Een overzicht van de EPBwijzigingen

Transcriptie

1 1 1 Een overzicht van de EPBwijzigingen vanaf 2018 Inhoudstafel INHOUDSTAFEL... 1 INLEIDING WIJZIGINGEN AAN DE EPB-EISEN VANAF E-peil voor woongebouwen (EPW) E-peil niet-residentiële gebouwen (EPN) S-peileis voor nieuwe wooneenheden Hernieuwbare energie... 4 a. Hoger minimumaandeel voor IER en EPN... 4 b. Afschaffing van de kwalitatieve eis op de SPF... 5 c. Bestaande PV-panelen bij ingrijpende renovaties... 5 d. Zonnepanelen op site in plaats van op perceel... 5 e. Afschaffen eis van 45% hernieuwbare energie voor stadsverwarming (warmtenetten) Maximale U-waarden Kwaliteitsorganisaties voor luchtdichtheidsmetingen en ventilatieprestatieverslagen WIJZIGINGEN AAN DE METHODE VANAF Wijzigingen hulpenergie (vanaf 1 januari 2018) Gaswarmtepompen ook toevoegen bij SWW (vanaf 1 januari 2016) Warmtepomp met elektrische weerstand : weerstand niet meerekenen als de warmtepomp onder ecodesign valt De combinatie van ventilatiesystemen bij renovaties... 8

2 2 Inleiding Zoals opgelegd door de Europese richtlijn, evolueert de Vlaamse nieuwbouw stapsgewijs naar bijnaenergieneutrale gebouwen. Voor bouwaanvragen en meldingen vanaf 1 januari 2018 zijn daarom enkele aanscherpingen doorgevoerd aan de EPB-eisen en verfijningen uitgewerkt aan de rekenmethode. Nieuwe woongebouwen moeten voldoen aan het E-peil E40 en het S-peil S31. De E-peileisen voor alle functionele delen van niet-residentiële gebouwen (op kantoren en onderwijs na) zijn aangescherpt. Als minimaandeel hernieuwbare energie geldt vanaf 2018 een minimum van 15 kwh/m² (in plaats van 10 kwh/m²), voor nieuwe niet-residentiële gebouwen en voor de ingrijpende energetische renovatie van zowel woongebouwen als niet-residentiële gebouwen. Voor nieuwe woongebouwen was dat al het geval voor bouwaanvragen en meldingen vanaf Een aantal wijzigingen aan de regelgeving en de methode, voor bouwaanvragen en meldingen vanaf 2018 zijn al toegelicht in de loop van Ze zijn hieronder kort opgenomen, voor een volledig overzicht Wijzigingen aan de EPB-eisen vanaf E-peil voor woongebouwen (EPW) Het verplichte E-peil voor nieuwbouw EPW bedraagt E40 vanaf Naar aanleiding van de evaluatie in 2013 werd het stapsgewijze aanscherpingspad voor het E-peil in 2014 vastgelegd: E40 vanaf 2018 en E35 vanaf E-peil niet-residentiële gebouwen (EPN) De Vlaamse Regering legde in 2014 het aanscherpingspad van het E-peil voor kantoren en scholen vast: E55 in 2016, E50 in 2018 en E45 in Vanaf 2021 moet elk nieuw kantoor- en schoolgebouw minstens voldoen aan de BEN-eisen (bijna-energieneutraal). Vanaf 2017 geldt een E-peileis voor álle niet-residentiële gebouwen, dus niet enkel voor kantoren en scholen. De E-peileis en het E-peil worden anders berekend dan vóór 2017, namelijk via de nieuwe EPN-methode. Een eenduidige vergelijking tussen het huidige eisenniveau voor kantoren en scholen met vergunningsaanvraag vóór 2017 en het eisenniveau vanaf 2017, is daardoor niet mogelijk. In 2016 is beslist om voor EPN-functies vanaf 2018 het kostenoptimale niveau (van 2015) te benaderen. Nieuwbouw De E-peileisen voor de verschillende functionele delen van nieuwe EPN-gebouwen vanaf 2018: E eis, fct Logeerfunctie Kantoor Onderwijs Gezondheidszorg met verblijf Gezondheidszorg zonder verblijf Gezondheidszorg operatiezalen

3 3 Bijeenkomst hoge bezetting Bijeenkomst lage bezetting Bijeenkomst cafetaria/refter Keuken Handel Sport: sporthal, sportzaal Sport: fitness, dans Sport: sauna, zwembad Technische ruimten Gemeenschappelijk Andere Onbekend Tabel 1: E-peileisen voor nieuwe EPN-gebouwen vanaf 2018 en vanaf 2021 (per EPN-functie). Ingrijpende energetische renovaties De E-peileisen voor de verschillende functionele delen van ingrijpend energetisch gerenoveerde EPNgebouwen vanaf 2018: E eis, fct Logeerfunctie Kantoor Onderwijs Gezondheidszorg met verblijf Gezondheidszorg zonder verblijf Gezondheidszorg operatiezalen Bijeenkomst hoge bezetting Bijeenkomst lage bezetting Bijeenkomst cafetaria/refter Keuken Handel Sport: sporthal, sportzaal Sport: fitness, dans Sport: sauna, zwembad

4 4 Technische ruimten Gemeenschappelijk Andere Onbekend Tabel 2: E-peileisen voor ingrijpende energetische renovaties van EPN-gebouwen vanaf 2018 en vanaf 2021 (per EPN-functie). 1.3 S-peileis voor nieuwe wooneenheden Om de energievraag terug te dringen, is een goed geïsoleerde en luchtdichte gebouwschil cruciaal. Voor nieuwe woongebouwen wordt het maximale K-peil en de maximaal toegelaten nettoenergiebehoefte voor verwarming daarom vervangen door een peil voor de energie-efficiëntie van de gebouwschil. Dit S-peil of schilpeil is bedoeld als een allesomvattende parameter die álle kwaliteiten van de gebouwschil gelijkwaardig evalueert. Deze gebouwschilindicator wordt voor nieuwe woongebouwen ingevoerd vanaf 1 januari De S- peileis start met S31 voor bouwaanvragen vanaf 1 januari Voor bouwaanvragen vanaf 2021 wordt de S-peileis S28. Het document S-peil voor EPW op geeft meer uitleg over dit nieuwe S-peil: hoe wordt het S-peil bepaald, wat zijn de verschillen met het K-peil, aandachtspunten voor het behalen van een laag S-peil, wat als het S-peil overschreden is en hoe kunt u het S-peil invoeren in de EPB-software? Let op! Een woning beantwoordt aan de BEN-criteria als: ze voldoet aan de EPB-eisen die gelden op de datum van de bouwaanvraag; én ze maximaal E30 haalt. Voor een bouwaanvraag van 2018 moet een BEN-woning dus voldoen aan S31, de S-peileis van Hernieuwbare energie a. Hoger minimumaandeel voor IER en EPN Eisen 2018 EPW EPN Nieuwbouw 15 kwh/m².jaar 15 kwh/m².jaar Ingrijpende energetische renovatie 15 kwh/m².jaar 15 kwh/m².jaar Het minimumaandeel uit hernieuwbare energiebronnen verstrengt vanaf 2018 voor nieuwe EPNgebouwen en voor de ingrijpende energetische renovatie van zowel EPW- als EPN-gebouwen. Op die manier bereikt het verplichte minimumaandeel hernieuwbare energie zowel voor EPN als EPW en zowel voor nieuwbouw als voor ingrijpende renovaties, vanaf 2018 hetzelfde niveau als de nieuwe woongebouwen vanaf 2017: namelijk minimaal 15 kwh/m².jaar. De focus ligt op een absolute productie van een hoeveelheid hernieuwbare energie. In een aantal gevallen is het zeer moeilijk om hieraan te voldoen. Vanaf 2018 wordt deze eis dan ook versoepeld voor de volgende gevallen:

5 5 Het volstaat voor woongebouwen om een zonneboiler te installeren van minstens 0,025m² per m² bruikbare vloeroppervlakte, dus ongeacht de absolute opbrengst ervan. Voor een woning van 150 m² bruikbare vloeroppervlakte, komt dat overeen met een apertuuroppervlakte van minstens 3,75 m². Het volstaat, zowel voor woongebouwen als voor niet-residentiële gebouwen, om de volledige energievraag voor ruimteverwarming te leveren door middel van een warmtepomp, biomassa-installatie of stadsverwarming die volledig hernieuwbaar wordt opgewekt. Wanneer deze energievraag zo laag is dat er geen 15 kwh/m² hernieuwbare energie wordt geproduceerd, zal men niet meer verplicht worden om bijkomende maatregelen te voorzien. b. Afschaffing van de kwalitatieve eis op de SPF Voor projecten met bouwaanvraag of melding vanaf 1 januari 2018 moeten warmtepompen niet meer voldoen aan de kwalitatieve eisen voor hernieuwbare energie. Dat betekent dat er geen eis meer is op de SPF. Bijgevolg komt elke warmtepomp in aanmerking om te voldoen aan het minimumaandeel hernieuwbare energie. c. Bestaande PV-panelen bij ingrijpende renovaties Bij ingrijpende energetische renovaties mag u PV-panelen die al geplaatst waren vóór de start van de werken, mee inrekenen in de E-peilberekening. Voor nieuwbouw mag dat niet. d. Zonnepanelen op site in plaats van op perceel Momenteel staat in de bijlagen bij het Energiebesluit dat enkel perceelsgebonden PV-installaties ingerekend mogen worden. Dat wordt vanaf 1 januari 2018 uitgebreid naar PV op de site. In het Energiedecreet wordt de eigen site gedefinieerd als het kadastrale perceel of de aansluitende kadastrale percelen van dezelfde natuurlijke persoon of rechtspersoon als eigenaar, opstalhouder of concessiehouder. Door deze wijziging krijgen we, behalve dus een duidelijke definitie, ook een betere afstemming met de andere gewesten. Bovendien is de oplossing robuuster naar de toekomst toe. Er worden immers meer en meer wijken ensites ontwikkeld, in plaats van individuele percelen. Het is dan logisch om de PV daar op de site te plaatsen waar deze het meest zal opbrengen. Tegelijk wordt, om dezelfde reden, gebouwgebonden WKK uitgebreid naar WKK op de site. e. Afschaffen eis van 45% hernieuwbare energie voor stadsverwarming (warmtenetten) In het wijzigingsbesluit wordt de berekening van het aandeel hernieuwbare energie bij een systeem van externe warmtelevering aangepast. Deze aanpassing gaat in voor bouwaanvragen vanaf 1 januari Momenteel geldt een grenswaarde van 45%. Systemen van externe warmtelevering die een aandeel hernieuwbare energie hebben dat groter was dan 45%, worden beschouwd als 100% hernieuwbaar. Systemen met een aandeel hernieuwbare energie kleiner dan 45% worden doorgerekend als 0% hernieuwbaar. Het ongewenste effect hiervan is dat een warmtenet met bijvoorbeeld 47% hernieuwbare energie niet gebaat is bij een aansluiting van bijvoorbeeld niet-hernieuwbare restwarmte als opwekker. Doordat het totale aandeel hernieuwbare energie dan zou dalen onder de grens van 45%, zou het hele warmtenet immers niet meer als hernieuwbaar beschouwd worden. In dit wijzigingsbesluit wordt de grens van 45% geschrapt, zodat het mogelijk wordt om met het reële aandeel hernieuwbare energie te rekenen en niet meer enkel met 100% of 0%. 5

6 6 1.5 Maximale U-waarden De maximale U-waarde van muren tussen aparte wooneenheden, tussen wooneenheden en gemeenschappelijke ruimten én tussen wooneenheden en ruimten met een niet-residentiële bestemming wordt aangescherpt tot 0,6 W/m²K vanaf Op die manier moeten scheidingsconstructies tussen 2 entiteiten binnen hetzelfde gebouw en scheidingsconstructies tussen 2 entiteiten of gebouwen op aangrenzende percelen, aan dezelfde eis voldoen. De aangescherpte U-waarde van 0.6 /m²k sluit aan bij de aanname gebruikt in de studie voor het bepalen van het niveau van het toekomstige S-peil. De aangescherpte U-waarde volgt de gebouwde realiteit. Uit een analyse van de ingediende EPBaangiftes in de energieprestatiedatabank blijkt dat meer dan 60% van dergelijke constructies voor vergunningen aangevraagd in 2013, al voldoet aan de strengere eis 0,60 W/m².K. De impact op de bouwkost of de uitvoering van deze aanscherping is daarom beperkt Kwaliteitsorganisaties voor luchtdichtheidsmetingen en ventilatieprestatieverslagen Sinds 1 januari 2015 mogen enkel luchtdichtheidsmetingen die zijn uitgevoerd volgens de STS-P 71.3 Luchtdichtheid van gebouwen - Luchtdichtheidstest in de EPB-aangifte worden gebruikt. Sinds 1 januari 2016 is de STS P 73-1 Systemen voor basisventilatie in residentiële toepassingen gekoppeld aan de EPB-regelgeving. Bijgevolg moet een luchtdichtheidsmeting of ventilatieprestatieverslag vergezeld zijn van een conformiteitsverklaring, afgeleverd door een kwaliteitsorganisatie. Tot op vandaag werden nog geen eisen opgelegd aan de kwaliteitsorganisaties zelf. Daardoor is er geen garantie dat de verschillende organisaties de luchtdichtheidsmetingen of ventilatieprestatieverslagen op een gelijkaardige wijze beoordelen. Vanaf 1 mei 2018 zullen voor de EPB-regelgeving enkel nog conformiteitsverklaringen, afgeleverd door een door het VEA erkende kwaliteitsorganisatie, aanvaard worden. Voor luchtdichtheidsmetingen uitgevoerd na 1 mei 2018, of ventilatieprestatieverslagen opgemaakt na 1 mei 2018, zal u bijgevolg moeten nagaan of de organisatie die de conformiteitsverklaring afleverde, door het VEA erkend is. Het VEA zal via haar website en nieuwsbrief communiceren over de kwaliteitsorganisaties die erkend werden. 2. Wijzigingen aan de methode vanaf 2018 Een aantal methodewijzigingen werden uitgewerkt in de EPB-softwareversie van juli 2017 en werden toegelicht in de annex bij de EPB-nieuwsbrief (juli 2017). Het gaat over wijzigingen aan de volgende onderdelen: Opwekkingsrendement voor ruimteverwarming: zowel voor warmtepompen als ketels Zonthermische systemen Fotovoltaïsche panelen Intensieve ventilatie Verlichting U vindt de volledige toelichting in het document Methodewijzigingen vanaf 2018, in de EPB-software 3G versie (pdf). De wijzigingen tegenover de tekst bij de nieuwsbrief van juli 2017 zijn in kleur aangegeven. De belangrijkste wijziging is de beschikbaarheid van het rekenblad SCOP en SGUE. Methodewijzigingen die nog niet in de nieuwsbrief van juli 2017 beschreven werden, vindt u in de onderstaande rubrieken.

7 7 2.1 Wijzigingen hulpenergie (vanaf 1 januari 2018) Voor sommige opwekkers voor sanitair warm water en/of ruimteverwarming, waarbij het opwekkingsrendement bepaald is op basis van Ecodesigngegevens, zit het hulpenergieverbruik voor opwekking al vervat in het opwekkingsrendement. Bij de invoer van een opwekker bepaalt de EPBsoftware 3G of deze opwekker hieronder valt. Als dat het geval is, wordt de vraag Gaskleppen en/of ventilatoren aanwezig uitgegrijsd Gaswarmtepompen ook toevoegen bij SWW (vanaf 1 januari 2016) Voor projecten met bouwaanvraag vanaf 2016 werd de rekenmethode voor het opwekkingsrendement van toestellen voor sanitair warm water aangepast. Voor toestellen die onder de Europese verordeningen 811/2013, 812/2013, 813/2013 of 814/2013 vallen, wordt het opwekkingsrendement in deze nieuwe methode bepaald op basis van Ecodesigngegevens. Gassorptiewarmtepompen en warmtepompen met een gasaangedreven motor kunnen ook onder deze verordening vallen, als ze voldoen aan de voorwaarden voor functie, vermogen en opslagcapaciteit. Daarom werden voor deze projecten de opties Elektrische warmtepomp en Warmtepomp met gasaangedreven motor toegevoegd bij de invoer van Type warmtepomp in de EPB-software 3G.

8 8 2.3 Warmtepomp met elektrische weerstand : weerstand niet meerekenen als warmtepomp onder ecodesign valt Vroeger moest voor warmtepompen met een elektrische weerstand, de elektrische weerstand steeds als niet-preferente opwekker ingegeven worden. Voor de volgende situaties moet de elektrische weerstand niet apart ingegeven worden, omdat de invloed van de elektrische weerstand al is meegenomen in de Ecodesigngegevens: - Voor projecten die werden aangevraagd vanaf 2017, waarbij het opwekkingsrendement voor sanitair warm water wordt bepaald op basis van Ecodesigngegevens en de elektrische weerstand werd geactiveerd bij de test volgens de betreffende Europese Verordening. - Voor projecten die werden aangevraagd vanaf 2018, waarbij het opwekkingsrendement voor ruimteverwarming wordt bepaald op basis van Ecodesigngegevens. 8 Let op! Voor verwarming geldt dat vanaf 1 januari 2018; voor sanitair warm water vanaf 1 januari In de EPB-software 3G wordt niet meer gevraagd of er een elektrische weerstand aanwezig is in de warmtepomp. In de vorige versies was het wel nog mogelijk om aan te duiden dat een weerstand aanwezig was, maar werd de weerstand niet ingerekend. Dat was verwarrend en zal in de versie (januari 2018) zijn opgelost. 2.4 De combinatie van ventilatiesystemen bij renovaties Voor vergunningsaanvragen vanaf 1 maart 2017 is de combinatie van ventilatiesystemen niet meer verboden bij renovaties. Uit helpdeskvragen en praktijksituaties bleek immers dat het bij renovaties niet altijd haalbaar was om met 1 systeem tot een oplossing te komen waarbij voldoende geventileerd wordt.