Onderzoeksprotocol Vastgesteld in de vergadering van het Bestuur van d.d. 28 december 2011

Transcriptie

1 Onderzoeksprotocol Vastgesteld in de vergadering van het Bestuur van d.d. 28 december 2011

2 Inhoudsopgave Doel van het onderzoeksprotocol... 3 Inleiding... 3 Positie Algemene Rekenkamer:... 3 Taken Algemene Rekenkamer... 4 Onderzoek:... 4 Kwaliteitseisen onderzoek:... 4 Onderwerpselectie:... 5 Onderzoeksopzet:... 6 Hoe verloopt een onderzoek:... 7 Publicatie en publiciteit:... 9 Evaluatie en terugblik: INDEX Onderzoeksprotocol

3 Doel van het onderzoeksprotocol Doel van het onderzoeksprotocol van de Algemene Rekenkamer van Sint Maarten (AR) is om een waarborg te bieden voor de kwaliteit van de onderzoeken van de Algemene Rekenkamer en voor een goed en transparant verloop van het gehele onderzoeksproces binnen en buiten de bestuurlijke en ambtelijke organisatie van het land Sint Maarten. Inleiding De AR is belast met het onderzoek naar de rechtmatigheid en de doelmatigheid van de ontvangsten en uitgaven van het Land (Staatsregeling). De controle op het geldelijk en materieel beheer van het Land in de ruimste zin geschiedt door de Lv AR (Landsverordening Algemene Rekenkamer). Positie Algemene Rekenkamer: De AR is een van de Regering en van de Staten onafhankelijk orgaan, dat onderzoekt of het geld van het land Sint Maarten rechtmatig en doeltreffend wordt geïnd, beheerd en uitgegeven. Ook beoordeelt de AR of het bestede geld de beoogde resultaten heeft opgeleverd. In principe staat het de AR vrij om een onderzoek keuze te maken. Alleen de Comptabiliteitsverordening (Clv) geeft aan dat de AR aan de Minister van Financiën en uiteindelijk aan de Staten van Sint Maarten haar bevindingen rapporteert. De AR heeft vooral twee groepen klanten: de Staten van Sint Maarten en de verschillende ministers. Voor de regering zijn de onderzoeken van belang omdat zij op basis hiervan verbeteringen kan doorvoeren. De AR beschouwt het functioneren en presteren van de overheid daarom vanuit het perspectief van de burgers, bedrijven en instellingen. De AR verricht de rechtmatigheids- en doelmatigheidsonderzoeken in de eerste plaats om de Staten te informeren. Vanuit een onafhankelijke positie voorziet zij de Staten van bevindingen over de saldibalansen en de jaarrekeningen, over de rechtmatigheid van de bedrijfsvoering van de landsoverheid, over de beleidsinformatie van de ministers, over de doelmatigheid van de uitvoering van het beleid (kosteneffectiviteit) en over de doeltreffendheid van het beleid (output/outcome). Aldus zal een goed functionerende AR de controlerende functie van de Staten op de regering alleen maar versterken. Een tweede functie van de onderzoeken van de AR, is het stimuleren van de ministers om een rechtmatige, ordelijke en controleerbare bedrijfsvoering te voeren en zich daarover in de departementale jaarrekeningen en jaarverslagen deugdelijk te verantwoorden. Ook met de doelmatigheidsonderzoeken wordt een leereffect bereikt. De minister wordt immers voorgehouden of het gevoerde beleid wel de gewenste resultaten oplevert en of dit kosteneffectief gebeurt. 3 Onderzoeksprotocol

4 Taken Algemene Rekenkamer Onderzoek: 1. Rechtmatigheidsonderzoeken. De AR onderzoekt het door de ministers gevoerde financiële beheer en de jaarlijkse verantwoording daarover. Tevens onderzoekt de AR de administraties die ten behoeve van dat beheer en die verantwoording worden gevoerd. Ten aanzien van het gevoerde financiële beheer onderzoekt de AR of de baten, lasten en balansmutaties tot stand zijn gekomen in overeenstemming met de vastgestelde landsbegroting en met andere wettelijke regelingen en of zorg is gedragen voor een ordelijk en controleerbaar financieel beheer. T.a.v. de financiële verantwoordingen onderzoekt de AR of deze het gevoerde financiële beheer deugdelijk weergeven en overeenkomstig de daarvoor geschreven voorschriften zijn opgesteld. 2. Doelmatigheidsonderzoeken. De AR wijdt aandacht (onderzoekt en rapporteert daarover) aan de doelmatigheid van het beheer van de gelden en goederen, de organisatie en het functioneren van de diensten van het Land. 3. Integriteitsonderzoeken. De AR kan zowel op eigen initiatief als op verzoek van de Staten onderzoek verrichten naar de bestuurlijke integriteit van de politieke of ambtelijke functionarissen bij de uitoefening van hun taken en bevoegdheden. De AR legt de resultaten van haar onderzoeken vast in rapporten of andere vormen van publicaties en neemt daarin niet alleen haar bevindingen, maar ook haar oordeel over het onderzochte controle objecten. Waar mogelijk formuleert de AR aanbevelingen aan de ministers en/of aan de Staten. Kwaliteitseisen onderzoek: Om de kwaliteit van de onderzoeken van de AR te waarborgen, hanteert de AR een aantal kwaliteitseisen. Deze kwaliteitseisen vormen uitgangspunten voor elk onderzoek. Zorgvuldigheid. De onderzoekers streven validiteit en volledigheid bij de verzameling van relevante feiten na. De vertegenwoordigers van de onderzochte dienstonderdelen of de verantwoordelijke ambtenaren, c.q. bestuurders krijgen de gelegenheid te reageren op feiten en conclusies en de resultaten van het onderzoek worden op een evenwichtige wijze openbaar gemaakt. Objectiviteit. Het onderzoek vindt plaats zonder vooringenomenheid en feiten worden gescheiden van oordelen van de AR, gepresenteerd. Taalgebruik is noch tendentieus nog suggestief. Onderbouwing. Er wordt gebruik gemaakt van valide en betrouwbare methoden en technieken Transparante oordeelsvorming. De beoordeling van feiten vindt plaats aan de hand van een expliciet normenkader Consistentie. De gehanteerde normen, oordelen en aanbevelingen zijn in overeenstemming met elkaar. Bruikbaarheid. Het onderzoeksrapport geeft toegankelijke, bondige en actuele informatie en concrete aanbevelingen. Doelmatigheid. Het onderzoek wordt voldoende afgebakend en de aanpak is doelgericht. Controleerbaarheid. Het onderzoeksproces wordt zodanig vastgelegd dat reconstructie op een doelmatige wijze kan plaatsvinden. 4 Onderzoeksprotocol

5 Ter toetsing van deze kwaliteitseisen wordt een systeem van kwaliteitsbewaking opgezet. Onderwerpselectie: De AR heeft een onafhankelijke positie binnen het staatsbestel van Sint Maarten. Dat impliceert dat de AR in principe zelf bepaalt welke onderwerpen worden onderzocht en hoe het onderzoek wordt ingericht, uiteraard met in achtneming van de eerder genoemde kwaliteitscriteria. Anderzijds geven zowel de landsverordening Algemene Rekenkamer (Lv AR) als de Comptabiliteitslandsverordening aan wat de objecten zijn van de rechtmatigheidsonderzoeken door de AR. Dat zijn: Het gevoerde financieel beheer en materieel beheer; Alle ten behoeve van dat beheer bijgehouden administraties Aspecten van de bedrijfsvoering in de ruime zin van het woord; Jaarlijkse financiële verantwoordingen, de jaarrekening en de saldibalansen Voorjaarnota s, najaarsnota s bedoeld in art. 44 Clv. Ministeriele verantwoordingen incl. de financieel aan de ministeries gelieerde instellingen De criteria waarop de AR de rechtmatigheidsonderzoeken baseert staan eveneens in de genoemde verordeningen aangegeven. In eerste instantie is dat natuurlijk de rechtmatigheid van de uitgaven en ontvangsten; tevens worden het financieel beheer beoordeeld op ordelijkheid en controleerbaarheid. Begrotingen dienen een weergave te zijn van het voorgenomen beleid van de regering van het Land en dienen in verband hiermee op duidelijke en stelselmatige wijze de aard en de omvang van alle begrote baten en lasten weer te geven. De jaarrekeningen worden onderzocht op een deugdelijke weergave van het financieel beheer, de balansen op een getrouwe en stelselmatige weergave van de financiële positie van het Land. De criteria waaraan de door de AR in te stellen rechtmatigheidsonderzoeken moeten voldoen worden ook als volgt verwoord: Begrotingscriterium: financiële handelingen moeten passen binnen het kader van de geautoriseerde begroting; Voorwaardecriterium: nadere eisen die worden gesteld bij de uitvoering van financiële beheers handelingen Misbruik en oneigenlijk criterium: de interne toetsing op juistheid en volledigheid van gegevens die door derden zijn verstrekt bij het gebruik van overheidsregelingen alsmede de interne toetsing of derden bij het gebruik van overheidsregelingen geen handelingen hebben verricht die in strijd zijn met het doel of de strekking van de regeling Calculatiecriterium: de vastgestelde bedragen zijn juist berekend Valuteringscriterium: het tijdstip van betaling en verantwoording van de verplichting is juist Leveringscriterium: juistheid van de ontvangen goederen en/ of diensten Adresseringscriterium: de persoon of organisatie waar de financiële stroom naar toe is gegaan, is juist ( naar de rechthebbende ) Volledigheidscriterium: alle opbrengsten die verantwoord zouden moeten zijn, zijn ook verantwoord 5 Onderzoeksprotocol

6 Aanvaardbaarheidscriterium: de financiële beheers handeling past bij de activiteiten van de overheid en in relatie tot de kosten is een aanvaardbare tegenprestatie overeengekomen. De AR zal uiteraard niet in staat zijn alle objecten van rechtmatigheidsonderzoeken ook daadwerkelijk elk jaar aan een onderzoek kunnen onderwerpen. Bij haar keuze van onderzoeken naar aspecten van de bedrijfsvoering van de overheid zal de Rekenkamer zich laten leiden door de vraag waar zij verhoogde risico s vermoedt op het gebied van de bedrijfsvoering van financiële administraties e.d. Risico s kunnen worden beoordeeld aan de hand van bijv. de complexiteit van uitvoeringsprocessen, de kwaliteit en kwantiteit van de personeelsbezetting van uitvoeringsorganisaties, de organisatie van de interne controle e.d. Alhoewel de Staten van Sint Maarten de AR kunnen verzoeken om bepaalde onderzoeken in te stellen (Lv AR art. 31, eerste lid), kan de AR in principe zelf bepalen welke onderwerpen, welk beleid, de uitvoering van welke regeling, zij aan een doelmatigheidsonderzoek wil onderwerpen. Bij de keuze van een onderwerp voor een doelmatigheidsonderzoek zal de AR zich laten leiden door de volgende selectiecriteria Het onderwerp moet passen binnen het kader van de AR (missie en doelstellingen van de AR, de aanwezige middelen en beoogde doorlooptijd); De grootte van het financiële (en bedrijfsvoerings-) risico voor de landsoverheid of een ministerie; Er is twijfel over het bereiken van de doelen en/of inzet van middelen van een bepaald beleid of bepaalde regeling; Het maatschappelijk belang, de relevantie van het onderwerp; Is er een organisatorisch, bestuurlijk en/of financieel belang? De politieke actualiteit: gaat het om een kerntaak? Staat het onderwerp politiekstrategisch gezien hoog op de agenda? Het onderzoek moet naar verwachting nieuwe informatie en bruikbare aanbevelingen voor de toekomst opleveren. Het onderwerp moet niet onlangs zijn onderzocht. Er moeten structurele leereffecten van worden verwacht. Het onderzoek moet voor de AR uitvoerbaar zijn. Subsidiariteit: kan de onderzoeksvraag op een andere, meer eenvoudige manier worden beantwoord? Onderzoeksopzet: Nadat een keuze voor een rechtmatigheid- dan wel doelmatigheidsonderzoek is vastgesteld wordt een onderzoeksopzet geformuleerd. De onderzoeksopzet wordt ter vaststelling aan de voltallige Rekenkamer voorgelegd. Ter voorbereiding daarop kan een vooronderzoek plaatsvinden. Dat kan bestaan uit een analyse van relevante documenten en literatuur, en eventueel oriënterende gesprekken met sleutelfiguren (expertmeetings). In de aan de AR voor te leggen onderzoeksopzet / terms of reference (TOR) komen in ieder geval de volgende onderdelen aan de orde. Deze opzet kan gehanteerd worden voor zowel doelmatigheids- als rechtmatigheidsonderzoeken. Deze onderzoeken kennen dan wel vastgestelde 6 Onderzoeksprotocol

7 onderzoeksobjecten, maar een rechtmatigheidsonderzoek zal altijd een onderdeel daarvan betreffen: 1. Samenvatting: Korte samenvatting van alle aspecten van de onderzoeksopzet, het onderzoeksplan. 2. Aanleiding en achtergrond van het onderzoek: een korte beschrijving van het onderwerp en de argumenten voor het onderzoek (aandachtspunten zijn o.a. de relevante wet- en regelgeving, het maatschappelijk belang, het financieel belang, de politieke impact) 3. Doelstelling van het onderzoek: beschrijving van het beoogde effect van het onderzoek. 4. Onderzoeksvragen, probleemstelling en afbakening: beschrijving van de afbakening van de probleemstelling en van de in dat kader te stellen onderzoeksvragen; de hoofdvraag en deelvragen die beantwoord moeten worden om de kennis te verkrijgen waarmee het beoogde effect van het onderzoek kan worden bereikt. 5. Normenkader: beschrijving van de normen waaraan de bevindingen getoetst worden om een oordeel te vormen. 6. Onderzoeksmethoden: beschrijving van de wijze waarop de relevante gegevens zullen worden verzameld. (bijv. interviews, enquêtes, documentenstudies, casestudies, analyses wet- en regelgeving, beleidsnota s, relevante financiële stukken etc etc); 7. Organisatie, planning, kosten en procedure: tijdpad, inzet leden en secretaris, welk lid wordt trekker, eerst aanspreekbare voor de onderzoekers, wie voert onderzoek uit (interne auditors, extern), onderzoekskosten, te volgen procedure van totstandkoming onderzoek en (tussen-) rapportage. De definitieve onderzoeksopzet wordt in de regel op hoofdlijnen besproken met de betrokken minister en het hoofd van de dienst die vooral object van onderzoek is. Als de Staten een commissie Landsuitgaven zou hebben kan er voor de AR aanleiding zijn om de onderzoeksopzet op hoofdlijnen ter kennis van die commissie te brengen. Ten slotte kan worden overwogen om een persbericht uit te brengen omtrent het voornemen van de AR een bepaald onderzoek in te stellen. Indien aard en omvang van het voorgenomen onderzoek daartoe aanleiding geven, kan externe expertise worden ingehuurd voor de uitvoering van het onderzoek. In dat geval zal steeds een deugdelijke aanbestedingsprocedure worden gevolgd waarvoor de onderzoeksopzet/ TOR het uitgangspunt vormt. Rapporten met bevindingen e.d. die de AR uitbesteedt aan externe bureaus worden altijd uitgebracht op naam van de AR. In de rapportage kan de bijdrage van het externe bureau worden genoemd, maar rapport en bevindingen zijn voor de verantwoordelijkheid van de AR. Hoe verloopt een onderzoek: In het verloop van een onderzoek wordt een onderzoeksfase en een bestuurlijke fase onderkend. Voor dit traject zijn goede (gestandaardiseerde) afspraken, intern en extern, over opleverdata en reactietermijnen noodzakelijk om de voortgang te bevorderen. Onderzoeksfase In de onderzoeksfase is de informatie-uitwisseling tussen de AR (-onderzoekers) en de te controleren (uitvoerings organisatie of organisatie-eenheid vertrouwelijk en dus niet openbaar. 7 Onderzoeksprotocol

8 Startgesprekken. De onderzoeksfase begint met startgesprekken door de onderzoekers met vertegenwoordigers van de instelling, de organisatie (-eenheid), het beleidsveld waar het onderzoek gaat plaatsvinden. De onderzoekers lichten de onderzoeksopzet, planning, doorlooptijd, doelstelling van het onderzoek, de uitvoering e.d. toe. De bedoelde vertegenwoordigers krijgen de gelegenheid om opmerkingen te plaatsen bij de onderzoeksopzet Informatie verzamelen en analyseren. In deze fase zullen de onderzoekers de betrokken medewerkers interviewen, worden enquêtes uitgezet en wordt relevante informatie verzameld. Op grond van de Lv AR heeft de AR de bevoegdheid alle relevante administraties, uitvoeringsprocedures, dossiers e.d. te onderzoeken en zijn betrokken ambtenaren, beheerders van financiële en andere administraties, hoofden van dienst e.d. verplicht om gegevens aan de onderzoekers over te leggen, ook vertrouwelijke informatie voor zover relevant. Verslagen van interviews worden voor commentaar en goedkeuring aan geïnterviewde voorgelegd. Concept nota van bevindingen. In de eerste concept-nota vermelden de onderzoekers de feiten die tijdens het onderzoek naar voren komen. De interviews worden geanonimiseerd weergegeven. Aan de feiten worden nog geen conclusies verbonden. Het doel van de concept-nota is om te bezien of de verzamelde feiten en bevindingen kloppen. Ambtelijk hoor en wederhoor. De betrokken medewerkers van de onderzochte instellingen, organisaties, controleren of de informatie in de concept- nota van bevindingen klopt. Definitieve nota van bevindingen. De onderzochte instellingen/ organisaties krijgen de definitieve nota van bevindingen. Bij deze nota zit een verslag van de onderzoekers van het ambtelijk hoor en wederhoor en wat de onderzoekers daarmee gedaan hebben. Het team bespreekt mondeling op hoofdlijnen de conclusies en aanbevelingen. Dit laatste om te toetsen of deze in de praktijk realistisch zijn. Rapportagevoorstel. De projectleider van het onderzoek schrijft een rapportagevoorstel. Hierin staan de bevindingen op hoofdlijnen beschreven. Ook beschrijft de projectleider de politiek- bestuurlijke context van de bevindingen van het onderzoek. Daarnaast doet de projectleider een voorstel voor een bestuurlijke boodschap van het rapport en omschrijft hij de aanbevelingen. In het rapportagevoorstel schenkt de projectleider tevens aandacht aan de communicatie met de doelgroepen (onderzochte instellingen/ organisaties, Staten, media) Bestuurlijke fase In deze fase komt het definitieve rapport tot stand. Dat gebeurt meestentijds in de volgende stappen. Ook hiervoor zullen goede (gestandaardiseerde) afspraken worden gemaakt: Concept rapport. Het concept rapport bevat een centrale boodschap, een selectie van relevante bevindingen, conclusies, aanbevelingen. Ook een samenvatting, voorwoord, nawoord. Als bijlagen worden vaak relevante onderzoeksdocumenten opgenomen (onderzoeksopzet, verslagen van interviews, analyses van wet- en regelgeving etc etc.) De AR kan nog discussies, ronde tafelgesprekken, expert meetings met bij het onderzoek inhoudelijk betrokken mensen, wetenschappers e.d. houden. Bij hen kunnen de validiteit en relevantie van de conclusies en aanbevelingen n.a.v. het onderzoek van de AR worden getoetst. Bestuurlijke hoor en wederhoor. De verantwoordelijke minister(s) en/of bestuurders van de betrokken instellingen/organisaties, beleidsvelden, kunnen hun reactie geven op het concept- rapport 8 Onderzoeksprotocol

9 Definitief rapport. Hierin is ook de bestuurlijke reactie op het concept rapport opgenomen, vergezeld van een oordeel daarover, een nawoord van de AR. Als het om rechtmatigheidsonderzoeken gaat zal de indemniteitsprocedure in werking treden als de verantwoordelijke minister weigert de geconstateerde onrechtmatigheid recht te trekken. Definitieve onderzoeksrapporten zullen over het algemeen de volgende indeling kennen: a. samenvatting b. inleiding: achtergrond, doelstelling, vraagstelling c. normenkader d. onderzoeksaanpak e. bevindingen en analyse f. conclusies g. aanbevelingen (met aandacht voor structurele leereffecten) h. bestuurlijke reactie (wederhoor minister, bestuurder) i. eventueel nawoord j. bijlagen (lijst geïnterviewden, gebruikte documenten, literatuur etc). De AR kan, naast de hierboven beschreven en meest voorkomende onderzoeks- en rapportagevorm, andere presentatie- en rapportagevormen kiezen, afhankelijk van het type onderzoek dat is ingesteld. De AR kan volstaan met een web applicatie vergezeld van een onderzoeksbrief n.a.v. een kort, niet al te intensief onderzoek. De AR kan ook een kort onderzoek instellen in de vorm van een quick scan of een nazorgonderzoek, bijvoorbeeld als snel ingespeeld moet worden op een maatschappelijke of politieke actualiteit. Dan kan volstaan worden met een beperkter onderzoeksverslag. Ook kan gedacht worden aan een vervolgonderzoek om na te gaan of de toezeggingen van de betrokken minister zijn waargemaakt. Publicatie en publiciteit: Door wie het onderzoek ook is uitgevoerd en door wie het rapport ook is opgesteld, de AR is zelf eindverantwoordelijk voor het definitieve rapport; dat betekent dat het rapport herkenbaar moet zijn als het rapport van de AR en dus zal worden uitgebracht in de huisstijl van de AR. Publicatie van het definitieve rapport gebeurt in stappen: De AR weet zich gehouden eerst de Staten van Sint Maarten, de betrokken ministers en/of andere bestuurders en betrokkenen bij het onderzoek te informeren over het te publiceren rapport. In eerste instantie zal contact worden gezocht met de Commissie Landsuitgaven van de Staten, indien aanwezig. Als het een belangrijk onderzoeksrapport betreft kan de AR de Staten en de betrokken ministers informeren door een briefing aan te bieden over de resultaten van het rapport. De briefings van de Staten zijn vooralsnog besloten. Vervolgens zal de AR het rapport publiceren door het integraal op te nemen op de website van de AR. Uiteraard kan het ook in gedrukte vorm worden gepubliceerd. De rapporten zijn dan immers openbaar en dienen voor iedereen toegankelijk te worden gemaakt. Ook reacties van ministers kunnen op de website worden geplaatst. De publicatie en openbaarmaking van het rapport kan vragen van de Staten aan de betrokken ministers uitlokken. Ook kunnen de Staten vragen omtrent het rapport aan de AR zelf stellen. 9 Onderzoeksprotocol

10 De AR kan de resultaten van het onderzoek, na publicatie en openbaarmaking van haar rapport, op verschillende manieren onder de aandacht brengen. De projectleider of een onderzoeker kan artikelen schrijven voor vaktijdschriften; zij kunnen presentaties verzorgen. Zij kunnen inbrengen verzorgen op congressen. De AR zal ernaar streven om haar boodschap in de vorm van de resultaten van het onderzoek zo goed mogelijk over het voetlicht te brengen. Aldus zal zij bijdragen aan het verbeteren van het functioneren en van het presteren van het openbaar bestuur en aldus zal de AR de controlerende functie van de Staten versterken. Evaluatie en terugblik: De voorzitter en de leden van de AR zelf, al of niet vergezeld van de projectleider, of de projectleider alleen, zullen binnen een zekere periode (2 maanden, 4 maanden, half jaar) de onderzochte instelling of vertegenwoordigers van het onderzochte beleidsveld bezoeken voor een nagesprek. Het nagesprek heeft de volgende doelen: Het gehele onderzoeksproces nog eens analyseren en evalueren; Het eindproduct van het onderzoek evalueren; De gebruikswaarde van het onderzoeksresultaat/ het eindproduct in kaart brengen. Heeft het onderzoeksresultaat de gebruikswaarde gekregen die men voor de AR voor ogen stond? Uiteraard zal de AR de onderzoeksopzet, de resultaten daarvan en de gebleken gebruikswaarde ook intern, binnen de AR- organisatie, kunnen evalueren. In een enkel geval zal het nuttig zijn een nazorgonderzoek in te stellen. Soms worden ook de aan de hand van de resultaten van het onderzoek genomen maatregelen onderworpen aan een doorwerkingsonderzoek. 10 Onderzoeksprotocol

11 INDEX A Aanbestedingsprocedure 7 Analyse 6, 8 Art. 44 Clv 5 B Balansmutaties 4 Bruikbaarheid 4 C Casestudies 6 Commissie Landsuitgaven 6, 7 Comptabiliteitslandsverordening 5 Comptabiliteitsverordening 3 Consistentie 4 Controleerbaarheid 5 Controleerbaarheid 5 D F Financieel beheer 3, 4, 5 H Hoor en wederhoor 7, 8 I Integriteitsonderzoeken 4 Interviews 6, 7, 8 J Jaarrekening 3, 5 K Kosteneffectiviteit 3 Kwaliteitseisen 4 Doelmatig 3 Doelmatigheid 4 Doelmatigheidsonderzoeken 4 Doeltreffend 3 Doorwerkingsonderzoek 9 L Landsverordening Algemene Rekenkamer (Lv AR) 5 Lv AR art E Enquêtes 6 N Nazorgonderzoek 8 Normenkader 6 11 Onderzoeksprotocol

12 O Objecten 5 Objectiviteit 4 Onderbouwing 4 Onderzoeksmethoden 6 Onderzoeksopzet 6, 7, 8, 9 Ordelijkheid 5 P Publicatie 9 Q Quick scan 8 R Rechtmatig 3 Rechtmatigheidsonderzoeken 4 Regering 3 S Staatsregeling 3 Startgesprekken 7 Staten 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9 Subsidiariteit 6 T Terms of reference (TOR) 6, 7 Transparante oordeelsvorming 4 U Uitvoeringsorganisaties 5 Z Zorgvuldigheid 4 12 Onderzoeksprotocol