18 versnellingen in een bak

Transcriptie

1 IDWORX OPINION - KOGA WORLD TRAVELLER 29 - PILOT PINION SANTOS TRAVEL LITE - STEVENS P18 - TOUT TERRAIN SILKROAD XPLORE test pinion bikes 18 versnellingen in een bak TEKST: LARS VAN DER WANSEM Wie op zoek is naar een onderhoudsarme trekking fiets, kán bijna niet om de Rohloff naaf versnel ling heen. Of kón, want nu is er een con currerend concept op de markt: de ver snellings bak. Met een nog grotere bandbreedte met 18 ver snel lingen, even lichtlopend en onderhouds arm. En een levensduur die naar verluid in de richting moet komen van een Rohloff Speedhub. We hebben zes trekkingfietsen met zo n bak onder de trapas naast elkaar gezet. Rohloff naar de kroon steken is een hele uitdaging. Immers, de Speedhub is een beproefd en uit ont wikkeld product. Natuurlijk kent deze versnellingsnaaf wat nadelen; hij is wat lawaaiig en loopt iets zwaarder in de onderste versnellingen. Een iets lichter klein ste verzet zou ook wenselijk zijn. Maar het gemak van schakelen bij stilstand of onder belasting of met veel versnellingen tegelijkertijd maakt een derail leur in één klap ouderwets. Het onder houdsarme aspect en de fenomenale degelijk heid maken de Rohloff Speedhub tot eigenlijk de enige keuze voor een serieuze trekking- of reisfiets. En dan is daar nu dus de P1.18. Een versnel lings bak - want het is geen naaf meer - met maar liefst 18 opeenvolgende versnellingen, met nog iets kleinere onderlinge stapjes dan Rohloff. Ook geheel ingekapseld en te bedienen bij stilstand of onder belasting. En net als de Rohloff ontwikkeld door ingenieurs uit de automobielindustrie, in dit geval afkomstig van de versnellingsbakafdeling van Porsche. De productie wordt volgens strenge normen ook in Duitsland gedaan en je krijgt dus Kwaliteit, met een grote K, in ieder opzicht. De bak zelf zit op de plaats van de trapas en de crank armen zijn geïntegreerd met de. Dit ver eist wel een speciaal frame. In tegenstelling tot de Rohloff naaf kun je de dus niet zomaar even in je favoriete fiets monteren. Op zich is het logisch de versnellingen zo dicht mogelijk bij de aan drijving te plaatsen; het is immers de kortste weg. Maar dan blijkt dat de P1.18 niet direct met een trek king fiets in het achterhoofd is ontwikkeld. Want hoe ga je ketting of riem verstellen? En waar past de kettingkast? Helaas is daar bij de ont wikke ling niet over nagedacht, vooral omdat de ingenieurs, allemaal mountainbikers, dachten het ultieme schakelsysteem voor dubbelgeveerde moun tainbikes te ontwikkelen. Maar net als bij de Speedhub is het de trekkingmarkt die de P1.18 omarmt. Rijden Maar laat het maar aan de innovatieve, kleine merken over een mooi product om de P1.18 heen >> PINION P1.18 versus ROHLOFF en Rohloff worden vaak in één adem genoemd. Logisch, want de nieuwe Duitse versnellingsbak snoept vooral klantjes weg bij Rohloff, maker van het enige andere echt hoog waar dige gesloten versnellings systeem tot nu toe. biedt vooral het voordeel van een grotere versnellingsbandbreedte. De Speedhub heeft 528% en de P1.18 maar liefst 636%. Hierdoor kom je nooit meer versnellingen tekort. De prijs die je hiervoor betaalt, is niet alleen 750 euro meer ten opzichte van een Rohloff aandrijflijn, maar ook een dikke kilo extra gewicht. Ander verschil: voor het spannen van de ketting of riem op een Rohloff fiets wordt voornamelijk een ex cen trische trapasbehuizing toegepast. Bij is deze constructie onmogelijk. En wil je een ketting kast, dan wordt het extra gecompliceerd. Onmogelijk is niets, maar heeft het de fietsfabrikanten door hier geen rekening mee te houden wel lastig gemaakt. Belangrijk is ook de gebruiksduur. Waar Rohloff kilometer belooft en verschillende naven in middels al over de twee ton heen zijn, zegt slechts kilometers toe. Nog steeds een achtenswaardige afstand, maar desondanks 40% minder dan Rohloff. Ons gevoel zegt echter, dat ook een P1.18 in staat moet zijn het dubbele van de opgegeven levensduur te halen. De tijd zal het leren. Eveneens belangrijk is de interne weer stand. De bak lijkt TOP NABENSCHALTUNGEN ROHLOFF 530% BEST GEAR SPEEDHUB HUBS fractio neel zwaarder te lopen dan een Rohloff naaf, maar de eerlijk heid TOP KETTENSCHALTUNGEN DERAILLEURSYSTEEM 620% gebied ons te zeggen, dat we nog BEST DERAILLEURS geen goed inge reden exemplaar 636% hebben kunnen berijden. Ook hier zullen we dus pas later meer over kunnen zeggen. SNEL DALEN LICHT KLIMMEN Achttien versnellingen in een blauwe box. Wat je ook mach vinden van, het systeem ziet er optisch strak uit. XX BIKE & TREKKING

2 T E S T trekkingbikes BIKE & TREKKING XX

3 T E S T trekkingbikes Misschien is de Stevens P18 de grootste verrassing. Erg knap dat ze er in geslaagd zijn voor relatief weinig zo'n goed product te leveren. - Lars van der Wansem, testrijder BIKE & trekking te bouwen. Want de meeste spelers die actief zijn in de markt voor hoogwaardige trekking-fietsen zijn na een lichte twijfel ingestapt. Die twijfel kwam voort uit de ervaringen met de eerste prototypes en voorseriemodellen, waarbij de versnellingen bij het schakelen bleven hangen en ook de bak zelf kuren vertoonde. Inmiddels ligt het schakelen op een hoog niveau. Alhoewel er verschillen merkbaar zijn tussen de bakken van ons testsextet, schakelen ze allemaal soepel. Als je tenminste niet al te veel kracht zet. Doe je dat wel, dan draait de hendel bij afschakelen wel door, maar de ver snel lingen verspringen niet. En bij opschakelen blijft de bak bij kracht zetten toch ook iets hangen en schakelt pas als je duidelijk minder kracht zet. Daar bij voelen in het onderste, lichtste bereik de stappen zó klein aan, dat je je af en toe afvraagt of je über haupt geschakeld hebt. Terwijl het verschil tussen alle versnellingen volgens toch echt overal 11,5 procent is. Je moet dus even wennen aan het rijden en schakelen met deze bak. Na een kleine duizend kilometer werd bijvoorbeeld het iets minder kracht zetten een automatisme. Gevoelsmatig loopt de zeer licht, met als opmerking dat alle bakken nieuw waren en dat ze waarschijnlijk, na een paar duizend kilometer inlopen, nog iets soepeler zullen gaan lopen. Nog een puntje van aandacht: omdat in de bak zelf én in de achternaaf een vrijloop zit, schiet je een tikje door op het moment dat je weer gaat trappen. Niet storend, wel opvallend aanwezig. En in sommige verzetten maakt de bak een tikkend geluid, wat vooral opvalt omdat andere verzetten geheel stil zijn. >> Zeer doordacht van Stevens, die extra lange Shimano XT remhendels. Zo kan je er, ondanks de relatief brede draaischakelaar, altijd goed bij. Dat kun je niet zeggen van de korte uitvoeringen die Idworx en Tout Terrain gebruiken. 2 Idworx monteert grote, hardstalen kettingbladen voor minder slijtage. En let op de steekas voor een eenvoudige verstelling van de schuif patten en een verhoogde stijfheid. 3 De P1.18 vanuit een andere hoek, hier op de Koga: goed te zien is dat de brede bevestigingsplaat de fabrikanten de mogelijkheid biedt, de achtervork breed aan te lassen voor extra ruimte voor de band en een verhoogde stijfheid. 4 Typisch Koga, zo n extra standaard aan de voordrager. Voorkomt doordraaien van het voorwiel in de parkeerstand. Ook mooi: de hoogwaardige naven van Acros. 5 De bak onder de titanium Pilot. Dutch Design lezen we op de sticker, alhoewel het frame uit China komt. Niks mis mee trouwens; het frame is netjes afgewerkt en de stijfheid is ruim toereikend om een Gates riem te kunnen monteren. 6 Mooi frame-detail op de Idworx. De zitbuis steekt door de bovenbuis en de staande achtervork is met beide buizen verbonden. Resultaat volgens Idworx: meer stijfheid. Lekker: de comfortabele titanium zadelpen. 7 Krachtige en betrouwbare Magura HS33 remmen in de lichte en sierlijke FIRMtech variant op de Travel Lite van Santos. Levert in eigen lijk alle gevallen ruim voldoende stopkracht, maar wie dat wil kan z n Travel Lite ook laten uitrusten met schijfremmen. 8 Santos Travel Lite. Zo hoort een goede en degelijke cockpit er uit te zien: speciale stopper op het balhoofdlager om ongewenst doordraaien te voorkomen en een solide, spelingsvrije verstelbare stuurnok. 9 Het oversized balhoofd van de Stevens biedt ruimschoots stijfheid als de fiets vol met bagage hangt. Let ook op de mooi op elkaar afgestemde blauwe details, zonder dat het geheel schreeuwerig wordt. 10 Netjes en doordacht: de extra grote achterpatten geven de achterkant van de Stevens een prima stijfheidswaarde en ook zonder steekas laat de achternaaf zich gelijkmatig verstellen. 11 Sublieme (en peperdure) Chris King achternaaf op de Tout Terrain. Ook de balhoofdlagers zijn van King. Let ook op de achterdrager: die is een integraal onderdeel van het stalen frame. 12 Alhoewel framebouwers desgewenst van ophangingsplaten voor de versnellingsbak kan voorzien, kiest staalbouwer Tout Terrain voor een eigen constructie. Terecht, het is een waar kunststuk en nog licht en stijf ook. XX BIKE & TREKKING

4 Idworx o BIK E & trekking totaalpakket Iedere fabrikant levert voor deze test topmateriaal. En toch heeft Idworx het weer voor elkaar; de o rolt het lichtst van de zes testfietsen. Ligt het aan de nieuwe, zeer licht lopende Schwalbe Marathon Almotion banden? Aan de beduidend bredere en toch lichte velgen, die er voor zorgen dat de banden bij minder druk nog even licht rollen? Of het gebruik van een ketting zonder externe spanner? Of zijn het de grote, hardstalen tandwielen, die de krachten op de ketting verminderen en naast een langere levensduur voor die ketting ook de weerstand verlagen? Het zal allemaal invloed hebben, het is in ieder geval merkbaar en het toont wederom het oog voor detail dat de jongens van Idworx hebben. In de door ons gereden Urban Spec komt de o zonder voordrager en met een vlak carbon-stuur. Zo is de fiets eerder een partner voor woon-werkverkeer en lange toertochten, dan een volbloed reisfiets. reisfiets Maar monteer een Tubus voordrager en je rijdt net zo makkelijk de wereld rond, geen van de onderdelen die daar moeite mee heeft. Voor de uitvaleinden heeft Idworx een slimme oplossing bedacht, met synchroon verstelbare uitvaleinden en een steek-as die de achtertrein verstijft. Je moet het even uitgelegd krijgen, maar daarna is het ook werkelijk simpel en effectief. Wat het sturen betreft behoort Idworx nog steeds tot de top, zonder of met bepakking. Voor tweehonderd euro meer levert Idworx trouwens ook een Travel Spec, die onder andere is voorzien van dikkere banden en dito remschijven ,46/51/56 koga.nl g P1.18 Magura HS33 (velgrem) Gates CDX CenterTrack (riem) Across SON 28 disc (naafdynamo) Koga KM21 Schwalbe Marathon Supreme (50 mm) Tubus Logo SON Edelux B&M Toplight Line Brooks B17 zadel, leren zadeltas 18,6 kg 73,5º/70º 510/608/130 mm 462 mm mm 5.395,M/L/XL/XXL idworx-bikes.com P1.18 Shimano XT (schijfrem) KMC X1 (ketting) DT Swiss 240 SS SON 28 disc (naafdynamo) Idworx Darim Disc Schwalbe Marathon Almotion (50 mm) Tubus Logo SON Edelux B&M Toplight Line titanium zadelpen, Ergon leren zadel 15,1 kg 73º/70.5º 560/585/160 mm 471 mm mm Koga Signature World Traveller 29 Met de komst van de Koga World Traveller 29 laat de fabrikant uit Friesland zien, nog steeds een speler van formaat te zijn in de markt van hoogwaardige trekkingfietsen. Sterker: Koga was één van de eersten die op de proppen kwam met een fiets. Door het frame van de World Traveller aan te passen aan de versnellingsbak, is ook de stijfheid toegenomen. De Koga ligt nu nog steviger op de weg, zware bepakking deert deze iconische reisfiets absoluut niet. En nu gekozen is voor brede 50 mm banden zit de Koga voor wat betreft comfort en rolweerstand op gelijke hoogte met de andere toppers. Het degelijke stuurgedrag maakt de World Traveller een aangename reisgenoot. De solide opbouw en de zeer complete uitrusting maken de fiets echter wel de zwaarste van het testsextet. Hang je ruim twintig kilo bagage aan de dragers, dan valt het meergewicht niet zo snel op, maar bij woon-werkverkeer woon werkverkeer of een toerrit is het gewicht wel aanwezig. aanwezig Dan heb je echter - bijvoorbeeld - de voordrager met extra standaard niet nodig en die zou je er af kunnen halen. En kijk, dat is het mooie van het Koga Signature programma, je kunt via een online configurator een heel groot deel van de afmontage zélf bepalen. De componentenkeuze op de testfiets is trouwens van Koga zelf, niet van ons. Maar het is een goede keuze, niet alleen als het gaat om kwaliteit en functionaliteit (o.a. SON, Magura, Tubus), maar ook op het vlak van esthetiek. De subtiele blauwe accenten staan deze Fries namelijk erg goed. Pilot Als nieuw Nederlands merk biedt Pilot Cycles een interessant concept: ieder frame mountainbike, race of trekking is van titanium en kost 2.000,-. Daarvoor krijg je een geheel op maat gemaakt frame! Simpel en erg aantrekkelijk. In het geval van de, moet daar dan nog wel de P1.18 bij opgeteld worden en dan kom je 1.500,- hoger uit. Dat is voor een hoogwaardig titanium frame nog steeds te overzien. Het spreekt voor zich dat de rest van de afmontage geheel naar wens geschied. Op het demo-model (we benadrukken demo, want iedere Pilot is namelijk anders) van Pilot, viel ons een aantal zaken op. De knullige montage van de achterstandaard ga je in de productie niet meer terug vinden. Die wordt, net als bij de andere fietsen in deze test, geïntegreerd. De stalen voorvork van Vittorio is een hoogwaardige keuze en het verheugt ons deze niet alleen in frames uit Heerhugowaard terug te zien Een titanium voorvork met low-riderr oogjes is trouwens ook zien. leverbaar. En op een enkele uitzondering na zijn titanium frames niet heel erg stijf, maar de Pilot bevindt zich aan de goede kant van de schaal. Zowel veel bagage als goed op de pedalen staan bracht het frame niet zijdeling in beweging. Daarmee liggen meteen de stuureigenschappen op een hoog niveau. Het subtiele dempende effect van titanium is op langere ritten merkbaar, maar de smalle banden doen een hoop comfortwinst teniet. Maar dit mag je bij aankoop dus zelf veranderen en met zo n aanpassing koop je meteen een topper ,- (frame met naaf) Op maat (testfiets 54 cm) p pilotcycles.com y titanium staal P1.18 Shimano LX (schijfrem) Gates CDX CenterTrack (riem) Hope Pro2 EVO (142 x 12) SON 28 disc (naafdynamo) DT-Swiss TR540 Schwalbe Marathon Supreme (42 mm) Tubus Logo SON Edelux B&M Toplight Line (batterij) Brooks B17, titanium zadelpen en stuurnok k 14,0 kg 73º/71º 545/610/140 mm 480 mm mm BIKE & TREKKING XX

5 Santos Travel Lite Drie fietsen met riem, eentje belt-ready en dan een Santos zonder riem? Zo zie je maar, hoe snel een merk een reputatie krijgt. Hoe het dan zit met de Travel Lite? Volgens de fabrikant zijn gewone verschuifbare uitvaleinden niet de juiste constructie, om het maximale uit een aandrijfriem te halen. Vooral ook, omdat Santos uitsluitend normale aandrijfriemen van Gates gebruikt. De CenterTrack uitvoering met een geultje in het midden, zoals de andere merken in deze test gebruiken, is weliswaar minder gevoelig voor torsie in de achtertrein of een scheefstaand wiel, maar slijt ook sneller. En dus ontwikkelt Santos op dit moment een riemspansysteem, dat zich wél probleemloos laat combineren met een gewone Gates aandrijfriem. In 2014 kun je deze fiets al verwachten, tot dan is een ketting de enige optie op een Santos fiets met. Je kan natuurlijk tot dan gaan zitten wachten, maar de Travel Lite is zoals ie is al heel erg goed goed. Prachtig frame met gladde lasnaden lasnaden, lichte lichte, efficiënte FIRMtech remmen van Magura en stevige wielen met lekker dikke banden. En het rijdt nog erg lekker ook. De bovenbuis van de Travel Lite is iets langer dan bij de andere modellen in deze test. Hierdoor rust wat minder gewicht op het voorwiel, waardoor de Santos iets lichter stuurt. De lange wielbasis maakt echter, dat de fiets niet nerveus is en lekker rechtdoor gaat. En gooi je deze Sassenheimer vol met bagage, dan geeft ie geen krimp. Zoals bij iedere Santos is de afmontage geheel naar wens van de klant. Later overstappen op riemaandrijving? Inruilen kan bij Santos ,52/55/58/61 stevensbikes.de P1.18 Shimano XT (schijfrem) Gates CDX CenterTrack (riem) Scorpo Single Shutter Precision (naafdynamo) Oxygen Scorpo SSL Schwalbe Marathon Racer (38 mm) Racktime Avantgarde Ergonomische handvatten 14,0 kg 72,5º/69,5º 550/590/180 mm 455 mm mm 6061 P1.18 Magura HS33 FIRMtech (velgrem) KMC X1 Gold (ketting) DT Swiss 340 DT Swiss 340 Exal SP19 Schwalbe Marathon Supreme (50 mm) Tubus Cosmo SQ-Lab 612 zadel, Ergon handvatten Stevens P18 15,9 kg 73º/70º 570/600/195 mm 475 mm mm BIK E & trekking Een nieuw product als de P1.18 is niet iets, dat je bij een grote fabrikant als het Duitse Stevens prijs/kwaliteit verwacht. Maar vergis je niet, Stevens heeft een breed programma met serieuze trekkingfietsen en de P18 is alleen maar een logische toevoeging. Dat Stevens ook op de trein is gestapt, heeft diverse voordelen. Een grote fabrikant heeft meer inkoopkracht en kan onderdelen dus gunstiger inkopen overigens niet de P1.18. Hoe dan ook, de Stevens P18 is de minst dure fiets in deze test. En ook nog de lichtste! De P18 heeft typische Stevens reisfietskenmerken als het hoge, zeer stijve oversized d balhoofdbuis en de robuuste uitvaleinden. Daarnaast zet Stevens al langer in op schijfremmen en ook daar profiteert de P18 van. Op de P18 worden de Shimano XT remgrepen met lange hendels gebruikt, waardoor je niet de hardere draaischakelaar vast hoeft te houden om bij de remmen te kunnen. kunnen Doordacht! Opvallend is dat Stevens geen brede banden monteert. En vanwege de beperkte ruimte in vork en achterbrug kun je die ook achteraf niet omleggen. Je moet het dus doen met 38 mm Schwalbe Marathon Racers. Dat levert dan wel weer een paar lichte en snelle wielen op. Met iedere trap die je doet schiet deze Hamburger vooruit! Op langere afstanden en slechte ondergronden mis je echter wat comfort. De stijfheid van het frame is voldoende om de P18 zwaar te beladen, maar desondanks is deze Stevens eerder een fiets voor (vakantie)tochten over gladde asfaltwegen en woon-werkverkeer dan een hardcore reisfiets. Tout Terrain Silkroad Xplore Het Duitse Tout Terrain is één van die merken die consequent zijn eigen ding doet; stalen fietsen bouwen met een doordachte en onderscheidende detaillering. De Silkroad Xplore is daar de overtreffende trap van. Voor de sterkte en repareerbaarheid hoef je tegenwoordig geen staal meer te rijden, maar net als titanium biedt staal nét een beetje meer comfort. Grotere klappen moeten de banden opvangen, maar het frame vangt veel microtrillingen op. De ophanging voor de versnellingsbak in de Silkroad Xplore is een waar kunststuk. En de karakteristieke geïntegreerde achterdrager zorgt voor een zeer stijf geheel. Je merkt nauwelijks dat de stuureigenschappen veranderen als je deze volbloed reisfiets volhangt met tassen. De kleinere 26 inch wielen leveren daar ook een grote bijdrage aan. Met de 28 inch wielen van de andere fietsen is niets mis, maar stap op een goede 26er en je merkt direct dat die kleinere wielen een stuk stijver zijn. Dat verkleint niet alleen de kans op pech onderweg, onderweg maar zorgt er ook voor, dat de Tout Terrain zeer direct stuurt. Nadeel: het comfort is merkbaar minder dan van de 28ers in deze test met dikke banden als de Idworx en de Santos. Een ander karakteristiek Tout Terrain framedetail is de geïntegreerde stuuruitslagbegrenzer. Verder tref je op de Silkroad louter toponderdelen aan, waaronder The Plug, de door Tout Terrain zelf ontwikkelde, aan de naafdynamo gekoppelde oplader voor gsm en gps. Tout Terrain werkt met een online configurator. Zo is Silkroad is ook leverbaar met bijvoorbeeld velgremmen. En zelfs een aandrijfriem. XX BIKE & TREKKING v.a ,45/49/53/57/61/65 santosbikes.com 3.990,M/L tout-terrain.de staal staal P1.18 Shimano XT (schijfrem) Connex Wippermann (ketting) Chris King SS Supernova disc (naafdynamo) Ryde Andra 210 Schwalbe Marathon Mondial (50 mm) Tout Terrain Brooks zadel, kettingscherm, The Plug k 15,9 kg 73.5º/70.5º 510/580/140 mm 445 mm mm

6 (advertentie) MET PINION AFGELEGDE AFSTAND PER PEDAALOMWENTELING IN METERS Berekend met een 24-tands kettingblad voor, 21-tands krans achter en 26 inch wielen METER METERS Zurückgelegte Wegstrecke pro Kurbelumdrehung in Meter Distance travelled in metres per crank revolution 1,30 1,45 1,62 1,79 2,00 2,24 2,50 2,79 3,11 3,44 3,84 4,30 4,81 5,36 5,98 6,62 7,39 8, GANG / VERSNELLING Zes fietsen Een versnellingsbak is bijna dubbel zo duur als een Rohloff Speedhub. De duurste fiets in deze test, de Idworx o, kost 5.395,-. En de goedkoop ste, de Stevens P18, altijd nog 3.660,-. Best een klap geld. Maar ja, een bak vraagt om een speciaal aangepast frame en zo beschouwd vallen de prijzen niet eens tegen. Immers, de aantallen die gemaakt worden, zijn nog maar beperkt. En lage productieaantallen leveren hoge prijzen op. Zo werkt de markt. Toch, op het vlak van afmontage lijken de fabrikanten zonder uitzondering kosten nog moeite gespaard te hebben om er iets héél moois van te maken. Waar je ook kijkt, overal zit mooi en duurzaam spul op. Dat verzacht de financiële pijn natuur lijk. Opvallend ook: de toepassing van een Gates aandrijfriem. Drie van de zes testfietsen de Koga, de Pilot en de Stevens hebben zo n ding. Idworx, Santos en Tout Terrain gebruiken een ketting, waarbij die van de Idworx door de dealer vervangen kan worden door een aandrijfriem, mocht je dat willen. Is het één beter dan het ander? Wij vinden van niet; beide systemen hebben hun specifieke voor- en nadelen. En voor welk systeem je kiest, is dus afhankelijk van welke nadelen je voor lief wenst te nemen. De schuifpatten zijn zo n nadeel. Die zijn noodzakelijk als je een bak en een aandrijfriem wilt combineren. Maar met schuifpatten loop je het risico, dat het wiel scheef in de achterbrug gemonteerd wordt. En een scheve loop, dát kan een aandrijfriem beslist niet hebben. Om die reden kiezen Santos en Tout Terrain voor vaste achterpatten en een ketting die met een speciale kettingspanner op spanning gehouden wordt. Dat ziet er wat minder elegant uit, maar is wel functioneel. ns delen de andere fabrikan ten de mening van Santos en Tout Terrain niet als het gaat om het gebruik van schuif patten. Zo past Idworx synchroon verstelbare uitvaleinden met steek-as toe, die scheve montage van het wiel uitsluiten. Op die Pilot zien we conventionele schuifpatten, maar wel met een steek-as. Ook deze constructie moet scheve wielmontage verhinderen. Een ander opvallend verschil is de remmenkeuze. Vier modellen zijn voorzien van schijfremmen, de andere twee kunnen optioneel met schijfremmen geleverd worden. In alle gevallen worden de krachtige en betrouwbare, hitte resistente Shimano XT-schijfremmen toegepast. Mijn conclusie Lars van der Wansem testcoördinator BIKE & trekking De extra bandbreedte die een versnel lingsbak biedt, is zeker welkom. Met de (flink) hogere prijs en een kilogram meergewicht ten opzichte van een Rohloff naaf als enige werkelijke nadelen, is een welkome aan vulling. De zes fabrikanten hebben mooi om de ondoordachtheden die een bak eigen is heen gewerkt en zeer volwassen fietsen neergezet. Rijd je met veel bepakking in berg achtige gebieden, dan is een goede keuze. Voor andere omstandigheden - denk aan woon-werkverkeer - biedt geen meerwaarde die de meerprijs ten opzichte van Rohloff rationeel rechtvaardigt. Of je moet die prijs geen bezwaar vinden en vallen voor de onderhoudsvriendelijkheid van het systeem. Of het strakke uiterlijk, de fijne gewichtsverdeling en de hightech uitstraling. Vraagt blijft natuurlijk wel, of de duurzaamheid van de P1.18 ook wérkelijk in orde is. Dat hebben we namelijk niet kunnen testen. Maar zolang we geen negatieve berichten horen of zelf slechte ervaringen ondervinden met, geven we deze Duitse versnellingsbak het voordeel van de twijfel. BRANDENBURG ALL AROUND BERLIN De uitgestrektheid van Brandenburg, heel dicht bij Berlijn, is ideaal voor ontdekkingstochten: bijvoorbeeld naar de zomerzetel van Frederik de Grote, de naar de Vlamingen vernoemde regio Fläming of het zomerhuis van Albert Einstein. Bovenal is Brandenburg bekend als het land van de koningen en de adel. Van Rheinsberg tot Potsdam, van Branitz tot Boitzenburg zijn meer dan 500 kastelen en paleizen voor de eeuwigheid ontstaan. En alles is uitstekend aangesloten op het verkeersnet van Berlijn. In de eerste plaats het UNESCO-werelderfgoedensemble Potsdam de zomerresidentie van de Pruisische koningen met 17 kastelen, waaronder het beroemde Sanssouci. De Hollandse wijk ( Holländisches Viertel ) met zijn antiekwinkeltjes, restaurants en cafés is een trekpleister voor talrijke bezoekers. In de studio s op het grootste en oudste studiocomplex van Europa in Babelsberg ontstaan nationale en internationale bioscoop- en televisieproducties. Bezoekers van het Filmpark Babelsberg kunnen een kijkje achter de schermen nemen en spectaculaire stunts live beleven. Wie van idyllische plekjes houdt, kan in het Spreewald genieten van Sorbische tradities en van een cultuurlandschap met een wirwar van stroompjes. Een boottocht door het waterlabyrint en de alom populaire Spreewald-augurken zijn bijna al klassiekers. In 200 jaar oude huizen komen tradities van vroeger tijden tot leven. Wie behoefte heeft aan ont span ning, vindt heel bijzondere locaties: zwemmen met pinguïns in het bad paradijs Spreewelten of het tropische zwem- en saunalandschap Tropical Islands met een indoor regenwoud in de grootste vrijdragende hal ter wereld. Het ongerepte landschap van het Ruppiner Seenland biedt tal van mogelijk heden voor ontdekkingstochten of om eenvoudigweg te genieten: bijvoor beeld fietstochten op de fietsroute Berlijn-Kopenhagen of ritjes met de draisine tussen de waterstad Fürstenberg en Templin. Met zijn ruim 170 meren nodigt de waterrijke streek ook uit tot tochtjes met de kano, een motorkruiser of een woonboot waarvoor geen vaarbewijs nodig is. vakantie-in-brandenburg.nl brandenburg-tourism.com BIKE & TREKKING XX