Kees van Rijn / Voorzitter heemkundegroep Arfgood Buurse

Transcriptie

1 Kees van Rijn / Voorzitter heemkundegroep Arfgood Buurse Foto van verdwenen grenspaal geplaatst (uit boek Feldhaus) Oud nr. 46! ; nieuw nr. 844 K L of M? Incl kaarten uit archief Munster. Groeten, Kees van rijn Arfgood Buurse Foto (van Dick Taat?)met jongetje is volgens mij dezelfde steen.

2

3 Grens-Tractaat tussen den Koningrijken de Nederlande en Hannover 1824

4

5 Grenstractaat grenskaart bisdom Munster en Overijssel uit 1696 Jurisdictiepaal Er bestaat van Twenthe het beeld dat het eeuwenlang een besloten gebied is geweest (letterlijk tussen Regge en Dinkel) en dat er tot ongeveer de twintigste eeuw hierin nooit iets is

6 veranderd. Wanneer men oude kaarten van Twente ter hand neemt, valt het op dat onze landstreek van het overige Nederland gescheiden was door een gordel van moerassen, waarin enkele hogere gedeelten voorkwamen. Hierover legden onze vaderen hun verbindingswegen met het buitenland. Deze afgeslotenheid van Twente werd nog geaccentueerd door de omstandigheid dat de adellijke heren van Vennebrugge, Almelo en Goor tol gingen heffen op deze doorlaatplaatsen. - Meyling in Jaarboek Twente 1963, pp 97. Zo n zeldzame verbindingsweg met het buitenland in dit geval Münster is mede argument geweest in een eeuwenlange twist tussen de marken Haaksbergen (provincie Overijssel) en Rekken (provincie Gelderland). Het gaat hier om de Veene- of Papendijk dwars door het Twistveld ten zuiden van Haaksbergen. Dit Twistveld had een merkwaardige status. Het lag in de provincie Gelderland, maar de markerechten waren in handen van Haaksbergen en Hones, en Langelo. Maar de Gelderse marke Rekken bezat ook bepaalde gebruiksrechten. Van 15 tot 18 augustus 1769 werden de standpunten der beide provincies voor het eerst uiteengezet in Eibergen. Overijssel beriep zich op het feit dat Haaksbergers zo n 80 jaar daarvoor zelf de Veene- of Papendijk hadden aangelegd en sindsdien onderhouden. De heer van Borculo hief op deze weg geen tol, zoals wel op andere wegen in zijn heerlijkheid. Bovendien vond via deze weg geregeld in- en uitvoer plaats naar het Münsterland van door Gelderland verboden goederen. Deze goederen, onder andere brandewijn, werden ingeklaard in Haaksbergen en niet in Rekken. Het argument van de weg werd door Gelderland tegengesproken door te verklaren dat het hier slechts een bijweg en geen heerweg betrof. Een bijweg aangelegd door de Roomschen van Haaksbergen naar de schuilkerk op Duits grondgebied De Neykerk. (Die schuilkerk stond eerst in het Duitse Winkelhorst. Daar werd de bediening waargenomen door de paters van het minoritenklooster in Zwilbroek. Na het verzoek van P. Codde aan de bisschop van Münster in 1699 werd die kerk verplaatst naar De Neykerk.) En van im- en export wist Gelderland niets. Deze bijeenkomst kent een proloog van anderhalve eeuw, want reeds in 1611 wordt voor het eerst in het markeboek van Langelo (Overijssel). Door de goedsheeren van de marke Langelo wordt het een wever uit Rekken verboden nog langer plaggen in de marke Langelo te maaien. Tot 1765 betwisten marken de rechten over het Twistveld. Dit verandert wanneer in het klooster van Groot-Buurlo op 19 oktober 1765 een verdrag wordt gesloten tussen Gelderland en Münster over de definitieve grensscheiding tussen deze twee gebieden. Vanaf dan is de strijd om het Twistveld er een tussen de provincies. Tot augustus 1769 wordt men het niet eens over de definitieve plaatsing der grensstenen, in het bijzonder die van de zogenaamde jurisdictiepaal. Markepalen van de marke Buurse & Buurser nationale grenspalen

7 Buurser markepalen Buurser markepalen Buurser nationale grenspalen

8 Buurser nationale grenspalen Buurser nationale grenspalen Buurser nationale grenspalen

9 Buurser nationale grenspalen Buurser nationale grenspalen