Samenvatting Kunstgeschiedenis CE. Kunstgeschiedenis 5,5. Samenvatting door een scholier 3518 woorden 16 mei 2018.

Transcriptie

1 Samenvatting Kunstgesch CE kunstgesch Samenvatting door een scholier 3518 woorden 16 mei ,5 2 keer beoordeeld Vak Kunstgesch CE KUNSTGESCHIEDENIS Stijlnaam: Romaanse kunst Betekenis naam: - Jaartallen: Namen kunstenaars: anoniem Doel/functie:er was veel wanorde, geweld en corruptie in de kerk door de vermenging van de geestelijke en de wereldlijke macht. Het christelijke leven moest een nieuw leven worden ingeblazen. Er werden veel nieuwe kathedralen, kerken en kloosters gebouwd à macht, kunst, cultuur, onderwijs en wetenschap. zware bouw, ronde bogen beeldhouwkunst is deel van de architectuur anatomie is niet belangrijk miniaturen opkomst reliekverering schilderkunst: onderwerp religieus boodschap belangrijker dan esthetiek geen emotie of correcte anatomie achtergrond een plat vlak Pagina 1 van 53

2 handschriftversieringen à monniken waren de enige die konden lezen/schrijven miniaturen fresco s à schilderingen waarbij kleurstoffen (op eiwitbasis) op de nog natte kalklaag zijn aangebracht architectuur: minder horizontaal bouw maar verticaal bouw dik en zwaar kleine ramen beeldhouwkunst: sober geen beelden stijf en massief frontaal stijlnaam: gotiek betekenis naam: komt van de goten, een volk dat door de Italianen werd gezien als barbaren doordat ze het klassiek Romeinse rijk ten val hadden gebracht. Jaartallen: Namen kunstenaars: jan van eyck, giotto Doel/functie: Door het christendom ontstond er vanaf de 11 e eeuw rust en stabiliteit. Hierdoor ontstond ook een behoefte aan kerken om de gelovigen, pelgrims en relikwieën onderdak te verschaffen. goddelijk licht lichte skeletbouw/muren niet meer dragend beelden komen langzaam maar zeker losser te staan van de architectuur glasin-lood opkomst olieverf vroege gotiek: primitieve uitbeelding van perspectief en anatomie Pagina 2 van 53

3 late gotiek: meer aandacht voor perspectief en anatomie schilderkunst: meer emotie anatomie werd beter kerk stimuleert kunst à onderwerpen vooral bijbels schilder niet langer anoniem 3 belangrijke ontwikkelingen: integraie plaats tussen figuren en achtergrond(met soms verzonnen achtergrond) begin van perspectief, er worden plans gemaakt (dimensies) realisme à alles geschilderd zoals de kunstenaar het zag beeldhouwkunst: meer emotie meer beweging à natuurlijker anatomie werd beter veel steen (moeilijk kapot te krijgen) en hout architectuur: in de vroeg gotiek begon de neiging van hoog bouwen à dichter bij god staan. De kerk moest lichter worden à grotere ramen voor meer daglicht Ze ontwikkelden luchtbogen en steunberen om het gewicht door te geven. Spitsbogen en kruisribgewelven werden de kenmerken van de gotische bouwstijl. stijlnaam: renaissance betekenis naam: wedergeboorte jaartallen: namen kunstenaars: medici, leonardo da vinci, botticelli, donatello, michelangelo Doel/functie: de dominante functie van de kerk verzwakte. Nieuwe terreinen werden onderzocht en ontdekt. Zoals de klassieke beschaving. Pagina 3 van 53

4 hergeboorte van klassieke idealen geidealiseerd mensbeeld mens staat centraal harmonie en symmetrie contrapost houding nieuwe aandacht voor anatomie en perspectief Algemene kenmerken stroming: de kunst is rustig, symmetrisch, in evenwicht. Veel voorkomende thema s (voorstelling): - Schilderkunst: opdrachtgevers zijn rijke burgers à portretkunst handtekeningen onder het werk realistisch vol symbolische verwijzingen Beeldhouwkunst: portretten anatomisch correct klassieke kleding, gedrapeerde lakens/kleding veel details klassieke mythologie of bijbels Textielkunst bloeiperiode wereldse liefde ridderromans tapijten zijn duurder dan schilderijen à status en aanzien Pagina 4 van 53

5 stijlnaam: manierisme betekenis naam: maniera = stijl of op een overdreven manier jaartallen: namen kunstenaars: parmigianino, el greco, cellini Doel/functie: tijdens de hoogrenaissance waren er kunstenaars die bewust van de normen en regels van de renaissance afweken. ingewikkelde houdingen onrealistische houdingen bijbelse en mythologische taferelen pasteltinten schrille kleurcontrasten dure materialen algemene kenmerken stroming: - veel voorkomende thema s (voorstelling): vele myhtologische en bijbelse taferelen. Door de lichtinval is het erg theatraal, dramatisch. figuren zijn overdreven langgerekt, soms in overdreven houding of stand onrustige lichteffecten expressieve hanteringswijze ingewikkelde compositie/rangschikking van de figuren geen duidelijke ruimte waarin het zich afspeelt ongewoon kleurgebruik: combinaties doen onwerkelijk aan Pagina 5 van 53

6 Stijlnaam: Barok Betekenis naam: grillige parel Jaartallen: Namen kunstenaars: Borromini en Rembrandt Doel/functie: macht/aanzien. Versterking van het geloof (propaganda) Katholiek Rijk Gouden eeuw Algemene kenmerken stroming: samensmelting van architectuur, beeldhouwkunst en schilderkunst Veel voorkomende thema s (voorstelling) alledaags leven historiestukken stillevens landschapen Schilderkunst: Pagina 6 van 53

7 mythologische en religieuze taferelen extreem realistisch onderwerpen uit het dagelijkse leven genrestukken veel emotie in de gezichten veel dynamiek in de houdingen beeldhouwkunst onderwerpen en ornamenten uit de natuur veel versieringen op bv buitengevels van gebouwen sterke dieptewerking rijk materiaalgebruik ingewikkelde patronen veelvuldig gebruik van versieringen Architectuur imposante gebouwen opgebogen vormen symmetrisch dieptewerking Stijlnaam: Rococo Betekenis naam: rocaille = schelp Jaartallen: Namen kunstenaars: Zimmermann, Cuvillies en Fragonard Doel/functie: sierlijke vormgeving grillig pastelkleuren ondeugend en erotisch plantenmotieven decadentie en frivoliteit Pagina 7 van 53

8 kunst als statussymbool algemene kenmerken stroming: in de kunstwerken zijn veel mooie vrouwen afgebeeld met prachtige jurken(rijk, status). Veel voorkomende thema s (voorstelling) Een stijlvol leven. De gegoede stand in decadente taferelen met chique geklede dames en heren. Idealistisch Schilderkunst Beeldhouwkunst Architectuur Toegepaste kunst Pagina 8 van 53

9 Stijlnaam: Neoclassicisme Betekenis naam: Neo = nieuw, Classicisme = inspiratie uit de klassieke oudheid Jaartallen: Namen kunstenaars: jacques-louis david Doel/functie: herwaardering van de klassieke kunst duidelijke en scherpe vormen statisch koele, vlakke kleuren eenvoudige composities symboliek is belangrijk teruggrijpen naar de klassieke oudheid Algemene kenmerken: strenge vormen, maten en verhoudingen stijl van de ontwikkelde burgerij kwam in Frankrijk tot bloei officiele stijl van Europeese kunstacademie reactie op overdadige vormgeving barok/rococo herwaardering door de publicaties van winkelmann Veel voorkomende thema s: eigentijdse gebeurtenissen vertaald in klassieke voorstellingen Schilderkunst: perfecte schildertechniek(gladde afwerking/geen toets) heldere voorstelling tekenachtig en strak omlijnd verstand en kennis, boven de persoonlijke emoties van de kunstenaar (rationalisme) Beelhouwkunst: volgens klassieke schoonheidsideaal (naakt, kleding, haardracht, idealiseren etc) glad gepolijst, technisch perfect veel symboliek in de voorstelling Pagina 9 van 53

10 Architectuur: nieuwe functionele principes naast de klassieke vormgeving veel openbare gebouwen eenvoud van vorm en helderheid van constructie macht en voornaamheid laten uitstralen symmetrisch en streng Stijlnaam: Romantiek Betekenis naam: gevoel à romance, oude ridderverhalen. Gevoelig, wild en avontuurlijk. Jaartallen: Namen kunstenaars: william turner, pierre cuypers(rijksmuseum) Doel/functie: het rationale wordt vervangen door meer emotie, fantasie en een hang naar de natuur, het fantastische, dromen en het exotische kunstenaars geven uitdrukking aan hun persoonlijke emoties en gedachten veel clairobscur symboliek is belangrijk dynamiek benadrukt de emoties Algemene kenmerken: gevoel staat centraal onvrede met werkelijkheid regels en gewoonten willen negeren vlucht naar het verleden religie dat weer belangrijk wordt neostijlen, teruggrijpen Schilderkunst: individuele gevoel van de kunstenaar universele gevoelens oproepen historische gebeurtenissen landschappen Pagina 10 van 53

11 Beeldhouwkunst: facade ruimte werking diagonale lijnen dynamische houdingen emoties Architectuur: exotische vormgeving landschappen eclectisme zuilen, neostijlen Stijlnaam: Realisme Betekenis naam: Jaartallen: Namen kunstenaars: millet, courbet Doel/functie: het alledaagse leven afbeelden technische vooruitgang is zichtbaar in constructies/gebouwen nadruk op het alledaagse leven plein air schilderkunst contrapost houding Algemene kenmerken: - Veel voorkomende thema s: het alledaagse leven Schilderkunst: Pagina 11 van 53

12 buiten schilderen, verftube was uitgevonden zoeken naar schoonheid in de werkelijkheid sociaal karakter, nieuwe onderwerpen, onbelangrijke zaken picturaal kleurgebruik: somber, natuurtinten, monochroom, tonaal Beeldhouwkunst: modellen uit het arbeidsmilieu realistische vormgeving duidelijke stofuitdrukking was/klei à daarna in brons gegoten factuur zichtbaar aandacht voor anatomie functie: geen zielige zwoegers, maar helden à waardig en voornaam Architectuur: gevolgen van industriele revolutie zichtbaar nieuwe mogelijkheden door: glas, ijzer, gietijzer en staal grote overspanningen en stalen constructies sterk alle vormen zijn gietbaar prefab(systeembouw) à goedkoper Stijlnaam: impressionisme Betekenis naam: spottend door kunstcriticus gegeven Jaartallen: Namen kunstenaars: manet, monet Doel/functie: gaat om het vastleggen van lichtval, de stemming van een bepaald moment en de snel wisselende kleuren in de natuur Pagina 12 van 53

13 fotografie als hulpmiddel en plein air schilderen lichtval stemming van een bepaald moment gebruik van zuivere kleuren japonisme dynamisch expressief Algemene kenmerken: alledaagse onderwerpen vormen zijn vaag expressief lichtval zuivere kleuren Veel voorkomende thema s: alledaagse leven Schilderkunst: Frans symbolen van erotiek brede paneelstreken scherpe contrasten schetsmatig onderwerp niet belangrijk gaat om licht en kleur invloed fotografie à momentopname, afsnijdingen, standpunt Hollands Haagse schoolà(hollands landschap) Amsterdamse schoolà(uitgaansleven En Stadsgezichten) losse toetsen en plein air kleurgebruik somberder momenten en foto s losse schildertoets japonisme Beeldhouwkunst: vormgeving à schetsmatig, diepe groeven en plastische vormen levendig spel van licht en schaduw houdingen en uitdrukking zijn expressief factuur = zichtbaar Stijlnaam: postimpressionisme Betekenis naam: na het impressionisme Jaartallen: Namen kunstenaars: cezanne, van gogh, gaugin Pagina 13 van 53

14 Doel/functie: onrealistisch kleurgebruik persoonlijke visie van de kunstenaar afwijzing van het impressionisme nieuwe uitbeeldingsvormen Schilderkunst: Kunstenaar zocht voortdurend naar een gelijkmatige ordening van de vormen op het doek. Daarom maakte hij sommige vormen wat langer om zo een beter evenwicht te krijgen in de compositie. Kunstenaar zocht evenwicht tussen koele en warme tinten Helder en fel kleurgebruik, ongemengd en niet realistisch. Het is belangrijk hoe je de verf op het doek aanbrengt. Niet de werkelijkheid, maar innerlijke belevingen werden uitgedrukt Contouren werden flink aangezet, grove hanteringwijze Aandacht voor het weergeven van gevoelens en gedachten d.m.v. onder andere primitieve weergaven Pagina 14 van 53

15 Stijlnaam: Pointillisme Betekenis naam: werken met puntjes à point Jaartallen: Namen kunstenaars: georges seurat Doel/functie: herstructurering schilderijen zijn geheel opgebouwd uit puntjes gebruik van zuivere kleuren weergeven van sfeer en lichtval Schilderkunst: ongemengde stippen naast elkaar gezet (ook wel divisionisme, luminisme, neoimpressionisme genoemd), van ver af gezien mengen de stippen zichzelf. kleurverdeling afhankelijk van praktijk schilderen, berustte vooral op resultaten wetenschappelijk onderzoek van kleurenleer en werking van onze ogen. werkwijze geen snelle impressies, meer aandacht voor vorm wiskundige vormen evenwicht koele en ware kleuren olieverf Pagina 15 van 53

16 Stijlnaam: Symbolisme Betekenis naam: De naam symbolisme werd voor het eerst geïntroduceerd door de Fransman Jean Moréas in zijn Manifest du Symbolisme (1886). Manifest > weergave van standpunten. Jaartallen: Namen kunstenaars: edvard munch, james ensor, paul gauguin Doel/functie: Voor symbolisten zijn schilderijen een weergave van de ziel van de kunstenaar. De manier van schilderen kan gevoel uitdrukken, zoals onrustige toetsen en nerveuze, grillige lijnen de angst van de schilder weerspiegelen. Schilderkunst: Pagina 16 van 53

17 Fel kleurgebruik Kleurcontrasten > warmkoudcontrast en licht-donkercontrast Nadrukkelijke contouren Ruimtesuggestie > lijnperspectief Pagina 17 van 53

18 Stijlnaam: arts and crafts Betekenis naam: Jaartallen: Namen kunstenaars: william morris Doel/functie: Rond 1870 worden steeds meer producten machinaal gemaakt, hiertegen ontstaan in Engeland de Arts and Crafts movement, een groep vormgevers en kunstenaars onder leiding van William Morris. Ze protesteren tegen de stijlloze fabrieksproducten die de ambachtelijke producten steeds meer verdringen (Industriële Revolutie). Morris wil de kunstenaar en de handwerksman weer helemaal betrekken bij het vervaardigen van gebruiksvoorwerpen. Toegepaste kunst: heldere/natuurlijke kleuren kleuren niet altijd realistisch toegepast gestileerde vormen golvende lijnen organische vormen (takken en bladeren) compositie is symmetrisch natuurlijk materiaal Pagina 18 van 53

19 Stijlnaam: jugendstil Betekenis naam: art nouveau, duitse tijdschrift jugend of slaoliestijl Jaartallen: Namen kunstenaars: gaudi, gustav klimt Doel/functie: plantmotieven natuurlijke elementen kostbare materialen ambachtelijk decoratief inspiratie uit middeleeuwen en japanse kunst Pagina 19 van 53

20 Schilderkunst: onderwerpen afgeleid uit de natuur duidelijke contourlijnen en gebogen, slingerende lijnen organische vormen en decoraties plastische vormgeving en realistische weergave/vlakke, decoratieve uitwerking Architectuur/Beeldhouwkunst: organische versiering ingewikkelde details en versieringen gekleurde mozaiken en grillige vormen(afwisseling van ritme en dynamiek) Toegepaste kunst: Organische vormen, slingerende lijnen en motieven. Symmetrie (soms, niet altijd). Ambachtelijke technieken: beeldsnijden, glasblazen, leren en edelsmeden. Ruimtesuggestie: donkere silhouetten. Stijlnaam: art deco Betekenis naam: naam komt van een grote parijse tentoonstelling van toegepaste kunst in 1925 Jaartallen: Namen kunstenaars: owen williams Pagina 20 van 53

21 toegepaste kunst geometrische vormen primaire kleuren ambacht en luxe materialen Algemene kenmerken: strak/gestroomlijnd felle/primaire kleuren, maar ook zwart/wit/chroom kleuren veel motieven Pagina 21 van 53

22 Stijlnaam: expressionisme Betekenis naam: expression = uitdrukking Jaartallen: Namen kunstenaars: matisse, vlaminck Doel/functie: uitdrukking emotie Uitdrukking van gevoel Sociale betrokkenheid Abstrahering Organische vormgeving Algemene kenmerken: felle kleuren spontaan en ongerept Schilderkunst: 1. Fauvisme ( ) - Parijs - Fauves = wilde beesten Pagina 22 van 53

23 - Gedurfd kleurgebruik - Robuuste vormen - Grove penseelstreken - Dufy, matisse, renault etc - Landschap, stadsgezicht, interieur, mensfiguur 2. Die Brucke ( ) - Dresden - Stadsleven, mensfiguur, natuur - Zo direct mogelijk (seksualiteit en corruptie) - Kirchner, nolde, heckel etc 3. Der Blaue Reiter ( ) - Munchen - Naam afgeleid van titel van schilderij Kadinsky - Poetisch, kleurrijk, vrolijk etc - Franz, marc, kadinsky, paul klee Beeldhouwkunst: vereenvoudigd gestileerd of geabstraheerd oerbeeld gevoelend beeldhouwer of gezocht naar essentie Architectuur: rekening houden met à functie, materiaal en constructie baksteen en gewapend beton organische vormen, persoonlijke expressie en fantasie Stijlnaam: Kubisme Betekenis naam: Jaartallen: Namen kunstenaars: Pablo picasso, Georges Braque Pagina 23 van 53

24 Doel/functie: - Algemene kenmerken: 2 periodes à analystisch kubisme ( ) synthtisch ( ) Veel voorkomende thema s: Schilderkunst: analystisch: voorwerpen afbreken tot een reeks samenhangende fragmenten onderwerpen: stilleven, landschap en portret vanuit verschillende aanzichten te bekijken fragmenten verbonden door geometrische vormen à tussenruimtes worden tastbaar vorm en compositie, belangrijker dan kleur lichtval uit verschillende kanten analyseert de werkelijkheid, splitst die op in delen en voegt ze weer samen synthetisch: synthese tussen verschillende vormen en materialenà collage relatie tussen werkelijkheid herstellen meer kleur hele vorm zichtbaar Beeldhouwkunst: mensfiguren, portretten en stillevens ritme à holle/bolle vormen bevrijding van het traditionele door nieuwe materialen, onderwerpen en technieken verschillende aanzichten combineren Pagina 24 van 53

25 Stijlnaam: futurisme Betekenis naam: il futuro à de toekomst Jaartallen: Namen kunstenaars: balla, boccioni Doel/functie: beweging en herhaling kubistische fragmentering snelheid moderniteit Algemene kenmerken: geen stijl maar ideologie/mentaliteit ontstaan na manifest willen culturele revolutie in alle kunstrichtingen dynamische maatschappij speelt rol moderne levensritme Schilderkunst: vorm herhaling actielijnen diagonale compositie losse toetsen geometrisch fragmentatie Beeldhouwkunst: snelheid dynamisch geabstraheerd hol/bol vorm verschillende aanzichten herhaling vormen Pagina 25 van 53

26 Stijlnaam: de stijl Betekenis naam: Jaartallen: Namen kunstenaars: piet mondriaan Doel/functie: onpersoonlijke indruk, universele harmonie, strijd tussen stoffelijk en geestelijk Schilderkunst: abstract geometrische basisvormen kleurbeperking (primaire kleuren en wit/zwart) assymetrische compositie en veel horizontale en verticale lijnen spanning en evenwicht dekkende, egale en strak begrensde vlakken geen persoonlijke toets gekleurd plakband voor bepalen compositie schetsen met houtskool of krijt Beeldhouwkunst: monumentale indruk beperken tot basiskleuren beperken tot basisvormen beperken tot basisrichtingen functioneel Architectuur: gedacht vanuit kubus opmerkelijk structuur door: doorsnijdende vlakken, openingen en kleuren open karakter Pagina 26 van 53

27 spanning door: lineaire elementen en asymmetrische geplaatste vlakken Stijlnaam: constructivisme Betekenis naam: Jaartallen: Namen kunstenaars: malevich, gabo Doel/functie: het streven naar vernieuwing en het breken van historische academische tradities. Manifest voor een nieuwe kunststijl en nieuwe maatschappij. geometrische basisvormen objectieve benadering abstrahering gebruik van grafische en fotografische middelen affiches officiele kunstvorm van de russische revolutie Pagina 27 van 53

28 Schilderkunst: maatschappelijke invloed geen penseelstrepen geconstrueerd Beeldhouwkunst: vooral ijzerconstructies open vorm lineair Architectuur: open en heldere constructies Stijlnaam: Functionalisme Pagina 28 van 53

29 Betekenis naam: functie staat centraal Jaartallen: vanaf 1900 Namen kunstenaars: wright, le corbusier Doel/functie: de functie bepaalt de vorm de vorm is ondergeschikt aan de functie zuiverheid van vorm en constructie overbodige versieringen worden weggelaten constructie is zichtbaar streven naar betaalbare woningen en sociale vooruitgang Algemene kenmerken: het exterieur bepaald door eenvoudige, rechthoekige vormen werd naar de functie gekeken, symmetrie wordt losgelaten gewapend beton à muren vlak en wit. Daken, plat muren niet meer dragend à grote ramen, veel licht decoratie vermeden à zakelijke uitstraling ruimte optimaal benutten door: skeletbouw, hoogbouw, lift form follows function gestreefd naar zuiverheid van vorm en constructie moest leiden tot betere, betaalbare woningen voorkeur voor geometrische vormen zonder versiering en lichte kleuren constructie en structuur aan de buitenkant zichtbaar materiaal: gewapend beton, glas en staal Pagina 29 van 53

30 Stijlnaam: Bauhaus Betekenis naam: deutsche werkbund Jaartallen: Namen kunstenaars: gropius, joost schmidt Doel/functie: binnen de bond werken kunstenaars, architecten en fabrikanten samen industriele vervaardiging en kunstnijverheidsproducten samensmelting kunst, ambacht en techniek gladde zakelijke vormgeving in de architectuur gebruik van vliesgevels strakke vormen, heldere constructie en functionele vormgeving Schilderkunst: vormgeving is helder en overzichtelijk asymmetrische en dynamische compositie letters à eenheid Toegepaste kunst: stalen buizen en leer strakke geometrische vormen heldere constructie en functionele vormgeving machinestijl Textielkunst: invloed van arts en crafts weefateliers Pagina 30 van 53

31 basisvormen onderzoeken effecten van kleur onderzoeken Stijlnaam: dada Betekenis naam: dadaisme à frans voor speelgoedpaardje Jaartallen: Namen kunstenaars: hans arp, raoul hausmann Doel/functie: antikunst geen kunstvorm maar een leefstijl collages fotomontages assemblages objets trouves readymade Pagina 31 van 53

32 absurde voorstellingen, chaotische vormgeving en oncoventionele technieken Schilderkunst: toeval readymade objecttrouve collage, fotomontage, assemblage aandacht voor het banale maatschappij kritiek chaotisch niet realistisch kleurgebruik Beeldhouwkunst: toevallig gevonden voorwerpen en massaproducten invloed van techniek op mens belachelijk maken Fotomontage: commerciele, satire, propoganda manipulatie foto s futuristische/surrealistische droombeelden Stijlnaam: Surrealisme Betekenis naam: boven de werkelijkheid Jaartallen: vanaf 1924 Pagina 32 van 53

33 Namen kunstenaars: salvador dali Doel/functie: absurd en onwerkelijk dromen en visoenen vertaald in figuratieve schilderijen toeval speelt een grote rol vervreemding Algemene kenmerken: begon als literaire beweging blokkades à door hun gedachten en dromen de vrije loop laten droom en onderbewuste belangrijke rol hypnose, alcohol en andere verdovende middelen Schilderkunst: spontaan kleur en compositie wel bedacht grillige vormen geometrisch en organisch ritmisch dynamisch experimenteren met materialen en technieken realistisch/gedetailleerd plastisch geheimzinnige lichtvallen vervreemde elementen geen verstand maat fantasie Beeldhouwkunst: functievervreemding psychoanalyse toeval symbolisch Pagina 33 van 53

34 Stijlnaam: Nieuwe zakelijkheid Betekenis naam: komt van na de WO I, zo objectief mogelijk weer te geven Jaartallen: Namen kunstenaars: Otto dix, max beckmann trieste sfeer raadselachtige lichtval accent op handen, gezichten en houdingen onderwerpen uit de moderne stedelijke cultuur ironischer, harder en dreigender dan het magisch realisme Stijlnaam: Magisch realisme Betekenis naam: Jaartallen: Namen kunstenaars: carel willink, pyke koch Pagina 34 van 53

35 olieverf à glaceertechniek onhelspellende sfeer clairobscur geheimzinnig scherpe/gedetaillerde vormen duidelijke plasticiteit verschil met het surrealisme is, dat in het magisch realisme de geschilderde werkelijkheid een bestaande werkelijkheid is. Stijlnaam: abstract expressionisme (amerika) Betekenis naam: Jaartallen: Namen kunstenaars: jackson pollock, mark rothko, frank stella Doel/functie: veel Europese kunstenaars vertrekken door WO II dreiging naar Amerika. 1 e amerikaanse beweging ontstaat met internationale erkenning 1. action painting - deels abstract, deels figuratief actie van het schilderen zelf staat centraal - emoties Pagina 35 van 53

36 - drippings 2. colorfield painting - werking van de kleuren staat centraal - kleurvlakken - verzadigde kleuren 3. hard edge - onpersoonlijk - er is geen handschrift van de kunstenaar zichtbaar - geometrische vormen - beperkte kleurschema s Pagina 36 van 53

37 Stijlnaam: abstract expressionisme (europa) Betekenis naam: Jaartallen: Namen kunstenaars: pierre soulages, karel appel, burri 1. tachisme - vertoont overeenkomsten met action painting in Amerika 2. Cobra - mens en dier als onderwerp - nadruk op expressiviteit - vereenvoudigd - inspiratie uit kindertekeningen 3. materieschilderkunst - abstractie bewerkte en aangetaste huid kunstenaars verwerken de meest uiteenlopende materialen in hun werken algemene kenmerken: spontane weergave van gevoelens in abstracte beelden wenden zich af van de rationale westerse cultuur haalden inspiratie uit: spontane krabbels, tekeningen van kinderen, geestelijke gestoorden, volkskunst en primitieve culturen. Pagina 37 van 53

38 Stijlnaam: pop-art Betekenis naam: Jaartallen: Namen kunstenaars: warhol, roy lichtenstein,david hockney, allen jones beelden uit de consumptiemaatschappij fel en contrastrijk kleurgebruik combine paintings Pagina 38 van 53

39 blowup onpersoonlijk en afstandelijk Algemene kenmerken: Figuratief Speels gebruik van de symbolen van de Westerse consumptiecultuur. Ironie en humor. Gebruik van commerciële materialen en voorwerpen, producten uit het leven van alledag. De beeldende middelen worden net zo gebruikt als bij reclame, film, televisie, affiches en strips. Vervreemding door vergroting Vervreemding door herhaling Vervreemding door gebruik van ongebruikelijke materialen. Een collage-achtig uiterlijk, zowel in twee- als driedimensionale beelden. Geen persoonlijk handschrift van de kunstenaar. Soms laat hij werk zelfs door anderen uitvoeren. De kunstenaar gebruikt vaak 'ready mades': kant-en-klare, bestaande voorwerpen. De identiteit van de kunstenaar, zijn imago, wordt soms zorgvuldig opgebouwd. Beeldhouwkunst à objet-trouves In Engeland speelt erotiek een grote rol. Ook is het in engeland minder hard/zakelijk en niet direct gerelateerd met reclame. De kleuren zijn minder uitbundig en geen duidelijke contourlijnen. Stijlnaam: nouveau realisme Betekenis naam: Pagina 39 van 53

40 Jaartallen: Namen kunstenaars: arman, martial raysse beelden uit het dagelijks leven nadruk op vernietiging en aftakeling toeval verwerking van afvalmateriaal in kunstwerken kritische kijk op de consumptiemaatschappij scheiding tussen beeldhouwkunst en schilderkunst vervaagt Pagina 40 van 53

41 Stijlnaam: foto- of hyperrealisme Betekenis naam: fotografie en realisme spelen een belangrijke naam Jaartallen: vanaf 1965 Namen kunstenaars: richard estes, don eddy Doel/functie: objectieve weergave van de moderne cultuur (zonder emotie of diepere inhoud) met behulp van foto s de werkelijkheid tot in detail weergeven beelden uit de consumptiemaatschappij mensen in alledaagse situaties vervreemding kunstenaars streven naar een objectieve weergave van de moderne maatschappij Algemene kenmerken: veel aandacht voor detail. technisch knap foto is het uitgangspunt, dit projecteren ze op een doek en schilderen ze over alles is overal even scherp niet te onderscheiden van foto s Pagina 41 van 53

42 Stijlnaam: op-art Betekenis naam:optical art à optische illusie Jaartallen: Namen kunstenaars: victor vasarely Pagina 42 van 53

43 Doel/functie: door optische illusies ziet het oog de dingen anders dan ze zijn, het oog wordt gefopt. Toeschouwer prikkelen de optische illusie te onderzoeken experimenteren met licht optische illusies suggestie van beweging toepassing van geometrische vormen Algemene kenmerken: abstracte patronen optische illusie geometrische vormen, lijnen en kleurvlakken ritmische verdeling va vormen onpersoonlijke vormgeving planmatige compositie ritme en bewegingsillusie spelen een belangrijke rol materiaal: olieverf, tempera, acrylverf Pagina 43 van 53

44 Stijlnaam: postmoderne kunst (architectuur) Het nieuwe bouwen à het functioneel wonen en bouwen Functionele stad(wonen, werken en recreeren strikt gescheiden worden in aparte wijken) onpersoonlijk uitgestorven wanneer iedereen werken is vandalisme erg massaal grootschalig en kil onveilig gevoel jaren 60 Prestigebouw à architect en opdrachtgever krijgen internationaal aanzien wordt mogelijk door, toegenomen welvaart kantoren en stadions utiliteitsbouw (met bepaalde functie) nieuwe en gewaagde constructie nieuwe materialen: plexiglas en polyester nieuwe techniek: hangconstructies jaren 70 Mensvriendelijke architectuur(kubushuizen in Rotterdam) afzetten tegen de onpersoonlijke architectuur streven naar kleinschalige en vermenselijking van de architectuur experimentele woningbouw Hightech(nologie) streven naar vernieuwingen in het industriele productieproces (hightech) brengt opleving van de economie en verworvenheden van techniek en uitdrukking toepassing van technische hoogstandjes vorm wordt bepaald door constructietechnische aspecten Pagina 44 van 53

45 jaren 80 Organische architectuur à wilde aandacht voor de mens en persoonlijke vormgeving in de architectuur. Leidt tot opleving van organische bouwkunst een omgeving creeren waarin de werknemer als mens en individu optimaal kunnen functioneren veel organische vormen geen grote muurvlakken, rechte hoeken of kubusvormen wanden hebben verschillende schuintes/vormen Blob-architectuur à holle en bolle vormen. Gevels en daken lopen ongemerkt in elkaar over. De gekromde glazen pui zorgt voor indrukwekkende lichtreflecties en weerspiegelingen van de omgeving. Blob komt van binary large objects. Postmodernisme mengeling van verschillende stijlperiodes veel kleur versieringen gevarieerd materiaalgebruik Postmodernisme ca Kernpunten: Geen vaststaande esthetische normen, veel eclecticisme en historicisme - Herwaardering ornament (less is a bore) - Grensoverschrijdingen van veel kunstdisciplines - Herwaardering verhalende verwijzingen - Complexiteit en tegenspraak - Herwaardering figuratie - Cultuurrelativisme - Natuur: natuur en clichés over de natuur - Originaliteit: hoeft niet; clichés en (stijl) citaten mogen (reproducties) Pagina 45 van 53

46 High Art & Low Culture Function follows form Geen onderscheid high art- low art Kitscherig Deconstructivisme = tegen de constructie ingaan Is een moderne barokke variant van het modernisme Ook overeenkomsten met het constructivisme: voorkeur voor dynamische vormen, heldere en open constructies Nieuwe stijl reageert op de verwarring en chaos in de maatschappij Architecten: Frank Gehry en Bernhard Tschumi en architectenbureau Coop Himmelblau Fabriek door bureau Coop Himmelblau Het gebouw lijkt op instorten te staan (blz 160) De ingang ziet er onlogisch en gedurfd uit > er steekt van alles uit De chaotische vormgeving wekt de indruk dat het gebouw nog niet af is Ze spelen met de wetten van de zwaartekracht Gebouwen lijken op assemblages omdat ze uit verschillende materialen en onderdelen zijn opgebouwd Jaren 90 Supermodernisme is een soort perfectionering van het modernisme. Neutrale gebouwen Rechthoekige vormen Gebouwen hebben een gladde huid met een transparante of semi transparante gevel 24-uurs economie en globalisering spelen een rol Nadruk ligt op niet-plaatsen zoals: luchthavens, hotels, winkelcentra (minder gericht op woningbouw) Door gebruik van computer ook opvallende vormen mogelijk. Dit levert grootschalige en sensationele gebouwen op die een statement maken: look at me! Eind 20 e eeuw Neotraditionalisme Eind 20 ste eeuw, ook reactie op Modernisme. Neotraditionalisme wordt ook wel retro-architectuur genoemd > keert namelijk terug naar bouwstijlen uit het verleden. Kenmerken: kleinschalig, dorps karakter. Pagina 46 van 53

47 Steeds meer Nederlandse nieuwbouwwijken worden gebouwd in deze traditioneel Hollandse stijl. Door sommige architectuurcritici ook wel de nieuwe truttigheid genoemd. Pagina 47 van 53

48 Stijlnaam: postmoderne kunst (schilderkunst) Jaren 70 Graffiti Vormen/ voorstellingen zijn initialen en stripachtige afbeeldingen Zijn geschilderd of gespoten Drager: muur, schutting, trein, gebouw Vormgeving: origineel, decoratief, kleuren uitbundig Ontstaan als protest tegen de materialistische maatschappij Goede graffiti kunstenaars worden in galeries geëxposeerd en werken dus op doek Jaren 80 Nieuwe wilden(jonge europese avantgarde schilders) Opleving van abstract expressionisme Spontane, pure schilderen vanuit het gevoel Passen verschillende stijlen uit het verleden toe (expressionisme, fauvisme) Vormen zijn ruig en ongekunsteld Kleuren: harde kleuren (schrille contrasten) of sombere/grauwe kleuren Thema s: verleden, erotiek, dromen, angst, agressie Materiaal: olie- en acrylverf, krijt, pastel, afvalmaterialen Algemene kenmerken: verschillende stijlen bestaan naast elkaar persoonlijke beleving van de kunstenaar staat centraal persoonlijke reflectie van de kunstenaar op gebeurtenissen in de maatschappij straatkunst wordt geaccepteerd als kunstvorm Pagina 48 van 53

49 Stijlnaam: postmoderne kunst (beelhouwkunst) Organische beeldhouwkunst inspiratie uit de natuur abstraheren à essentie weergeven, dus geen details Kinetische beeldhouwkunst(werken/bewegen door een motortjes of door de wind, water,magneten) Minimal art/ geometrisch abstracte beeldhouwkunst vormgeving elementair en minimaal (kubus, balk, cilinder) ijzer, staal, gesmolten lood of stalen platen vaak in constructiewerkplaats door anderen uitgevoerd herhaling, belangrijke rol sculptuur en ruimte beinvloeden elkaar geen specifieke boodschap het zijn op zichzelf staande vormen/materialen vaak fors, nadrukkelijk aanwezig onbeschilderd Land art Natuur op 2 manieren betrekken 1. vervorming van de natuur (weghakken/afgraven) of opnieuw rangschikken van onderdelen in het landschap 2. door het toevoegen van elementen uit de cultuur (staalplaten, stof, plastic) kunstwerken hebben vaak een enorme afmeting essentie à het ingrijpen van de mens in de natuur en de reactie van de natuur op de ingreep vastleggen door foto/video bedenken is belangrijker dan uitvoeren Kunst in de openbare ruimte Vaak grote of vergrootte voorwerpen in de openbare ruimte neergezet. Pagina 49 van 53

50 Zo verleidelijk 1. de aantrekkingskracht van kunst(vormgeving, expressie, doel, betekenis) 2. virtuositeit in de kunst (het ambachtelijke, techniek) 3. kunst/kitsch (filosofisch, oordelend) verleiden à naaktheid, lekker eten? Imponeren à grootschalig, kostbaar materiaal Virtuositeit à hyperrealistisch of dure materialen Kunst/kitsch à bijna ordinair of spottend/overdreven Kitsch = aanduiding voor cultureel uitingen die niet werkelijk artistiek zijn, maar pretenderen het te zijn. Vaak identiek voor slechte smaak Of schijnkunst die niet aanslaat, met veel versieringen en of het verkeerde materiaal. Pagina 50 van 53

51 HEINRICH WOLFFLIN 5 begrippenparen 1. lineair picturaal (lijn) contourlijnen? Wel of niet 2. plastisch ruimtelijk(ruimte) statische of dynamische compositie? 3. tectonisch atectonisch(compositie) is het plaatje binnen het kader? 4. meervoudig enkelvoudig herkenbaar losse elementen 5. absolute duidelijkheid relatieve duidelijkheid(licht) overal even veel licht? Of clair-obscur? Pagina 51 van 53

52 Algemeen Wat is het? à 2D, half-ruimtelijk, 3D Naam kunstenaar à wie? Titel en jaartal Formaat Gebruikte materialen? à waarvan? Op welke manier ontstaan? Wat stelt het voor? à landschap? Portret? Abstract? Mythologie? Voorstelling à wat zie je allemaal, wat speel er af? Vormgeving à hoe is het gemaakt? Functie à waarvoor is het gemaakt? Zeggingskracht/karakter à wat wil de kunstenaar overbrengen? Betekenis à waarom is het gemaakt? En wat betekent het voor jou? Beeldaspecten vorm/mate van abstractie kleur(gebruik) en contrastwerking ruimtesuggestie structuur (teken- of schilderachtig) licht (intensiteit, richting, schaduw) compositie (beweging, ritme, aandachtspunt) Algemene begrippen textuur = de tastbare aard van het oppervlak factuur = de sporen van het gereedschap/de kunstenaar beeldhouwen = weghalen van materiaal modelleren = werken met kneedbaar materiaal construeren = een beeld maken van losse elementen formeren = een beeld maken door onderdelen naast elkaar te leggen gieten = in brons Mate van abstractie figuratief gestileerd (vereenvoudigd) gedeformeerd (vervormd) abstract = geen verwijzing naar de werkelijkheid Vormsoorten: Rond à hoekig Geometrisch à organisch Symmetrisch à asymmetrisch Regelmatig à onregelmatig Enkelvoudig à samengesteld Pagina 52 van 53

53 Gesloten(massief) à open Ruimte innemend à ruimte omschrijvend Pagina 53 van 53