Uw socialezekerheidsrechten. in Slowakije

Transcriptie

1 Uw socialezekerheidsrechten in Slowakije

2 De informatie in deze gids is opgesteld en bijgewerkt in nauwe samenwerking met de nationale correspondenten van het EU-systeem voor informatie over de nationale socialezekerheidsstelsels MISSOC (Mutual Information System on Social Protection). Meer informatie over het MISSOC-netwerk is te vinden op: Deze gids geeft een algemeen overzicht van de regelingen op het gebied van de sociale zekerheid in de desbetreffende landen. Aanvullende informatie kan worden verkregen uit andere MISSOC-publicaties, die allemaal op bovengenoemde MISSOCwebpagina te vinden zijn. U kunt ook contact opnemen met de bevoegde autoriteiten en instellingen die staan vermeld in de lijst van de bijlage bij deze gids. De Europese Commissie noch enige namens de Commissie handelende persoon aanvaardt welke aansprakelijkheid dan ook voor de wijze waarop de informatie in deze publicatie wordt gebruikt. Europese Unie, 2012 Overneming met bronvermelding toegestaan. Juli

3 Inhoudsopgave Hoofdstuk I: Inleiding, organisatie en financiering... 4 Inleiding... 4 Het sociale zekerheidsstelsel... 7 Financiering... 8 Hoofdstuk II: Gezondheidszorg...11 Wie komt in aanmerking voor gezondheidszorg?...11 Wat wordt er gedekt?...11 Wat moet u doen om gezondheidszorg te verkrijgen?...11 Hoofdstuk III: Uitkeringen bij ziekte...12 Wie komt in aanmerking voor een ziekte-uitkering?...12 Wat wordt er gedekt?...13 Wat moet u doen om een ziekte-uitkering te krijgen?...14 Hoofdstuk IV: Moeder- en vaderschapsuitkeringen...15 Wie komt in aanmerking voor een moeder- of vaderschapsuitkering?...15 Wat wordt er gedekt?...15 Wat moet u doen om een moeder- of vaderschapsuitkering te krijgen?...17 Hoofdstuk V: Uitkeringen bij invaliditeit...18 Wie komt in aanmerking voor een invaliditeitspensioen?...18 Wat wordt er gedekt?...18 Wat moet u doen om een invaliditeitspensioen te krijgen?...19 Hoofdstuk VI: Ouderdomspensioenen en -uitkeringen...20 Wie komt in aanmerking voor een ouderdomspensioen?...20 Wat wordt er gedekt?...21 Wat moet u doen om een ouderdomsuitkering te krijgen?...23 Hoofdstuk VII: Uitkeringen aan nabestaanden...25 Wie komt in aanmerking voor een nabestaandenpensioen?...25 Wat wordt er gedekt?...26 Wat moet u doen om een nabestaandenpensioen te krijgen?...27 Hoofdstuk VIII: Uitkeringen bij arbeidsongevallen en beroepsziekten...28 Wie komt in aanmerking voor uitkeringen bij arbeidsongevallen en beroepsziekten?...28 Wat wordt er gedekt?...28 Wat moet u doen om een uitkering i.v.m. een arbeidsongeval en beroepsziekte te krijgen?...30 Hoofdstuk IX: Gezinstoelagen...31 Wie komt in aanmerking voor een gezinstoelage?...31 Wat wordt er gedekt?...32 Wat moet u doen om een gezinstoelage te krijgen?...34 Hoofdstuk X: Werkloosheid...35 Wie komt in aanmerking voor een werkloosheidsuitkering?...35 Wat wordt er gedekt?...35 Wat moet u doen om een werkloosheidsuitkering te krijgen?...35 Hoofdstuk XI: Sociale minima...36 Wie komt in aanmerking voor een bijstandsuitkering?...36 Wat wordt er gedekt?...36 Hoe vraagt u een bijstandsuitkering aan?...37 Hoofdstuk XII: Langdurige zorg...38 Wie komt in aanmerking voor langdurige zorg?...38 Wat wordt er gedekt?...38 Wat moet u doen om langdurige zorg te krijgen?...38 Bijlage : Nuttige adressen en sites...39 Juli

4 Hoofdstuk I: Inleiding, organisatie en financiering Inleiding De takken van sociale zekerheid Het socialezekerheidsstelsel van de Republiek Slowakije omvat de volgende takken: ziekteverzekering, sociale verzekering, spaarpensioen en door de staat toegekende gezinstoelagen en bijstandsuitkeringen. Voor de Wet Ziekteverzekering is gezondheidszorg (of medische zorg) elke verstrekking uit hoofde van de verplichte sociale verzekering (in dit geval de verplichte ziekteverzekering) die niet onder de particuliere zorgverlening valt, dat wil zeggen medische behandelingen waarvoor patiënten hun arts direct moeten betalen. Dit universele zorgstelsel voor alle inwoners (op grond van woonplaats) wordt gefinancierd met de verplichte premies die worden betaald door werknemers, werkgevers en zelfstandigen en door de staat (voor kinderen, gepensioneerden, werklozen enz.). In sommige gevallen betaalt de verzekerde een eigen bijdrage. De verstrekkingen bestaan voornamelijk uit kuren, medische handelingen, geneesmiddelen, medische instrumenten, dieetvoeding en hydrotherapie waarvan gebruik wordt gemaakt met het oog op de behandeling of preventie van gezondheidsproblemen, pijnverlichting, de voorkoming, diagnostiek en behandeling van ziekten, revalidatie, enz. De sociale verzekering is van toepassing op alle werknemers en zelfstandigen, met uitzondering van leden van het nationale politiekorps, de Slowaakse inlichtingendiensten, het bureau voor nationale veiligheid, het korps van gevangenisbewaarders en beveiligingsmedewerkers van rechtbanken, de spoorwegpolitie, de douane en het beroepsleger (beroepsmilitairen). Voor politiebeambten, beroepsmilitairen en militairen in opleiding zijn er afzonderlijke socialezekerheidsvoorzieningen. Alleen natuurlijke personen die in het leger of de gewapende politie van de Republiek Slowakije hun beroepswerkzaamheden uitoefenen, kunnen aanspraak maken op dit speciale socialezekerheidsstelsel voor militairen en politiebeambten. Een van de hoofdvoorwaarden voor deelname is het bezit van de Slowaakse nationaliteit. Bovendien mag een Slowaakse militair of politiebeambte niet tegelijkertijd een andere nationaliteit bezitten. Uiteraard geldt deze regel niet voor nabestaanden en hun rechten op een nabestaandenpensioen (ouderdomspensioen, wezenpensioen): hun nationaliteit is voor deze rechten niet van belang. Het Slowaakse socialezekerheidsstelsel dat is vastgelegd in de socialeverzekeringswet, omvat de volgende verzekeringen: een ziekteverzekering die wordt uitgekeerd als gezondheidsproblemen tot een verlies of verlaging van inkomen leiden en ervoor zorgt dat personen in geval van tijdelijke arbeidsongeschiktheid, zwangerschap of moederschap een inkomen ontvangen; pensioenverzekering, bestaande uit de volgende verzekeringen: een ouderdomsverzekering die ervoor zorgt dat ouden van dagen over een inkomen beschikken en nabestaanden in geval van overlijden een pensioen ontvangen; Juli

5 een invaliditeitsverzekering die in een pensioenuitkering voorziet wanneer een verzekerde door langdurige gezondheidsproblemen geheel of gedeeltelijk ongeschikt is om betaalde of onbetaalde werkzaamheden te verrichten of wanneer hij of zij komt te overlijden; een arbeidsongevallenverzekering die gezondheidsproblemen en overlijden als gevolg van een arbeidsongeval, lichamelijk letsel dat is ontstaan tijdens de uitoefening van het werk (hierna tot de arbeidsongevallen gerekend), of een beroepsziekte dekt; een werkloosheidsverzekering die wordt uitgekeerd wanneer een persoon als gevolg van ontslag inkomensverlies lijdt, en die een inkomen garandeert in geval van verlies van een werknemer; een waarborgfonds, dat ervoor zorgt dat de werkgever zijn verplichtingen jegens de werknemer kan nakomen en dat door de werkgever verschuldigde achterstallige premies voor de ouderdomsverzekering uit het spaarfonds voor het basispensioen worden betaald. De verplichte pensioenverzekering van de Republiek Slowakije is gebaseerd op twee principes: een verplichte ouderdomsverzekering met vaste premiebijdragen die wordt bekostigd uit een omslagbelasting en door het Socialeverzekeringsfonds wordt beheerd; en een verplicht spaarpensioen met vaste premiebijdragen dat wordt bekostigd door kapitalisatie en beheerd door particuliere pensioenbeheerders. De pensioenregeling is gebaseerd op een spaartegoed op een privérekening dat, samen met de ouderdomsverzekering waarin de socialeverzekeringswet voorziet, een inkomen garandeert aan de verzekerde na pensionering of aan de nabestaanden bij overlijden. Door de staat verstrekte gezinsondersteuning valt onder het ministerie van Werkgelegenheid, Sociale Zaken en Familiezaken en bestaat voornamelijk uit uitkeringen. In het kader van dit stelsel voorziet de huidige wetgeving in uitkeringen bij overlijden en gezinstoelagen. De uitkeringen worden onder toezicht van het centrale bureau voor werkgelegenheid, sociale zaken en familiezaken (Ústredie práce, sociálnych vecí a rodiny) aan de rechthebbenden betaald door de lokale bureaus voor werkgelegenheid, sociale zaken en familiezaken. De belastingaftrek voor kinderen ten laste (belastingbonus) wordt geregeld door het ministerie van Financiën en toegekend door de belastingdienst. Het stelsel van sociale bijstand bestaat uit verstrekkingen en uitkeringen die aan de rechthebbenden worden toegekend via de bureaus voor werkgelegenheid, sociale zaken en familiezaken (onder verantwoordelijkheid van het ministerie van Werkgelegenheid, Sociale Zaken en Familiezaken en het ministerie van Volksgezondheid) of plaatselijke instanties/gemeenten. Deze bijstand wordt verleend aan personen met ernstige financiële problemen of een lichamelijke handicap. De toekenning van de bijstand valt onder de verantwoordelijkheid van overheidsdiensten (centra voor werkgelegenheid, sociale zaken en familiezaken Ministerie van Werkgelegenheid, Sociale Zaken en Familiezaken), plaatselijke instanties/gemeenten en bepaalde niet-overheidsorganisaties (derde sector). Verzekeringsdeelname Deelname aan de ziekteverzekering is verplicht voor iedereen die niet valt onder staatsregelingen. Juli

6 Ziekteverzekering en ouderdomsverzekering zijn verplicht voor: werknemers die hun beroepswerkzaamheden op het grondgebied van de Republiek Slowakije of daarbuiten verrichten gedurende een periode die door de werkgever wordt vastgesteld, tenzij internationale verdragen die voorrang hebben op het recht van de Republiek Slowakije, een ander systeem van deelname voorschrijven. De verkrijging of het verlies van de juridische status van werknemer bepaalt of een werknemer wel of niet verplicht verzekerd is. personen die niet in loondienst zijn (hierna zelfstandigen genoemd) van wie het directe of indirecte inkomen uit onderneming of uit een andere zelfstandige betaalde werkzaamheid zoals gedefinieerd in de wetgeving betreffende de inkomstenbelasting, hoger is dan 44,2% van het gemiddelde jaarinkomen voor voltijdswerk. De verplichting tot deelname van een zelfstandige aan het ziekteverzekerings- en pensioenstelsel is afhankelijk van de hoogte van het directe of indirecte inkomen uit onderneming of een zelfstandige betaalde werkzaamheid. Van dit inkomen wordt in het algemeen op 1 juli van het lopende jaar aangifte gedaan op basis van de gegevens van het voorafgaande kalenderjaar. Overige personen die verplicht aan de ouderdomsverzekering deelnemen zijn onder meer mensen die: in de Republiek Slowakije wonen en voltijd een kind van minder dan zes jaar verzorgen dat eveneens permanent in de Republiek Slowakije verblijft, en niet als werknemers of zelfstandigen aan het socialezekerheidsstelsel deelnemen, geen vervroegd ouderdomspensioen of invaliditeitspensioen ontvangen en nog niet de wettelijke pensioenleeftijd hebben bereikt. Aanvragen voor deelname aan de pensioenregeling moeten worden ingediend bij de bevoegde organisaties; in de Republiek Slowakije wonen en voltijd een kind met ernstige gezondheidsproblemen verzorgen dat ouder is dan zes jaar en jonger dan achttien jaar en eveneens permanent in de Republiek Slowakije verblijft, en die niet als werknemers, zelfstandigen of in overeenstemming met het bovenstaande aan het socialezekerheidsstelsel deelnemen, geen vervroegd ouderdomspensioen of invaliditeitspensioen ontvangen en nog niet de wettelijke pensioenleeftijd hebben bereikt. Aanvragen voor deelname aan de pensioenregeling moeten worden ingediend bij de bevoegde organisaties; permanent in de Republiek Slowakije wonen en in overeenstemming met de geldende wetgeving maximaal 12 jaar een zorguitkering ontvangen, en niet als werknemers, zelfstandigen of in overeenstemming met de bovenstaande punten aan het socialezekerheidsstelsel deelnemen, geen vervroegd ouderdomspensioen of invaliditeitspensioen ontvangen en nog niet de wettelijke pensioenleeftijd hebben bereikt. Aanvragen voor deelname aan de pensioenregeling moeten worden ingediend bij de bevoegde organisaties; een invaliditeitspensioen ontvangen voordat zij de pensioenleeftijd hebben bereikt of met vervroegd pensioen zijn gegaan, en personen die een arbeidsongevallenpensioen ontvangen. De arbeidsongevallenverzekering is verplicht voor elke werkgever die ten minste één werknemer in dienst heeft op basis van een arbeidsovereenkomst of enige andere werkafspraak. De werkloosheidsverzekering is verplicht voor alle werknemers voor wie de ziekteverzekering verplicht is. De werkloosheidsverzekering is niet van toepassing op bepaalde, in de wet genoemde personen (bijvoorbeeld ambtenaren in dienst van bepaalde openbare diensten, officiers van justitie en leden van de brandweer en Juli

7 hulpdiensten), personen die van hun vrijheid zijn beroofd, personen die ouderdomspensioen of vervroegd pensioen ontvangen, en personen die een invaliditeitspensioen ontvangen omdat ze voor ten minste 70 % arbeidsongeschikt zijn. Natuurlijke personen kunnen zich vrijwillig aanmelden voor een ziekteverzekering, ouderdomsverzekering en werkloosheidsverzekering als ze ten minste 16 jaar zijn en permanent op het grondgebied van de Republiek Slowakije wonen of tijdelijk of permanent op dit grondgebied verblijven. Vrijwillig verzekerden zijn gedekt vanaf de dag waarop het deelnamedossier wordt ingediend tot de dag waarop de verzekering afloopt of de aanvraag tot beëindiging van de verzekering wordt ingediend. Deelname aan het spaarpensioen (spaarverzekering pensioenregeling met kapitaaldekking) is verplicht voor elke natuurlijke persoon (zelfs iedereen die zich vrijwillig bij het stelsel heeft aangesloten) die na 30 juni 2006 deelneemt aan de ouderdomsverzekering, en vóór 1 januari 2005 nooit bij het Socialeverzekeringsfonds ingeschreven heeft gestaan voor een pensioenverzekering (bijvoorbeeld een buitenlandse werknemer die beroepswerkzaamheden in de Republiek Slowakije heeft verricht) en de status heeft van: werknemer, zelfstandige die verplicht deelneemt aan de ouderdomsverzekering, natuurlijk persoon die permanent in de Republiek Slowakije woont en voltijd een kind van minder dan zes jaar verzorgt dat eveneens permanent in de Republiek Slowakije verblijft, natuurlijk persoon die permanent in de Republiek Slowakije woont en voltijd een kind met ernstige langdurige gezondheidsproblemen verzorgt dat ouder is dan zes jaar en eveneens permanent in de Republiek Slowakije woont, natuurlijk persoon die permanent in de Republiek Slowakije woont en verplicht aan de ouderdomsverzekering deelneemt omdat hij of zij een zorguitkering ontvangt, of vrijwillig verzekerde volgens het stelsel voor ouderdomsverzekering. Identificatienummer van de sociale zekerheid (nationaal identificatienummer) Op alle documenten, aanvragen of verklaringen die een natuurlijke persoon of rechtspersoon indient bij het Socialeverzekeringsfonds, moet het identificatienummer van de sociale zekerheid van die persoon worden vermeld. Tenzij anders aangegeven, komt het sofinummer van een natuurlijke persoon overeen met zijn of haar geboortenummer. Dit identificatienummer wordt gebruikt om de communicatie met overheidsinstellingen sneller te laten verlopen en het risico van fouten te verminderen. Het sociale zekerheidsstelsel Het socialezekerheidsstelsel van Slowakije is verdeeld in vier takken: de twee hoofdtakken zijn zorgverzekering en sociale zekerheid; de andere twee zijn door de staat verstrekte gezinsondersteuning en bijstandsuitkeringen. Sociale zekerheid De verstrekkingen van de sociale verzekering worden beheerd door het Socialeverzekeringsfonds, dat een overheidsinstelling is. De wetgeving die op het volledige socialezekerheidsstelsel van toepassing is, valt onder het Ministerie van Werkgelegenheid, Sociale Zaken en Familiezaken van de Republiek Slowakije Juli

8 (Ministerstvo práce, sociálnych vecí a rodiny). Het ministerie bemoeit zich echter niet direct met de werkzaamheden van het Socialeverzekeringsfonds, dat verantwoordelijk blijft voor de genoemde sociale uitkeringen. Omdat het Socialeverzekeringsfonds verantwoordelijk is voor de sociale verzekering, fungeert het als contactorgaan tussen de verschillende betrokken instellingen en de rechthebbenden, alsmede de instellingen van de lidstaten van de Europese Unie, de Europese Economische Ruimte en Zwitserland. Het Socialeverzekeringsfonds heeft regionale kantoren. Gezondheidszorg Verstrekkingen worden toegekend onder de verantwoordelijkheid van het ministerie van Volksgezondheid (Ministerstvo zdravotníctva). De verplichte ziekteverzekering dekt de behandeling in zorginstellingen en bepaalde geneesmiddelen. De verzekering wordt aangeboden door drie ziektekostenverzekeraars. De meeste burgers zijn verzekerd bij de Algemene Ziektekostenverzekeraar (Všeobecná zdravotná poisťovňa). De zorg zelf wordt verleend door medische centra, ziekenhuizen, poliklinieken, sanatoria en kuuroorden. Het sociale stelsel maakt gebruik van zowel overheids- als particuliere voorzieningen. Door de staat verstrekte gezinsondersteuning De toekenning van uitkeringen valt onder de bevoegdheid van het ministerie van Werkgelegenheid, Sociale Zaken en Familiezaken. Zij worden betaald via het bureau voor werkgelegenheid, sociale zaken en familiezaken (Úrad práce, sociálnych vecí a rodiny). De toekenning van de belastingbonus valt onder de bevoegdheid van het ministerie van Financiën (Ministerstvo financií) en wordt beheerd door belastingdiensten en bedrijven. Sociale bijstand De toekenning van uitkeringen en verstrekkingen valt onder de bevoegdheid van het ministerie van Werkgelegenheid, Sociale Zaken en Familiezaken, het ministerie van Volksgezondheid en de autonome gemeenten. Zij worden toegekend aan gehandicapten die verminderd arbeidsgeschikt zijn, aan gehandicapten die afhankelijk zijn van de hulp van een ander, en aan personen in materiële nood. De sociale bijstand wordt georganiseerd via de regionale overheden, regionale bureaus voor werkgelegenheid, sociale zaken en familiezaken, gemeentelijke bureaus en nietoverheidsorganisaties. Financiering De uitkeringen worden bekostigd met premies en de toekenning ervan valt onder de bevoegdheid van het ministerie van Werkgelegenheid, Sociale Zaken en Familiezaken (Ministerstvo práce, sociálnych vecí a rodiny). Zij worden overwegend betaald via het Socialeverzekeringsfonds (Sociálna poisťovňa). De premies voor de ziekteverzekering, de ouderdomsverzekering en de werkloosheidsverzekering van werknemers worden namens hen betaald door de werkgever. Het gedeelte van de premie voor de ziekteverzekering, de ouderdomsverzekering en de werkloosheidsverzekering dat door de werknemers moet worden betaald, wordt door de werkgever van hun salaris afgetrokken. De ziekteverzekering wordt betaald door: de werknemers, Juli

9 de werkgevers, zelfstandigen, de staat (ten behoeve van kinderen, gepensioneerden, werklozen enz.). De premies voor de ziekteverzekering, ouderdomsverzekering en invaliditeitsverzekering moeten worden betaald door: de werknemers, de werkgevers, verplicht verzekerde zelfstandigen, vrijwillig verzekerden (alleen sociale verzekering). De staat betaalt de bijdragen voor de ouderdomsverzekering en invaliditeitsverzekering van personen in de categorieën onder de drie eerste opsommingstekens bij Overige verplichte deelnemers aan de ouderdomsverzekering onder Verzekeringsdeelname. Het Socialeverzekeringsfonds betaalt de premies voor de ouderdomsverzekering van natuurlijke personen die een arbeidsongevallenpensioen ontvangen tot zij de pensioenleeftijd bereiken of hen een vervroegd pensioen wordt toegekend. Personen die deelnemen aan de ouderdomsverzekering en die een ouderdomspensioen of vervroegd ouderdomspensioen ontvangen en personen die een invaliditeitspensioen ontvangen omdat ze voor ten minste 70 % arbeidsongeschikt zijn, hoeven geen premie te betalen voor de invaliditeitsverzekering of de werkloosheidsverzekering. Ook de werkgever hoeft geen premie te betalen voor de invaliditeitsverzekering of werkloosheidsverzekering van werknemers die deelnemen aan de ouderdomsverzekering en die een ouderdomspensioen of vervroegd ouderdomspensioen ontvangen of een invaliditeitspensioen ontvangen omdat ze voor ten minste 70 % arbeidsongeschikt zijn. De premie voor de arbeidsongevallenverzekering moet door de werkgever worden betaald. De premie voor de werkloosheidsverzekering moet worden betaald door: de werknemers, de werkgevers, vrijwillig verzekerden die werkloos zijn. De premie voor het solidariteitsfonds wordt betaald door: de werkgevers, zelfstandigen die verplicht deelnemen aan de ouderdomsverzekering, vrijwillig verzekerden in het ouderdomsverzekeringsstelsel, de staat, uit belastinginkomsten. Spaarpensioenbijdragen worden betaald door: de werkgevers, voor hun werknemers, zelfstandigen die verplicht deelnemen aan de ouderdomsverzekering, vrijwillig verzekerden voor de pensioenregeling. Juli

10 De staat betaalt de premie voor het spaarpensioen van personen voor wie het ook de premie voor de ouderdomsverzekering betaalt. Het Socialeverzekeringsfonds betaalt de premie voor het spaarpensioen van natuurlijke personen aan wie het een invaliditeits- of arbeidsongevallenpensioen uitkeert, indien deze personen al aan het spaarpensioen deelnamen voordat ze recht hadden op een pensioen. Juli

11 Hoofdstuk II: Gezondheidszorg Wie komt in aanmerking voor gezondheidszorg? Iedereen die in Slowakije woont, heeft recht op gezondheidszorg. De verstrekkingen bij ziekte worden verleend door instellingen voor medische diensten die een overeenkomst hebben gesloten met de ziektekostenverzekeraars. Wat wordt er gedekt? Alleen verstrekkingen die worden verleend in deze instellingen of door artsen die daartoe een overeenkomst hebben gesloten, worden door het stelsel van algemene ziekteverzekeringen vergoed. Voor de verstrekkingen bij ziekte hoeft niet contant te worden betaald. De eigen bijdrage voor medische zorg die onder het ziekteverzekeringsstelsel valt (derdebetalersregeling), is als volgt: 1,99 EUR voor spoedeisende hulp, 0,17 EUR per recept, 0,07 EUR per afgelegde kilometer in geval van medisch transport. Er zijn geen eigen bijdragen voor het vervoer van invalide patiënten, dialysepatiënten en patiënten in oncologische of hartchirurgische zorg. Afhankelijk van de situatie worden de kosten van geneesmiddelen, medische instrumenten en dieetvoeding geheel of gedeeltelijk vergoed door het stelsel van algemene ziekteverzekeringen. Wat tandheelkundige zorg betreft, kan vrij worden gekozen uit alle tandartsen met wie een overeenkomst is aangegaan. Tandheelkundige zorg wordt vergoed volgens de tarieven die zijn overeengekomen tussen ziektekostenverzekeraars en aanbieders. Tandheelkundig onderzoek wordt niet betaald door de patiënt. Het gebruik van materialen boven de voorgeschreven norm wordt evenwel volledig betaald door de patiënt. Wat moet u doen om gezondheidszorg te verkrijgen? Burgers mogen zelf hun behandelend arts kiezen, mits deze een overeenkomst heeft gesloten met de ziektekostenverzekeraars. Bij het eerste bezoek wordt stilzwijgend een overeenkomst tussen de verzekerde en zijn of haar behandelend arts gesloten voor een periode van minimaal zes maanden. De patiënten bezoeken specialisten rechtstreeks of na verwijzing door hun arts, waarbij zij vrij zijn in hun keuze van een ziekenhuis. Juli

12 Hoofdstuk III: Uitkeringen bij ziekte Wie komt in aanmerking voor een ziekte-uitkering? Werknemers hebben recht op een ziekte-uitkering als zij: voldoen aan de voorwaarden voor prestaties bij ziekte gedurende de periode dat ze voor ziektekosten zijn verzekerd of, na afloop daarvan, gedurende de periode van de behandeling of het behoud van rechten; gedurende een periode waarin ze geen werk in loondienst kunnen verrichten omdat ze arbeidsongeschikt zijn, een gezinslid verzorgen zoals gedefinieerd in de geldende wetgeving, voltijds een kind van minder dan tien jaar onderhouden, met zwangerschapsverlof zijn of een kind onder hun hoede hebben in het kader van een opname in het gezin, een inkomen hebben dat lager is dan het minimumloon dat als berekeningsgrondslag voor de ziekteverzekeringspremie is vastgesteld. Zelfstandigen die verplicht aan het ziekteverzekeringsstelsel deelnemen en natuurlijke personen die zich daarvoor vrijwillig hebben aangemeld, hebben recht op een ziekteuitkering als zij: voldoen aan de voorwaarden voor prestaties bij ziekte gedurende de periode dat ze voor ziektekosten zijn verzekerd of, na afloop daarvan, gedurende de periode van de behandeling of het behoud van rechten; op de laatste dag van de kalendermaand waarin hun recht op prestaties is ontstaan, hun ziekteverzekeringspremie hebben betaald voor de gehele periode tussen het begin van hun (verplichte of vrijwillige) deelname en de laatste dag van de kalendermaand voorafgaand aan het ontstaan van het recht op prestaties. Uitkeringen uit hoofde van de ziekteverzekering betreffen: ziekengeld (Nemocenské), vervangend inkomen (Náhrada príjmu), uitkering voor de verzorging van een ziek familielid (Ošetrovné), vereveningsuitkering bij zwangerschap en moederschap (Vyrovnávacia dávka), moederschapsuitkering (Materské). Ziekte-uitkering Werknemers hebben recht op ziekte-uitkering wanneer ze vanwege een ziekte of ongeval tijdelijk moeten stoppen met werken of in quarantaine worden geplaatst (zie de hierna vermelde gevallen). Dit recht: gaat in op de elfde dag van tijdelijke arbeidsongeschiktheid, loopt af op de dag waarop de tijdelijke arbeidsongeschiktheid is geëindigd of op de dag waarop een gewoon of een vervroegd ouderdomspensioen wordt toegekend of de verzekerde een invaliditeitspensioen ontvangt omdat hij of zij voor ten minste 70 % arbeidsongeschikt is. Dagvergoedingen kunnen echter nooit langer dan 52 weken na het begin van de tijdelijke arbeidsongeschiktheid worden toegekend. Zelfstandigen die verplicht deelnemen aan de ziekteverzekering en vrijwillig verzekerden hebben tevens recht op ziekengeld als zij tijdelijk arbeidsongeschikt Juli

13 worden bevonden en ten minste 270 dagen verzekerd zijn geweest in de twee jaar voor aanvang van de arbeidsongeschiktheid. Het recht op ziekengeld voor deze personen (verplicht verzekerde zelfstandigen en vrijwillig verzekerden): gaat in op de eerste dag van tijdelijke arbeidsongeschiktheid, loopt af op de dag waarop de tijdelijke arbeidsongeschiktheid is geëindigd of op de dag waarop een gewoon of een vervroegd ouderdomspensioen wordt toegekend of de verzekerde een invaliditeitspensioen ontvangt omdat hij of zij voor ten minste 70 % arbeidsongeschikt is. Dagvergoedingen kunnen echter nooit langer dan 52 weken na het begin van de tijdelijke arbeidsongeschiktheid worden toegekend. Vervangend inkomen Deze uitkering voor behoud van inkomen in geval van tijdelijke arbeidsongeschiktheid (hierna uitkering voor behoud van inkomen genoemd) wordt de eerste tien kalenderdagen van de tijdelijke arbeidsongeschiktheid van de werknemer bekostigd uit eigen fondsen van de werkgever. Alle werknemers hebben recht op een uitkering voor behoud van inkomen vanaf het moment dat ze tijdelijk arbeidsongeschikt worden of vanwege een ziekte of ongeval in quarantaine worden geplaatst en ze voldoen aan de overige voorwaarden die eventueel in de wet worden gesteld. Uitkering voor de verzorging van een ziek familielid Verzekerden (werknemers, zelfstandigen of vrijwillig verzekerden) komen in aanmerking voor een uitkering voor de verzorging van een ziek familielid als zij: in het onderhoud voorzien van hun echtgeno(o)t(e), een kind, een directe voorouder of een directe voorouder van hun echtgeno(o)t(e) met een gezondheid die permanente verzorging door een derde noodzakelijk maakt. Deze situatie moet door een medisch attest worden bevestigd, of een kind onderhouden van minder dan tien jaar in de volgende gevallen: er is voor het kind een quarantainemaatregel genomen, de sociale instelling, school of voorschoolse opvang van het kind is gesloten of in quarantaine geplaatst door de bevoegde autoriteiten, de natuurlijke persoon die het kind normaliter verzorgt, is ziek geworden, in quarantaine geplaatst of in een zorginstelling voor geboortebegeleiding opgenomen en kan daardoor niet zijn of haar zorgtaken uitvoeren. Wat wordt er gedekt? Ziekte-uitkering Werknemers ontvangen zeven dagen per week ziekengeld ter hoogte van 55 % van hun dagloon. Verplicht verzekerde zelfstandigen en vrijwillig verzekerden ontvangen zeven dagen per week ziekengeld. De hoogte van deze dagvergoedingen is: 25 % van het dagloon dat als berekeningsgrondslag dient voor de eerste drie dagen (alleen zelfstandigen); 55 % van het dagloon dat als berekeningsgrondslag dient daarna (zowel werknemers als zelfstandigen). Ziekengeld kan niet gelijktijdig met een moederschapsuitkering worden genoten. De maximale duur van de uitkering is 52 weken. Juli

14 Vervangend inkomen De hoogte van de uitkering voor behoud van inkomen (alleen voor werknemers) wordt berekend op basis van een referentieperiode en een dagloon dat als berekeningsgrondslag voor de ziekteverzekeringspremie dient; deze worden op dezelfde wijze vastgesteld als bij de hiervoor beschreven ziekte-uitkeringen. Het vervangend inkomen is: 25 % van het dagloon dat als berekeningsgrondslag dient voor de eerste drie dagen van tijdelijke arbeidsongeschiktheid; 55 % van het dagloon dat als berekeningsgrondslag dient daarna. Het vervangend inkomen kan op een hoger percentage worden gebaseerd als dit is vastgelegd in een collectieve overeenkomst die in overeenstemming met de geldende wetgeving is gesloten. Het percentage kan echter nooit hoger zijn dan 80 %. Uitkering voor de verzorging van een ziek familielid Een uitkering voor de verzorging van een ziek familielid wordt toegekend voor elke kalenderdag vanaf de eerste dag waarop verzorging van een familielid op de wettelijk vastgelegde lijst, of verzorging van een kind tot tien jaar noodzakelijk is. De uitkering bedraagt 55 % van het dagloon dat als berekeningsgrondslag dient. Een uitkering voor de verzorging van een ziek familielid wordt uitbetaald vanaf de eerste dag waarop de verzorging noodzakelijk is en wordt beëindigd wanneer de verzorging niet meer noodzakelijk is; de uitkering wordt echter niet langer dan tien dagen betaald. De uitkering voor de verzorging van een ziek familielid kan volgens de socialeverzekeringswet slechts eenmalig aan één verzekerde worden toegekend voor elk geval waarin verzorging van een familielid of een kind tot tien jaar noodzakelijk is. Een verzekerde kan een uitkering voor de verzorging van een ziek familielid niet gelijktijdig ontvangen met: vervangend inkomen, ziekengeld, moederschapsuitkering. Wat moet u doen om een ziekte-uitkering te krijgen? De arbeidsongeschiktheid moet vanaf de eerste ziektedag worden bevestigd door de huisarts en kan elke vier weken opnieuw worden beoordeeld. De voorlopige uitkering wordt betaald via het Socialeverzekeringsfonds. De werkgever is verplicht de uitkering voor behoud van inkomen aan werknemers te betalen binnen de termijnen die zijn vastgesteld voor de betaling van het salaris, honoraria, premies, beloningen of enige andere loonvorm, en uiterlijk de laatste dag van de kalendermaand na de maand op basis waarvan de uitkering wordt toegekend. Geschillen tussen werknemer en werkgever over vervangend inkomen worden voorgelegd aan de bevoegde rechter. Juli

15 Hoofdstuk IV: Moeder- en vaderschapsuitkeringen Wie komt in aanmerking voor een moeder- of vaderschapsuitkering? Moederschapsuitkering Elke verzekerde die zwanger is of een pasgeborene verzorgt, heeft, evenals andere verzekerden aan wie de zorg voor een kind is toegewezen (bijv. de vader van het kind), recht op een moederschapsuitkering als zij heeft voldaan aan de wachttijd van 270 dagen ziekteverzekering in de twee jaar voorafgaand aan de geboorte of de verzorging van het kind en als zij als werknemer, zelfstandige of vrijwillig verzekerde is.men heeft hier recht op gedurende de dekking door de ziekteverzekering of gedurende de beschermingsperiode nadat de periode van de ziekteverzekering is verstreken (dat is in principe 7 dagen, of 8 maanden tijdens zwangerschap). Vereveningsuitkering bij zwangerschap en moederschap Volgens de socialeverzekeringswet komen alleen vrouwen in loondienst in aanmerking voor de vereveningsuitkering. Zelfstandig werkende vrouwen en vrijwillig verzekerde vrouwen komen hiervoor niet in aanmerking omdat de overplaatsing naar een andere functie alleen zinvol is in het kader van de wetgeving voor werk in loondienst. Een werkneemster komt in aanmerking voor de vereveningsuitkering als zij tijdens haar zwangerschap of de eerste negen maanden na de bevalling wordt overgeplaatst naar een functie bij dezelfde onderneming omdat: haar gebruikelijke functie volgens de geldende wet- en regelgeving niet toegestaan is voor zwangere vrouwen en vrouwen die minder dan negen maanden geleden een kind hebben gekregen, of haar gebruikelijke functie door middel van een medisch attest als gevaarlijk voor haar gezondheid of die van haar kind is verklaard, en haar inkomen in de nieuwe functie lager is dan in haar gebruikelijke functie. Wat wordt er gedekt? Moederschapsuitkering Verzekerden hebben recht op de moederschapsuitkering vanaf het begin van de zesde week of het begin van de achtste week voorafgaand aan de door de arts ingeschatte geboortedatum, of vanaf de datum van bevalling indien die eerder is. Het recht op de uitkering gaat in op de dag waarop het kind wordt geboren. Men heeft in principe recht op 34 weken moederschapsuitkering. Een alleenstaande moeder heeft recht op een moederschapsuitkering gedurende 37 weken vanaf de dag waarop het recht ontstaat. Een moeder die bevalt van twee of meer kinderen heeft recht op een moederschapsuitkering gedurende 43 weken vanaf de dag waarop het recht ontstaat. Het recht op de moederschapsuitkering van een verzekerde die is bevallen, kan niet korter duren dan 14 weken vanaf het moment waarop dit recht is ingegaan, en kan Juli

16 niet aflopen voor het einde van de zesde week na de bevalling. Aan beide voorwaarden moet gelijktijdig worden voldaan. Een verzekerde aan wie de zorg voor een kind is toegewezen, heeft recht op een moederschapsuitkering gedurende 28 weken (of 31 weken of 37 weken) nadat het recht op de uitkering ontstaat, maar niet langer dan tot het kind achttien maanden oud is. Deze uitkering wordt zeven dagen per week toegekend en bedraagt in het algemeen 65 % van het dagloon dat als berekeningsgrondslag dient. Het dagloon dat als berekeningsgrondslag dient, wordt vastgesteld door de beoordelingsgrondslagen (inkomens) voor de ziekteverzekeringspremies tijdens de referentieperiode bij elkaar op te tellen en de uitkomst te delen door het aantal dagen van de referentieperiode. De referentieperiode is voor alle drie categorieën verzekerden gelijk en is in het algemeen het kalenderjaar voorafgaand aan dat waarin het kind is geboren of deel is gaan uitmaken van het gezin. Vereveningsuitkering bij zwangerschap en moederschap De vereveningsuitkering bij zwangerschap en moederschap wordt toegekend voor elke kalendermaand, met inbegrip van de eerste en de laatste maand van de overplaatsing, als de overplaatsing in de loop van een maand plaatsvindt. De vereveningsuitkering bij zwangerschap wordt stopgezet op de dag waarop het zwangerschapsverlof ingaat, en wordt weer voortgezet na afloop daarvan. De vereveningsuitkering kan in geen geval worden toegekend nadat er negen maanden zijn verstreken sinds de bevalling. De uitkering is 55 % van het verschil tussen het maandloon dat als berekeningsgrondslag dient (30,4167 maal het dagloon dat als berekeningsgrondslag dient) en de berekeningsgrondslag voor de ziekteverzekeringspremies in elke kalendermaand na overplaatsing. Geboortetoelage Het socialezekerheidsstelsel van Slowakije voorziet in een geboortetoelage (Príspevok pri narodení dieťaťa). Dit is een forfaitair bedrag ineens voor de aankoop van benodigdheden voor een pasgeborene. De uitkeringsaanvraag moet binnen zes maanden na de geboorte worden ingediend. In 2007 is door de staat een aanvulling op de geboortetoelage ingevoerd als tegemoetkoming in de toegenomen kosten van de basisbenodigdheden voor een eerste, tweede en derde kind. De toelage wordt toegekend zodra het kind 28 dagen oud is. In geval van de geboorte van drie of meer kinderen tegelijkertijd of de herhaalde geboorte van een tweeling binnen een periode van twee jaar kunnen de ouders (of de voogden die in plaats van de ouders voor de kinderen verantwoordelijk zijn) een speciale jaartoeslag aanvragen om een deel van de extra kosten die aan meerlinggeboorten verbonden zijn, vergoed te krijgen. In het kader van de gezinsbijslagen is ook voorzien in de toekenning van regelmatige uitkeringen voor in een gezin geplaatste kinderen. Deze uitkeringen zijn bedoeld als tegemoetkoming in de behoeften van kinderen die in een gezin zijn geplaatst. Juli

17 Wat moet u doen om een moeder- of vaderschapsuitkering te krijgen? In het kader van het stelsel voor de gezondheidszorg komen alle ingezetenen in aanmerking voor verstrekkingen, zoals medische of tandheelkundige zorg. Als wordt voldaan aan de wettelijke voorwaarden, worden voornoemde uitkeringen (zoals de moederschapsuitkering en de vereveningsuitkering) betaald door het Socialeverzekeringsfonds via het socialeverzekeringsstelsel voor werknemers, zelfstandigen en vrijwillig verzekerden. Juli

18 Hoofdstuk V: Uitkeringen bij invaliditeit Wie komt in aanmerking voor een invaliditeitspensioen? In de wet word iedere persoon als invalide beschouwd die langdurig gehandicapt is en daardoor permanent voor ten minste 40 % arbeidsongeschikt is. Iemand wordt als volledig invalide beschouwd als hij of zij in vergelijking met iemand die gezond is, voor meer dan 70 % arbeidsongeschikt is. Als een verzekerde meerdere aandoeningen heeft waardoor hij of zij minder arbeidsgeschikt is, worden de bijbehorende niveaus niet bij elkaar opgeteld: alleen de aandoening die de directe oorzaak van de langdurige slechte gezondheidstoestand was, wordt gebruikt om de mate van arbeidsongeschiktheid te bepalen. De overige aandoeningen die tot verminderde arbeidsgeschiktheid leiden, worden meegerekend door de vastgestelde mate van arbeidsongeschiktheid met maximaal 10 % te verhogen. Om in aanmerking te komen voor de prestaties bij invaliditeit moet de verzekerde arbeidsongeschikt zijn verklaard, voldoende premiebijdragen voor de ouderdomsverzekering hebben betaald en nog niet de pensioenleeftijd hebben bereikt of een vervroegd ouderdomspensioen ontvangen op de dag waarop de arbeidsongeschiktheid is ingetreden. Hoe lang iemand minimaal verzekerd moet zijn geweest, is afhankelijk van zijn of haar leeftijd en varieert van minder dan een jaar (voor personen tot 20 jaar) tot 15 jaar voor personen van 45 jaar of ouder. In het geval van arbeidsongevallen of beroepsziekten en voor personen die sinds hun kindertijd invalide zijn, geldt geen minimumperiode van deelname. Er bestaat geen recht als de invaliditeit het gevolg is van boze opzet door de verzekerde. De uitkering wordt gehalveerd als de invaliditeit het gevolg is van alcoholof drugsmisbruik. Wat wordt er gedekt? Het invaliditeitspensioen is in beginsel even hoog als het ouderdomspensioen. Bij arbeidsongeschiktheid van 41 tot 70 % wordt evenwel een invaliditeitspensioen toegekend ter hoogte van het desbetreffende percentage. Verder biedt de staat medische revalidatie en omscholing middels: speciale kuren in kuuroorden, kuren buiten kuuroorden, speciale goedgekeurde kuren en verplichte revalidatie, naargelang het advies van de arts; staatstoelage voor werkgevers: om roerende zaken voor beschermde werkomgevingen te maken, te vernieuwen of technisch te beoordelen; om gehandicapte werknemers aan het werk te houden; om operationele en vervoerskosten te betalen; om te voorzien in de kosten van scholing en voorbereiding voor invalide werknemers; staatstoelagen voor invalide zelfstandigen: starterstoelagen; toelagen voor het bedienen, vernieuwen of technisch beoordelen van de materiële zaken van Juli

19 beschermde werkomgevingen; toelagen voor operationele en vervoerskosten; en toelagen voor functionele ondersteuning; staatstoelage voor gehandicapte werkzoekenden: uitkering ter dekking van de kosten van voedsel; verblijf- en vervoerkosten tijdens scholing voor, en voorbereiding op een baan; loopbaanbegeleiding en -bemiddeling. Wat moet u doen om een invaliditeitspensioen te krijgen? Aanvragen voor het invaliditeitspensioen moeten worden ingediend bij het plaatselijke kantoor van het Socialeverzekeringsfonds. Juli

20 Hoofdstuk VI: Ouderdomspensioenen en -uitkeringen Wie komt in aanmerking voor een ouderdomspensioen? Pensioenverzekering Verzekerden hebben recht op ouderdomspensioen uit hoofde van het stelsel van verplichte sociale verzekeringen als zij ten minste 15 jaar verzekerd zijn geweest en de pensioenleeftijd hebben bereikt. Sinds 1 januari 2004 is de pensioenleeftijd voor zowel vrouwen als mannen 62 jaar. Deze leeftijd is niet van toepassing sinds de invoering van de socialeverzekeringswet, maar wordt in stappen doorgevoerd. De pensioenleeftijd voor vrouwen wordt geleidelijk verhoogd gedurende een periode van tien jaar (2004 tot 2014). Pensioenregeling met kapitaaldekking Elke verzekerde volgens deze pensioenregeling heeft bij het bereiken van de wettelijke pensioenleeftijd recht op ouderdomspensioen in de vorm van een pensioenkapitaal in combinatie met een lijfrente of alleen als lijfrente, als hij of zij ten minste 10 jaar premies heeft betaald. Periode van premiebetaling Als perioden van de ouderdomsverzekering worden in ieder geval meegeteld: de perioden van verplichte deelname, de perioden van vrijwillige deelname. Ook worden de perioden meegeteld waarin geen premie voor de ouderdomsverzekering hoeft te worden bijgedragen om een van de redenen die in de sociale wetgeving zijn vastgelegd (zoals tijdelijke arbeidsongeschiktheid, zwangerschapsverlof, de eerste tien dagen waarin een familielid wordt verzorgd, enz.). In geval van zelfstandigen die verplicht aan de ouderdomsverzekering deelnemen, en natuurlijke personen die daaraan vrijwillig deelnemen, wordt alleen de periode waarin de premies voor de ouderdomsverzekering daadwerkelijk zijn betaald, meegeteld voor de berekening van de uitkering. De periode van het spaarpensioen die voor de berekening van de uitkering wordt meegeteld, begint op de dag waarop de deelname aan dit stelsel is ingegaan, en is derhalve gelijk aan de periode die voor de berekening van de ouderdomsverzekering wordt gebruikt. Achteraf terugkopen van perioden van deelname aan de ouderdomsverzekering en het spaarpensioen De socialeverzekeringswet biedt de mogelijkheid perioden van deelname aan de ouderdomsverzekering achteraf terug te kopen voor perioden waarin de verzekerde ouder was dan 16 jaar en in het middelbaar of hoger onderwijs studeerde of als werkzoekende was ingeschreven. De desbetreffende perioden moeten echter na 31 december 2003 vallen. Voor het terugkopen van deelnameperioden geldt geen tijdslimiet. Als verzekerden deelnameperioden terugkopen, moeten ze zelf aangeven welk inkomen ze als berekeningsgrondslag voor de premiebijdrage willen gebruiken, Juli

21 dit binnen de beperkingen van het referentieloon dat op het moment van de terugkoop van kracht is. De socialeverzekeringswet biedt ook de mogelijkheid deelnameperioden achteraf terug te kopen voor perioden waarin de verzekerde niet verplicht verzekerd was. Volgens hetzelfde principe hebben verzekerden de mogelijkheid premieperioden van het spaarpensioen te kopen in dezelfde gevallen als bij de pensioenverzekering. Uitkeringen bij vervroegde uittreding Het socialeverzekeringsstelsel maakt uitkeringen voorafgaand aan de pensioenleeftijd in de vorm van een vervroegd ouderdomspensioen (Predčasný starobný dôchodok) mogelijk, mits: ten minste vijftien jaar aan de ouderdomsverzekering deelgenomen hebben, het bedrag van het vervroegd ouderdomspensioen waarop de verzekerde op de dag van de aanvraag recht heeft, is hoger dan 1,2 keer het wettelijke bestaansminimum voor meerderjarige natuurlijke personen, de aanvrager minstens twee jaar verwijderd is van zijn of haar pensioenleeftijd, de aanvrager niet werkt (d.w.z. geen premieplichtig inkomen heeft). Het recht op een vervroegd ouderdomspensioen gaat in op de dag waarop de desbetreffende aanvraag wordt ingediend. Verzekerden kunnen per kalenderjaar maximaal twee van deze aanvragen indienen. Verzekerden die vervroegd ouderdomspensioen krijgen, hebben geen recht op ouderdomspensioen. Pas wanneer zij de pensioenleeftijd bereiken, wordt hun vervroegd ouderdomspensioen beschouwd als ouderdomspensioen. De verzekerden hebben uit hoofde van het ouderdomspensioen met kapitaaldekking slechts recht op een pensioenkapitaal in combinatie met een lijfrente of alleen lijfrente als: het socialeverzekeringsstelsel hen de mogelijkheid biedt een vervroegd ouderdomspensioen te ontvangen, de waarde van het spaarpensioen van de verzekerde op de dag waarop de aanvraag voor een vervroegd pensioen wordt ingediend, hoog genoeg is voor een pensioen voor het leven dat ten minste 0,6 keer het geldende wettelijke bestaansminimum voor natuurlijke personen bedraagt, de aanvrager ten minste twee jaar verwijderd is van zijn of haar pensioenleeftijd, en de aanvrager niet werkt (d.w.z. geen premieplichtig inkomen heeft). Als niet aan deze voorwaarde is voldaan (0,6 keer het geldende wettelijke bestaansminimum voor natuurlijke personen), komt een verzekerde niet in aanmerking voor een vervroegd ouderdomspensioen uit hoofde van het spaarpensioen en ook niet voor een vervroegd pensioen uit hoofde van het socialeverzekeringsstelsel. Een verzekerde die wel aan de voorwaarden voldoet, ontvangt tegelijkertijd een vervroegd ouderdomspensioen uit hoofde van het socialeverzekeringsstelsel en een vervroegd pensioen uit hoofde van het spaarpensioen. Wat wordt er gedekt? Pensioenverzekering Juli

22 De berekening van het pensioen volgens het eerste principe van de ouderdomsverzekering vindt plaats aan de hand van een vaste formule in de socialeverzekeringswet. Het stelsel van omslagfinanciering is gebaseerd op het aantal premiebijdragen en het pensioenbedrag dat aan de verzekerde wordt uitgekeerd op basis van het inkomen dat is gebruikt om de premiebijdrage te berekenen. De socialeverzekeringswet staat toe of, om precies te zijn, verbiedt niet dat personen die een pensioen ontvangen, in loondienst werken of betaald werk verrichten. Als verzekerden aan alle voorwaarden voor de toekenning van een ouderdomspensioen voldoen, maar hun pensioen uitstellen om hun beroepswerkzaamheden voort te zetten en daardoor premie blijven betalen voor de ouderdomsverzekering, worden de duur en de hoeveelheid van deze aanvullende premiebijdragen meegeteld in de berekening van hun toekomstige pensioen. Als verzekerden aan alle voorwaarden voor de toekenning van een ouderdomspensioen voldoen, een pensioen ontvangen en tegelijkertijd in loondienst werken of betaald werk verrichten, en daarbij eventueel vrijwillig premie blijven betalen voor de ouderdomsverzekering, wordt het bedrag van het uitgekeerde pensioen aangepast op basis van de duur en de hoeveelheid van de aanvullende premiebijdragen, maar dit slechts voor 50 %. Er is geen wettelijk minimum of maximum voor het algemene ouderdomspensioen. Pensioenregeling met kapitaaldekking De pensioenuitkeringen kunnen worden betaald als een pensioenkapitaal in combinatie met een lijfrente of alleen als lijfrente. Hierbij ontvangt een verzekerde die met pensioen gaat een deel van zijn of haar spaarpensioen in maandelijkse termijnen gedurende een vastgestelde periode, terwijl de rest wordt omgezet in een pensioen voor het leven dat door een verzekeringsmaatschappij wordt uitgekeerd. Het pensioen voor het leven wordt op dezelfde wijze uitgekeerd als wanneer alleen een pensioen voor het leven wordt uitgekeerd. Deze optionele vorm kan echter alleen worden gekozen als de activa die worden overgedragen door de maatschappij die het spaarpensioen beheert, voldoende waarde hebben om de betaling van een pensioen voor het leven mogelijk te maken; dit pensioen moet hoger zijn dan 60 % van het geldende wettelijk bestaansminimum voor een meerderjarige natuurlijke persoon. De maatschappij die het spaarpensioen beheert, keert dan gedurende een vaste periode het beschikbare saldo van het pensioenkapitaal in maandelijkse termijnen uit nadat de desbetreffende fondsen voor het pensioen voor het leven zijn overgedragen. Verzekerden geven bij indiening van hun aanvraag aan voor welke periode zij het spaarpensioen willen laten uitkeren; deze periode moet minimaal een maand zijn. De maatschappij die het spaarpensioen beheert, berekent het maandelijkse bedrag dat op basis van het spaarpensioen wordt uitgekeerd door het saldo dat op de dag waarop de pensioenrechten te gelde worden gemaakt en het vastgestelde aantal maandelijkse termijnen met elkaar te verrekenen. Hierbij wordt het volledige spaarpensioen van een verzekerde die met pensioen gaat, omgezet in een pensioen voor het leven dat wordt uitgekeerd door de verzekeringsmaatschappij die de verzekerde zelf kiest. De maatschappij die het spaarpensioen van de verzekerde beheert, draagt de noodzakelijke fondsen (in geld of enige andere vorm van activa) over aan het gekozen pensioenfonds en ontvangt in ruil Juli

23 daarvoor een pensioen voor het leven. Het pensioenfonds moet na ontvangst van de fondsen met de rechthebbende een overeenkomst sluiten voor de uitkering van het pensioen voor het leven. De pensioenen voor het leven die op basis van het spaarpensioen worden toegekend, worden uitgekeerd door de verzekeringsmaatschappij die de verzekerde zelf heeft gekozen. De hoogte hiervan wordt berekend op basis van de rekenformules die in de sociale wetgeving zijn vastgelegd, maar mag in geen geval lager zijn dan dat van het minimumpensioen dat aan de hand van het opgegeven inkomen wordt berekend in overeenstemming met bijlage 1 van Wet nr. 43/2004 betreffende het spaarpensioen tot wijziging en aanvulling van andere wetten, als gewijzigd. Het bedrag van de maandelijkse termijnen die worden uitgekeerd door de ondernemingen die het spaarpensioen beheren, is in het geval van de optionele vormen met een pensioenkapitaal afhankelijk van het saldo dat beschikbaar is nadat de noodzakelijke fondsen voor het pensioen voor het leven aan de gekozen verzekeringsmaatschappij zijn overgedragen. Er is geen wettelijk minimum of maximum voor het algemene ouderdomspensioen. Uitkeringen bij vervroegde uittreding Voor een vervroegd ouderdomspensioen uit hoofde van het socialeverzekeringsstelsel wordt de maandelijkse uitkering berekend op dezelfde manier als voor het ouderdomspensioen, en vervolgens verminderd met 0,5 % voor elke ontbrekende maand of deel van een maand die de verzekerde verwijderd is van zijn of haar reguliere pensioenleeftijd. Het bedrag van het vervroegd ouderdomspensioen dat uit hoofde van het spaarpensioen wordt uitgekeerd, wordt berekend op basis van de rekenformules die in de sociale wetgeving zijn vastgelegd. Het bedrag van het pensioen dat de verzekerde ontvangt, mag in geen geval lager zijn dan dat van het minimumpensioen dat aan de hand van het opgegeven inkomen wordt berekend in overeenstemming met bijlage 1 van Wet nr. 43/2004 betreffende het spaarpensioen tot wijziging en aanvulling van andere wetten, als gewijzigd. Het bedrag van de maandelijkse termijnen die worden uitgekeerd door de ondernemingen die het spaarpensioen beheren, is in het geval van de optionele vormen met een pensioenkapitaal afhankelijk van het saldo dat beschikbaar is nadat de noodzakelijke fondsen voor het pensioen voor het leven aan de gekozen verzekeringsmaatschappij zijn overgedragen. Wat moet u doen om een ouderdomsuitkering te krijgen? Indiening van de aanvraag De aanvragen voor het vervroegd pensioen moeten met alle bewijsstukken die voor de vaststelling van de rechten van de aanvrager vereist zijn, schriftelijk worden ingediend bij het lokale bureau van het Socialeverzekeringsfonds. Als de verzekerde tegelijkertijd een uitkering op basis van het spaarpensioen aanvraagt, moet hij of zij het bijbehorende dossier indienen bij de desbetreffende maatschappij die het spaarpensioen beheert. Vervroegd ouderdomspensioen aanvragen Aanvragen van vervroegd ouderdomspensioen moeten met alle vereiste bewijsstukken schriftelijk worden ingediend bij het plaatselijke bureau van het Juli