Bijlage 1: voorstel van methode voor het indelen van een gebouw

Transcriptie

1 Bijlage 1: voorstel van methode voor het indelen van een gebouw Inhoud 1 Principe Opdeling van het gebouw in EPB-eenheden Bijlage EPW Bijlage EPU Bijlage EPN Opmerking Opdeling van de EPB-eenheid in ventilatiezones Opdeling van de ventilatiezone in energiesectoren Principe Bijlage EPW Bijlage EPU en bijlage EPN Opdeling van een energiesector in functionele delen voor bijlage EPN Principe Definities functionele delen Logeerfunctie Kantoor Onderwijs Gezondheidszorg met verblijf Gezondheidszorg zonder verblijf Bijeenkomst Handel Sport lage temperatuur Sport normale temperatuur Sport hoge temperatuur Keuken Technische ruimten Gemeenschappelijk Onbekende functie Andere... 9 EPB-evaluatie bijlage 1 - versie 13 juni

2 1 Principe De energieprestatie heeft vaak betrekking op een deelvolume van een gebouw, afhankelijk van bijvoorbeeld het al dan niet verwarmd (en/of gekoeld) zijn van ruimten, de bestemming van verschillende delen en het eventueel aanwezig zijn van verschillende wooneenheden. Voor de bepaling van de energieprestatie wordt het gebouw daarom op een conventionele manier opgesplitst in EPB-eenheden. Als dat nodig is, gebeurt er een verdere opsplitsing in ventilatiezones en energiesectoren om verschillende types installaties correct in te rekenen. 2 Opdeling van het gebouw in EPB-eenheden Beschouw het volledige gebouw of de volledige uitbreiding (van een bestaand gebouw) en maak de volgende opdeling: definieer het beschermd volume: dat is het volume van alle ruimten van een gebouw dat thermisch afgeschermd wordt van de buitenomgeving (lucht of water), de grond en alle aangrenzende ruimten die niet tot een beschermd volume behoren. Het beschermd volume moet minstens alle (continu of intermitterend) verwarmde (en/of gekoelde) ruimten omvatten die behoren tot het beschouwde gebouw of tot de beschouwde uitbreiding. definieer het niet-beschermde volume. dat is het volume van alle ruimten van het beschouwde gebouw of de beschouwde uitbreiding die niet behoren tot het beschermd volume. Deel vervolgens het beschermd volume, naar gelang het geval, op in één of meer delen met elk één van de volgende bestemmingen: tot bewoning bestemd gebouwgedeelte: daarop zijn de EPB-eisen voor woongebouwen van toepassing (zie bijlage EPW); niet tot bewoning bestemd gebouwgedeelte: daarop zijn, afhankelijk van de datum van vergunningsaanvraag of melding, de EPB-eisen van toepassing voor: o kantoren en scholen (zie bijlage EPU); o niet-residentiële delen (zie bijlage EPN). 2.1 Bijlage EPW Beschouw dat deel van het beschermd volume dat voor bewoning bestemd is. Als dat deel in zijn geheel voor individuele of collectieve huisvesting dient, vormt dat één EPB-eenheid. Die EPB-eenheid moet voldoen aan de EPBeisen die aan woongebouwen worden gesteld. Het energieverbruik van die EPBeenheid wordt bepaald volgens de bepalingsmethode van bijlage EPW. Verdeel de EPB-eenheid als dat nodig of gewenst is in meerdere ventilatiezones en energiesectoren, zoals beschreven in 4.2. Als er zich meer dan één individuele wooneenheid bevindt in de EPB-eenheid (bv. individuele appartementen in een appartementsgebouw), vormt elke wooneenheid op zich één EPB-eenheid dat elk op zich moet voldoen aan de EPBeisen die aan woongebouwen worden gesteld. Collectieve delen van een dergelijk gebouw (bv. gemeenschappelijke traphal en gangen) vormen een aparte EPB-eenheid. Ze worden niet in beschouwing genomen bij de EPB-evaluatie bijlage 1 - versie 13 juni

3 energieprestatieberekening van de wooneenheden en moeten niet aan een E- peil-eis voldoen. 2.2 Bijlage EPU Beschouw dat deel van het beschermd volume dat niet voor bewoning bestemd is. Beschouw dat samenhangend deel van het beschermd volume dat afzonderlijk verhuurd of verkocht wordt (in geval van bestaande gebouwen) of in gebruik genomen kan worden (nieuwbouw). Als in dit deel slechts één type werkzaamheden voorkomt en de bestemming kantoren of scholen is, dan vormt dat (deel)volume één EPB-eenheid. Daarop zijn de EPB-eisen voor kantoren en scholen van toepassing. Het energieverbruik van die EPB-eenheid wordt beschouwd in de bepalingsmethode van bijlage EPU. Verdeel die EPB-eenheid als dat nodig of gewenst is in meerdere ventilatiezones en energiesectoren, zoals beschreven in Bijlage EPN Beschouw dat deel van het beschermd volume dat niet voor bewoning bestemd is. Beschouw dat samenhangend deel van het beschermd volume dat afzonderlijk verhuurd of verkocht wordt (in geval van bestaande gebouwen) of in gebruik genomen kan worden (nieuwbouw). Als in dit deel slechts één type werkzaamheden voorkomt en de bestemming niet-residentieel is, dan vormt dat (deel)volume één EPB-eenheid. Daarop zijn de EPB-eisen voor nietresidentiële gebouwen van toepassing. Het energieverbruik van die EPBeenheid wordt beschouwd in de bepalingsmethode van bijlage EPN. Verdeel die EPB-eenheid als dat nodig of gewenst is in meerdere ventilatiezones, energiesectoren en functionele delen, zoals beschreven in Opmerking Ruimten van het beschouwde gebouw of van de beschouwde uitbreiding die niet in het beschermd volume zijn opgenomen, zijn per definitie niet verwarmd. BELANGRIJK: In het kader van deze regelgeving mag men er altijd van uitgaan dat alle ruimten in aanpalende bestaande gebouwen verwarmde ruimten zijn (ook al is dat fysisch niet noodzakelijk zo). Bij de bepaling van de energieprestatie wordt aangenomen dat er geen warmtestromen optreden doorheen de scheidingsconstructies naar aangrenzende verwarmde ruimten. Naast die scheidingsconstructies met aangrenzende verwarmde ruimten, wordt er bij de bepaling van de energieprestatie verder wel rekening gehouden met de transmissiestromen doorheen alle andere scheidingsconstructies van het beschermd volume, ook al geven die schildelen uit op een belendend perceel. 3 Opdeling van de EPB-eenheid in ventilatiezones Er worden 4 verschillende types ventilatiesystemen onderscheiden (zie ook bijlage HVR en HVNR bij dit besluit): EPB-evaluatie bijlage 1 - versie 13 juni

4 natuurlijke ventilatie; mechanische toevoerventilatie; mechanische afvoerventilatie; mechanische toe- en afvoerventilatie. Elke EPB-eenheid bestaat uit een of meerdere ventilatiezones. Een ventilatiezone groepeert de ruimten die door hetzelfde type ventilatiesysteem worden bediend. Als er in verschillende afgesloten delen van de EPB-eenheid onafhankelijke ventilatie-installaties voorkomen, van een verschillend type volgens de vermelde indeling, dan vormt elk dergelijk deel van het gebouwde EPB-eenheid een ventilatiezone. Als er in verschillende afgesloten delen van de EPB-eenheid onafhankelijke ventilatie-installaties voorkomen, van hetzelfde type volgens de vermelde indeling, dan kan naar keuze: elke van die delen een ventilatiezone vormen; de verschillende delen worden samengenomen tot één ventilatiezone. In principe zijn de verschillende ventilatiezones luchtdicht afgesloten van elkaar. Uitzondering: als twee ventilatiezones in direct (open) contact zijn met elkaar, dan moet er een fictieve scheiding tussen beide worden verondersteld. Dat kan zich bijvoorbeeld voordoen als branddeuren moeten blijven openstaan, zoals in een ziekenhuis. 4 Opdeling van de ventilatiezone in energiesectoren 4.1 Principe Een energiesector kan zich niet over verschillende ventilatiezones uitstrekken. Er zijn dus altijd minstens even veel energiesectoren als ventilatiezones. Als er in één ruimte plaatselijke verwarming wordt toegepast (bv. lokale elektrische weerstandsverwarming) én er ook warmteafgifte-elementen van een centrale verwarmingssysteem aanwezig zouden zijn, dan wordt bij de bepaling van de energieprestatie het centrale verwarmingssysteem in die ruimte buiten beschouwing gelaten: er wordt alleen gekeken naar de kenmerken van het plaatselijke systeem. Voor open haarden, sfeerhaarden en houtkachels wordt echter toch het centrale verwarmingssysteem beschouwd. Als verschillende ruimten van de EPB-eenheid op verschillende manieren worden verwarmd (na toepassing van bovenstaande conventie) zodanig dat de verschillende systemen in een andere categorie vallen in Tabel 6 van bijlage EPW, geeft dat aanleiding tot een verdere opdeling in energiesectoren. In het geval van centrale verwarming is die opdeling echter niet verplicht. In dat geval mag in de ganse energiesector met het slechtste afgifterendement uit Tabel 6 van bijlage EPW worden gerekend en kan er niet meer voor de gedetailleerde rekenmethode volgens Bijlage D van bijlage EPW worden gekozen. EPB-evaluatie bijlage 1 - versie 13 juni

5 Als verschillende ruimten van de EPB-eenheid op verschillende manieren worden verwarmd (na toepassing van bovenstaande conventie) zodanig dat de verschillende systemen in een andere categorie vallen in hoofdstuk 6.3 van bijlage EPU en bijlage EPN, geeft dat aanleiding tot een verdere opdeling in energiesectoren. In het geval van actieve koeling van de energiesector moeten ook de koudeleveranciers (of de combinatie ervan) hetzelfde opwekkingsrendement volgens hoofdstuk 7.5 van bijlage EPU en bijlage EPN hebben, zoniet moet de sector verder worden opgesplitst. Als er ten slotte meerdere centrale warmteopwekkers verschillende delen van de EPB-eenheid apart verwarmen, leidt dat in principe tot een verdere opsplitsing in energiesectoren. Die opsplitsing is echter niet nodig als de warmteopwekkers (rekenkundig) hetzelfde opwekkingsrendement hebben (bv. in geval van het gebruik van twee identieke verwarmingsketels voor verschillende delen van de EPB-eenheid). Dezelfde opsplitsingsregels gelden ook als elk deel van het gebouw door een combinatie van parallel geschakelde centrale warmteopwekkers wordt verwarmd, i.p.v. door één enkel toestel. Het verder opdelen van de EPB-eenheid in nog meer energiesectoren is toegelaten, maar is niet verplicht. Een groter aantal energiesectoren geeft meestal aanleiding tot meer rekenwerk (extra invoergegevens nodig), maar beïnvloedt het berekend karakteristiek jaarlijks energieverbruik weinig of niet. Als er in de EPB-eenheid ruimten voorkomen waarin geen warmteafgiftesysteem is geplaatst (bv. WC s, gangen, bergruimten...), moeten die aan een energiesector van een aangrenzende ruimte worden toegewezen. Als er in die onverwarmde ruimte geen toevoervoorzieningen van verse buitenlucht aanwezig zijn, maar er wel luchttoevoervoorzieningen vanuit andere ruimten zijn (het betreft bv. een doorstroom- of afvoerruimte, of bv. een bergruimte), moet de ruimte toegewezen worden aan (één van) de energiesector(en) van waaruit die ruimte toevoerlucht betrekt. 4.2 Bijlage EPW Opdat verschillende ruimten samen een energiesector kunnen vormen, moeten ze: tot dezelfde ventilatiezone behoren; van hetzelfde type warmteafgiftesysteem voorzien zijn (tenzij er, in geval van centrale verwarming, met het slechtste afgifterendement wordt gerekend); en verwarmd worden met hetzelfde opwekkingstoestel (of eventueel met dezelfde combinatie van opwekkingstoestellen). Die formele opdeling laat toe de invloed van de diverse deelrendementen correct in te rekenen. 4.3 Bijlage EPU en bijlage EPN Opdat verschillende ruimten samen een energiesector kunnen vormen, moeten ze: tot dezelfde ventilatiezone behoren; met hetzelfde type systeem voor verwarming en koeling uitgerust zijn; EPB-evaluatie bijlage 1 - versie 13 juni

6 verwarmd worden door middel van warmte-opwekkingstoestellen met eenzelfde opwekkingsrendement (of eventueel door middel van combinatie van meerdere warmte-opwekkingstoestellen die als groep eenzelfde rendement hebben). Desgevallend moeten ook de koudeleveranciers (of een combinatie ervan) in een energiesector hetzelfde opwekkingsrendement hebben. Die formele opdeling laat toe de invloed van de diverse deelrendementen correct in te rekenen. 5 Opdeling van een energiesector in functionele delen voor bijlage EPN 5.1 Principe Voor een EPB-eenheid die volgens bijlage EPN wordt berekend, moet elke energiesector worden onderverdeeld in één of meerdere functionele delen. Elk functioneel deel wordt begrensd door scheidingsconstructies en is samengesteld uit aangrenzende ruimten met eenzelfde activiteit (of functie). Om als aangrenzend te worden beschouwd, moeten twee ruimten naast of boven elkaar gelegen zijn, maar ze moeten ook door middel van openingen naar elkaar toegankelijk zijn, eventueel via tussenliggende circulatieruimtes (gangen, trappen ), waarbij die circulatieruimte mag worden meegenomen met dat functioneel deel. De functionele delen worden gedefinieerd door hun kenmerkende activiteiten, en dus ook de energetisch verschillende eigenschappen, te beschouwen. Om die reden worden de waarden bij ontstentenis van de rekenparameters in bijlage EPN voor de meeste gevallen gedefinieerd op het niveau van het functioneel deel. De andere parameters worden op het niveau van de ruimte bepaald. De energiebalans wordt berekend op niveau van het functioneel deel, om rekening te houden met de verschillende functiespecifieke parameters. Het is mogelijk dat een ruimte fictief wordt opgesplitst in twee functies. Dit kan enkel als beide functies tot dezelfde energiesector of ventilatiezone behoren. De lijst van functionele delen is als volgt: Functioneel deel Logeerfunctie Kantoor Onderwijs Gezondheidszorg met verblijf Gezondheidszorg zonder verblijf Bijeenkomst Handel Sport lage temperatuur Sport normale temperatuur EPB-evaluatie bijlage 1 - versie 13 juni

7 Sport hoge temperatuur Keuken Technische ruimten Gemeenschappelijk Onbekende functie Andere Industrie Twee aangrenzende functionele delen kunnen een verschillende rekenwaarde voor de binnentemperatuur hebben. Ter vereenvoudiging wordt aangenomen dat er geen warmtestroom plaatsvindt tussen de scheidingswanden van twee aangrenzende functionele delen. Vaak komt in een gebouw een combinatie van verschillende functies voor. Een schoolgebouw (= onderwijs) zal bijvoorbeeld eveneens kantoren (= kantoor) bevatten. Om te voorkomen dat een energiesector in teveel functionele delen wordt verdeeld, worden enkele vereenvoudigingsregels toegelaten om functionele delen binnen een energiesector samen te voegen. Die samenvoegregels zijn echter niet verplicht. Als één of meerdere (al dan niet onderling aan elkaar grenzende) kleine functionele delen grenzen aan eenzelfde groter functioneel deel én voldoen aan een grenswaarde, dan mogen ze worden opgenomen bij het grotere aangrenzende functioneel deel (behalve industrie ). Voor de grenswaarde geldt: elk van de kleine functionele delen heeft een nettovloeroppervlakte 1 kleiner dan of gelijk aan 250m² én elk van de kleine functionele delen heeft een nettovloeroppervlakte 1 kleiner dan of gelijk aan 20% van de nettovloeroppervlakte 1 van het groter functioneel deel waarmee het wordt samengenomen én in geval van meerdere kleine functionele delen is de som van de nettovloeroppervlakten 1 van de kleine functionele delen kleiner dan of gelijk aan 40% van de nettovloeroppervlakte 1 van het geheel (het grotere functioneel deel samen met de meerdere kleine functionele delen). Het is mogelijk dat het grotere functioneel deel waarin de kleine functionele delen worden samengenomen, de functie gemeenschappelijk heeft. Voor het functioneel deel gemeenschappelijk tellen bovenstaande grenswaarden niet: horizontale gemeenschappelijke delen kunnen worden meegenomen met een aangrenzend functioneel deel dat het bedient; voor verticale gemeenschappelijke delen is er keuze uit drie werkwijzen: o horizontaal per verdiep meenemen met het grootste aangrenzende functioneel deel; 1 geprojecteerde oppervlakte per verdiep, in geval van vides. EPB-evaluatie bijlage 1 - versie 13 juni

8 o o verticaal meenemen met het grootste aangrenzende functioneel deel; apart nemen als functioneel deel gemeenschappelijk. Voor technische kokers geldt: o horizontaal per verdiep meenemen met het grootste aangrenzende functioneel deel; o verticaal meenemen met het grootste aangrenzende functioneel deel; o apart nemen als functioneel deel gemeenschappelijk. 5.2 Definities functionele delen Logeerfunctie Deel van een energiesector waar mensen slapen en zich wassen, dat terug te vinden is in het slaapgedeelte van gebouwen Kantoor Deel van een energiesector waar de mensen een van de volgende activiteiten uitoefenen: werk dat verband houdt met het beheer of de administratie van een onderneming, een openbare dienst, een zelfstandige of een handelaar; uitoefening van een vrij beroep; activiteiten van ondernemingen die intellectuele diensten verlenen; én waar de mensen, meestal overdag en tijdens de weekdagen aanwezig zijn, én vaak aan een bureau zitten Onderwijs Deel van een energiesector waar lessen worden gegeven Gezondheidszorg met verblijf Deel van een energiesector waar medische zorgen aan personen worden verstrekt én waar die personen verblijven Gezondheidszorg zonder verblijf Deel van een energiesector waar medische zorgen aan personen worden verstrekt én waar geen personen s nachts verblijven Bijeenkomst Deel van een energiesector waar personen worden onthaald, bijeengebracht, tijdelijk verblijven of aanwezig zijn tijdens een deel van de dag Handel Deel van een energiesector dat voor iedereen toegankelijk is, waar diensten worden verleend of roerende goederen worden verkocht Sport lage temperatuur Deel van een energiesector waar sportactiviteiten plaatsvinden bij lagere temperatuur Sport normale temperatuur Deel van een energiesector waar sportactiviteiten plaatsvinden bij normale temperatuur. EPB-evaluatie bijlage 1 - versie 13 juni

9 Sport hoge temperatuur Deel van een energiesector waar sportactiviteiten plaatsvinden bij hoge temperatuur Keuken Deel van een energiesector waar maaltijden worden voorbereid en/of verwarmd, met uitzondering van de kitchenettes Technische ruimten Deel van een energiesector waarin ruimten vallen die enkel technische installaties bevatten Gemeenschappelijk Deel van een energiesector waarin men gemeenschappelijke ruimten terugvindt Onbekende functie Deel van een energiesector waarvan de bestemming nog onbekend is Andere Deel van een energiesector waarin een groep ruimten voorkomt, waarvan het gebruik en de activiteiten niet terug te vinden zijn in een van bovenstaande functionele delen. EPB-evaluatie bijlage 1 - versie 13 juni