Wereldwinkel op school

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Wereldwinkel op school"

Transcriptie

1 SHAKE YOUR SCHOOL & SHOP THE WORLD Wereldwinkel op school > Handleiding

2 Inhoud Voorwoord 3 Inleiding: 4 Wat is Oxfam-Wereldwinkels? Wat is eerlijke handel? De start van je Wereldwinkel op school 6 2 De taakverdeling in je Wereldwinkel op school 8 De eerste pijler: verkoop van fairtradeproducten 10 De bestelling van producten 11 De levering van producten 13 Het beheer van producten 13 Het financiële beheer 15 Voorbeelden Bestellijst 12 Kasblad 14 Overeenkomst met plaatselijke wereldwinkel De tweede pijler: informatie & actie 18 Je eigen startkit Interessante adressen Freeze! Voorbeeld: hoe organiseer je een (h)eerlijk ontbijt? 20 Wereldwinkel op school: je doet het niet alleen! 23

3 Voorwoord Heel wat scholen zijn trouwe klanten van Oxfam-Wereldwinkels. Ze steken ons fruitsap in hun drankautomaat of schenken onze wijn op het schoolfeest. Leraars en leraressen nodigen de plaatselijke wereldwinkel uit in hun lessen om te vertellen over de wereldhandel, onze producten of de landen waarmee we samenwerken. Ze gebruiken een video, tentoonstelling of methodiekenmap van Oxfam-Wereldwinkels. Of ze bezoeken met hun leerlingen de wereldwinkel. Wereldwinkel op school gaat nog een stap verder: het geeft je de kans binnen de schoolmuren (maar buiten de schooluren?) je eigen Wereldwinkel te stichten en te runnen. Een winkel waar je de producten van Oxfam-Wereldwinkels verkoopt. Een winkel die je helemaal zelf organiseert. Een plek waar je allerlei activiteiten rond het Zuiden of onze producten uitdenkt en organiseert. Een Wereldwinkel op school waar je op je eigen ritme en met enthousiaste medeleerlingen je steentje aan een meer eerlijke wereld bijdraagt. 3 Voel je de kriebels om erin te vliegen? In deze brochure lees je wat er allemaal mogelijk is en hoe je te werk kan gaan. Veel experimenteerplezier. Shop the world! Wil je meer weten over Oxfam-Wereldwinkels en eerlijke handel? Surf naar Of contacteer onze coördinator scholenwerking : scholen@oww.be of

4 Inleiding 4 Wat is Oxfam- Wereldwinkels? Oxfam-Wereldwinkels is de voornaamste organisatie van eerlijke handel in België. Door onze strijd voor een rechtvaardige wereldhandel komen we op voor ieders recht op een menswaardig leven. We zijn actief op drie terreinen: handel, educatie en politiek werk. Wat is eerlijke handel? Oxfam-Wereldwinkels verkoopt producten van eerlijke handel. Alle producten komen uit het Zuiden. We betalen voor die producten een eerlijke prijs. Dat betekent dat we samen met de producenten de prijs bepalen, zodat ze loon naar werk krijgen. Want de prijs die de markt voor hun grondstoffen of hun producten betaalt, is doorgaans veel te laag. Dankzij onze eerlijke prijs kunnen de producenten, meestal kleine boeren, investeren in de ontwikkeling van hun coöperatie. Of ze besteden het geld aan onderwijs en gezondheidszorg. Onze eerlijke prijs helpt de hele gemeenschap! Wat kan je in de wereldwinkels kopen? Oxfam-Wereldwinkels is het best bekend van zijn voedingsproducten zoals koffie, wijn, chocolade, fruitsap

5 Oxfam-Wereldwinkels, 200 winkels vol eerlijke handel en snoepjes. Ons assortiment bevat 150 producten van meer dan 90 partners in Afrika, Azië en Latijns- Amerika. Daarnaast verkopen de meeste Oxfam-Wereldwinkels gebruiks- en siervoorwerpen, juwelen en textiel, speelgoed en keramiek, glas en riet. Deze producten worden vaak op een traditionele manier én met duurzaam materiaal gemaakt. We kopen ze aan volgens dezelfde voorwaarden van eerlijke handel als de voedingsproducten. De wereldwinkels bieden ook cd s met wereldmuziek en boeken over de Derde Wereld of de Noord- Zuidverhoudingen aan. Met de verkoop van solidariteitsproducten zoals wenskaarten, papier, kaarsen en kalenders steunen we organisaties die werken rond milieu, mensenrechten en verdraagzaamheid. Wereldwinkels bepalen zelf voor een groot deel hoe ze werken en wat ze doen. Wel moeten ze een aantal regels in acht nemen. Ze mogen bijvoorbeeld geen producten verkopen die niet voldoen aan de criteria van eerlijke handel. Honderden kleinere verkooppunten Daarnaast zijn er honderden kleinere verkooppunten: mensen verkopen producten bij hen thuis of organiseren wekelijks een marktstand. Producten van Oxfam-Wereldwinkels duiken op in scholen, cafés, jeugdclubs, natuurvoedingswinkels, supermarkten en andere gewone winkels. En misschien proefde je ze al op een receptie in je gemeentehuis. Want ook politici geloven dat eerlijke handel echt iets betekent voor de producenten in het Zuiden en geven graag het goede voorbeeld plaatselijke wereldwinkels De 200 Vlaamse wereldwinkels zijn de basis van onze beweging. Ze draaien voornamelijk op de inzet van vrijwilligers. Deze mensen besteden een deel van hun vrije tijd aan de wereldwinkelwerking. Momenteel zijn ze met zowat een bonte en heterogene groep. In enkele wereldwinkels, vaak in grotere steden, is er ook betaald personeel. De plaatselijke Oxfam-

6 De start van je Wereldwinkel op school 6 Het begin: zoek schoon volk om mee te doen Zoek minstens acht leerlingen en twee leerkrachten die willen wereldwinkelieren op school. Zorg bij voorkeur & indien mogelijk voor een open en heterogene groep: zowel jongens als meisjes, evengoed eerste als laatstejaars, liefst leerlingen van verschillende richtingen en afdelingen. Zo wordt je Wereldwinkel iets van en voor de ganse school. Een project dat iedereen begeestert. Een gebeuren waar leerlingen en leerkrachten niet meer naast kunnen kijken! Maak flyers en deel ze uit aan de schoolpoort. Plaats een bericht in de schoolkrant. Hoe meer zielen, hoe meer vreugd. Maar ook: hoe meer handen om het werk lichter te maken en de taken te verdelen. En hoe meer ideeën voor leuke activiteiten. Waar vind je dat schoon volk? Praat erover met je kameraden. Mond-aan-mondreclame is de beste reclame. Gebruik de schoolactiviteiten (opendeurdag, schoolfeest,..) om kandidaat-wereldwinkeliers aan te spreken. Maak leuke affiches en hang ze op in de cafetaria, de toiletten, de inkomhal,

7 Je Wereldwinkel op school: een dynamische groep Leerlingen moeten kunnen aansluiten als de Wereldwinkel op school al draait. Het kan ook gebeuren dat wereldwinkeliers afhaken. Dan is het goed dat anderen hun taak overnemen. Vergeet daarom niet in de loop van het schooljaar nieuwe leerlingen voor je Wereldwinkel op school te werven. Zorg voor een goede opvang van nieuwelingen. Nieuwelingen moeten zich thuis voelen in de groep, hun zeg kunnen doen, de taak kunnen kiezen die hen het best ligt, hun gedacht mogen zeggen. Geef ze ook wat begeleiding: een aantal dingen zullen ze ongetwijfeld moeten leren. In welk lokaal bewaar je de producten en ander materiaal op een veilige manier? Is er een budget van de school om materiaal te kopen waarmee je de winkel kan inrichten? Contacteer de plaatselijke wereldwinkel Samenwerking met de plaatselijke wereldwinkel is essentieel. Zoek daarom contact met de plaatselijke wereldwinkel. Is er geen wereldwinkel in je eigen gemeente, dan vind je er vast wel één in een buurgemeente. Je vindt alle adressen op Of bel naar onze scholenverantwoor delijke ( ): hij helpt je om de juiste persoon te pakken te krijgen. 7 Dan heb je schoon volk: wat nu? Houdt een startvergadering met alle geïnteresseerden Want je moet vooraf over een aantal dingen nadenken: hoe organiseer je je Wereldwinkel op school? hoe verdeel je de taken onder al wie meedoet? Maak goede afspraken met de schooldirectie Waar & wanneer mag je Wereldwinkelieren op school? In welk lokaal maak je de winkel?

8 De taakverdeling in je wereldwinkel op school Er zijn heel wat taken in de Wereldwinkel op school. Denk goed na hoe je de zaken aanpakt en de taken en verantwoordelijkheden onder mekaar verdeelt. Onderstaand schema kan wellicht helpen: Functie Taak Wie doet het? 8 Verkoop Bestellingen & stockbeheer Centen & boekhouding Informatie & actie Promotie Secretariaat Coördinatie winkel / kraam inrichten klanten bedienen producten bestellen leveringen nakijken voorraad in het oog houden de kassa natellen de inkomsten beheren de facturen betalen infomateriaal bestellen campagnes opvolgen infoactiviteiten (mede)organiseren reclame voor je wereldwinkel maken verslag van vergadering maken post voor de wereldwinkel behandelen & klasseren de wereldwinkel doen draaien

9 Hoe organiseer ik een vergadering van mijn Wereldwinkel op school? Doe het met regelmaat. Nodig alle wereldwinkeliers tijdig uit (en bezorg hen een agenda). Zorg dat er van elke vergadering een verslag wordt gemaakt. Hou de vergaderingen open en toegankelijk. Zorg dat iedereen gezien en gehoord wordt. 9

10 De eerste pijler verkoop van fairtradeproducten 10 Welke producten verkoop je? Hoeveel kosten ze? Waar haal je ze vandaan? Wie levert ze? Wanneer moet je ze betalen? En verdien je er ook iets aan? Waar & wanneer je de producten verkoopt, dat beslis je zelf: dagelijks tijdens de middagpauze in de refter, elke dinsdag om 15 uur aan de schoolpoort, op de jaarlijkse opendeurdag,... Hoe je de verkoop organiseert, is ook helemaal je eigen ding: in een eigen lokaal dat je op en top als een winkel inrich t, met een stand of een marktkraam aan de schoolpoort, met een fietskar op de speelplaats, via een bestelronde op skeelers langs alle klassen,... Belangrijk: de verkoop gebeurt in samenwerking met de plaatselijke wereldwinkel Twee dingen zijn essentieel: maak alle afspraken met één contactpersoon in de plaatselijke wereldwinkel maak duidelijke afspraken. Alle afspraken tussen de Wereldwinkel op school en de plaatselijke wereldwinkel kan je vastleggen in een overeenkomst. Je vindt een voorbeeld op bladzijde

11 De bestelling van producten Welke producten kan je bestellen? Alle voedingsproducten van Oxfam- Wereldwinkels. Misschien is het niet mogelijk ze allemaal te verkopen: wegens plaatsgebrek in je winkel, omdat jongeren sommige producten niet cool genoeg vinden (vb. koffie) of omdat sommige producten niet thuishoren in een school (vb. wijn en sterke drank). Je kiest zelf welke producten je wel en niet wil verkopen. Niet voor de automaat Wil je school fruitsap van Oxfam Fairtrade in de frisdrankautomaten steken? Eerlijke koffie zetten in de lerarenkamer? Een grote hoeveelheid wereldwinkelwijn aankopen? In dat geval verwijs je de school door naar de grootverbruikcentrale van Oxfam Fairtrade: 09/ of Voor kleine hoeveelheden kan je nog altijd in de plaatselijke wereldwinkel terecht. Niet voor artisanaat Wat als je Wereldwinkel op school ook niet-voedingsproducten wil verkopen: bijvoorbeeld T-shirts, wenskaarten, kaarsen, hippe spulletjes in de cadeautjestijd of mooi artisanaat op het schoolfeest? Voor de verkoop van deze producten maak je een aparte regeling met de plaatselijke wereldwinkel. Hoe bestel je de producten? Je gebruikt een bestellijst. Hierop duid je aan welke producten je bestelt en hoeveel. Bij het begin van elke maand sturen wij via een nieuwsbrief naar elke Wereldwinkel op school. De bestellijst is een bijlage van deze nieuwsbrief. Omdat er af en toe producten verdwijnen - definitief of tijdelijk - en er regelmatig nieuwe producten bijkomen, wordt deze bestellijst elke maand geactualiseerd. Zie een voorbeeld van de bestellijst op bladzijde 12. Hoeveel producten bestel je? Het is beter regelmatig een kleine bestelling te doen dan af en toe veel te bestellen. Producten kunnen immers over datum gaan - en dan mag je ze niet meer verkopen. Voor een product dat goed verkoopt is het wel handig om per omverpakking te bestellen. Wat kosten de producten? Dat lees je op de bestellijst. En ook op onze webstek: Let op: prijzen veranderen soms. Vergeet dus niet elke maand even te checken en de prijzen in je wereldwinkel eventueel aan te passen. Wie bestelt de producten? Bij voorkeur altijd dezelfde persoon. Iemand die ook de voorraad in het oog houdt en aandacht heeft voor producten die bijna over datum zijn. Bij wie bestel je de producten? Je bestelt bij je contactpersoon in de plaatselijke wereldwinkel. Spreek af wanneer je best de bestelling plaatst, hoeveel tijd er normaal gezien verloopt tussen de bestelling en de levering en hoe de levering gebeurt. Stuur de ingevulde bestellijst via e- mail of fax naar de contactpersoon in de plaatselijke wereldwinkel (voordeel: je kan op elk moment bestellen en alles staat duidelijk op papier). Of telefoneer de bestelling door naar je contactpersoon (voordeel: je weet onmiddellijk of alles wat je bestelt ook in voorraad is). 11

12 Voorbeeld bestelformulier 12

13 De levering van producten Wie levert de producten? Je spreekt af met je contactpersoon in de plaatselijke wereldwinkel: levert de plaatselijke wereldwinkel bij jou in de school - spreek in dat geval een duidelijke plek en een exact moment van levering af - of haal jij de bestelde producten in de plaatselijke wereldwinkel af? Controleer de levering De leveringsbon is een essentieel onderdeel van de levering. Vergelijk de leveringsbon met wat er effectief geleverd werd: werden de juiste producten geleverd, kloppen de aantallen met wat op de leveringsbon staat? En werd er wel geleverd wat je besteld hebt? Als de levering klopt, onderteken en klasseer je de leveringsbon. Als er iets niet klopt, signaleer je dit binnen de week aan de plaatselijke wereldwinkel. Zo kan de factuur aangepast worden. Meld ook aan je eigen boekhouder dat er een bijkomende factuur of een creditnota zal volgen. Een creditnota is een correctie op een eerdere factuur: het te betalen bedrag wordt verminderd of volledig geannuleerd. Bewaartips Bewaar de producten koel en droog. Stel ze zeker niet bloot aan direct zonlicht. Bewaar je voorraad achter slot en grendel: als er dagelijks twee repen chocolade verdwijnen, komt dit overeen met 300 repen op het einde van het schooljaar! Zorg dat alle reeds geopende dozen leeg zijn voor je een nieuwe doos opent. 13 Het beheer van producten (de stock of de voorraad) Beter regelmatig een kleine bestelling dan af en toe een grote. Een weloverwogen bestelling voorkomt dat producten over datum gaan en niet meer mogen verkocht worden. Als een product niet goed verkoopt, meld het dan tijdig (ten minste twee maanden voor de houdbaarheidsdatum) aan de plaatselijke wereldwinkel. Die kan de voorraad terugnemen en zelf verder verkopen. Of misschien kan je er wat extra promotie voor voeren of met korting verkopen? Draag zorg voor je voorraad: producten die beschadigd zijn, worden onverkoopbaar.

14 Voorbeeld kasblad 14

15 Het financiële beheer De verkoopregistratie Registreer wat je verkoopt op een kasblad. Je volgt de zaken niet alleen financieel op de voet, je weet ook welke producten goed, minder goed of zo goed als niet verkopen. Daar kan je dan rekening mee houden bij je volgende bestelling. Voor een voorbeeld van een kasblad: zie hiernaast. De factuur Na elke levering volgt een factuur. Een factuur is een officieel boekhoudkundig document. Daaraan mag je zelf niets wijzigen. Controleer of de factuur overeenstemt met de leveringsbon (en met de eventuele opmerkingen die je daarbij hebt gemaakt). Betaal de factuur voor de vermelde vervaldatum. Betaal ze in zijn geheel.na de betaling klasseer je facturen en creditnota s chronologisch in een map. Wat verdien je aan je Wereldwinkel op school? 5 % korting Je krijgt van de plaatselijke wereldwinkel een korting op de aanbevolen verkoopprijs van de producten (exclusief BTW). De gewone korting is vijf procent. Het is echter mogelijk dat de plaatselijke wereldwinkel een andere korting voorstelt. Deze winstmarge kan je investeren in je Wereldwinkel op school, bijvoorbeeld om materiaal voor winkelinrichting en etalage te kopen, affiches en educatief materiaal aan te kopen,... Vrijstelling van BTW Net zoals een mini-onderneming op school geniet ook een Wereldwinkel op school van BTW-vrijstelling. Dit betekent dat de plaatselijke wereldwinkel de producten verkoopt aan de Wereldwinkel op school (inclusief BTW), maar dat de Wereldwinkel op school geen BTW moet betalen op de verkoop. De afsluiting op het einde van het schooljaar Voor 15 juni sluit je Wereldwinkel op school de deuren en de boeken. Enkele afspraken: - breng alle niet-verkochte producten terug naar de plaatselijke wereldwinkel - maak een overzicht van deze niet-verkochte producten op een inventarisformulier - vereffen alle openstaande facturen Zo kan de eventuele nieuwe ploeg het volgende schooljaar met een propere lei beginnen. 15

16 overeenkomst Wereldwin tussen enerzijds Oxfam-Wereldwinkel... & anderzijds... (naam eerste afgevaardigde Wereldwinkel op school)... (naam tweede afgevaardigde Wereldwinkel op school)... afgevaardigden van (naam van de school) wordt een overeenkomst gesloten voor het schooljaar VOORDELEN De Wereldwinkel op school geniet een standaardkorting van 5% op de aanbevolen verkoopprijs. (Tenzij anders overeengekomen) De Wereldwinkel op school ontvangt gratis een startkit na ondertekening van deze overeenkomst. BESTELLING Bij elke bestelling wordt de naam van de besteller en van de Wereldwinkel op school vermeld. De bestelling gebeurt O wekelijks O tweewekelijks O op de volgende besteldag:.. De bestelling gebeurt bij..... (naam verantwoordelijke plaatselijke Oxfam-Wereldwinkel) De bestelling gebeurt via O telefoon op het nummer.. O fax op het nummer... O op het adres.. LEVERING/AFHALING De bestelde producten worden O geleverd op volgend adres:... O afgehaald op de volgende dag:..

17 kel op school De levering gaat steeds vergezeld van een leveringsbon. Deze leveringsbon dient als controlemiddel bij levering. Klachten over de levering worden binnen de... dagen gemeld aan de verantwoordelijke van de plaatselijke Oxfam-Wereldwinkel FACTURATIE EN BETALING De levering wordt gevolgd door facturatie. De volgende wijze van betaling wordt overeengekomen: O factuur te betalen binnen 30 dagen O contante betaling bij levering O depotregeling O Voor speciale gelegenheden (eerlijk ontbijt, schoolfeest, ) wordt een aparte regeling getroffen. AFSLUITING OP HET EINDE VAN HET SCHOOLJAAR De volledige voorraad en openstaande betalingen worden voor het einde van het schooljaar (voor 15 juni) afgesloten. Producten waarvan de houdbaarheidsdatum niet overschreden (minimaal nog twee maanden houdbaar) en de verpakking onbeschadigd is, worden voor 15 juni teruggebracht. Ze zullen worden gecrediteerd en terugbetaald aan de Wereldwinkel op school op het volgende rekeningnummer: Voor 15 juni vereffent de Wereldwinkel op school alle nog openstaande facturen. 17 Deze overeenkomst werd opgemaakt te. op.. Voor Oxfam-Wereldwinkel.... (handtekening)... Voor Wereldwinkel op school (handtekening)....

18 De tweede pijler informatie & actie 18 Wereldwinkel op school informeert over het Zuiden & voert actie voor een eerlijke wereldhandel. Je put hiervoor inspiratie uit het aanbod van Oxfam-Wereldwinkels. Of je kan aansluiten bij de campagnes van Oxfam-Wereldwinkels. Zoals de Week van de Fair Trade, een cacao- of speelgoedcampagne, een actie van de Schone Kleren Campagne. Je eigen startkit Elke wereldwinkel op school ontvangt een startkit met materiaal dat je voor deze informatie- en actiemomenten kan gebruiken. Je vindt het volgende materiaal in de startkit: Deze handleiding voor Wereldwinkels op school Voorstellingsaffiche van Wereldwinkel op school Invulaffiche (waarop je het adres en de openingsuren van de Wereldwinkel op school kunt meedelen of activiteiten kunt aankondigen) Voorstellingsfolder Oxfam- Wereldwinkels. Een beknopte voorstelling van Oxfam-Wereldwinkels (vierkleurenfolder - A6-16 blz). Je kan deze folder bijbestellen via de plaatselijke wereldwinkel (e 3,50 voor 50 stuks) Voorstellingsbrochure Oxfam-Wereldwinkels. Geschiedenis, werking, structuur en visie van Oxfam- Wereldwinkels (vierkleurenbrochure A6-48 blz). Je kan deze brochure bijbestellen via de plaatselijke wereldwinkel (e 1,00). Voorstellingsvideo Straffe koffie. Eerlijke handel werkt! John Kanjagaile van Tanzaniaanse koffiepartner overtuigt knappe jongedame in exotisch cafeetje. Inspirerende video met krachtige beelden (VHS - 9 minuten - kleur). Met methodiekenmap om het verhaal van Oxfam-Wereldwinkels en eerlijke handel te vertellen aan de leerlingen in je school. Ook verkrijgbaar als cd-rom. Video e 8,00, cd-rom e 4,00. Pure commercie. Jongerengids over eerlijke handel. Maak kennis met alledaagse producten en ontdek de scheve wereld achter de blitse koffieverpakking. Speels en humoristisch. (quadri - A5-104 blz) Enkele affiches uit onze reeks Uit respect : met beelden van producenten van koffie, fruitsap, rijst, thee, cacao en honing. Catalogus met een overzicht van alle informatief en educatief materiaal van Oxfam-Wereldwinkels (met aankoopprijzen) Bon Maak kennis en proef. Met deze bon haal je in de plaatselijke wereldwinkel producten om te proeven. Onder het motto: Eerst proeven en daarna bestellen!

19 19 Interessante adressen Enkele organisaties hebben een interessant informatief en educatief aanbod voor middelbare scholen. Misschien vind je daar wel iets dat je Wereldwinkel op school kan gebruiken. De vlotste manier om het aanbod te ontdekken, is surfen naar Freeze! Rondreizende interactieve tentoonstelling over eerlijke handel in een alledaagse en toch originele verpakking. Streng verboden ergens niet aan te komen! Open de deuren, quiz elektronisch, hanteer het vergrootglas, spits de oren, test de reukzin en kam alle hoekjes uit. Zo kom je te weten waar eerlijke handel voor staat. 5 koelkasten = 5 thema s. Trek de koelkasten open en verbaas je hoe verfrissend eerlijke handel kan zijn. Huurprijs: e 220/week Reservatie: Jeugd en Vrede, of jan@jeugdenvrede.be.

20 Een voorbeeld: hoe organiseer ik een (h)eerlijk ontbijt in mijn school? 20 Het organiseren van een (h)eerlijk ontbijt is een prettig idee om de leerlingen en de leerkrachten van je school voor het idee van eerlijke handel te winnen. Je kan ze laten kennismaken met de producten, je Wereldwinkel op school bekend maken, nieuwe leden voor je ploeg wereldwinkeliers ronselen en inwijden. Maar je kan er ook gemakkelijk een informatief moment aan koppelen of een actiethema introduceren.

21 Bezint eer je begint Wat is het doel van het (h)eerlijk ontbijt: promotie voor eerlijke handel, producten van eerlijke handel laten proeven en verkopen, mensen iets vertellen? Je doelstelling bepaalt uiteindelijk het menu en het programma. Wat is het doelpubliek van het (h)eerlijk ontbijt: alle klassen, sommige klassen of afdelingen, ook ouders en anderen? Het tijdstip: tijdens de lessen, voor de lessen, tijdens de middag, op zaterdag of zondag (interessant als je ook ouders en anderen uitnodigt) De formule: staat alle materiaal op de tafel of schuiven de mensen aan langs een buffet? Wees goede maatjes met de directie Bespreek de organisatie van het (h)eerlijk ontbijt met de directie: waar en wanneer kan het doorgaan, op welk schoolpersoneel kunnen we een beroep doen, welk materiaal stelt de school ter beschikking, is er een budget van de school,... Zet alle elementen en afspraken in een dossiertje dat je met je directie bespreekt. Bepaal je budget Je budget bepaalt het menu en het programma. De ervaring leert dat 2 euro per leerling een geschikt bedrag is: niet te duur voor de leerlingen en toch voldoende om een goed gevulde tafel aan te bieden. Vergeet niet dat je ook producten nodig hebt die je niet in de wereldwinkel kan kopen (brood, melk en andere zuivel). Houd bij de kostprijsberekening ook rekening met de reclame die je wil voeren, keukenof tafelgerief dat je eventueel moet kopen of huren, infomateriaal dat je koopt,... Leg je menu vast Stel je menu samen: welke wereldproducten zet je op de tafels, welke andere producten heb je nodig? Misschien vind je ook enthousiastelingen die willen kokkerellen: kleine quinuabroodjes, notencakes,... Inspiratie vind je in Eet je slim, een map met gerechten en suggesties voor plaatselijke wereldwinkels die een ontbijt, een receptie of een brunch organiseren. Misschien heeft de plaatselijke wereldwinkel een map met recepten van eigen kookkunsten ter beschikking. Of ga je liever even snuffelen in de kookboeken die de plaatselijke wereldwinkel verkoopt? Let op voor verkwisting: zet geen pot honing of choco op elke tafel, maar gebruik potjes die je tijdens het ontbijt zelf bijvult. Bestel bij de plaatselijke wereldwinkel Geef je bestelling door aan de plaatselijke wereldwinkel. Voor een (h)eerlijk ontbijt zijn er speciale regelingen mogelijk. Niet-gebruikte goederen worden normaal gezien teruggenomen. Bespreek deze praktische aspecten duidelijk met de plaatselijke wereldwinkel. Informatie bij de maaltijd Wereldwinkel op school is geen traiteurservice, maar wil leerlingen en leerkrachten (en eventueel ouders) warm maken voor het idee van eerlijke handel, de cacaoproducenten in Ghana, de fruitsapboeren in Brazilië, quinua in de Andes, de prijs van koffie op de wereldmarkt,... Zorg dus voor de nodige informatie. 21

22 Enkele tips: hang affiches van je Wereldwinkel op school en affiches van Oxfam- Wereldwinkels in het lokaal voorzie een stand met producten en documentatie voorzie een korte speech over je Wereldwinkel op school leg foldertjes op elke tafel ga even babbelen met de mensen aan tafel plaats een video bij de ingang speel een quiz (drie vragen die ze tijdens het ontbijt kunnen oplossen) En denk je ook aan fijne wereldmuziek op de achtergrond? 22 Jongeren in de wereldwinkel Ook buiten de school(uren) kan je actief in de wereldwinkel meewerken. Spring eens binnen in de plaatselijke wereldwinkel. De vrijwilligers daar vertellen je graag hoe en wanneer je kan meewerken: de winkel openhouden, actie voeren, samen met andere jongeren je tanden in een Noord-Zuidthema zetten, een etalage maken,... Er is zeker iets bij dat jij wil doen! Af en toe worden er activiteiten met jongeren uit andere wereldwinkels georganiseerd. Contacteer onze jongerenwerker:

23 Wereldwinkel op school je doet het niet alleen! Natuurlijk niet: de plaatselijke wereldwinkel helpt je bij van alles en nog wat. En alsof dat niet volstaat, zijn er ook nog onze webstek een nieuwsbrief en een contactpersoon van vlees en Maandelijkse nieuwsbrief Bij het begin van elke maand sturen we via een nieuwsbrief naar alle Wereldwinkels op school. Daar lees je nieuws over nieuwe producten, actuele berichten over onze jongerenacties en -campagnes en andere zaken die goed om weten voor je Wereldwinkel op school zijn. 23 Coördinator scholenwerking Met alle vragen over en tips voor Wereldwinkel op school kan je terecht bij de coördinator scholenwerking van Oxfam-Wereldwinkels: scholen@oww.be of 09/

24 SHAKE YOUR SCHOOL & SHOP THE WORLD! gedrukt op 100% kringlooppapier oww-ed verantw. uitgever: Johan Elsen, Ververijstraat 17, B-9000 Gent. art.nr.: >

Watwaaromwiehoe. voorstelling. Handel, uit respect. oww.be

Watwaaromwiehoe. voorstelling. Handel, uit respect. oww.be Watwaaromwiehoe voorstelling > Handel, uit respect. oww.be 200 winkels van eerlijke handel Heb JIJ er s morgens al eens bij stilgestaan wie er achter die lekkere kop koffie zit? Of waar je vers gestreken

Nadere informatie

Educatief aanbod van Oxfam-Wereldwinkels Secundair onderwijs. > Handel, uit respect. oxfamwereldwinkels.be/scholen

Educatief aanbod van Oxfam-Wereldwinkels Secundair onderwijs. > Handel, uit respect. oxfamwereldwinkels.be/scholen Educatief aanbod van Oxfam-Wereldwinkels Secundair onderwijs > Handel, uit respect. oxfamwereldwinkels.be/scholen Laat je leerlingen kennismaken met het thema eerlijke handel Oxfam-Wereldwinkels n de voornaamste

Nadere informatie

Info & educatie. Handel, uit respect. CATALOOG

Info & educatie. Handel, uit respect. CATALOOG Info & educatie 2007 > Handel, uit respect. CATALOOG Inhoud > Wat is Oxfam-Wereldwinkels? 3 Thee 4 Koffie 4 Cacao 4 Suiker 5 Rijst 5 Bananen 5 Wijn 5 Honing 6 Fruitsap 6 Fairtradepolitiek 6 Palestina 7

Nadere informatie

a c t i e b r o c h u r e

a c t i e b r o c h u r e a c t i e b r o c h u r e oxfam-wereldwinkels op school oww.be inhoud n Voorwoord n De Wereldwinkel op school en ik n Telefoongids van mijn Wereldwinkel op school n Woordenlijst - Waar komt de naam Oxfam

Nadere informatie

Watwaaromwiehoe. Handel, uit respect. VOORSTELLINGSFOLDER

Watwaaromwiehoe. Handel, uit respect. VOORSTELLINGSFOLDER Watwaaromwiehoe > Handel, uit respect. VOORSTELLINGSFOLDER Heb JIJ er s morgens al eens bij stilgestaan wie er achter die lekkere kop koffie zit? Of waar je vers gestreken katoenen T-shirt eigenlijk vandaan

Nadere informatie

2006-2007. Handel, uit respect. CATALOOG

2006-2007. Handel, uit respect. CATALOOG Info & educatie 2006-2007 > Handel, uit respect. CATALOOG Inhoud Wat is Oxfam-Wereldwinkels? 3 Thee 4 Koffie 4 Suiker 4 Cacao 5 Rijst 5 Bananen 6 Honing 6 Fruitsap 6 Wijn 7 Palestina 8 Fairtradepolitiek

Nadere informatie

EERLIJKE HANDEL OF FAIR TRADE? WAT?

EERLIJKE HANDEL OF FAIR TRADE? WAT? EERLIJKE HANDEL OF FAIR TRADE? We staan niet stil bij wat er elke dag op ons bord ligt. En toch dragen vele ingrediënten een heel verhaal met zich mee. Sommige producten hebben de halve wereld afgereisd.

Nadere informatie

Watwaaromwiehoe. voorstelling. Handel, uit respect. oww.be

Watwaaromwiehoe. voorstelling. Handel, uit respect. oww.be Watwaaromwiehoe voorstelling > Handel, uit respect. oww.be Heb jij er s morgens al eens bij stilgestaan wie er achter die lekkere kop koffie zit? Of waar je vers gestreken katoenen T-shirt eigenlijk vandaan

Nadere informatie

Draaiboek voor het uitwerken van activiteiten 1

Draaiboek voor het uitwerken van activiteiten 1 Draaiboek voor het uitwerken van activiteiten 1 Je hebt als groep ouders een idee van wat je rond cultuur, ouderbetrokkenheid en taalstimulering zou willen doen op de school van je kind(eren)? Dit doe

Nadere informatie

De receptie. De aankoopafdeling. De verkoopafdeling

De receptie. De aankoopafdeling. De verkoopafdeling De receptie Op de receptie komt al de correspondentie van ons bedrijf binnen, deze briefwisseling verdelen zij onder de verschillende afdelingen. Zij staan ook in voor het versturen van alle nodige documenten.

Nadere informatie

FAIRTRADE. Een beter leven. Wat is Fairtrade

FAIRTRADE. Een beter leven. Wat is Fairtrade Wat is Fairtrade EERLIJKE HANDEL STAAT VOOROP KEURMERK INTERNATIONALE SAMENWERKING HANDEL GEMEENTE DUURZAAMHEID Een beter leven Veel boeren en arbeiders in arme landen (ook wel ontwikkelingslanden ) hebben

Nadere informatie

Werkboek Het is mijn leven

Werkboek Het is mijn leven Werkboek Het is mijn leven Het is mijn leven Een werkboek voor jongeren die zelf willen kiezen in hun leven. Vul dit werkboek in met mensen die je vertrouwt, bespreek het met mensen die om je geven. Er

Nadere informatie

Hoe organiseer ik een actie voor de Mucovereniging?

Hoe organiseer ik een actie voor de Mucovereniging? Hoe organiseer ik een actie voor de Mucovereniging? Heeft u altijd al eens iets willen doen voor de Mucovereniging, maar u weet niet goed wat? Dan helpen wij u daar graag mee verder! In deze informatiegids

Nadere informatie

Chocomelk. van eerlijke handel, biologische landbouw en lokale boeren! www.oww.be. Handel, uit respect.

Chocomelk. van eerlijke handel, biologische landbouw en lokale boeren! www.oww.be. Handel, uit respect. Chocomelk van eerlijke handel, biologische landbouw en lokale boeren! > Handel, uit respect. We slaan de brug tussen boeren uit Noord & Zuid! www.oww.be > Kiezen Kiezen voor nóg meer duurzaamheid Oxfam

Nadere informatie

Sugar Addiction Test

Sugar Addiction Test Sugar Addiction Test Hoe is het gesteld met jouw suikerverslaving? Ontdek het met deze test. SUGARCHALLENGE Is een initiatief van Food & Lifestylecoach Carola van Bemmelen Doe de Sugar Addiction test Ben

Nadere informatie

Draaiboek voor een gastles

Draaiboek voor een gastles Draaiboek voor een gastles Dit draaiboek geeft jou als voorlichter van UNICEF Nederland een handvat om gastlessen te geven op scholen. Kinderen, klassen, groepen en scholen - elke gastles is anders. Een

Nadere informatie

handel en administratie thema de afdeling boekhouding Kaderberoepsgerichte leerweg Gemengde leerweg

handel en administratie thema de afdeling boekhouding Kaderberoepsgerichte leerweg Gemengde leerweg handel en administratie thema de afdeling boekhouding Kaderberoepsgerichte leerweg Gemengde leerweg inhoud van katern thema de afdeling boekhouding Thema de afdeling Boekhouding Taak 1 De balans 5 Taak

Nadere informatie

DE GROTE ZUIDDAG CHECKLIST

DE GROTE ZUIDDAG CHECKLIST DE GROTE ZUIDDAG CHECKLIST Gebruik deze checklist om te beslissen welke kanalen je zal gebruiken op je school om zowel leerlingen als collega s te informeren en motiveren over Zuiddag. Deze checklist bestaat

Nadere informatie

GRATIS content TIPS & ideeën die jij zelf kan gebruiken voor je eigen (bedrijfs)website! #SchrijvenVoorBedrijven JasperVerelst.be

GRATIS content TIPS & ideeën die jij zelf kan gebruiken voor je eigen (bedrijfs)website! #SchrijvenVoorBedrijven JasperVerelst.be GRATIS content TIPS & ideeën die jij zelf kan gebruiken voor je eigen (bedrijfs)website! #SchrijvenVoorBedrijven JasperVerelst.be - Ik schreef al meer dan 100 commerciële bedrijfswebsites voor ondernemingen

Nadere informatie

Whitepaper. 20 manieren om jouw mailinglijst te laten aangroeien

Whitepaper. 20 manieren om jouw mailinglijst te laten aangroeien Whitepaper 20 manieren om jouw mailinglijst te laten aangroeien 20 manieren om jouw mailinglijst te laten aangroeien Om jouw e-mailmarketing de beste resultaten te laten opleveren, heb je genoeg interessante

Nadere informatie

ONS SCHOOLREGLEMENT VOOR DE LEERLINGEN

ONS SCHOOLREGLEMENT VOOR DE LEERLINGEN ONS SCHOOLREGLEMENT VOOR DE LEERLINGEN NAAM :.. 1. Algemeen Ik: - heb respect en begrip voor anderen; - heb eerbied voor de natuur; - durf mijn eigen mening te uiten; - heb orde en ben steeds beleefd;

Nadere informatie

handleiding op school Eerlijk ontbijt oxfamwereldwinkels.be

handleiding op school Eerlijk ontbijt oxfamwereldwinkels.be handleiding Eerlijk ontbijt op school oxfamwereldwinkels.be Bronnen n Oxfam-Wereldwinkels: www.oxfamwereldwinkels.be n Oxfam Fairtrade: www.oxfamfairtrade.be n Oxfam Solidariteit: www.oxfamsol.be/basta

Nadere informatie

Thema Op het werk. Demet TV. Lesbrief 8. De eerste werkdag

Thema Op het werk. Demet TV. Lesbrief 8. De eerste werkdag Thema Op het werk. Demet TV Lesbrief 8. De eerste werkdag Deze les gaat over de eerste werkdag. gaat voor het eerst werken bij een snoepfabriek. Hij komt binnen en maakt kennis met de chef. De chef vertelt

Nadere informatie

Kinderen Van Dewindt Starter!

Kinderen Van Dewindt Starter! Kinderen Van Dewindt Starter! Handleiding voor de leerkracht 1. Wat is het? Starter! is een vakoverschrijdend, educatief simulatiespel waarin de speler een kledingwinkel opstart en beheert. Met dit spel

Nadere informatie

BEWAAR DIT BOEKJE GOED ALLES OVER JE BOEKENPAKKET. VanDijk.nl ALLES VOOR JE STUDIE

BEWAAR DIT BOEKJE GOED ALLES OVER JE BOEKENPAKKET. VanDijk.nl ALLES VOOR JE STUDIE BEWAAR DIT BOEKJE GOED ALLES OVER JE BOEKENPAKKET VanDijk.nl ALLES VOOR JE STUDIE IN DEZE GIDS ALLES OVER BESTELLEN BIJ VANDIJK.NL BESTEL VOOR 20 JULI! BESTELLEN 4 LEVEREN 6 BETALEN 8 SERVICE 10 INLEVEREN

Nadere informatie

! LERAREN HANDBOEK!!! 1e Editie, 2014

! LERAREN HANDBOEK!!! 1e Editie, 2014 LERAREN HANDBOEK 1e Editie, 2014 1. Je eerste Workshop Om te beginnen In dit Leraren Handboek vind je een paar tips en tricks die je kunnen helpen bij het voorbereiden van je workshop. Als je nog nooit

Nadere informatie

Shakin the world! www.oww.be/jongeren. de jonge opkikker voor eerlijke bloedjes. Handel, uit respect.

Shakin the world! www.oww.be/jongeren. de jonge opkikker voor eerlijke bloedjes. Handel, uit respect. the wo Shakin the world! www.oww.be/jongeren de jonge opkikker voor eerlijke bloedjes > Handel, uit respect. Oxfam-Wereldwinkels: Wie wa woe?!? Oxfam-Wereldwinkels is de voornaamste organisatie van eerlijke

Nadere informatie

FOUT VRIENDJE? PAS OP! Hulp. Internet. Heb je vragen? Bel dan naar Meldpunt Jeugdprostitutie, tel.: 0900 044 33 22.

FOUT VRIENDJE? PAS OP! Hulp. Internet. Heb je vragen? Bel dan naar Meldpunt Jeugdprostitutie, tel.: 0900 044 33 22. PAS OP! Hulp Heb je vragen? Bel dan naar Meldpunt Jeugdprostitutie, tel.: 0900 044 33 22. Internet Wil je meer lezen? Kijk op www.jipdenhaag.nl/loverboys En test jezelf op www.loverboytest.nl Dit is een

Nadere informatie

Handleiding: Hoe een activiteit inschrijven?

Handleiding: Hoe een activiteit inschrijven? Coördinatie Erfgoeddag p/a FARO. Vlaams steunpunt voor cultureel erfgoed vzw T +32 (0)2 213 10 60 F +32 (0)2 213 10 99 E info@erfgoeddag.be W www.erfgoeddag.be Handleiding: Hoe een activiteit inschrijven?

Nadere informatie

JE ONTMOET ELKAAR BIJ COFFYN. Werk voor mensen met een (arbeids)handicap

JE ONTMOET ELKAAR BIJ COFFYN. Werk voor mensen met een (arbeids)handicap JE ONTMOET ELKAAR BIJ COFFYN Werk voor mensen met een (arbeids)handicap JE ONTMOET ELKAAR BIJ COFFYN Koffiehuis & branderij Coffyn is al jaren een geliefde plek in Nijmegen. Gasten komen bij Coffyn genieten

Nadere informatie

Voor jouw succes en je uniekheid door Margje van der Lei CanDo Coaching www.candocoaching.nl

Voor jouw succes en je uniekheid door Margje van der Lei CanDo Coaching www.candocoaching.nl Voor jouw succes en je uniekheid door Margje van der Lei CanDo Coaching www.candocoaching.nl Door specifieke intenties te zetten helpt het je op naar de weg waar je naar toe wilt. Wanneer de intentie niet

Nadere informatie

4 Zijn heerlijke producten ook eerlijke producten?

4 Zijn heerlijke producten ook eerlijke producten? 4 Zijn heerlijke producten ook eerlijke producten? Deze zomer was ik op familiebezoek in Honduras. Geheel onverwacht liep ik er twee oude bekenden tegen het lijf. Ze stonden pardoes voor mijn neus. Ik

Nadere informatie

Stagepaspoort. Voor de leerlingen van de 4e klas van het Trivium College. 2014 Trivium College locatie Trias

Stagepaspoort. Voor de leerlingen van de 4e klas van het Trivium College. 2014 Trivium College locatie Trias Stagepaspoort Voor de leerlingen van de 4e klas van het Trivium College. 2014 Trivium College locatie Trias 1 Neem deze punten zorgvuldig door 1. Gedraag je correct en beleefd. Steek geen handen in je

Nadere informatie

ONTBIJT OP SCHOOL. Voorbereiding van het ontbijt. Inhoud. Doelgroep. Vakgebied. Materialen. Doelen STERKE SCHAKELS

ONTBIJT OP SCHOOL. Voorbereiding van het ontbijt. Inhoud. Doelgroep. Vakgebied. Materialen. Doelen STERKE SCHAKELS ONTBIJT OP SCHOOL De jongeren organiseren zelf een ontbijt op school. Ze bepalen hoe het ontbijt er zal uitzien en staan ook in voor de praktische organisatie. Hiervoor moeten ze een heel aantal zaken

Nadere informatie

> NASLAG WERKWINKEL LEERLINGEN IN DE SCHOOLRAAD Studiedag Leerlingen en school: partners in crime? 24-04-3013

> NASLAG WERKWINKEL LEERLINGEN IN DE SCHOOLRAAD Studiedag Leerlingen en school: partners in crime? 24-04-3013 > NASLAG WERKWINKEL LEERLINGEN IN DE SCHOOLRAAD Studiedag Leerlingen en school: partners in crime? 24-04-3013 Leerlingen uit het secundair onderwijs mogen vertegenwoordigd zijn als partner op de schoolraad.

Nadere informatie

Ook getest op kinderen

Ook getest op kinderen Lesvoorbereiding Ook getest op kinderen Reclame graad 1 Print 1 keer het verhaal 'Het papieren kamertje'. Toon de logo's op het smartboard. Kies een recept uit het document kinderrecepten en zorg voor

Nadere informatie

Leren (kan je ) leren!

Leren (kan je ) leren! Leren (kan je ) leren! Leertips op maat van de middenschool Beste leerlingen en ouders, Het begrip leren leren klinkt jullie waarschijnlijk niet onbekend in de oren. We hopen dat er in de basisschool al

Nadere informatie

Factsheet. Ooit gedacht dat je met een potje pindakaas de wereld kunt veranderen? Of met een banaan? Het kan. Dankzij fairtrade.

Factsheet. Ooit gedacht dat je met een potje pindakaas de wereld kunt veranderen? Of met een banaan? Het kan. Dankzij fairtrade. Elke dag π± Factsheet Initiatief fairbezig.nl Fairbezig.nl is een initiatief van Fair Trade Original, de Landelijke Vereniging van Wereldwinkels en Stichting Max Havelaar met steun van de Nationale Postcode

Nadere informatie

Het houden van een spreekbeurt

Het houden van een spreekbeurt Het houden van een spreekbeurt In deze handleiding staan tips over hoe je een spreekbeurt kunt houden. Waar moet je op letten? Wat moet je wel doen? En wat moet je juist niet doen? We hopen dat je wat

Nadere informatie

Docentenhandleiding Kruidnotenactie 2015

Docentenhandleiding Kruidnotenactie 2015 Docentenhandleiding Kruidnotenactie 2015 DOEL De kruidnotenactie wordt al sinds begin jaren negentig door ZOA georganiseerd en is daarom bij veel mensen bekend. De opbrengst is bestemd voor het werk van

Nadere informatie

FEEDBACK GEVEN IN ZELFSTURENDE TEAMS. Yvette Paludanus

FEEDBACK GEVEN IN ZELFSTURENDE TEAMS. Yvette Paludanus FEEDBACK GEVEN IN ZELFSTURENDE TEAMS Yvette Paludanus 2 Dit boekje is tot stand gekomen dankzij de vragen en verhalen van medewerkers in de zorg. Wil je een exemplaar van dit boekje bestellen? Wil je begeleiding

Nadere informatie

10 DIRECT TOEPASBARE TIPS VOOR MEER KLANTEN

10 DIRECT TOEPASBARE TIPS VOOR MEER KLANTEN 10 DIRECT TOEPASBARE TIPS VOOR MEER KLANTEN Ervaar zelf hoe je met weinig moeite, meer klanten krijgt! Door Theo de Kleijn helpt zelfstandig ondernemers aan meer klanten Theo de Kleijn www.theodekleijn.nl

Nadere informatie

Weekschema maken. Je gaat praten over de dingen die jij in één week doet. Deze activiteiten ga je in een schema op de computer uitwerken.

Weekschema maken. Je gaat praten over de dingen die jij in één week doet. Deze activiteiten ga je in een schema op de computer uitwerken. Weekschema maken Je gaat praten over de dingen die jij in één week doet. Deze activiteiten ga je in een schema op de computer uitwerken. Leer en oefen: Neem samen me de docent/assistent het fotoboek de

Nadere informatie

10 DIRECT TOEPASBARE TIPS VOOR MEER KLANTEN

10 DIRECT TOEPASBARE TIPS VOOR MEER KLANTEN 10 DIRECT TOEPASBARE TIPS VOOR MEER KLANTEN Ervaar zelf hoe je met weinig moeite, meer klanten krijgt! Door Theo de Kleijn helpt zelfstandig ondernemers aan meer klanten Theo de Kleijn www.theodekleijn.nl

Nadere informatie

Geen kwaliteitsvol gezondheidsbeleid zonder leerlingenparticipatie!

Geen kwaliteitsvol gezondheidsbeleid zonder leerlingenparticipatie! > EEN PARTICIPATIEF GEZONDHEIDSBELEID Hoe leerlingen betrekken? Hoe als leerling aan de slag gaan? De Vlaamse Scholierenkoepel zet je op weg (Studiedag VLOR april 2012) Geen kwaliteitsvol gezondheidsbeleid

Nadere informatie

1.Inleiding: De Plug & Play Business Formule

1.Inleiding: De Plug & Play Business Formule Werkboek Inhoudsopgave: 1.Inleiding: De Plug & Play Business Formule 2. Het H.A.R.T. model 2.1. H.A.R.T. staat voor: 2.1.1. Mijn verhaal over oprechte communicatie 2.1.1: Hoofd Gebruik de rest van deze

Nadere informatie

Huiswerk Spreekbeurten Werkstukken

Huiswerk Spreekbeurten Werkstukken Huiswerk Spreekbeurten Werkstukken - 2 - Weer huiswerk? Nee, deze keer geen huiswerk, maar een boekje óver huiswerk! Wij (de meesters en juffrouws) horen jullie wel eens mopperen als je huiswerk opkrijgt.

Nadere informatie

Maaltijden. Broodmaaltijd. Meer weten?

Maaltijden. Broodmaaltijd. Meer weten? Maaltijden Maaltijden Wilt u genieten van een heerlijke verantwoorde maaltijd? Dat kan! In deze folder leest u meer informatie over het gebruiken en/of afnemen van maaltijden bij Driezorg. Broodmaaltijd

Nadere informatie

Lou en Lena: NEE tegen geweld!

Lou en Lena: NEE tegen geweld! Mijn prentenboek Prentenboek voor leerlingen 1 e en 2 e leerjaar Lou en Lena: NEE tegen geweld! Mijn naam:... Mijn klas:... Mondiale Vorming - Plan België Hallo, ik ben Lou. En dit is mijn zus Lena. We

Nadere informatie

Inhoudsopgave. Inleiding

Inhoudsopgave. Inleiding Handboek Inhoudsopgave Inleiding... 1 Thema... 2 1. Aan de slag... 3 2. Waar beginnen?... 4 2.1 WANNEER?... 4 2.2 AANMELDEN ALS ORGANISATOR... 5 2.3 SAMENSTELLEN VAN EEN TEAM... 5 2.4 WAARVOOR MOETEN WE

Nadere informatie

Workshop Handleiding. Verhalen schrijven. wat is jouw talent?

Workshop Handleiding. Verhalen schrijven. wat is jouw talent? Workshop Handleiding Verhalen schrijven wat is jouw talent? Inhoudsopgave Hoe gebruik je deze workshop? Hoe kun je deze workshop inzetten in je klas? Les 1: Even voorstellen stelt zich kort voor en vertelt

Nadere informatie

Handboek TMO. Tussen de middagopvang voor overblijfkrachten. SKSG Kinderopvang

Handboek TMO. Tussen de middagopvang voor overblijfkrachten. SKSG Kinderopvang Handboek TMO Tussen de middagopvang voor overblijfkrachten SKSG Kinderopvang Inhoudsopgave blz. Inleiding 3 1. Wat is TMO? 4 2. Verloop van een TMO uur 4 3. Je taken 4 4. Regels voor kinderen 5 5. Regels

Nadere informatie

Januari 2011 VERWENMOMENT

Januari 2011 VERWENMOMENT Januari 2011 VERWENMOMENT Galerijtip van de maand: VERWENMOMENT Januari is voor heel wat jeugdleiders examenmaand. De ideale gelegenheid om de Jeugd Rode Kruiskindjes eens iets voor de leiding te laten

Nadere informatie

Handleiding Kind in Beeld Kinderopvang

Handleiding Kind in Beeld Kinderopvang Handleiding Kind in Beeld Kinderopvang Waarom is kinderopvang goed voor mijn kindje. Foto Je bent zwanger. Het is goed om dan al na te denken over kinderopvang van je kindje.. Foto In de kinderopvang zorgt

Nadere informatie

KureghemNet is een project van MAKS vzw. Computerles Programmaboekje sep dec 2014

KureghemNet is een project van MAKS vzw. Computerles Programmaboekje sep dec 2014 @ KureghemNet is een project van MAKS vzw Computerles Programmaboekje sep dec 2014 2 Iedereen mee met de PC Heb je nog nooit een computer gebruikt en wil je de basis leren? Zoek je werk of wil je beter

Nadere informatie

!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!! Uitgave van Stichting Be Aware Januari 2015 WIL JE MINDER GAMEN?

!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!! Uitgave van Stichting Be Aware Januari 2015 WIL JE MINDER GAMEN? Uitgave van Stichting Be Aware Januari 2015 WIL JE MINDER GAMEN? Je vindt dat je teveel tijd doorbrengt met het spelen van games. Je beseft dat je hierdoor in de problemen kunt raken: je huiswerk lijdt

Nadere informatie

Plan Aanpak promotie en programmering Kulthus Wekerom

Plan Aanpak promotie en programmering Kulthus Wekerom Plan Aanpak promotie en programmering Kulthus Wekerom Geschreven door: Daan Boers Inleiding Om het Kulturhus Wekerom bekendheid te geven en om de mensen te informeren over de activiteiten in het Kulturhus,

Nadere informatie

Ben ik verplicht om naar school te gaan? Kan de school mij als straf naar huis sturen? Kunnen we op school een leerlingenraad opstarten?

Ben ik verplicht om naar school te gaan? Kan de school mij als straf naar huis sturen? Kunnen we op school een leerlingenraad opstarten? Ben ik verplicht om naar school te gaan? Kan de school mij als straf naar huis sturen? Kunnen we op school een leerlingenraad opstarten? Zit je met een vraag over school? Of wil je weten wat je rechten

Nadere informatie

TIPS. voor een succesvolle. beurs. Kom naar de beurs om iets te brengen en te halen.

TIPS. voor een succesvolle. beurs. Kom naar de beurs om iets te brengen en te halen. TIPS voor een succesvolle Kom naar de beurs om iets te brengen en te halen. Ondernemers doen graag mee aan een beurs omdat ze verwachten er nieuwe klanten te vinden. Ze komen er iets halen. Maar wees je

Nadere informatie

Tips voor een goed verkoopsgesprek

Tips voor een goed verkoopsgesprek Tips voor een goed verkoopsgesprek Begroet al je klanten Iedere klant die je winkel binnenkomt moet begroet worden. 100%. En dat betekent dat wanneer je in gesprek bent met die ene klant, toch even de

Nadere informatie

Het verkoop-adviesgesprek. Waar gaat deze kaart over? Wat wordt er van je verwacht? Verkopen

Het verkoop-adviesgesprek. Waar gaat deze kaart over? Wat wordt er van je verwacht? Verkopen Waar gaat deze kaart over? Deze kaart gaat over verkopen aan en adviseren van gasten in horecabedrijven. Oftewel: het verkoopadviesgeprek. Wat wordt er van je verwacht? Na het bestuderen van deze kaart

Nadere informatie

HANDLEIDING VOOR TREKKERSGROEPEN

HANDLEIDING VOOR TREKKERSGROEPEN HANDLEIDING VOOR TREKKERSGROEPEN 2 Euro of meer, zoveel denkt een Belg te moeten betalen voor 1 kilogram bananen in de supermarkt. De realiteit toont echter iets anders. Je hoeft niet veel moeite te doen

Nadere informatie

Vul energieovernamedocumenten in.

Vul energieovernamedocumenten in. U verhuist? Vul energieovernamedocumenten in. Waarop moet u letten en welke formulieren hebt u nodig als u verhuist? In deze folder ontdekt u alles wat u voor elektriciteit en/of aardgas moet regelen.

Nadere informatie

Voorstelling Onafhankelijk Leven vzw

Voorstelling Onafhankelijk Leven vzw Voorstelling Onafhankelijk Leven vzw Waarvoor staat Onafhankelijk Leven vzw? 1. Visie Onafhankelijk Leven vzw gaat met volle kracht voor een samenleving waar alle personen met beperking controle hebben

Nadere informatie

Taak 1 en 2 opdracht 3 De Balans deel 1

Taak 1 en 2 opdracht 3 De Balans deel 1 Taak 1 en 2 opdracht 3 De Balans deel 1 Naam leerling Klas Datum 1 Het is 1juli 2013. Je hebt nog niet eerder een balans gemaakt, daarom ga je dit samen met Almir doen. Eerst vul je alle rekeningen in

Nadere informatie

VERSCHILLENDE TARIEVEN VOOR MEER WINST

VERSCHILLENDE TARIEVEN VOOR MEER WINST VERSCHILLENDE TARIEVEN VOOR MEER WINST - LEERLING SuccesformulesVoorkant_Opmaak 1 06-10-14 10:08 Pagina 1 VERSCHILLENDE TARIEVEN VOOR MEER WINST 1 anigap 80:01 41-01-60 1 kaampo_tnakroovselumrofseccus

Nadere informatie

Vlaams Streekproduct Lastenboek

Vlaams Streekproduct Lastenboek 1 Vlaams Streekproduct Lastenboek Document uitsluitend voor intern gebruik Naam Streekproduct:. Producent (firmanaam en adres):... Provincie: Streek:.... Lokale begeleider:.. Ingediend op:. Streekdossiernummer:

Nadere informatie

Fairsterk je kerk! Inleiding. Handleiding en achtergronden campagne De Fairste Kerk van Vlaanderen Versie 2013-2014

Fairsterk je kerk! Inleiding. Handleiding en achtergronden campagne De Fairste Kerk van Vlaanderen Versie 2013-2014 Fairsterk je kerk! Handleiding en achtergronden campagne De Fairste Kerk van Vlaanderen Versie 2013-2014 Inleiding In België, Nederland en Groot-Brittannië is het al een groot succes: FairTradeGemeenten.

Nadere informatie

DATA VOLGENDE AKTIVITEITEN NOVEMBER/DECEMBER 2015: zondag 15 november: Gewestelijke sportnamiddag, Palaestra.

DATA VOLGENDE AKTIVITEITEN NOVEMBER/DECEMBER 2015: zondag 15 november: Gewestelijke sportnamiddag, Palaestra. LEDENBRIEF afdeling Petegem 7/2015 november/december 2015 Beste leden, Dit is de laatste ledenbrief voor 2015. Naast aankondigingen voor de laatste aktiviteiten van dit jaar, kunnen we u ook reeds een

Nadere informatie

FORMULES RECEPTIES, FEESTEN EN EVENTS

FORMULES RECEPTIES, FEESTEN EN EVENTS FORMULES RECEPTIES, FEESTEN EN EVENTS Ben je op zoek naar een geschikte locatie voor een babyborrel, een familiefeest of groepsevent voor jouw vereniging? Kids Adventure biedt naast speelplezier voor de

Nadere informatie

Les 4. Eten en drinken, boodschappen doen

Les 4. Eten en drinken, boodschappen doen www.edusom.nl Opstartlessen Les 4. Eten en drinken, boodschappen doen Wat leert u in deze les? Wat u kunt zeggen als u iets lekker vindt of ergens van houdt. Praten over eten en drinken. Praten over boodschappen

Nadere informatie

Handleiding les 1: Een verhaal schrijven over jouw dag in 2034 voor een toekomsttentoonstelling

Handleiding les 1: Een verhaal schrijven over jouw dag in 2034 voor een toekomsttentoonstelling Handleiding les 1: Een verhaal schrijven over jouw dag in 2034 voor een toekomsttentoonstelling Deze schrijfles sluit aan bij het Nieuwsbegriponderwerp van deze week: Vuurwerk bij Oud en Nieuw. De schrijftaak

Nadere informatie

LEDENBRIEF afdeling Petegem 6/2015

LEDENBRIEF afdeling Petegem 6/2015 LEDENBRIEF afdeling Petegem 6/2015 oktober 2015 Beste leden, op zaterdag 10 oktober vertrekken vanuit ons gewest 4 bussen naar Toverland, waarvan 32 personen uit onze afdeling. Hoeveel leden rechtstreeks

Nadere informatie

Samenaankoop voor beginners

Samenaankoop voor beginners 4. Zelfde groot voordeel vanaf 500 liter Samenaankoop voor beginners Begin april 2008 betaalden we voor 1 liter stookolie 0,8238 euro! Een historisch record. Wie kan dat nog betalen? Tientallen kwb-afdelingen

Nadere informatie

Week 2 Geld Verdien Machine. Ik heb een markt en nu??

Week 2 Geld Verdien Machine. Ik heb een markt en nu?? Week 2 Geld Verdien Machine Ik heb een markt en nu?? Je hebt een markt, nu een product Er zijn twee mogelijkheden Of je gaat het product zelf maken Of je laat je product maken Zelf het product maken Het

Nadere informatie

Nieuws. Flits 2 oktober 2013 Jaargang 05 NieuwsFlits 3

Nieuws. Flits 2 oktober 2013 Jaargang 05 NieuwsFlits 3 2 oktober 2013 Jaargang 05 Nieuws 3 Infobrief Bij deze Nieuws treft u een infobrief van de groep(en) van w kind(eren) aan. In deze infobrief staan de belangrijkste zaken die het komende schooljaar spelen

Nadere informatie

Stappenplan crowdfunding

Stappenplan crowdfunding Stappenplan crowdfunding Voordat je het crowdfundingsproject online zet, is het handig om over bepaalde aspecten na te denken. Denk bijvoorbeeld aan de presentatie van het project, het doelbedrag en de

Nadere informatie

Business Ondernemingsplan opstellen en uitvoeren. Inleiding

Business Ondernemingsplan opstellen en uitvoeren. Inleiding Inleiding Nederland heeft meer ondernemers nodig, zeker nu met de economische crises. Jongeren worden in Nederland vooral opgeleid om te werken voor een baas, maar in werkelijkheid wordt 1 op de 8 jongeren

Nadere informatie

PRODUCT > PROTOTYPE. In 3 stappen van idee naar markt PRODUCT > PROTOTYPE > PRODUCEREN PRODUCT > PROTOTYPE > PRO

PRODUCT > PROTOTYPE. In 3 stappen van idee naar markt PRODUCT > PROTOTYPE > PRODUCEREN PRODUCT > PROTOTYPE > PRO PRODUCT > PROTOTYPE > PRO PRODUCT > PROTOTYPE > PRODUCERE PRODUCT > PROTOTYP PRODUCT > PROTOTYPE > PRODUCEREN PRODUCT > PROTOTYPE > PROD PRODUCT > PROTOTYPE > PRO PRODUCT > PROTOTYPE > PRODUCEREN { In

Nadere informatie

Glenn Vanthournout 2 glenn@veel-voudig.be

Glenn Vanthournout 2 glenn@veel-voudig.be VV-Facturen Inhoudsopgave 1. Introductie... 3 1.1 Twee luiken... 3 1.2 Voordelen... 3 2. Registreren... 4 3. Uw gegevens ingeven... 5 4. Klanten... 6 5. Leveranciers... 7 6. Inkomsten... 8 6.1 Offertes...

Nadere informatie

Handleiding Voedselteamleden

Handleiding Voedselteamleden Wijzigingen in de handleiding tov vorige versie 19/04/2007 Wijzigingen persoonlijke gegevens aan de bestelverantwoordelijke vragen, producten zuivel kunnen met decimalen besteld worden. 15/06/2007 Uitbreiding

Nadere informatie

brugge.be/noordzuiddienst FAIR TRADE fair trade in de klas

brugge.be/noordzuiddienst FAIR TRADE fair trade in de klas brugge.be/noordzuiddienst FAIR TRADE fair trade in de klas aanbod 2015-2016 I FAIR TRADE: VAN BOER TOT BORD Waar koop je fairtradeproducten? In alle supermarkten, Oxfam Wereldwinkels en natuurvoedingszaken

Nadere informatie

Wij samen. méér dan gewoon! Kleuterschool

Wij samen. méér dan gewoon! Kleuterschool Wij samen méér dan gewoon! Kleuterschool In dit boekje staan enkele afspraken zodat Wij samen méér dan gewoon zijn! Als we in een groep prettig willen samenleven, is het nodig dat we enkele Ze staan in

Nadere informatie

Help! Ik organiseer...

Help! Ik organiseer... Organisatiegids - Subsidiewijzer versie 2015 Help! Ik organiseer... Gemeente Elsene Diensten en schepen Nederlandstalige Aangelegenheden en Wijkleven Schepen Maite Morren Vooraf Onder de noemer RE:SACE

Nadere informatie

Betaal niet teveel... ziet u afspraken tussen bedrijven bij aanbestedingen? Meld ze bij ACM. Kansen & keuzes. voor bedrijven en consumenten

Betaal niet teveel... ziet u afspraken tussen bedrijven bij aanbestedingen? Meld ze bij ACM. Kansen & keuzes. voor bedrijven en consumenten Betaal niet teveel... ziet u afspraken tussen bedrijven bij aanbestedingen? Meld ze bij ACM Kansen & keuzes voor bedrijven en consumenten Waarom krijgt u deze folder? U bent inkoper van een bedrijf of

Nadere informatie

Handleiding. Aan de slag! Ga naar ga naar

Handleiding. Aan de slag! Ga naar ga   naar Handleiding Ga naar ga www.vanhoeckel-aantafel.nl naar www.testaantafel.nl Handleiding Aan Tafel Selecteer je leverdag Voordat je begint met bestellen, kies je een leverdag. De leverdagen zijn aangegeven

Nadere informatie

KENNISMAKEN MET DE KLAS

KENNISMAKEN MET DE KLAS De foto's in deze handleiding komen uit verschillende landen in het Zuiden. In het kader van het project 'Correspondenten in het Zuiden' zal je in deze stap foto's aanreiken uit hetzelfde land (het land

Nadere informatie

Bewindvoering: hoe werkt het?

Bewindvoering: hoe werkt het? Bewindvoering: hoe werkt het? Samen je centen de baas JE HEBT EEN BEWINDVOERDER. EN NU? Een tijdje terug heb je ervoor gekozen om je geld samen met Mijn Geld en Zo te regelen. De rechter vindt dit goed.

Nadere informatie

Zorg dat je een onderwerp kiest, waarvan je echt meer wilt weten. Dat is interessanter, leuker en makkelijker om mee bezig te zijn.

Zorg dat je een onderwerp kiest, waarvan je echt meer wilt weten. Dat is interessanter, leuker en makkelijker om mee bezig te zijn. Werkstukwijzer Deze werkstukwijzer helpt je om een werkstuk in elkaar te zetten. Je vult eerst een formulier in. Op dit formulier komt te staan waar je werkstuk over gaat en hoe je het aanpakt. Met behulp

Nadere informatie

FAIR TRADE IN EEN NOTENDOP

FAIR TRADE IN EEN NOTENDOP FAIR TRADE IN EEN NOTENDOP BTC / Dieter Telemans WAT IS FAIR TRADE? Fair trade (eerlijke handel) is een handelssysteem dat benadeelde producenten, voornamelijk uit het Zuiden, de kans geeft op duurzame

Nadere informatie

Opdrachtkaart zoekopdracht fruit in reclamefolders

Opdrachtkaart zoekopdracht fruit in reclamefolders Opdrachtkaart zoekopdracht fruit in reclamefolders 1. Elke dag worden we overspoeld door reclame voor allerlei verschillende producten. Weten jullie waar al die producten vandaan komen? 2. Vul in de tabel

Nadere informatie

Thema Op het werk. Lesbrief 14. Opdrachten

Thema Op het werk. Lesbrief 14. Opdrachten Thema Op het werk. Lesbrief 14. Opdrachten Kofi is op het werk. De chef geeft opdrachten: zij zegt wat Kofi moet doen. De eerste opdracht is de rommel opruimen. Kofi moet de vloer vegen. Het is weer netjes

Nadere informatie

15 GRATIS tips. om een geschikte domeinnnaam voor je website te kiezen

15 GRATIS tips. om een geschikte domeinnnaam voor je website te kiezen 15 GRATIS tips om een geschikte domeinnnaam voor je website te kiezen Om een website te maken heb je in ieder geval een domeinnaam nodig. Je domeinnaam is het internetadres van je website, de URL (Uniform

Nadere informatie

INHOUD WELKOM WAT ZIT ER IN JOUW HELLOFRESH BOX? BEZORGING AAN HUIS OVER ONZE VERPAKKINGEN ONZE EXTRA BOXEN JOUW LIDMAATSCHAP BEHEREN

INHOUD WELKOM WAT ZIT ER IN JOUW HELLOFRESH BOX? BEZORGING AAN HUIS OVER ONZE VERPAKKINGEN ONZE EXTRA BOXEN JOUW LIDMAATSCHAP BEHEREN h! s e r F o l l e H j i b Welkom INHOUD 3 4 6 7 8 10 11 12 WELKOM WAT ZIT ER IN JOUW HELLOFRESH BOX? BEZORGING AAN HUIS OVER ONZE VERPAKKINGEN ONZE EXTRA BOXEN JOUW LIDMAATSCHAP BEHEREN HELLOFRESH TEGEN

Nadere informatie

Workshop C Waarom is stemmen belangrijk en hoe maak ik mijn keuze?

Workshop C Waarom is stemmen belangrijk en hoe maak ik mijn keuze? Workshop C Waarom is stemmen belangrijk en hoe maak ik mijn keuze? Workshop C Waarom is stemmen belangrijk en hoe maak ik mijn keuze? Korte omschrijving workshop In deze workshop ontdekken de deelnemers

Nadere informatie

Reality Reeks - Verwerkingsopdrachten. Hey Russel! Een bijzondere vriendschap

Reality Reeks - Verwerkingsopdrachten. Hey Russel! Een bijzondere vriendschap Reality Reeks - Verwerkingsopdrachten Hey Russel! Een bijzondere vriendschap Lees blz. 5 tot en met 8. Jim vindt Rudsel een rare naam. Jim zegt dit ook tegen Rudsel. Vind jij het ook een rare naam? Is

Nadere informatie

Fairsterk je school!

Fairsterk je school! Fairsterk je school! Handleiding en achtergronden campagne Fairtrade School Versie april 2009 Fairtrade Scholen Inleiding In België en Groot-Brittannië is het al een groot succes: Fairtrade Gemeenten.

Nadere informatie

Uitgebreide versie. Mijn geld in vertrouwde handen. Stichting Beheer Bewonersgelden Pluryn

Uitgebreide versie. Mijn geld in vertrouwde handen. Stichting Beheer Bewonersgelden Pluryn Uitgebreide versie Mijn geld in vertrouwde handen Stichting Beheer Bewonersgelden Pluryn Mijn geld in vertrouwde handen Iedereen heeft geld nodig om te leven. Om zelf kleren en eten te kopen, maar ook

Nadere informatie

Natuurpunt Antwerpen Stad - Nieuwsbrief 2 - Cursus Natuurgids, Gemeenteraadsverkiezingen, activiteiten 1 bericht

Natuurpunt Antwerpen Stad - Nieuwsbrief 2 - Cursus Natuurgids, Gemeenteraadsverkiezingen, activiteiten 1 bericht Guy Voets Natuurpunt Antwerpen Stad - Nieuwsbrief 2 - Cursus Natuurgids, Gemeenteraadsverkiezingen, activiteiten 1 bericht Natuurpunt Antwerpen Stad

Nadere informatie