hcc link Thema het ideale internet FRANCISCO VAN JOLE: HET NET DAT BEN JIJ Ervaring WIM DE BIE OVER PODCASTEN Triple play EEN ZEGEN VOOR DE CONSUMENT?

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "hcc link Thema het ideale internet FRANCISCO VAN JOLE: HET NET DAT BEN JIJ Ervaring WIM DE BIE OVER PODCASTEN Triple play EEN ZEGEN VOOR DE CONSUMENT?"

Transcriptie

1 hcc link april 2006 magazine met een mening inclusief hcc!agenda + DotComGuy + mijn geliefde brailleleesregel + TrainSim + privacy bij Gmail + portret Cor van der Waal + hebben? Thema het ideale internet FRANCISCO VAN JOLE: HET NET DAT BEN JIJ Ervaring WIM DE BIE OVER PODCASTEN Triple play EEN ZEGEN VOOR DE CONSUMENT?

2 Advertentie

3 inhoud 4 Opening Gehoorverlies door ipod? 4 GigaBeat S 4 + R2-D2 4 + Redactioneel 5 + NoteTaker 6 + iaudio 6 + Gratis WiFi? 6 + Gamecamera 7 + Sony Mouse Talk 8 + hcc!shop 8 + Mijn geliefde brailleleesregel 9 10 Debat Triple play, een zegen voor de consument? Is triple play - internetten, telefoneren en tv-kijken via één aanbieder - wel zo aantrekkelijk als het lijkt? Deskundigen en hcc-leden geven hun mening. 15 Column Corrie Gerritsma over het eindeloze internet 16 Consument Gmail, wat geef je prijs? Google, de gratis dienst van Google, biedt geen enklele privacygarantie 10 Triple play, ja of nee? 18 Ervaring Hoe bevalt podcasten? Wim de Bie, ambassadeur van het vodcasten, en Martijn Warnas geven hun oordeel 21 Vereniging De wereld van de TrainSim Over realtime rijden, fotograferende NS-machinisten en het verschil tussen bouwers en rijders 24 Portret Een portret van Cor van der Waal, secretaris van de Datacommunicatie-gebruikersgroep Thema het ideale internet 26 DotComGuy, wie kent hem nog 28 Achtergrond Het net dat ben jij Francisco van Jole vindt dat het internet nog veel idealer zou kunnen 18 Hoe bevalt podcasten? 33 Favorieten 34 Waarom internet nog niet ideaal is Langzame verbinding, storingen, virussen, spam, en nog veel meer! Hoe ziet jouw ideale internet eruit? Mensen van 20, 40 en 60 aan het woord 38 hcc!agenda Van 8 maart tot en met 10 april 2006, inclusief nieuwtjes en ALV s 49 Contact 50 Colofon + Info 28 Francisco van Jole over het ideale internet 3

4 opening hebben mening! Gehoorverlies door ipod? De ipod van Apple is met meer dan 42 miljoen verkochte exemplaren wereldwijd de best verkochte mp3-speler aller tijden. En nu is er een proces, aangespannen door een gebruiker die bang is voor gehoorverlies door de ipod. Op z n top produceert hij 115 decibellen, schadelijk voor het menselijk gehoor bij blootstelling van meer dan 28 seconden per dag, zo stelt de klager. En wat vinden de media? Volgens advocaat Steve W. Berman is klager John Kiel Patterson er niet zeker van of zijn gehoor al beschadigd is. Maar dat is volgens de advocaat beside the point : Hij heeft namelijk een product gekocht dat niet veilig is bij gebruik. En dat mag niet, stelt de advocaat - (Washington Post) Nu.nl laat zien waarin volgens Patterson het grote verschil tussen de ipod en andere mp3-spelers zit: Het risico op schade aan het gehoor is hoger bij de ipod dan bij andere mediaspelers. De oordopjes van de ipod zwakken het volume niet af en zitten dichter bij het gehoorkanaal dan oordopjes van andere mediaspelers, denkt hij. (Nu.nl) Ook de complottheoretici hebben het druk: Opvallende details: de aanklager gaat niet verklaren dat z n gehoor is aangetast door de ipod (want dat weet hij niet zeker), maar dat hij bezorgd is over de mogelijkheid daartoe. De advocaat van de aanklager werkt (en ook in het verleden) namens een niet nader te noemen maar zeer bekend softwarebedrijf uit Redmond. - (Ger Nijkamp op MacFreak.nl) Bright draait (hier en daar) de zaken om: Apple heeft een Microsoft-advocaat op de zaak gezet, dus dat belooft veel goeds. (weblog Bright.nl) hebben? GigaBeat S Er was een tijd dat Windows Media Center als the next big thing beschouwd werd. Meer dan een jaar na de introductie in Europa is daar nog weinig van over. De herkansing voor de mannen van Gates komt bij de massale introductie van de HDTV, deze zomer tijdens het WK-voetbal in Duitsland. Tot die tijd is de Toshiba Kenneth George Baker is de grote kleine man van 1,12 meter achter R2D2, die in alle zes de Star Wars-films acteerde. Nu is er een gemotoriseerde replica van de vriendelijke kleine, maar o zo koppige droid te koop. Hij kan luisteren naar gesproken commando s, door je huis banjeren en je bescheiden woning laten voelen als een Galaxy far, far away. De speelgoeddroid luistert bijvoorbeeld naar Draai je om! en Verplaats je twee eenheden!, terwijl je ook je eigen Star Wars-dialogen kunt oefenen, want R2D2 heeft er een groot aantal aan boord. Blijft natuurlijk de vraag: hebben? Ja Wie wil er niet zijn ultieme jongensdan wel meisjesdroom beleven door in de huid van Master Luke c.q. Prinses Leia te kruipen? Of als we het over praktisch nut 4

5 opening redactioneel! IDEAAL EN WERKELIJKHEID GigaBeat S een alternatief, voorzien van een Portable Media Center Edition die DivX, WMA, allerhande mp3-formaten en wat al niet meer. En hij ziet er nog tof uit ook! Hebben? Ja De Toshiba is een portable Media Center dat van alle gemakken is voorzien. Nee Het gaat toch niet echt iets worden met dat Media Center. We willen veel liever een HD-DVD recorder. hebben? Voice-Activated R2-D2 hebben: R2D2 als alarmrobot gebruiken? Of als de bijna altijd vriendelijk knorrende droid zijn enkele slechte bui heeft, hem toespreken met de historische woorden: R2, behave yourself! Hij kost overigens maar 119 dollar 95. Nee Hij verbruikt vier AAbatterijen én vier D-batterijen en die zijn niet bijgeleverd en slecht voor het milieu. Tussen droom en daad, ideaal en werkelijkheid: woorden waarin opgesloten ligt dat er een werkelijkheid bestaat die pragmatischer in elkaar steekt dan je wellicht lief is. Dat er concessies gedaan moeten worden. Dat niet alles goud is wat er blinkt. Internet is een van die terreinen waar dat vooral voor opgaat. Nog geen tien jaar geleden voorspelden de goeroes dat internet ons dagelijks leven drastisch zou veranderen en onze sociale contacten radicaal zou wijzigen. Het sleutelwoord toen was interactief. Nu, anno 2006 zijn veel van die dromen niet of nauwelijks uitgekomen. In ons thema besteden we aandacht aan dat ideale internet. Hoe zou dat eruit kunnen zien? We vroegen een van de absolute pioniers op dat gebied, Francisco van Jole, om dat voor ons op te schrijven. Van Jole stond aan de wieg van consumenteninternet in Nederland als medeoprichter van Planet.nl, schreef als een van de eersten een baanbrekend boek over internet, De Internetsensatie (1994) en leerde de downside van internet kennen ten tijde van BitMagic. Als iemand zou kunnen weten wat het ideale internet zou moeten zijn, dan is hij het. Het pleidooi dat hij houdt is dat van een deelbaar internet: het internet waarbij jij bepaalt welke informatie je met een ander wil delen. Met nieuwe sociale verbanden tot gevolg. De foto in het thema is een ander veelzeggend icoon van internet. DotComGuy sloot zich gedurende het hele jaar 2000 op in een appartement om te bewijzen dat een bestaan via internet mogelijk was. Anno 2006 is dat sociale experiment achterhaald: niemand zal eraan twijfelen dat het mogelijk is om je leven via internet in te richten. Dat beeld geeft aan hoe snel en veelomvattend internet is en hoezeer het onze maatschappij heeft veranderd. Dat besef maakt dat het pleidooi van Francisco van Jole een kern raakt: internet is toe aan een volgende stap, aan een sociale component. In termen van Van Jole: Het net dat ben jij. Ton Baetens 5

6 opening hebben? hebben? NoteTaker Geen teksten meer overtikken, scannen of kopiëren? Met de Mobile NoteTaker kun je handgeschreven teksten in een handomdraai in de computer zetten. Voordat je gaat schrijven klem je de NoteTaker aan een pagina. Daarna kun je via een usb-kabel de tekst als plaatje in de computer zetten of via OCR als tekst in Word tevoorschijn laten komen. Ja Je hebt alleen nog een usb-kabeltje nodig om je teksten in de computer te krijgen. Nee Je hebt er een aparte pen voor nodig en bovendien herkent hij mijn handschrift niet. iaudio mp3-speler In de zoveelste poging de hegemonie van Apple op de markt voor mp3-spelers te doorbreken, komt het Koreaanse Cowon met de iaudio 6. Het apparaatje huisvest 4 GB, net als de duurste versie van naaste concurrent ipod Nano. In plaats van prijzig Flashgeheugen heeft Cowon echter voor de kleinste harde schijf ter wereld gekozen mening! Gratis WiFi? Twee bekende internetreuzen Google en Skype pompen miljoenen euro s in een Spaans bedrijf, Fon Technology, dat een wereldwijd WiFi-netwerk wil opbouwen. Internetters kunnen via die software veilig hun draadloze internettoegang delen. In ruil daarvoor mogen zij op hun beurt weer gebruikmaken van het internet van andere Fon-gebruikers. Met andere woorden: Gratis WiFi voor iedereen! Wie zou daar tegen zijn? Volgens Nu.nl zijn de internetaanbieders tegen: Google, Skype en twee investeringsmaatschappijen hebben inmiddels 18 miljoen euro neergelegd voor het project. Analisten verwachten grote weerstand van internetproviders. Veel providers verbieden namelijk het delen van het internet met derden. (Nu.nl) Emerce.nl wijst op het grotere plaatje, waarin Google vecht om de hegemonie op internet met de oude reus Microsoft: Google Wifi is onderdeel van 6

7 opening met een diameter van 2 cm. De iaudio 6 ondersteunt mp3, wma, ogg, asf, wav en flac en bevat een voicerecorder en fm-radio. Ja Meer functies dan een ipod Nano en waarschijnlijk goedkoper. Nee Een harde schijf en toch maar 4 GB? hebben? Gamecamera Het lijkt een combinatie in het rijtje magnetron annex stofzuiger. Toch kan de Fuji- Film FinePix V10 ons wel bekoren. Eindelijk een digitale camera waar je op kunt gamen. De resolutie van 5,1 megapixels is aan de bescheiden kant maar daar staat tegenover dat je er video mee kan opnemen (640 x 480). Het 3 -scherm aan de achterkant mag er zijn, maar daar speel je dan ook je bijgeleverde Star Wars-game Breakout, dan wel Picture Puzzle op. Hamvraag: hebben? Ja Een fraai vormgegeven camera tegen een redelijke prijs met leuke extra s. Nee De keren dat je de behoefte voelt om op je digitale camera te gamen, zijn te tellen op de vingers van een geamputeerde hand. Google s uitbreiding naar telecom. In augustus heeft de zoekmachine met Google Talk al een instant messaging- en webtelefoondienst geintroduceerd. Google s telecomactiviteiten vallen samen met ebay s overname van Skype en geruchten over een fusie van MSN en AOL waarmee Microsoft 80 procent van de IM-markt in handen zou krijgen. (Emerce.nl) Little_Peet wijst op de zieke geest van de gebruiker: Leuk, via een ander flink op internet lopen zieken, dan wordt die verantwoordelijk gehouden voor het gedrag. - (Bijdrage op het forum van Webwereld.nl) Glenn Fleishman wijst op het slimme spel van de nieuwe aanbieders: Ik kom tot de conclusie dat Fon een geweldig rookgordijn heeft opgehangen rondom het gratis Linus-model. Feit is dat Fon een betaalde hotspotoperator is, die heel slim op alle installatie- en managementkosten wil besparen bij het opzetten van zijn netwerk. - (wifinetnews.com) 7

8 opening hebben? Sony Mouse Talk Sony introduceert een computermuis waarmee je ook via internet kunt bellen. Als de muis wordt opengeklapt, werkt hij als VoIP-telefoon. Beide functies zijn niet tegelijk te gebruiken. Hij komt eerst in Japan op de markt. Het is nog niet bekend wanneer de Sony Mouse Talk naar Nederland komt. Ja Een combinatie muis-telefoon neemt minder ruimte in beslag. Met de Sony Mouse Talk binnen handbereik hoef je niet meer te zoeken naar de telefoon tussen alle kantoortroep. Nee De bel- en de muisfuncties werken niet samen. Hoe moet dat nu als je snel een document wilt aanklikken om het even door te nemen met de man/vrouw aan de andere kant van de lijn? hcc shop Collectieve verzekeringsvoordelen voor hcc-leden bij OHRA OHRA biedt leden van hcc een pakket aan verzekeringen met aantrekkelijke kortingen. Schadeverzekeringen Op alle OHRA schadeverzekeringen (zoals auto-, woon-, ongevallen-, rechtsbijstand- en permanente reisverzekering) krijgt u, als lid van hcc, 10% premiekorting. Zorgverzekering Op de OHRA Zorgverzekering krijgt u 8% korting. Daarnaast maar liefst 10% korting op de aanvullende verzekeringen en 10% op OHRA Tandarts. Pakketkorting vanaf 3 verzekeringen oplopend tot 10% korting bij 10 verzekeringen. Kijk op voor meer informatie of het berekenen en direct afsluiten van uw verzekeringen. Of bel van maandag t/m vrijdag van tot uur en zaterdag van tot uur. Vergeet niet uw collectiviteitsnummer 5800 erbij te melden. hcc regelt in samenwerking met partners interessante aanbiedingen voor haar leden. Kijk voor meer informatie, bestellen en andere aanbiedingen op 8

9 TEKST: CORRIE GERRITSMA FOTO: HARRIE DE FOTOGRAAF mijngeliefde BRAILLELEESREGEL Waar gebruik je hem voor? De brailleregel is mijn beeldscherm. Ik kan hem echt niet missen, het is de enige manier voor mij om te kunnen lezen wat er op een beeldscherm staat. Hij heeft 44 toetsjes die elk een karakter vormen. Braille van een toetsenbord leest beter dan van papier. Wat is er zo geweldig aan? Dit is de enige brailleregel waarmee je ook braille kunt invoeren. Ik kan ook wel typen met een qwerty-toetsenbord, dat heb ik geleerd toen ik 10 was, maar met deze hoef je niet steeds te switchen van toetsenbord naar leesregel. Hij lijkt heel eenvoudig maar heeft veel functionaliteit. Ik kan eigenlijk alles doen met de functietoetsen op de brailleregel, daar navigeer je heel makkelijk mee. Je bedient er Windows mee, maar ook je internetbrowser en programma. Wat zou er beter kunnen? Het zou geweldig zijn als ze draadloos zouden zijn en je geen usb-aansluiting meer nodig hebt. Maar daar zal ik nog wel even op moeten wachten. De ontwikkeling van deze toepassingen gaat erg langzaam, deze gaat al drie jaar mee. Heb je een geliefd gadget waarmee je op de foto wilt, stuur dan een naar Jos Sprenkels (34), (software)trainer voor aanpassingen blinden en slechtzienden 9

10 TRIPLE PLAY: EEN ZEGEN 10

11 TEKST: OLAF VAN MILTENBURG ILLUSTRATIE: NINE DE NATRIS debat Internetten, telefoneren en televisiekijken VOOR DE CONSUMENT? Internetten, telefoneren en televisiekijken zijn belangrijke bezigheden voor de gemiddelde Nederlander. Op dit moment is de kans groot dat hij hiervoor drie verschillende aansluitingen heeft, maar dat kan snel gaan veranderen. Telecom- en kabelbedrijven zijn druk bezig de drie diensten samen te voegen zodat je bij één aanbieder terecht kunt. Dit wordt triple play genoemd. Op het eerste gezicht lijkt dit heel aantrekkelijk en overzichtelijk, maar is dat wel zo? We vroegen deskundigen en hcc-leden hun mening over de stelling. Stelling: Triple play is een zegen voor de consument Michiel Frackers, internetondernemer en oprichter van Planet Internet. Triple play is nog geen zegen voor de klant omdat de service van de aanbieders nog te slecht is. Ze zijn nog niet in staat om op drie gebieden een overtuigend product neer te zetten. Er mankeren nog teveel dingen omdat geen enkel bedrijf genoeg expertise en ervaring heeft op het gebeid van zowel telefonie, televisie en internet. Daar komt bovenop dat de voordelen te gering zijn voor klanten. Versatel, nu Tele2, biedt live voetbal om klanten te werven, maar de consument neemt toch niet de moeite om over te stappen om sportbeelden te kunnen zien? Mensen kiezen niet voor triple play om toegang te krijgen tot content, zoals keer op keer bewezen wordt. Maar ook het voordeel van één rekening voor drie diensten is niet voldoende. Blijft over de prijs en het gemak. Maar wie bewust prijzen vergelijkt kan ook met verschillende aanbieders goedkoop uitkomen. En de switch maken naar een andere aanbieder is per definitie niet gemakkelijk. Triple play biedt een oplossing terwijl mensen geen probleem hebben. Pas met de komst van HD-TV komt de doorbraak. Klaas Smit, hoofdredacteur van de Digitale Consument, tijdschrift van de Consumentenbond. Het is in die zin een zegen, dat als je allerlei diensten van een aanbieder afneemt het lekker overzichtelijk is. Je hebt één rekening, geen gedoe. Maar het kan een zegen van korte duur zijn, want als je van triple play af wilt, moet je ook meteen drie diensten nieuw gaan kiezen. En dat is lastig. Helemaal als overstappen moeilijk gemaakt Het aanbod van de verschillende partijen is moeilijk te vergelijken wordt, en vergeet niet dat je er standaard voor een jaar aan vast zit. Bij de eerste aanschaf van een totaalpakket is het ook al lastig. De consument heeft nu waarschijnlijk tv, telefonie en internet van drie verschillende aanbieders. Die lopen allemaal op een ander moment af. De kans dat je bij een overstap óf zonder komt te zitten, óf dubbel betaalt is bijna honderd procent. Daar staat tegenover dat het voordelig kan zijn dat je niet 11

12 debat drie verschillende startkosten hoeft te betalen. Je mag er tenminste van uitgaan dat de aanloopkosten bij een combinatie van één partij goedkoper zijn dan drie keer los. Maar het valt niet mee om uit te zoeken of je werkelijk goedkoper uit bent met een drie-in-éénoplossing, dat is bijna niet te berekenen. Het aanbod van de verschillende partijen is moeilijk te vergelijken. + Michiel Buitelaar, directeur consumentenmarkt KPN. Triple play is een zegen. Het is aantrekkelijk voor de consument om gebruik te maken van één leverancier, dat biedt voordelen op het gebied van levering en ondersteuning. Een ander voordeel ligt in de integratie van producten. Zo krijg je bij telefonie via internet beeldbellen, en kun je voic als ontvangen. In die zin is er dus sprake van functionele verrijking. Wil een aanbieder de klant daarvan overtuigen, dan zal die de toegevoegde waarde wel op een begrijpelijke manier moeten uitleggen. Wie weet er bijvoorbeeld wat een PVR (persoonlijke videorecorder) of EPG (elektronische programmagids) is? Wat de prijs betreft, die Goede levering, continue beschikbaarheid en een goede helpdesk zijn cruciaal zal bij een alles-in-één pakket lager uitvallen. Maar in de praktijk blijkt dat alleen een prijsverschil voor een klant niet zo interessant is. Een vaste prijs, geen verrassingen, dat vindt vrijwel iedereen belangrijker. Net als kwaliteit. Als je meerdere diensten afneemt van één partij zijn goede levering, continue beschikbaarheid van de dienst en een goede helpdesk cruciaal. Je ziet dat er een hang is naar kwaliteit, de klant verlangt zekerheid van zijn leverancier. Ik kan me voorstellen dat consumenten bang zijn dat ze straks niet meer kunnen bellen, internetten en tv-kijken bij een storing. Dat zeggen ook Radar, Kassa, hcc en de Consumentenbond. Je ziet dat de, laten we zeggen, matige service van sommige nieuwe aanbieders een issue is. Wij willen ons juist daar onderscheiden, op kwaliteit en dienstverlening. En door goede combiprodukten: nu biedt KPN Zappen & Surfen en InternetPlusBellen. We bieden ook digitale draadloze televisie. Volledige triple play over internet, dat gaan we in één keer goed neerzetten, met de introductie van IPTV (internettelevisie) in het tweede kwartaal van Ronald van Rooden, directeur hcc. Het afnemen van meerdere diensten van één aanbieder kent zowel voor- als nadelen. Je kunt dan ook niet zeggen dat het een zegen is voor dé consument, al was het alleen maar omdat deze niet bestaat. Het gaat de consument voornamelijk om drie aspecten: prijs, kwaliteit en gemak. Gemakkelijk lijkt het zeker, maar hoe zit het met de prijs en de kwaliteit? Dat is sterk afhankelijk van de individuele situatie. De bewuste consument beschikt vandaag de dag over veel mogelijkheden om een kwalitatief hoogwaardig en Triple play? Dual play? Multi play? Voor de consument de zegeningen van triple play kan tellen, zal hij toch eerst bekend moeten raken met de term. Halverwege 2005 wist slechts 6 procent van de Nederlanders aan te geven wat hiermee werd bedoeld. In het algemeen staat de term voor het internetten, bellen en tv-kijken via één aanbieder, ongeacht of dit via kabel, koperdraad of een andere methode gaat. Meer specifiek wordt het afnemen van deze diensten in één pakket bedoeld, met alle voordelen van dien. Dit is een onderdeel van de tendens tot multi play: breedbandinternet en digitalisering maken het voor bedrijven mogelijk diensten aan te bieden die voorheen voorbehouden waren aan de bezitter van een bepaalde infrastructuur, zoals kabel of het vaste telefoonnet. Zo maakt een steeds groter deel van de Nederlanders nu al gebruik van dual play en neemt daarmee internet en telefonie af van dezelfde leverancier. 12

13 debat Wie zit op triple play te wachten? De aanbieders staan te popelen om klanten aan zich te binden met een gebundeld dienstenpakket, maar hoe zit dat aan de kant van de consument? Die is passief, onwetend over en argwanend ten aanzien van triple play-diensten, blijkt uit onderzoek van KPMG en TNS NIPO. De term roept zelfs negatieve reacties op. Bovendien heeft de consument weinig aan te merken op zijn huidige individuele diensten en zal dus niet overstappen op een bundel vanuit onvrede. Een lagere prijs is voor Nederlanders natuurlijk wel interessant, vooral voor de onderdelen telefonie en televisie. Maar het prijsvoordeel brengt de consument pas in beweging als hij het vertrouwen heeft dat de overstap zonder rompslomp gaat verlopen. (Bron: Triple Play: a whole different ball game) Het lijkt gemakkelijk, maar hoe zit het met de prijs en de kwaliteit? beproefd dienstenaanbod samen te stellen, voor een redelijke prijs. De pakketten van triple play-aanbieders zullen misschien goedkoper, maar waarschijnlijk niet zo op maat gesneden zijn. Hoe zit het met uploadsnelheid en datalimiet bij het internetdeel? Sluiten de telefoniekosten aan op het belgedrag? Wat is het zenderaanbod? Dat zijn zaken die potentiële triple play-klanten moeten afwegen tegen hun huidige situatie. Daarnaast zal hij inzicht moeten hebben in de kosten die hij momenteel maakt en hoelang hij nog vast zit aan zijn huidige aanbieders. Een alles-in-éénaanbod lijkt simpel te vergelijken, maar in de praktijk blijkt dit niet eenvoudig. De consument gaat er alleen op vooruit als deze op basis van een goede oriëntatie tot de conclusie is gekomen dat gemak en een lagere prijs in verhouding staan tot het ongemak van de overstap zelf en de verandering van dienstenpakket en aanbieder. Eén rekening, toegang tot content zoals films of bepaalde tv-kanalen en één aanspreekpunt zijn dan mooi meegenomen. - Joop Kosten, hcc-lid sinds Als je klant wordt van een organisatie die triple play aanbiedt, zie ik geen enkel voordeel behalve dat de gepresenteerde rekening in vergelijking met de huidige situatie misschien wat lager uitvalt. Het is echter niet alleen de prijs die bepaalt of iets door de consument Ik denk dat we nog maar een tijd de kat uit de boom moeten kijken geaccepteerd wordt. Als deze omlaag gaat, maar het product is onbetrouwbaar omdat de verbindingen niet gewaarborgd zijn, dan laten de consumenten het afweten. Tot nu toe is er nog geen aanbieder te vinden die een betrouwbaar product kan leveren. Stel dat er zich een calamiteit voordoet en ik kan niemand bereiken door het verzaken van die techniek, dan kan geen enkel laag prijskaartje daar iets aan goedmaken. En wat als je niet tevreden bent en je wilt overstappen? Bijvoorbeeld omdat het aanbod niet breed genoeg is, de verbindingen te vaak haperen of de prijs ten opzichte van andere aanbieders te hoog ligt. Wat voor drempels worden daar allemaal voor opgeworpen? Ik denk dat we nog maar een tijd de kat uit de boom moeten kijken. Kabel of adsl? Internetten, bellen en tv-kijken kan over één aansluiting, zowel bij kabel als een adsl-verbinding (adsl2+). Wat is nu een beter startpunt voor triple play? Ruim 40 procent van de Nederlandse internetters heeft de voorkeur voor de kabel, een kwart acht adsl geschikter. De vraag welke aanbieder dan het meeste succes zal hebben met een totaalpakket laat een opvallend beeld zien: meer dan dertig procent noemt KPN. Versatel (7 procent) en UPC (6 procent) volgen. 13

14 debat Vergelijken Wil je de triple play-bundels vergelijken met je huidige dienstenpakket? Kijk dan eerst of de kabelaanbieder van je regio dit aanbiedt en of er adsl2+ van Versatel, Scarlet, Fiberworld of meer aanbieders beschikbaar is. Je kunt ook kijken of je digitale televisie via de ether van KPN Digitenne kunt ontvangen (binnen de Randstad). Zorg dan dat je de prijs en specificaties van je huidige internet-, telefonie- en tv-abonnement helder op papier hebt. Het is verstandig ook een beeld te hebben van je bel-, internet- en kijkgedrag. Het eigenlijke vergelijken is een lastig karwei. Gelukkig zijn er op internet handige vergelijkingssites te vinden. Kijk bijvoorbeeld op of Hier kun je ook het aanbod in jouw regio bepalen. Een ruim overzicht van het 3-in-1-aanbod vind je in recente edities van Digitale Consument, het computerblad van de Consumentenbond. Lezers hcc!magazine gematigd positief over triple play Eenderde van de lezers van hcc!magazine ziet het helemaal zitten met de bundeling telefonie, internet en tv. Opvallend hoog gezien de landelijke trend (zie kader Wie zit op triple play te wachten? ). Bijna eenderde is wat sceptischer, en dat is laag in vergelijking met de overige Nederlanders. Ook laag is het percentage dat aangeeft nog te weinig van triple play af te weten. Is de hcc-lezer zo goed geïnformeerd of heeft hij zijn oordeel snel klaar? - Chris Laarman, hcc-lid sinds Volgens mij kun je de diensten beter los afnemen. Dan kun je nauwkeuriger op je eigen wensen inspelen. Zo wil ik graag toegang tot veel buitenlandse televisiezenders, terwijl veel Nederlandse me gestolen kunnen worden. Voor velen zal dat anders liggen. Ook wens ik ruim baan voor mijn internet: hoge bandbreedte en geen downloadbeperking. Voor de velen voor wie internet en world wide web hetzelfde betekenen zal dat anders liggen. Daarnaast telefoneer ik nauwelijks. Ik heb dus geen baat bij een vast laag bedrag per maand, want dat verbruik ik nu ook niet. Ten slotte is triple play al aan het verouderen: televisie valt uiteen in analoog en digitaal, telefonie in vast en mobiel. Verdere uitbreidingen lijken me een kwestie van tijd, voorzover de huidige aanbieders van triple play er nog niet aan doen: extra televisiekanalen, abonnementen en losse tarieven voor films op verzoek, navigatiesystemen, software en opslagruimte via het web. Het lijkt me dan des te onwaarschijnlijker dat je je wensen op één plek kunt laten vervullen, maar àls het lukt, kunnen je aanbieder en jij beiden blij zijn. Stelling: Triple Play: zegen voor de consument? Totaal aantal stemmen: 1268 Ja, alles in één pakket, ideaal (33 %) Ik ben hier nog niet zo zeker van (32 %) Nee, je kunt de diensten beter los afnemen (19 %) Ik weet hier nog te weinig van af om erover te kunnen oordelen (16 %) Ook een mening over deze stelling? Debatteer mee op of live op donderdagavond 6 april in de Balie te Amsterdam. Kijk voor meer informatie op 14

15 CORRIE GERRITSMA column EFFICIËNT EN EINDELOOS De kinderen van nu weten niet beter dan dat muziek in digitale vorm bestaat, als mp3. Ze communiceren met vriendjes via MSN en gaan voor werkstukken naar Google.nl en niet meer naar de bibliotheek. Ook ik draai al jaren geen elpees meer en gebruik de zoekmachine als belangrijkste bron van informatie, toch ben ik blij dat ik ook de wereld van vóór de internetrevolutie heb gekend. Omdat ik weet hoe mijn leven er acht jaar geleden uitzag, kan ik de zegeningen van het wereldwijde computernetwerk na jaren van dagelijks gebruik nog steeds bejubelen. Ik weet nog goed hoe ik in 1997 in Amerika, waar ik destijds stage liep, voor het eerst kaartjes voor een sportwedstrijd bestelde via internet. Ook reserveerde ik via de computer een boek in de universiteitsbibliotheek en kreeg een mailtje zodra het voor me klaarlag. Dat dit zomaar kon, op afstand, via een computer! Destijds vond ik het wereldnieuws, maar inmiddels heeft internet zich van nieuwigheid tot onmisbare techniek in mijn dagelijks leven geworteld. Als ik internet in een paar kernwaarden zou typeren, zou efficiënt daar zeker bijhoren. Mijn ideale internet zorgt ervoor dat ik direct met mensen kan communiceren en dat ik al mijn zaken ermee kan regelen zodat ik loketten en wachtrijen kan vermijden. Het is mijn levensader naar informatie, zowel nuttig als leuk. En toch, als internet zo efficiënt is, waarom zit ik dan zoveel uren achter de computer? Ik hoef toch niet meer naar de bank, en niet naar de bieb, ik hang niet meer in de wacht bij de ov-informatielijn en loop niet met brieven naar de brievenbus. Internet heeft één nadeel: voor nieuwsgierige mensen zoals ik, is internet gewoon te groot. Er is altijd wel iets nieuws te vinden dat de moeite waard is; een nieuw artikel op een buitenlandse nieuwssite, een weblog van een internetkennis, of de foto s van een onbekende fotograaf. Google verklaarde begin 2005 dat de zoekmachine ruim 8 miljard websites indexeert. Geen wonder dat ik bij een zoektocht naar specifieke informatie via links van de ene naar de andere pagina dwaal zonder nog te weten wat ik zocht en zonder er genoeg van te krijgen. Met abonnementen op twee kranten heb ik me aangeleerd niet gefrustreerd te zijn als ik op maandagochtend een deel van de twee dikke zaterdagkranten niet heb gelezen. Ze gaan ongelezen de papierbak in. Bij internet lukt dat niet. Internet is nooit uit, en ik vraag me altijd af welke bijzondere en lezenswaardige pagina s ik nog niet heb ontdekt. Die 8 miljard pagina s zorgen bij mij voor informatiestress. Eén voordeel voor de kinderen van nu, die later geen kranten meer zullen lezen: ze groeien op in oneindige informatie en zullen daar efficiënter mee om kunnen gaan. 15

16 consument TEKST: GERRIT JAN BEL Google te groot om nog te vertrouwen GMAIL, WAT GEEF JE PRIJS? De opzet van Google s Gmail is vrij duidelijk: een gratis dienst waarbij de ontvanger van het bericht moet accepteren dat er advertenties worden meegezonden. Volgens Google wordt de privacy van de gebruiker volledig gehandhaafd en krijgt niemand de gegevens onder ogen. Behalve direct betrokkenen en justitie natuurlijk als dat nodig is. Maar kunnen we Google daarin wel vertrouwen? Gerrit Jan Bel van Computerconsument.nl leest de kleine lettertjes. Een Amerikaans team had zich duchtig verdiept in mijn tje Een van de manieren om de bedoelingen van een bedrijf te peilen, is de algemene voorwaarden door te nemen. Bij Gmail staat daarin onder meer: U begrijpt en gaat er mee akkoord dat.... Om er zeker van te zijn dat ik het allemaal goed begreep, stelde ik een aantal vragen aan de marketingmanager van Google Benelux. Antwoord kwam er uiteindelijk vanuit Amerika, waar een team met onder anderen twee juristen zich duchtig had verdiept in mijn tje. Dat is opmerkelijk. Zinnen waarvan Google meent dat de gewone consument deze dient te begrijpen, kunnen kennelijk niet worden uitgelegd door Google s hoogste baas in de Benelux. Amerika moet bijspringen voor het antwoord. Dat gebeurde overigens gedegen met vele verwijzingen naar onder meer het programmabeleid van Gmail, informatie over Gmail, Gmail Privacybeleid en nog meer informatie over Gmail. Toen ik alles had afgedrukt, lagen er 18 A4 tjes voor me. Dat is niet niks. Ik heb ze allemaal doorgelezen, maar welke andere gek doet dat voordat hij met Gmail in zee gaat? Wijziging van de voorwaarden Het eerste wat bij de voorwaarden opvalt is dat Google zonder berichtgeving vooraf naar eigen goeddunken deze voorwaarden en de beleidsregels op ieder moment kan wijzigen en dat je ook nog eens verklaart akkoord te gaan met het nieuwe beleid. Hoe slecht dat beleid ook zal zijn, voeg ik er zelf dan maar even aan toe. Zo n binnenkomer heeft de verdienste dat ie fors is, maar lekker is anders. Alle beloften om bijvoorbeeld nooit Amerikaanse overheden inzage te geven in het verkeer bij Gmail, kunnen op die manier in één klap van tafel worden geveegd, wees je daar wel van bewust. En daar ben je dan nog mee akkoord gegaan ook (volgens Google)! Ook iets om goede notie van te nemen: de Googlecomputers verwerken de informatie uit uw s voor verschillende doeleinden. Een aantal van die doeleinden wordt genoemd. Niet allemaal en dat biedt uiteraard ruimte voor vrije interpretatie. Google kan de inhoud van de s ook bijwerken. Tja, als Google mijn teksten naar eigen inzicht kan aanpassen, trek ik toch minimaal één wenkbrauw op. Ook kan persoonlijke informatie worden opgeslagen en verwerkt in de Verenigde Staten, lees ik. Wenkbrauw twee is nu ook actief. Verwerken is een ruim te interpreteren begrip en dat de Amerikaanse overheid graag ruim interpreteert, is bekend. 16

17 consument Gmail biedt geen enkele garantie dat anderen niet in je post zullen neuzen Gmail en de wet Zoals altijd zijn de wetten die gelden in het land waar u woont uw primaire vorm van bescherming tegen overheidsinmenging. Het staat er zo geruststellend onder het kopje Gmail en de wet, maar zolang mijn gegevens in de VS worden opgeslagen, hebben de beheerders van die computers met Amerikaanse wetgeving te maken. Dat stelt me eerlijk gezegd niet gerust. Noem me een zwartkijker, maar ik heb er zo m n Welke andere gek leest 18 A4 tjes voordat hij met Gmail in zee gaat? gedachten over. Het Amerikaanse ministerie van Justitie probeert momenteel via de rechter zoekgegevens van Google los te krijgen, om maar een voorbeeldje te noemen. En als Google wordt overgenomen door een ander bedrijf met een ander privacybeleid? Mijn persoonlijke informatie kan dan worden overgedragen (lees: meeverkocht), zegt Google, maar doet tegelijkertijd de toezegging dat ik in dat geval vooraf op de hoogte wordt gebracht. Is dat geruststellend? Nee. Ik weet dat ik zeur, maar ik vind het gewoon niet leuk als een ander met mijn overgedragen gegevens en bestanden kan doen wat hij wil zonder dat ik daar enige invloed op heb. Dat ik daarover vooraf op de hoogte wordt gebracht is geen hart onder de riem. Terdoodveroordeelden krijgen van tevoren ook te horen wanneer de executie is, maar of dat ze blij maakt? En stel dat de Amerikaanse overheid Google koopt, om maar even George Orwelliaans te denken. Geen enkele garantie Het teleurstellende in het hele verhaal is dat Google je er aan de ene kant van probeert te overtuigen dat jouw privacy hun hoogste goed is, maar daar tegelijkertijd geen enkele degelijke garantie voor biedt. Nergens bijvoorbeeld de toezegging dat bij welke verandering dan ook, er niet aan de privacy wordt getornd. Nee, je gegevens kunnen zo worden verkocht en het gehele beleid kan van de ene op de andere dag veranderen. Dat geeft toch te denken. Bedrijfsleven is ook politiek. Omdat hun stemgedrag er niet zo toe doet kunnen kleine partijen in de politiek van alles roepen en ferm bij hun standpunt blijven. Grote partijen kunnen zich die betrouwbaarheid niet veroorloven. Die gaan om als de belangen te groot worden. Google is inmiddels te groot geworden om nog te kunnen vertrouwen. 17

18 ervaring TEKST: CORRIE GERRITSMA FOTO: THOMAS SCHLIJPER Twee ervaringsdeskundigen oordelen HOE BEVALT PODCASTEN? Je hebt geen omroep meer nodig om radio of tv te maken. Met podcasten (audio) en het meer recente vodcasten (video) speel je je eigen omroep en ben je zelf de uitzender. Nu nog het publiek! hcc!link vond twee makers die ervaring hebben met dit relatief nieuwe fenomeen en vroeg naar hun oordeel. + Martijn Warnas (32), filmcriticus snappen geen moer van podcasting. Ze snappen de Podcast iedere week op icoontjes op de website niet, hebben geen ipod en als Ervaringsdeskundige sinds 6 maanden ze de software van itunes al begrijpen, dan weten ze niet hoe ze een feed moeten toevoegen. Podcasting is voor mij meer een distributiekanaal dan een geweldige, nieuwe techniek. Ik wil graag een filmprogramma maken voor een regionale of landelijke Het mooie van podcasting is dat ik een radioprogramma over film kan maken zonder dat ik afhankelijk ben van een omroep. Maar eigenlijk wil ik wél afhankelijk zijn van een omroep, want omroep, dus ik daar hoort ook geld bij en dat is bij podcasting dacht: ik ga gewoon laten zien wat ik kan en dan komt er misschien wel wat. Ik zie het echt als showcase. Om je talenten te demonstreren had je vroeger echt een radiostation nodig, nu kun je het thuis digitaal nog niet zo. Mijn programma wordt zo n 800 à 900 keer gedownload denk ik, dat is commercieel gezien niet interessant. Ik vind het trouwens jammer dat je bij podcasting lastig je bereik kunt meten. Je weet niet wie er luistert, en hoe vaak. Wat er technisch bij een podcast komt kijken valt wel mee. Ik heb gewoon een computer met Cool Edit en een heel monteren op je pc en goede usb-microfoon. Overigens is De meeste zelf verspreiden via podcasting. Webradio is het ontwikkelen van software waar- bijvoorbeeld Podplaza.nl bezig met Nederlandse podcasters tegenwoordig al gemeengoed, mensen ontdek- podcast te maken. Je hoeft alleen mee het heel makkelijk wordt om een komen niet verder dan het ken op hun werkplek dat een microfoon in te pluggen, te praten legen van hun platenkast het net zo makkelijk is om een linkje aan te klikken als een radio te gebruiken. Maar ik denk dat er nog maar een heel en op wat knopjes te drukken. De meeste Nederlandse podcasters komen eigenlijk niet verder dan het legen van hun platenkast. Ik heb wel echt content, ik ga naar persvoorstellingen klein groepje mensen luistert naar podcasts zoals ze bedoeld zijn, meenemen op je mp3-speler. De meeste mensen luisteren gewoon achter hun computer en en ken alle filmdistributeurs. Het is niet zo moeilijk om de stukken die ik schrijf ook nog even voor te lezen. 18

19 ervaring Wim de Bie (66), + hoofdredacteur van Bieslog Podcast en vodcast op Ervaringsdeskundige sinds 3 maanden Programma s zijn draagbaar geworden, je kunt ze op elk moment bekijken of luisteren. Dit is een voorbode van een totaal andere manier van het verzenden van programma s. Ik heb vanaf het begin af aan tegen de VPRO gezegd: daar wil ik bij zijn, daar doe ik aan mee. Het is nog te vroeg om te zeggen waar het heen gaat, ik ga maar gewoon af op mijn eigen gebruik en merk dat ik inderdaad programma s in ga laden die ik anders moeilijk zou hebben gezien of gehoord. Ricky Gervais Muziek in mijn binnenzak, dat blijf ik geweldig vinden van The Office (een Britse comedyserie, red.) maakt voor een Engelse krant een podcast van een half uur. Dat zou je hier via een omroep nooit binnen krijgen. Die zet ik op 19

20 ervaring Wat is pod-/vodcasten? Een podcast is een programma dat je downloadt en kunt beluisteren op computer of mp3-speler. Zo kun je een radioprogramma op een willekeurig tijdstip afluisteren. Automatisch downloaden is ook mogelijk. Door via RSS een abonnement te nemen - meestal gratis - wordt een nieuwe aflevering automatisch binnengehaald. Radio heeft hiermee een nieuwe impuls gekregen. Steeds meer omroepen plaatsen programma s als een podcast na de uitzending op internet. Ook het zelf maken van radio is binnen ieders handbereik gekomen. Een visuele variant op de podcast is de vodcast, ook bekend als video blogs of vlogs. Het woord vodcast is een combinatie van video on demand (vod) en broadcasten (uitzenden). De videobeelden kun je met Apple s itunes op je computer binnenhalen. Afspelen doe je op de in oktober 2005 gelanceerde ipod Video. mijn ipod en luister s avonds laat nog even, of in de trein. Ander voorbeeld. Ik hou van jazzmuziek, minderhedenmuziek. Saxofonist Hans Dulfer heeft een programma van 12 tot 2 s nachts op BNR Nieuwsradio. Hartstikke leuke muziek, dus ik heb me erop geabonneerd en het stroomt binnen. Ik heb het in mijn binnenzak, dat blijf ik geweldig vinden. Het wordt een soort hobby, het verzamelen van die dingen. Of je ze afluistert of afkijkt is een tweede. Met vodcasting zit ik wel in de voorhoede. Dat geloof ik zeker, daar hebben toch nog heel weinig mensen van gehoord. Ik ben ongeveer begonnen met vodcasting toen de ipod Video uitkwam en heb inmiddels zo n vijftien filmpjes gemaakt. Ik ben zelf geen Apple-gebruiker, maar de show van Steve Jobs bij Macworld die moet je echt even kijken. Het is een Amerikaanse hoogmis, een geweldige show waarin hij op het toneel even live een podcast maakt. In een paar minuten staat het op internet, met foto s en muziek erbij. Het is ongelofelijk snel die nieuwe techniek. Ik ben vrijwel zelfstandig, monteren van beeld en geluid doe ik allemaal zelf. De onderliggende opgave van Bieslog is om te zien wat er kan, vandaar dat ik dacht: hier moet ik bij zijn. Eerder was Bieslog een weblog met beeld en geluid, nou ja, dat kan iedereen nu. Maar dat vodcast erbij kan eigenlijk ook iedereen, dat is niet exclusief meer. Na die show van Apple weet je dat echt iedereen het kan. Ik moet wel zeggen dat ik onder de invloed van vodcasting wel weer een beetje terug ga naar televisie en het technisch beter wil maken. Bij die filmpjes word ik gefilmd, dat is al een stapje verder. Ik gebruik ook een betere camera en word uitgelicht. Het hoeft niet, maar het is toch lekkerder dat het er beter uitziet. Geluid is trouwens heel belangrijk, vooral bij zo n klein schermpje als van de ipod Video. Iedereen kijkt even verbaasd, want wat moet je met zo n klein beeldje? Maar zet je even het geluid aan, dan ga je echt helemaal op in dat beeld. Het is onweerstaanbaar. Dat geluid ontzettend belangrijk is, dat wist ik al van televisie, maar nu weet ik het helemaal zeker. Voorheen maakte ik de filmpjes op mijn website met een klein cameraatje met een ingebouwde microfoon, nu gebruik ik er echt zendertjes bij. Ik ben gewoon aan t experimenteren. Talpa is op internet begonnen met de verkoop van een heel programma, en in Amerika worden hele jaargangen van series verkocht. Ik ben Ik voel me echt een soort ambassadeur voor vodcasting benieuwd hoe het is om een film van anderhalf uur te maken of een serie van een half uur. Maar Bieslog gaat niet richting betalen hoor, het blijft publieke omroep, dus gratis. Het is nog te vroeg om conclusies te trekken, maar ik denk dat het principe dat programma s draagbaar zijn en dat je je erop kan abonneren toch wel de toekomst zal bepalen. Of je nu iets binnenkrijgt via de kabel of via internet op je ipod, het gaat er om dat jij het bepaalt. Voor een maker is pod- en vodcasting ideaal door dat abonneren. Je maakt iets, en je verstuurt het als het klaar is. Ik voel me echt een soort ambassadeur voor vodcasting. Af en toe trek ik mijn ipod Video tevoorschijn en dan ga ik lekker tetteren. Kijk dan toch, is het niet geweldig? 20

Ik ben Sim-kaart. Mobiel bellen groep 5-6. De Simkaart is een meisje, tikkeltje ondeugend en een echte kletsgraag. Aangeboden door

Ik ben Sim-kaart. Mobiel bellen groep 5-6. De Simkaart is een meisje, tikkeltje ondeugend en een echte kletsgraag. Aangeboden door De Simkaart is een meisje, tikkeltje ondeugend en een echte kletsgraag Hoi! Blijf even aan de lijn. Ik zit namelijk op de andere. Wacht even. Hoi, ik kom zo even terug, want ik moet even iets zeggen over

Nadere informatie

Ik ben Sim-kaart. Mobiel bellen groep 7-8. De Simkaart is een meisje, tikkeltje ondeugend en een echte kletsgraag. Aangeboden door

Ik ben Sim-kaart. Mobiel bellen groep 7-8. De Simkaart is een meisje, tikkeltje ondeugend en een echte kletsgraag. Aangeboden door De Simkaart is een meisje, tikkeltje ondeugend en een echte kletsgraag Hoi! Blijf even aan de lijn. Ik zit namelijk op de andere. Wacht even. Hoi, ik kom zo even terug want ik moet even iets zeggen over

Nadere informatie

de aanbieding reclame, korting De appels zijn in de a Ze zijn vandaag extra goedkoop.

de aanbieding reclame, korting De appels zijn in de a Ze zijn vandaag extra goedkoop. Woordenlijst bij hoofdstuk 4 de aanbieding reclame, korting De appels zijn in de a Ze zijn vandaag extra goedkoop. alleen zonder andere mensen Hij is niet getrouwd. Hij woont helemaal a, zonder familie.

Nadere informatie

Wat is PDD-nos? VOORBEELDPAGINA S. Wat heb je dan? PDD-nos is net als Tourette een neurologische stoornis. Een stoornis in je hersenen.

Wat is PDD-nos? VOORBEELDPAGINA S. Wat heb je dan? PDD-nos is net als Tourette een neurologische stoornis. Een stoornis in je hersenen. Wat is PDD-nos? 4 PDD-nos is net als Tourette een neurologische stoornis. Een stoornis in je hersenen. Eigenlijk vind ik stoornis een heel naar woord. Want zo lijkt het net of er iets niet goed aan me

Nadere informatie

Goede middag. Zo als belooft gaan we het hebben over de Smart TV. Maar laten we eerst eens onderzoeken welke plaats de Smart TV inneemt.

Goede middag. Zo als belooft gaan we het hebben over de Smart TV. Maar laten we eerst eens onderzoeken welke plaats de Smart TV inneemt. Goede middag. Zo als belooft gaan we het hebben over de Smart TV. Maar laten we eerst eens onderzoeken welke plaats de Smart TV inneemt. Zelf had ik mij al een voorstelling gemaakt van een SmartTV. Dat

Nadere informatie

Vraag & Antwoord voor ambassadeursactie

Vraag & Antwoord voor ambassadeursactie 1. Waarom zou ik overstappen? 2. Wat kunnen klanten verwachten wanneer zij kiezen voor de diensten van PLINQ / TriNed? Wij in Heeze, Leende en Sterksel zijn met elkaar een mooi lokaal initiatief begonnen.

Nadere informatie

Lesbrief 14. Naar personeelszaken.

Lesbrief 14. Naar personeelszaken. http://www.edusom.nl Thema Op het werk Lesbrief 14. Naar personeelszaken. Wat leert u in deze les? Wanneer u zeggen en wanneer jij zeggen. Je mening geven en naar een mening vragen. De voltooide tijd gebruiken.

Nadere informatie

Kinderfolder ALS JE EEN GELEIDEHOND TEGENKOMT

Kinderfolder ALS JE EEN GELEIDEHOND TEGENKOMT Kinderfolder ALS JE EEN GELEIDEHOND TEGENKOMT ROOS Roos (27) is zeer slechtziend. Ze heeft een geleidehond, Noah, een leuke, zwarte labrador. Roos legt uit hoe je het beste met geleidehond en zijn baas

Nadere informatie

Dit boek heeft het keurmerk Makkelijk Lezen gekregen. Wilt u meer weten over dit keurmerk kijk dan op de website: www.stichtingmakkelijklezen.nl.

Dit boek heeft het keurmerk Makkelijk Lezen gekregen. Wilt u meer weten over dit keurmerk kijk dan op de website: www.stichtingmakkelijklezen.nl. Chatten Dit boek heeft het keurmerk Makkelijk Lezen gekregen. Wilt u meer weten over dit keurmerk kijk dan op de website: www.stichtingmakkelijklezen.nl. Colofon Een uitgave van Eenvoudig Communiceren

Nadere informatie

Deze handreiking is van:

Deze handreiking is van: 9 lessen over het volgen van Jezus Deze handreiking is van: Deze cursus is geschreven Beryl Voorhoeve en opgemaakt door Judith Maarsen. Ten behoeve van de kinderstudiegroepen voor de bovenbouw Gebruikte

Nadere informatie

Uw internetaansluiting

Uw internetaansluiting Studio Visual Steps Uw internetaansluiting Een overzicht van de mogelijkheden 1 Voorwoord Beste lezers en lezeressen, In deze gids krijgt u informatie over de verschillende aansluitmogelijkheden waaruit

Nadere informatie

Lekker ding. Maar Anita kijkt boos. Hersendoden zijn het!, zegt ze. Die Jeroen is de ergste. Ik kijk weer om en zie hem meteen zitten.

Lekker ding. Maar Anita kijkt boos. Hersendoden zijn het!, zegt ze. Die Jeroen is de ergste. Ik kijk weer om en zie hem meteen zitten. Lekker ding Pas op!, roept Anita. Achter je zitten de hersendoden! Ik kijk achterom. Achter ons zitten twee jongens en drie meisjes hun boterhammen te eten. Ze zijn gevaarlijk, zegt Anita. Ze schudt haar

Nadere informatie

2. Wat kost HBO GO? HBO GO is onderdeel van het HBO Pakket. Daarom betaalt u er niets extra voor.

2. Wat kost HBO GO? HBO GO is onderdeel van het HBO Pakket. Daarom betaalt u er niets extra voor. Q&A HBO GO Versie: 0 Versie: 1 Datum: 27 april 2012 ------------------------------------------------------------------------------------------------------------ Algemeen Instellingen Problemen oplossen

Nadere informatie

Mijn kledinggebruik. Succes! Dit gedeelte gaat over het kopen van kleding.

Mijn kledinggebruik. Succes! Dit gedeelte gaat over het kopen van kleding. Mijn kledinggebruik Wellicht weet je al dat verschillende aspecten van kleding slecht zijn voor het milieu. In deze opdracht gaan we bekijken op welke manier jij zelf je steentje bij kan dragen aan het

Nadere informatie

In 7 stappen naar een opgeruimd huis Hoe je op een makkelijke manier je opruimachterstanden inloopt

In 7 stappen naar een opgeruimd huis Hoe je op een makkelijke manier je opruimachterstanden inloopt In 7 stappen naar een opgeruimd huis Hoe je op een makkelijke manier je opruimachterstanden inloopt Ben jij zo iemand die actief is en veel interesses heeft en daardoor ook veel bezigheden en spullen heeft?

Nadere informatie

VMBO praktische leerweg VMBO theoretische leerweg HAVO VWO

VMBO praktische leerweg VMBO theoretische leerweg HAVO VWO Page of 7 Enquête voortgezet onderwijs Deze vragenlijst bestaat uit vijf delen, A t/m E. Er zijn in totaal 9 vragen. A. Over jezelf Dit onderdeel bestaat uit zeven vragen. Hoe oud ben je? In welke klas

Nadere informatie

Bescherm je foto s met een watermerk

Bescherm je foto s met een watermerk Bescherm je foto s met een watermerk Het is vervelend wanneer een ander met je foto's aan de haal gaat. Je steekt er niet alleen tijd en moeite in maar ook wettelijk heb je rechten over je eigen foto's.

Nadere informatie

Maak kennis met Linux. Dit programma heet LinuxMint13. U leest nu een korte inleiding over de mogelijkheden.

Maak kennis met Linux. Dit programma heet LinuxMint13. U leest nu een korte inleiding over de mogelijkheden. Leer in deze mooie dure tijden onnodige uitgaven te vermijden, doe niet mee met "Er is geen oplossing of ik maak er een probleem voor:! want ook het wiel is er al. Maak kennis met Linux Dit programma heet

Nadere informatie

OPA EN OMA DE OMA VAN OMA

OPA EN OMA DE OMA VAN OMA Hotel Hallo - Thema 4 Hallo opdrachten OPA EN OMA 1. Knip de strip. Strip Knip de strip los langs de stippellijntjes. Leg de stukken omgekeerd en door elkaar heen op tafel. Draai de stukken weer om en

Nadere informatie

Thema In en om het huis

Thema In en om het huis http://www.edusom.nl Thema In en om het huis Lesbrief 24. Een wasmachine kopen. Wat leert u in deze les? Wat u kunt zeggen als u een wasmachine wilt kopen. Zeggen hoe groot iets is. Vergelijkingen. Veel

Nadere informatie

GEWOON DUIDELIJKE TAAL.

GEWOON DUIDELIJKE TAAL. GEWOON DUIDELIJKE TAAL. TELEVISIE Uw favoriete programma s kijken wanneer het u uitkomt OnsBrabantNet biedt u bij een alles-in-één pakket standaard Interactieve TV. Hiermee kunt u maar liefst 6 programma

Nadere informatie

Deze vragenlijst bestaat uit vijf delen, A t/m E.

Deze vragenlijst bestaat uit vijf delen, A t/m E. Page of 6 Enquête basisonderwijs Deze vragenlijst bestaat uit vijf delen, A t/m E. Er zijn in totaal 9 vragen. A. Over jezelf Dit onderdeel bestaat uit zeven vragen. Hoe oud ben je? In welke klas zit je?

Nadere informatie

Telecom E-zine mei 2012

Telecom E-zine mei 2012 1 van 5 13-9-2013 10:47 Kunt u deze nieuwsbrief niet goed lezen? Klik hier voor de online versie. Telecom E-zine mei 2012 Beste abonnee, Volgens de Metro stappen consumenten sneller over om geld te besparen

Nadere informatie

Triple play vergelijking Consumind Augustus 2015 Dit informatiepakket bevat de volgende onderdelen:

Triple play vergelijking Consumind Augustus 2015 Dit informatiepakket bevat de volgende onderdelen: Triple play vergelijking Consumind Augustus 2015 Dit informatiepakket bevat de volgende onderdelen: Achtergrond en algemene informatie Internet, TV en (Vaste) Telefonie markt Voordelen Triple Play Vergelijking

Nadere informatie

explore the big questions of life Een introductie

explore the big questions of life Een introductie explore the big questions of life Een introductie www.youthalpha.nl Youth Alpha is een programma van Youth for Christ Nederland en stichting Alpha-cursus Nederland. 2 Youth for Christ Nederland www.yfc.nl

Nadere informatie

Ontdek de Bibliotheek. Ontdek de Bibliotheek. Ontdek de Bibliotheek

Ontdek de Bibliotheek. Ontdek de Bibliotheek. Ontdek de Bibliotheek Ontdek de Bibliotheek Ontdek de Bibliotheek Ontdek de Bibliotheek Welkom in de bibliotheek. Je gaat op ontdekking in de bibliotheek. Hierbij doe je een onderzoek naar verschillende soorten media; zoals

Nadere informatie

Theorieboek. leeftijd, dezelfde hobby, of ze houden van hetzelfde. Een vriend heeft iets voor je over,

Theorieboek. leeftijd, dezelfde hobby, of ze houden van hetzelfde. Een vriend heeft iets voor je over, 3F Wat is vriendschap? 1 Iedereen heeft vrienden, iedereen vindt het hebben van vrienden van groot belang. Maar als we proberen uit te leggen wat vriendschap precies is staan we al snel met de mond vol

Nadere informatie

Even kijken waar wij staan?

Even kijken waar wij staan? Even kijken waar wij staan? Het is nieuw omarmen of verwerpen? Het is wel een beetje eng! Ik heb geen zin om via Facebook te vernemen dat iemand een moeilijke stoelgang heeft. Privé is Privé en dat blijft

Nadere informatie

Thema Op het werk. Lesbrief 16. Herhaling thema.

Thema Op het werk. Lesbrief 16. Herhaling thema. http://www.edusom.nl Thema Op het werk Lesbrief 16. Herhaling thema. Wat leert u in deze les? De woorden van les 12, 13, 14 en 15. Veel succes! Deze les is ontwikkeld in opdracht van: Gemeente Den Haag

Nadere informatie

Werkboek Het is mijn leven

Werkboek Het is mijn leven Werkboek Het is mijn leven Het is mijn leven Een werkboek voor jongeren die zelf willen kiezen in hun leven. Vul dit werkboek in met mensen die je vertrouwt, bespreek het met mensen die om je geven. Er

Nadere informatie

Naam: Valérie den Besten Klas: G&I A Datum: 06-11-15 Module: Project 100% presence Begeleider: Irene van Peer Groep 11 (team 14)

Naam: Valérie den Besten Klas: G&I A Datum: 06-11-15 Module: Project 100% presence Begeleider: Irene van Peer Groep 11 (team 14) Naam: Valérie den Besten Klas: G&I A Datum: 06-11-15 Module: Project 100% presence Begeleider: Irene van Peer Groep 11 (team 14) Reflectieverslag Maandag hebben we gebrainstormd en we hebben voor mijn

Nadere informatie

De Simkaart is een meisje, tikkeltje ondeugend en een echte kletsgraag.

De Simkaart is een meisje, tikkeltje ondeugend en een echte kletsgraag. Ik ben Simkaart! De Simkaart is een meisje, tikkeltje ondeugend en een echte kletsgraag. Aangeboden door Dit verhaal is onderdeel van de Europese Verhalenkoffer. www.eu.nl -> onderwijs Europese Unie Pagina

Nadere informatie

Deel het leven Johannes 4:1-30 & 39-42 7 december 2014 Thema 4: Gebroken relaties

Deel het leven Johannes 4:1-30 & 39-42 7 december 2014 Thema 4: Gebroken relaties Preek Gemeente van Christus, Het staat er een beetje verdwaald in dit hoofdstuk De opmerking dat ook Jezus doopte en leerlingen maakte. Het is een soort zwerfkei, je leest er ook snel overheen. Want daarna

Nadere informatie

Les 3. Familie, vrienden en buurtgenoten

Les 3. Familie, vrienden en buurtgenoten www.edusom.nl Opstartlessen Les 3. Familie, vrienden en buurtgenoten Wat leert u in deze les? Een gesprek voeren over familie, vrienden en buurtgenoten. Antwoord geven op vragen. Veel succes! Deze les

Nadere informatie

Internet bestaat uit miljoenen computers over de gehele wereld.

Internet bestaat uit miljoenen computers over de gehele wereld. Internet Internet bestaat uit miljoenen computers over de gehele wereld. Om de webpagina s te openen is een internet-browser of kortweg browser nodig. De bekendste zijn INTERNET EXPLORER, GOOGLE CHROME

Nadere informatie

2 Ik en autisme VOORBEELDPAGINA S

2 Ik en autisme VOORBEELDPAGINA S 2 Ik en autisme In het vorige hoofdstuk is verteld over sterke kanten die mensen met autisme vaak hebben. In dit hoofdstuk vertellen we over autisme in het algemeen. We beginnen met een stelling. In de

Nadere informatie

Intro. Er komen dus twee veranderingen:

Intro. Er komen dus twee veranderingen: Intro Er komen dus twee veranderingen: - - De ene verandering die heeft dus te maken met het wijzigen van de abonnementen En de andere verandering heeft betrekking op dat je iets meer kunt doen met de

Nadere informatie

Voorwoord. 15 miljoen mensen Op dat hele kleine stukje aarde Die moeten niet t keurslijf in Die laat je in hun waarde

Voorwoord. 15 miljoen mensen Op dat hele kleine stukje aarde Die moeten niet t keurslijf in Die laat je in hun waarde Voorwoord 15 miljoen mensen Op dat hele kleine stukje aarde Die moeten niet t keurslijf in Die laat je in hun waarde Fluitsma & Van Tijn, 2007 Het zijn er inmiddels 16 miljoen en het zullen er ook nog

Nadere informatie

Deze handreiking is van:

Deze handreiking is van: 9 lessen over het volgen van Jezus Deze handreiking is van: Deze lessen zijn geschreven Beryl Voorhoeve en opgemaakt door Judith Maarsen. Ten behoeve van de kinderstudiegroepen voor de bovenbouw Gebruikte

Nadere informatie

Thuis het beste beeld en geluid?

Thuis het beste beeld en geluid? www.hcc.nl/home-entertainment Syllabus home entertainment Thuis het beste beeld en geluid? Deze syllabus geeft achtergrondinformatie over de lezing home entertainment. De onderwerpen die aan bod komen

Nadere informatie

[PILOT] Aan de slag met de Hoofdzaken Ster

[PILOT] Aan de slag met de Hoofdzaken Ster [PILOT] Aan de slag met de Hoofdzaken Ster! Hoofdzaken Ster Copyright EffectenSter BV 2014 Hoofdzaken Ster SOCIALE VAARDIGHEDEN VERSLAVING DOELEN EN MOTIVATIE 10 9 8 10 9 8 7 6 4 3 2 1 7 6 4 3 2 1 10 9

Nadere informatie

LAAT JE BEDRIJF GROEIEN DOOR HET INZETTEN VAN JE NETWERK!

LAAT JE BEDRIJF GROEIEN DOOR HET INZETTEN VAN JE NETWERK! LAAT JE BEDRIJF GROEIEN DOOR HET INZETTEN VAN JE NETWERK! In dit E-book leer je hoe je door het inzetten van je eigen netwerk je bedrijf kan laten groeien. WAAROM DIT E-BOOK? Veel ondernemers beginnen

Nadere informatie

Thema: kom er maar eens achter. Moeilijkheid : **** Tijdsduur : *** Juf Yvonne. Natuurkunde en techniek Licht en geluid Geluid&communicatie

Thema: kom er maar eens achter. Moeilijkheid : **** Tijdsduur : *** Juf Yvonne. Natuurkunde en techniek Licht en geluid Geluid&communicatie Thema: kom er maar eens achter Natuurkunde en techniek Licht en geluid Geluid&communicatie Moeilijkheid : **** Tijdsduur : *** Juf Yvonne Doel: Na deze opdracht weet je hoe de ontwikkeling van tele-communicatie

Nadere informatie

Soms is er thuis ruzie Dan is mama boos en roept soms omdat ik mijn speelgoed niet opruim Maar ik heb daar helemaal niet mee gespeeld Dat was Bram,

Soms is er thuis ruzie Dan is mama boos en roept soms omdat ik mijn speelgoed niet opruim Maar ik heb daar helemaal niet mee gespeeld Dat was Bram, Soms is er thuis ruzie Dan is mama boos en roept soms omdat ik mijn speelgoed niet opruim Maar ik heb daar helemaal niet mee gespeeld Dat was Bram, mijn kleine broer Dat is niet van mij mama Dan zegt ze

Nadere informatie

HET INTERNET, DE BASIS

HET INTERNET, DE BASIS HET INTERNET, DE BASIS HET INTERNET, DE BASIS In deze opdrachten oefen je met de basiskennis over het wereldwijde web; het internet! Deze opdrachten kun je alleen of met anderen doen. Opdracht 1 Ga naar

Nadere informatie

Thema In en om het huis.

Thema In en om het huis. http://www.edusom.nl Thema In en om het huis. Les 22. Een huis zoeken Wat leert u in deze les? Praten over uw huis Informatie over het vinden van een nieuwe woning Praten over wat afgelopen is Veel succes!

Nadere informatie

01/05. Websites Nederland over. Mobile marketing. Whitepaper #03/2013. Mabelie Samuels internet marketeer

01/05. Websites Nederland over. Mobile marketing. Whitepaper #03/2013. Mabelie Samuels internet marketeer 01/05 Websites Nederland over Mobile marketing Mabelie Samuels internet marketeer 02/05 Mobile marketing Kunt u zich uw eerste mobiele telefoon nog herinneren? Die van mij was een Motorola, versie onbekend,

Nadere informatie

Windows 10. 2015 Training voor 50-plussers. PC50plus trainingen Eikbosserweg 52 1214AK Hilversum tel: 035 6213701 info@pc50plus.nl www.pc50plus.

Windows 10. 2015 Training voor 50-plussers. PC50plus trainingen Eikbosserweg 52 1214AK Hilversum tel: 035 6213701 info@pc50plus.nl www.pc50plus. 2015 Training voor 50-plussers PC50plus trainingen Eikbosserweg 52 1214AK Hilversum tel: 035 6213701 info@pc50plus.nl www.pc50plus.nl Windows 10 TRAINING VOOR 50- PLUSSERS Inhoud opgave. Pagina 01-0 7

Nadere informatie

13 Acquisitietips. AngelCoaching. Coaching en training voor de creatieve sector www.angelcoaching.nl

13 Acquisitietips. AngelCoaching. Coaching en training voor de creatieve sector www.angelcoaching.nl 13 Acquisitietips AngelCoaching Coaching en training voor de creatieve sector Tip 1 Wat voor product/dienst ga je aanbieden? Maak een keuze, niemand kan alles! Tip 1 Veel ondernemers zijn gezegend met

Nadere informatie

Informatie boekje. MSN & Hyves. voor jongeren van behandelgroepen

Informatie boekje. MSN & Hyves. voor jongeren van behandelgroepen Informatie boekje MSN & Hyves voor jongeren van behandelgroepen 24 Inhoudsopgave Voorwoord 3 Hoofdstuk 1 MSN 4 1.1. Wat is MSN? 4 Dit informatieboekje is ontwikkeld door: Manon van de Linde & Chrissy Pijnenburg

Nadere informatie

beste online marketing voor jouw kantoor.

beste online marketing voor jouw kantoor. Een review is de beste online marketing voor jouw kantoor. HOGERE OPBRENGSTEN LAGERE KOSTEN POSITIEVE EFFECTEN VOORWOORD INHOUD Je moet grondig je best doen om online goed gevonden te worden. Het internet

Nadere informatie

Weer naar school. De directeur stapt het toneel op. Goedemorgen allemaal, zegt hij. * In België heet een mentor klastitularis.

Weer naar school. De directeur stapt het toneel op. Goedemorgen allemaal, zegt hij. * In België heet een mentor klastitularis. Weer naar school Kim en Pieter lopen het schoolplein op. Het is de eerste schooldag na de zomervakantie. Ik ben benieuwd wie onze mentor * is, zegt Pieter. Kim knikt. Ik hoop een man, zegt ze. Pieter kijkt

Nadere informatie

Adinda Keizer - Copyright 2013 Niets uit deze uitgave mag zonder toestemming van Vindjeklant.nl worden gekopieerd of gebruikt in commerciële

Adinda Keizer - Copyright 2013 Niets uit deze uitgave mag zonder toestemming van Vindjeklant.nl worden gekopieerd of gebruikt in commerciële Adinda Keizer - Copyright 2013 Niets uit deze uitgave mag zonder toestemming van Vindjeklant.nl worden gekopieerd of gebruikt in commerciële uitingen. Als startend ondernemer is alles nieuw. De boekhouding,

Nadere informatie

Hoofdstuk 2. Contact maken, inlichtingen verstrekken en onderhandelen

Hoofdstuk 2. Contact maken, inlichtingen verstrekken en onderhandelen Hoofdstuk 2 Contact maken, inlichtingen verstrekken en onderhandelen 48 Gangbare uitdrukkingen bij contact maken en onderhandelen De meeste zinnen die in dit overzicht staan, zijn formeel. U kunt deze

Nadere informatie

Special. Connect & Play. Stel zelf je pakket samen. Maandelijks opzegbare. Ziggo Special Editie 1 april Nieuwe opbouw van de pakketten met

Special. Connect & Play. Stel zelf je pakket samen. Maandelijks opzegbare. Ziggo Special Editie 1 april Nieuwe opbouw van de pakketten met Special. Ziggo Special Editie 1 april 2015 Nieuwe opbouw van de pakketten met Connect & Play. Stel zelf je pakket samen. Maandelijks opzegbare abonnementen. Nieuw bedrijf. Nieuw merk. Nieuw portfolio.

Nadere informatie

We gaan oefenen met communicatie via internet. SBM 2015 2

We gaan oefenen met communicatie via internet. SBM 2015 2 Wat zijn de consequenties wanneer ouderen gebruik gaan maken van internet? Het mag niet zo zijn dat ouderen een kunstje aanleren en dat is het.de cursus is uitgebreider, behandeld wordt onderanderen:veilig

Nadere informatie

Ondernemerschapsblokkades

Ondernemerschapsblokkades Ondernemerschapsblokkades Wat houdt je tegen om je droom werkelijkheid te laten worden? En hoe los je dat op? 7 tips om in actie te komen! Samengesteld door Willemijn Lau Hoi toekomstig professional, Wat

Nadere informatie

Thema In en om het huis

Thema In en om het huis http://www.edusom.nl Thema In en om het huis Lesbrief 25. Een jurk ruilen. Wat leert u in deze les? Wat u kunt zeggen als u een jurk gaat ruilen. Verleden tijd gebruiken. Vragen stellen. Veel succes! Deze

Nadere informatie

11 dingen die je nu kunt doen om meer te gaan verkopen

11 dingen die je nu kunt doen om meer te gaan verkopen 11 dingen die je nu kunt doen om meer te gaan verkopen Iedereen met een website komt er vroeg of laat mee in aanraking. Hoe verander ik meer bezoekers in klanten? Met conversie dus. Conversie optimalisatie

Nadere informatie

Knabbel en Babbeltijd.

Knabbel en Babbeltijd. Knabbel en Babbeltijd. (zorg ervoor dat je deze papieren goed leest, uitprint en meeneemt naar de VBW) Het thema van deze VBW-week is Zeesterren. Het thema is de titel van de week (dus geen kreet of korte

Nadere informatie

KLEM. Katja en Udo in de schulden. Anne-Rose Hermer

KLEM. Katja en Udo in de schulden. Anne-Rose Hermer KLEM Katja en Udo in de schulden Anne-Rose Hermer Dit boek heeft het keurmerk Makkelijk Lezen 1 Katja ontmoet Udo Katja is bijna negentien jaar. Ze woont nog bij haar ouders. Katja werkt in een warenhuis.

Nadere informatie

Wat kan ik voor u doen?

Wat kan ik voor u doen? 139 139 HOOFDSTUK 9 Wat kan ik voor u doen? WOORDEN 1 1 Peter is op vakantie. Hij stuurde mij een... uit Parijs. a brievenbus b kaart 2 Ik heb die kaart gisteren.... a ontvangen b herhaald 3 Bij welke...

Nadere informatie

Solcon, betrouwbare speler. Solcon. Als beste getest in de categorie internet. Solcon, betrokken speler

Solcon, betrouwbare speler. Solcon. Als beste getest in de categorie internet. Solcon, betrokken speler solcon.nl 2 solcon.nl Solcon, betrouwbare speler Dronten vormt een sterke thuisbasis voor Solcon, de Internet Service Provider met 17 jaar ervaring. En met ruim 60.000 particuliere en zakelijke klanten

Nadere informatie

Internet. Provider. Gebruikers. ADSL De verbinding kan via een kabel of draadloos SBM 2015

Internet. Provider. Gebruikers. ADSL De verbinding kan via een kabel of draadloos SBM 2015 Als gevolg van het niet op tijd inrichten van het leslokaal het slecht funktioneren van Wife en De veelheid van de onderwerpen Verliep les 2 moeizaam. Les 2 gaan we dunnetjes over doen zodat we allemaal

Nadere informatie

Meest gestelde vragen

Meest gestelde vragen Meest gestelde vragen Gezien alle commoties over webcams, in hoeverre is beeldbellen beveiligd? Omdat wij met ouderen werken, zijn veilighe id en privacy extra belangrijk voor ons. Beeldbellen kan alleen

Nadere informatie

Dagboek Nederland onder water?! Komt Nederland onder water te staan? En wat kunnen jij en de politiek doen om dit te voorkomen?

Dagboek Nederland onder water?! Komt Nederland onder water te staan? En wat kunnen jij en de politiek doen om dit te voorkomen? Dagboek Dagboek Nederland onder water?! Komt Nederland onder water te staan? En wat kunnen jij en de politiek doen om dit te voorkomen? Dat het klimaat verandert is een feit. Je hoort het overal om je

Nadere informatie

De Simkaart is een meisje, tikkeltje ondeugend en een echte kletsgraag.

De Simkaart is een meisje, tikkeltje ondeugend en een echte kletsgraag. Ik ben Simkaart! De Simkaart is een meisje, tikkeltje ondeugend en een echte kletsgraag. Aangeboden door Dit verhaal is onderdeel van de Europese Verhalenkoffer. www.eu.nl -> onderwijs Europese Unie Hoi!

Nadere informatie

Les 1 Voorspellen Leestekst: De nieuwe computer. Introductiefase: 2. Vraag: "Kan iemand mij vertellen wat voorspellen betekent?"

Les 1 Voorspellen Leestekst: De nieuwe computer. Introductiefase: 2. Vraag: Kan iemand mij vertellen wat voorspellen betekent? Les 1 Voorspellen Leestekst: De nieuwe computer "Welkom:..." Introductiefase: 1. "We gaan vandaag proberen te voorspellen." 2. Vraag: "Kan iemand mij vertellen wat voorspellen betekent?" 3. Discussie:...

Nadere informatie

Gevaarlijke liefde. Weet jij wie die jongen is? Zit hij ook bij ons op school? Mooi hè, Kim? Maar wel duur! Ik geloof dat hij Ramon heet!

Gevaarlijke liefde. Weet jij wie die jongen is? Zit hij ook bij ons op school? Mooi hè, Kim? Maar wel duur! Ik geloof dat hij Ramon heet! Gevaarlijke liefde Gevaarlijke liefde In de pauze Mooi hè, Kim? Maar wel duur! Weet jij wie die jongen is? Zit hij ook bij ons op school? Als je verliefd wordt ben je in de wolken. Tegelijk voel je je

Nadere informatie

WHAT S HAPPENING 2013

WHAT S HAPPENING 2013 WHAT S HAPPENING 2013 INTERNETGEBRUIK PASSIEF INTERNETGEBRUIK Welkom bij dit onderzoek. Eerst willen we je wat vragen over jouw internetgebruik. Geef van de volgende zaken aan in hoeverre jij dit wel/niet

Nadere informatie

Interview Rob van Brakel

Interview Rob van Brakel Interview Rob van Brakel Atributes Consequences Values Hallo Rob van Brakel, mag ik jou een aantal vragen mogen stellen? Prima. Hoe oud ben je? 21 jaar Wat is je woonsituatie op het moment? Op het moment

Nadere informatie

2. Zegengroet Genade voor u en vrede van God onze Vader in de Heer Jezus Christus. Amen

2. Zegengroet Genade voor u en vrede van God onze Vader in de Heer Jezus Christus. Amen Liturgie Emmen, 13 september 2015 (buitendienst) Thema: samen onderweg (startzondag) 1. Votum 2. Zegengroet Genade voor u en vrede van God onze Vader in de Heer Jezus Christus. Amen 3. Zingen: Sela: breng

Nadere informatie

Ben jij een kind van gescheiden ouders? Dit werkboekje is speciaal voor jou!

Ben jij een kind van gescheiden ouders? Dit werkboekje is speciaal voor jou! Hallo Ben jij een kind van gescheiden ouders? Dit werkboekje is speciaal voor jou Als je ouders uit elkaar zijn kan dat lastig en verdrietig zijn. Misschien ben je er boos over of denk je dat het jouw

Nadere informatie

Inhoud. Mijn leven. ik ga verhuizen

Inhoud. Mijn leven. ik ga verhuizen Inhoud Inleiding...3 Hoofdstuk 1 Plannen... 4 Hoofdstuk 2 Meubels enzo... 6 Hoofdstuk 3 Geld... 8 Hoofdstuk 4 Winkelen... 10 Hoofdstuk 5 Adreswijziging... 12 Hoofdstuk 6 De sleutel!... 14 Hoofdstuk 7 Voorbereiden...

Nadere informatie

internet is gemakkelijk

internet is gemakkelijk internet is gemakkelijk september 2013 internet gids Inhoud tip 1: Bespreek met je ouders of begeleider als je op internet kan 4 tip 2: Maak samen internetafspraken waar iedereen zich kan in vinden 6 tip

Nadere informatie

Project Veilige Data Opslag

Project Veilige Data Opslag 10 goede redenen Sla al uw foto s veilig op Sla al uw films veilig op Sla al uw muziek veilig op Sla al uw documenten, Excel, Word, etc, etc veilig op Deel de data met uw huisgenoten Opslag van alle soorten

Nadere informatie

Vakantiegids. De tien beste tips voor telefoneren in buitenland

Vakantiegids. De tien beste tips voor telefoneren in buitenland Vakantiegids De tien beste tips voor telefoneren in buitenland Het meenemen van een mobiele telefoon naar het buitenland is best handig. Als u veilig bent aangekomen op de plaats van bestemming, kunt u

Nadere informatie

De abonnementen van Planet Internet

De abonnementen van Planet Internet De pluspunten van Planet Internet Meest bekroonde provider van Nederland Deskundige servicelijn Geavanceerd netwerk Ruime keuze aan abonnementen Uw eigen homepage van 25 MB Uitgebreide e-mailfaciliteiten

Nadere informatie

Privacy instellingen in ios 9! Dit zijn de privacy instellingen van ios 9 die je moet weten.

Privacy instellingen in ios 9! Dit zijn de privacy instellingen van ios 9 die je moet weten. Privacy instellingen in ios 9! Dit zijn de privacy instellingen van ios 9 die je moet weten. 1 Inhoudsopgave Inhoud Inhoudsopgave... 2 Waarom hebben we dit gemaakt?... 3 De instellingen en de gevolgen

Nadere informatie

H E T V E R L O R E N G E L D

H E T V E R L O R E N G E L D H E T V E R L O R E N G E L D Personen Evangelieschrijver Vrouw (ze heet Marie) Haar buurvrouwen en vriendinnen; o Willemien o Janny o Sjaan o Sophie (Als het stuk begint, zit de evangelieschrijver op

Nadere informatie

Schrijver Trent Stewart

Schrijver Trent Stewart Schrijver Trent Stewart Door : Thomas Pereira School : het Baken Klas : 7A Datum : 2010-02-15 Pagina: 1 Inhoudsopgave Inhoudsopgave... 2 1. Inleiding... 3 2. Biografie... 4 3. Boeken die geschreven staan....

Nadere informatie

Mobiele technologie zorgt ervoor dat je met een smartphone en tablet en draadloos op een laptop of computer kunt werken.

Mobiele technologie zorgt ervoor dat je met een smartphone en tablet en draadloos op een laptop of computer kunt werken. Informatie- en communicatietechnologie Informatie- en communicatietechnologie (ICT) is de techniek om informatie te verzamelen, op te slaan, weer te geven en uit te wisselen. Dit kan door geluid, tekst,

Nadere informatie

E-mailmarketing voor zorg-professionals: Reader Deel 1: Waarom is e-mail marketing belangrijk?

E-mailmarketing voor zorg-professionals: Reader Deel 1: Waarom is e-mail marketing belangrijk? Waarom is e-mail marketing belangrijk als zorg-professional? Als therapeut of coach werk je graag met mensen. Ook wil je graag genoeg verdienen om van te kunnen leven. Dat betekent dat het belangrijk voor

Nadere informatie

Y-choice. Luister naar De keuzes die je maakt van Van Dik Hout. Het nummer staat op de CD Het beste van 1994-2001. De songtekst vind je in bijlage 1.

Y-choice. Luister naar De keuzes die je maakt van Van Dik Hout. Het nummer staat op de CD Het beste van 1994-2001. De songtekst vind je in bijlage 1. Kiezen Opwarmertje Een eigen keuze (Naar: Kiezels 10 e jaargang, nr. 5) Laat één jongere beginnen met het noemen van een drietal belangrijke zaken uit zijn leven, bijvoorbeeld iemand kiest scooter, voetbal

Nadere informatie

7 februari 2011 op TV L in Limburg Dichterbij,Ine Hellwig als lid van het reizigersoverleg Limburg.

7 februari 2011 op TV L in Limburg Dichterbij,Ine Hellwig als lid van het reizigersoverleg Limburg. Bestuurslid op de TV bij L1. 7 februari 2011 op TV L in Limburg Dichterbij,Ine Hellwig als lid van het reizigersoverleg Limburg. Begin januari werd het ROL via de provincie gevraagd een bijdrage te leveren

Nadere informatie

Meer succes met je website

Meer succes met je website Meer succes met je website Hoeveel geld heb jij geïnvesteerd in je website? Misschien wel honderden of duizenden euro s in de hoop nieuwe klanten te krijgen. Toch levert je website (bijna) niets op Herkenbaar?

Nadere informatie

TYPISCHE KENMERKEN VAN EEN CLOUDDIENST

TYPISCHE KENMERKEN VAN EEN CLOUDDIENST TYPISCHE KENMERKEN VAN EEN CLOUDDIENST We hoeven niet meer met de poten in de klei te staan. Het is helemaal hip om met je hoofd in de wolken te zweven. Werken in de Cloud is normaal. Maar als je ooit

Nadere informatie

Juridische medewerker

Juridische medewerker 28-11-2013 Sectorwerkstuk Juridische medewerker Temel, Elif HET ASSINK LYCEUM Inhoudsopgave Inhoud Inhoudsopgave... 1 Inleiding... 2 Hoeveel procent van de opleiding bestaat uit stage?... 6 o Begeleiding...

Nadere informatie

Jaarverslag 2013-2014

Jaarverslag 2013-2014 NOVA Voorzitter Anthony Matthijsen 24-9-2014 Inhoud Voorwoord... 2 Inleiding... 3 Mijn taken... 3 Externe contacten... 4 Vergaderingen... 4 Administratie... 4 Commissies... 5 Eerstejaarsfeest... 5 De club...

Nadere informatie

Vragenlijst. Uw bijdrage helpt te weten waar de noden van ouderen liggen zodat er beter op hen kan ingespeeld worden.

Vragenlijst. Uw bijdrage helpt te weten waar de noden van ouderen liggen zodat er beter op hen kan ingespeeld worden. Vragenlijst Beste mevrouw, meneer In het kader van mijn thesis Digitale vaardigheden van 65-plussers heb ik deze vragenlijst opgesteld voor zowel gebruikers als niet-gebruikers van internet Dit werk kan

Nadere informatie

Werkschrift : Hoe werk ik op WikiKids?

Werkschrift : Hoe werk ik op WikiKids? Werkschrift : Hoe werk ik op WikiKids? WERKBOEK WIKIKIDS Welkom bij het werkboek van WikiKids. In dit werkboek staan opdrachten waarmee je stap voor stap leert werken met WikiKids. Er staan 15 opdrachten

Nadere informatie

Thema Op het werk. Lesbrief 13. Hoe werkt de machine?

Thema Op het werk. Lesbrief 13. Hoe werkt de machine? Thema Op het werk. Lesbrief 13. Hoe werkt de machine? is op het werk. moet aan de machine werken. De chef vertelt eerst hoe de machine werkt. Dan werkt met de machine. De machine doet het niet. roept een

Nadere informatie

Les 17 Zo zeg je dat (niet)

Les 17 Zo zeg je dat (niet) Blok 3 We hebben oor voor elkaar les 17 Les 17 Zo zeg je dat (niet) Doel blok 3: Leskern: Woordenschat: Materialen: Leerlingen leren belangrijke communicatieve vaardigheden, zoals verplaatsen in het gezichtspunt

Nadere informatie

Soms ben ik eens boos, en soms wel eens verdrietig, af en toe eens bang, en heel vaak ook wel blij.

Soms ben ik eens boos, en soms wel eens verdrietig, af en toe eens bang, en heel vaak ook wel blij. Lied: Ik ben ik (bij thema 1: ik ben mezelf) (nr. 1 en 2 op de CD) : Weet ik wie ik ben? Ja, ik weet wie ik ben. Weet ik wie ik ben? Ja, ik weet wie ik ben. Ik heb een mooie naam, van achter en vooraan.

Nadere informatie

Liefde is vrij van zichzelf, om te leven voor de ander.

Liefde is vrij van zichzelf, om te leven voor de ander. Liefde is vrij van zichzelf, om te leven voor de ander. HHKalender DEF_2 ct.indd 1 Romantiek in een liefdesbrief 01-06-15 21:37 ROMANTIEK in een liefdesbrief Schrijf een liefdesbrief aan je geliefde. Verwerk

Nadere informatie

Thema Op het werk. Lesbrief 13. Hoe werkt de machine?

Thema Op het werk. Lesbrief 13. Hoe werkt de machine? Thema Op het werk. Lesbrief 13. Hoe werkt de machine? is op het werk. moet aan de machine werken. De chef vertelt eerst hoe de machine werkt. Dan werkt met de machine. De machine doet het niet. roept een

Nadere informatie

De Kleine WordPress Handleiding

De Kleine WordPress Handleiding Introductie Dit is geen uitgebreide handleiding om een WordPress website of blog mee te bouwen. Het is ook geen overzicht van alle aspecten die een WordPress website zo bijzonder maken en geen verhandeling

Nadere informatie

Jouw avontuur met de Bijbel

Jouw avontuur met de Bijbel Nieske Selles-ten Brinke Jouw avontuur met de Bijbel Dagboek voor kinderen Uitgeverij Jes! Zoetermeer Uitgeverij Jes! is een samenwerking tussen Uitgeverij Boekencentrum en de HGJB. Kijk voor meer informatie

Nadere informatie

150 Tips om kinderen te laten zien dat je om ze geeft!

150 Tips om kinderen te laten zien dat je om ze geeft! 150 Tips om kinderen te laten zien dat je om ze geeft! Scott de Jong http://www.positiefleren.nl - 1 - Je leest op dit moment versie 2.0 van het Ebook: 150 Tips om kinderen te laten zien dat je om ze geeft.

Nadere informatie