DE RIVIERCONTRACTEN IN HET WAALSE GEWEST

Transcriptie

1 DE RIVIERCONTRACTEN IN HET WAALSE GEWEST DIRECTIE OPPERVLAKTEWATEREN SMOOS AUGUSTIN 1

2 INHOUD I. INLEIDING II. RIVIERCONTRACT: DEFINITIE III. WETTELIJK KADER/STRUCTUUR/FINANCIERING IV. METHODOLOGIE V. ACTIEPROGRAMMA S VI. VOORDELEN VAN DE METHODE 2

3 I. INLEIDING HET BEHEER VAN DE WATERWEGEN IN WALLONIË Wallonië telt meer dan waterwegen, verdeeld als volgt (in dalende orde van belangrijkheid): Overheidsbeheer: Bevaarbare waterwegen, beheerd door DGO2 (DVH): 873 km (4 %) Niet-bevaarbare waterwegen van 1e categorie beheerd door DGO3 (DCENN): km (7 %) Niet-bevaarbare waterwegen van 2e categorie beheerd door de Provincies: km (23 %) Niet-bevaarbare waterwegen van 3e categorie beheerd door de Gemeenten: km (17 %) Privébeheer: Niet geklasseerd en niet opgenomen in de Atlas: km (49 %) => km waterwegen in het Waalse Gewest Concentratie van de waterwegen: 1,5 km/km² 3

4 Overheidsbeheer 1ère catégorie

5 NIET BEVAARBAAR NIET GEKLASSEERD 3e categorie NIET BEVAARBAAR GEKLASSEERD 2e categorie 1e categorie BEVAARBAAR Bron Stroomgebied minder dan 100 ha Omwonende eigenaars conform het provinciereglement en het Burgerlijk Wetboek Gemeenten onder toezicht van de Technische diensten van de Provincie Grens van de oude gemeenten Provincies Provinciale technische diensten Stroomgebied meer dan ha Overheidsdienst Wallonië Directie van de niet-bevaarbare waterwegen Overheidsdienst Wallonië Departement waterwegen 5

6 II. RIVIERCONTRACT (RC): DEFINITIE DEFINITIE Akkoordprotocol tussen alle overheids- en privéspelers over de doelstellingen om de verschillende functies en gebruiken van de waterwegen, hun omgeving en rijkdommen in water van het bekken op elkaar af te stemmen DOELSTELLINGEN Restauratie, bescherming en benutting van de rijkdommen in water van het bekken, waarbij alle riviereigen kenmerken harmonieus geïntegreerd worden VERBINTENISSEN Het riviercontract verbindt de ondertekenaars, elk in het kader van zijn verantwoordelijkheden, om de vastgelegde doelstellingen binnen redelijke termijnen te bereiken en de uitvoering ervan te verzekeren RC = vrijwillige methode en morele verplichtingen!! 6

7 II. RIVIERCONTRACT (RC): DEFINITIE REGLEMENTAIRE AANPAK -R.C.= parallel met de geldende wetgevingen -R.C. sanctieprocedure -R.C.= morele verbintenissen -R.C. indeplaatsstelling van de bevoegdheden of de verantwoordelijkheden van de ene in het voordeel van de anderen FINANCIËLE AANPAK AANPAK DOOR OVERLEG AANPAK DOOR SENSIBILISERING/DEELNAME AANPAK DOOR OPLEIDING 7

8 III. WETTELIJK KADER/STRUCTUUR/FINANCIERING A. WETTELIJK KADER VROEGER Ministeriële omzendbrief van 18 maart 1993 Ministeriële omzendbrief van 20 maart 2001 NU Decreet van 07 november 2007 betreffende de riviercontracten Besluit van 13 november 2008 tot wijziging van Boek II van het Milieuwetboek, dat het Waterwetboek inhoudt, betreffende de riviercontracten. (In werking getreden op 1 januari 2009.) 8

9 III. WETTELIJK KADER/STRUCTUUR/FINANCIERING B. STRUCTUUR ALGEMENE VERGADERING (Riviercomité) Brengt alle belanghebbenden bijeen: globale coördinatie (2x/ jaar) RAAD VAN BESTUUR (voorbereiding van de Comités) Brengt een beperkt aantal personen bijeen (vertegenwoordigers van de gemeente, het gewest, de verenigingen) PROJECTCOÖRDINATOR Een riviercontractontwerp uitwerken en coördineren De dialoog bevorderen, terreininventarissen organiseren en projecten opstarten in overeenstemming met de beheerders en de verschillende gebruikers WERKGROEPEN (specifieke opvolging problemen oplossen per thema werken) Specifiek teamwerk in functie van de beschadigingen die op het terrein werden 3/31/2015 vastgesteld (de verschillende partners worden verzocht eraan deel te nemen en het Waalse gewest zorgt voor de technische ondersteuning) 9 9

10 III. WETTELIJK KADER/STRUCTUUR/FINANCIERING B. STRUCTUUR ENKELE CIJFERS 13 bestaande riviercontracten 1600 partners 92 % van het Waalse grondgebied 232 gemeenten van de 262 zijn partner 54 voltijdse equivalenten km geïnventariseerde waterwegen geïnventariseerde zwarte punten 8000 acties geprogrammeerd tot eind / totaal jaarlijks budget 2 ambtenaren van de Waalse overheidsdienst voor de coördinatie 10

11 SITUATION ACTUELLE EN RW 11

12 De riviercontracten in Wallonië [lichtblauw] [donkerblauw] [wit] opnieuw geactiveerde riviercontracten actieve riviercontracten zones die niet gedekt zijn door de actie van een riviercontract 12

13 IV. METHODOLOGIE O V E R L E G TERREININVENTARIS HIËRARCHISCHE INDELING INVENTARISGEGEVENS WERKGROEPEN UITWERKING VAN EEN DRIEJARIG ACTIEPROGRAMMA OPVOLGING EN WAARDERING VAN DE VERBINTENISSEN VAN DE PARTNERS D O E L S T E L L I N G E N D C E 13

14 V. DE ACTIEPROGRAMMA S ENKELE CIJFERS: Actieprogramma s

15 V. DE ACTIEPROGRAMMA S ENKELE CIJFERS: ACTIEPROGRAMMA S per jaar waarvan 61,8 % van Wallonië [wit] Wallonië (AGW 2013) [blauw] provincie(s) [oranje] gemeenten [rood] andere I. Subsidies 853 verschillende aanbestedende diensten (AD) Aantal acties met als AD: Detail SPW [lichtroze] de Waalse overheidsdienst [blauw] een provincie [oranje] een gemeente [groen] een intercommunale [rood] andere II. Acties per aanbestedende dienst geplande acties genoteerde zwarte punten, waarvan prioritair km geïnventariseerde strekkende kilometer 15

16 V. DE ACTIEPROGRAMMA S III. Actions par thème IV. Actions par nature QUELQUES CHIFFRES: Prochains programmes d actions Directive cadre sur l'eau (DCE) : actions cadrant avec les objectifs de la DCE dont 425 relatives aux inondations Hors-DCE : actions réparties comme suit : invasives déchets patrimoine ouvrages habitats et espèces sensibles tourisme acquisition administratif aide, prime analyse, étude animation travaux, gestion subsides information et sensibilisation autres concertation contrôle, répression coordination formation inventaire législation, obligation plan politique protection sensibilisation * subsides autre * dont information, publication, expositions, communication 16

17 V. DE ACTIEPROGRAMMA S III. Acties per thema Kaderrichtlijn Water (DCE): omkaderende acties met de doelstellingen van de DCE waarvan 425 voor overstromingen Buiten DCE: acties die als volgt verdeeld zijn: invasieve afval patrimonium bouwwerken planten/dieren en gevoelige soorten toerisme subsidies informatie en sensibilisering andere IV. Acties door hun aard aankoop administratief analyse, studie animatie overleg controle, repressie opleiding inventaris plan politiek sensibilisering* subsidies steun, premie werken, beheer coördinatie wetgeving, verplichting bescherming andere * waaronder informatie, bekendmaking, tentoonstellingen, communicatie 17

18 VI. VOORDELEN VAN DE METHODE Invoering van een permanente structuur voor overleg, dialoog en coördinatie. Bevordert een betere aanvaarding van de acties door de betrokken burgers/sectoren Waardering van de uitgevoerde acties door communiqués, tentoonstellingen, sensibilisering Activeert de uitvoering van de Europese richtlijnen (DCE en DI) op lokale schaal Toenadering administratie/burgers Mogelijkheid voor elke categorie gebruikers om zijn standpunt kenbaar te maken Centralisering van de informatie (betere kennis van het waternet) Hiërarchische opbouw van de prioriteiten => de kredieten worden beter besteed Informatie / sensibilisering / deelname / verantwoordelijkheid Drijvende kracht met lokaal initiatief Waardering van de vector Water voor toeristische promotie (waardering en restauratie van het historisch patrimonium; oprichting van didactische wegen; cartografie van de wandelwegen, recreatieruimten, instapplaatsen voor kajaks ; promotievideo; Watermuseum; Huis van de rivier ) 18

19 V. VOORDELEN VAN DE METHODE NEGATIEVE PUNTEN Voor sommige gemeenten lijkt financiële deelname voldoende Problemen om de methode begrijpen Neiging om te veel thema s aan te vatten Moeilijk om originele oplossingen te vinden voor sommige problemen 19

20 Bedankt voor uw aandacht aandachtattention Website van de riviercontracten: 20

21 Stroomgebiedbeheer Het Riviercontract Zenne Star-Flood 26 maart 2015

22 Plan van de uiteenzetting 1. Het Riviercontract Zenne: organisme en onderbekken 2. De strijd tegen overstromingen van het Riviercontract Zenne a) Wending na november 2010 b) 3 jaar na de resultaten van de voorstudie 3. Communicatie 4. Problemen en voordelen van de uitvoering 5. En daarna? 6. Conclusies

23 Het Riviercontract Zenne Het Riviercontract Zenne - Juridisch statuut: vzw - 57 partners: gemeenten, provincies, SPW, verenigingen, waterdistributiebedrijven, intercommunales (waterzuivering), toerisme, landbouw, visserij... - In 2003 opgericht door de gemeenten Rebecq en Soignies na de overstromingen van e driejaarlijkse actieprogramma

24 Het Riviercontract Zenne Acties uit het actieprogramma van het Riviercontract Zenne (515 acties): 50 specifieke acties gericht op 'overstromingen' 46 acties gericht op 'waterloopbeheer en -onderhoud'

25 Het Riviercontract Zenne Het onderbekken van de Zenne - District van de Schelde - 19 gemeenten - 2 provincies(waals-brabant en Henegouwen) km geklasseerde waterlopen - oppervlakte van 573 km² inwoners (375 inw./km²) - De enige rivier die door de 3 gewesten loopt - Kanaal Charleroi-Brussel

26 Ligging van het bekken van de Zenne in het district van de Schelde Bron: Coördinatie Zenne

27 Cartografie van het bekken

28 De strijd tegen overstromingen Wending na 2010 Nieuwe missies na de overstromingen van november

29

30 De strijd tegen overstromingen Wending na 2010 Invoering van het overstromingsplatform: al 4 platformen Platformen voor uitwisseling tussen de verschillende beheerders Tewerkstelling van 2 cantonniers Opvolging op het terrein en continue rapportering aan de beheerders snelste reactie Verspreiding van 'best practices' bij gemeenten en burgers Voorstudie voor de invoering van een Tijdelijk Overstromingsgebied voor waterlopen van de 3 e (en soms 2 e ) categorie Grote vooruitgang van de projecten en denkoefeningen Invoering van een interregionaal atelier 3 gewesten, provincies en gemeenten in Wallonië en Vlaanderen Samenwerking uitwisseling gezamenlijk nadenken per stroomgebied

31

32 De strijd tegen overstromingen Wending na 2010 Contact met andere gewesten over overstromingen waarin het kanaal een rol speelde Halle Kanaal Stuw Tubeke

33 Acties van het Riviercontract Zenne 3 jaar na de voorstudie van het Riviercontract Zenne... 3 jaar na de voorstudie van de Tijdelijke Overstromingsgebieden: m³ - opgenomen in de voorstudie (2011) m³ - zonder studie m³ voltooid (eind 2014) m³ in voorbereiding (eind 2014) m³ in uitvoering (eind 2014) DOEL: de kraan dichtdraaien

34

35

36 Communicatie Informatie over de opvolging via Newsletter en Info- Senne, persberichten

37 Problemen en voordelen van de uitvoering Problemen: Ons bewijzen, want er waren geen officiële argumenten voor het werk van het Riviercontract Zenne; amper bekend in die tijd beheer/standpunt Verschillende belangen Langzaam besluitvormingsproces Verschillende werkverdelingen tussen het Riviercontract Zenne en de beheerders

38 Problemen en voordelen van de uitvoering Voordelen: Riviercontract Zenne is neutraal 1e keer in Wallonië dat alle beheerders van niveaus samenwerken Betere dynamiek Concrete vooruitgang van de projecten Betere communicatie tussen de beheerders Burgers bewustmaken van het volledige stroomgebied

39 En daarna? Project LIFE erkenning omdat het Waalse Gewest voor ons kiest, want er zijn 15 riviercontracten in Wallonië Interregionaal platform blijft dit jaar en ook de komende vijf jaar nog behouden... Overstromingsplatform opvolging van uitwisselingen en vooruitgang De relaties tussen de beheerders versterken en onderhouden De waterlopen blijven onderhouden en verbeteren Bewustmaking van jong en oud: hoe, waarom en wat kun je zelf doen?

40 Conclusies Visie op het bekken Veel deelnemers die met elkaar in contact moeten komen overleg/solidariteit Invoeren van retentiezones stroomopwaarts en stroomafwaarts overleg Terreinstudies nodig coördinatie van een globale studie + extra studies die daaruit voortvloeien Rol van het Riviercontract = Uitwisselingsplatform! Concretisering van de acties!

41 Bedankt voor uw aandacht! Riviercontract Zenne Place Josse Goffin, Tubeke Tel.: 02/ info@crsenne.be - Site:

42 Bekkengerichte coördinatie in Vlaanderen en Wallonië STAR-FLOOD workshop 26 maart 2015 Hannelore Mees (Universiteit Antwerpen) Tom Gabriëls (bekkencoördinator Netebekken)

43 Bekkenwerking in Vlaanderen: Hydrografie 2 internationale stroomgebiedsdistricten 11 bekkens Internationaal stroomgebiedsdistrict Maas Internationaal stroomgebiedsdistrict Schelde

44 Bekkenwerking in Vlaanderen: Juridisch Oprichting 5 bekkencomités (gn. juridische verankering) Oprichting 6 bijkomende bekkencomités (gn. juridische verankering) Decreet betreffende het Integraal Waterbeleid (DIWB) o Omzetting Kaderrichtlijn Water in Vlaamse wetgeving o Organisatie, voorbereiding en opvolging integraal waterbeleid (via de bekkenbeheerplannen en het bekkenbestuur) Aanpassing DIWB: omzetting Overstromingsrichtlijn o Overstromingsrisicobeheerplannen geïntegreerd in het stroomgebiedbeheerplan Aanpassing DIWB: vernieuwde bekkenstructuren o Extra aandacht voor gebiedsgericht en thematisch overleg

45 Bekkenwerking in Vlaanderen: Structuur BEKKENSECRETARIAAT algemene bekkenvergadering bekkenbureau bestuurlijk niveau beslissingen Gebiedsgericht en thematisch overleg ambtelijk niveau voorbereiding bekkenraad sectorale pijler advies

46 Bekkenwerking in Vlaanderen: Samenstelling Bekkensecretariaat Bekkencoördinator & planningsverantwoordelijke: VMM / W&Z DS Vertegenw. provincie in het bekken Vertegenw. Ruimte Vlaanderen Algemene Bekkenvergadering 7 vertegenw. Vlaams Gewest Leefmilieu en waterbeleid Landinrichting en natuurbehoud Openbare werken en verkeer (2) Ruimtelijke ordening Landbouwbeleid en zeevisserij Economie Mandataris van elke provincie in het bekken Mandataris van elke gemeente in het bekken Mandataris van elke polder en watering in het bekken Vertegenw. van elk havenbedrijf in het bekken Bekkenbureau 5 vertegenw. Vlaams Gewest Leefmilieu en waterbeleid Landinrichting en natuurbehoud Openbare werken en verkeer Ruimtelijke ordening Landbouwbeleid en zeevisserij 2 vertegenwoordigers provincies 1 gemeentelijke afgevaardigde per begonnen schijf van 25 gemeenten 1 afgevaardigde polders en wateringen Bekkenraad Vertegenw. middenveldorganisaties Landbouw Natuur Visserij Toerisme Industrie Wonen Transport Economie

47 Bekkenwerking in Vlaanderen: Plannen Aspecten Overstromingsrichtlijn geïntegreerd in bekkenspecifieke delen en in stroomgebiedbeheerplannen Bekkenspecifiek deel is onderdeel van de stroomgebiedbeheerplannen Vb. - Hoofdstuk 2.1.4: Overstromingsrisicoanalyse - Hoofdstuk 3.1.3: Milieudoelstellingen oppervlaktewaterkwantiteit - Hoofdstuk : Toestandsbeoordeling oppervlaktewaterkwantiteit - Hoofdstuk 5: Actieprogramma acties groep 6

48 Vergelijking bekkenwerking met contrats de rivières

49 Bekkengerichte coördinatie Overleg Formele planning Publieke participatie Sensibilisering Communicatieluik

50 Bekkengericht overleg Contrats de rivière In de meeste niet rond overstromingsproblematiek Wel in Zenne en Benedenmaas: Tussen gemeenten Tussen gemeenten en bovenlokale waterbeheerders Bekkenwerking In meeste niet wegens tijdsgebrek Wel sterke focus in Demer GTO meer aandacht voor gebiedsgericht overleg in toekomst? Op basis van inventaris

51 Publieke participatie Contrats de rivière Middenveld lid van CdR Contact met waterbeheerders Bekkenwerking Bekkenraad In Demer middenveld in gebiedsgericht overleg In algemeen weinig betrokken bij participatieprocessen van waterbeheerders Geen rol in participatie brede bevolking Betrokken bij publieke consultatie ORBP s

52 CdR als link tussen bevolking en overheid Sensibilisering rond waterthema s: Naar lokale overheden, landbouwers, burgers Scholenprogramma s, infostands en brochures, wandelingen, spelen, Weinig rond overstromingen Communicatieluik: Inventaris Contactpunt voor burgers

53 Belangrijkste verschilpunten Contrats de rivière Bekkenwerking Bottom-up Top-down Plan als startpunt Sterke focus planningsproces Vzw Vlaamse overheid Link tussen bevolking en overheid Geen link met bevolking 3-6 personeelsleden 1-3 personeelsleden

54 Bijdrage coördinatie per bekken aan integraal waterbeleid Ontmoetingsplatform voor betrokkenen waterbeleid in bekken Contactpunt tussen actoren Holistische visie op waterbeleid in bekken

55 Besluit Mogelijkheden tot verbetering: Betrokkenheid verhogen in publieke participatie Integrale expertise meer benutten, bv. in crisisbeheer Actieprogramma s CdR laten samenvallen met ORBP s/sgbp s Extra personeel!

56