. Artikel Plichten van de houder van de sloopvergunning. Artikel Plichten van degene die sloopt. Artikel Wijze van slopen, verpakken en opslaan van asbest. Het aanvraagformulier voor een sloopvergunning is als bijlage 2 bij dit protocol gevoegd.

9 ** Voor wat betreft de sloop van asbest uit woonarken en woonschepen is VROM het bevoegd gezag. Constatering van dergelijke zaken moeten direct aan VROM worden gemeld.** 9 TOETSING Bij de verlening van vergunningen en toestemmingen voor het verwijderen van asbest wordt gecontroleerd of er een asbestinventarisatie (type A) is uitgevoerd en of dit gedaan is door een deskundig bedrijf. Verder wordt gecontroleerd of het asbest wordt verwijderd door een particulier of een gecertificeerd bedrijf en of het asbest wordt afgevoerd naar een daartoe geschikte verwerkingsinrichting. Er worden in de voorwaarden van de sloopvergunning (bijlage 3) en de mededeling onder voorwaarden (bijlage 4), voorwaarden gesteld dat er een vrijgaverapport, stortbewijzen en eventueel een aanvullend inventarisatierapport (type B) moet worden ingediend. Asbestinventarisatierapport Voor het slopen van een bouwwerk dient de inventarisatie te worden gedaan naar de aanwezigheid van asbest. De uitzonderingen van de plicht staan beschreven in hoofdstuk 2 onder het kopje asbestverwijderingsbesluit. Wanneer een asbestinventarisatierapport is vereist, dan moet dit rapport zijn gebaseerd op de SC 540 en zijn opgesteld door een gecertificeerd inventarisatiebedrijf. Dit is te controleren op de website van Ascert ( onderdeel register (in de taakbalk) en subonderdeel procescertificaat (in de linker kolom). Wanneer een asbestinventarisatierapport is vereist, bijvoorbeeld voor de sloop van een pand van voor 1994, dan wordt in de regel een asbestinventarisatierapport type A ingediend. Dit rapport omvat: 01 Omschrijving van de werkzaamheden, plaats, adres, datum, soort inventarisatie, delen van het bouwwerk die wel of niet geïnventariseerd zijn, inventarisatiemethode (op de hoofdgroepen: installaties, brandwerende constructies, decoratie en afwerking, waterkeringen en hulpconstructies) en de personen die de inventarisatie hebben uitgevoerd. 02 Samenvatting. 03 Resultaten van de visuele inspectie. 04 Bemonstering. 05 Laboratoriumanalyses. 06 Soort asbest en mate van hechtgebondenheid. 07 Bepaling van de risicoklasse 08 Overzicht van de hoeveelheden, exacte plaatsen, bevestiging en bereikbaarheid. 09 Plaatsen waar niet is geïnventariseerd. 10 Inschatting of er een redelijk vermoeden bestaat of er op de niet onderzochte locaties asbesthoudend materiaal aanwezig is en of op basis van dat vermoeden een aanvullend inventarisatierapport type B noodzakelijk is. 11 Tekeningen en schetsen. Wanneer in het inventarisatierapport type A is aangegeven dat er een redelijk vermoeden bestaat dat er asbest aanwezig is op plaatsen die zonder hak- en breekwerk niet geïnventariseerd kunnen worden, dan moet op het moment dat het gebouw buiten gebruik is gesteld een inventarisatierapport type B worden opgesteld. Om een dergelijk rapport op te kunnen stellen moet destructief onderzoek (ingrijpend hak- en breekwerk) worden verricht. Deze werkzaamheden worden verricht door een SC 530-gecertificeerd sloopbedrijf onder toezicht van een DTA-A en in aanwezigheid van de deskundig asbestinventariseerder DIA. Als tijdens de werkzaamheden daadwerkelijk asbest wordt aangetroffen, dan wordt hiervan door de DIA een rapport type B opgesteld. Vervolgens wordt het asbest door de deskundig asbestverwijderaar gesaneerd. Na de sloop wordt het type B rapport bij de gemeente ingeleverd. Hechtgebondenheid Asbest is vaak toegepast in combinatie met een bindmiddel zoals cement, karton of gips. In de loop der tijd vindt door diverse invloeden aantasting van het bindmiddel plaats. Soms vergaat het bindmiddel helemaal. Op grond van de binding van de asbestvezel aan

10 10 het dragermateriaal onderscheiden we twee categorieën asbest: hechtgebonden en niet hechtgebonden. Hechtgebonden asbest geeft weinig asbestvezels af. Van producten waarin niet hechtgebonden asbest is verwerkt kunnen gemakkelijk asbestvezels vrijkomen, ook wanneer geen verwering is opgetreden. Risicoklassen Algemeen Risicoklasse 1 hechtgebonden, losliggende of geschroefde gemakkelijk verwijderbare witte asbest (chrysotiel). Het risico op het vrijkomen van asbestvezels is zeer laag. Mag door reguliere aannemers worden verwijderd. De aannemers hoeven niet gecertificeerd te zijn, maar moeten wel kennis hebben van de gevaren van asbest. Risicoklasse 2 hechtgebonden asbest, welke niet voldoet aan de criteria van risicoklasse 1. Het risico op het vrijkomen van asbestvezels is aanwezig. Mag alleen door een SC 530 gecertificeerd asbestverwijderingsbedrijf worden verwijderd. Risicoklasse 3 niet hechtgebonden asbest. Het risico op het vrijkomen van asbestvezels is zeer groot. Mag alleen door een SC 530 gecertificeerd asbestverwijderingsbedrijf worden verwijderd. Voorschriften Bepalen van de indeling in een risicoklasse is gericht op het vaststellen van de blootstellingrisico's bij het verwijderen ervan. De bepalende factoren daarbij zijn o.a. de aard van het asbest, asbesthoudende product, asbestbesmet materiaal of asbestbesmet constructieonderdeel, de wijze waarop het is aangebracht en daarmee de methode van verwijderen en de beschermingsmaatregelen. De indeling in risicoklassen is gebaseerd op het Arbobesluit [lit. 2 en 4]. Er zijn drie risicoklassen gedefinieerd, elk met een eigen specifiek veiligheidsregime. Deze risicoklassen zijn volgens het volgende globale model ingedeeld: Risicoklasse 1 Blootstellingsniveau < 0,01 vezels/cm3 ( vezels/m3) Licht regime, vergelijkbaar met de oude vrijstellingsregelingen. Art Risicoklasse 2 Blootstellingsniveau 0,01 tot 1 vezels/cm3 ( tot vezels/m3) Standaardregime conform de SC-530 Art Risicoklasse 3 Blootstellingsniveau > 1 vezels/cm3 (> vezels/m3) Verzwaard regime conform SC-530, uitsluitend voor verwijdering van risicovolle niet-hechtgebonden materialen zoals spuitasbest, leiding- en ketelisolatie, brandwerend board en asbestkarton. Art. 4.53a Om een juiste indeling te kunnen maken zijn niet alleen gegevens nodig over het asbesthoudende materiaal (aard, samenstelling, asbestgehalte, graad van verwering/aantasting, wijze van bevestiging etc.). De inventariseerder moet óók op de hoogte zijn van de verwijderingstechnieken en -methoden die beschikbaar zijn. Immers, de combinatie van materiaaleigenschappen en de bij demontage of sloop gebruikte technieken bepalen uiteindelijke het concentratieniveau aan asbest in de lucht tijdens de asbestverwijdering. In de toelichting op het Arbobesluit [lit. 2], par blad 26, heeft het ministerie van SZW een geautomatiseerd databestand geïntroduceerd met behulp waarvan de risicoklasse-indeling kan worden bepaald. Dit databestand is beschikbaar onder de naam SMA-rt op De Arbeidsinspectie hanteert bij haar toezicht- en handhavingsactiviteiten SMA-rt.

11 11 HOOFDSTUK 4 TOEZICHT Het toezicht met betrekking tot asbest richt zich op een aantal aspecten. Dit zijn de controles op de uitvoering van sloopwerken waarvoor een sloopvergunning is afgegeven of waarvoor naar aanleiding van een melding een mededeling onder voorwaarden is afgegeven. Ook richt het toezicht erop om vroegtijdig situaties te onderscheiden waaruit mogelijk een illegale situatie kan ontstaan. Dat kan bijvoorbeeld zijn bij een bouwvallige schuur met toepassingen van asbesthoudend materiaal, een komende verbouwing waarbij enig sloopwerk moet plaatsvinden of een langdurig leegstaand pand dat vandalismegevoelig is geworden. Controle van de uitvoering van vergunde sloopwerken Sloopwerken waarvoor een sloopvergunning is afgegeven en waarbij sprake is van het verwijderen van asbest in risicoklassen 2 en 3, worden uitgevoerd door een deskundig asbestverwijderingsbedrijf dat in het bezit is van een certificaat op grond van de SC 530. De toezichthouders controleren onder andere of het sloopbedrijf dezelfde is als is aangegeven in de aanvraag om sloopvergunning en of het bedrijf in het bezit is van een geldig certificaat. Gecontroleerd wordt of het bedrijf de sloopwerkzaamheden tijdig heeft gemeld bij de gemeente. Wanneer dat niet het geval is wordt gecontroleerd of het bedrijf de werkzaamheden heeft gemeld bij de Arbeidsinspectie en de certificerende instelling. We onderscheiden buitensaneringen en binnensaneringen. Een binnensanering geschiedt altijd in een containment waar een onderdrukmachine een onderdruk in stand houdt van 20 tot 30 pascal. Bij een buitensanering wordt er geen containment toegepast. Bij het slopen dient eerst het asbestverdachte materiaal te worden verwijderd. Gecontroleerd wordt of het afval op een juiste manier wordt verwijderd en op een juiste manier wordt verpakt.

12 12 Het asbest wordt verpakt in een niet luchtdoorlatend PE-folie met een dikte van 0,2 mm (binnenzak zonder en buitenzak met asbestmerktekens) en opslaan in een afgesloten container of een afgesloten opslagplaats voorzien van etiketten met een aanduiding A (asbest) en een waarschuwingstekst. D.T. A. (deskundig toezichthouder asbestsloop) Tijdens de sloop moet namens het sloopbedrijf altijd een D.T.A.-A (deskundig toezichthouder asbestsloop) aanwezig zijn. De belangrijkste taken van de DTA-er zijn: - opstellen werkplan; - melding start werkzaamheden bij de arbeidsinspectie (1 week, spoed 48 uur, calamiteit direct), de certificerende instelling en de gemeente; - afzetting omgeving werkgebied; - toezicht bouw en controle containment (onderdruk en juiste opstelling decontaminatiesluis). - toezicht op gebruik PBM s, materiaal en materieel - toezicht op werkwijze asbestverwijdering, incl. verpakking en afvoer - toezicht op duur containment en decontaminatieprocedure (per shift max. 2 uur) - leiding nemen calamiteiten - bijhouden logboek - toezicht reiniging containment, apparatuur en PBM s - visuele controle - inschakeling onafhankelijk geaccrediteerd laboratorium voor inspectie - toezicht afvaltransport D.A.V. (deskundig asbestverwijderaar) De op het werk aanwezige werknemers (asbestsaneerders) zijn minimaal 18 jaar, hebben een geldig legitimatiebewijs, zijn medisch gekeurd en zijn in het bezit van het certificaat DAV (Deskundig Asbest Verwijderaar) op basis van de SC520. Werkplan (zodat het werk onder beheerste omstandigheden kan plaatsvinden) - Korte omschrijving van het werk - Gehele inventarisatierapport - Gegevens bedrijf en werknemers (en hun taken) ook van andere bedrijven - Tijdsplanning werk en rust - Gegevens afscherming en afbakening werklocatie - Beschrijving werkmethode - Beschrijving van de PBM s - Hygiënische maatregelen (decontaminatie, rook-, eet- en drinkverbod, sanitaire voorzieningen, schaftgelegenheid) - Beschrijving afvoer asbest - Vrijgavemeting - Naam DTA - Beschrijving hoe arbeidgezondheidskundige begeleiding plaatsvindt - Logboek (minimaal per 2 uur bijgewerkt) - Wie te alarmeren in geval van brand, ongeval en/of vezelemissie - Welke acties en wie doet wat

13 13 Controle tijdens en na de sloop Indien je vermoedt of constateert dat er niet gewerkt wordt volgens de richtlijnen van de SC530, bijvoorbeeld het asbest niet of verkeerd verpakken, het niet dragen van PBM s e.d., vraag de DTA-er dan om uitleg. Let er op dat je niet zonder je persoonlijke beschermingsmiddelen (PBM) achter de afzetting van het terrein gaat. Dan ben je zelf namelijk in overtreding en loop je het risico besmet te worden. Vraag de DTA-er om zijn logboek. Controleer of het asbestinventarisatie-rapport aanwezig is en check bij de DTA-er of hij weet waar het asbestverdachte materiaal zich bevindt en van welke plaatsen het inmiddels is verwijderd. Lees of het om hechtgebonden of niet hechtgebonden asbest gaat en of men de juiste bescherming draagt. Hechtgebonden materiaal verwijderen met omgevingsluchtafhankelijke adembescherming (Powerpacks e.d.). Niet-hechtgebonden materiaal verwijderen met omgevingsluchtonafhankelijke adembescherming (flessenlucht). Vrijgaverapport Na de sloop dient door een onafhankelijk geaccrediteerd laboratorium een vrijgaverapport te worden opgesteld. Bij een binnensanering wordt een luchtmeting gedaan en bij een buitensanering een visuele inspectie. Neem als voorwaarden van de sloopvergunning op dat het vrijgaverapport binnen een termijn van twee weken (art. 10, lid n, A.v.b.) na de werkzaamheden wordt ingediend. Stortbewijzen Om te controleren of het asbest naar een afvalverwerker is afgevoerd moet de vergunninghouder twee weken nadat de werkzaamheden zijn beëindigd, stortbewijzen indienen. Neem als voorwaarden van de sloopvergunning op dat na de werkzaamheden de stortbewijzen worden ingediend. Bij constatering van onrechtmatigheden waarschuw je de directie van het bedrijf, de arbeidsinspectie en de certificerende instelling van het bedrijf. Controle van de uitvoering van meldingplichtige sloopwerken Sloopwerken die zijn gemeld en waarvoor een mededeling onder voorwaarden is afgegeven worden uitgevoerd door particulieren. De meldingplichtige sloopwerken worden alleen voorafgaand aan de uitvoering van de werkzaamheden ter plaatse gecontroleerd. Beoordeeld wordt of de te verwijderen materialen voldoen aan de criteria die gelden voor meldingsplichtige werkzaamheden. In de voorwaarden wordt gesteld dat het afval deugdelijk moet worden verpakt in daartoe geschikt folie en moet worden aangeboden aan een daartoe geschikt afvalverwerkingsbedrijf (dus niet bij het huishoudelijk afval gooien). Na verwijdering moet een stortbewijs worden ingediend. De Regionale Afvalstoffen Dienst (R.A.D.) in Westmaas is een afvaldepot waar particulieren gratis hun asbest kunnen inleveren. De inzameldienst verstrekt geen stortbewijzen. Om de asbestketen te kunnen sluiten hebben wij in overleg met de inzameldienst een standaard verklaring opgesteld (bijlage 5) welke de particulier bij het wegbrengen van het asbest door de RAD moet laten ondertekenen. Vervolgens moet de verklaring bij ons worden ingediend. Tijdens en na het verwijderen van het asbest wordt er niet gecontroleerd. Dit omdat er altijd het risico bestaat dat er asbestvezels zijn vrijgekomen. Het controleren van dergelijke werken met een volledige persoonlijke bescherming geeft naar de omgeving een vertekend beeld. Het risico voor de omwonenden en degene die het asbest verwijdert is namelijk laag. Voor de toezichthouders ligt dit anders, zij zouden bij dergelijke controles vaker worden blootgesteld aan asbest waardoor er voor hen een groter risico op besmetting bestaat. In de praktijk blijken dergelijke meldingen nauwelijks voor te komen. Ondanks dat dit wij dit niet hebben geconstateerd bestaat het vermoeden dat deze werkzaamheden worden uitgevoerd

14 zonder dat deze bij ons zijn gemeld. Hierover zullen wij meer actief voorlichting gaan geven in onze gemeenterubriek en door middel van folders. Om het melden aantrekkelijker te maken willen wij de verpakkingsmaterialen en wegwerpoveralls gratis aan particulieren verstrekken die een melding hebben gedaan. De geraamde kosten voor een dergelijke actie bedragen circa 1.500,-- per jaar en kosten kunnen ten laste komen van het product Bouwen. 14 Controle van de draagconstructies van bouwwerken na brand of storm Wanneer in een bouwwerk brand heeft gewoed dan beoordeelt de brandweer of de constructie van het bouwwerk voldoende in tact is gebleven. Bij twijfel doet de brandweer een beroep op het bouwtoezicht van het cluster Integrale Handhaving. Hoewel de brandweer een redelijke inschatting kan maken, is het niet altijd bekend of in het bouwwerk asbest is toegepast en of dit mogelijk ten gevolge van de calamiteit is vrijgekomen. De brandweer is immers geen deskundige op het gebied van asbest en de vele toepassingen daarvan. Wanneer de toezichthouders van Integrale Handhaving maar het geringste vermoeden hebben dat er sprake is van asbest, zullen zij de inspectie uitvoeren met volledige persoonlijke bescherming en volgelaatsmasker. Na de inspectie bepaald het bouwtoezicht of er voorzieningen moeten worden getroffen aan de constructie van het bouwwerk en of er daaraan voorafgaand een asbestinventarisatie moet worden uitgevoerd. Op basis van de inventarisatie wordt bepaald of er voorzieningen moeten worden getroffen met betrekking tot het saneren van asbest. Toezicht om vroegtijdig toekomstige illegale situaties te detecteren Het toezicht richt zich erop om mogelijk toekomstige illegale/gevaarlijke situaties in een vroegtijdig stadium te detecteren. Dat kan bijvoorbeeld zijn bij een bouwvallige schuur met toepassingen van asbesthoudend materiaal, een komende verbouwing waarbij enig sloopwerk moet plaatsvinden of een langdurig leegstaand pand dat vandalisme aantrekt. In dergelijke gevallen neemt het toezicht contact op met de eigenaar van het bouwwerk en wijst hem op de gevaren die zullen ontstaan wanneer de situatie zo voortduurt. Wanneer de eigenaar geen actie onderneemt wordt hij aangeschreven tot het treffen van voorzieningen. Het nemen van asbestmonsters Om er zeker van te zijn dat het in bovengenoemde gevallen daadwerkelijk gaat om asbest, worden door de asbestdeskundige toezichthouders asbestmonsters genomen. De toezichthouders worden geacht deskundig te zijn wanneer zij beschikken over het certificaat DTA-B (deskundig toezichthouder asbest B Inventarisaties) / DIA (deskundig inventariseerder asbest). Deze bevoegdheid is bij monde en mailbericht door de heer H. Wolter van de Arbeidsinspectie onderschreven. De asbestmonsters worden door de toezichthouders genomen waarbij volgens onderstaande werkwijze: 01 Het materiaal waarvan een monster moet worden genomen wordt gelokaliseerd en geobserveerd. Vastgesteld wordt of het gaat om een hechtgebonden of een niet hechtgebonden materiaal. Op basis daarvan wordt bepaald welke persoonlijke bescherming moet worden gebruikt. 02 Van asbestverdacht materiaal wordt een monster genomen met beschermende kleding en een halfgelaatsmasker met P3-filter. Van enigszins verweerd en beschadigd hechtgebonden asbest wordt een monster genomen met beschermende kleding en een volgelaatsmasker.

15 03 Voorafgaand aan de monstername wordt de ruimte, waarin zich het materiaal bevindt, ontruimd. Eventuele gebruikers van de ruimte worden voorgelicht over wat er gaat gebeuren en hoe het gaat gebeuren. Uitgelegd wordt dat er ten gevolge van de monstername geen risico s worden gelopen. 04 Nadat de ruimte is ontruimd, worden er buiten de ruimte afzetlint en waarschuwingsborden geplaatst. 05 Het te nemen monster wordt gemarkeerd en gefotografeerd. 06 Materiaal en gereedschap (stofzuiger, monsterzakjes, zaklamp, stift, monsterplan met tekening, waterspuit en plakband) worden klaargelegd. 07 PBM s aantrekken volgens protocol PBM s (bijlage 6). 08 Stofzuiger aan en tape eraf. 09 Materiaal bevochtigen. 10 Zakje onder monster en monster nemen met stofzuiger erbij. 11 Materiaal impregneren met waterspuit en afplakken. 12 Met stofzuiger en kleefdoekjes spullen schoonmaken. 13 Stofzuiger afplakken en vervolgens uitzetten. 15

16 16 HOOFDSTUK 5 CALAMITEITEN In de dagelijkse praktijk kunnen zich calamiteiten voordoen waarbij asbestvezels vrijkomen of dreigen vrij te komen. De meest voorkomende calamiteiten zijn brand, storm, illegale sloop, illegale dump en het aan het licht komen van oude bodemverontreinigingen. Als gemeente hebben wij de taak om één en ander in goede banen te leiden. Brand In het boekje Plan van aanpak asbestbrand, een uitgave van het Ministerie van VROM, is een schema opgenomen waarin de rollen van de diverse partijen worden beschreven. Hieronder is daarvan een beknopte weergave opgenomen, waardoor een beeld ontstaat van de taakverdeling van de belangrijkste partijen: Betrokken persoon, bedrijf of instantie Brandweer Politie GGD Gemeente en Milieudienst Inspectie Milieuhygiëne Inspectiedienst SZW Belangrijkste taken bij een asbestbrand Bestrijden van brand en signaleren wanneer bij brand asbest vrijkomt. Afzetten verspreidingsgebied en nemen van verkeersmaatregelen. Adviseren over gezondheidsrisico s, maatregelen, voorlichting en dergelijke. Geven van voorlichting, coördinatie opruimwerkzaamheden, toezicht en eindcontrole. Advisering over milieuaspecten Toezicht op naleving van de voorschriften m.b.t. arbeidsomstandigheden. Stormschade Bij storm kan schade aan bouwwerken ontstaan door bijvoorbeeld windstoten, zuiging, omwaaiende bomen en rondvliegende objecten. Hierdoor kunnen asbesthoudende materialen zoals dakplaten, schoorsteenpijpen, gevelbekleding en ander plaatmateriaal beschadigd raken waardoor asbest vrijkomt. Bij constatering nemen wij contact op met de eigenaar. Deze zal in veel gevallen in overleg gaan met zijn verzekeraar. Bij dergelijke calamiteiten mag het bouwwerk in dezelfde staat worden teruggebracht, dus met gebruikmaking van dezelfde soort materialen, maar dan zonder asbest. Mocht de eigenaar van de gelegenheid gebruik maken om wijzigingen aan het bouwwerk aan te brengen, dan moet worden nagegaan of hiervoor een bouwvergunning moet worden aangevraagd. Wanneer de eigenaar om wat voor reden dan ook geen actie onderneemt, dan hebben wij de mogelijkheid om hem aan te schrijven tot het treffen van voorzieningen. Daaraan kunnen wij een dwangsom verbinden. Wanneer er direct gevaar dreigt, dan hebben wij de mogelijkheid om bestuurdwang toe te passen (van gemeentewege het gevaar wegnemen) en de kosten daarvan in rekening te brengen bij de eigenaar. Op het eigen terrein moet de eigenaar altijd in staat gesteld worden om zelf binnen een redelijke termijn voorzieningen te treffen. De redelijke termijn hangt af van de mate van gevaar en kan dus variëren van een paar uur tot een week

17 17 Illegale sloop Bewust of onbewust kunnen personen sloopwerkzaamheden uitvoeren waarbij asbesthoudend materiaal vrijkomt. Dit kan bijvoorbeeld zijn ten behoeve van een (kleine) verbouwing, het plaatsen van een dakkapel of het verwijderen van bijvoorbeeld een oude aanbouw of schuurtje. Onze toezichthouders zijn erop gericht om dergelijke situaties in een vroegtijdig stadium te detecteren. Het spreekt voor zich dat dit niet in alle gevallen mogelijk is. Wanneer een overtreding wordt geconstateerd dan nemen wij contact op met de eigenaar en leggen de werkzaamheden stil. Vervolgens laten we een asbestinventarisatie uitvoeren en een eventuele besmetting in kaart brengen. Indien blijkt dat er sprake is van een besmetting, dan zullen wij de eigenaar aanschrijven tot het treffen van voorzieningen. Nadat het asbest is verwijderd, moet een vrijgaverapport worden ingediend. Illegale dump Het komt wel eens voor dat er bouwafval wordt gedumpt waarin in sommige gevallen ook asbest zit. Dit soort zaken dragen wij over aan de milieupolitie. Aan de hand van het soort afval en de kenmerken daarvan kan soms de herkomst van het materiaal worden achterhaald. Wanneer de herkomst niet te achterhalen is, dan is de eigenaar van de grond waarop het afval gedumpt is de dupe. Deze zal moeten zorgen dat het afval op een deugdelijke manier wordt verwijderd. Oude bodemverontreinigingen Het komt voor dat bij het bewerken van grond zoals bijvoorbeeld het herinrichten van terreinen of het graven van bouwputten en/of sloten een oude bodemverontreiniging in de vorm van asbesthoudend puinafval bovenkomt en over een perceel verspreid raakt. De eigenaar van het perceel moet dan op basis van de Wet bodembescherming art 13 en de Woningwet artikel 2, lid 2 en artikel 14, lid 1 en 2 worden aangeschreven tot het treffen van voorzieningen. Veelal vindt een dergelijke actie plaats in samenwerking met de milieudienst. Algemeen In geval van calamiteiten moeten we de aard van de calamiteit goed inschatten om voor een juiste oplossing te kunnen kiezen en hoe we omstanders, omwonenden en onszelf moeten beschermen. De toezichthouders gebruiken in dit soort situaties altijd persoonlijke beschermingsmiddelen. De toezichthouders brengen zichzelf en omstanders niet onnodig in gevaar. De toezichthouders geven voorlichting, wijzen omstanders op eventuele gevaren en sturen ze weg. Zij zorgen ervoor dat het gebied wordt afgezet met afzetlinten en borden en waarschuwen hulpdiensten. De eigenaar van het perceel wordt verplicht om een inventarisatie te laten maken waarbij de besmetting in kaart wordt gebracht. Hierbij kunnen de toezichthouders ondersteunen met het geven van informatie. Afhankelijk van de omvang van de calamiteit en de weersomstandigheden kan het noodzakelijk zijn om het besmette gebied nat te houden.

18 HOOFDSTUK 6 HET GEBRUIK VAN PERSOONLIJKE BESCHERMINGSMIDDELEN 18 Iedere werkgever moet er voor zorgen dat zijn werknemers niet worden blootgesteld aan asbest. Dit is vastgesteld bij Koninklijk besluit van 16 maart Een Europese richtlijn daarover is in ontwikkeling. Blootstelling aan asbest kan zich echter in bepaalde situaties onverwacht voor doen. Dit betreft in het bijzonder de medewerkers van het cluster Integrale Handhaving die zijn belast met het toezicht op de uitvoering van sloopwerkzaamheden, de inspectie van bouwwerken en percelen waarin asbest voorkomt en de opsporing van illegale (ver)bouw- en sloopwerkzaamheden. Om die taak op een verantwoorde manier uit te kunnen oefenen en de risico s voor de werknemers en omstanders tot een minimum te beperken, zijn de medewerkers van het cluster Integrale Handhaving voldoende zijn opgeleid op het gebied van asbest. De medewerkers hebben in ieder geval de opleiding DTA-A en DTA-C met goed gevolg afgerond. Toezichthouders die in het kader van het toezicht en opsporing bewijsstukken moeten verzamelen en daartoe monsters van een asbestverdacht materiaal moeten nemen, dienen in het bezit te zijn van een actueel certificaat DTA-B / DIA (deskundig inventariseerder asbest). De medewerkers nemen alle veiligheidsmaatregelen in acht en hun werkwijze baseren zij op de van toepassing zijnde richtlijnen van de Stichting Asbestcertificatie (de SC 520, 530 en 540). Zij vermijden voor omstanders elk risico op blootstelling aan asbest, ten gevolge van hun handelen en begeven zichzelf niet onnodig in gevaarlijke situaties. Voor de uitoefening van hun taken waarbij er zelfs maar een gering risico op blootstelling aan asbest bestaat, wordt gebruik gemaakt van de juiste persoonlijke beschermingsmiddelen (PBM s) die zij daartoe op kosten van de gemeente hebben aangeschaft en onderhouden. De werknemers zijn zelf verantwoordelijk voor de periodieke keuring van de PBM s. Voor het gebruik van de PBM,s zijn de medewerkers opgeleid en in het bezit van een geldig DTA-certificaat. In bijlage 6 is een instructie opgenomen over het gebruik van de PBM s. De medewerkers zijn verplicht de instructie op te volgen.

19 HOOFDSTUK 7 PRODEDURE BIJ (MOGELIJKE) BLOOTSTELLING AAN ASBEST 19 Ondanks de opleidingen, het gebruik van de juiste persoonlijke beschermingsmiddelen en het in acht nemen van alle veiligheidsmaatregelen kan het toch gebeuren dat een medewerker wordt blootgesteld aan asbest. Indien dit voorkomt, dan wordt de volgende procedure doorlopen: - De medewerker die vermoedelijk is blootgesteld aan asbest, meldt dit aan zijn leidinggevende en het team P&O (personeelszaken). - De melding wordt gedaan door het formulier Melding asbestincident / blootstelling aan asbest (bijlage 7) in te vullen en te ondertekenen. Het formulier is te vinden op intranet onder huisregels bij het onderdeel personeel en organisatie overige formulieren P&O. - De medewerker legt het formulier ter ondertekening voor aan zijn teamleider en/of afdelingshoofd. - De teamleider en/of het afdelingshoofd bepalen in overleg met de medewerkers van het cluster Integrale Handhaving of een aanpassing van de werkwijze danwel het asbestprotocol noodzakelijk is. - Het afdelingshoofd ondertekent het formulier en stuurt dit naar P&O. - P&O stuurt het formulier door naar de bedrijfsarts van de Arbodienst. - De bedrijfsarts bepaalt of de betrokken medewerker wordt opgeroepen voor het spreekuur. In ieder geval wordt er een aantekening gemaakt in het medisch dossier van de medewerker. - De betrokken toezichthouder kan ook zelf een afspraak maken met de bedrijfsarts. - Er wordt standaard geen aanvullend medisch onderzoek verricht omdat dit meestal geen toegevoegde waarde heeft. De betrokken inspecteur krijgt bij het bezoek aan de bedrijfsarts in ieder geval altijd uitleg over de beperkte toegevoegde waarde van een standaard aanvullend medisch onderzoek. - De bedrijfsarts legt een medisch dossier aan. - De bedrijfsarts stuurt het ingevulde formulier terug naar P&O van de gemeente Binnenmaas. - P&O bewaart het meldingsformulier gedurende 40 jaar. Om bovenstaande procedure en toekomstige schadeclaims zoveel mogelijk uit te sluiten, verplichten wij de medewerkers dit protocol na te leven.

20 20 HOOFDSTUK 8 INSTANTIES EN CONTACTPERSONEN Vragen over handhaving wet en regelgeving, Infomil ( ( s morgens) Adressen leveranciers en vragen over asbest in het milieu, bureau persoonlijke voorlichting: VROM tel VROM-inspectie, contactpersonen Daan Bolderstee en Johan Marinissen Arbeidsinspectie Rotterdam, algemeen nummer contactpersoon Hans Wolters Publicaties bestellen bij VROM Distributiecentrum publicaties dossier asbest Milieudienst Zuid-Holland-Zuid, contactpersoon asbest Henk de Bruin en Esther Legerstee, klachtentelefoon R.A.D. Hoeksche Waard, Smidsweg 20a 3273 LK Westmaas, contactpersoon de heer L. de Rooij. Gegevens van gecertificeerde asbestsaneerders en asbestinventariseerders, Ascert. Analyse asbestmonsters: Sanitas, Zeegmanstraat 2991 XR, Barendrecht Fibrecount, Hongkongstraat 5, 3047 BR Rotterdam Beschermende kleding, inpakmaterialen etc. BEST environmental & safetytechnology B.V. Laanweg 8, 3208 LC Spijkenisse

21 21 Bijlage 1 FORMULIER SLOOPMELDING FORMULIER SLOOPMELDING Aan burgemeester en wethouders van de gemeente Binnenmaas Postbus ZH Maasdam Dit formulier dient te worden gebruikt voor het indienen van een sloopmelding. Bij dit formulier behoort een bijlage verklaring afleveren van asbest bij de R.A.D. De melding kan in enkelvoud worden ingediend. Let u ook op onze aanwijzingen verderop in dit formulier. Bij deze melding in te dienen gegevens: Een opgave van het soort asbest, de hoeveelheid en waar het aanwezig is. Foto s van de te verwijderen asbesthoudende materialen. Tekening waaruit blijkt waar de asbestbevattende materialen zich in of aan het Bouwwerk bevinden. Situatietekening schaal 1 : 1000, met de kadastrale aanduiding (sectie en nummer) van het object waaruit of waarvan de asbesthoudende materialen worden verwijderd. 1. Gegevens van de aanvrager (opdrachtgever): Naam en voorletters : (dhr / mevr) eigenaar huurder overig: Burgerservicenummer : Straat en huisnummer : Postcode en plaatsnaam : Telefoonnummer : Faxnummer : Contactpersoon : 2. Gegevens van de eventuele gemachtigde: Naam en voorletters : (dhr / mevr) eigenaar huurder directeur overig: Straat en huisnummer : Postcode en plaatsnaam : Telefoonnummer : Faxnummer : Contactpersoon : 3. Slooplocatie: Straat en huisnummer : Postcode en plaatsnaam : Kadastrale aanduiding : Gemeente : Sectie : Nr.:

22 4. Gegevens van degene die de asbesthoudende materialen verwijdert: Naam en voorletters : (dhr / mevr) eigenaar huurder asbestverwijderingsbedrijf directeur overig: Straat en huisnummer : Postcode en plaatsnaam : Telefoonnummer : Faxnummer : Contactpersoon : De aanvraag is ingediend in verband met het verwijderen van asbest in de vorm van: Losliggende asbesthoudende vloerbedekking. Oppervlakte: m2 Asbesthoudende vloertegels. Oppervlakte: m2 Geschroefd asbesthoudend (hechtgebonden) plaatmateriaal.oppervlakte: m2 Asbesthoudend materiaal in de vorm van: Oppervlakte m2 6. Indien deze aanvraag wordt ingediend in samenhang met voorgenomen bouwactiviteiten: Ja Nee 7. Voor welk doel werd het bouwwerk, c.q. het te slopen gedeelte, het laatst gebruikt? woning winkel bedrijfspand overig: 8. Hebben de sloopwerkzaamheden betrekking op een monument als bedoeld in de Monumentenwet 1988 of een monument als bedoeld in een provinciale of gemeentelijke monumentenverordening, of betrekking op een beschermd stads- of dorpsgezicht als bedoeld in de Monumentenwet 1988? Ja Nee 9. Gegevens betreffende de verwerkingsinrichting(en) waarheen de materialen worden afgevoerd. : Naam en voorletters : Straat en huisnummer : Postcode en woonplaats : Telefoonnummer : Faxnummer : Heeft u kennis genomen van de mogelijkheid om het asbest in te leveren bij de R.A.D. in Westmaas. Wanneer u van die mogelijkheid gebruik maakt, dient u bijgevoegde verklaring inleveren van asbest bij R.A.D. bij afleveren in te laten invullendoor een medewerker van de R.A.D. en bij ons in te dienen. 10. Ondertekening: Naam : Plaats : Datum: Handtekening: