Transparantie en Politiek

Transcriptie

1 Transparantie en Politiek Vragenlijst bestemd voor de kandidaten van de gemeenteraadsverkiezingen van oktober Transparency International is wereldwijd de belangrijkste organisatie die zich bezighoudt met de promotie van integriteit en de strijd tegen corruptie. Zijn Belgische afdeling bevraagt vandaag de kandidaten voor de gemeenteraadsverkiezingen van 2012 over het thema transparantie in de politiek. Door middel van deze vragenlijst biedt Transparency International Belgium u de kans een duidelijk engagement te tonen ten overstaan van uw kiezers. Transparency International is een niet-politieke organisatie. Ze respecteert de diversiteit aan meningen en beoogt geen oordeel of classificatie van de kandidaten of andere politieke spelers. Wij nodigen u uit om vragen rond 9 thema's te beantwoorden. Het invullen van de volledige vragenlijst neemt ongeveer 15 minuten in beslag. Uw antwoorden worden opgeslagen telkens u naar de volgende vraag gaat. U kan de vragenlijst bijgevolg in verschillende fases invullen. Opmerkingen : Er kan telkens slechts één antwoord gekozen worden uit de voorgestelde lijst. Het is telkens mogelijk om een vraag niet te beantwoorden door de optie "Ik spreek me niet uit" te kiezen. Een facultatief veld laat u toe uw antwoord van commentaar te voorzien. In samenwerking met : Jean-Benoit PILET Docent in de politieke wetenschappen ULB

2 1. Verkozen om te zetelen 1.1. Een minister of staatssecretaris, op het federale of regionale niveau, kan zich kandidaat stellen voor de gemeenteraadsverkiezingen (1). Niettemin laat de wet het hem/haar niet toe een ministeriele functie te cumuleren met de functie van burgemeester, schepen of voorzitter van de Raad voor Maatschappelijk Welzijn. Na de gemeentelijke stembusslag, zullen deze ministers en staatssecretarissen eventueel de keuze moeten maken tussen het ministerambt en het mandaat van burgemeester, schepen of voorzitter van het OCMW. Wat betreft deze situatie, welke initiatieven bent u bereid te ondersteunen? Kandidaten verplichten te zetelen voor het laatste mandaat waarvoor ze verkozen werden Kandidaten verplichten op voorhand hun intenties kenbaar te maken (bijvoorbeeld onder welke voorwaarden ze ook effectief plannen te zetelen) Niets veranderen (1) Voor deze verkiezingen stellen 17 federale ministers en staatssecretarissen op 19, 7 Waalse ministers op 8, 7 Brusselse ministers en staatssecretarissen op 8 en 9 Vlaamse ministers op 9 zich kandidaat voor de gemeenteraadsverkiezingen. Geen enkele minister van de Duitstalige gemeenschap is kandidaat.

3 2. Automatische benoeming van de burgemeester 2.1. Bent u voorstander van het instellen van een systeem van automatische benoeming van de burgemeester, waarbij het gemeenteraadslid dat de meeste voorkeurstemmen behaalde, als burgemeester benoemd wordt (1)?, binnen alle lijsten die deel uitmaken van de meerderheid, binnen de sterkste lijst van de lijsten die deel uitmaken van de meerderheid (1) Sinds de gemeenteraadsverkiezingen van 2006, wordt in Wallonië het gemeenteraadslid van Belgische nationaliteit, dat de meeste voorkeurstemmen behaalde op de lijst die de meeste stemmen behaalde onder de politieke groeperingen die de meerderheid vormen, van rechtswege tot burgemeester verkozen. (Art. L , Wetboek van de plaatselijke democratie en de decentralisatie).

4 3. Pre-electorale akkoorden LIJSTTREKKER 3.1. Wat is uw standpunt ten opzichte van pre-electorale akkoorden die publiek zijn: Het is normaal om ze te sluiten en publiek te maken Het is aanbevolen om ze te sluiten en publiek te maken Het moet verboden worden om ze te sluiten en publiek te maken 3.2. Wat is uw standpunt ten opzichte van pre-electorale akkoorden die geheim zijn: Het is normaal om ze te sluiten, maar geheim te houden Het is aanbevolen om ze te sluiten, maar geheim te houden Het moet verboden worden om ze te sluiten en geheim te houden

5 4. Beheer van belangenconflicten Een belangenconflict is een conflict tussen een toevertrouwde macht en persoonlijke belangen (1). Slecht beheer van belangenconflicten is bijzonder schadelijk voor de publieke sector, daar deze het vertrouwen van de burger aantast en zo de fundamenten van onze instellingen verzwakt. (1) Persoonlijk dient begrepen te worden als ten bate van de persoon zelf of ten bate van andere personen of rechtspersonen die met hem of haar verbonden zijn In welke mate moeten het volgende college van burgemeester en schepenen of de gemeenteraad van uw gemeente prioriteit geven aan het beheer van belangenconflicten en de strijd tegen corruptie? Zou dit: Zeer prioritair moeten zijn Prioritair Weinig prioritair Helemaal niet prioritair 4.2. Denkt u dat, binnen de mogelijke maatregelen betreffende belangenconflicten, het opleggen van regels, die bij de overgang van een publiek mandaat of functie naar de privésector, of vice versa, nageleefd dienen te worden: Een zeer goede zaak is Een goede zaak is Een goede, noch slechte zaak is Geen goede zaak is Helemaal geen goede zaak is

6 5. Aangifte van mandaten 5.1. Bent u voorstander van een wetgeving die publieke mandatarissen verplicht de inkomsten en voordelen in natura, die ze ontvangen voor het uitoefenen van publieke mandaten, aan te geven?, maar enkel voor publieke mandaten, met inbegrip van de afgeleide mandaten (1) (bestuurder van intercommunale, van huisvestingsmaatschappij, van VZW), voor de publieke EN private mandaten (2) (bestuurder van een private onderneming bijvoorbeeld), leidinggevende functies of beroepen die ze uitoefenen 5.2. Bent u voorstander van de publicatie van deze inkomsten en voordelen in natura (bijvoorbeeld in het Belgisch Staatsblad)?, maar enkel voor publieke mandaten, met inbegrip van de afgeleide mandaten (1) (bestuurder van intercommunale, van huisvestingsmaatschappij, van VZW), voor de publieke EN private mandaten(2) ( bestuurder van een private onderneming bijvoorbeeld), leidinggevende functies of beroepen die ze uitoefenen (1) Met een afgeleid mandaat wordt bedoeld: elke extra taak die wordt uitgevoerd door een titularis van een oorspronkelijk mandaat en dat hem/haar is toevertrouwd in de context van dit oorspronkelijk mandaat, hetzij door de autoriteit waarvoor hij het mandaat uitoefent, hetzij op andere wijze. (2) Het betreft mandaten, leidinggevende functies of beroepen die niet als mandaat, functie of als openbaar ambt van politieke aard beschouwd worden Denkt u dat de bestaande wettelijke bepalingen (inschrijving op een zwarte lijst, gepubliceerd in het Belgisch Staatsblad en boetes) om mandatarissen te bestraffen die hun mandaten (na aanmaning) niet aangeven of een valse aangifte van mandaten voorleggen voldoende zijn? 5.4. Indien u de bestaande wettelijke bepalingen als onvoldoende acht, welke van de volgende sancties lijkt u dan geschikt? De ontzetting uit publieke en afgeleide mandaten De ontzetting uit publieke en afgeleide mandaten met een straf van onverkiesbaarheid (3) (3) De ontzetting uit publieke mandaten en afgeleide mandaten met een straf van onverkiesbaarheid is van toepassing voor de aangifte van mandaten op het niveau van het Waalse Gewest (Art. L van het Wetboek van de plaatselijke democratie en de decentralisatie).

7 6. Cumulatie van mandaten 6.1. Wat is uw standpunt ten opzichte van de cumulatie van een mandaat van een federaal of regionaal parlementslid met een mandaat binnen de gemeenteraad? Ik ben voor een volledig verbod van dergelijke cumulatie Ik ben voor een beperking van dergelijke cumulatie Ik ben geen voorstander van enige beperking van dergelijke cumulatie Het Waalse Gewest zal het aantal mandatarissen, bevoegd om een mandaat als lid van het Waalse Parlement met een mandaat binnen de gemeenteraad te cumuleren, beperken tot 25% van de leden van elke politieke groepering. Zie het Decreet tot beperking van de cumulatie van mandaten in hoofde van de volksvertegenwoordigers van het Waalse Parlement (B.S. van 22/12/2010, p ).

8 7. Financiering van verkiezingscampagnes 7.1. Wat is uw mening over de regels ter controle van de financiering van verkiezingscampagnes: Ze zijn adequaat Ze moeten aangescherpt worden Ze moeten versoepeld worden 7.2. Zouden onafhankelijke experten binnen de controlecommissie voor verkiezingsuitgaven moeten zetelen:

9 8. Wettelijke en administratieve maatregelen ter ondersteuning van de strijd tegen corruptie 8.1. De Burgemeesters, schepenen, magistraten, ambtenaren, etc. hebben de verplichting om de procureur des Konings in te lichten over elk misdrijf of elke overtreding waarvan zij kennis hebben in het kader van de uitoefening van hun ambt (1). Volgens u: Is deze wettelijke verplichting voldoende Zou deze wettelijke verplichting aangevuld moeten worden met bijkomende maatregelen (1) Art.29, 1ste al. Wetboek van Strafvordering: "Iedere gestelde overheid, ieder openbaar officier of ambtenaar die in de uitoefening van zijn ambt kennis krijgt van een misdaad of van een wanbedrijf, is verplicht daarvan dadelijk bericht te geven aan de procureur des Konings bij de rechtbank binnen wier rechtsgebied die misdaad of dat wanbedrijf is gepleegd of de verdachte zou kunnen worden gevonden, en aan die magistraat al desbetreffende inlichtingen, processen-verbaal en akten te doen toekomen." Dit artikel is al meer dan 200 jaar van kracht in België. De wetgeving voorziet geen sancties. De wetgeving voorziet geen bescherming voor wie de procureur des Konings informeert Zou er een wettelijke bescherming tegen elke vorm van represailles ingesteld moeten worden voor ambtenaren die te goeder trouw de klok luiden ("whistleblower")? 8.3. Zouden er strafrechtelijke, administratieve, en/of burgerlijke sancties ingesteld moeten worden indien de meldingsplicht niet wordt nageleefd? 8.4. Zou de mogelijkheid moeten bestaan voor de ambtenaar om zich voorafgaand te richten tot een administratieve dienst voor overleg en onderzoek (Vergelijkbaar met de"administratieve bevoegdheden" van het voormalige Hoog Comité van Toezicht).

10 9. Gerechtelijke veroordelingen 9.1. Zou een verkozene, volgens u, zelf het initiatief moeten nemen zijn mandaat te schorsen, wanneer deze op volgende wijze in een zaak betreffende corruptie, geldverduistering of machtsmisbruik (1) verwikkeld is: De verkozene wordt aangeklaagd of in staat van beschuldiging gesteld. De verkozene wordt veroordeeld door een uitspraak die nog voor beroep vatbaar is Zou een verkozene die door een definitieve gerechtelijke uitspraak veroordeeld werd in een zaak betreffende corruptie, geldverduistering of machtsmisbruik (1), volgens u, uit het publieke mandaat ontzet moeten worden? (1) Transparency International Belgium begrijpt hieronder, in de wettelijke betekenis, zowel de actieve als passieve corruptie: omkoping (art. 246 tot 249 en 504 bis en 504 ter van het Strafwetboek), verduistering (art. 240), knevelarij (art. 243), en illegale belangenneming (art. 245).