Between Meuse and Rhine
|
|
- Theodoor Sanders
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Strategy & places Between Meuse and Rhine Area 127 Rocherath Sander Damen
2 1 4 Strategies & Places
3 Inhoudsweergave 1. Inleiding blz Geschiedenis blz Analyse blz Bijzonderheden plaatjes blz Bronnen blz Logboek blz. 16 Figuur 1 2
4 Figuur 3: belangrijke Romeinse wegen Colonia Agrippina (Keulen) Aquae Granni (Aken) Figuur 2: de Oostkantons Augusta Treverorum (Trier) Durocortorum (Reims) 3
5 1. Inleiding Dit werkstuk gaat over de analyse van gebied 127 van de J.J. Tranchot kaarten (Figuur 1). Het gebied betreft een groot stuk huidig België en een klein stuk huidig Duitsland. Het is het hoogst gelegen gebied van België en ligt in de Eiffel. De grens loopt over de heuvelrug, waar vanuit de vele beekjes ontspringen die het gebied kenmerken. Aan de Belgische kant monden deze beekjes uit in de Warche, die via de Amblève en de Ourthe naar de Maas leidt. Aan de Duitse kant lopen de beekjes vanuit de Olef via de Urft naar de Roer en eindigt daar ook in de Maas. 2. Geschiedenis In de periode van het Romeinse rijd liepen er zeer waarschijnlijk twee belangrijke wegen door het gebied, zoals aangegeven in fi guur 3. Ten eerste de stenen heerweg van Keulen (Colonia Claudia Ara Agrippinensium) naar Reims (durocortorum). Deze liep wellicht via de huidige locaties van Rocherath en Büllingen door naar het zuidwesten naar Reims. Ook de verbinding Trier (Augusta Treverorum) Aken (Aquae Granni) ging door dit gebied. Deze twee wegen kruisten elkaar waarschijnlijk rond het huidige Büllingen. Echter dit is niet zeker, overblijfselen van deze wegen zijn er niet. Ook zijn er geen verwijzingen naar de huidige plaatsnamen uit die tijd. Na het uiteenvallen van het Romeinse rijk trokken de Franken het gebied in. Zij hebben rond die tijd, 450 tot 600 na Christus, nederzettingen gesticht. Deze zijn te herkennen aan de uitgangen len, -heim en ingen. Grotere gerooide plaatsen kregen uitgangen zoals weiler, -hausen, -dorf, -bach, -berg of born. Vanaf 962 behoort het gebied toe aan het Heilige Romeinse Rijk. Dit was echter niet een staat zoals wij die nu kennen en het gebied was vaak strijdtoneel tussen onderrijken. Daarna heeft het toebehoord aan vervolgens: Bourgondië ( ) Habsburgers ( ) Spaanse Nederlanden ( ) Oostenrijkse Nederlanden ( ) In 1794 wordt het gebied veroverd door Napoleon. In opdracht van hem heeft Tranchot het gebied in 1809 in kaart gebracht. 4
6 HOLRATH SCHEIDER RAMSCHEID ROCHERATH KRINKELT MESCHEID WIRTZFELD UDENBRETH NEUHOFF MÜRRINGEN BÜLLINGEN HÜNNINGEN
7 In komt het gebied in handen van het Pruisische rijk. Tot het eind van de eerste wereldoorlog blijft het gebied onder de invloedssfeer van Duitstaligen. Alhoewel de industriële revolutie in de 19e eeuw als eerste in Europa België bereikt, bereikt het niet het onderzoeksgebied dat dan tot Pruisen hoort. In 1913 krijgt Wirtzfeld als eerste in het gebied elektriciteit, geproduceerd door de zagerij Heinzkyll. Na de oorlog kregen de Oostkantons meer zelfstandigheid. Hun Duitse taal werd erkend. Tegenwoordig staan zij bekend als de Deutschsprechende Gemeinschaft (DG). Aan de andere kant van de heuvelrug ligt het Duitse gebied wat dus al 200 jaar niet van rijk veranderd is. Deze dorpjes zijn tijdens de oorlog niet verwoest. In de tweede helft van de 20e eeuw is daar kleinschalige wintersport opgekomen en bij Udenbreth is er zelfs een skilift. Toen Duitsland de eerste wereldoorlog verloor, moest het volgens het verdrag van Versaille grondgebied afstaan aan België, de zogeheten Oostkantons (fi guur 2). België installeerde oud militair Herman Baltia als gouverneur van de kantons. Het merendeel van de kantons, waaronder dit onderzoeksgebied, was Duitstalig. Toch werd er van hen verwacht goede Belgen te worden en Frans te leren spreken waardoor er veel spanningen onder de bevolking ontstonden. In Duitsland, toen het nationaal socialisme aan de macht was, werden de bewoners van de Oostkantons als Duitsers aangezien. Toen Duitsland België binnen viel, werden de bewoners weer Duits staatburger en moesten zij ook in het leger dienen. In 1939 wordt het Belgische deel van het onderzoeksgebied bevrijd, maar al snel vallen de Duitsers terug aan tijdens het Ardennenoffensief (fi guur 7). Er wordt fl ink gevochten, er vallen veel slachtoffers en veel wordt verwoest. Wirtzfeld bijvoorbeeld wordt totaal in as gelegd, Rocherath voor 95% en Krinkelt voor 75%. Aangezien veel bewoners in het leger voor Duitsland gevochten hadden, werden zij als collaborateurs aangezien en werden aangeklaagd. Dit heeft de bevolking erg verdeeld. Figuur 4: plangebied
8 HOLRATH 265 RAMSCHEID ROCHERATH KRINKELT WIRTZFELD UDENBRETH N658 NEUHOFF MÜRRINGEN N632 BÜLLINGEN 45A HÜNNINGEN
9 3. Analyse Voor de analyse zijn drie kaarten gemaakt. De eerste is gebaseerd op de Tranchotkaart uit 1809, de tweede op een Amerikaanse militaire kaart uit 1944 en de derde op Google maps en Google Earth uit Wat als eerste opvalt is dat er over de jaren bijna niets veranderd is. Dit is dan ook altijd een relatief onbereikbaar buitengebied geweest zonder belangrijke industrieën. Natuur De verschillende beekjes ligger er hetzelfde bij als 200 jaar terug. Waarschijnlijk liggen niet alle bochtjes meer hetzelfde, maar de globale stroom is hetzelfde. Net ten westen van Wirtzfeld, buiten de kaart, is in 1932 het stuwmeer van Bütchenbach aangelegd. Ook aan de Duitse kant lopen de beekjes naar een stuwmeer, de Oleftalsperre. Deze is tussen 1954 en 1959 aangelegd. Deze ingrepen hebben dus geen invloed gehad op de beekjes in het onderzoeksgebied. Ook de bebossing is niet of nauwelijks veranderd. In het westen is er een grote vallei, vandaar ook de grotere dorpen. Aan de oostkant zijn er minder openingen in de bossen. Wegen Wat opvalt aan de wegen op de Tranchot kaart is dat er zeer veel zijn. De meeste zijn niet in de analysekaart getekend. Hieruit valt te concluderen dat het kleine looppaadjes waren. Soms zijn er wel meer dan vijf naast elkaar getekend. Het zijn dus eerder looplijnen dan wegen. Ook zijn er geen grotere belangrijkere wegen te vinden. Figuur 5: plangebied 1944 Ook geen rechte wegen wat duidt op oude Romeinse heerwegen. Dit terwijl er hier naar alle waarschijnlijkheid wel twee belangrijke verbindingswegen liepen tijdens de romeinse tijd. Hier is dus niets meer van terug te zien. Op de kaart van 1944 zijn alleen de hoofdverbindingen te zien. Toen was er al wel duidelijk een hiërarchie tussen hoofdwegen en landweggetjes. Op de tegenwoordige kaart is dit onderscheid te zien. Door de komst van de auto is er verschil te zien tussen verbindingswegen, ontsluitingswegen en paadjes. Deze verbindingswegen liggen vooral op plaatsen waar op de Tranchot kaart meerdere paadjes naast elkaar lagen. Deze wegen waren vroeger dus ook al belangrijk. Een groot deel van de paadjes zijn uitgegroeid tot weggetjes tegenwoordig. Hier is duidelijk de invloed van de grens van Belgie en Duitsland te zien. Er zijn heel weinig verbindingen van oost naar west uitgegroeid tot een weg. Spoor Er heeft een spoorlijn door het gebied gelopen. Deze zijverbinding van de Vennbahn werd aangelegd in 1912 als verbinding Remagen - Jünkerath - Vennbahn vooral uit militair strategisch oogpunt werd de gehele lijn dubbelsporig. In 1919 kwam de lijn op Belgisch grondgebied te liggen. In 1934 werd de lijn weer enkelspoor. Het personenverkeer is opgeheven op 18 mei Voor goederenverkeer bleef de lijn nog in gebruik tot 24 augustus Militaire transporten vonden plaats tot 18 oktober In het gebied lag er een station bij Büllingen. Van Büllingen naar de Vennbahn bleef de lijn in dienst voor houttransporten tot in december Tegenwoordig is het spoor afgebroken en is dus alleen op de tweede kaart te zien. 8
10 HOLRATH RAMSCHEID ROCHERATH 265 KRINKELT MIESCHEID WIRTZFELD N658 UDENBRETH MÜRRINGEN L110 N632 BÜLLINGEN HÜNNINGEN
11 Bebouwing De dorpjes onderling hebben veel overeenkomsten ten opzichte van de ligging. De nederzettingen zijn tussen de beekjes ontstaan en aan de voet van de bebosde heuvels. Bij de bebouwing is er duidelijk een verschil te zien tussen het Belgische en het Duitse deel. De dorpen in de Belgische vallei waren in 1809 een stuk groter dan die aan de oostkant, maar zijn sindsdien nauwelijks gegroeid. Ze zijn eerder zelfs gekrompen. Mürringen is enigszins langs een paar uitvalswegen gegroeid. Ook is er ten noorden van Büllingen een groei te ontdekken. Dit is het station met daarnaast een grote houtopslag, te zien op plaatje 9. Veel groei heeft het station duidelijk niet opgeleverd, ondanks de houtkap. Rocherath, Krinkelt en Wirtzfeld zijn gekrompen. Dit is te verklaren door de verwoesting tijdens het Ardennenoffensief. De dorpjes aan de Duitse zijde waren in 1809 zeer klein, slechts een paar huisjes. Ook op de kaart van 1944 zijn de dorpjes nog steeds niet gegroeid. Dit is dan ook een stuk onherbergzamer gebied dan de vallei aan de andere kant. Toch is er een fl inke groei te zien na de oorlog. Hier is niet gevochten en na de oorlog waren er niet de spanningen zoals aan de andere kant van de grens. Ook zal de wintersport impuls hebben gegeven aan de groei. Figuur 6: plangebied
12 Plaatje 1,2 & 3: kerk Rocherath-Krinkelt 1941, 1944 & 2011 Figuur 7: aanval Duitse leger 11
13 Plaatje 4: woonhuis Rocherath-Krinkelt 1945 Plaatje 5: woonhuis Rocherath-Krinkelt later Plaatje 6: straatprofi el Wirtzfeld 1945 Plaatje 7: straatprofi el Wirtzfeld Bijzonderheden plaatjes De belangrijkste impact voor de dorpjes aan de Belgische zijde is ongetwijfeld de tweede wereldoorlog. In fi guur 8 is te zien hoe de Duitsers vanuit het oosten de geallieerden aanvielen. Op plaatjes 1 t/m 3 is te zien hoe de kerk van Rocherath-Krinkelt is veranderd. Wat opvalt, is dat de oude kerk heel anders is dan de nieuwe. De oude kerk was meer gotisch, terwijl de nieuwe kerk de stijl van de kerken van omliggende dorpen heeft overgenomen. Dit is een uitzondering, want de meeste gebouwen zijn net zo terug gebouwd zoals ze voor de oorlog waren. Op plaatjes 4 en 5 is te zien hoe dat gebouw op dezelfde manier weer is terug gebouwd. In Wirtzfeld is hetzelfde gebeurd. Aan de rechterkant van plaatjes 6 en 7 zijn de gebouwen precies hetzelfde terug gebouwd, aan de linkerkant staat een nieuw huis. Niet alle bebouwen zijn teruggebouwd, Wirtzfeld en Rocherath-Krinkelt zijn dan ook gekrompen sinds de tweede wereldoorlog. Büllingen is in de oorlog minder aangetast. Op plaatje 8 is de kerk te zien. In de oorlog is de toren verwoest en daarna opnieuw opgebouwd. De rest is blijven staan. Op plaatjes 10 en 11 is de hoofdstraat van Büllingen te zien. Van wanneer de ansichtkaart van plaatje 10 is, is onbekend. Veel is er niet veranderd, het huis op de kop aan het einde van de straat is nog geheel identiek. De meeste gebouwen aan de zijkanten ook, meer naar de camera toe staan er meer nieuwe gebouwen. Het straatbeeld is nog het meest veranderd door de veranderde reclameborden, elektriciteitskabels en wegindeling. De Duitse dorpjes hebben minder last gehad van verwoestingen. Vooral Hollerath is de laatste halve eeuw 12
14 Plaatje 8: kerk Büllingen tegenwoordig Plaatje 10: asichtkaart Hauptstrasse Büllingen Plaatje 9: spoor Büllingen Plaatje 11: Hauptstrasse Büllingen tegenwoordig 13
15 Plaatje 12: ansichtkaart Hollerath 1966 fl ink gegroeid. Op plaatje 12 bovenaan is te zien dat Hollerath daar nog enkel een gehucht was. Plaatje 13 laat een echt dorp zien. Dit is voornamelijk te danken aan de wintersport. Het aanzicht van de dorpjes zijn echter niet veranderd. In Udenbreth, plaatjes 14 en 15, is de kerk nog altijd het meest dominante gebouw en bepaalt de horizon. Plaatje 13: Hollerath tegenwoordig Plaatje 14: ansichkaart Udenbreth Plaatje 15: kerk Udenbreth tegenwoordig 14
16 4. Bronnen Tranchotkaart Boeken: WENSELAARS. S, De laatste Belgen een geschiedenis van de Oostkantons, Meulenhoff, Amsterdam, 2008 Internet: google earth maps.google.nl users.skynet.be/checkerboard
17 5. Logboek datum actie tijd College 1,5 uur College 1,5 uur College 1,5 uur Opdracht onderzoeken 2 uur College 1,5 uur College 1,5 uur College 1,5 uur College 1,5 uur College 1,5 uur College 1,5 uur Geschikte kaarten gaan zoeken in atlassen 3 uur Contact leggen gemeente Büllingen 2 uur Literatuur zoeken 3 uur Kaarten van Google Earth met Tranchot map synchroniseren 3 uur Literatuur lezen 2 uur Literatuur lezen 4 uur Kaart 1809 maken 1,5 uur Literatuur lezen 4 uur Kaart 1809 maken 4,5 uur Literatuur lezen 1 uur Kaart 2011 maken 2 uur Kaart 2011 maken 2,5 uur Informatie zoeken over de Romeinse tijd 3,5 uur Informatie zoeken over de Middeleeuwen 2 uur Informatie zoeken over de spoorlijn 3 uur Gemaakte kaarten 1809 en 2011 synchroniseren 2 uur Aanvullende informatie zoeken 4 uur Verslag schrijven 3 uur Aanvullende informatie zoeken 2 uur Verslag schrijven 3 uur Kaart 1944 maken 1 uur Kaart 1944 maken en synchroniseren 1 uur Beeldmateriaal zoeken 3 uur Beeldmateriaal zoeken 3 uur Verslag in elkaar zetten 2 uur Boekje defi nitief in elkaar zetten 2 uur Printen en cd branden 1,5 uur 16
18
DADIZELE TIJDENS DE EERSTE WERELDOORLOG
DADIZELE TIJDENS DE EERSTE WERELDOORLOG Voor de oorlog DAD_02 Dadizele, voor de oorlog. De kinderen wachten op de tram. Overal in de streek liepen tramlijnen. Maar de tram maakte plaats voor de auto. Ook
Nadere informatieDagboek Sebastiaan Matte
Vraag 1 van 12 Dagboek Sebastiaan Matte Uit het dagboek van Sebastiaan Matte: "Ik ben vandaag bij een hagenpreek geweest, in de duinen bij Overveen. Wel duizend mensen uit de stad waren bij elkaar gekomen
Nadere informatieHOOGLEDE TIJDENS DE EERSTE WERELDOORLOG
HOOGLEDE TIJDENS DE EERSTE WERELDOORLOG 31 juli 1914: ten oorlog! Het is oorlog! Het brandweerkorps wordt snel samengeroepen voor het gemeentehuis. De brandweermannen moeten de jongens gaan waarschuwen
Nadere informatieSLYPSKAPELLE TIJDENS DE EERSTE WERELDOORLOG
SLYPSKAPELLE TIJDENS DE EERSTE WERELDOORLOG Voor de oorlog MO_03 Moeders met lange rokken en schorten. Meisjes en jongens met zwarte kousen, sommige op klompen. Het lijkt gezellig op straat. Geen auto
Nadere informatieEen kaart wordt op schaal getekend. Dat is een verkleining van de werkelijkheid.
VAN KLEIN NAAR GROOT België is verdeeld in meerdere kleine plaatsen. Er zijn gehuchten, dorpen, deelgemeenten, gemeenten, steden, provincies en gewesten. België behoort tot werelddeel Europa. Op een provinciekaart
Nadere informatie5,1. Samenvatting door Anoniem 686 woorden 2 maart keer beoordeeld. Geschiedenis. Hoofdstuk 3 De tijd van monniken en ridders.
Samenvatting door Anoniem 686 woorden 2 maart 2013 5,1 27 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Memo Hoofdstuk 3 De tijd van monniken en ridders. Paragraaf 1 De Romeinen trekken zich terug. 1. Welke
Nadere informatieRUMBEKE TIJDENS DE EERSTE WERELDOORLOG
RUMBEKE TIJDENS DE EERSTE WERELDOORLOG Voor de oorlog RUM_02 Koetsen en karren over de kasseien van de vooroorlogse Rumbeeksesteenweg. De straat loopt recht op de mooie, fiere kerktoren. 31 juli 1914:
Nadere informatieIZEGEM TIJDENS DE EERSTE WERELDOORLOG
IZEGEM TIJDENS DE EERSTE WERELDOORLOG 31 juli 1914: ten oorlog! Op 31 juli 1914 staat de stad in rep en roer: het is oorlog! Overal wordt erover gepraat, de mensen staan allemaal op straat. De volgende
Nadere informatiePraktische opdracht Aardrijkskunde Arnhem en Nijmegen
Praktische opdracht Aardrijkskunde Arnhem en Nijmegen Praktische-opdracht door een scholier 1967 woorden 23 mei 2003 5,5 50 keer beoordeeld Vak Aardrijkskunde Inleiding: Het onderwerp van deze Praktische
Nadere informatieGITS TIJDENS DE EERSTE WERELDOORLOG
GITS TIJDENS DE EERSTE WERELDOORLOG 31 juli 1914: ten oorlog! Op vrijdag 31 juli 1914 staat Gits in rep en roer: de algemene mobilisatie wordt afgekondigd. Alle jongemannen die in aanmerking komen voor
Nadere informatieINGELMUNSTER TIJDENS DE EERSTE WERELDOORLOG
INGELMUNSTER TIJDENS DE EERSTE WERELDOORLOG 31 juli 1914: ten oorlog! Op 31 juli 1914 staat de gemeente in rep en roer: het is oorlog! Overal wordt erover gepraat. De volgende dag al moeten de dienstplichtigen
Nadere informatieL ang geleden zag de Achterhoek er. De geschiedenis van Doetinchem, Wehl en Gaanderen
Vuurstenen werktuigen steentijd [Stadsmuseum] L ang geleden zag de Achterhoek er heel anders uit dan tegenwoordig. Er waren uitgestrekte heidevelden, moerassen en veel bossen. Kortom, een ruig en onherbergzaam
Nadere informatieOEKENE TIJDENS DE EERSTE WERELDOORLOG
OEKENE TIJDENS DE EERSTE WERELDOORLOG Voor de oorlog de kerk van Oekene voor de Eerste Wereldoorlog 31 juli 1914: ten oorlog! Op 31 juli 1914 staat het dorp in rep en roer: het is oorlog! Overal wordt
Nadere informatieCaravanCultuurCourant 7 Een greep uit de bezienswaardigheden die we onderweg verzamelden
CaravanCultuurCourant 7 Een greep uit de bezienswaardigheden die we onderweg verzamelden Druk op Ctrl-L, doorbladeren met pijltjestoets en eruit met Esc Vijf stuks Vijf stuks Erik Fraikin & Rian van der
Nadere informatieTijdvak I. 31 oktober 2013 8: 30-10:00.
1 SCHOOLONDERZOEK Tijdvak I GESCHIEDENIS 31 oktober 2013 8: 30-10:00. Dit onderzoek bestaat uit 38 vragen. Bij dit onderzoek behoort een antwoordblad. Beantwoord de antwoorden uitsluitend op het antwoordblad.
Nadere informatieToeristen in Nederland
Toeristen in Nederland Het is bijna zomer. Veel Nederlanders gaan lekker op vakantie naar het buitenland. Maar er komen ook heel veel buitenlandse toeristen naar Nederland. Hoeveel zijn dat er eigenlijk?
Nadere informatieDe Geschiedenis Op 28 Oktober in 1237 werd een nederzetting gesticht met de naam Berlijn in het toen genaamde Pruisen. Op dezelfde datum werd ook in de buurt Cölin opgericht. In 1307 werden deze nederzettingen
Nadere informatieKACHTEM TIJDENS DE EERSTE WERELDOORLOG
KACHTEM TIJDENS DE EERSTE WERELDOORLOG Voor de oorlog De kerk van Kachtem, toen alles nog rustig was. 31 juli 1914: ten oorlog! Op 31 juli 1914 staat het dorp in rep en roer: het is oorlog! Overal wordt
Nadere informatieLesbrieven WOI. 100 jaar Groote Oorlog
Lesbrieven WOI 100 jaar Groote Oorlog De Ginter gemeenten 1 Gistel 2 Oudenburg 3 Ichtegem 4 Torhout 5 Zedelgem 6 Koekelare 7 Kortemark 2 Kortemark tijdens de Eerste Wereldoorlog Kortemark vóór de oorlog
Nadere informatieMOORSLEDE TIJDENS DE EERSTE WERELDOORLOG
MOORSLEDE TIJDENS DE EERSTE WERELDOORLOG Voor de oorlog MO_03 Moeders met lange rokken en schorten. Meisjes en jongens met zwarte kousen, sommige op klompen. Het lijkt gezellig op straat. Geen auto s...
Nadere informatieDE GEWENNING AAN HET KONINKRIJK
DE GEWENNING AAN HET KONINKRIJK DE GEWENNING AAN HET KONINKRIJK - De integratie van Limburg in het Koninkrijk der Nederlanden, 1815 1867 - M.G.H. DERKS, MEd Op het omslag: -De gebruikte tekstkleuren van
Nadere informatieSTADEN TIJDENS DE EERSTE WERELDOORLOG
STADEN TIJDENS DE EERSTE WERELDOORLOG Staden voor de oorlog STA_07 De Speyhoek in Staden, voor de oorlog. Iedereen komt naar buiten voor de fotograaf. Moeders met lange rokken en grote schorten, vaders
Nadere informatieEijsden. Economische activiteit
Eijsden Eijsden Eijsden is met ruim 8000 inwoners de grootste kern van de Limburgse gemeente Eijsden-Margraten. Deze fusiegemeente, die in 2011 ontstond, bestaat verder uit 14 andere kernen, en 25 gehuchten
Nadere informatieTweede wereldoorlog-1 vmbo12
Auteur Laatst gewijzigd Licentie Webadres VO-content 17 august 2018 CC Naamsvermelding-GelijkDelen 4.0 Internationale licentie https://maken.wikiwijs.nl/62175 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs van
Nadere informatieTweede Wereldoorlog-1 vmbo12
Auteur Laatst gewijzigd Licentie Webadres VO-content 19 juni 2017 CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie https://maken.wikiwijs.nl/62175 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs van Kennisnet.
Nadere informatieArras. De Champs-Élysées
Utrecht, de Domstad Neeltje Jans Arras Kasseien in Noord-Frankrijk De Champs-Élysées Alpe d Huez Gâteau à la broche Utrecht, de Domstad De Tour de France start in 2015 in Utrecht. Utrecht wordt ook wel
Nadere informatieCultuurhistorische verkenning Zandwijksingel Woerden. Datum 2 mei 2011
Cultuurhistorische verkenning Zandwijksingel Woerden Datum 2 mei 2011 Colofon Projectnaam Cultuurhistorische verkenning Zandwijksingel Woerden Auteur Willem de Bruin Datum 2 mei 2011 1. Inleiding 1.1
Nadere informatieIn Münster volg je een route met behulp van een routebeschrijving en een plattegrond.
Naam: Klas: Fotozoektocht Opdracht In Münster volg je een route met behulp van een routebeschrijving en een plattegrond. In deze werkbladen vind je vragen en fotofragmenten. Ook heb je een los blad gekregen
Nadere informatieLetland. Geschiedenis In 2012 is het zuidelijke deel gemoderniseerd over 26 kilometer.
De autoceļš is een galvenā ceļš in Letland. De weg vormt een oost-westroute in noordoostelijke richting in het noordoosten van het land. De weg takt een kilometer of 35 buiten de hoofdstad Rīga af van
Nadere informatieen nog andere straten moest nog worden aangelegd.
In de Belle Epoque had de Brabantstraat en de Brabantdam. De Brabantstraat liep van de Vogelmarkt tot aan het François Laurentplein. Deze straat is een van de oudste van Gent want werd reeds vermeld in
Nadere informatieHerdenking Capitulaties Wageningen
SPEECH SYMPOSIUM 5 MEI 2009 60 jaar NAVO Clemens Cornielje Voorzitter Nationaal Comité Herdenking Capitulaties Wageningen Dames en heren, De détente tussen oost en west was ook in Gelderland voelbaar.
Nadere informatieJullie groepje gaat onderzoek doen naar de Catharinakerk bij jullie in het dorp. Deze kerk staat bovenop de westelijke wierde.
namen 1 a OPDRACHTKAART ULRUM - ONDERZOEK Catharinakerk Jullie groepje gaat onderzoek doen naar de Catharinakerk bij jullie in het dorp. Deze kerk staat bovenop de westelijke wierde. Op deze kaart staan
Nadere informatieEindexamen geschiedenis en staatsinrichting vmbo gl/tl 2005 - II
Meerkeuzevragen Schrijf alleen de hoofdletter van het goede antwoord op. DE KOUDE OORLOG + NEDERLAND EN DE VERENIGDE STATEN NA DE TWEEDE WERELDOORLOG Gebruik bron 1. 1p 1 De bron maakt duidelijk dat de
Nadere informatieSpreekbeurten.info Spreekbeurten en Werkstukken http://spreekbeurten.info
De Chinese Muur 1. Voorwoord. 2. Wat is de Chinese Muur? 3. Waar ligt de Chinese Muur? 4. Waarom bouwden de Chinezen de Chinese Muur? 5. Hoe bouwden de Chinezen de Chinese Muur? 6. Hoe lang en hoe groot
Nadere informatieWerkblad Introductie. 1. WAT GEBEURT HIER? Hieronder staan beelden uit de film. Maak er zelf korte bijschriften bij.
Werkblad Introductie 1. WAT GEBEURT HIER? Hieronder staan beelden uit de film. Maak er zelf korte bijschriften bij. 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 2. PETJE OP, PETJE AF: WAAR OF NIET? Zijn de volgende zinnen
Nadere informatieDe klassieke tijdlijn
De klassieke tijdlijn In de lessen geschiedenis heb je waarschijnlijk al gehoord over de tijdlijnen, of de historische periodes en waarschijnlijk ook over exacte datums zoals 476. In dit documentje kom
Nadere informatieDe Romeinen. Wie waren de Romeinen?
De Romeinen Wie waren de Romeinen? Lang voor de Romeinen naar ons land kwamen, woonden ze in een kleine staat rond de stad Rome. Vanaf 500 voor Christus begonnen de Romeinen met gebiedsuitbreiding. Als
Nadere informatieTijd van burgers en stoommachines 1800 1900. 8.3 Nationalisme en Duitse eenwording.
Onderzoeksvraag: Hoe zorgden nationalistische gevoelens ervoor dat de Duitstalige gebieden één staat werden? Kenmerkende aspect: De opkomst van de politiek maatschappelijke stromingen nationalisme, liberalisme,
Nadere informatieBIJLAGE 2 LESBRIEF BEZOEK DE KERK!
EDE VROEGER EN NU Erfgoedleerlijn Ede BIJLAGE 2 LESBRIEF BEZOEK DE KERK! voor groep 5 t/m 8 EDE VROEGER EN NU Erfgoedleerlijn Ede MONUMENTEN bezoek de kerk Lesbrief Tijdens je bezoek aan de kerk onderzoek
Nadere informatieTASTBARE TIJD, LEIDSCHE RIJN
TASTBARE TIJD, LEIDSCHE RIJN WERKBLAD Tijdlaag tot 1000 Thema: verdwenen rivieren en de Limes 1. Ligt landgoed De Haar binnen het projectgebied? o ja o nee 2. Wat is zavel? 3. Zet de woorden zand, zavel
Nadere informatie"Kapelletje op de Hei" 1 van 6 WIJ RIEPEN DE HEER AAN IN ONZE NOOD EN HIJ VERLOSTE ONS VAN ONZE ANGSTEN
"Kapelletje op de Hei" 1 van 6 "Kapelletje op de Hei" a/d Broekweg Waarom is het kapelletje gebouwd? De bevrijding van Nederland begon 17 september 1944 met de operatie Market Garden:. Middels grote luchtlandingen
Nadere informatieVOORADVIES BESTEMMINGSPLANPROCEDURE
VOORADVIES BESTEMMINGSPLANPROCEDURE Zaaknr. : 2015EAR0009 Zaakomschrijving : CPO Lindevoort Rekken Specialisme : Cultuurhistorie (excl. Archeologie) Behandeld door : Roy Oostendorp Datum : 7 oktober 2015
Nadere informatieJullie groepje gaat onderzoek doen naar de Grote of Sint Maartenkerk bij jullie in het dorp. Deze kerk staat bovenop de terp.
namen 1 a OPDRACHTKAART HALLUM - ONDERZOEK Sint Maartenkerk Jullie groepje gaat onderzoek doen naar de Grote of Sint Maartenkerk bij jullie in het dorp. Deze kerk staat bovenop de terp. Op deze kaart staan
Nadere informatieDINGEN DIE JE MOET WETEN
50 Maar wat gebeurde er precies? Welke landen en mensen waren belangrijk? Dit boek staat vol met weetjes, landkaarten en foto s over een tragische periode in de wereldgeschiedenis. JIM ELDRIDGE ISBN 978
Nadere informatieSpreekbeurten.info Spreekbeurten en Werkstukken http://spreekbeurten.info
Paspoort Ik houd mijn spreekbeurt over paspoorten. Sommige van jullie zijn vast wel eens naar het gemeentehuis geweest om met jullie vader of moeder een paspoort te halen. Ik moest ook een keer mee en
Nadere informatieEen uitgave van Eifel vakanties thema vakanties in de Eifel
Een uitgave van Eifel vakanties thema vakanties in de Eifel Eifel thema vakanties Pad door de Middeleeuwen Eifel Thema Vakanties Haal meer uit uw vakantie! Wie zijn wij en wat bieden wij u? Wij zijn het
Nadere informatie6 Daagse Battlefieldtour Oradour sur Glane, tankmuseum Saumur en de Loirestreek.
6 Daagse Battlefieldtour Oradour sur Glane, tankmuseum Saumur en de Loirestreek. Geachte reiziger, - zaterdag 5 t/m donderdag 10 oktober 2019 - We hebben weer een najaarsreis op het programma staan voor
Nadere informatieToelichting beelden tijdbalk Argus Clou Geschiedenis groep 7
Toelichting beelden tijdbalk Argus Clou Geschiedenis groep 7 Hierbij treft u een toelichting aan bij de beelden die in de tijdbalk van Argus Clou Geschiedenis groep 7 zijn opgenomen. Inhoud Thema 1 Boze
Nadere informatieKaart van 1755 van de Keizersen. Lievenspoort. St lievenspoort. Brusselsepoort. Oud Scheldeken. Heuvelpoort. St Pietersdorp.
Brusselsepoortstraat johan@sint-pietersdorp.be D7 Brusselsepoort St lievenspoort Kaart van 1755 van de Keizersen Sint- Lievenspoort Oud Scheldeken Heuvelpoort St Pietersdorp Spaans kasteel Kaart van 1799
Nadere informatieKastelen in Nederland
Kastelen in Nederland J In ons land staan veel kastelen. Meer dan honderd. De meeste van die kastelen staan in het water. Bijvoorbeeld midden in een meer of een heel grote vijver. Als er geen water was,
Nadere informatieNaam: FLORIS DE VIJFDE
Naam: FLORIS DE VIJFDE Floris V leefde van 1256 tot 1296. Hij was een graaf, een edelman. Nederland zag er in de tijd van Floris V heel anders uit dan nu. Er woonden weinig mensen. Verschillende edelen
Nadere informatieSamenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 5 De Romeinen
Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 5 De Ro Samenvatting door S. 1180 woorden 29 maart 2016 6,4 11 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Sprekend verleden Hoofdstuk 5 De Ro Paragraaf 1 t/m 7 1 Van dorp
Nadere informatieDag van het Kasteel 2012
Dag van het Kasteel 2012 wandelen rond Zeeuwse kastelen en buitenplaatsen Schouwen-Duiveland Slot Moermond, Renesse Zuid-Beveland De Hellenburg, Baarland Walcheren Westhove, Oostkapelle Zeeuws-Vlaanderen
Nadere informatieOOSTNIEUWKERKE TIJDENS DE EERSTE WERELDOORLOG
OOSTNIEUWKERKE TIJDENS DE EERSTE WERELDOORLOG Voor de oorlog OOS_02 Oostnieuwkerke, zo n 100 jaar geleden. De mensen komen uit hun huizen om te kijken naar de fotograaf. 31 juli 1914: ten oorlog! Op 31
Nadere informatie5 t/m 10 oktober - Oradour & Saumur
5 t/m 10 oktober - Oradour & Saumur 6 daagse battlefield tour Oradour sur Glane, tankmuseum Saumur en de Loirestreek Een unieke reis naar midden-frankrijk. Ons eerste reisdoel is een uitgebreid bezoek
Nadere informatieB1 Hoofddorp pagina 1
B1 Hoofddorp pagina 1 Inhoud 1. Inleiding 2. Geschiedenis 3. Ontwikkeling 4. Bezienswaardigheden 1. Inleiding Hoofddorp is een stad in de provincie Noord-Holland en de hoofdplaats van de gemeente Haarlemmermeer.
Nadere informatieEMELGEM TIJDENS DE EERSTE WERELDOORLOG
EMELGEM TIJDENS DE EERSTE WERELDOORLOG 31 juli 1914: ten oorlog! Op 31 juli 1914 staat het dorp in rep en roer: het is oorlog! Iedereen komt op straat en praat erover. De jonge mannen worden opgeroepen
Nadere informatieeen zee van tijd een zee van tijd Er worden heel veel kinderen geboren. Werkblad 22 Ω Na 1945 Ω Les 1: Dertig jaar verschil Naam:
Werkblad Ω Na 945 Ω Les : Dertig jaar verschil In de Tweede Wereldoorlog is er veel vernield in Nederland. Na de oorlog is er Na de Tweede Wereldoorlog geen geld meer om het land op te bouwen. De Verenigde
Nadere informatieDe ligging van Rome De Tiber als aanvoerroute en bedreiging
De ligging van Rome De Tiber als aanvoerroute en bedreiging Rome is gesticht aan de rivier de Tiber. Dit is een traagstromende rivier, althans in de zomer. In tijden van regen kan het waterpeil in de rivier
Nadere informatieStad en Land hv onderbouw WERKBLAD
kenmerken Stad en Land hv onderbouw WERKBLAD Opdracht 1 Bekijk de foto. Wat zie je? Schrijf je eerste indruk op: Streep nu door wat NIET van toepassing is op deze foto: platteland stad nieuw oud centrum
Nadere informatieSamenvatting Geschiedenis De Tweede Wereldoorlog
Samenvatting Geschiedenis De Tweede Wereldoorlog Samenvatting door Cas 1253 woorden 2 april 2018 0 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Inleiding. Waarom ik voor dit onderwerp heb gekozen. Ik heb voor dit
Nadere informatieWERKBOEK. Lest we Forget
1 WERKBOEK Lest we Forget 2 Lest we Forget Dit is een uitgave van de stichting Aircraft Recovery Groep 1940-1945 Contact: Secretaris Stichting A.R.G. 1940-1945, Dorpsstraat 204H, 1566 AT Assendelft. Website:
Nadere informatieHoofdstuk 7. Overig landbezit
Hoofdstuk 7 Overig landbezit 163 Behalve de Corenweertsche Rijsweert en de Kievitsham, hebben vele leden van de familie de Gier ander onroerend goed bezeten, zoals blijkt uit het parenteel. In sommige
Nadere informatieRondwandeling Köpfchen ❿ 76
Rondwandeling Köpfchen ❿ 76 Rondwandeling Köpfchen ❿ 77 Grenzen en cyclopen Deze route loopt rond het oude grensstation Köpfchen, dat zo genoemd is omdat het op een heuveltje op de weg van Aken naar de
Nadere informatieDe val van de Berlijnse muur
Thema: Van A tot Z Geschiedenis Tijd van televisie en computer Koude oorlog Moeilijkheid: *** Tijdsduur: ** Juf Nelly De val van de Berlijnse muur Doel: Na deze opdracht weet je waarom de Berlijnse muur
Nadere informatieChina. - De geschiedenis en cultuur van Peking -
Pagina 1 Groep 8 Colofon China - De geschiedenis en cultuur van Peking - Leerling - informatie Inleiding In deze les gaan wij het hebben over de Chinese stad Peking. We kijken met elkaar naar een stukje
Nadere informatieNaam: EEN BRUG TE VER De Slag om Arnhem
Naam: EEN BRUG TE VER De Slag om Arnhem A Bridge too Far is een film over de meest tragische blunder van de Tweede Wereldoorlog en vertelt heel precies over een groot plan. Dat plan kostte meer Geallieerden
Nadere informatiedeeultûrele grens de natuurlijke grens onafhankelijk de open grens de $~aatkundi "" ~...de 't-aalg(ens Kijkles Hoofdstuk 8 Les 1
Kijkles Hoofdstuk 8 Les 1 Grenzen verdwijnen De schutting in jouw tuin is de grens tussen jouw tuin en die van de buren. Tussen woonwijken, gemeenten, provincies en landen zijn ook grenzen. Die grenzen
Nadere informatieLICHTERVELDE TIJDENS DE EERSTE WERELDOORLOG
LICHTERVELDE TIJDENS DE EERSTE WERELDOORLOG Voor de oorlog LI_07 Er is veel volk op de dorpsplaats samengekomen en overal hangen vlaggen. Niemand is aan het werken. Het is waarschijnlijk zondag, en mooi
Nadere informatieWereldoorlog 2: naar het einde van de oorlog (les 06 6des) Geschiedenis 6MEVO-6EM-6EI-6IW VTI Kontich
Wereldoorlog 2: naar het einde van de oorlog (les 06 6des) Geschiedenis 6MEVO-6EM-6EI-6IW --- www.degeschiedenisles.com --- VTI Kontich => Na El Alamein, Stalingrad en Midway werden de Asmogendheden (Duitsland,
Nadere informatieinhoud blz. 1. Een wereld vol letters 2. Letters 3. Plaatjes lezen 4. Het pictogram 5. Van plaatje naar teken 6. Letters en klanken
Letters Letters inhoud blz. 1. Een wereld vol letters 3 2. Letters 4 3. Plaatjes lezen 5 4. Het pictogram 6 5. Van plaatje naar teken 7 6. Letters en klanken 8 7. Overal letters 9 8. Rome 10 9. Vreemde
Nadere informatieCataloniëenstraat St Niklaasstraat, Bennesteeg. Gent 22a. afgebroken. De verdwenen Kromsteeg
Cataloniëenstraat St Niklaasstraat, Bennesteeg Gent 22a afgebroken De verdwenen Kromsteeg Hoek Cataloniestraat met de Veldstraat heden en verleden www.sint-pietersdorp.be Kaart van 1825 rond de St Niklaaskerk
Nadere informatieKorte geschiedenis van de parochie
Korte geschiedenis van de parochie Het dorp Schin op Geul is zeer oud. Onder de naam Schina komt het reeds voor in het oudste gedenkboek der abdij van de H.Remigius te Reims, dat omstreeks 847 werd opgesteld.
Nadere informatieLesbrief MAASVLAKTE 2 OPDRACHT 1 - TOPOGRAFIE EN AARDRIJKSKUNDE
Lesbrief Onderbouw voortgezet onderwijs - VMBO MAASVLAKTE 2 De haven van Rotterdam wordt te klein, omdat we steeds meer goederen bestellen uit verre landen. Daarom komt er een nieuw stuk haven: Maasvlakte
Nadere informatieGeschied- en Heemkundige Kring vzw PEPIJN@LANDEN
Geschied- en Heemkundige Kring vzw PEPIJN@LANDEN Secretariaat/Documentatiecentrum: Bezoekerscentrum Rufferdinge Molenberg 4 3400 Landen Tel. 011 88 34 68 Fax 011 83 27 62 info@ghklanden.be www.ghklanden.be
Nadere informatieCollectie archeologie Laatst aangepast zondag 23 maart 2008 00:33. De Steentijd
De Steentijd Het HVR museum beschikt over een uitgebreide steentijdcollectie waarvan een representatief gedeelte permanent wordt tentoongesteld. De collecties zijn gevormd uit schenkingen en bruiklenen
Nadere informatieObservatiefiche zaal 1
Observatiefiche zaal 1 Monument Wat is de titel van de zaal? Je kunt dit op het monument vinden. Kijk naar het monument. Wat zie je? (Welke vorm heeft het? Wat stelt het voor? Benoem het monument met één
Nadere informatie1 Belangrijk in deze periode
1 Belangrijk in deze periode In 1945 eindigt de Tweede Wereldoorlog (1940-1945). Duitsland wil, onder leiding van Adolf Hitler, Europa veroveren. Na vijf jaar strijd en 55 miljoen doden geeft Duitsland
Nadere informatieStrategieles Verbanden (Relaties en verwijswoorden) niveau A
Strategieles Verbanden (Relaties en verwijswoorden) niveau A Wat doe je in deze les? Bij Nieuwsbegrip lees je altijd een tekst met het stappenplan. Je gaat vaak op zoek naar verbanden in een tekst. Wat
Nadere informatieDe kerktoren was voor een aantal fotografen meermaals de interessantste plek om het dorp
Lenzen door de luiken De kerktoren was voor een aantal fotografen meermaals de interessantste plek om het dorp vanuit de dichtste hemel te bekijken. Door de hoge luiken fotografeerden ze in de vier windrichtingen.
Nadere informatieHeemschut Zuid-Holland 19 objecten in Boskoop.
Heemschut Zuid-Holland Aanleiding. De Provinciale Commissie van Heemschut in Zuid-Holland heeft een lijst met 19 objecten opgesteld die naar haar mening bescherming verdienen als Gemeentelijk Monument
Nadere informatieSpreekbeurt informatie over de gymschoen
Spreekbeurt informatie over de gymschoen Vooraf: Je kunt deze informatie gebruiken als onderdeel van jouw spreekbeurt. Een tips is om de delen tekst in jouw taal te herschrijven. Je kunt ook de gehele
Nadere informatieTracébesluit. N50 Ens-Emmeloord. Conventionele Explosieven (CE n) Datum 20 maart 2014
Tracébesluit N50 Ens-Emmeloord Conventionele Explosieven (CE n) Datum Status definitief Colofon Referentienummer RW1929-28/14-005-909 Uitgegeven door Rijkswaterstaat Midden-Nederland Informatie Telefoon
Nadere informatieReisverslag Heidelberg 2016 Deel 7 (2 augustus 2016) [1]
Gepubliceerd op Willem-Jan van der Zanden (http://www.wjvanderzanden.nl) Home > Reisverslag Heidelberg 2016 Deel 7 (2 augustus 2016) Reisverslag Heidelberg 2016 Deel 7 (2 augustus 2016) [1] Door wjvanderzanden[2]op
Nadere informatieLimburg tussen staf en troon 1000 jaar graafschap Loon. les 1: Wie waren de graven van Loon
Limburg tussen staf en troon 1000 jaar graafschap Loon les 1: Wie waren de graven van Loon Na deze les kan je de geschiedenis van het graafschap Loon aanduiden op je tijdbalk; kan je informatie opzoeken
Nadere informatieLesbrief Van Papa, voor Sammie
Lesbrief Van Papa, voor Sammie 1 Inhoudsopgave Inleiding 3 Introductie 4 Tweede Wereldoorlog 5 Concentratiekamp 6 Stripverhaal (opdracht) 8 Collage maken (opdracht) 9 Colofon 10 2 Inleiding Voor u ligt
Nadere informatiePraktische opdracht Aardrijkskunde Kaart analyse
Praktische opdracht Aardrijkskunde Kaart anal Praktische-opdracht door een scholier 1710 woorden 23 september 2004 4 3 keer beoordeeld Vak Aardrijkskunde Inleiding Met deze opdracht leer je omgaan met
Nadere informatieProject lj1 Adaptability
Project lj1 Adaptability 2015-2016 Auteur Laatst gewijzigd Licentie Webadres Mens en Maatschappij GG 23 februari 2016 CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie https://maken.wikiwijs.nl/72423
Nadere informatieProject lj1 Adaptability
Project lj1 Adaptability 2015-2016 Auteur Laatst gewijzigd Licentie Webadres Mens en Maatschappij GG 23 februari 2016 CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie https://maken.wikiwijs.nl/72423
Nadere informatieX BASISLES LESBRIEF ONDERBOUW VOORTGEZET ONDERWIJS - VMBO - GESCHIEDENIS ANTWOORDEN OPDRACHTEN MAASVLAKTE 2
X BASISLES LESBRIEF ONDERBOUW VOORTGEZET ONDERWIJS - VMBO - GESCHIEDENIS ANTWOORDEN MAASVLAKTE 2 X De haven van Rotterdam x werd te klein, omdat we steeds meer goederen bestellen uit verre landen. Daarom
Nadere informatieProject lj1 Adaptability
Auteur Mens en Maatschappij GG Laatst gewijzigd 23 February 2016 Licentie CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie Webadres http://maken.wikiwijs.nl/72423 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs
Nadere informatieDe Beeldbankquiz WESTHOEK verbeeldt - receptie
De Beeldbankquiz Donderdag 13 maart 2014 - WESTHOEK verbeeldt - receptie Enkele afspraken 14 vragen Telkens 1 mogelijk antwoord 1 schiftingsvraag 'WESTHOEK verbeeldt'- receptie - 13 maart 2014 2 De Beeldbankquiz
Nadere informatieGESCHIEDENIS SO3 TV
GESCHIEDENIS SO3 TV 2 2014-2015 Dit schoolexamen bestaat uit 42 vragen. Bij meerkeuze vragen antwoorden met hoofdletter schrijven. Geef niet meer antwoorden dan er worden gevraagd. Als er bijvoorbeeld
Nadere informatie8.3 Nationalisme en Duitse eenwording. Onderzoeksvraag: Hoe zorgden nationalistische gevoelens ervoor dat de Duitstalige gebieden één staat werden?
17-9-2017 Onderzoeksvraag: Hoe zorgden nationalistische gevoelens ervoor dat de Duitstalige gebieden één staat werden? Kenmerkende aspect: De opkomst van de politiek-maatschappelijke stromingen nationalisme,
Nadere informatieKoningsstraat 20. Brussel
Koningsstraat 20 Brussel De Koningsstraat nr. 20 is gelegen in de nabijheid van het Koninklijk Paleis en het Parlement in Brussel. Hier zijn de Directie en enkele afdelingen van de bank gevestigd en op
Nadere informatieROESELARE TIJDENS DE EERSTE WERELDOORLOG
ROESELARE TIJDENS DE EERSTE WERELDOORLOG Kort voor de oorlog RO_03 Zo zag de Grote Markt er uit, kort voor de oorlog. - Wat zie je links vooraan in beeld? *Tip: als je de foto van de website haalt, dan
Nadere informatieExamenkatern :Sociale zekerheid en verzorgingsstaat in Nederland
Seizoen: 2016-2017 Vak: Geschiedenis Klas: 3 Afdeling: Mavo Herkansingen/inhalen: Tijdens de herkansingen kunnen de SE s van een trimester herkanst en/of ingehaald worden. Echter een ingehaald SE kan niet
Nadere informatieChina. - De geschiedenis en cultuur van Peking -
Pagina 1 Groep 8 Colofon China - De geschiedenis en cultuur van Peking - Leerling - informatie Inleiding In deze les gaan wij het hebben over de Chinese stad Peking. We kijken met elkaar naar een stukje
Nadere informatieTU Delft Rmit Afstudeeropdracht 2010/2011 Kasteel Gemert, De nieuwe KMA. Titelblad
Titelblad Vanaf april 2010 staat het kasteel van Gemert leeg. De laatste bewoners waren enkele paters die het grootste deel van hun leven in het buiteland hun geloof hadden onderwezen. Wegens hun leeftijd
Nadere informatieInleiding. Monumenten, symbolen en iconen Kindermonumentendag in Midden-Delfland Symbolen in deze tijd
Monumenten, symbolen en iconen Kindermonumentendag in Midden-Delfland 2016 Lesbrief voor de groepen 7 van de basisscholen in Midden-Delfland Deze les is de voorbereiding voor de Kindermonumentendag op
Nadere informatie