Inhoudstafel. Nationaal Noodplan Elektriciteitspanne van Grote Omvang DEEL I: INLEIDING... 2 DEEL II: ALGEMENE ORGANISATIE... 10

Transcriptie

1

2 Inhoudstafel Nationaal Noodplan Elektriciteitspanne van Grote Omvang DEEL I: INLEIDING INLEIDING Algemeen Doel van het nationaal noodplan Wettelijk kader Basisbegrippen Toepassingsveld van dit voorliggende plan... 7 DEEL II: ALGEMENE ORGANISATIE VERANTWOORDELIJKHEDEN EN BEVOEGDHEDEN Federale overheden Gewesten en Gemeenschappen De provinciegouverneurs Gemeentelijke overheden Andere instellingen Internationale organisaties NAVO Bedrijven COMMUNICATIE TUSSEN DE PARTNERS Notificatie Notificatieplicht van de transmissienetbeheerder Notificatiewijzen Notificatieschema Opvolging, vooralarmering en alarmering Opvolging Vooralarmering Alarmering Alarmeringsschema Communicatie tussen het federale en het lokale niveau Notificatie en verspreiding van de informatie naar het buitenland Inzake het elektrisch systeem Inzake het beheer van de noodsituatie Voor assistentie : zie ook punten 2.6. en ALGEMENE ORGANISATIE Algemene structuur van de organisatie van het noodplan Algemene organisatiestructuur van het intern noodplan op de site Algemene organisatie van de verantwoordelijkheden Voorzitter van de beleidscel De verantwoordelijke CCP van de transmissienetbeheerder Verdeling van de verantwoordelijkheden Opschaling of directe afkondiging van de federale fase Afkondigingscriteria federale fase Structuur en federale organisatie Het Nationaal Crisiscentrum... 29

3 4.6.2 EVALUATIECEL BELEIDSCEL INFORMATIECEL SOCIO-ECONOMISCHE CEL Crisiscoördinatie en -beheer op het niveau van elk van de betrokken partners De betrokken departementen Andere instellingen Lokale coördinatie van de hulpverlening Bijzondere gevallen ZONES Noodplanningszones Interventiezones INFORMATIE AAN DE BEVOLKING BESCHERMINGSMAATREGELEN Bescherming van het interventiepersoneel Bescherming van het interventiepersoneel bij interventies in de buurt van hoogspanningsinfrastructuur: Bescherming van de bevolking Maatregelen betreffende de bevoorrading van het land in waren en producten van eerste noodwendigheid Maatregelen ten aanzien van de voedselketen Maatregelen bij elektriciteitsschaarste OPVORDERINGEN Door de Minister van Binnenlandse Zaken Door de minister bevoegd inzake elektronische communicatie Door de ministers bevoegd voor Economie en Energie Door de gouverneurs HULP UIT HET BUITENLAND OPHEFFEN VAN DE NOODSITUATIE DEEL III: IMPLEMENTATIE EN OPVOLGING Opleiding en oefening Initiële opleiding Bijscholing Oefeningen Evaluatie en te trekken lessen Voorafgaande informatie DEEL IV: BIJLAGEN Bijlage I: Crisisstructuur Elia Bijlage II: notificatieformulier Elia Pagina 1 van 57

4 DEEL I: INLEIDING 1 INLEIDING 1.1 Algemeen Het Nationaal Noodplan Elektriciteitspanne van Grote Omvang heeft als voornaamste doelstelling het organiseren van een antwoordstructuur op de crisisgebeurtenissen en situaties voortkomend uit een stroompanne van grote omvang die een coördinatie en / of beheer op nationaal niveau vereisen 1. Dit plan organiseert de federale fase van het crisisbeheer Doel van het nationaal noodplan De beschikbaarheid van elektriciteit vormt voor onze samenleving een vanzelfsprekendheid. Een vermaasd transport- en distributienet transporteert de elektriciteit tot in de kleinste hoekjes van het land. Door de grote mate van betrouwbaarheid en de schijnbaar ongelimiteerde toegankelijkheid van elektriciteit, zijn steeds meer aspecten van ons maatschappelijk leven voor hun functioneren afhankelijk geworden van deze energievorm. De maatschappelijke penetratie van elektriciteit als energiebron neemt dergelijke proporties aan, en gaat verder in stijgende lijn, dat haar beschikbaarheid een noodzakelijke voorwaarde vormt voor het socio-economisch functioneren van België. Deze algemene afhankelijkheid en het vertrouwen in haar beschikbaarheid, maakt onze samenleving dan ook bijzonder kwetsbaar voor een plotse, grootschalige en langdurige elektriciteitsuitval. Aangezien elektriciteit, in tegenstelling tot andere energiebronnen, niet in grote hoeveelheden opgeslagen kan worden, kan een plotse uitval bovendien niet opgevangen worden door het aanspreken van op voorhand aangelegde strategische voorraden. 1 Zoals beschreven in het Koninklijk Besluit van 31 januari 2003 tot vaststelling van het noodplan voor de crisisgebeurtenissen en -situaties die een coördinatie of een beheer op nationaal vlak vereisen (B.S., 21/02/2003) 2 Het Koninklijk Besluit van 16 februari 2006 betreffende de nood- en interventieplannen (B.S., 15/03/2006) omschrijft de drie fasen van beleids- en operationele coördinatie: de gemeentelijke fase, die betrekking heeft op de interventie van de hulpdiensten wanneer de omvang van de noodsituatie een beheer ervan door de burgemeester vereist de provinciale fase, die betrekking heeft op de interventie van de verschillende hulpdiensten o ofwel wanneer de omvang van de noodsituatie een beheer ervan door de gouverneurs vereist; o ofwel wanneer de directe gevolgen van de noodsituatie het grondgebied van de gemeente overschrijden de federale fase, die betrekking heeft op het beheer van een noodsituatie wanneer deze beantwoordt aan één van de bedoelde criteria in artikel 4.1 van het Koninklijk Besluit van 31 januari 2003 tot vaststelling van het noodplan voor de crisisgebeurtenissen en -situaties die een coördinatie of een beheer op nationaal niveau vereisen. 2

5 Een grootschalige en langdurige uitval van de elektriciteitsvoorziening dreigt niet enkel belangrijke gebruiksmiddelen zoals telefonie en internet te verstoren, maar eveneens het goed functioneren van vitale diensten zoals de gezondheidszorg, de hulpverlening en de drinkwatervoorziening aan te tasten. De grote maatschappelijke impact en de impact op het functioneren van de overheidsdiensten die een grootschalige en langdurige elektriciteitspanne zou veroorzaken, verantwoorden het opstellen van een bijzonder nationaal noodplan ter voorbereiding van het beheer van een dergelijke noodsituatie. Dit noodplan heeft tot doel de coördinatie van de maatregelen te verzekeren die genomen moeten worden door de bevoegde overheden om: 1) het herstel van de elektriciteitsbevoorrading te faciliteren; 2) de negatieve gevolgen van de uitval van de vitale infrastructuur en diensten zo veel mogelijk op te vangen en te beperken. Dit document is bedoeld als leidraad voor de te volgen procedures en de te nemen beschermingsmaatregelen, wanneer daartoe de noodzaak zich voordoet. Het beschrijft de opdrachten die de verschillende organismen en diensten, ieder binnen hun wettelijke en reglementaire bevoegdheid, in voorkomend geval, dienen uit te voeren. Dit plan is echter maar het begin van een heel proces. Elk departement kan dit document gebruiken als basis voor de operationele aspecten van het crisisbeheer binnen de bevoegdheden van het desbetreffende departement. Dit plan coördineert de aanpak van betrokken departementen en diensten op het vlak van antwoordstructuur, niet op het vlak van preventie. Ongeacht of het gaat om een evolutief of plots proces van afkondiging van de federale fase van nationale coördinatie en beheer, maakt dit plan het mogelijk in te staan voor: de vooralarmering de alarmering van de betrokken diensten en autoriteiten de evaluatie van de situatie het nemen van gegronde beslissingen de coördinatie van de aan te wenden middelen de informatie aan de bevolking de contacten met het buitenland, evenals met de internationale organisaties waaronder de Europese instanties het opvolgen van genomen maatregelen het opheffen van de noodsituatie 3

6 Dit plan organiseert enkel het beheer in de federale fase van een noodsituatie voortkomend uit een elektriciteitspanne van grote omvang. Het heeft niet als doel het risico te verminderen, noch een oplossing te bieden voor de verschillende problemen die zich tijdens een dergelijke noodsituatie kunnen voordoen of aandienen. Ongeacht het bestaan van dit plan, blijft elk departement of elke dienst verantwoordelijk voor de risico-inschatting, voor het daaruit volgende preventieve beleid en voor het voorbereiden van reactieve maatregelen binnen de sectoren die vallen onder hun bevoegdheid. Het nationaal noodplan ontneemt de overheden en diensten bevoegd voor de elektriciteitsbevoorrading dan ook geenszins hun verantwoordelijkheid om de bevoorradingszekerheid te garanderen en, in het geval van schaarste, de nodige maatregelen te treffen ten einde de maatschappelijke gevolgen van de schaarste zoveel als mogelijk te beperken Wettelijk kader Dit noodplan werd opgesteld in overeenstemming met de bestaande wetgeving inzake noodplanning en crisisbeheer, met name 15 MEI Wet betreffende de Civiele Veiligheid FEBRUARI Koninklijk besluit betreffende de nood- en interventieplannen. 31 JANUARI Koninklijk besluit tot vaststelling van het noodplan voor de crisisgebeurtenissen en situaties die een coördinatie of een beheer op nationaal niveau vereisen. Het nationaal noodplan elektriciteitspanne van grote omvang opereert binnen het wettelijk kader die de Belgische elektriciteitsmarkt organiseert, met name: 13 JULI RICHTLIJN 2009/72/EG van het Europees Parlement en de Raad betreffende gemeenschappelijke regels voor de interne markt voor elektriciteit en tot intrekking van Richtlijn 2003/54/EG 3 JUNI Ministerieel besluit tot vaststelling van het afschakelplan van het transmissienet van elektriciteit. 26 JUNI Richtlijn 2003/54/EG van het Europees Parlement en de Raad betreffende gemeenschappelijke regels voor de interne markt voor elektriciteit en houdende intrekking van Richtlijn 96/92/EG 3 Zoals bepaald in het Ministerieel Besluit tot vaststelling van het afschakelplan van het transmissienet van elektriciteit van 3 juni Tot de inwerkingtreding van de artikelen van de wet van 15 mei 2007, blijven de bepalingen uit de wet betreffende de civiele bescherming van 31 december 1963 van toepassing. 4

7 19 DECEMBER Koninklijk besluit houdende een technisch reglement voor het beheer van het transmissienet van elektriciteit en de toegang ertoe. 29 APRIL Wet betreffende de organisatie van de elektriciteitsmarkt. 19 DECEMBER Richtlijn 96/92/EG van het Europees Parlement en de Raad betreffende gemeenschappelijke regels voor de interne markt voor elektriciteit. 1.4 Basisbegrippen Afnemer: Een natuurlijk persoon of rechtspersoon die beschikt over een aansluiting op het elektriciteitsnet (distributie- of transmissienet). Afschakelplan: Het afschakelplan omvat de maatregelen betreffende het wijzigen en afschakelen van afnamen van het transmissienet in het geval van een noodsituatie met als doel het waarborgen van de veiligheid, de betrouwbaarheid en de efficiëntie van het net. Deze maatregelen worden toegepast door de transmissienetbeheerder en, indien zulks wordt opgelegd krachtens de gewestelijke regelgeving, door alle netbeheerders waarvan de netten binnen de regelzone rechtstreeks of onrechtstreeks met het transmissienet verbonden zijn. Het afschakelplan vormt een onderdeel van de Reddingscode 5. Black-out: Een black-out treedt op wanneer het Belgisch elektriciteitsnet geconfronteerd wordt met een verlies aan belasting, waardoor het hele hoogspanningsnet of delen ervan zonder spanning komen te staan. Een black-out zal het toepassen van de heropbouwcode door de transmissienetbeheerder noodzaken. In het kader van de alarmeringsprocedure tussen Elia en het Nationaal Crisiscentrum wordt 2000MW aan belastingsverlies als ijkpunt genomen om te kunnen spreken van black-out. Distributienetbeheerder: De distributienetbeheerders hebben als taak het distributienet voor elektriciteit te beheren en ervoor te zorgen dat de energie tot bij de residentiële en professionele gebruikers komt. Het beheer van het distributienet houdt zowel de uitbating, het onderhoud, de uitbreiding als de verbetering van het distributienet in. Het distributienet van elektriciteit is het geheel van verbindingen met een nominale spanning gelijk aan of lager dan 70 kv en de daarmee verbonden hulpinstallaties. Bepaalde onderdelen van deze distributienetten kunnen door de transmissienetbeheerder worden beheerd, maar het overgrote deel van deze netten worden door specifieke distributienetbeheerders uitgebaat. Daar waar de transmissienetbeheerder in heel België actief is en daartoe over een nationaal monopolie beschikken, zijn de distributienetbeheerders actief in kleinere geografisch afgebakende gebieden en beschikken ze over een monopolie voor deze specifieke gebieden. 5 Zoals beschreven in artikel 312 van het Koninklijk Besluit houdende een technisch reglement voor het beheer van het transmissienet van elektriciteit en de toegang ertoe van 19 december 2002 en artikel 2 van het Ministerieel besluit tot vaststelling van het afschakelplan van het transmissienet van elektriciteit van 3 juni

8 Elektrisch systeem: Het elektrisch systeem is het geheel van de uitrusting dat alle gekoppelde netten, alle aansluitingsinstallaties en alle installaties van de op deze netten aangesloten gebruikers omvat. Frequentie: De eenheid van frequentie is hertz (Hz). De frequentie van een wisselstroom is het aantal perioden per seconde. Wisselspanning is een periodieke elektrische spanning die met een bepaalde frequentie wisselt tussen positieve en negatieve spanning. De elektrische energie die in Europa wordt geleverd door het elektriciteitsnet heeft een frequentie van 50 hertz. Heropbouwcode: De heropbouwcode legt onder meer de operationele procedures vast die toepasselijk zijn op de toegangsverantwoordelijken, op de netgebruikers en op de andere netbeheerders, wanneer het geheel of een deel van het elektrisch systeem heropgebouwd moet worden 6. Kilovolt (kv): Volt is de eenheid van elektrische spanning of het potentiaalverschil tussen beide polen. Een kilovolt is gelijk aan 10 3 volt, dat is 1000 volt. Megawatt (MW): Watt is de eenheid van vermogen. Een Megawatt is gelijk aan 10 6 watt, dat is watt. N-1: N-1 heeft betrekking op de uitbating van het transmissienet waarbij het principe gehanteerd wordt dat een enkelvoudig incident geen gevolgen mag hebben op de elektriciteitsbevoorrading. We spreken van een N-1 incidenten wanneer één belangrijk element van het net buiten dienst is. De regel van N-1 voorziet dat de elektriciteitsbevoorrading door dit enkelvoudig incident niet verstoort zal worden. Reddingscode: De reddingscode bepaalt onder meer de operationele procedures die toepasselijk zijn voor de toegangsverantwoordelijken, de netgebruikers en de andere netbeheerders ten einde in de mate van het mogelijke de veiligheid, de betrouwbaarheid en de efficiëntie van het net te waarborgen 7. Regelzone: de zone waarbinnen de transmissienetbeheerder het permanent evenwicht tussen de vraag en het aanbod van elektriciteit controleert, rekening houdend met de uitwisselingen van actief vermogen tussen de regelzones. Transmissienet: Het transmissienet verzekert de interconnectie met de buurlanden en vervoert binnen België de stroom van de producent naar de distributienetbeheerders en de industriële grootverbruikers. 6 Zoals beschreven in artikel 314 van het Koninklijk besluit houdende een technisch reglement voor het beheer van het transmissienet van elektriciteit en de toegang ertoe van 19 december Zoals beschreven in artikel 312 van het Koninklijk besluit houdende een technisch reglement voor het beheer van het transmissienet van elektriciteit en de toegang ertoe van 19 december

9 Het transmissienet bestaat uit hoogspanningsinfrastructuur zoals bovengrondse hoogspanningslijnen en masten, ondergrondse hoogspanningskabels en hoogspanningsstations. Transmissienetbeheerder: De transmissienetbeheerder beheert het transmissienet en is verantwoordelijk voor de transmissie van elektriciteit. Om deze taken te kunnen vervullen is de transmissienetbeheerder ook verantwoordelijk voor het systeembeheer, waarbij zij de bevoegde entiteit is voor het verlenen van de toegang tot het net, het opvolgen van de stromen en het de klok rond beheren van het evenwicht tussen productie en verbruik. De transmissienetbeheerder is in België en in de meeste Europese landen actief over het hele nationale grondgebied en treedt op als nationale monopolist. Schaarste: Schaarste treedt op wanneer er gedurende een aanzienlijke, min of meer voorspelbare, termijn er onvoldoende productie of transportcapaciteit voorhanden is om te voldoen aan de vraag in het Belgisch net of in bepaalde delen hiervan en dat niet gecompenseerd kan worden via de reguliere productie en noodproductiemogelijkheden Toepassingsveld van dit voorliggende plan Sinds de liberalisering zijn er vier verschillende soorten commerciële spelers actief op de Belgische elektriciteitsmarkt: 1. de producenten; 2. de transmissienetbeheerder; 3. de distributienetbeheerders; 4. de leveranciers van elektriciteit. Grosso modo bestaan er twee mogelijke oorzaken voor een verstoring van de elektriciteitsbevoorrading: storingen die voortkomen uit schade aan de infrastructuur (netwerk of productie); storingen op niveau van de uitbating van het elektrische systeem (frequentie, spanning, ) De eerste categorie betreft storingen waarbij er schade is aan de infrastructuur zodat ofwel er onvoldoende elektriciteit geproduceerd kan worden ofwel dat de elektriciteit niet langer tot bij de afnemers getransporteerd kan worden. 8 Zoals beschreven in artikel 2 van het Ministerieel besluit tot vaststelling van het afschakelplan van het transmissienet van elektriciteit van 3 juni

10 De tweede categorie betreft storingen inzake het functioneren van het elektrisch systeem. Meer bepaald evenwichtsproblemen tussen productie en verbruik. Dit kan zich voordoen zowel op Belgisch (bijvoorbeeld naar aanvang van de toepassing van het afschakelplan) als op Europees niveau (bijvoorbeeld frequentiestoring). Wanneer het elektrische systeem niet stabiel is na één evenement kan instabiliteit van het elektrisch systeem uiteindelijk leiden tot een situatie waarbij een lawine-effect optreedt, met mogelijks een black-out tot gevolg. Ter duiding kan verwezen worden naar het incident dat zich op 4 november 2006 in Duitsland voordeed. Het afsluiten van een hoogspanningslijn boven de rivier Ems om een cruiseschip door te laten en een slechte afstemming tussen twee betrokken transmissienetbeheerders creëerde een kettingreactie die het Europese elektriciteitsnetwerk opsplitste in 3 delen. Dankzij het activeren van de afschakelplannen in verschillende West- Europese landen, waardoor onder meer grote delen van België gedurende een half uur zonder stroom kwamen te zitten, werd ternauwernood een black-out van West-Europa vermeden. Ongeacht of de oorzaak van de storing nationaal of internationaal is of zich situeert op het niveau van het transmissienet of van de elektriciteitsproductie, wordt dit plan, in de federale fase, toegepast bij een elektriciteitspanne: (1) met een belastingsverlies in een geconcentreerde zone 250 MW en die naar inschatting van de netbeheerder een verwachte duur heeft 8 uur of (2) bij afkondiging van fase E3 van het intern noodplan van Elia ten gevolge van een black-out of (3) waarvan de gevolgen van dien aard zijn dat één of meerdere criteria voor de afkondiging van de federale fase, zoals beschreven in het KB van 31 januari 2003, vervuld zijn (zie 3.4. opstartingscriteria federale fase ), met name: - de aan te wenden middelen overschrijden de middelen waarover een provinciegouverneur beschikt in het kader van zijn coördinatieopdracht; - bedreiging van of aanwezigheid van talrijke slachtoffers (gewonden, doden); - plots voorkomen van of dreigend gevaar voor grote impact op de omgeving of de voedselketen; - inbreuken of dreigend gevaar voor inbreuken op de vitale belangen van de natie of op de essentiële behoeften van de bevolking; - noodzaak tot inwerkingstelling en coördinatie van verschillende ministeriële departementen of federale instellingen; - noodzaak tot een algemene informatie aan de bevolking. 8

11 Dit plan is in eerste instantie niet van toepassing bij stroompannes die zich situeren op het niveau van het distributienet. De coördinatie van noodsituaties voortkomend uit stroompannes die zich situeren binnen het distributienet gebeurt op het niveau van de burgemeester of de gouverneur. Dit sluit echter niet uit dat de provinciale overheden, indien nodig, een beroep kunnen doen op de federale overheid om een federale ondersteuning of coördinatie te verzekeren (zie 4.4. opschaling of directe afkondiging van de federale fase en BELEIDSCEL ). Dit plan dient aangevuld te worden met: - Bijzondere nood- en interventieplannen op provinciaal niveau. De provinciale bijzondere nood- en interventieplannen dienen zowel het provinciaal beheer van een elektriciteitspanne als de implementatie van de federale fase te organiseren. Aanvullend op de bepalingen uit artikel 27 van het Koninklijk Besluit van 16 februari 2006 betreffende de nood- en interventieplannen, worden in deze nood- en interventieplannen minimaal de volgende elementen opgenomen: 1) De modaliteiten van notificatie, alarmering, fase afkondiging, opschaling en crisisbeheer in het geval van een noodsituatie die voortkomt uit een elektriciteitspanne op het niveau van het distributienet. 2) Een inventaris van de middelen waarover de gouverneur beschikt om tijdens een langdurige elektriciteitspanne het crisisbeheer in de provinciale fase te organiseren. Hiertoe behoren minimaal de middelen van het provinciaal crisiscentrum en de procedures gericht op het garanderen van haar werking in geval van een elektriciteitspanne en de middelen en procedures voor het garanderen van de communicatie met de burgemeesters. 3) Een inventaris van de middelen en procedures voor de communicatie aan de bevolking, in overeenstemming met de bepalingen weergegeven in punt 6 van dit plan. 4) Een inventaris van de sites vanwaar de brandstofbevoorrading voor de interventiediensten georganiseerd kan worden. 5) Een inventaris van de instellingen (publiek en privaat) waar mobiele noodstroomgeneratoren beschikbaar zijn en welke instellingen of organisaties ingezet kunnen worden voor hun installatie 9. - Operationele procedures eigen aan elke cel. - Monodisciplinaire interventieplannen. 9 Aangezien in het geval van een grootschalige en langdurige elektriciteitspanne het beheer van de noodsituatie zich vooral zal richten op het beheer van de socio-economische consequenties en de exacte aard en locatie van deze consequenties moeilijk op voorhand te voorspellen zijn, is het niet verplicht om in de vernoemde provinciale bijzondere nood- en interventieplannen de mogelijke plaatsen van de Cp-Ops en de aanduiding van de discipline die de functie van Dir-CP-Ops uitoefent op te nemen. 9

12 DEEL II: ALGEMENE ORGANISATIE 2 VERANTWOORDELIJKHEDEN EN BEVOEGDHEDEN 2.1 Federale overheden Elke federale minister is verantwoordelijk voor het verzekeren van de continuïteit van diensten die onder zijn bevoegdheid vallen, inclusief tijdens het beheer van een noodsituatie. Eerste Minister De eerste Minister dirigeert en coördineert de acties van de overheid. De vier hoofdtaken van de eerste Minister zijn: de regering leiden en de ministerraad voorzitten, de regering vertegenwoordigen tegenover de belangrijkste instellingen, de regering vertegenwoordigen in het kader van internationale partnerschappen van het land en instaan voor de contacten met de niet-gouvernementele organisaties. Bovendien zit hij het Ministerieel Comité voor inlichting en veiligheid voor, dat het algemeen beleid ter zake omschrijft. Hij bepaalt de prioriteiten en coördineert de activiteiten van de Algemene Dienst Inlichting en Veiligheid en van de Veiligheid van de Staat. Dit comité kan eveneens beleidsrichtlijnen opstellen op het vlak van bescherming van geclassificeerde inlichtingen. Minister van Binnenlandse Zaken Zonder afbreuk te doen aan de voorrechten van de eerste Minister, coördineert de Minister van Binnenlandse Zaken al de maatregelen die nodig zijn om dit plan toe te passen. Die bevoegdheid valt onder de wet van 15 mei 2007 (B.S. 31/07/2007) betreffende de civiele veiligheid en het Koninklijk Besluit van 31 januari 2003 (B.S. 21/02/2003) tot vaststelling van het noodplan voor de crisisgebeurtenissen en - situaties die een coördinatie of een beheer op nationaal vlak vereisen 10. De Minister van Binnenlandse Zaken kan alle burgerlijke en militaire middelen mobiliseren en inzetten om de noodsituatie te beheersen of te beperken (wet van 31 december 1963, B.S., 16/01/1964) 11. Als federale overheid van algemene bestuurlijke politie, kan de Minister van Binnenlandse Zaken alle nodige maatregelen van bestuurlijke politie voorschrijven. Meer bepaald oefent de Minister van Binnenlandse Zaken samen met de provinciegouverneurs de bevoegdheden van de burgemeester of van de gemeentelijke instellingen in subsidiaire orde uit wanneer deze, al dan niet vrijwillig, hun verantwoordelijkheden niet nakomen, wanneer de verstoring van de openbare orde zich uitstrekt over het grondgebied van verscheidene gemeenten of wanneer ook al is de gebeurtenis of de situatie slechts in 10 Tot de inwerkingtreding van de artikelen van de wet van 15 mei 2007, blijven de bepalingen uit de wet betreffende de civiele bescherming van 31 december 1963 van toepassing. 11 In overeenstemming met artikel 181 van de wet van 15 mei 2007 met betrekking tot de civiele veiligheid, eens dit artikel in werking is getreden. 10

13 een enkele gemeente gelokaliseerd het algemeen belang hun tussenkomst vereist (art. 11 van de wet op het politieambt). Daarnaast heeft de Minister van Binnenlandse Zaken ook een belangrijke eigen verantwoordelijkheid op het vlak van bescherming van personen en goederen. De Minister van Binnenlandse Zaken of zijn afgevaardigde is ertoe gemachtigd om het vooralarm en het alarm op te starten met als doel de inwerkingstelling van dit nationaal noodplan. De Minister van Binnenlandse Zaken, overeenkomstig artikel 2 van het Koninklijk Besluit van 2 april 1965 houdende vaststelling van de modaliteiten tot inrichting van de dringende geneeskundige hulpverlening en houdende aanwijzing van de gemeenten als centra van het eenvormig oproepstelsel (B.S., 12/05/1965), staat in voor de organisatie en de goede werking van het eenvormig oproepstelstel. Minister van Mobiliteit De Minister van Mobiliteit draagt de verantwoordelijkheid voor de mobiliteit en de leefbaarheid van het verkeer (weg-, spoor-, water- en luchtverkeer). Het verkeer dient voor iedereen betrouwbaar te zijn en de negatieve gevolgen ervan moeten worden beperkt. Die verantwoordelijkheid valt uiteen in vier opdrachten: veiligheid; duurzaamheid; basismobiliteit; beter beheer in de relatie burger-overheid. Onder veiligheid wordt zowel de veiligheid van het verkeer over weg, op zee en in de lucht begrepen, als de beveiliging van transporten tegen agressie en terroristische aanslagen. De minister waakt over de continuïteit van het vervoer van personen en goederen en dit in alle veiligheid. Minister van Defensie Dankzij de bevoegdheden die aan de strijdkrachten zijn toegekend ter voorbereiding van hun opdrachten, waaronder de verantwoordelijkheid voor de operaties in antwoord op crisissen, zijn de strijdkrachten in staat om sommige taken ten dienste van onze maatschappij uit te voeren. Het betreft dan taken die niet in hoofdzaak tot het leger behoren, maar die het leger kan vervullen in bepaalde uitzonderlijke gevallen, wanneer blijkt dat de burgerlijke middelen onvoldoende zijn. Minister van Buitenlandse Zaken De Minister van Buitenlandse Zaken verzamelt alle in het buitenland beschikbare informatie voor wat betreft buitenlandse slachtoffers en de internationale implicaties van de noodsituatie. Hij is direct verantwoordelijk voor het verzamelen en verspreiden van informatie voor de ongevallen die buiten België zijn gebeurd en die een impact kunnen hebben hetzij voor het Belgisch grondgebied, hetzij op Belgische onderdanen in het buitenland. 11

14 In het geval van een noodsituatie in België verzorgt hij de link met de Belgische, buitenlandse en internationale diplomatieke instanties teneinde de diplomatieke informatie-uitwisseling met onze buitenlandse en internationale partners te verzekeren. Minister van Telecommunicatie De minister tot wiens bevoegdheid telecommunicatie en ICT behoort, waakt, overeenkomstig de wet betreffende de telecommunicatie (B.S. 20/06/2005), over de organisatie, de werking, de integriteit en veiligheid van de openbare netwerken voor elektronische communicatie. Minister van Energie De minister tot wiens bevoegdheid Energie behoort, waakt over de continuïteit van de energiebevoorrading. Minister van Economische Zaken De minister tot wiens bevoegdheid Economische Zaken behoort, ziet er op toe dat de vitale economische activiteiten van de natie in de mate van het mogelijke behouden blijven (KB van 27 juli 1950 houdende bepaling van de te bevredigen levensbehoeften voor de uitvoering van de wet van 19 augustus 1948). Minister van Volksgezondheid De minister die de volksgezondheid onder zijn bevoegdheid heeft, organiseert en kijkt toe op de goede werking van de diensten voor dringende medische hulpverlening (wet van 7 juli 1964). Teneinde deze taken te kunnen uitvoeren verzekert hij de samenwerking tussen zijn diensten en de andere actoren actief binnen het domein van de dringende medische hulpverlening, waaronder het Rode Kruis. Volgens het Koninklijk Besluit van 23 mei 2001 (B.S. 29/05/2001) is de FOD Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedselketen en Leefmilieu bevoegd voor: beleidsvoorbereiding en -uitvoering betreffende volksgezondheid; beleidsvoorbereiding en -uitvoering betreffende de voedselveiligheid en de vrijwaring van de volksgezondheid en het leefmilieu; medische expertise. In de bijzonderheid van een verstoorde elektriciteitsbevoorrading waakt hij over de continuïteit van de dringende medische hulpverlening. Minister van Justitie 12

15 De Minister van Justitie is verantwoordelijk voor een adequate ondersteunende rol op gerechtelijk vlak om te komen tot een toegankelijk en efficiënt gerechtelijk apparaat. Hierbij is de Minister van Justitie verantwoordelijk voor de organisatie van de straffen en vrijheidsberovende maatregelen. De Minister van Justitie is verantwoordelijk voor de penitentiaire inrichtingen. Daarbij waarborgt hij de bescherming van de samenleving, het personeel van de penitentiaire inrichtingen en de gedetineerden. Inzake terrorisme: De minister is bevoegd voor het strafrechterlijk beleid. Hij bereidt de richtlijnen voor die de basis vormen van een globale en coherente gerechtelijke benadering inzake terrorisme. Minister van Financiën De Minister van Financiën is verantwoordelijk voor het beheer van de financiële aspecten van België en van de Belgische staat. Mocht het nodig blijken, dan is de Minister van Financiën bevoegd om tijdelijk de controles aan de grenzen opnieuw in te stellen. 2.2 Gewesten en Gemeenschappen De bijzondere wet van 8 augustus 1980 tot hervorming der instellingen, en de latere wijzigingen ervan, regionaliseert de aangelegenheden bedoeld in artikel 107quater van de Grondwet, waaronder het drink- en afvalwaterbeleid. Het nemen van maatregelen of het verzekeren van de continuïteit binnen de drinkwater- en afvalwatersector, behoort tot de bevoegdheid van de gewestelijke ministers onder wie het beleidsdomein waterbeheer ressorteert. De gemeenschappen zijn belast met de preventiezorg. De preventie- en detectiemaatregelen voor besmettelijke ziektes die het gevolg kunnen zijn van overstromingen, overstort, gecontamineerd leidingwater of andere omstandigheden van onhygiënische aard, vallen onder de verantwoordelijkheid van de gewestelijke gezondheidsinspecteurs, die bij een epidemie contact kunnen opnemen met het Directoraat-Generaal Basisgezondheidszorg en Crisisbeheer van de FOD Volksgezondheid. Het crisisbeheer inzake volksgezondheid valt onder de bevoegdheid van de federale Minister van Volksgezondheid. Afhankelijk van de situatie kunnen andere gewestelijke ministers en gemeenschapsministers voor hun respectievelijke bevoegdheidsdomeinen bij het crisisbeheer betrokken worden. 2.3 De provinciegouverneurs 13

16 Artikel 128 van de provinciewet stelt dat de gouverneur in de provincie zorgt voor het handhaven van de openbare orde, te weten de openbare rust, veiligheid en gezondheid. Daartoe kan hij alle dienstige maatregelen nemen om de openbare orde te herstellen. Krachtens artikel 2ter van de wet van 31 december 1963 betreffende de civiele bescherming en krachtens artikel 9 3 van de wet van 15 mei 2007 betreffende de civiele veiligheid is de gouverneur verantwoordelijk om het provinciaal nood- en interventieplan op te stellen, zoals omschreven bij artikel 27 van het Koninklijk Besluit van 16 februari 2006 betreffende de nood- en interventieplannen en wordt hij krachtens punt 1.4. van dit nationaal noodplan gevraagd een bijzonder nood- en interventieplan op te stellen voor het risico van een elektriciteitspanne. De rol van de gouverneurs bestaat erin om, met de activering van de provinciale crisiscentra, de implementatie te waarborgen van de beslissingen die op federaal niveau genomen werden. De gouverneurs waarborgen de beleidscoördinatie in hun provincie, overeenkomstig met de door de minister van Binnenlandse zaken gegeven instructies. De betrokken gouverneur is er eveneens mee belast om de minister bij te staan die bevoegd is voor de informatie aan de bevolking, overeenkomstig de beschikkingen van het Koninklijk Besluit van 16 februari In samenwerking met de burgemeesters is hij bijvoorbeeld belast met het overbrengen van informatie betreffende de beschermingsmaatregelen die de betrokken personen moeten nemen. 2.4 Gemeentelijke overheden In overeenstemming met artikel 135, 2, van de nieuwe gemeentewet (NGW), hebben de gemeenten tot taak om ten behoeve van hun inwoners te voorzien in een goede politie, met name over de zindelijkheid, de gezondheid, de veiligheid en de rust op openbare wegen en plaatsen en in openbare gebouwen. Voor zover de aangelegenheid niet aan de gemeentelijke bevoegdheid onttrokken is, nemen de gemeenteraad (art. 119 en 199bis NGW) en de burgemeester (art. 133 tot 134quater NGW) daartoe de nodige politiemaatregelen. Artikel 2ter van de wet van 31 december 1963 betreffende de civiele bescherming en artikel 9 4 van de wet van 15 mei 2007 betreffende de civiele veiligheid leggen de burgemeesters op om een algemeen nood- en interventieplan op te stellen dat de te nemen maatregelen en de organisatie van de hulpverlening beschrijft in geval van een noodsituatie. Na aanvaarding door de gemeenteraad worden de gemeentelijke nood- en interventieplannen voor hulpverlening ter goedkeuring voorgelegd aan de provinciegouverneur of de gouverneur van het Administratief Arrondissement Brussel-hoofdstad. Op basis van zijn evaluatie van de risico s op zijn grondgebied, in het kader van dit plan te verstaan de 14

17 risico s gelieerd aan een elektriciteitspanne, kan de burgemeester eveneens een bijzonder nood- en interventieplan opstellen op basis van het Koninklijk Besluit van 16 februari 2006 betreffende de nood- en interventieplannen. Behoudens de maatregelen die de gouverneur al heeft genomen, zal ook de burgemeester meewerken aan de uitvoering van de federale beslissingen. Tenzij de omstandigheden een direct contact met het Nationaal Crisiscentrum vereisen, ontvangt de burgemeester zijn beleidsinformatie via de gouverneur. 2.5 Andere instellingen FAVV Het Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen is opgericht bij de wet van 4 februari 2000 en onder de verantwoordelijkheid van de federale Minister van landbouw geplaatst. Het agentschap is belast met de controle, het onderzoek en de keuring van de voedselproducten en hun grondstoffen in alle stadia van de voedselketen. Federaal parket Het federaal parket is belast met : de uitoefening van de strafvordering; de coördinatie van de strafvordering; het vergemakkelijken van de internationale samenwerking op gerechtelijk vlak. Hoewel de bevoegdheid niet uitsluitend onder het federaal parket valt, zal het in het merendeel van de gevallen toch de federale procureur zijn die verantwoordelijk is voor het opsporen en vervolgen van terroristische inbreuken en voor de strafvordering. De federale procureur is bevoegd voor het gehele grondgebied van het land. Veiligheid van de Staat (VS) De bevoegdheden van de Veiligheid van de Staat worden omschreven als de opsporing, de analyse en het gebruik van de inlichtingen betreffende alle activiteiten (spionage, terrorisme, extremisme, proliferatie, schadelijke sektarische organisaties, criminele organisaties, inmenging) die bijvoorbeeld de interne en externe veiligheid van de staat, zijn wetenschappelijk en economisch potentieel, het voortbestaan van de democratische en grondwettelijke orde en de internationale betrekkingen bedreigen. De VS valt onder de bevoegdheid van de Minister van Justitie. (Wet van 30 november 1998 houdende regeling van de inlichtingen- en veiligheidsdienst, B.S., 18 december 1998). Algemene Dienst Inlichtingen en Veiligheid (ADIV) De bevoegdheden van de ADIV worden omschreven als het inwinnen, analyseren en verwerken van inlichtingen die betrekking hebben op elke activiteit die de onschendbaarheid van het nationaal 15

18 grondgebied, de militaire defensieplannen, de vervulling van de opdrachten van de strijdkrachten, of de belangen van het Ministerie van Defensie, bedreigt of zou kunnen bedreigen. De ADIV valt onder de bevoegdheid van de Minister van Defensie. (Wet van 30 november 1998 houdende regeling van de inlichtingen- en veiligheidsdienst, B.S., 18 december 1998). Coördinatieorgaan voor de dreigingsanalyse (OCAD) Het OCAD is een permanente instelling die ermee belast is om inlichtingen van de pertinente diensten in te zamelen, te analyseren en te evalueren voor maatregelen van de bestuurlijke en gerechtelijke politie inzake de terroristische dreigingen of daden tegen België of tegen Belgische onderdanen of tegen Belgische belangen in het buitenland. Het OCAD valt onder de bevoegdheid van de Ministers van Justitie en van Binnenlandse Zaken. Koninklijk Meteorologisch Instituut (KMI) Het KMI is belast met het verzamelen van informatie van waarnemingen, de analyse van atmosferische omstandigheden en uiteraard de hiermee samenhangende weersvoorspellingen. 2.6 Internationale organisaties MIC (Monitoring and Information Center) Europees informatie-uitwisselingsmechanisme van de Europese Commissie, Directie Leefmilieu, Eenheid Civiele Bescherming 12. NAVO EADRCC staat voor Euro Atlantisch Coördinatiecentrum voor rampenbestrijding. Het werd in 1998 opgericht als centraal punt voor de 46 landen van de Euro Atlantische Partnerschapsraad (EAPC) in de coördinatie van de hulpverlening bij natuurlijke of technologische catastrofes die zich in de geografische zone van de EAPC voordoen. De oprichting werd op 29 mei 1998 bekrachtigd door de Ministers van Buitenlandse Zaken van de EAPC. Bij elektriciteitspanne die de opstarting van het plan tot gevolg hebben, is het EADRCC hoofdzakelijk belast met: het informeren van de Secretaris-Generaal van de Noord - Atlantische Verdragsorganisatie (NAVO) over het ontstaan van de catastrofe en over de eventuele Belgische vraag naar internationale bijstand; het coördineren van de respons voor die catastrofe, mocht ons land dat vragen. 12 Onder punt 9 HULP UIT HET BUITENLAND wordt meer uitleg gegeven over de functie van het MIC binnen dit noodplan. 16

19 Coreso Coreso is een coördinatiecentrum die advies en ondersteuning verleent aan verscheidene transmissienetbeheerders: ELIA (België), RTE (Frankrijk), TERNA (Italië), National Grid (Groot- Brittannië), 50Hz (Duitsland). Ze vervult deze opdracht onder meer door het leveren van voorspellingen en simulaties over de stabiliteit en veiligheid van de door deze landen gevormde transmissiezone. European Network of Transmission System Operators for Electricity (ENTSO-e) ENTSO-e is een vereniging van 42 onderling verbonden netbeheerders uit 34 Europese landen. Het ENTSO-e richt zich op de uitbouw van een geïnterconnecteerd veilig en betrouwbaar pan-europees transmissienetwerk. De aangesloten netbeheerders zijn onderworpen aan gemeenschappelijke technische en operationele procedures. 2.7 Bedrijven Elia Elia System Operator is een naamloze vennootschap die een publiek beroep doet of gedaan heeft op het spaarwezen met maatschappelijke zetel Keizerslaan 20, 1000 Brussel. Elia is de Belgische transmissienetbeheerder. Elia bezit alle Belgische netinfrastructuur van 150 tot 380 kv en nagenoeg 94% van de netinfrastructuur van 30 tot 70 kv. Het net van Elia vormt een belangrijke tussenschakel in het geïnterconnecteerde en synchrone ENTSO-e net. De kernactiviteiten van Elia zijn: infrastructuurbeheer: het onderhoud en de ontwikkeling van het net, alsook de aansluiting van elektrische installaties op het net. systeembeheer: het verlenen van toegang tot het net op een vlotte, objectieve en transparante wijze, de levering van alle diensten voor de transmissie van elektriciteit, het opvolgen van de stromen op het net 24/7 alsook het bewaken van het evenwicht tussen verbruik en productie van elektriciteit. marktfacilitator: het ontwikkelen van initiatieven om de werking van de elektriciteitsmarkt te verbeteren. Krachtens het koninklijk besluit houdende een technisch reglement voor het beheer van het transmissienet van elektriciteit en de toegang ertoe van 19 december 2002, is de transmissienetbeheerder bevoegd alle handelingen te stellen die hij nodig acht om de gevolgen voor de veiligheid, de betrouwbaarheid en de efficiëntie van het net te verhelpen die zich voordoen ten gevolge 17

20 van een noodsituatie waaraan de netbeheerder of het net het hoofd biedt. Hiertoe stelt Elia de reddingscode en de heropbouwcode op. 3 COMMUNICATIE TUSSEN DE PARTNERS 3.1 Notificatie Notificatieplicht van de transmissienetbeheerder Hoewel er verschillende actoren betrokken zijn bij de Belgische elektriciteitsbevoorrading is het de Belgische transmissienetbeheerder Elia die de notificatie uitstuurt van (dreigingen tot) incidenten die een invloed kunnen hebben op de elektriciteitsbevoorrading via het Belgische transmissienet van zodra deze (dreigingen tot) incidenten aanleiding geven tot een activatie van haar intern noodplan. Meerbepaald notificeert Elia het Nationaal Crisiscentrum bij elke fase-afkondiging van haar intern noodplan, zoals bepaald in punt 4.2. van dit plan. Bij elke notificatie van het Nationaal Crisiscentrum voegt de transmissienetbeheerder systematisch en zo snel als mogelijk de volgende informatie toe: 1) De incidentele oorzaak die aan de basis ligt van de afkondiging van de betreffende fase van het intern noodplan (aard van het incident of de dreiging). 2) De huidige staat van het Belgisch elektrisch systeem, meerbepaald: Is er een verhoogd risico op een verstoring van de elektriciteitsbevoorrading? Is er schaarste of een dreiging tot schaarste in de elektriciteitsbevoorrading? Indien er sprake is van schaarste of een dreiging tot schaarste: - de hoeveelheid belasting in risico (MW); - de geografische situering en reikwijdte; - de verwachte duur / frequentie van het onevenwicht; Is er op het Belgisch territorium een onderbreking van de bevoorrading via het transmissienet? Indien er sprake is van een onderbreking: - de hoeveelheid van het totale spanningsverlies (MW); - de geografische situering en reikwijdte van de panne(s); - de verwachte duur van de panne(s) Notificatiewijzen De initiële notificatie door Elia gebeurt zo snel als mogelijk telefonisch aan het Nationaal Crisiscentrum, overeenkomstig de bepalingen weergegeven in punt van dit plan. 18

21 Een schriftelijke bevestiging van de notificatie gebeurt door overdracht door de transmissienetbeheerder van een formulier zoals weergegeven in bijlage II van dit noodplan. Bij elke notificatie van Elia aan het Nationaal Crisiscentrum zoals beschreven in punt van dit plan, is het Nationaal Crisiscentrum verantwoordelijk voor de informering hiervan aan: de ministers bevoegd voor Binnenlandse Zaken en Energie; de gouverneurs; de disciplines 1 tot en met 4 (100/112 centrales, FOD Volksgezondheid, DAO van de Federale Politie, Civiele Bescherming en Ministerie van Defensie); de publieke instellingen bevoegd voor sectoren waarvan een verstoorde werking ten gevolge van een elektriciteitspanne een grote maatschappelijke impact zou hebben (het Vlaamse, Waalse en Brussel Hoofdstedelijk gewest, de FOD Economie, KMO, Middenstand en Energie, de FOD Mobiliteit en Vervoer, de FOD Justitie en het BIPT) Notificatieschema 3.2 Opvolging, vooralarmering en alarmering 19

22 Een notificatie van het Nationaal Crisiscentrum door de Belgische transmissienetbeheerder kan leiden tot drie soorten acties van het Nationaal Crisiscentrum: 1. Opvolging 2. Vooralarmering 3. Alarmering De actie die het Nationaal Crisiscentrum neemt in navolging van de notificatie door Elia, is steeds gebaseerd op een analyse door de voorzitter van de beleidscel van het incident of de dreiging, haar gevolgen op het vlak van de elektriciteitsbevoorrading en de verwachte evolutie van de situatie Opvolging Bij een opvolging van de situatie neemt het Nationaal Crisiscentrum notie van de notificatie door Elia, verzamelt het indien nodig bijkomende informatie en houdt het zich op de hoogte van de evolutie van de situatie. Een opvolging door het Nationaal Crisiscentrum in navolging van een notificatie door Elia, impliceert dat het incident of de dreiging die aan de oorsprong van de notificatie ligt, de afkondiging van de federale fase van dit plan niet noodzaakt, noch dat verwacht wordt dat de evolutie van de situatie een afkondiging van de federale fase op korte termijn zal noodzaken. Indien de evolutie van de situatie dit vereist kan het Nationaal Crisiscentrum steeds bijkomende maatregelen nemen of, na een beslissing door de voorzitter van de beleidscel, overgaan tot de afkondiging van het vooralarm of alarm Vooralarmering Het vooralarm van de federale fase stemt overeen met een noodsituatie of met gebeurtenissen die waarschijnlijk het voorwerp zullen zijn van een coördinatie vanuit de federale fase, maar die, in hun aanvangsstadium, geen coördinatie of beheer op nationaal vlak vereisen. De evolutie ervan is echter zodanig dat er reden kan zijn om een alarm federale fase zoals beschreven in dit plan te overwegen. Het vooralarm stemt overeen met een waakzaamheid- en wachtfase (of een stand-by-fase) van de leden van de evaluatiecel, de beleidscel, de informatiecel en de socio-economische cel. Dit betekent dat deze personen moeten worden verwittigd van een mogelijke terugroeping in functie. Het Nationaal Crisiscentrum zal dit doen voor de contactpunten van de evaluatiecel, de beleidscel, de informatiecel en de socio-economische cel. Bij de afkondiging van het vooralarm notificeert het Nationaal Crisiscentrum deze beslissing eveneens aan Elia, de gouverneurs en de oproepcentra 100/

23 De beslissing tot de afkondiging van het vooralarm wordt genomen door de Minister van Binnenlandse Zaken of diens afgevaardigde. Indien de situatie dit vereist, waarschuwt het Nationaal Crisiscentrum de Minister van Binnenlandse Zaken onmiddellijk om met hem te bekijken of het vooralarm moet worden afgekondigd. De afkondiging van het vooralarm en de notificatie hiervan van het Nationaal Crisiscentrum aan Elia, leiden ertoe dat Elia een afgevaardigde stuurt naar het Nationaal Crisiscentrum. De vertegenwoordiger verschaft, indien gewenst en van toepassing, de Directeur-generaal van het Nationaal Crisiscentrum informatie die hem toelaat de situatie in te schatten en een advies te formuleren aan de Minister van Binnenlandse Zaken of zijn afgevaardigde inzake de afkondiging van de federale fase, zoals bepaald in punt van dit plan. De afgevaardigde van Elia verschaft hiertoe minimaal de volgende informatie: de actuele stand van zake van het Belgisch elektrisch systeem en de (vermoede) oorzaken van haar falen of dreiging tot falen. de actuele werkzaamheden ter vermijding of verhelping van de elektriciteitspanne of de dreiging hiertoe en de resultaten die deze genereren. Drie situaties kunnen aanleiding geven tot de opstart van het vooralarm de opstart van een provinciale fase (mede) ten gevolge van een regionale elektriciteitspanne; een aanzienlijke en imminente dreiging voor het Belgisch elektrisch systeem die aanleiding geeft tot de afkondiging van de fase E2 of E3 van het intern noodplan van Elia; een frequentiestoring waardoor het afschakelplan in werking is getreden met als gevolg dat verschillende zones verspreid over het land afgeschakeld werden van het midden- en transmissienet Alarmering De afkondiging van het alarm strekt tot de afkondiging van de federale fase van beheer op nationaal niveau zoals beschreven in dit plan. De beslissing tot de afkondiging van de federale fase wordt genomen door de Minister van Binnenlandse Zaken of diens afgevaardigde. Indien de situatie dit vereist, waarschuwt het Nationaal Crisiscentrum de Minister van Binnenlandse Zaken onmiddellijk om met hem te bekijken of de federale fase moet worden afgekondigd. Na de nodige informatie-uitwisseling tussen Elia en het Nationaal Crisiscentrum, kan het Nationaal Crisiscentrum de Minister van Binnenlandse Zaken adviseren de federale fase af te kondigen. Tot de afkondiging van de federale fase kan onder meer geadviseerd worden: 21