Het Wereldhuis Jaarbericht 2

Transcriptie

1 Het Wereldhuis Jaarbericht 2 augustus 2009 tot en met juli 2010

2 Het Wereldhuis Nieuwe Herengracht DP Amsterdam Projectleiding: Activiteitencoördinator (tot 1 juni 2010): Medewerkers noodhulp: Evelyn Schwarz, e.schwarz@diaconie.org Carmen Perez, c.perez@diaconie.org Cor Ofman, c.ofman@diaconie.org Joke Mevius, j.mevius@diaconie.org Marion Groen in t Woud, m.groenintwoud@diaconie.org Met ingang van het derde projectjaar is een logistiek medewerker in dienst: Federica Armandillo, f.armandillo@diaconie.org De foto s in dit verslag zijn gemaakt door Abling de los Reyes, Mayanne Könst, Marinke Noback, Hanne Wilzing, Cor Ofman en Evelyn Schwarz Amsterdam, november

3 De wereld één huis Maar hier in het Wereldhuis ben ik niet illegaal Fodil, Algerije Sinds twee jaar is er voor ongedocumenteerde migranten in Amsterdam het Wereldhuis. Hier kunnen zij zich welkom voelen en anderen welkom heten. Zij zijn er actief op velerlei manieren. Het tweede jaar in het Wereldhuis werd gekenmerkt door de bestendiging en uitbreiding van onze activiteiten. De vier werklijnen die wij in het eerste jaar hebben uitgezet zijn wij blijven volgen: 1) Noodhulp: Individuele ondersteuning verlenen aan ongedocumenteerden in een crisissituatie. 2) Empowerment: Mensen helpen om (weer) regisseur van hun leven te kunnen zijn. Een breed aanbod aan voorlichting, scholing en ontspanning geeft kansen om een sociaal netwerk op te bouwen. Centraal staat het initiatief en het vrijwilligerswerk van onze ongedocumenteerde bezoekers. 3) Signalering: Samen met ongedocumenteerden meer publiciteit geven aan de leefsituatie van ongedocumenteerde arbeidsmigranten en de gevolgen van het rigide vreemdelingenbeleid. 4) Netwerken: Deel uitmaken van een Amsterdams en een landelijk netwerk van organisaties die meewerken aan de positieverbetering van ongedocumenteerden. Dit jaarbericht laat u langs deze werklijnen uitgebreid kennis maken met de activiteiten en resultaten van het afgelopen projectjaar. 3

4 Het Wereldhuis zou er niet zijn zonder de inzet van de vele vrijwilligers. Mensen zonder en met papieren geven vorm aan alle activiteiten. Zij werken als docent, als gastheer of -vrouw, als kok, radioproducent, fotograaf, buddy, netwerkbeheerder, kleermaker of fietsenmaker. Zij brengen hun plannen en vakkennis, hun enthousiasme en naastenliefde in. Inmiddels tellen wij 70 vaste vrijwilligers. Zij zijn wekelijks 4 uur of langer in het Wereldhuis werkzaam in een van de bestaande vrijwilligersfuncties. Maandelijks komen er nieuwe functies bij; gecreëerd door nieuwe bezoekers met nieuwe ideeën. Ontelbaar zijn de vele mensen die dagelijks hand- en spandiensten verrichten, die zorg dragen voor een schoon huis of zo nu en dan langskomen en meedoen. Ontelbaar zijn ook hen die op de achtergrond actief zijn voor het Wereldhuis: door collectes te houden in hun wijkgemeente; door naar de verhalen van de bezoekers te luisteren en deze verhalen door te vertellen. Op deze plaats past een woord van dank aan al deze vrijwilligers. Zij maken voor (andere) ongedocumenteerden een groot verschil: Zij geven een thuis voor even en soms nieuwe hoop. In totaal is het afgelopen jaar bijna uur gewerkt door onze vaste vrijwilligers. 4

5 1. Individuele noodhulp 1.1. Counseling Wekelijks komen ongeveer 60 mensen met een hulpvraag naar het Wereldhuis. Dit is 15% van het totale aantal wekelijkse bezoekers. Ten opzichte van het eerste projectjaar is het aantal cliënten voor het eigen noodhulpspreekuur gestegen. Dit komt voor een deel daardoor dat met de meeste hulpvragers na een fase van intensief contact tijdens een crisissituatie ook in het vervolg nog incidenteel contact gehouden wordt. Een andere reden is dat het Wereldhuis inmiddels bij meer organisaties in de stad bekend is. Daardoor komen meer mensen naar het Wereldhuis die zonder enig sociaal netwerk zijn komen te staan. Acute dakloosheid is een vaker voorkomend probleem geworden. De meeste mensen komen echter nog steeds via hun eigen netwerk kennissen of kerkleden bij het Wereldhuis terecht. De capaciteit van het noodhulpspreekuur is uitgebreid tot 24 uur per week, waarvan 8 uur op donderdag/vrouwendag, en wordt bemenst door vier parttime medewerkers. Op de vrouwendag is er 8 uur spreekuur. De redenen om hulp te vragen zijn uiteenlopend. Achter de vraag om financiële ondersteuning schuilt vaak een ander probleem. De drie meest voorkomende vragen betreffen: Toegang tot de gezondheidszorg Melissa heeft vorig jaar een kleine operatie moeten ondergaan. Ze heeft toen een afbetalingsregeling met het ziekenhuis getroffen. Omdat zij inmiddels veel meer huur moet betalen en nog steeds minder uren werkt dan voor haar operatie heeft zij de laatste maanden niet betaald. Nu is er een brief van een incassobureau. Juridische vragen De vader van Gloria's kinderen is Nederlander. Gloria vraagt zich af of zij niet een Nederlands paspoort voor hen kan aanvragen. Onderdak John woont al een tijd bij een vriend in. Zij delen het geld voor de boodschappen. Nu wil de vriend 300 euro per maand huur, ook voor de afgelopen vier maanden. Zijn vriend weet hem te vinden als hij hem nu smeert, zegt John. 5

6 Het afgelopen jaar kwamen 410 mensen voor het eerst met een hulpvraag naar het Wereldhuis, een groei van 123% ten opzichte van het jaar daarvoor. Ook met de meesten van de 324 cliënten van het eerste jaar was er nog (incidenteel) contact. Waar mogelijk helpen wij met gericht advies. Alleen waar het niet anders kan verlenen wij financiële hulp. Dit jaar hebben wij hoewel het aantal hulpverleningscontacten is toegenomen - minder geld aan handreikingen uitgegeven. Aan 223 mensen werden er financiële handreikingen verstrekt. In de meeste gevallen ging het om eenmalige bijdragen; bijvoorbeeld een bijdrage voor een paspoort of voor legeskosten om een procedure op te starten. Waar mogelijk wordt dan samengewerkt met een aantal fondsen waaronder het Rooms Katholieke Oude Armen Kantoor (RCOAK). Met de Stichting Samenwerking Bijzondere Noden (SSBNA) werd in mei 2010 een convenant gesloten. Voor mensen die in een procedure zitten kan het Wereldhuis een beroep doen op dit fonds. Het Wereldhuis voorziet niet in structurele ondersteuning voor bijvoorbeeld huurkosten. Ook hebben wij geen opvangplekken. Alleen voor een kleine groep mensen in specifieke situaties kan een maandelijkse brood-bad-bed regeling getroffen worden: 40 mensen ontvingen een maandelijkse bijdrage via het Fonds Gevolgen Vreemdelingenwet en 36 hebben via het Aidsfonds een bijdrage voor hun levensonderhoud ontvangen. In beide gevallen ging het om een ondersteuning in afwachting van hun procedure voor een verblijfsvergunning om medische redenen. Een enkele keer staan we voor dilemma s: wanneer kinderen het kind van de rekening dreigen te worden ( zie 6.). Circa 15 cliënten van het noodhulpspreekuur hebben het afgelopen jaar een verblijfsvergunning gekregen. Doorgaans was dit om medische redenen: de mensen waren te ziek om hen terug te kunnen sturen. Een deel van deze verblijfsvergunningen was slechts tijdelijk en is helaas niet meer verlengd. De overheid heeft het aantal landen waarvan wordt uitgegaan dat een medische behandeling mogelijk is het afgelopen jaar vergroot. Zo krijgen mensen met HIV en Aids uit landen zoals Ghana en Nigeria nog maar bij hoge uitzondering een medische verblijfsvergunning. 6

7 Van ongeveer 10 bezoekers van het noodhulpspreekuur weten wij dat zij in het afgelopen jaar vrijwillig zijn teruggekeerd naar hun land van herkomst, of zijn doorgemigreerd naar een ander land. Het totale aantal terugkeerders onder alle bezoekers van het Wereldhuis ligt hoger. Omdat wij geen registratie voeren over de mensen die alleen deelnemen aan activiteiten hebben we daarvan echter geen exacte cijfers. Van 10 cliënten van het noodhulpspreekuur weten wij dat zij op dit moment in vreemdelingenbewaring zitten. Mensen uit 79 landen hebben het noodhulpspreekuur bezocht. De spreiding is daarbij breed. De grootste groepen in het afgelopen projectjaar kwamen uit: Nigeria (82), Ghana (78), Suriname (21), Filippijnen (21), Marokko (19), Sierra Leone (16), Turkije (14). Opvallend daaraan is het groeiende aantal mensen uit de Filippijnen dat inmiddels niet alleen het cursusaanbod maar ook de individuele hulpverlening weet te vinden. Voor juridische vragen en voor informatie over de toegang tot de gezondheidszorg hebben wij twee specifieke spreekuren in huis: het juridische spreekuur door advocaten en het spreekuur van Dokters van de Wereld. Bij specifieke hulpvragen wordt regelmatig doorverwezen naar bijvoorbeeld IOM of BLinN. Uitgeprocedeerde asielzoekers worden voor individuele hulpverlening doorverwezen naar een van de Amsterdamse vluchtelingenorganisaties WOU, ASKV en Vluchtelingenwerk Amsterdam of naar de Open Deur (zie 4.). Door de medewerking van vrijwilligers en stagiaires kunnen we de kwaliteit van het spreekuur hoog houden. Er is tijd en aandacht voor de wachtende en een warme lunch tussen de middag. De noodhulpgesprekken worden in een gesprek met een vrijwilliger voorbereid, zodat basisinformatie over de cliënt op papier staat. Zes vrijwilligers worden hiervoor regelmatig getraind. 7

8 Op de woensdag, de algemene spreekuurdag, werken een receptiemedewerker, twee gastheren/vrouwen, twee medewerkers voor formulierenhulp, een medewerker voor de ruilwinkel, enkele schoonmakers en een lunchkok. Ook nieuwe bezoekers worden gestimuleerd om meteen actief te worden als vrijwilliger, bijvoorbeeld door de volgende week de lunch te koken. doelstelling jaar 2 Noodhulp - Pastorale en psychosociale zorg verlenen - Financiële incidentele noodhulp met een maximaal budget van waarvan door het RCOAK - Uitvoering geven aan de regelingen van het Fonds Gevolgen Vreemdelingenwet en het Aidsfonds - Samenwerking met een aantal fondsen zoals het SSBNA, het fonds leren zonder papieren - Waar mogelijk doorverwijzing naar gespecialiseerde organisaties in het netwerk - Contacten onderhouden met instellingen op het gebied van gezondheidszorg en maatschappelijke zorg resultaat jaar 2 - Er waren 410 eerste contacten, in totaal was er contact met bijna 800 personen. - Er werd uitgekeerd aan eenmalige financiële handreikingen waarvan door het RCOAK personen werden aangemeld bij het Fonds Gevolgen Vreemdelingenwet - 36 personen werden voor een traject aan het Aidsfonds voorgedragen. - Voor 3 cliënten werd een verzoek ingediend bij SSBNA. - Werkbezoeken waren er naar en van het maatschappelijk werk van de ziekenhuizen OLVG, AMC, advocaten, DWI, huisartsen, Kruispost e.a. Wachtend op een afspraak memory spelen 1 Dit bedrag is tijdens de publicatie van dit bericht nog in behandeling bij het RCOAK. 8

9 1. 2. Buddy s inburgering De 15 cliënten, die in het afgelopen jaar in aanmerking kwamen voor een verblijfsvergunning om medische redenen, werden intensief begeleid. Deze mensen zijn te ziek om terug te kunnen gaan naar het land van herkomst. De situatie van deze inburgeraars verschilt enigszins van die van de gemiddelde nieuwe Nederlander. Dit kan in de gang naar allerlei instanties voor de nodige struikelblokken zorgen. Deze mensen werden aan één van onze vijf buddy s gekoppeld. Zij liepen mee naar instanties zoals de Dienst Werk en Inkomen en de Dienst Wonen en boden een luisterend oor. doelstelling jaar 2 Buddy s inburgering Mensen die net een verblijfsvergunning hebben verkregen begeleiden naar gemeentelijke instanties; emotionele steun geven. Vijf vrijwilligers begeleiden elk één cliënt voor een periode van enkele maanden. resultaat jaar 2 Vier buddy s zijn actief. Zij begeleiden 20 vaste cliënten. Daarnaast zijn zij elke woensdag actief als formulierenhulp voor de bezoekers van het noodhulpspreekuur. De buddy s namen 5 keer deel aan een training. 9

10 1. 3. Juridisch spreekuur Ongedocumenteerden hebben recht op juridische bijstand. Tijdens het wekelijkse juridisch spreekuur informeren advocaten over de toegang tot deze juridische bijstand (een toevoeging) en geven laagdrempelig advies. Vaak voorkomende vragen betreffen het vreemdelingenrecht, het familierecht en vragen rond voorzieningen zoals het recht op (voortgezet) onderwijs. Wanneer er blijkt dat de kortdurende adviesgesprekken niet voldoen en dat er een procedure kan worden opgestart dan verwijzen de advocaten door naar hun eigen of een ander advocatenkantoor. doelstelling jaar 2 Juridisch spreekuur Gebruik van het basisrecht toegang tot juridische hulp stimuleren. Een wekelijks spreekuur voor minimaal 6 cliënten. resultaat jaar 2-5 advocaten houden in toerbeurt spreekuur bezoekers zijn doorverwezen naar het advocatenspreekuur voor eenmalig juridisch advies. In sommige gevallen werden nog vervolgafspraken gemaakt Spreekuur toegang tot de gezondheidszorg Dit wekelijkse spreekuur is een initiatief van Dokters van de Wereld. Migranten worden geïnformeerd over hun recht op medisch noodzakelijke zorg en ondersteunt hen wanneer zij moeilijkheden tegenkomen, bijvoorbeeld bij de balie van een ziekenhuis. Een keer in de maand is er ook op de avond spreekuur. De bezoekers van dit spreekuur worden vooraf door vrijwilligers van het Wereldhuis gesproken die in een intakegesprek alvast informatie over de hulpvraag verzamelen. doelstelling jaar 2 Spreekuur toegang tot gezondheidszorg Ongedocumenteerden informeren over de toegang tot de gezondheidszorg. Dit spreekuur wordt gehouden door Dokters van de Wereld en voorbereid door vrijwilligers van het Wereldhuis. resultaat jaar cliënten werden doorverwezen naar het spreekuur van Dokters van de Wereld. 10

11 1.5. Speciale fondsen In samenwerking met andere organisaties worden hiaten in de hulpverlening aan ongedocumenteerden aangepakt. Door het oprichten van kleinschalige fondsen kunnen specifieke noden worden gelenigd. De fondsen hebben ook een signalerende werking. Dit jaar ging het om de voortzetting van het fonds Leren zonder Papieren dat ongedocumentneerde ouders financiële ondersteuning biedt bij de schoolkosten van hun kinderen. De ouders worden door de spreekuurmedewerkers begeleid. Het fonds Kiezen voor Mekaar dat in het eerste projectjaar werd opgezet kon afgerond worden omdat de tandartsenzorg voor onverzekerden inmiddels werd opgepakt door de Kruispost. doelstelling jaar 2 Fonds Leren zonder Papieren Een bijdrage leveren aan de schoolkosten voor ongedocumenteerde kinderen. In samenwerking met ASKV en Defence for Children uitvoering geven aan dit fonds resultaat jaar 2 Het Wereldhuis heeft aan vijf ouders een bijdrage uitgekeerd. 11

12 2. Empowerment Het Wereldhuis wil ongedocumenteerden sterker maken. Dit doen wij door ongedocumenteerden zelf actief te laten zijn. Bij het opstarten van nieuwe activiteiten gaan wij uit van de ideeën van de bezoekers. Waar mogelijk werken wij met ongedocumenteerden als docent of groepsleider. De zelforganisaties in huis organiseren hun activiteiten zelfstandig. Waar gewenst wordt meegedacht, wordt informatie verschaft en worden contacten gelegd. In het tweede jaar werden de activiteiten van het eerste jaar voortgezet. Bij alle cursussen was er sprake van groei. Het aantal taallessen en computerlessen werd uitgebreid van 11 naar 21. Langzamerhand komen meer activiteiten op het vlak van cultuur, sport en spiritualiteit van de grond. Uit gebrek aan ruimte kunnen er op de avonden geen nieuwe activiteiten meer opgestart worden Voorlichting basisrechten Ongedocumenteerde migranten hebben een aantal rechten in Nederland zoals het recht op medische verzorging, juridische bijstand en scholing tot de leeftijd van 18 jaar. Niet alle migranten zijn bekend met de fundamentele rechten en plichten die zij in Nederland hebben. Onvoldoende en onjuiste informatie versterkt hun onzekerheid. Wanneer ze hun rechten proberen te verzilveren lopen migranten vaak tegen problemen op. Tijdens de individuele hulpverleningsgesprekken worden migranten op hun rechten gewezen. Daarnaast worden de in huis actieve zelforganisaties van informatie voorzien en worden er geregeld open voorlichtingsavonden georganiseerd. Tijdens de voorlichtingsavonden wordt gewerkt met externe sprekers uit ons netwerk. Ook voor hen bieden de avonden nieuwe informatie. Door in discussie te gaan met de deelnemers horen zij wat er onder hen speelt. Ook geïnteresseerden uit partnerorganisaties zijn geregeld te gast op de avonden. De voertaal van de voorlichtingsavonden is Engels. Voor een Spaanstalige zelforganisatie werd er daarnaast door Dokters van de Wereld een voorlichting in het Spaans gehouden. 12

13 doelstelling jaar 2 Voorlichting basisrechten Door gerichte informatie over rechten en plichten de weerbaarheid van ongedocumenteerden versterken tijdens maandelijkse voorlichtingsavonden. resultaat jaar 2 Elke derde woensdag van de maand vond er een voorlichtingsavond plaats met gemiddeld 25 bezoekers. Voor vrouwen stond er daarnaast op de eerste donderdag van de maand een voorlichting gepland. De voorlichtingen voor vrouwen hebben minder vaak plaatsgevonden. In totaal werden er 18 voorlichtingsavonden gehouden. Voorlichtingen werden gegeven door de volgende organisaties over : - Pharos algemene inleiding basisrechten voor ongedocumenteerden - Dokters van de Wereld toegang tot de gezondheidszorg - IOM mogelijkheden tot terugkeer naar het land van herkomst - TNO geboorteaangifte van kinderen van ongedocumenteerde moeders - BlinN herkennen mensenhandel op de algemene arbeidsmarkt - advocatenkantoor Fischer sociale rechten - advocaat mr. J. de Jong - rechten over juridische hulp en verblijfsvergunningen - Defence for Children rechten en plichten van ongedocumenteerde kinderen - huisartsenpraktijk Markus Kruyswijk huisartsenzorg en doorverwijzingen - politie Amsterdam Amstelland - veilige aangifte en bevoegdheden politie - Wereldhuis - communicatietraining 13

14 Learn More About Your Rights Zonder papieren heb je maar weinig rechten. Het is dus raadzaam om die paar rechten goed te kennen. Door de training Learn More About Your Rights maken ongedocumenteerden zichzelf elke maand weer een beetje wijzer en weerbaarder. Vandaag staat op de agenda: Rights and duties concerning residence permits. Zesentwintig migranten hebben zich deze woensdagavond in de lesruimte gewurmd. De advocate doceert: To apply for papers you need to pay a certain amount, you need a passport and a machtiging voorlopig verblijf and this mvv you need to get that in your country of origin there is hardly any chance to get it from here. Een te hoge drempel voor bijna iedereen in de zaal. Terugkeren naar je thuisland is te duur, te gevaarlijk, onmogelijk. Die avond wordt ook duidelijk dat je beter niet kan hopen op een verblijfsvergunning om medische redenen: You get papers on medical reasons only if you would be dead or severly handicapped without a medical treatment within three month. Een aantal mensen lacht een beetje ongemakkelijk. Verblijf bij kind of partner dan? Een paar meiden discussiëren zachtjes met elkaar: But the husband and father is Dutch! - Are they married then?" In Nederland heb je volgens de Europese wet recht op familieleven, maar hoe bewijs je dat dit gezinsleven alleen in Nederland kan plaatsvinden en niet in Ghana? Lukt bijna nooit, dus ook het Europese Verdrag van de Rechten van de Mens biedt maar weinig hoop. Teresa vraagt: Could I just get papers to work, I have also my diploma's?" Maar helaas, het meest logische, een werkvergunning, is evenmin een optie. Het zal niet te bewijzen zijn dat er binnen de EU geen andere werknemer te vinden is die het huis van haar werkgevers kan schoonmaken. De advocate geeft nog een aantal tips over de rechten ten opzichte van haar collega's. De eerste aanvraag voor een vergunning mag je gewoon zelf doen, of je in het Wereldhuis laten helpen. Als je een advocaat inschakelt, betaal dan voor die aanvraag nooit meer dan vijfhonderd euro. Legeskosten moeten altijd betaald worden, ook al maak je gebruik van gesubsidieerde rechtshulp de toevoeging. Je hebt het recht om op elk moment van advocaat te wisselen en die mag ook niet zonder jouw toestemming in beroep gaan; voorkom beter een hopeloze procedure die je alleen van je zuur verdiende geld afhelpt. Laura vraagt: Could I you my minutes for a check, I want to inform also the members of my group and I want to be sure I got everthing right? Geen probleem, de advocate wil haar aantekeningen graag nakijken. Het is goed om te weten waar je aan toe bent, een onrealistische hoop koesteren kan je kostbare jaren van je leven kosten. Het zijn vaak ongemakkelijke waarheden die de trainers vertellen. Aan het eind van de training is het stil in de zaal. 14

15 2. 2. Taalles Cursussen Nederlands zijn nog steeds de meest populaire activiteit in het Wereldhuis. De meeste lessen worden in de avonduren gehouden, omdat de meerderheid van de cursisten overdag aan het werk is. Op drie middagen in de week wordt er ook overdag les gegeven. Ook de vraag naar Engelse les blijft groeien. Vooral domestic workers uit Latijns Amerika zijn hierin geïnteresseerd. De lessen worden gegeven door 15 vrijwilligers, die zelf de inhoud van hun lessen bepalen. Alle lessen zijn gratis. De cursisten sparen gemeenschappelijk voor een feestelijke afronding van elke lesperiode. Zij kozen voor activiteiten zoals het bezoek aan het Amsterdams Historisch Museum, het strand van IJburg en een tocht met de rondvaartboot. Een gepland uitje naar de Keukenhof ging uiteindelijk niet door, omdat de cursisten een overstap met de bus op station Schiphol te bedreigend vonden. Twee keer per lesperiode komen alle docenten bij elkaar voor een etentje, uitwisseling van ervaringen en onderlinge afstemming. De docenten werken met een vrijwilligerscontract. doelstelling jaar 2 Taalles Door kennis van de Nederlandse taal de zelfredzaamheid van migranten versterken. Voldoende lesplekken op het juiste niveau voor alle bezoekers die Nederlands als tweede taal willen volgen. Bijscholing bieden door taalverwerving vreemde talen (Engels) en door een studium generale, met lezingen over cultuur, politiek of economie van Nederland. resultaat jaar 2 10 wekelijkse lessen Nederlands in de periode van oktober 2009 tot februari 2010 met in totaal 87 cursisten. 12 wekelijkse lessen Nederlands in de periode van maart 2010 tot en met juni 2010 met in totaal 127 cursisten. 2 wekelijkse cursussen Engels in de periode van oktober 2009 tot februari 2010 met in totaal 14 cursisten. 3 wekelijkse cursussen Engels in de periode van maart 2010 tot en met juni 2010 met in totaal 22 cursisten. 13 vrijwilligers geven Nederlandse les, 2 vrijwilligers Engelse les. Het studium generale is uit gebrek aan belangstelling weer gestopt. Een cursist volgde Franse les. Twee cursisten kregen alfabetiseringslessen. 15

16 2. 3. Computerles Diploma-uitreiking computerles met docent Pablo Garrido De bezoekers van het Wereldhuis gebruiken de mogelijkheden van computers en internet volop. Wie bijvoorbeeld zelfstandig gebruik kan maken van internet en internet bankieren heeft een bredere toegang tot relevante informatie en kan het eigen netwerk in Nederland en in het land van herkomst - beter onderhouden. De vraag naar computerlessen is dan ook groot in het Wereldhuis. Het aantal cursussen is verhoogd. Inmiddels wordt er in drie voertalen (Nederlands, Engels en Spaans) les gegeven. Er zijn tien werkplekken voor computerlessen. Daarnaast zijn er vier computers in het internetcafé, dat toegankelijk is tijdens de inloopmiddagen en tijdens de avonduren. doelstelling jaar 2 Computerles Via computerlessen het kennisniveau en de weerbaarheid van de bezoekers verhogen. Een passend cursusaanbod voor alle geïnteresseerde bezoekers. Toegang tot internet voor individueel gebruik faciliteren. resultaat jaar 2 6 wekelijkse computerlessen in de periode van oktober 2009 tot februari 2010 met in totaal 57 cursisten. 6 wekelijkse computerlessen in de periode van maart 2010 tot en met juni 2010 met in totaal 54 cursisten. 6 docenten geven wekelijks computerles in de voertalen Engels, Nederlands en Spaans. Twee Pantarmedewerkers besteden een deel van hun werktijd (ca 10 uur per week) aan het beheer van onze computernetwerken. 16

17 2. 4. Voorlichting over Gezondheid en Seksualiteit Het Wereldhuis is een plek waar onderwerpen rondom seksualiteit zoals hetero- en homoseksualiteit, relaties, HIV-preventie, ervaringen met seksueel geweld bespreekbaar zijn. Waar mogelijk zetten we voorlichters uit de eigen groep in. Een groep Afrikaanse mannen komt bijeen sinds het voorjaar In het tweede projectjaar zijn zij begonnen met de productie van het radioprogramma: Listen to HER: Health Entertainment Radio. Goede muziek wordt afgewisseld met relevante informatie over het gebruik van condooms, de Mexicaanse griep en het Nederlandse gezondheidsbeleid. In het programma zijn regelmatig experts in de gezondheidszorg van bijvoorbeeld Dokters van de Wereld, de GGD of SOA Aids te gast. Tot februari 2010 konden bezoekers op dinsdagavond met vragen rond gezondheidsklachten, doktersvoorschriften en diëten terecht bij een verpleegkundige. Door het vertrek van de vrijwilliger werd het spreekuur toen tijdelijk stopgezet. doelstelling jaar 2 Voorlichtingen Gezondheid en seksualiteit - een open gespreksklimaat in het Wereldhuis bevorderen - goede voorlichting over gezondheid en seksualiteit geven aan ongedocumenteerden resultaat jaar 2 Twee keer per week wordt Radio HER uitgezonden, op dinsdag ; en op woensdag op FM, kabel; het programma is ook te beluisteren via Door het programma weten veel nieuwe mensen het Wereldhuis te vinden. 17

18 Twee van de radiomakers Het Wereldhuis op de radio Listen to HER, klinkt het elke dinsdag en woensdag vanuit de studio van RAZO (Radio Zuidoost). HER brengt goede internationale muziek en up to date informatie over gezondheidszorg voor mensen zonder papieren. De presentatoren zijn afkomstig uit West-Afrika. Ze bereiken de doelgroep met hun down to earth style. Duidelijke informatie, speciaal voor migranten zonder papieren. De kern van de boodschap: wie ziek is, heeft recht op medisch noodzakelijke zorg. Wie niet kan betalen, heeft recht op gratis zorg: de huisarts, de vroedvrouw, de specialist, de apotheek. En: zorg goed voor jezelf en je partner. Go to GGD, and brother, use your condoms! HER vraagt experts in de studio om uitleg: hoe werkt het Nederlandse gezondheidssysteem? Hoe kun je jezelf beschermen voor SOA s, voor infectieziektes? Waar kun je je laten testen? HER bespreekt mis(ver)standen: kun je worden opgepakt als je naar een ziekenhuis gaat? Wat doe je als je bent weggestuurd bij de inschrijfbalie omdat je geen paspoort kon laten zien? Zo bereikt het Wereldhuis mensen zonder papieren die door de reguliere zorg niet worden bereikt. Wie meer weet kan beter voor zijn gezondheid zorgen. HER heeft in de eerste maanden meteen een groot bereik. Via internet alleen al volgen zo n mensen het programma en daar komen de luisteraars via de ether en de kabel nog bij. Radio HER werkt interactief. Luisteraars kunnen bellen en het Wereldhuis in real life komen bezoeken. Zo horen wij verhalen uit de praktijk. Als er drempels worden opgeworpen, die er toe leiden dat mensen zonder papieren de noodzakelijke medische zorg wordt onthouden, dan verheffen we onze stem. Het Wereldhuis als meldpunt voor geweigerde medische zorg. Health & Entertainment Radio, FM, kabel; dinsdag ; woensdag ; 18

19 2.5 vrouwendag De wekelijkse dag waarop het Wereldhuis alleen voor vrouwen is geopend biedt een veilige ruimte. Veel migrantenvrouwen hebben ervaringen met seksueel en huiselijk geweld. Soms gebeurde dit in het land van herkomst, soms ook in Nederland, dikwijls ook binnen het eigen netwerk. Om in Amsterdam te kunnen overleven moeten vrouwen soms moeilijke keuzes maken. Soms moeten zij transactionele seks of een gewelddadige relatie aanvaarden om niet dakloos te raken. De vrouwendag biedt de gelegenheid om ervaringen met elkaar te delen. Ook is er een pastor aanwezig. Zij is gespecialiseerd in het pastoraat voor vrouwen met seksuele geweldservaringen. In overleg met de vrouwen werden uiteenlopende activiteiten georganiseerd. Het eigen initiatief van de vrouwen stond daarbij voorop. Zo is een van de vaste bezoeksters begonnen met het geven van massages. Veel vrouwen zonder verblijfsvergunning leiden een geïsoleerd bestaan en zijn moeilijk te bereiken. Om hen beter te bereiken werd er regelmatig voorlichting gegeven bij partnerorganisaties zoals de Stichting Vrouwen Zonder Verblijfsvergunning. Ook is er een begin gemaakt met participatie aan de wallentochten van het Leger des Heils. Vrouwen, die in de raamprostitutie werken, worden op hun werkplek bezocht. doelstelling jaar 2 Vrouwendag De wekelijkse vrouwendag is een veilige plek voor vrouwen en hun kinderen, waar zij elkaar informeel en voor diverse activiteiten kunnen ontmoeten. Er is ruimte voor scholing en cultuur, pastoraat en plezier. 19

20 resultaat jaar 2 Op vrouwendag wordt wekelijks een gevarieerd programma aangeboden: open huis: informatie&advies en internetcafé onder begeleiding van twee gastvrouwen noodhulpspreekuur Pastor Magrietha Reinders is aanwezig voor pastorale gesprekken taalcursus Nederlands gezamenlijk avondeten computerles wisselende workshops van elk 5 sessies: yoga / massage / meditatie taalcursussen Nederlands en Engels op de eerste donderdag van de maand: training: vrouwen zonder papieren hebben rechten! Op de namiddagen werd van september tot november een cursus creatieve therapie gegeven. Wekelijks bezoeken tussen 25 en 30 vrouwen een of meer van deze activiteiten. Gemiddeld zijn er twee kinderen (doorgaans onder de vier jaar) aanwezig. De vaste vrijwilligster die de maaltijd verzorgt, wordt afwisselend bijgestaan door een of meer van de bezoekers Leerwerkplekken de kledingcollectie Just 4 U uit het Wereldhuis-kledingatelier 20

21 In het tweede jaar hebben drie migranten zelf initiatieven genomen om in hun vak actief te worden. Een fietsenwerkplaats en een kledingatelier zijn opgericht. Beide initiatieven werden als leer- werkplekken opgezet: De vrijwilligers leren hun vak aan andere ongedocumenteerden. Twee leerlingen leren het vak van kleermaker / modeontwerper. Ze leren het vak in de praktijk: bezoekers kunnen bij de kleermaker terecht voor het verstellen of repareren van hun kleding. Ook andere Amsterdammers geven kleine opdrachten. Bij de fietsenmaker kunnen Wereldhuis bezoekers en anderen terecht voor reparaties aan hun fiets tegen een onkostenvergoeding. doelstelling jaar 2 Leer- werkplekken Migranten met ondernemersgeest ondersteunen in het vorm geven van hun plannen. De kansen van migranten vergroten door opleidingsplekken in diverse vakken aan te bieden. resultaat jaar 2 fietsenmaker De leerwerkplaats wordt volledig gerund door vrijwilligers. De deelnemers leren om uit oude fietsen nieuwe te maken voor de bezoekers van het Wereldhuis. Twee dagen per week is de werkplaats open. Tegen een vrijwillige vergoeding kan iedereen terecht voor fietsreparaties. kleermaker Op drie dagen in de week is het atelier geopend. Twee leerlingen komen regelmatig op les, anderen incidenteel. De zelfontworpen kleding is op twee modeshows getoond Cultuur Door muziek, dans, theater, literatuur en beeldende kunsten worden bruggen geslagen tussen het land van herkomst en Nederland. In het afgelopen jaar hebben we enkele nieuwe initiatieven zien ontstaan. Regelmatig zijn er dansoptredens: de nieuw gevormde Filippijnse dansformatie heeft doorgezet en heeft inmiddels meerdere optredens gehad. Ook de Ecuadoriaanse dansformatie treedt regelmatig op. In de expositieruimte in de gangen van het Wereldhuis hing het afgelopen jaar werk van kunstenares Ferdous Lovely. Nieuw is de Wereldhuis fusion band, een project van een aantal ongedocumenteerde musici. Elke vrijdag is er open sessie. Iedereen is dan welkom om samen muziek te maken, met het eigen instrument of met een van de Wereldhuis instrumenten. De musici produceren eigen nummers die op een tweede wekelijkse oefensessie worden ingestudeerd. De band is van meet af aan opgetreden bij veelvuldige gelegenheden op Koninginnedag, bij een barbecue van de Diaconie tot het ramadanfestival toe. 21