Kom eens bij ons binnen kijken

Transcriptie

1 Kom eens bij ons binnen kijken

2 informatiegids

3 Oorsprong en oprichting Het Haags Montessori Lyceum, het HML, is een middelbare school met een mavo-, havo- en vwo-afdeling. Er zijn ongeveer 900 leerlingen op het HML en er werken 110 mensen. Het HML is daarmee een redelijk kleine school voor voortgezet onderwijs. Leerlingen van verschillende klassen en afdelingen leren elkaar gemakkelijk kennen. Veel leerlingen kennen elkaar bovendien al van de basisschool, van de sportvereniging of omdat een broer of zus leerling op het HML is. Op het HML zijn er zowel leerlingen van montessoribasisscholen als leerlingen van niet montessoribasisscholen. Geschiedenis Het HML is opgericht in 1950 door een groep ouders van de Eerste Nederlandse Montessori School aan de Laan van Poot. Daarmee behoort de school tot de oudste montessorilycea in Nederland. Uitdaging in een gestructureerde omgeving Maria Montessori ( ), een Italiaanse arts, ontwikkelde een methode om kinderen van 3 tot en met 12 jaar met plezier en gedrevenheid te laten leren. Zij gaat in haar methode uit van de leergierigheid en zelfstandigheid van kinderen. Uitdaging bieden binnen een gestructureerde omgeving is een belangrijk kenmerk. In het voortgezet onderwijs betekent dit, dat we de leerlingen leren verantwoordelijkheid te nemen voor hun leerproces en dat we zelfstandigheid centraal stellen. Wij hebben als doel leerlingen niet alleen op te leiden voor een diploma op hun eigen niveau, maar hun bovendien de kans te geven zich te ontwikkelen tot initiatiefrijke, sociale en kritische mensen. Dit kan alleen als er vanuit vertrouwen met elkaar gewerkt wordt. De ruimte die op deze manier gegeven wordt, is uiteraard niet onbegrensd. Op het HML hebben we een aantal duidelijke regels en richtlijnen die gericht zijn op het creëren van een goede werksfeer en een veilige omgeving voor leerlingen en medewerkers. Het HML is onderdeel van de Stichting VO Haaglanden. Alle tien de scholen hebben een eigen identiteit, maar zij werken wel samen op bepaalde formele en praktische terreinen. Daarnaast is het HML aangesloten bij de vereniging voor voortgezet montessorionderwijs, het VMO. Binnen deze vereniging wordt gewerkt aan het vernieuwen en verbeteren van de praktische uitwerking van het gedachtegoed van Maria Montessori. 4 5

4 Het gebouw Uitwisseling en openheid Het HML is een ontmoetingsplek voor mensen tussen de 12 en 18 jaar: zij werken met elkaar, maar ook met hun docenten samen. Het gebouw weerspiegelt dit streven naar uitwisseling en openheid. Het lichte gebouw met grote raampartijen is dan ook speciaal ontworpen voor het montessorionderwijs. De Centrale Hal is als het ware het dorpsplein vanwaar de rest van het gebouw goed is te overzien. Studiecentrum Behalve de theorielokalen en de vaklokalen is er op het HML een groot studiecentrum waar leerlingen de hele schooldag terecht kunnen. Er zijn lees- en studieboeken, cdroms en dvd s, kranten, tijdschriften en digitale naslagwerken in alle soorten en maten. Daarnaast heeft het HML 200 laptops en 20 camera s te leen. Er zijn verschillende soorten werkplekken in het studiecentrum. Zo is er onder andere een stiltecentrum en een grote leestafel. In het studiecentrum werken permanent twee vaste medewerkers die informatie kunnen geven en hulp bieden bij het omgaan met apparatuur. Het HML werkt met een op maat gemaakt reserveringssysteem, waardoor zowel individuele leerlingen als groepen leerlingen optimaal gebruik kunnen maken van de beschikbare faciliteiten. Het streven is om naast het werken met onze eigen laptops ook het werken met eigen apparatuur te stimuleren. Science-afdelingen Boven het studiecentrum zijn de science-afdelingen te vinden. Docenten van natuurkunde, scheikunde en biologie werken hier samen om leerlingen praktisch werk te laten doen. Er is een ruim laboratoriumgebied, waar in kleine groepjes onder leiding van een technisch onderwijsassistent veel praktisch werk wordt gedaan. Sportveld Hoewel het HML midden in de stad zit, hebben we toch een groot sportveld achter het gebouw. Zodra het weer het toelaat, worden hier natuurlijk alle gymlessen gegeven. Goed bereikbaar Het HML is goed bereikbaar met het openbaar vervoer en te voet vanaf het Centraal Station. De meeste leerlingen komen met de fiets, ook als zij uit Delft of Monster komen. 6 7

5 8 9

6 10 11

7 Heterogene klassen en niveau Op het HML zitten de leerlingen de eerste twee leerjaren in de klas met mavo-, havo- en vwo-leerlingen. De groepen zijn heterogeen. Leerlingen werken op het niveau dat overeenkomt met het advies van de basisschool: mavo-/havoleerlingen worden over het algemeen ingedeeld op havoniveau, havo-/vwo-leerlingen op vwo-niveau. Als een kind wil proberen een niveau hoger te werken, dan is daarover overleg met de mentor (zie verderop in deze brochure). De docenten beoordelen gezamenlijk of het verstandig is om dat te proberen op grond van onder meer de behaalde resultaten. Leren van elkaar De heterogene groepssamenstelling is goed voor de sociale vorming en voor contacten binnen de school. Iedereen leert en werkt anders, vanuit verschillende talenten kunnen leerlingen elkaar aanvullen en van elkaar leren, als zij samen taken maken en met elkaar optrekken buiten de lessen. Iemand kan bij de leervakken een klasgenoot helpen, maar in andere situaties juist degene zijn die hulp nodig heeft. Gymnasium In de eerste klas wordt in de tweede helft van schooljaar een uitgebreide kennismakingsmodule klassieke talen gegeven. In klas 2 kunnen leerlingen, die op vwo-niveau werken, klassieke talen kiezen. Je volgt klassieke talen tijdens de keuze-uren en tijdens de laatste uren van de dag. Als je in klas 4 vwo kiest voor een gymnasiumopleiding, ga je door met Latijn of Grieks. Bovenbouw In het derde leerjaar vormen de mavo-leerlingen een aparte klas, zodat zij voldoende uitleg over hun eigen leerstof kunnen krijgen. De havo- en vwo-leerlingen blijven nog een jaar bij elkaar in de klas zitten, maar volgen wel een eigen programma. Zij kiezen in de derde klas een profiel en een vakkenpakket. Vanaf klas 4 zijn havo en vwo ook ingedeeld in aparte groepen

8 Begeleiding Op het HML heeft iedere leerling tot en met klas 4 een mentor. Mentoren geven wekelijks een aparte les aan de klas, de studieles. In klas 1 worden de leerlingen de eerste week een fl ink aantal lessen ingeroosterd bij hun mentor. Tijdens deze kennismakingsweek maakt de mentor de leerlingen wegwijs. Het rooster, de jaarplanner en de schoolregels worden uitgebreid besproken. Daarnaast is er veel ruimte voor kennismakingsactiviteiten. Ruimte voor verschillen Op het HML is er ruimte voor verschillen. Belangstelling tonen voor een ander en elkaar niet beoordelen of veroordelen op grond van bijvoorbeeld uiterlijk hoort daar bij. Mentoren en docenten kunnen tijdens de lessen waarin zelfstandig gewerkt wordt, observeren hoe leerlingen zich gedragen. Zij grijpen waar nodig en mogelijk in, als zij zien dat de groepsdruk te groot wordt. Mochten er zaken zijn die de mentor en de docenten niet voldoende kunnen bijsturen, dan zoeken we naar een oplossing in de vorm van externe ondersteuning individueel of op groepsniveau. zorgen voor eventuele verwijzing naar de afdelingsleider of naar de zorgcoördinator. In de onderbouw is het gebruikelijk dat mentoren de klas begeleiden bij buitenschoolse activiteiten. Voor formele zaken zoals afwezigheid of de leerlijn waarop de leerling werkt, is de afdelingsleider aanspreekpersoon. Afdelingsleiders hebben wekelijks overleg met de mentoren van een jaarlaag. Zo zijn de verschillende betrokkenen goed op de hoogte van wat er speelt in de klassen. Studielessen Tijdens de studielessen gedurende het schooljaar, komen naast de werksfeer, studievaardigheden en de planning van het werk aan bod. Leerlingen bespreken elk verslag uitgebreid met hun mentor. Mentoren hebben contact met ouders als er reden is tot zorg of als er bij het kind persoonlijke zaken spelen, die invloed hebben op de schoolprestaties. De mentor kan 14 15

9 De lessen en de leerstof Op het HML werken de leerlingen volgens een vast lesrooster. De lessen beslaan 40 of 80 minuten. De schooldag begint om 8.30 uur en is in klas 1 meestal om uur afgelopen. Soms moeten leerlingen langer blijven: het laatste uur is om uur afgelopen, voor de meeste leerlingen geldt een uiterste eindtijd van uur. Leerlingen werken vaak samen in tafelgroepen aan hun taken. Zij weten wat zij moeten doen, aan de hand van de jaarplanner waarin alle weektaken staan. Elektronische leeromgeving Op het HML wordt met reguliere lesmethodes gewerkt. Daarnaast staan bepaalde opdrachten en een deel van de leerstof in onze Elektronische Leeromgeving (ELO), het Atelier. In het Atelier kunnen leerlingen behalve materiaal en opdrachten ook de jaarplanners vinden. Steeds vaker kunnen leerlingen werk inleveren via het Atelier. Uitgangspunt van het HML is, dat we de digitale leeromgeving zo ontwerpen dat deze bijdraagt aan de mogelijkheid om te differentiëren. Afwisseling klassikaal individueel Uiteraard is het belangrijk dat leerlingen elkaar niet storen tijdens het zelfstandig werken. Deze werkwijze wordt afgewisseld met klassikale momenten waarin bijvoorbeeld een introductie op een onderwerp of een presentatie door een klasgenoot wordt gegeven of waarin de hele klas een toets maakt. Ook lessen waarin leerlingen zelfstandig aan het werk zijn geweest, worden gezamenlijk afgesloten. Keuze-uren Midden op de dag heeft iedere leerling één of twee keuze-uren. Dit zijn momenten dat een leerling zelf kiest aan welk vak en bij welke docent hij of zij aan het werk gaat. Leerlingen van verschillende klassen en jaarlagen zitten tijdens de keuze-uren samen in een lokaal. Zij moeten wel van tevoren bedenken wat ze gaan doen tijdens keuze-uren: leerlingen roosteren zichzelf thuis of op school in, met behulp van het digitale leerlingvolgsysteem Magister. Docenten weten op deze manier wie zij in hun keuze-uur ontvangen en de leerling denkt na over wat belangrijk is om te gaan doen. Individuele begeleiding Tijdens het zelfstandig werken is ook de docent druk bezig: de docent observeert de leerlingen. Wie lukt het om meteen goed aan het werk te gaan, wie heeft een extra aanwijzing nodig? Welke leerlingen werken het best alleen en welke leerlingen vinden het fijn om samen te werken? Daarnaast zorgt de docent ervoor dat hij weet hoe de leerling zijn taken maakt: leerlingen komen bij docenten langs om hun werk te laten zien en indien nodig samen te bespreken. Zo kan de docent zich een beeld vormen van de leerling: gedrag en werkhouding in de klas en kwaliteit van het maakwerk en de toetsen. En uiteraard geeft de docent uitleg aan leerlingen, alleen of in groepjes

10 18

11 20 21

12 Verbreding en verdieping Versterkt talenonderwijs In de onderbouw werken wij bij het vak Frans met de AIM-didactiek. Deze innovatieve didactiek, waarbij doeltaal voertaal is, gaat ervan uit dat kinderen een taal veel sneller leren als alle taaluitingen, ook grammaticale, worden ondersteund door gebaren. Behalve gebaren spelen interactie, spel, muziek en presentatie een grote rol. Dit leidt ook in de bovenbouw tot goede resultaten. hoogleraren en journalisten de leerlingen een inkijk geven in de achtergronden van actuele onderwerpen op het gebied van kunst en wetenschap. De verbreding en verdieping zijn montessoriaans van aard. Voor ons is het belangrijk dat de leerlingen leren binnen en buiten de school. De lessentabel staat in de Schoolgids op Voor leerlingen die wat extra s aankunnen, bieden wij versterkt talenonderwijs aan. Naast de vakken Latijn en Grieks voor de gymnasiasten is het op alle niveaus mogelijk om mee te doen aan de programma s Delf voor Frans en Goethe voor Duits. Dit jaar zijn wij gestart met onze eerste Cambridgeklas. In deze klas krijgen de leerlingen extra Engels en werken ze toe naar een certificaat waarmee ze toegelaten kunnen worden tot buitenlandse Engelstalige opleidingen. Projectonderwijs Verdieping en verbreding ontstaan ook tijdens onze projectweken. In deze weken worden de leerlingen uitgedaagd om deel te nemen aan vakoverstijgende projecten waarin zij dieper ingaan op actuele onderwerpen (verdieping). Voorbeelden daarvan zijn het project Vrede en Recht voor vwo 5, het duinenproject voor de derde klassen en de Masterclass, een uniek samenwerkingsverband met drie van onze zusterscholen waarin deskundigen als 22 23

13 Jaarritme: verslagen en projecten Op het HML is het schooljaar ingedeeld in vier perioden van ongeveer negen weken. Aan het eind van iedere periode krijgt iedere leerling een verslag. Op dit verslag staan niet alleen de resultaten van de toetsen die zijn gemaakt. Ook sommige andere opdrachten, zoals werkstukken, worden beoordeeld. Naast deze beoordeling voor kwaliteit staat op het verslag ook of de leerling voldoende taken af heeft en serieus heeft meegedaan aan alle toetsen en opdrachten: dit is de beoordeling over de kwantiteit van je werk. Woordverslagen Op het HML vinden we het belangrijk dat we bespreken wat goed is gegaan en wat verbeterpunten zijn. Docenten schrijven daarom ook nog een woordverslag. Hierin staat beschreven hoe de beoordelingen voor kwaliteit en kwantiteit volgens de docent te verklaren zijn. Er kan bijvoorbeeld staan dat een kind heel goed heeft gewerkt, maar het vak toch erg moeilijk vindt. Of de docent heeft gemerkt dat een leerling goede vragen stelt en daardoor moeilijke stof toch begrijpt. Projectweken Het HML kent vier projectweken. In deze weken gaan we met klassen de deur uit of worden er gastdocenten uitgenodigd voor speciale lessen, die niet horen bij één van de schoolvakken. In klas 1 en klas 2 worden in deze weken alle speciale activiteiten op het gebied van sport en cultuur aangeboden. Die variëren van theateren museumbezoek tot schermles en weerbaarheidstraining. We vinden het belangrijk dat leerlingen in projectweken veel met hun eigen klas optrekken en op een andere manier bezig zijn met leren dan in de gewone lessen. Buitenlandreizen In de bovenbouw is er een buitenlandreis in 4 mavo, 4 havo en 5 vwo. Mavo 4 maakt een berghuttentocht in Oostenrijk, havo 4 gaat naar Londen en in vwo 5 kan een keuze gemaakt worden voor een reis naar Rome of een uitwisseling naar Sint Petersburg. Daarnaast zijn er (vakoverstijgende) projecten die een onderdeel zijn van het examenprogramma. Leerling als gesprekspartner Leerlingen en docenten bespreken het verslag samen. Dat hoort bij het onderwijs op ooghoogte van het HML. Ook ouders worden in de gelegenheid gesteld om met docenten of met de mentor te praten over het verslag op een tafeltjesavond of op een mentormiddag. Als er vanuit de school zorgen zijn over resultaten van leerlingen, wordt contact opgenomen met ouders

14 Resultaten Op het HML krijgen leerlingen de kans om te laten zien welk niveau zij aankunnen. De heterogene onderbouw maakt wisselen van niveau goed mogelijk. Werken op eigen niveau betekent niet alleen dat een leerling de leerstof begrijpt en kan toepassen. Het is minstens even belangrijk dat een leerling de werkhouding, motivatie en organisatorische vaardigheden heeft, die nodig zijn om een diploma op een bepaald niveau te behalen. Kansen geven Het HML is geen voorstander van leerlingen stimuleren om op hun tenen te lopen. Uitdaging is prima, maar alleen als een kind binnen de geboden kaders en structuur zelf in staat is om de taken te maken en de stof te begrijpen. Willen moet tastbaar worden in het gedrag van een leerling tijdens de lessen en in keuze-uren. Leerlingen en docenten gaan hierover veelvuldig in gesprek. Reflectie is een vast onderdeel van ons onderwijs en van onze begeleiding. Op deze manier bereiken we meestal dat leerlingen, ouders en school tot een gezamenlijk standpunt komen. Uiteindelijk is het de school die de verantwoordelijkheid draagt voor de plaatsing van leerlingen in een bepaalde afdeling en een bepaald leerjaar. De docentenvergadering neemt aan het eind van het jaar een besluit hierover. Alleen in 5 vwo geeft de docentenvergadering (onder voorwaarden) een advies aan de leerling over de te volgen leerroute. Door de combinatie van een heterogene onderbouw en een cultuur waarin kansen geven een uitgangspunt is, stromen op het HML relatief weinig leerlingen af naar een lagere leerlijn in de eerste drie leerjaren

15 29

16 Leerlingbetrokkenheid Volgens Maria Montessori is het kind voor zijn twaalfde jaar een wetenschapper : nieuwsgierig, leergierig, gedreven om te leren wat aansluit bij gevoelige periodes. Tijdens de puberteit komt het kind in een nieuwe ontwikkelingsfase: tussen de 12 en de 15 jaar zijn kinderen organisatoren. Tussen 15 en 18 jaar gaat de buitenwereld definitief een plek krijgen in het bestaan van het kind. Dit is de fase van de maatschappelijk werker. Maria Montessori maakte zich bovendien sterk voor het verbinden van hoofd, handen en hart (leren met alle zintuigen) en voor het binnenhalen van de buitenwereld in de wereld van scholieren tussen de 12 en 18 jaar. Binnen het VMO, waar het HML lid van is, zijn deze denkbeelden vertaald naar het onderwijs in de eenentwintigste eeuw. Ontplooiing leerlingen Aangezien theoretische leervakken niet altijd goed aansluiten bij de behoeftes die passen bij de beschreven ontwikkelingsfasen, is het van belang dat leerlingen ook op andere manieren de gelegenheid krijgen om zichzelf te ontwikkelen en te ontplooien. Uitgangspunt hierbij is dat leerlingen als gesprekspartners serieus worden genomen. Initiatieven en ideeën worden waar mogelijk gehonoreerd. In de praktijk zijn er vaste groepen in de school die leerlingbetrokkenheid stimuleren: WERVINGSGROEP een groep leerlingen uit 4 havo en 4 vwo die gezamenlijk de organisatie van voorlichtingsbijeenkomsten voor leerlingen van groep 8 organiseert. KLANKBORDGROEPEN rond de zes leerlingen per jaarlaag hebben wekelijks overleg met de afdelingsleider over schoolbeleid en over zaken die de leerlingen belangrijk vinden. HAMEL vijftien tot twintig leerlingen vormen samen de redactie van de schoolkrant. FEESTCOMMISSIE acht leerlingen organiseren schoolfeesten en zijn ook betrokken bij gelegenheden zoals Valentijnsdag en dergelijke. TECHNISCH TEAM vier leerlingen verzorgen technische ondersteuning - geluid, beeld - bij muziekavonden, voorstellingen en optredens. Daarnaast assisteren deze leerlingen regelmatig bij het oplossen van kleine problemen met apparatuur. CULTURELE DAG jaarlijks is er een dag die in het teken van sport en cultuur staat, vaak met als nevendoel geld inzamelen voor een goed doel. Leerlingen uit 5 vwo organiseren deze dag. Daarnaast krijgen leerlingen in de bovenbouw een rol in de organisatie van vakoverstijgende projecten binnen hun eigen jaarlaag en begeleiden bovenbouwleerlingen kampen van de onderbouw. Elk jaar zijn er daarnaast eigen initiatieven van leerlingen: een door leerlingen gemaakte musical is daar een voorbeeld van

17 Themaklassen Over alle speciale klassen bestaan aparte brochures, die te downloaden zijn op De kosten voor deze klassen worden apart in rekening gebracht. De kunstklas Leerlingen met een artistieke aanleg of interesse in cultuur kunnen zich opgeven voor de kunstklas. Wekelijks staan zij drie lesuren ingeroosterd voor het vak Kunst. Tijdens deze lessen maken zij kennis met verschillende disciplines. Leerlingen maken onder meer maquettes, fotoreportages, klei-animatie films en ontwerpen zelfs kleren. In de projectweken gaan de kunstklasleerlingen een dag samen op pad. Activiteiten lopen uiteen van atelierbezoek tot een architectuurwandeling, van een dagje Amsterdam tot een fietstocht naar een porseleinfabriek in Delft. Bovendien gaan de kunstklasleerlingen maandelijks samen naar een voorstelling. Aan het eind van het jaar gaan de kunstklassen vier dagen naar het theaterfestival Oerol op Terschelling. De theaterklas In samenwerking met Theater Aan het Spui heeft het HML een theaterklas, die iedere week naast de normale lessen dramalessen volgt en uitvoeringen voorbereidt. De lessen worden verzorgd door professionele dramadocenten. Leerlingen krijgen in het theater ook regelmatig kijkjes achter de schermen van het échte toneel. Aan het eind van het schooljaar wordt een productie opgevoerd in Theater Aan het Spui. Hieraan nemen alle leerlingen van de theaterklas deel. Ook de theaterklassers gaan naar Oerol. De sportklas Leerlingen in de sportklas krijgen een middag per week extra sportles. Zij maken kennis met verschillende sporten, die in de gewone gymnastieklessen niet aan de orde komen, zoals golf, kitesurfen, paardrijden en roeien. Het gaat in de sportklas niet om talent, maar wel om enthousiasme. Sportklasleerlingen leren al snel om verantwoordelijkheid te dragen voor elkaar: zij moeten immers zelfstandig naar verschillende locaties fietsen. Leerlingen uit de sportklas doen regelmatig mee met buitenschoolse toernooien. Wat kost het HML? De ouderbijdrage op het HML is inkomensafhankelijk en wordt geïnd door het Bestuur van de Oudervereniging. Gemiddeld komt het bedrag neer op 200 euro per jaar. Andere kosten die in rekening worden gebracht, zijn voor kampen, reizen en bijzondere leermiddelen. Zitten er al broers of zussen op het HML, dan wordt er als volgt een reductie toegepast: 25% voor het tweede kind, 50% voor het derde kind en 75% voor elk kind daarna. Voor deelname aan de themaklassen wordt een extra bijdrage gevraagd. Deze bijdrage is afhankelijk van de kosten van de activiteiten: voor de kunstklas ongeveer 450 euro (inclusief Oerol), voor de theaterklas ongeveer 350 euro (exclusief Oerol en voorstellingen) en voor de sportklas 150 euro

18 34 35

19 Kennismaken Het is belangrijk, dat je een school kiest, die bij je past. Het HML is een school met een uitgesproken karakter, zowel wat betreft sfeer als wat betreft werkwijze. Als je samen met je ouders denkt dat het HML geschikt is voor jou, raden we je aan om langs te komen tijdens de Open Avond. Je kunt dan vragen stellen aan leerlingen en docenten van het HML en beoordelen of het de plek is waar jij je goed kan ontwikkelen. Je kunt telefonisch of schriftelijk een inschrijfformulier voor het HML aanvragen bij de administratie. Het inschrijfformulier is ook te downloaden van de site. Voor vragen kan iedereen terecht bij de administratie. Ook de schoolleiding staat open voor contact: Rector: Henriëtte Boevé Afdelingsleider klas 1 mhv en 2 mhv: Jeannette Houwink ten Cate (ho@hml.nl) Haags Montessori Lyceum Nassau Bredastraat AK Den Haag T F E administratie@hml.nl www. hml.nl INFORMATIEAVOND alleen voor ouders woensdagavond 21 januari 2015 van 20.00u. tot 21.30u. OPEN AVOND voor kinderen en ouders vrijdagavond 23 januari 2015 van 18.30u. tot 21.30u. Kijk ook op 36

20 COLOFON Ontwerp: sophie ontwerpt// Fotografie: Gregoire Beaudequin (omslag en pagina 5, 6, 16, 21, 25) Marianne Berkhoff (pagina 7, 8, 9, 17,18, 26, 32) Pepijn Spijkers (pagina 35) Drukwerk: Drukkerij Brummelkamp

21 Haags Montessori Lyceum Nassau Bredastraat AK Den Haag T F administratie@hml.nl www. hml.nl