Zware, vermoeide of gezwollen benen? Nachtelijke krampen of spataders?

Transcriptie

1 Zware, vermoeide of gezwollen benen? Nachtelijke krampen of spataders? Bescherm u tegen de chronische veneuze ziekte Doe uw veneuze check-up en bespreek de resultaten met uw arts Wacht niet langer. Evalueer uw risico op chronische veneuze ziekte en vul de test op pagina 4 in, zo vermijdt u complicaties _OPRSEV_ Leaflet A5_NLBAT02.indd 1 18/04/14 12:55

2 Wat is chronische veneuze ziekte (CVZ)? De aders (venen) in uw benen zorgen voor het terugstromen van uw bloed naar uw hart. Wanneer uw aders kwetsbaarder zijn dan normaal, dan gebeurt dat terugstromen minder makkelijk. Dat noemt men een aangetaste veneuze circulatie. En wanneer dit fenomeen blijft evolueren en chronisch wordt, met een verhoogd risico op complicaties, dan spreekt men van een chronische veneuze ziekte (CVZ). De ziekte veroorzaakt ontstekingen: wanneer het bloed in de aders van uw benen niet meer circuleert, gaan uw witte bloedcellen bepaalde stoffen afzetten. Die zullen een chronische ontsteking veroorzaken en de wanden van uw aders beschadigen. Stilaan zullen uw aders niet meer normaal kunnen functioneren. En daaruit kunnen complicaties volgen: pijnlijke en/of gezwollen benen, verslechtering van de huid die hard en bruin wordt... Vaak voorkomende symptomen De symptomen van CVZ variëren sterk van persoon tot persoon. Omdat CVZ een ziekte is die stelselmatig erger wordt, is het belangrijk om er met uw arts over te spreken en de symptomen snel te herkennen om daarna snel actie te kunnen ondernemen. Vaak zijn er zelfs twee of drie symptomen tegelijk herkenbaar die u kunnen waarschuwen. De meest voorkomende klachten zijn: I Zware en/of pijnlijke benen I Pijn in en rond de aders I Gezwollen enkels of voeten bij warm weer of aan het einde van de dag I Nachtelijke krampen I Jeuk, tintelingen of een branderig gevoel in de benen Wat kunt u er zelf aan doen? Deze ziekte blijft steeds verder evolueren. Daarom is het zeer belangrijk dat u zo snel mogelijk uw dokter raadpleegt bij het minste vermoeden van één van de bovenvermelde symptomen. Hij kan de ziekte dan in een vroeg stadium vaststellen en er samen met u voor zorgen dat ze niet evolueert naar een ernstige situatie met nog meer gevolgen. Want die zijn niet min: zichtbare aders onder de huid, permanent gezwollen voeten of enkels, spataders en bloedklonters in de aders _OPRSEV_ Leaflet A5_NLBAT02.indd 2 18/04/14 12:55

3 Oefeningen voor een betere bloedcirculatie Maak krachtige trapbewegingen met uw benen (fietsen) 15 tot 20 keer. Kruis en spreid uw benen terwijl u ze gestrekt houdt 10 tot 15 keer. Teken kleine cirkels met gestrekte benen tot 10 keer. Plooi uw tenen voor- en achterwaarts (buig/strek) terwijl uw benen gestrekt blijven en licht opgeheven zijn tot 20 keer. Loop op uw hielen gedurende 30 seconden. Ga op de toppen van de tenen staan 10 tot 15 keer. Kantel uw gewicht van de hielen naar de tenen en omgekeerd 10 tot 15 keer. Breng uw voeten afwisselend samen en dan weer uit elkaar 10 tot 15 keer. Bescherm uw benen. Hoe? I Blijf in beweging, vooral als u overdag lang moet zitten of rechtstaan. IK ies de juiste sport: wandelen, zwemmen, fietsen, dansen, turnen of golf. I Vermijd warmte: niet in de zon zitten, niet epileren met hete was, geen sauna, vermijd zoveel mogelijk hete baden. I Kies voor koud water: koude douches op de benen of een wandeling aan de rand van het water zijn goed voor de bloedcirculatie. I Vermijd overgewicht en constipatie door vezels te gebruiken en elke dag 1,5 l water te drinken. Beperk ook zoveel mogelijk alle verzadigde vetten. ID raag losse kleding en schoenen met hakken van 3 tot 4 cm. I Denk er ook aan wanneer u gaat slapen: doe de nodige pedaalbewegingen voor het slapengaan en verhoog het voeteneinde van uw bed. IM asseer uw benen vaak, steeds in de richting van de voet naar de dij toe _OPRSEV_ Leaflet A5_NLBAT02.indd 3 18/04/14 12:55

4 Nu is het tijd voor een test: dit neemt slechts 2 minuten! Wanneer u nu deze lijst invult en afgeeft aan uw dokter weet u snel of u wel of niet risico loopt om een veneuze ziekte te ontwikkelen. Omcirkel de cijfers in de rechterkolom en tel deze daarna op. Zo kent u in slechts twee minuten de score die op u van toepassing is, met de bijhorende betekenis ervan. Geslacht Man 0 Vrouw 1 Leeftijd Jonger dan 14 jaar 0 Tussen 14 en 29 jaar 1 Tussen 30 en 45 jaar 2 Ouder dan 45 jaar 3 Hoe lang heeft u al een zittend leven? Actieve levensstijl jaar jaar 2 Meer dan 10 jaar 3 Heeft u overgewicht? Nee 0 Ja, 1 tot 5 kg 1 Ja, 5 tot 10 kg 2 Ja, meer dan 10 kg 3 Hoe veel zwangerschappen heeft u gehad? Geen 0 Eén 1 Twee 2 Meer dan twee 3 Hoe lang staat of zit u terwijl u aan het werk bent? Minder dan 4 uur per dag 0 Tussen 4 en 8 uur per dag 1 Meer dan 8 uur per dag 2 Meer dan 8 uur per dag, dikwijls in combinatie met lange trajecten in de auto, het vliegtuig of de trein _OPRSEV_ Leaflet A5_NLBAT02.indd 4 18/04/14 12:55

5 Heeft u familieleden (vader of moeder) met spataders? Nee 0 Eén ouder 1 Beide ouders 2 Beide ouders, waarvan één met complicaties (beenulcus) 3 Wandelt, zwemt, fietst, jogt of turnt u? Ja, minstens 3 uur per week 0 Minder dan 3 uur per week 1 Occasioneel (tijdens de vakantie) 2 Nooit 3 Heeft u last van een zwaartegevoel in uw benen? Nee, nooit 0 Occasioneel 1 Ja, vaak 2 Ik voel bijna altijd hevige pijn in de benen 3 Indien u last hebt van zware benen, wordt dit erger bij Warm weer 1 De pil en andere hormonale behandelingen 2 Menstruatie 3 Heeft u soms gezwollen enkels? Nee, nooit 0 Alleen bij warm weer of gedurende lange reizen per vliegtuig, trein of auto 1 Ja, bijna elke dag, maar alleen s avonds 2 Ja, elke dag vanaf s ochtends 3 Resultaten : Het totaal van uw score is: 11 u loopt slechts een klein risico op veneuze ziekte. Volg de aanbevelingen van uw arts om uw aders in goede gezondheid te houden. 12 à 22 u loopt een risico op veneuze ziekte en/of u vertoont reeds een aantal symptomen van deze aandoening. Reageer nu door uw levensstijl aan te passen (sport, aanpassen van uw levensstijl voor gezonde bloedvaten) en indien symptomen van de veneuze ziekte aanwezig zijn, een medische behandeling te starten (zoals een venotonicum, compressietherapie...). 23 u heeft chronische veneuze ziekte of u heeft een verhoogd risico op de chronische veneuze ziekte. De evolutie van de ziekte kan tegengehouden worden met een medische behandeling (venotonicum, sclerose, chirurgie, laser) en behoud de resultaten hiervan door uw levensstijl aan te passen volgens de aanbevelingen voor gezonde bloedvaten. Wilt u meer informatie over de chronische veneuze ziekte, raadpleeg dan uw arts. Aangepast van P. Blanchemaison. Les facteurs de risque de l insuffi sance chronique des membres inférieurs. Angéiologie 1997; 49, 1: _OPRSEV_ Leaflet A5_NLBAT02.indd 5 18/04/14 12:55

6 Spreek er nu over met uw arts Bent u nog niet zeker van deze resultaten? Raadpleeg in elk geval uw dokter wanneer u pijn heeft in uw benen, maar ook bij een zwaartegevoel of gezwollen enkels, of bij zichtbare of voelbare onderhuidse aders. Dat zijn tekenen die een vroegtijdige vaststelling mogelijk maken. Dan is er nog voldoende tijd voor preventieve maatregelen en/of behandelingen. Indien u reeds de symptomen hebt, kunnen deze verlicht worden door een aangepaste levensstijl en een behandeling (venotonicum, compressietherapie, ). Vergeet ook niet uw dokter te verwittigen wanneer u zwanger bent of wanneer u hormonen gebruikt, want dit kan de symptomen nog verergeren. Mogelijke behandelingen Afhankelijk van de situatie zal uw dokter u één of meer behandelingen voorschrijven. Het is belangrijk dat u deze ook nauwgezet volgt en dat u de dokter regelmatig laat controleren hoe u evolueert. I Steunkousen en steunpanty s drukken de uitgezette aders samen en vernauwen ze, zodat de snelheid van de bloedsomloop in de aders opnieuw toeneemt. I Venotonica, op basis van synthetische of plantaardige middelen, verhogen de spankracht van de aderwanden en kunnen soms de ontstekingen lokaal verminderen. I Sclerotherapie is de meest courante behandeling tegen spataders: in de zieke aders wordt een verhardend middel gespoten, zodat het bloed wordt omgeleid langs omliggende aders. I Stripping is een chirurgische ingreep. Als de spatader is verwijderd, zal het bloed langs de andere aders terug naar het hart stromen. I Mini-invasieve methoden zoals radiofrequentie, lasercoagulatie of sclerotherapie met schuim, kunnen in veel gevallen toegepast worden ter vervanging van een chirurgische ingreep. Deze nieuwe technieken zijn minder invasief, er is geen algemene verdoving nodig en ze zorgen voor een snellere terugkeer naar uw gewone bezigheden _OPRSEV_ Leaflet A5_NLBAT02.indd 6 18/04/14 12:55

7 _OPRSEV_ Leaflet A5_NLBAT02.indd 7 18/04/14 12:55

8 Enkele veel gestelde vragen Mijn moeder heeft spataders. Loop ik dan een hoger risico om spataders te krijgen? De veneuze ziekte is erfelijk en het risico is inderdaad hoger wanneer een van uw ouders hier ook aan lijdt (47%) of wanneer uw beide ouders eraan lijden (90%). Ik heb regelmatig jeuk / tintelingen / een branderig gevoel in de benen. Is dat ook een symptoom van CVZ? Jeuk / tintelingen / een branderig gevoel in de benen kunnen inderdaad symptomen zijn van de CVZ. Dit is echter niet altijd zo. Daarom is het belangrijk dat u erover praat met uw arts. Hij zal u onderzoeken en u kunnen zeggen of u echt aan chronische veneuze ziekte lijdt. Hoeveel mensen hebben last van deze ziekte? De chronische veneuze ziekte is een aandoening die heel vaak voorkomt en die vaak lang ongediagnosticeerd blijft. Een internationale studie toont aan dat onder patiënten die medische hulp zoeken bij een arts, we acht op tien mensen aantreffen die tekens en/of symptomen van de chronische veneuze ziekte vertonen. Slechts een heel klein deel van de patiënten praat er echter spontaan over met hun arts!* Heb ik echt wel een behandeling nodig? Raadpleeg uw huisarts bij de minste twijfel over één of meer van de symptomen. Hij kan onmiddellijk vaststellen of u al dan niet aan deze ziekte lijdt en wat in uw geval de oplossingen kunnen zijn: een verandering van levensstijl, een venotonicum, steunkousen of een ingreep. Moet ik met mijn problemen niet naar een gespecialiseerde arts? Niet onmiddellijk. Ga altijd eerst langs bij uw huisarts. In functie van de vastgestelde symptomen en de daaraan gekoppelde geneeswijze zal hij u, indien nodig, naar de juiste specialist doorverwijzen. Als ik mijn spataders chirurgisch laat verwijderen, kunnen ze dan terugkomen? Wanneer een spatader verwijderd is, wordt het bloed omgeleid via andere aders om terug naar het hart te stromen. De veneuze ziekte die de oorzaak is van deze spatader is chronisch en in principe altijd aanwezig. Deze onderliggende veneuze ziekte kan dus ook nieuwe spataders doen verschijnen. Een gezonde levensstijl na een ingreep aan de spataders is altijd heel belangrijk en in bepaalde gevallen is een jaarlijkse controle noodzakelijk. Bronnen BN14DNC3EULP01 goedkeuringsdatum van de medische informatie : 16/04/2014 Rabe E en al. Int Angiol ;31:105-15, * Prevalentie van de CVZ (C0s tot C6) volgens het CEAP classificatiestadium geschat vanaf patiënten _OPRSEV_ Leaflet A5_NLBAT02.indd 8 18/04/14 12:55