Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 4 en 5

Transcriptie

1 Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 4 en 5 Samenvatting door een scholier 2651 woorden 2 februari ,4 17 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Pharos GS H4 Een thuisland voor iedereen? 4.1 De Afrikaners De oorspronkelijke inwoners van Zuid-Afrika waren de Khoikhoi en de San. In het binnenland woonden stammen als Xhosa en de Zoeloes. De zwarten leefden in dorpen met aan het hoofd een stamhoofd. In 1652 landden Jan van Riebeeck op kaap de goede hoop met de VOC. De mensen aan boord van de boot moesten een steunplek aanleggen voor de VOC. Plek lag voor de hand omdat hier bemanningleden konden uitrusten voor reis naar Nederlands-Indië. De oorspronkelijke bewoners van de kaap, de khoikhoi en de san, werden verdreven. Eind 18e eeuw woonden er zo n 60 duizend mensen in de kaapkolonie. In het binnenland leefden de blanke boeren. Zei leefden in hun eigen wereldje en taal: het Afrikaans. De blanke boeren verdreven de zwarte inwoners van hun land, zonodig met geweld. Met de boeren kwamen ook de zendelingen. Deze stichtten kerken en probeerden zwarten te bekeren. In 1975 werd de Kaap Brits en zodoende werd het Britse machtssysteem ingevoerd, wat tot grote woedde leidde bij de Afrikaners die altijd alles konden doen en laten. De zoeloes en de Xhosa hebben zich langdurig tegen blanke verzet maar ook daar kwam een einde aan. Na 1820 maakte de zoeloes een tijd van grote triomfen mee onder leiding van leider Shaka. Deze was echter ook een wrede tiran en verloor veel anhang en werd uiteindelijk omgebracht door zijn eigen broer Dingaan. In 1828 maakte de Britten een wet waarin werd vastgesteld dat de zwarten en andere gekleurde bevolking gelijk waren aan de blanke. De blanken Afrikaners reageerden vol afschuw en wilden niks met de Britten te maken hebben en trokken diep het binnenland in. Dit werd de Grote Trek genoemd en de 14 duizend deelnemers werden voortrekkers genoemd. Als gevolg van de grote trek ontstonden er drie boerenrepublieken: Natal, Transvaal, Oranje-Vrijstaat. Natal werd tussen heroverd door de Britten. 4.2 De Engelsen Er werd veel geschreven over de verhoudingen tussen Afrikaners en de Engelsen. Hiermee verwezen ze naar Britse verlichtingsideeën zoals afschaffing van slavernij waar Afrikaners het duidelijk mee oneens waren. In 1953 volgde een nieuwe Britse maatregel. 15% van de zwarte bevolking kreeg het kiesrecht. In 1868 werd er heel veel goud gevonden in het plaatsje Kimberley. Binnen vijftig jaar trokken 600 Pagina 1 van 6

2 duizend immigranten naar Zuid-Afrika. De blanke bevolking verdubbelde in 10 jaar tijd. De Engelsen wilden ook profiteren van de goudvondst en wilde een eind maken aan de zelfstandigheid van de Afrikaners. Daarom begonnen ze een oorlog om Transvaal in te nemen. De eerste strijd werd verrassend door de Afrikaners gewonnen. Maar steeds meer uitlanders trokken Transvaal binnen en de boeren raakten in de minderheid. Toen schakelden de Engelsen over op een tweede Anglo-Boeroorlog waarbij transvaal werd ingelijfd. In de laatste oorlogsjaren waren de Boeren volledig defensief gericht. Iedereen die een geweer kon vasthouden vocht mee. In 1902 liep de strijd ten einde waardoor de boeren het verdrag van Vereeniging tekenden en de Britse Koning als Soeverein erkenden. In 1910 werd de Unie van Zuid-Afrika een feit. Het bestond uit Kaapkolonie, Natal en de boerenrepublieken. De unie werd een Brits dominion wat inhield dat de Engelsen volledig zelfbestuur hadden. In 1938 bereikte de Afrikaner verheerlijking van de eigen geschiedenis een hoogtepunt door de grote trek symbolisch werd overgedaan en er werd een begin gemaakt met de bouw van het voortrekkers monument. 4.3 De zwarte samenleving De gevolgen van de Boerenoorlogen aan het eind van de 19e eeuw waren voor de zwarten enorm. Er was nauwelijks werk zij het tegen de slechts betaalde lonen. De positie van de zwarte arbeider werd in de loop 20e eeuw steeds slechter. In 1911 werd een wet aangenomen die het verplichte zwarten pasjes te dragen, om zo hun bewegingsvrijheid te beperken en zwarten werden ook uit geschoolde beroepen geweerd en staken werd hun verboden. In 1913 werd de land act aangenomen waarin werd vastgesteld dat 7% van de grond in Zuid-Afrika gereserveerd. Ook kon nog 6% gekocht worden. Dit gaf het gewenste resultaat. Door de land act werden zwarten gedwongen om bij elkaar te wonen. Deze gebieden werden reservaten genoemd. Aan de andere kant waren goedkope werkkrachten welkom maar de Afrikaners wilden niet dat de steden overbevolkt raakten door zwarten. Daarom werd een wet ingevoerd die de urbanisatie moest inperken. zwarten die wettig zijn in een gemeente wonen, mogen hun vrouw of kinderen slechts bij zich laten inwonen als zij daartoe zelf aparte vergunningen hebben gekregen In 1948 kwam de Afrikaner Malan aan de macht. Deze voerde apartheidspolitiek. De volgende apartheidswetten werden ingevoerd: - Verbod op gemengde huwelijken: gemengde huwelijken, ook als ze in het buitenland zijn gesloten, zijn in Zuid-Afrika niet geldig. - Wet op bevolkingsregistratie: iedere inwoner van Zuid-Afrika word op grond van ras ingedeeld. - Wet op groepsgebieden: stadswijken zijn naar ras ingedeeld. De president kan door kleurlingen bewoond gebied aan blanke toewijzen. Ieder bevolkingsgroep krijgt een eigen woongebied. De zwarten moeten in thuislanden wonen. - Bantu arbeidswet: een afrikaan die aan een staking deelneemt begaat een misdaad. - Bantu onderwijswet: alle scholen zijn naar ras gescheiden. - Onzedelijkheidwet: geslachtsgemeenschap tussen een blanke man en een gekleurde man is een msidrijf. Verzet tegen de blanke was er al sinds 1912 toen het ANC werd opgericht. Deze was altijd geweldloos tot Pagina 2 van 6

3 het incident in Sharpville. Daarna verliet het de geweldloze koers. Na Sharpville werd Mandela in de leiding van het ANC opgenomen. Als oprichter van Umkhonto we Sizwe werd hij in 1962 gearresteerd en tot levenslang veroordeeld. Steeds meer geweld loeide op en het koste de Zuid-Afrikaanse regering steeds meer moeite en geweld om de orde te handhaven. 4.4 Eén land, één team Vanuit het buitenland kwam steeds meer kritiek op de apartheidspolitiek van de Zuid-Afrikaanse regering. Deze wees de kritiek resoluut de hand. Zuid-Afrika werd afgesloten van de buitenwereld. Investeringen gingen weg, er werd een sportboycot gehouden wat inhield dat Zuid-Afrikaanse sporters niet deel mochten nemen aan internationale wedstrijden. Ook het geweld dat de regering gebruikte om de apartheidspolitiek te handhaven riep steeds meer weerstand op. Met name de dood van Steve Biko die na zijn arrestatie tijdens een staking werd doodgemarteld in zijn cel, riep vele weerstand op. In 1990 zag de toenmalig president, De Klerk, in dat het zo niet langer kon. Hij ging onderhandelen en besloot Mandela vrij te laten. Ook werd de ANC weer toegelaten in het openbaar op te treden. Uiteindelijk kwam het zover dat in 1994 verkiezingen volgde waarbij alle zwarte inwoners mochten stemmen. De verkiezingen werden gewonnen door het ANC 63%. Ookal kwam Mandela aan de macht. Dit leidde niet meteen tot de gewenste verbroedering. De geplande sportevenementen lieten zien waar welke wegen toe leiden. Ookal was er nu gelijkheid, nog steeds waren de blanken rijk en de zwarten arm. Ook tussen zwarte was sprake van onenigheid. Afrikaners, zwarten en Engelsen dragen natuurlijk een verleden met zich. De geweldplegingen etc van vroeger zijn nog lang niet vergeten. Vele Afrikaners verlangden terug naar de tijd van de Apartheid en sommige wilden een staat voor zichzelf. Deze blanken hebben ook zelf organisaties opgericht als Wit Wolve & Afrikaner weerstandsbeweging. In 1999 liep de Ambtstermijn van Mandela af en werd Mbeki president. GS H5 Mozaïek of melting pot? 5.1 Amerika, de hoop van de mensheid Rond 1700 waren er zo n miljoen kolonisten in Amerika. Rond 1775 waren dat er zo n 4 miljoen. Deze kolonisten vestigden zich als landbouwer of leefden van de handel. Van het gezag van de Engelse koning trokken deze kolonisten zich niet zo veel aan. Nadat Engeland een dure oorlog had uitgevoerd met Frankrijk, werd als gevolg hiervan de belasting verhoogd. Dit viel echter in het verkeerde keelgat. De spanningen tussen de kolonisten en Engeland liepen zo hoog op dat er een oorlog uitbrak: de Amerikaanse Vrijheidsoorlog. Een legertje kolonisten onder leiding van Washington won deze strijd. In 1783 erkende Engeland de onafhankelijkheid van de 13 voormalige koloniën. Namens de opstandelingen stelde Jefferson de onafhankelijkheidsverklaring van de VS op. De dag waarop de Onafhankelijkheidverklaring werd vastgesteld geld nu als de geboortedag van de VS. Het groepje koloniën die de Engelse supermacht hadden afgeschut stelde een geheel nieuwe staatswet in. De Constitution van 1787 werd gebaseerd op gelijkheid en vrijheid. Het bestuur we democratisch opgezet en de mensen in de VS kregen een nieuwe kans. (verlichting) Pagina 3 van 6

4 De vele nieuwe immigranten werden getroffen door het Patriottisme van de Amerikaan. Deze geloofden in een sweet land of liberty wat wil zeggen dat het iedere nieuwkomer de kans gaf gelukkig en welvarend te worden. ( the american dream ) Volgens de streng gelovige kolonisten had god speciale bedoelingen met Amerika. Het zou een speciale uitverkoren plaats zijn, een voorbeeld voor de rest van de mensheid. De nieuwe natie bewees levensvatbaar en veerkrachtig te zijn na de uitkomst van de tweede oorlog tegen Engeland. Het nationale gevoel werd steeds sterker en uiteindelijk ontstond het volkslied en de nationale vlag. Ook op economisch gebied ging het heel goed. Er werden vele wegen en spoorwegen aangelegd en handel en industrie kwam goed op. Ook was er meer woongebied beschikbaar nadat Jefferson een groot stuk had gekocht van Napoleon. Steeds meer immigranten vanuit Noord-West Europa vestigden zich in Amerika en arbeidskrachten waren altijd welkom. De lonen waren meestal 2 a 3 keer zo hoog als in Europa. Rond 1840 werd de term Manifest Destiny een populaire term. God had een duidelijk lotsbestemming voor ogen met Amerika en haar Amerikanen. Manifest destiny werd ook als propaganda gebruikt. Bijv tijdens de oorlog tegen Mexico. Pioniers vatten de uitdrukking op om steeds verder naar het westen hun geluk te zoeken in de Frontier, de grens tussen de blanke beschaving en de wildernis. 5.2 Roodhuiden en zwarte Amerikanen Sinds de komst van de Immigranten zijn de Indianen altijd onderdrukt. Ze werden vanuit de oostkust steeds verder landinwaarts gedreven. In 1830 nam het congres de Indian removal act aan. Deze hield in dat de Indianen ten westen van de mississippi kwamen te wonen. De president van Amerika weigerde de rechten van de Indianen te erkennen. Er was geen sprake van vrijwillige verhuizing. Tijdens de trek van oost naar west kwamen van de 16 duizend indianen er zo n 4 duizend om. Tussen staken zo n 5 miljoen immigranten de mississippi over en lapten de afspraken van de overheid met de indianen aan hun laars. Deze indianen waren enkel lastige obstakels net als Bizons die voor de Indianen een belangrijke levensbron waren. Tussen 1860 en 1890 woedden er een aantal Indianen oorloge. De bekendste veldslag was die bij little big horn waarbij 2500 sioux-indianen onder leiding van de opperhoofden Crazy Horse en Sitting Bull een Amerikaans leger versloegen. Hierna besloot de eregering de Indianen per stam in een reservaat onder te brengen. Zo zouden ze zich ook niet kunnen verenigen. Dit was nadelig voor de Indianen die op de slechtste stukken grond werden geplaatst. Ze moesten zich maar aanpassen aan de Amerikaanse manier van leven. Gedurende de 20e eeuw was er sprake van dekolonisatie en kregen de indianen hun zin. De Amerikaanse regering erkende hun rechten. Net als de Indianen werden zwarten tegen de dank en wil in inwoners van Amerika In 1691 arriveerden de eerste slaven in virginia. De uitvinding van de Cotton Gin bevorderde de stroming van slaven. In 1800 waren er zo n miljoen zwarten. In 1860 al 4 miljoen. In 1830 kwam in het noorden het idee op om slavernij af te schaffen. Tot woede van Zuiden. Na uitbreiding van het land vroeger de parlementsleden van het noorden zich af of slavernij moest worden afgeschaft. Dit wilden de Zuiderlingen en de spanningen liepen hoog op. In 1860 wonnen de republikeinen de parlementsverkiezingen wat leidde tot de afscheiding van noord en zuid. Toen in april 1861 het vuur werd geopend op een fort van het VS leger was de Amerikaanse burgeroorlog een feit. ( ) De oorlog werd gewonnen door de Noorderlingen en de slavernij werd in 1863 afgeschaft. Dit gaf de zwarten kiesrecht etc. Pagina 4 van 6

5 Het optimisme van de afschaffing was misplaats. Terroristische gemeenschappen als de KKK terroriseerden zwarten. De klas was opgericht door Zuidelijke veteranen. De klan werd snel weer verboden en er was sprake van segregation (rassenscheiding) in het Zuiden. 5.3 Naar het beeld van de vrijheid De motieven van de immigranten waren zeer uiteenlopend. Voor de één ging het om het geloof en voor de ander was Europa gewoon te overbevolkt. Ook teisterde de verdubbeling van de bevolking de werkgelegenheid in Europa en ziektes en epidemieën maakte Amerika interessanter. De industriële revolutie was ook op gang gekomen en werk was er in overvloed. Vooral omdat er net een burgeroorlog geweest was. Daarom werden ook mensen naar Europa gestuurd om arbeiders te lokken. De reisduur naar Amerika werd ook korter. Van een maand liep de reis terug tot 10 dagen. Ook de afkomst van de immigranten veranderde drastisch. Rond 1800 waren het vooral de Engelsen. Rond 1850 waren het Scandinavische en Duitse immigranten. Rond 1890 kwam er een nieuwe stroom vanuit zuidoost Europa. Russische Joden, Italianen, Hongaren en Polen. Deze immigranten werden new immigrants genoemd. Ze vestigden ze zich vaak aan de Oostkust. Steeds meer immigranten kwamen naar Amerika en brachten nieuwe dingen mee zoals ziektes. Daarom liet de overheid keuringen houden en mensen konden terug gestuurd worden naar Europa. Veel van de immigranten spraken geen Engels. Tijd om het te leren was er vaak niet. Er moest eerst gewerkt worden en brood op de plank komen. Ondanks de Amerikanen naar Europa gingen en dachten dat ze graag gehaald werden, kwamen ze bedrogen uit. Met de groei van de immigranten kwam ook de groei van het Nativisme. Net zoals je golven immigranten kunt beschrijven kun je dat ook met nativisme. - de eerste golf was in 1840 met de komst van de Ieren, deze deden de vuilste werkje en volgens de WASP s bedierven ze de arbeidsmarkt en ze waren ook nog eens Katholiek. - de tweede golf was in 1870, de blanke keerden zich toen tegen de komst van de chinezen. Volgens de nativisten konden Chinezen zich niet assimileren vanwege hun huidskleur en Aziatische afkomst. Dit was puur Racisme. De haat tegen chinezen leidde tot ernstige rassenrellen. In 1882 kregen de nativisten hun zin. Het congres stelde de Chinese Exclusion Act waarmee een einde kwam aan de Chinese immigratie. - de derde golf was in 1900, deze was gericht tegen de new immigrants. De redenen waren hetzelfde als bij de Ieren en Chinezen. In 1915 werd de KKK opnieuw opgericht. Het trok miljoenen aanhangers. Ze waren niet alleen tegen zwarten maar ook tegen joden, katholieken, vreemdelingen en communisten. In 1924 werd een wet aangenomen met immigratiequota die discriminerend waren. Er mochten nog altijd 65 duizend Engelse immigranten Amerika binnenkomen maar daartegenover stonden 2700 Russische immigranten. 5.4 De natie van vele naties Met name drie ontwikkelingen in de 1e helft van de 20e eeuw waren van invloed op de positie van de minderheidsgroepen: - ten eerst de wereldoorlogen. Hier namen ook zwarten deel aan en bij terugkomst in Amerika verwachten deze ook een tegenprestatie. Pagina 5 van 6

6 - ten tweede was er de koude oorlog. De Amerikanen wilden sympathie winnen bij de zojuist onafhankelijk geworden Aziatische en Afrikaanse landen. Om geloofwaardig over te komen diende Amerika eerst zijn eigen minderheden te emanciperen. - Tten derde was er een ontwikkeling naar een grotere rol voor de federale overheid in het maatschappelijke leven. De rassenwetten kwamen steeds meer onder vuur te liggen en ook het medium TV speelde een grote rol. - In 1954 gaf het hooggerechtshof het startsein voor de Civil Rights Moement. Overal kwamen acties om zwarte te laten toetreden tot blanke gemeenschappen onder leiding van dominee ML King. Als reactie op de Civil Rights Movement ging de KKK over tot terreuraanslagen. De zuiderlijke politie trad hard op tegen de acties van de zwarten en TV beelden van dit geweld wekten sympathie op voor de zwarten bij blanken. - De inspanningen van ML King en de civil rights movement werden in 1964 bekroond met de Civil Rights Act. Dit hield in dat discriminatie in het openbaar verboden was. Een jaar later kwam de Voting Rights Act op tafel te liggen. - Door de jaren heen zijn de zwarte meestal slecht in beeld gekomen. Veel van hun leven in armoede in Getto s. Ze hadden vele achterstanden en kwamen moeilijk aan werk. In 1995 was er de million men march hiermee werd overgedaan wat ML King, die in 1968 vermoord werd, bereikte met zijn inspanningen. Pagina 6 van 6