> Dieetbrochure Nefrologie: verkorte versie Centrum voor behandeling van Chronische Nierinsufficiëntie

Transcriptie

1 > : verkorte versie Centrum voor behandeling van Chronische Nierinsufficiëntie

2 Inhoud 1. Doel van het dieet a. Kalium b. Fosfor c. Vochtbeperking d. Ondervoeding voorkomen e. Brood en graanproducten f. Smeer- en bereidingsvetten g. Kaas h. Melk en melkproducten i. Vlees, gevogelte, vis- en vleesvervangers j. Soep k. Groenten l. Aardappelen, deegwaren en rijst m. Fruit, noten n. Zoet beleg o. Dranken p. Suiker q. Snoep, gebak, desserts en versnaperingen 2. Richtlijnen voor een dagmenu 3. Diabetes en dialyse Dr. Hilderson Dr. De Clippele Dr. Donck Dr. Wauters

3 1. Doel van het dieet Te hoog gehalte aan ureum, kalium en fosfor voorkomen Gewichtstoename beperken Ondervoeding voorkomen Samen met de diëtiste zal voor u een aangepast voedingsschema opgesteld worden a. Kalium Kalium komt in bijna alle voedingsmiddelen voor, maar Vooral in: Aardappelen Groenten en fruit Vlees en vis Zeer veel kalium in (dus te vermijden): Cacao Volkorenproducten Noten Tomatenpuree Tomatenketchup Sterke koffie Oplos- en filterkoffie Dieetzout Zoutarme dieetproducten te vermijden 3

4 b. Fosfor Fosfor zit hoofdzakelijk in eiwitrijke voeding. Vooral in: Melk en melkproducten Kaas Eieren Vlees en vis Zeer veel fosfor in (dus te vermijden): Cacao Volkorenproducten Noten Gedroogd fruit Smeerkaas Cola Schweppes Tonic, Schweppes soda Bitter Lemon beperkt gebruiken beperkt gebruiken te vermijden te vermijden

5 c. Vochtbeperking Onder controle houden door: Vochtinname te beperken: Vocht goed verdelen over de dag Kleine hoeveelheden per keer (kleine kopjes en glazen gebruiken) Natrium te beperken door volgende voedingsmiddelen te schrappen: Keuken- en zeezout Gerookte vleeswaren en gerookte vis Kant-en-klaar gerechten Bouillonblokjes Vichy, Appolinaris te vermijden d. Ondervoeding voorkomen Ondervoeding voorkomen Door: Voldoende eiwitten op te nemen Vetten te kiezen met een gunstige vetzurensamenstelling

6 e. Brood en graanproducten Wit of lichtbruin brood Volkorenbrood Witte rijst Ongepelde rijst Witte deegwaren Volkerendeegwaren Ontbijtgranen Volkoren ontbijtgranen zoals All Bran Cornflakes met chocolade en fruit Muesli Havervlokken

7 f. Smeer- en bereidingsvetten Smeervet: Vitelma, Becel, Benecol Boter of halfvolle boter (vb. Balade) Bereidingsvet: Vitelma-, Becel- Gewone Margarine en Benecol voor bakken en braden (vb. Effi, Alpro, Planta, Solo) Alle soorten plantaardige oliën Palmolie(vet), kokosvet (in koekjes en gebak) g. Kaas Magere platte kaas Vette kaas Magere verse kaas Magere en vette smeerkaas (vb.philadelphia light ) Magere en vette smeerkaas Magere kruidenkaas Zoute kaas (vb.brusselse kaas, (vb. Boursin light ) Roquefort) Cottage cheese Natriumarme (zoutarme) kaas Magere Franse kaas (Brie, Camembert ) Mozzarella Magere vaste kaas

8 h. Melk en melkproducten Halfvolle en magere melk Volle melk Magere yoghurt, magere fruityoghurt Chocolademelk Karnemelk(-pap) Volle yoghurt Sojadrink Melkpoeder Pap, vla of pudding Room en slagroom (met halfvolle melk) Sojadessert Alpro, Sojayoghurt (Yofu) Becel koffiemelk of halfvolle koffiemelk Plantaardige room (Alpro Soja Cuisine)

9 i. Vlees, gevogelte, vis- en vleesvervangers Mager runds-, kalfs-, Vet vlees, varkens- en paardenvlees Duif, gans, eendenborst Alle soorten gevogelte Wild (zichtbaar vet verwijderen) Gerookte vleeswaren Hert, ree Orgaanvlees Verse vis en diepvriesvis Gerookte en gemarineerde vis (ook de vette soorten) Schaal- en schelpdieren Vleesvervangers: zuivere Quorn, Groentenburgers, Tempeh, Tofu, Seitan gepaneerde vegetarische bereidingen

10 j. Soep Soep op basis van zelfbereide ontvette Soep uit blik, pakjes, glas bouillon en de toegelaten groenten (geen of diepvries spinazie-, tomaten- of champignonsoep) Soep op basis van bouillonblokjes 10 k. Groenten Alle soorten verse Spinazie, spruiten, champignons en diepvriesgroenten Peulvruchten (bonen) MAX 15O GRAM PER DAG Tomaten in blik, tomatenpuree, gedroogde tomaten

11 l. Aardappelen, deegwaren en rijst Natuuraardappelen (gekookt) Aardappelen in de schil Frieten (1 maal per week) Diepvriesfriet, friet van de frituur Witte rijst Bruine rijst Witte deegwaren Volkoren deegwaren Couscous Tarwekorrels m. Fruit, noten Alle soorten vers fruit Verse abrikoos, banaan, kiwi, meloen 1 stuk per dag (behalve netmeloen en watermeloen) of Gedroogd fruit (rozijnen, vijgen ) Fruit in blik of glas Noten nooit het sap gebruiken Sterfruit = toxisch voor dialysepatiënten 120 gr per dag 11

12 n. Zoet beleg Te Vermijden Confituur, gelei Appel- en perenstroop Honing Chocopasta en chocolade Vruchtenhagelslag Chocoladehagelslag Peperkoek Speculaas Pindakaas 12 o. Dranken Te Vermijden Water en mineraalwater Appolinaris,Vichy,Soda, Frisdrank (ook de lightsoorten) Cola, Schweppes Tonic Lichte koffie of thee Fruitsap, groentesap Licht bier, rode en witte wijn, Oplos- en filterkoffie champagne, sterke drank Zwaar bier (whisky, cognac, sherry, )

13 p. Suiker Te Vermijden Alle soorten suiker Kandijstroop Kunstmatige zoetstoffen q. Snoep, gebak, desserts, versnaperingen Te Vermijden Droog koekje of gebak Frangipane, Cocosrotsjes Pannenkoek, wafels Pralines, truffels, marsepein Zuurtjes, boterkaramel, pepermunt Roomijs Vanilleijs, sorbet Borrelhapjes (kaaskoekjes, pindanoten, chips ) 13

14 2. Richtlijnen voor een dagmenu 14 Warme maaltijd Soep: Max. 1 tas (150 cc) Vlees of vis: 125 à 150 g Groenten: 150 g Aardappelen: 100 à 150 gram ( 2 middelgrote ) Rijst of deegwaren naar believen min. 2 maal per week ter vervanging van aardappelen Broodmaaltijd Wit brood naar believen Smeer- en bereidingsvet naar believen en voldoende Beleg: Max. 1x kaas (geen smeerkaas) overleg met diëtiste over kaasgebruik indien je bruin brood gebruikt 1 x vleeswaren (vermijd gerookte vleeswaren) Zoet beleg naar believen (geen chocopasta en stroop ) Lichte koffie of thee Melkproducten: 1 portie (125 à 150 cc ) Fruit: 1 stuk vers fruit (150 g) of 1 portie (120 g) blikfruit (zonder sap ) Drank: 1 glas limonade, water (vermijd Appolinaris, Vichywater) Suiker of kunstmatige zoetstoffen naar believen Tussendoortje: koekje of gebak

15 3. Diabetes en dialyse Waar vroeger in uw diabetesdieet de nadruk werd gelegd op veelvuldig gebruik van alle soorten groenten, fruit en volkerenproducten, worden deze nu beperkt en worden bepaalde soorten gemeden. Voor een optimale glycemieregeling is een goede verdeling van de koolhydraten (brood, ontbijtgranen, rijst, deegwaren, aardappelen, fruit) over de dag noodzakelijk. Vraag aan de diabetes-educator een aangepast dagschema Hoe glycemieschommelingen voorkomen? Sla nooit een maaltijd over Doe regelmatig een zelfcontrole Respecteer je dagschema zowel qua porties als tijdstip Het gebruik van tussendoortjes is afhankelijk van de soort behandeling Bij hypoglycemie: Gebruik bij voorkeur druivensuiker (dextrose) of 1 glaasje gewone limonade (geen Cola). Lightdranken hebben in deze situatie geen nut daar ze geen suiker bevatten. Hyperglycemie wordt veroorzaakt door gesuikerde frisdranken, fruitsap, snoep, aperitieven en likeuren. Daarom worden ze ten stelligste afgeraden. Ze vergroten tevens het dorstgevoel. 15

16 16 vzw AZ Sint-Lucas & Volkskliniek campus Sint-Lucas, Groenebriel 1, 9000 Gent campus Volkskliniek, Tichelrei 1, 9000 Gent tel fax: