Foederer Member Crowe Horwath International

Transcriptie

1 Accountantsverslag gemeente Valkenswaard Eindhoven, 23 mei Crowe Horwath B.V.

2 Gemeente Valkenswaard t.a.v. de gemeenteraad Postbus GA VALKENSWAARD Eindhoven, 23 mei 2018 Betreft: Accountantsverslag boekjaar 2017 Geachte leden van de raad, Hierbij bieden wij u het accountantsverslag aan naar aanleiding van onze controle van de jaarrekening De jaareindecontrole is gericht op het vormen van een oordeel over getrouwheid en rechtmatigheid van de jaarrekening in overeenstemming met de Nederlandse regels voor financiële verslaggeving. In september 2017 zijn wij van start gegaan als nieuwe accountant van de gemeente Valkenswaard. Wij zijn gestart met een organisatieverkenning. In oktober 2017 hebben wij onze interim-controle uitgevoerd. De interim-controle is met name gericht op de processen die voor het financieel beheer van de gemeente belangrijk zijn. De bevindingen uit de interim-controle hebben wij in de vorm van een managementletter (d.d. 16 november 2017) aan u gerapporteerd en besproken in de audit commissie op 29 januari In april zijn wij gestart met de jaareindecontrole die wij onlangs hebben afgerond. Zoals voorzien heeft de controle een relatief lange doorlooptijd gehad met name vanwege de het afsluiten van de administratie rondom het sociaal domein. Dit accountantsverslag bevat de belangrijkste bevindingen naar aanleiding van de jaareindecontrole. Wij hebben dit accountantsverslag in concept besproken met de ambtelijke organisatie op 17 mei Een afschrift van dit verslag is toegezonden aan het college van burgemeester en wethouders. Mocht u na het lezen van dit verslag nog vragen of opmerkingen hebben vernemen wij die uiteraard graag. Wij zijn graag tot een nadere toelichting bereid. Met vriendelijke groet, namens ons hele team, mr. drs. H.W. Jansen RA RV Extern accountant

3 Inhoudsopgave 1. Samenvatting 1 2. Ons oordeel 3 3. Bevindingen jaarrekening Overige aspecten 17 Bijlage A: Overzicht van interim bevindingen 20 Totaal aantal pagina s: 21

4 1. Samenvatting 1

5 1. Samenvatting Ons oordeel Bevindingen jaarrekening 2017 Financiële analyse op hoofdlijnen Een getrouw beeld van de in de jaarrekening verantwoorde exploitatie en financiële positie 2017 Baten en lasten, alsmede balansmutaties zijn rechtmatig tot stand gekomen Geen bevindingen ten aanzien van de WNT verantwoording Geen bevindingen ten aanzien van de SiSa bijlage Begrotingsrechtmatigheid Grondexploitatie algemeen Grondexploitatie specifieke complexen Grondexploitatie tussentijdse winstneming Egalisatievoorzieningen groot onderhoud Sociaal domein beheersing budgetten Sociaal domein levering zorg Onderzoek vermeende integriteitsschendingen raadslid Inkoop- en aanbesteding De bevindingen zijn uitgewerkt in hoofdstuk 3. Het resultaat vóór bestemming betreft een verlies van 4,7 miljoen. Het eigen vermogen van de gemeente neemt per saldo af met dit verlies. Het resultaat na bestemming (- 2,5 miljoen) is lager dan de begroting na wijziging ( 1,95 miljoen lager) en de primaire begroting ( 2,6 miljoen lager. Dit wordt met name veroorzaakt op het programma sociaal domein (- 2,3 miljoen t.o.v. de begroting na wijziging, - 3,4 miljoen t.o.v. de primaire begroting). Solvabiliteit is met 24,1% relatief gezond, maar neemt behoorlijk af ten opzichte van 2016 (28,9%, daling 4,8% punt) als gevolg van het negatieve resultaat vóór bestemming ( 4,7 miljoen verlies) en de toename van het balanstotaal (+ 2,3% tot 113,5 miljoen). Op basis van de analyse die is opgenomen in de paragraaf weerstandsvermogen is het weerstandsvermogen van de gemeente ruim voldoende. 2

6 2. Ons oordeel 3

7 2. Ons oordeel Gehanteerde controle- en rapporteringstolerantie Wij hebben de jaarrekeningcontrole 2017 uitgevoerd met inachtneming van de volgende toleranties, zoals opgenomen in het controleprotocol. Indien de geconstateerde fouten en onzekerheden het bedrag van de goedkeuringstolerantie niet overschrijden kan in beginsel een goedkeurende controleverklaring worden afgegeven. Goedkeuringstoleranties Basis Bedrag Fouten 1% van de totale lasten inclusief dotaties reserves Onzekerheden 3% van de totale lasten inclusief dotaties reserves Rapporteringstolerantie Goedkeurende controleverklaring ten aanzien van getrouwheid en rechtmatigheid De jaarrekening 2017 geeft een getrouw beeld van de grootte en samenstelling van zowel de baten en lasten over 2017 als van de activa en passiva per 31 december 2017 in overeenstemming met het Besluit begroting en verantwoording provincies en gemeenten (BBV). De verantwoorde baten en lasten alsmede de balansmutaties in de jaarrekening 2017 zijn tevens in alle van materieel zijnde aspecten rechtmatig tot stand gekomen en zijn in overeenstemming met de wet- en regelgeving zoals opgenomen in het door de raad vastgestelde normenkader. Wij zijn derhalve voornemens om bij de jaarrekening 2017 een goedkeurende controleverklaring af te geven. Jaarverslag verenigbaar Interne beheersing Wij hebben vastgesteld dat het jaarverslag overeenkomstig het BBV is opgesteld en, voor zover wij dat kunnen beoordelen, verenigbaar is met de jaarrekening. De programmaverantwoording hebben wij marginaal getoetst wat zoveel betekent als het signaleren van mogelijke tegenstrijdigheden. De accountantscontrole omvat derhalve geen oordeel over de inhoudelijke juistheid en/of volledigheid van de informatieverstrekking opgenomen in de programmaverantwoording. Op basis van onze werkzaamheden hebben wij geen significante tekortkomingen in de interne beheersing geconstateerd. In onze management letter van 16 november 2017 hebben wij enkele belangrijke aandachtspunten opgenomen voor de verdere verbetering van processen, die met name toezien op het sociaal domein. In bijlage A hebben wij de bevindingen uit onze management letter opgenomen met de actuele status daarbij. De status ten opzichte van de interim-controle is ongewijzigd. 4

8 2. Ons oordeel Ongecorrigeerde controleverschillen Geen bevindingen ten aanzien van de WNT verantwoording De ongecorrigeerde verschillen In de jaarrekening 2017 met betrekking tot de getrouwheid en rechtmatigheid bedragen Aangezien dit bedrag onder de materialiteit blijft heeft dit geen invloed op de strekking van de verklaring. Het overzicht van fouten is opgenomen hoofdstuk 4. Er zijn onzekerheden voor een totaal bedrag van welke zien op het sociaal domein. Voor een inhoudelijke toelichting op deze onzekerheden verwijzen wij naar paragraaf 3.7 van dit verslag. Wij hebben vastgesteld dat de WNT-verantwoording zoals opgenomen in de jaarrekening voldoet aan de daaraan te stellen eisen. Geen bevindingen ten aanzien van de SiSa-bijlage Wij hebben de SiSa-bijlage zoals opgenomen in de jaarrekening gecontroleerd met inachtneming van de Nota verwachtingen accountantscontrole Op grond hiervan melden wij dat geen fouten en/of onzekerheden zijn geconstateerd boven de voor de SiSa geldende rapporteringstoleranties. Nummer specifieke uitkering conform SiSa-bijlage 2017 De SiSa-bijlage en bijbehorende stukken dienen door uw organisatie voor 15 juli a.s. elektronisch bij het CBS te worden aangeleverd. Onderstaande tabel voor fouten en onzekerheden kunt u gebruiken voor het aanleveren van gegevens aan het CBS. Specifieke uitkering of overig Fout of onzekerheid Financiële omvang in Toelichting fout/ onzekerheid D9 Onderwijsachterstandenbeleid (OAB) - 0 n.v.t. E2 Stimuleringsregeling stille wegdekken - 0 n.v.t. E3 Subsidieregeling Sanering verkeerslawaai - 0 n.v.t. G2 Gebundelde uitkering op grond van artikel 69 Participatiewet_deel openbaar lichaam n.v.t. G3 Besluit bijstandsverlening zelfstandigen 2004 (exclusief levensonderhoud beginnende zelfstandigen) _deel openbaar lichaam n.v.t. E11B Samenwerkingsprogramma Luchtkwaliteit (NSL) - 0 n.v.t. 5

9 3. Bevindingen jaarrekening

10 3.1. Begrotingsrechtmatigheid Bevinding Begrotingsrechtmatigheid Opmerking In het kader van de controle hebben wij onderzoek verricht op overschrijdingen van lasten ten opzichte van de geraamde begroting. Doel van dit onderzoek is om vast te stellen of overschrijdingen mogelijk veroorzaakt zijn door onrechtmatige uitgaven. Hieronder is weergegeven een overzicht van overschrijdingen per programma: Begrotingsrechtmatighed Gewijzigde Begroting Realisatie Overschijding Telt mee voor oordeel Programma in k in k Verschil ja / nee ja / nee Wonen Nee - Werken Nee - Vrije tijd Ja Nee 1) Sociaal domein Ja Nee 2) Bestuur en organisatie Nee Totaal lasten ) De kostenoverschrijding op programma Vrije tijd passen binnen het bestaande beleid, zijn ontstaan als gevolg van een afwaardering en er is in enkele gevallen sprake van compenserende baten. 2) De kostenoverschrijding op Sociaal Domein komen voort uit de zogenaamde open eind regelingen (jeugdhulp en WMO). Het voorstel aan de raad is om de genoemde overschrijdingen te autoriseren bij de vaststelling van de jaarrekening. Vooruitlopend op dit besluit zijn wij er bij het vormen van ons oordeel van uit gegaan dat geen sprake is van begrotingsonrechtmatigheid. 7

11 3.2. Grondexploitatie algemeen Bevinding Opmerking Grondexploitatie - algemeen De boekwaarde van de gronden in exploitatie is in 2017 gedaald van 19,8 miljoen naar 15,5 miljoen (- 4,3 miljoen). Deze daling kan als volgt worden gespecificeerd: Gerealiseerde verkopen complex Lage Heide Dotatie aan voorziening grondexploitaties Investeringen complex Lage Heide Investeringen complex Veldbeemd Overige mutaties Totaal - 5,8 miljoen - 0,9 miljoen 1,5 miljoen 0,3 miljoen 0,6 miljoen - 4,3 miljoen In 2017 is een verlies verantwoord op de grondexploitatie van 0,5 miljoen. Dit resultaat omvat de voornoemde dotatie aan de voorziening grondexploitaties (- 0,9 miljoen) en de winsten die zijn verantwoord in verband met het afsluiten van exploitaties in 2017 (+ 0,4 miljoen). De dotatie aan de voorziening grondexploitaties betreft met name het project Veldbeemd ( 0,6 miljoen); de winst op afgesloten projecten betreft met name Kerkakkerstraat ( 0,3 miljoen). Op basis van een vaste methodiek wordt het resultaat op de grondexploitatie verrekend met de algemene reserve, waardoor het verlies van 0,5 miljoen geen invloed heeft op het rekeningresultaat na bestemming. De totale boekwaarde van de grondexploitaties ad 15,5 miljoen betreft met name het totale complex Lage Heide ( 13,5 miljoen). Het financiële risico met betrekking tot de grondexploitatie hangt met name samen met deze exploitatie. Voor de overige exploitaties is het financiële risico ultimo 2017 relatief beperkt omdat deze zich in de eindfase bevinden en er daarmee meer zekerheid is omtrent de totale kosten en opbrengsten. 8

12 3.3. Grondexploitatie specifieke complexen Bevinding Opmerking Grondexploitatie specifieke complexen Lage Heide De totale boekwaarde van de exploitatie Lage Heide ( 13,5 miljoen) bestaat uit de deelcomplexen Lage Heide Wonen ( 10,2 miljoen), Lage Heide Landgoederen ( 0,9 miljoen) en Lage Heide Natuur ( 2,4 miljoen). Hoewel wordt verwacht dat de totale exploitatie Lage Heide in de toekomst met een aanzienlijke boekwinst wordt afgesloten ( 4,5 miljoen), loopt de gemeente op dit project nadrukkelijk een exploitatierisico en is het uiteindelijke resultaat onzeker. Het exploitatierisico hangt samen met (i) de nog niet verkochte gronden, (ii) de daadwerkelijk te realiseren verkoopprijzen, (iii) het moment van verkoop en de (iv) eventuele kosten van de afgegeven garantiegrondprijsverlaging. Om de omvang van het risico te schatten heeft het college evenals voorgaande jaren een scenario studie laten verrichten door bureau Fakton. Hoewel bureau Fakton positiever is over de ontwikkeling van de woningmarkt in Valkenswaard, leidt deze scenario analyse evenals in voorgaande jaren tot een lager resultaat ( 2,3 miljoen lager) dan de basis inschatting van het college met name omdat Fakton uitgaat van lagere grondprijzen. In de paragraaf grondbeleid wordt rekening gehouden met een slechter scenario dan Fakton (additionele neerwaartse bijstelling van het resultaat met 0,8 miljoen) als gevolg van een extra vertraging in de afzet, omzetten kavels van koop naar huur en de afgegeven garantie grondprijsverlaging. In het kader van de jaarrekeningcontrole hebben wij kennis genomen van de doorrekeningen, de scenario analyses en de rapportage van Fakton. Wij concluderen dat het aannemelijk is dat het project uiteindelijk met winst zal worden afgesloten, echter dat het bedrag van deze winst op dit moment nog in belangrijke mate onzeker is. Wij vinden de toelichting daaromtrent in de jaarrekening/jaarverslag adequaat. 9

13 3.3. Grondexploitatie specifieke complexen Bevinding Opmerking Grondexploitatie specifieke complexen Veldbeemd De grondexploitatie is geopend in Het totale verlies dat op deze exploitatie is voorzien ad 0,5 miljoen betreft met name de boekwaarde van de ingebrachte gronden, de verwachte uitgaven voor de aanleg van voorzieningen en de kosten voor tijdelijk beheer (totaal 0,4 miljoen). Wij hebben de doorrekening van de exploitatie beoordeeld en kunnen instemmen met de waardering ultimo Dommelkwartier Door de ontwikkelaar is een claim ingediend tegen de gemeente groot 13,2 miljoen. Evenals in voorgaand jaar is in de jaarrekening 2017 geen voorziening opgenomen voor deze claim. De situatie is toegelicht in de jaarrekening bij de post onderhandenwerk, gronden in exploitatie. Wij hebben kennisgenomen van de status van het (strikt vertrouwelijke) mediation traject en stellen vast dat de verantwoording in de jaarrekening 2017 rondom Dommelkwartier onder de gegeven omstandigheden adequaat is. Evenals in voorgaand jaar is de boekwaarde van Dommelkwartier ( 0,3 miljoen) in de balans gepresenteerd is onder de post onderhanden werk, gronden in exploitatie. Wij merken op deze boekwaarde formeel gezien gepresenteerd zou moeten worden onder materiele vaste activa, aangezien Dommelkwartier geen grondexploitatie meer is. Aangezien dit een rubriceringsfout betreft die geen invloed heeft op vermogen of resultaat hebben wij dit niet als (ongecorrigeerd) controleverschil aangemerkt. 10

14 3.4. Grondexploitatie tussentijdse winstneming op complexen Bevinding Opmerking Grondexploitatie Tussentijdse winstneming op complexen Op basis van een vaste gedragslijn binnen de gemeente Valkenswaard worden winsten op grondexploitaties pas genomen bij afsluiting van de exploitatie en worden verliezen genomen zodra deze waarschijnlijk zijn. Er worden geen tussentijdse winsten verantwoord op nog lopende exploitaties. Hiermee hanteert de gemeente Valkenswaard een prudent uitgangspunt voor de waardering van grondexploitaties. Gezien de omvangrijke verliezen die in het recente verleden zijn verantwoord in relatie tot de financiële positie van de gemeente en de huidige portefeuille vinden wij dit uitgangspunt begrijpelijk en onder de huidige omstandigheden ook passend. Recentelijk heeft de commissie BBV in een notitie aangegeven dat tussentijdse winstneming het uitgangspunt zou moeten zijn voor waardering van grondexploitaties. Winsten worden gedurende het project verantwoord naar rato van de voortgang van het project en alleen in uitzonderlijke gevallen pas bij afsluiting van het project. De commissie adviseert om de methodiek voor tussentijdse winstneming uit te werken en deze aan de raad voor te leggen. Binnen de huidige portefeuille van de gemeente Valkenswaard wordt op het complex Lage Heide een winst verwacht (zie voorgaande opmerking). Vanwege de exploitatierisico s rondom het complex, waardoor de omvang van de winst in belangrijke mate onzeker is en het feit dat geen uitgewerkte methodiek is winsten tussentijds te verantwoorden vinden wij het passend om op dit moment geen tussentijdse winst te nemen op het project Lage Heide. Desalniettemin achten wij het van belang om met het oog op toekomstige ontwikkelingen binnen het complex Lage Heide en eventuele nieuwe grondexploitaties in te toekomst uitgangspunten te definiëren voor tussentijdse winstneming op grondexploitaties. 11

15 3.5. Egalisatievoorzieningen groot onderhoud Bevinding Opmerking Egalisatie Voorzieningen grootonderhoud De gemeente Valkenswaard heeft ter financiering van toekomstig onderhoud aan panden en wegen egalisatievoorzieningen gevormd. Deze voorzieningen bedragen ultimo 2017 in totaal 3,8 miljoen (2016: 3,3 miljoen). Een egalisatievoorziening moet volledig zijn, dit in tegenstelling tot een bestemmingsreserve. Dit wil zeggen dat deze voldoende middelen moeten bevatten om het toekomstige onderhoud te kunnen betalen, rekening houdend met het aantal jaren dat nog te gaan is tot het uitvoeren van het onderhoud. De voorziening moet zijn gebaseerd op een actueel meerjarig onderhoudsplan. Binnen de gemeente Valkenswaard wordt met name het onderhoud voor gemeentelijke vastgoed in praktijk niet planmatig uitgevoerd maar vooral op ad hoc basis zolang het beschikbare budget het toestaat. Onder deze omstandigheden kan niet worden vastgesteld of de onderhoudsvoorzieningen die worden aangehouden daadwerkelijk volledig zijn. Voor het onderhoud aan onroerende zaken is de gemeente Valkenswaard in 2017 gestart met het centraliseren en verder professionaliseren van het vastgoedbeheer. In dit kader wordt de vastgoedportefeuille tegen het licht gehouden en worden toekomstige onderhoudsverplichtingen in beeld gebracht. Wij adviseren om op basis van de uitkomsten van dit proces de egalisatievoorziening in lijn te brengen met de onderhoudsverplichtingen. Indien hiervoor niet wordt gekozen zijn van mening dat de egalisatievoorzieningen zouden moeten worden omgezet in een bestemmingsreserve. 12

16 3.6. Sociaal domein beheersing budget Bevinding Opmerking Sociaal domein jeugd Beheersing budget In april 2018 zijn de productieverantwoordingen van zorgaanbieders ontvangen en is de gemeente gestart met het afstemmen van deze verantwoordingen met de eigen administratie. Doel hiervan is onder andere om te bepalen wat er met verschillende zorgaanbieders nog moet worden verrekend in verband met zorg die tot en met 2017 is geleverd. Op basis van deze afstemming is in de definitieve jaarrekening 2017 nog een additioneel bedrag aan te betalen zorgkosten opgenomen van 1,176k. Hierbij merken wij op dat verschillen tussen de administratie van de gemeente en de productieverantwoording van de zorgaanbieder in enkele gevallen niet kunnen worden verklaard. In die gevallen is uit voorzichtigheid aansluiting gezocht bij de productieverantwoording van de zorgaanbieder. De afhankelijkheid van derde partijen (zoals de zorgaanbieders, gemeente Eindhoven) in dit proces is groot. Er zijn intern diverse wisselingen geweest en er is gebruik gemaakt van inhuurkrachten wat de kwetsbaarheid van het proces vergroot en het realiseren van structurele verbeteringen bemoeilijkt. Mede gezien de impact van het sociaal domein op de totale financiële positie van de gemeente zijn er structurele verbeteringen in het proces noodzakelijk om de lasten in ieder geval eerder in beeld te krijgen en waar mogelijk te kunnen bijsturen. Wij hebben begrepen dat er inmiddels verschillende initiatieven zijn genomen om de monitoring te verbeteren. 13

17 3.7. Sociaal domein levering zorg Bevinding Opmerking Sociaal domein - jeugd Levering zorg Om te kunnen concluderen dat de zorglasten die zijn verantwoord ook rechtmatig en getrouw zijn moet worden vastgesteld dat de gefactureerde zorg ook daadwerkelijk is geleverd. Hiertoe steunt de gemeente Valkenswaard in belangrijke mate op de productieverantwoordingen en accountantsverklaringen die van de zorgaanbieders worden ontvangen. Uit de analyse van productieverantwoordingen blijkt het volgende: - Verschillende variant A en B aanbieders Jeugdzorg hebben voor een totaal bedrag aan zorglasten van geen of geen goedkeurende accountantsverklaring overlegd bij hun productieverantwoording. Er zijn geen zichtbare aanvullende controlewerkzaamheden verricht om de levering van zorg op een andere wijze vast te stellen; - Verschillende aanbieders van WMO hebben voor een totaal bedrag aan zorglasten van geen of geen goedkeurende accountantsverklaring overlegd bij hun productieverantwoording. Er zijn geen zichtbare aanvullende controlewerkzaamheden verricht om de levering van zorg op een andere wijze vast te stellen; - Voor Jeugdzorgplus is een totaal bedrag aan zorglasten verantwoord van Hiervan is nog geen productieverantwoording beschikbaar noch is er op andere wijze vastgesteld dat de zorg daadwerkelijk is geleverd; - Voor zowel Jeugdzorg als WMO zijn PGB s toegekend voor respectievelijk De SVB treedt voor de gemeente op als service organisatie voor de behandeling en verwerking van de PGB s. Evenals in voorgaande jaren heeft de SVB geen goedkeurende controleverklaring kunnen overleggen. Er zijn geen zichtbare aanvullende controlewerkzaamheden verricht om de rechtmatigheid van de PGB bestedingen vast te stellen. Wij hebben het totaal van bovengenoemde bedragen aangemerkt als onzekerheid in de controle voor rechtmatigheid en getrouwheid. In onze managementletter van 16 november 2017 hebben wij geadviseerd om een samenhangend pakket van maatregelen te implementeren waarmee de afhankelijkheid van productieverantwoordingen beperkt wordt. Voorts hebben geadviseerd om op dit punt de samenwerking te zoeken met andere de andere gemeenten binnen de A2 samenwerking. Wij hebben begrepen dat in 2018 verschillende initiatieven zijn opgestart om deze onzekerheden in 2018 te kunnen voorkomen. 14

18 3.8. Onderzoek vermeende integriteitsschendingen raadslid Bevinding Onderzoek naar vermeende integriteitsschendingen raadslid Opmerking Op 17 april jl. is het rapport verschenen naar aanleiding van onderzoek naar de vermeende integriteitsschendingen van een raadslid van de gemeente. Dit onderzoek is uitgevoerd door een onafhankelijke commissie in opdracht van de burgemeester. Directe aanleiding voor het onderzoek vormden publicaties in de media waarin de integriteit van dit raadslid ter discussie wordt gesteld. Uit het onderzoek zijn geen feiten gebleken die duiden op integriteitsschendingen en/of belangenverstrengeling. Vanuit onze verantwoordelijkheid voor de controle van de jaarrekening van de gemeente hebben wij kennis genomen van de berichtgeving in de media en het verrichte onderzoek. Wij hebben de kwestie besproken met de concern-controller. Hierbij hebben wij met name gelet op omstandigheden die kunnen duiden op een onjuiste of onvolledige verantwoording van posities in de jaarrekening of belangrijke gebreken in de administratieve organisatie van de gemeente. Wij hebben op basis van deze werkzaamheden geen aanleiding gezien om gericht aanvullende controlewerkzaamheden te verrichten of om onze conclusie ten aanzien van de getrouwheid en rechtmatigheid te herzien. Wij merken op dat de commissie in haar rapport enkele aanbevelingen die voortvloeien uit het verrichte onderzoek. Wij vanuit onze rol als accountant van de gemeenten onderschrijven wij deze aanbevelingen. 15

19 3.9. Inkoop en aanbesteding Bevinding Inkoop- en aanbesteding Opmerking In het kader van de jaarafsluiting heeft intern een analyse plaatsgevonden op de inkopen waarbij is nagegaan of voldaan is aan de aanbestedingsnormen. In het kader van onze controle hebben wij in detail kennis genomen van de analyse. Hierbij vallen de volgende zaken op: - Bij verschillende inkopen is op basis van de interne administratie niet direct duidelijk of de aanbesteding rechtmatig is geweest. Aanvullende werkzaamheden zijn nodig geweest om uiteindelijk te concluderen dat de aanbestedingen passen binnen de huidige regelgeving. - Bij contractverlengingen is niet expliciet afgewogen of contracten kunnen worden verlengd binnen de geldende wettelijke kaders - In voorkomende gevallen zijn de oorspronkelijke contracten niet of niet meer beschikbaar. Om de rechtmatigheid en doelmatigheid van inkopen te kunnen waarborgen zou voorafgaand aan iedere inkoop een inkoopstrategie moeten worden bepaald. De inkoopstrategie wordt vooraf getoetst op basis van het vierogen principe. Deze strategie, het gevolgde aanbestedingstraject alsmede het uiteindelijk afgesloten contract worden opgenomen in de administratie zodat achteraf eenvoudig kan worden verantwoord dat inkopen rechtmatig en doelmatig hebben plaatsgevonden. Wij zijn van mening dat het inkoopproces binnen de gemeente kan worden verbeterd. Wij begrijpen dat in dit verband al initiatieven zijn genomen, zoals het samenwerking met een professioneel inkoopbureau en het in A2 verband opzetten van een digitaal contractenregister. 16

20 4. Overige aspecten in relatie tot onze controle 17

21 4. Overige aspecten in relatie tot onze controle (1/2) Er is geen sprake van een beperking in reikwijdte van onze controle Er zijn geen beperkingen bij de uitvoering van onze controle opgetreden. Naar onze mening is ons bij de uitvoering van onze controleopdracht door de medewerkers van de gemeente de volledige medewerking verleend en hebben wij volledige toegang tot de benodigde informatie gehad. Controleverschillen Hieronder opgenomen het overzicht van niet gecorrigeerde afwijkingen boven de rapportage tolerantie van Ongecorrigeerde fouten en onzekerheden Fout / onzekerheid Omschrijving Bedrag Richting Fout Baten uitkering gemeentefonds lager dan beschikking positief Onzekerheid Vaststelling van levering zorg nvt Fraude Er zijn gedurende 2017 geen fraudegevallen geconstateerd en er zijn ons eveneens geen vermoedens van fraude bekend. Claims en juridische procedures Er zijn met uitzondering van hetgeen in hoofdstuk 4 is genoemd geen belangrijke (dreigende en niet gewaardeerde) claims en/of juridische procedures met een mogelijke materiele impact op de cijfers per ultimo Gebeurtenissen na balansdatum Er zijn geen (belangrijke) gebeurtenissen na balansdatum anders dan hetgeen opgenomen in de niet uit de balans blijkende verplichtingen. 18

22 4. Overige aspecten in relatie tot onze controle (2/2) Schattingen De opstelling van de jaarrekening vereist dat het college oordelen vormt en schattingen en veronderstellingen maakt die van invloed zijn op de toepassing van grondslagen en de gerapporteerde waarde van activa en verplichtingen en van de baten en lasten. De daadwerkelijke uitkomsten kunnen afwijken van deze schattingen. De schattingen en onderliggende veronderstellingen zijn in het kader van onze controleopdracht op aanvaardbaarheid beoordeeld. Hierbij hebben wij geen belangrijke tekortkomingen geconstateerd. Onafhankelijkheid Wij zijn onafhankelijk van uw gemeente en voor zover wij weten heeft zich geen inbreuk voorgedaan op de van toepassing zijnde regels (Verordening inzake de onafhankelijkheid van accountants bij assurance-opdrachten (VIO)) ten aanzien van onafhankelijkheid. Openstaande punten Definitieve jaarrekening Ontvangen getekende bevestiging bij de jaarrekening Afgifte controleverklaring 19

23 Bijlage A: Overzicht van interim bevindingen 20

24 Bijlage A: Overzicht van interim bevindingen Proces Bevinding Prioriteitstelling bij interim Prioriteitsstelling bij eindejaarscontrole Algemeen Samenwerking binnen de GRSA2 Laag Laag Algemeen Continuïteit personele bezetting Middel Middel Algemeen Verbijzonderde interne controle Middel Middel Algemeen Beheer gemeentelijk vastgoed Middel Middel Algemeen Beheersing inkomende subsidiestromen Middel Middel Inkoop en aanbesteding Inkoop en aanbesteding Inkoop en aanbesteding Invulling inkoopfunctie Middel Middel Contractenregistratie en beheer Middel Middel Gebruik van prestatieverklaringen Middel Middel Grondexploitatie Methodiek waardering grondexploitaties Middel Middel Subsidies Overschrijding termijnen voor vaststelling Laag Laag Subsidies Uitvoering en documentatie van beoordeling van verantwoordingen Middel Middel Sociaal domein Beheersing budget jeugdzorg Middel Middel Sociaal domein Vaststelling rechtmatige levering zorg Hoog Hoog 21