Eindrapportage Asbest signaleringsonderzoek Provincie Noord-Holland

Transcriptie

1 Postadres Syncera Rijnsburgstraat AT AMSTERDAM t f Postadres ReGister Lucasbolwerk EG UTRECHT t f Eindrapportage Asbest signaleringsonderzoek Provincie Noord-Holland Versie 1.2 In opdracht van Opgesteld door Projectnummer Provincie Noord-Holland Syncera B.V. en ReGister B.V. Documentnaam Eindrapportage Asbest signaleringsonderzoek Noord-Holland Datum 9 april 2008 Syncera Milieu is een handelsnaam van Syncera B.V. KvK Haaglanden ING Bank Delft Syncera B.V. is ISO9001:2000 en VCA** gecertificeerd.

2 Erratum bij Eindrapport Asbest signaleringsonderzoek Noord-Holland versie 1.2 Paragraaf 4.1.1, pagina 17. In de tabel Asbestverwerkende bedrijven Asbest in Kaart ontbreekt ten onrechte de locatie C NEFABAS Heemstede (actief van 1940 tot 1952). In het databestand is de locatie wel opgenomen. Vanwege het ontbreken van coördinaten kon de locatie niet worden weergegeven op de Asbest signaleringskaart Bodem.

3 9 april 2008 Versie 1.2

4 Inhoudsopgave Samenvatting 3 1 Inleiding Onderzoeksvraag Toelichting op de onderzoeksopzet Leeswijzer 9 2 Geraadpleegde digitaal beschikbare gegevens Verkregen gegevens Opslag gegevens 12 3 Niveau 1: Inventarisatie Inhoud en onderdelen De kansenindeling 15 4 Resultaten inventarisatie Asbest signaleringskaart Bodem Asbest signaleringskaart Bebouwing Eerder uitgevoerd (historisch) asbestonderzoek Asbest signaleringskaarten niveau Conclusies en aanbevelingen Conclusies Asbest signaleringskaart Bodem Conclusies Asbest signaleringskaart Bebouwing Aanbevelingen Algemeen Aanbevelingen Asbest signaleringskaart Bodem Aanbevelingen Asbest signaleringskaart Bebouwing 36 6 Leidraad en aanbevelingen voor de gebruikers Gebruikers en toepassing van de asbest signaleringskaart Gegevens Indeling naar kans Asbest signaleringskaarten Bodem en Bebouwing Asbest en gezondheid Openbaar maken van de onderzoeksresultaten Disclaimer 41 9 april 2008 Versie 1.2

5 9 april 2008 Versie 1.2

6 Samenvatting In opdracht van de provincie Noord-Holland is door ReGister Historisch Onderzoeksbureau een asbest signaleringsonderzoek uitgevoerd, waarbij een inventarisatie is gemaakt van locaties en gebieden waar mogelijk asbest voorkomt. De resultaten zijn zichtbaar gemaakt op een asbest signaleringskaart. Voor de inventarisatie zijn ondermeer gegevens gebruikt uit het bodeminformatiesysteem van de provincie Noord-Holland (Globis), het Historisch Bodembestand van de provincie en de WOZ gegevens van de verschillende gemeenten. Deze gegevens zijn op basis van vrijwilligheid door de gemeenten aangeleverd. Het asbest signaleringsonderzoek is uitgevoerd volgens een landelijk geldende werkwijze, de zogeheten methodiek Asbest in Kaart. Deze methodiek gaat uit van een drietal niveaus waarop gegevens worden verzameld en in kaart gebracht: - Niveau 1: een eerste signaleringskaart waarin de kans op asbest op een locatie of gebied wordt weergegeven op basis van beschikbare digitale gegevens en een aantal vastomlijnde criteria. - Niveau 2: met locaties waarvoor op basis van historisch onderzoek is vastgesteld of asbest daadwerkelijk op de locatie of in woningcomplexen, gebouwen, bedrijven is verwerkt, gestort of toegepast. - Niveau 3: met locaties waar op basis van verkennend (bodem)onderzoek Asbest of een Nader (bodem)onderzoek Asbest (conform NEN5707 of NTA 5727) is bepaald of inderdaad asbest in de bodem aanwezig is en, zo ja, of het voorkomen van asbest risico's inhoudt voor de volksgezondheid en milieu. Onderhavig project behelst de uitvoering van niveau 1. Dit betekent dat op basis van al beschikbare digitale gegevens een eerste signaleringskaart is opgesteld. Het onderzoek heeft dus een algemeen inventariserend karakter en omvat de volgende onderdelen: - Het op de kaart zetten van de locaties waar in het verleden bedrijven waren gevestigd die mogelijk met asbest hebben gewerkt; - Het op de kaart zetten van locaties waar in het verleden mogelijk asbesthoudend afval is gestort of toegepast in werken; - Het op kaart zetten van de bouwgeschiedenis van de gemeenten en deze bouwgeschiedenis omzetten in de kans op asbest in bebouwing en gebieden; - Het op de kaart zetten van specifieke gebouwen als boerderijen, bepaalde bedrijven en openbare gebouwen waarvoor de kans op asbest vanwege de bijzondere gebruiksfuncties een aandachtspunt is. Als aanvulling op niveau 1 zijn daarnaast ook die locaties uit het bodeminformatiesysteem van de provincie Noord-Holland geselecteerd, waarbij op grond van bodemonderzoek sprake is van de (verdenking van) aanwezigheid van asbest. Op de asbest signaleringskaart wordt naast niveau 1 dus ook informatie van niveau 3 weergegeven. Voor het merendeel van de locaties is echter uitsluitend informatie van niveau 1 voorhanden en weergegeven. 9 april 2008 Versie 1.2 3

7 De inventarisatie is opgedeeld in een tweetal onderdelen: - De Asbest signaleringskaart Bodem. Hierop zijn de locaties weergegeven waarop mogelijk bodemverontreiniging met asbest is ontstaan als direct gevolg van de activiteiten, die in het verleden op een locatie zijn uitgevoerd. Er is daarbij onderscheid gemaakt tussen locaties die verdacht zijn op basis van (historische) activiteiten, en locaties waarop al onderzoek is uitgevoerd, waarbij de aanwezigheid van asbest is aangetoond; - De Asbest signaleringskaart Bebouwing. Hierop zijn de locaties weergegeven waar mogelijk asbest in de bebouwing is toegepast. De toepassing van asbesthoudend bouwmateriaal kan indirect tot de verontreiniging van de bodem hebben geleid door bewerking van de materialen op de bouwplaats en/of sloop van gebouwen. Met behulp van de methodiek Asbest in Kaart is voor alle locaties vastgesteld hoe groot de kans is op de aanwezigheid van asbest. De locaties zijn vervolgens op de asbest signaleringskaart zichtbaar gemaakt. Voor locaties die als asbestverdachte locaties op de kaart zijn opgenomen geldt nadrukkelijk dat niet met zekerheid gezegd kan worden of er daadwerkelijk asbest op de locaties zal worden aangetroffen. Alleen door het eventueel uitvoeren van vervolgonderzoek naar deze locaties zal dit met enige zekerheid kunnen worden vastgesteld. Daarnaast moet aangetekend worden dat wanneer op een locatie daadwerkelijk asbest is of zal worden aangetroffen, het niet gezegd is dat er grote risico s voor de volksgezondheid bestaan. Ook hier zal vervolgonderzoek uitsluitsel kunnen geven. Dit vervolgonderzoek valt geheel buiten de opzet van het asbest signaleringsonderzoek zoals dit voor de provincie Noord-Holland is uitgevoerd. De asbest signaleringskaart fungeert kortom uitsluitend als een signaleringskaart voor mogelijke asbestverdachte locaties. De asbest signaleringskaart wordt dan ook vooral gezien als een hulpmiddel voor zowel gemeentelijke diensten, zoals de dienst Bouw- en woontoezicht, de afdelingen Milieu en/of Bodem en de brandweer, als voor provinciale diensten, zoals de afdeling Bodem. In geval van dynamiek, zoals bij gebiedsontwikkeling, kan door een bevoegd gezag in de resultaten van de inventarisatie aanleiding worden gezien om op één of meerdere locaties een nader onderzoek in te stellen. Daarnaast kan een bevoegd gezag naar eigen inzicht op basis van de asbest signaleringskaart tot nader onderzoek op individuele locaties overgaan. Hierbij kan gedacht worden aan een bestudering van de bronnen die aan de opname van deze locaties ten grondslag liggen, bestudering van aanvullende bronnen en het daadwerkelijk uitvoeren van een bodemonderzoek. De asbest signaleringskaart beoogt daarbij niet meer te zijn dan een inventarisatie van de asbestverdachte locaties binnen de provincie Noord-Holland op dit moment, op basis van gegevens die op dit moment voorhanden zijn. Resultaten Bodem: Er zijn 546 asbestverdachte locaties geïnventariseerd, waarvoor op grond van de ingeschatte kans op de aanwezigheid van asbest ( grote kans en zeer grote kans ) nader onderzoek zou kunnen worden geïnitieerd. Van deze locaties zijn 102 locaties reeds op de Spoedlijst van de provincie Noord-Holland opgenomen. Deze zullen in het kader daarvan verder worden opgepakt 1. De andere locaties behoren tot de werkvoorraad van de provincie, waarvoor in principe geldt dat deze 2030 moeten worden onderzocht. 1 ReGister, Analyse Werkvoorraad en identificatie potentiële Spoedlocaties provincie Noord- Holland (versie ) 9 april 2008 Versie 1.2 4

8 Daarnaast zijn 876 stortlocaties binnen de provincie Noord-Holland geïnventariseerd. Voor deze locaties geldt dat niet uitgesloten kan worden dat er asbesthoudend materiaal (zoals bijvoorbeeld sloop- en bouwafval) is gestort. Deze locaties zijn ingedeeld in de categorie matige kans op de aanwezigheid van asbest. Daarnaast geldt voor een tweetal stortlocaties dat uit eerder onderzoek is gebleken dat er door asbestverwerkende industrie waarschijnlijk bedrijfsafval is gestort. Deze twee locaties zijn als locaties met een Zeer grote kans op de aanwezigheid van asbest aangemerkt. De locaties zijn bij de gemeente waarin zij zich bevinden uit dit eerdere onderzoek reeds bekend. Op 421 locaties is bij een al uitgevoerd bodemonderzoek de aanwezigheid van asbest geconstateerd. Voor 17 locaties is al een saneringstraject opgestart of afgerond. Voor de overige 404 locaties zou met een eventueel vervolgonderzoek kunnen worden bepaald of het uitgevoerde bodemonderzoek voldoet aan de normen die voor asbestonderzoek zijn vastgelegd. Als dit niet het geval is, kan worden bekeken in hoeverre het onderzoek alsnog in overeenstemming met de norm kan worden gebracht. Daarna kan in geval van een asbestverontreiniging worden bepaald of sprake is van een overschrijding van de norm, waarna moet worden vastgesteld of er sprake is van humane risico s. Op onverharde en halfverharde wegen kan een verhardingslaag met puin zijn aangebracht, waarin mogelijk restanten van asbesthoudende producten zitten Halfverharde en onverharde wegdelen met een oppervlak van 976 hectare zijn daarom op de asbest signaleringskaart gezet. De kans dat er daadwerkelijk asbest aanwezig is, wordt als matig ingeschat. De problematiek rondom de zogenoemde asbestwegen, zoals deze voorkomen in Goor en Harderwijk, wordt in de provincie Noord-Holland niet verwacht. De wegen bij Goor en Harderwijk zijn niet zozeer verhard met (mogelijk) asbesthoudend puin, maar met in hoge mate asbesthoudend afval van asbestverwerkende fabrieken. Uit recent bodemonderzoek op met asbesthoudend puin verharde wegen in de provincie Groningen bleek dat in sommige wegen weliswaar asbest boven de norm aanwezig was, maar dat de gehalten asbest vele malen kleiner zijn dan rond Goor. De risico s op de blootstelling aan asbest op deze wegen worden dan ook als zeer klein beschouwd. Waarschijnlijk geldt hetzelfde voor de mogelijk met asbesthoudend puin verharde wegen in Noord-Holland. De verdachte asbestwegen vallen onder het Besluit Asbestwegen en onder het bevoegd gezag van de VROM-inspectie. Resultaten Bebouwing: Er zijn WOZ objecten op de Asbest signaleringskaart Bebouwing zichtbaar gemaakt, waarvoor de kans op de aanwezigheid van asbest in de bebouwing als groot wordt ingeschat. Het gaat hier om openbare gebouwen (zoals scholen, theaters en grote kantoorgebouwen) en om boerderijen. Daarnaast zijn locaties geïnventariseerd, waar de in het verleden ontplooide bedrijfsactiviteiten reden geven voor de verdenking van de aanwezigheid van asbesthoudende materialen in de bebouwing (bijvoorbeeld als isolatiemateriaal). Voor 486 locaties hiervan geldt dat de kans op de aanwezigheid van asbesthoudende materialen in de bebouwing als groot wordt ingeschat. Tenslotte is een indeling gemaakt van de afzonderlijke buurten van de gemeenten in Noord- Holland naar de kans op de aanwezigheid van asbest. Wanneer in een buurt veel gebouwen 9 april 2008 Versie 1.2 5

9 staan die in een periode zijn gebouwd waarin de toepassing van asbesthoudende materialen wijdverbreid was, is de buurt als geheel in de categorie grote kans op de aanwezigheid van asbest ingedeeld. In de provincie Noord-Holland zijn 85 (van de 1104) buurten in deze categorie ingedeeld. Deze indeling zegt voor alle duidelijkheid (en ten overvloede) niets over de daadwerkelijke aanwezigheid van asbest, maar alleen op de kans van de toepassing ervan. Alleen door het uitvoeren van een vervolgonderzoek kan worden uitgewezen of in de geïnventariseerde gebouwen en buurten daadwerkelijk veel asbesthoudende materialen zijn toegepast. De resultaten van het onderzoek zijn tot uitdrukking gebracht op twee overzichtskaarten, de Asbest signaleringskaart Bodem en de Asbest signaleringskaart Bebouwing, welke digitaal aan de provincie Noord-Holland zijn uitgeleverd. De achterliggende informatie is opgeslagen in een database, welke eveneens digitaal geleverd is. Aanbevelingen Het wordt aanbevolen de rapportage van het onderzoek, voorzien van een duidelijke toelichting, via de website van de provincie openbaar te maken en daarbij voor verdere informatie over de locaties naar de provinciale contactambtenaar te verwijzen. Via deze contactambtenaar kan dan gericht informatie over de locaties op de kaart worden verstrekt, waarbij ook de nuances die bij de kaart horen voor het voetlicht kunnen worden gebracht. Daarnaast moeten de resultaten van de asbest signaleringskaart en de bijbehorende overzichtskaarten en database bij de gemeenten worden geïntroduceerd, zodat de gemeenten bij de voorbereiding van onderhoud aan de wegen of activiteiten op de andere verdachte locaties, de informatie uit de kaart kunnen gebruiken. Disclaimer Het asbest signaleringsonderzoek betreft een inventarisatie en weergave van diverse openbare bronnen (zoals onder andere hinderwet dossiers en informatie uit het bodeminformatiesysteem Globis) welke aanwijzingen geven over de mogelijke aanwezigheid van asbest. De juistheid en volledigheid van dit onderzoek is daarmee afhankelijk van de juistheid en volledigheid van de geraadpleegde bronnen. Het onderzoek geeft een momentopname weer. De rapportage en de kaarten kunnen alleen in onderlinge samenhang correct worden geïnterpreteerd. 9 april 2008 Versie 1.2 6

10 1 Inleiding 1.1 Onderzoeksvraag Het provinciale project Samenwerking voor betere bodeminformatie bestaat uit drie afzonderlijke onderdelen die door Syncera en ReGister worden uitgevoerd: 1. Synchronisatie van data in het provinciale Globis en gemeentelijke BIS-systemen; 2. Opstellen van de asbest signaleringskaart; 3. Analyse van de werkvoorraad en identificatie van potentiële spoedlocaties. Syncera en ReGister hebben deze onderdelen naar expertise onderverdeeld. Syncera houdt zich bezig met de synchronisatie van data. ReGister heeft het opstellen van de asbest signaleringskaart en de analyse van de werkvoorraad en identificatie van spoedlocaties op zich genomen. In deze rapportage worden de opzet en resultaten van het asbest signaleringsonderzoek voor de provincie Noord-Holland beschreven. Uitgezonderd zijn hierbij de rechtstreekse gemeenten, te weten Amsterdam, Alkmaar, Haarlem en Zaanstad. Daarnaast is de ( niet rechtstreekse ) gemeente Wormerland uitgezonderd, omdat die zelf al een asbest signaleringskaart heeft laten opstellen. Doel van dit projectonderdeel is inzicht te krijgen in de kans op het voorkomen van asbest in bepaalde gebieden en locaties. 1.2 Toelichting op de onderzoeksopzet Methodiek Asbest in Kaart Het asbest signaleringsonderzoek is uitgevoerd volgens de methodiek zoals die is opgenomen in het rapport Asbest in Kaart, 2 dat in maart 2006 is gepubliceerd. Het betreft een landelijk geldende werkwijze voor het samenstellen van een asbest signaleringskaart. De methodiek Asbest in Kaart onderscheidt drie niveaus: - Niveau 1: een eerste signaleringskaart waarin de kans op asbest op een locatie of gebied wordt weergegeven op basis van beschikbare digitale gegevens en een aantal vastomlijnde criteria. - Niveau 2: met locaties waarvoor op basis van historisch onderzoek is vastgesteld of asbest daadwerkelijk op de locatie of in woningcomplexen, gebouwen, bedrijven is verwerkt, gestort of toegepast. - Niveau 3: met locaties waar op basis van verkennend (bodem)onderzoek Asbest of een Nader (bodem)onderzoek Asbest (conform NEN5707 of NTA 5727) is bepaald of inderdaad asbest in de bodem aanwezig is en, zo ja, of het voorkomen van asbest risico's inhoudt voor de volksgezondheid en milieu. 2 Harmsma, S. e.a. Asbest in Kaart. Historisch onderzoek asbestgebruik, methode asbestkansenkaart. ReGister, Maart april 2008 Versie 1.2 7

11 Onderhavig project behelst in eerste instantie de uitvoering van niveau 1. Dit betekent dat op basis van al beschikbare digitale gegevens een eerste signaleringskaart is opgesteld. Het onderzoek heeft dus een algemeen inventariserend karakter en omvat de volgende onderdelen: - Het op de kaart zetten van de locaties waar in het verleden bedrijven waren gevestigd die mogelijk met asbest hebben gewerkt; - Het op de kaart zetten van locaties waar in het verleden mogelijk asbesthoudend afval is gestort of toegepast in werken; - Het op kaart zetten van de bouwgeschiedenis van de gemeenten en deze bouwgeschiedenis omzetten in de kans op asbest in bebouwing en gebieden; - Het op de kaart zetten van specifieke gebouwen als boerderijen, bepaalde bedrijven en openbare gebouwen waarvoor de kans op asbest vanwege de bijzondere gebruiksfuncties een aandachtspunt is. Als aanvulling op niveau 1 zijn daarnaast ook die locaties uit het bodeminformatiesysteem van de provincie Noord-Holland geselecteerd, waarbij op grond van bodemonderzoek sprake is van de (verdenking van) aanwezigheid van asbest. Op de asbest signaleringskaart wordt naast niveau 1 dus ook informatie van niveau 3 weergegeven. Dit wil echter niet zeggen dat voor alle op de kaart opgenomen locaties een verdieping van de informatie tot niveau 3 is verkregen. Niet alle onderdelen die in de methode Asbest in Kaart tot niveau 1 van de asbest signaleringskaart worden gerekend, zijn in het asbest signaleringsonderzoek van de provincie Noord- Holland meegenomen. Er waren geen gegevens beschikbaar over de ligging van rioleringen, waterleiding- en gasbuizen en de materialen waarvan de buizen zijn gemaakt. Daarnaast is niet voor de gehele provincie Noord-Holland luchtfoto-onderzoek uitgevoerd, op basis waarvan dempingen en afgebroken bebouwing in beeld gebracht zijn (dit is alleen gebeurd voor de gemeente Enkhuizen). Deze onderdelen, die in de methode Asbest in Kaart tot niveau 1 gerekend worden komen (met uitzondering van de dempingen in de gemeente Enkhuizen) op de asbest signaleringskaart van de provincie Noord-Holland niet voor. Na het verzamelen en op de kaart zetten van de informatie is bepaald voor welke locaties en gebieden de kans op de aanwezigheid van asbest in de bodem en bebouwing het grootst is. Hiertoe is de kansenindeling toegepast die in Asbest in Kaart is uitgewerkt. Voor locaties die als asbestverdachte locaties op de kaart zijn opgenomen geldt nadrukkelijk dat niet met zekerheid gezegd kan worden of er daadwerkelijk asbest op de locaties zal worden aangetroffen. Alleen door het eventueel uitvoeren van vervolgonderzoek naar deze locaties zal dit met enige zekerheid kunnen worden vastgesteld. Daarnaast moet aangetekend worden dat wanneer op een locatie daadwerkelijk asbest is of zal worden aangetroffen, het niet gezegd is dat er grote risico s voor de volksgezondheid bestaan. Ook hier zal vervolgonderzoek uitsluitsel kunnen geven. Dit vervolgonderzoek valt geheel buiten de opzet van het asbest signaleringsonderzoek zoals deze voor de provincie Noord-Holland is vervaardigd. De asbest signaleringskaart fungeert kortom uitsluitend als een signaleringskaart voor mogelijke asbestverdachte locaties. De asbest signaleringskaart wordt dan ook vooral gezien als een hulpmiddel voor zowel gemeentelijke diensten, zoals de dienst Bouw- en woontoezicht, de afdelingen Milieu en/of Bodem en de brandweer, als voor provinciale diensten, zoals de afdeling 9 april 2008 Versie 1.2 8

12 Bodem. In geval van dynamiek, zoals bij gebiedsontwikkeling, kan door een bevoegd gezag in de resultaten van de inventarisatie aanleiding worden gezien om op één of meerdere locaties een nader onderzoek in te stellen. Daarnaast kan een bevoegd gezag naar eigen inzicht op basis van de asbest signaleringskaart tot nader onderzoek op individuele locaties overgaan. Hierbij kan gedacht worden aan een bestudering van de bronnen die aan de opname van deze locaties ten grondslag liggen, bestudering van aanvullende bronnen en het daadwerkelijk uitvoeren van een bodemonderzoek. De asbest signaleringskaart beoogt daarbij niet meer te zijn dan een inventarisatie van de asbestverdachte locaties binnen de provincie Noord-Holland op dit moment, op basis van gegevens die op dit moment voorhanden zijn. De informatie die is verzameld met betrekking tot de verschillende thema s is zichtbaar gemaakt op twee overzichtkaarten: Kaart A: Asbest signaleringskaart Bodem. Hierop zijn de locaties weergegeven waarop mogelijk bodemverontreiniging met asbest is ontstaan als direct gevolg van de activiteiten, die in het verleden op een locatie zijn uitgevoerd; Kaart B: Asbest signaleringskaart Bebouwing. Hierop zijn de locaties weergegeven waar mogelijk asbest in de bebouwing is toegepast. De toepassing van asbesthoudend bouwmateriaal kan indirect tot de verontreiniging van de bodem hebben geleid door bewerking van de materialen op de bouwplaats en/of sloop van gebouwen Prioritering vervolgonderzoek De indeling van de verzamelde gegevens over locaties en gebieden naar kans op aanwezigheid van asbest biedt een hulpmiddel voor het bevoegd gezag bij het bepalen welke locaties met prioriteit moeten worden opgepakt. Beperkt beschikbare middelen kunnen zo gemotiveerd worden ingezet om risico s uit te sluiten. Door welk bevoegd gezag eventueel vervolgonderzoek zal worden geïnitieerd kan per geval verschillen. Te denken valt aan de gemeentelijke dienst Bouw- en Woontoezicht, die in geval van sloop een onderzoek zal kunnen eisen, of aan de afdelingen Bodem bij gemeente en/of provincie die bij gebiedsontwikkeling een onderzoek naar de aanwezigheid van asbest kunnen vorderen. 1.3 Leeswijzer Het rapport beschrijft de opzet en de uitkomsten van het uitgevoerde onderzoek en geeft een verklaring van de tijdens de inventarisatie opgenomen elementen. In hoofdstuk 2 wordt een beschrijving gegeven van de informatie die is gebruikt bij de totstandkoming van de Asbest signaleringskaarten Bodem en Bebouwing. Tevens wordt hier aandacht besteed aan eventuele tekortkomingen van deze informatie. De insteek en opzet van het asbest signaleringsonderzoek niveau 1 worden uitgelegd in hoofdstuk 3. De daadwerkelijke uitvoering van de inventarisatie en het vertalen van de verzamelde informatie naar de kans op asbest in bepaalde gebieden en locaties, komen aan de orde in hoofdstuk 4. 9 april 2008 Versie 1.2 9

13 In hoofdstuk 5 worden de belangrijkste resultaten en aanbevelingen weergegeven. In hoofdstuk 6 tenslotte worden handreikingen gegeven voor de omgang met en het gebruik van de asbest signaleringskaart. 9 april 2008 Versie

14 2 Geraadpleegde digitaal beschikbare gegevens 2.1 Verkregen gegevens Voor het samenstellen van de asbest signaleringskaart niveau 1 is uitsluitend gebruik gemaakt van beschikbare digitale informatie. Hieronder volgt een beschrijving van de bestanden die voor de asbest signaleringskaart zijn verzameld Provinciale bestanden Van de provincie Noord-Holland zijn de volgende bestanden verkregen: - Het Historisch Bodembestand (de actuele bestanden zijn in het kader van het onderdeel analyse van de werkvoorraad verzameld); - Een actueel overzicht (2007) van reeds uitgevoerd asbestonderzoek uit GLOBIS, inclusief contouren; - Een overzicht van NAVOS-locaties, inclusief contouren; - De digitale ondergrond (Top10 -vector) van de provincie; - Digitale contouren van de gemeentelijke buurtindeling Gemeentelijke bestanden Bij de gemeenten zijn gegevens uit de gemeentelijke WOZ-bestanden aangevraagd. Deze bestanden zijn opgesteld in het kader van de Wet Waardering Onroerende Zaken en bevatten informatie over zaken als het pandgebruik en bouwjaar van panden. Deze gegevens dienen als basis voor het samenstellen van een overzicht van de bouwgeschiedenis van buurten en wijken. Voor een deel van de gemeenten was het niet mogelijk de gegevens in het gewenste bestandsformaat te leveren. Gegevens die niet in Access- of Excelformaat zijn aangeleverd, zijn zo mogelijk door Dataland geconverteerd. Daarnaast zijn niet van iedere gemeente de gegevens tijdig ontvangen. Indien Dataland gegevens van deze gemeenten reeds in beheer had, zijn deze door haar aangeleverd. Van onderstaande gemeenten ontbreekt informatie, is incomplete informatie aangeleverd, of konden de bestanden niet naar een werkbaar formaat worden geconverteerd: Tabel: gemeenten met ontbrekende of onbruikbare WOZ-gegevens Gemeente Drechterland Edam-Volendam Haarlemmermeer Laren Muiden Ouder-Amstel Purmerend Texel Uithoorn Reden Bestand niet converteerbaar Bestand niet converteerbaar Gegevens niet (tijdig) aangeleverd Gegevens niet (tijdig) aangeleverd Gegevens niet (tijdig) aangeleverd Gegevens niet (tijdig) aangeleverd Veld Objectcode niet gevuld Gegevens niet (tijdig) aangeleverd Gegevens niet (tijdig) aangeleverd 9 april 2008 Versie

15 Wieringermeer Zeevang Gegevens niet (tijdig) aangeleverd Bestand niet converteerbaar WOZ-objecten zonderbekende ligging Niet voor ieder WOZ object waren in de door de gemeenten aangeleverde bestanden coördinaten opgenomen. Daarnaast bleek het voor Dataland niet mogelijk van door hen geconverteerde bestanden en in beheer zijnde WOZ gegevens de coördinaten te leveren. Voor zover mogelijk zijn WOZ- objecten zonder bekende ligging op basis van de postcodetabel van de provincie Noord-Holland van de juiste coördinaten voorzien. Omdat in deze postcodetabel geen huisnummers opgenomen zijn, zijn de coördinaten aan de WOZ objecten gekoppeld op basis van de postcode zonder huisnummer. Dit heeft tot gevolg dat een reeks locaties (zonder bekende ligging) die binnen een bepaalde postcodereeks gelegen is, dezelfde coördinaten toegekend heeft gekregen. In het databestand is opgenomen of een WOZ object oorspronkelijke (door de gemeenten aangeleverde) coördinaten heeft, of coördinaten op basis van het postcodebestand. Ook na deze bewerking zijn er WOZ -objecten overgebleven, waarvan de huidige ligging niet bekend is. Tabel: WOZ objecten met en zonder coördinaten WOZ objecten Aantal Percentage Geen coördinaat % Coördinaat geleverd % Coördinaat op basis postcodetabel % Totaal % Ofschoon het aantal WOZ objecten zonder coördinaten op het geheel genomen niet groot is (3%), kan met een eventuele vervolgactie, zoals het aankopen van coördinaten bij het Kadaster, worden geprobeerd alsnog coördinaten voor deze locaties te achterhalen Gegevens van de waterschappen van Noord-Holland Bij alle waterschappen die opereren op het grondgebied van de provincie Noord-Holland is nagegaan of geschikte digitale (grafische) informatie beschikbaar is met onderzoeksinformatie over asbest in bestaande watergangen. Dit bleek niet het geval. Van de Waterschappen is dan ook geen informatie weergegeven op de asbest signaleringskaart. 2.2 Opslag gegevens Voor de opslag van de in het onderzoek te verzamelen gegevens is in ACCESS een database gemaakt, die via locatienummering aan een digitale kaart is gekoppeld. Van alle grafische gegevens zijn met behulp van een GIS applicatie shape-files gemaakt. De database voor de op- 9 april 2008 Versie

16 slag van de gegevens die als basis voor de asbest signaleringskaart worden gebruikt, bevat de volgende informatie: - Gemeentenaam en code; - Gegevens over de buurtindeling; - Coördinaatgegevens; - Periode van bouw; - Adresgegevens; - Bron waarop de vermelding is gebaseerd; - Inschatting van de kans op asbest. Niet voor iedere locatie zijn bovenstaande gegevens bekend, waardoor sommige velden niet zijn gevuld. Voor sommige locaties is indien relevant aanvullende informatie toegevoegd. Tussen de database en de GIS-applicatie is een koppeling (de locatiecodering) aangebracht, zodat de gegevens die op de kaart worden ingetekend verbonden zijn met de gegevens in de achterliggende database. 9 april 2008 Versie

17 9 april 2008 Versie

18 3 Niveau 1: Inventarisatie 3.1 Inhoud en onderdelen Het eerste niveau van de het asbest signaleringsonderzoek bestaat uit een inventarisatie van locaties waar mogelijk asbest is gebruikt of toegepast. Daarbij is gewerkt met al beschikbare digitale gegevens, die vervolgens op de kaart zichtbaar zijn gemaakt. De inventarisatie is uitgewerkt in twee onderdelen, namelijk: 1. Het op de kaart zetten van verdachte locaties als voormalige asbestverwerkende bedrijven, stortlocaties en dempingen op een Asbest signaleringskaart Bodem. Deze stap heeft als doel locaties op de kaart te zetten waar als gevolg van bedrijfsactiviteiten of door reguliere of irreguliere stort asbest in de bodem kan zijn terechtgekomen. Ook het resultaat van al uitgevoerd asbestonderzoek is op de kaart verwerkt; 2. Het samenstellen van een Asbest signaleringskaart Bebouwing waarop de kans op de toepassing van asbesthoudende materialen in de bouw wordt weergegeven. Deze stap dient als eerste indicatie voor de kans op de aanwezigheid van asbest in de bebouwing. De kaart geeft echter ook inzicht in de kans op perceelsoverschrijdende gevallen van bodemverontreiniging als gevolg van bouwafval dat tijdens de bouw van bepaalde wijken of gebouwen kan zijn ontstaan. Zowel tijdens de uitvoering van het project als in de rapportage is een duidelijk onderscheid aangehouden tussen de thema s asbest in de bodem en asbest in bebouwing en beide thema s zijn op een aparte kaart uitgewerkt. Deze tweedeling op de kaart is van belang omdat de problematiek vanuit het oogpunt bodem zowel qua schaal van het verbruik, de aard van de toepassingen, als mogelijke risico s en kansen, van een andere aard is. Bij de Asbest signaleringskaart Bodem gaat het in de eerste plaats om locaties waar mogelijke bodemverontreiniging met asbest is, of kan zijn ontstaan, als direct gevolg van de activiteiten die in het verleden op een locatie zijn uitgevoerd. De Asbest signaleringskaart Bebouwing geeft in eerste instantie de kans op de aanwezigheid van asbest in huidige bebouwing weer. Van kans op asbest is dus vooral sprake in de huidige bebouwing. De grootschalige toepassing van asbesthoudende producten bij de bouw kan hier indirect bodemverontreiniging veroorzaakt hebben met name door bewerkingen van asbesthoudende materialen op de bouwplaats en/of de sloop van gebouwen. Een concreet voorbeeld hiervan is de wijk De Schouw-Oost in Lelystad waar als gevolg van de toepassing van asbestcementproducten 4,7 hectare ernstig bleek te zijn verontreinigd met asbesthoudend plaat-, zaag- en breukmateriaal. 3.2 De kansenindeling De methodiek Asbest in Kaart zoals beschreven in het rapport Asbest in Kaart maakt onderscheid in verschillende kansen. De indeling naar kansen op de aanwezigheid van asbest is voor Niveau 1 als volgt: 9 april 2008 Versie

19 Tabel: kansenindeling Kansomschrijving Kans Kaart Geen of geringe kans op asbest < 10% Licht geel Matige kans op asbest 10-50% Geel Grote kans op asbest 50-90% Oranje Zeer grote kans op asbest % Rood De indeling van de kansen is op de volgende veronderstellingen gebaseerd: - De categorie geen of geringe kans op asbest : de gebieden of locaties waarvan wordt geschat dat in minder dan 1 op 10 locaties ook daadwerkelijk asbest is verwerkt, gestort of toegepast; - De categorie matige kans op asbest : de gebieden en locaties waarvan wordt geschat dat in 10 tot 50 procent van de locaties asbest is verwerkt, gestort of toegepast; - De categorie grote kans op asbest : de gebieden en locaties waarvan wordt geschat dat in 50 tot 90 procent van de locaties asbest is verwerkt, gestort of toegepast; - De categorie zeer grote kans op asbest: de gebieden en locaties waar bijna zeker asbest is verwerkt, gestort of toegepast. In welke categorie een locatie is geplaatst, is afhankelijk van de periode waarin de wijk of het bedrijfsterrein is gebouwd of aangelegd, of waarin een bepaald bedrijf actief is geweest. De volgende vier periodes worden daarbij onderscheiden: - De periode voor 1955: in deze periode werden asbest en asbesthoudende producten over het algemeen op geringe schaal verwerkt, geproduceerd en toegepast; - De periode : in deze periode zijn asbest en asbesthoudende producten op grote schaal verwerkt en geproduceerd en het meest wijdverbreid toegepast, terwijl er geen weten regelgeving was voor het storten van asbesthoudend afval; - De periode : in deze periode liep de verwerking van asbest en de productie van asbesthoudende materialen terug en was ongecontroleerd storten van asbesthoudend afval voor een deel door wet- en regelgeving aan banden gelegd; - De periode na 1993: sinds 1993 is het gebruik van asbest en de toepassing van asbesthoudende producten verboden en het storten van asbesthoudend afval aan regelgeving onderworpen. Let wel, de percentages en de indeling zeggen alleen iets over de mogelijke aanwezigheid op toepassing van asbest of asbesthoudende producten op de locatie of in het gebouw en niets over het voorkomen van asbest in de bodem of bepaalde risico s op blootstelling aan asbestvezels. Dat kan alleen door gericht onderzoek op de locaties worden vastgesteld. 9 april 2008 Versie

20 4 Resultaten inventarisatie 4.1 Asbest signaleringskaart Bodem Voor het samenstellen van de Asbest signaleringskaart Bodem zijn de volgende thema s op de kaart gezet: - Asbestverwerkende bedrijven: asbest kan zijn verwerkt bij de productie van asbesthoudende materialen; - Stortlocaties, waar mogelijk asbesthoudend bouw-, sloop-, of fabrieksafval kan zijn gestort; - Locaties waar asbesthoudende materialen in een werk kunnen zijn toegepast; - Locaties waarvoor in reeds uitgevoerd (bodem)onderzoek is geconstateerd dat sprake is van bodemverontreiniging met asbest Asbestverwerkende bedrijven De belangrijkste fabrieken waar fabrieksmatig asbesthoudende materialen zijn geproduceerd, zijn door ReGister in het landelijk onderzoek Asbest in Kaart beschreven. Een aantal van deze fabrieken bevinden zich in de provincie Noord-Holland. Uit het Historisch Bodembestand zijn deze fabrieken geselecteerd. Tabel: asbestverwerkende bedrijven Asbest in Kaart Cluster_ID Bedrijfsnaam Plaats Aard bedrijf Tormos Beverwijk remblokjes (schijfremblokjes) Rijkswerf/ Koninklijke Marine Den Helder scheepswerf Rem en frictiemateriaal B.V. (Kühne) Heerhugowaard remblokjes C Balamundi Huizen vloerbedekking C HIM-chemie Velsen kit (moffenkit) Corus/ Hoogovens Velsen hoogovens Alleen de fabrieken waarvan in de tabel het Cluster_ID is vermeld, zijn achterhaald in het Historisch Bodembestand van de provincie Noord-Holland. Deze locaties zijn ingedeeld in de categorie Zeer grote kans op de aanwezigheid van asbest. Daarnaast zijn er bedrijven geweest waar minder grootschalig asbest- of asbesthoudende materialen zijn verwerkt. Deze bedrijven staan ook in het Historisch Bodembestand en zijn op basis van de UBI-code, waarmee de activiteit wordt uitgedrukt, uit het bestand gehaald. Hierbij is gebruik gemaakt van de interne kennisdatabank van ReGister, waarin ondermeer gegevens zijn vastgelegd over bedrijfsactiviteiten waarbij (mogelijk) op kleinschaliger niveau met asbest is gewerkt. 9 april 2008 Versie

21 Voor de provincie Noord-Holland betreft het de volgende activiteiten: Tabel: Asbestverdachte bedrijfsactiviteiten Noord-Holland UBI -code 1753 vezel- en viltzeilindustrie vloerzeilfabriek linoleumfabriek UBI -omschrijving 2020 triplex-, fineer-, vezel-, board-, spaanderplaatindustrie kurkwarenfabriek 21 papier- en papierwarenindustrie 2112 papier- en kartonfabriek 212 papier- en kartonwarenfabriek verffabriek verfmolen 2462 lijm- en plakmiddelenfabriek 265 cement-, kalk- en gipsindustrie isolatiemateriaalfabriek 2851 metaaloppervlaktebehandelingsbedrijf 29 machine- en apparatenindustrie 2913 afsluiters-, kleppen-, kranen-, ventielenfabrieken 2940 gereedschapswerktuigenfabriek 31 elektrische machine- en apparatenindustrie 3130 elektrische draad- en kabelfabriek carrosseriefabriek scheepswerf, nieuwbouw en reparatie (metaal na 1890) scheepsschilderbedrijf en -spuiterij scheepssloperij droogdok (scheepsreparatie) 3514 baggervaartuigenwerf 3515 woonbotenwerf 3550 transportmiddelenfabriek n.e.g isolatiebedrijf De totale selectie is vervolgens op basis van vaste criteria als ouderdom en aard van gebruik (verwerking of toepassing) ingedeeld op kans. In de volgende tabel staan de verschillende mogelijke combinaties: 9 april 2008 Versie

22 Tabel: indeling op kans Periode Verwerking Toepassing Start en eind voor 1955 Geen of geringe kans Geen of geringe kans Start onbekend, eind voor 1955 Geen of geringe kans Geen of geringe kans Start voor 1955 en eind na 1955 Grote kans Matige kans Start Grote kans Grote kans Start Matige kans Matige kans Start onbekend, eind Matige kans Matige kans Start onbekend, eind na 1993 Matige kans Geen of geringe kans Start na 1993 Geen of geringe kans Geen of geringe kans Start en eind onbekend Grote kans Matige kans Voor veel Adrescluster locaties geldt dat er meerdere vermeldingen in het HBB zijn opgenomen. In die gevallen is steeds uitgegaan van worst case -scenario, dat wil zeggen dat de locatie is ingedeeld op basis van de meest ernstige combinatie van activiteit en periode. De activiteit Asbesthoudend puin is in alle gevallen als Grote kans op de aanwezigheid van asbest aangemerkt. Daarnaast zijn de Adrescluster locaties die naar voren zijn gekomen in het rapport Asbest in kaart ingedeeld in de categorie Zeer grote kans. Uiteindelijk zijn zo de volgende aantallen verkregen: Tabel: aantallen adresclusters met asbestverdenking Asbestverdacht Aantal Zeer grote kans 2 Grote kans 544 Matige kans 130 Geen of geringe kans 151 Totaal (Adrescluster -locaties) 827 Van deze adresclusters zijn er slechts acht, die op basis van hun prioritering in het Historisch Bodembestand niet tot de werkvoorraad gerekend zouden worden Stortlocaties Behalve als gevolg van het verwerken van asbest in een productieproces kan ook bodemverontreiniging ontstaan door de stort van asbesthoudend bouw-, sloop of industrieel afval. In het rapport Asbest in Kaart wordt een aantal stortlocaties benoemd waar door grootschalige asbestverwerkende fabrieken asbesthoudend afval is gestort. Ook uit een recent door ReGister uitgevoerd onderzoek naar de fabrieken van Van Gelder Papier in Wormer (asbestpapier) en 9 april 2008 Versie

23 Forbo te Assendelft (vinylvloerbedekking op basis van asbestpapier) is een aantal regionale stortplaatsen naar voren gekomen waar mogelijk op grote schaal asbesthoudend materiaal is gestort 3. Deze locaties zijn op de kaart gepresenteerd en zijn ingedeeld als locaties met een zeer grote kans op asbest. De locaties waar asbesthoudend industrieel afval is gestort zijn aangevuld met informatie over overige stortlocaties. Hiervoor is een selectie gemaakt van: - Stortlocaties uit GLOBIS; - Stortlocaties uit het Historisch Bodembestand. Stortlocaties Globis: Ten eerste is gekeken op welke locaties een UBI-code betreffende stort van toepassing was. Vervolgens is bekeken voor welke locaties in de volgende tekstvelden de term stort (of navos ) is opgenomen: GLOBIS_OWNER_GLS_LOCATIE Veld SEBPARTIJ selectie Navos GLOBIS_OWNER_GLS_LOCATIE Veld LOC_NAAM selectie Stort GLOBIS_OWNER_GLS_LOCATIE Veld OPMERKING selectie Stort GLOBIS_OWNER_GLS_MEMO Veld Memo selectie Stort In het geval van het voorkomen van de term stort in het memoveld, is per locatie bekeken of het inderdaad een stortplaats betrof. In totaal zijn uit Globis 790 stortlocaties geselecteerd en op de kaart gezet. HBB Stortlocaties: Daarnaast is in het HBB van de provincie Noord-Holland gezocht naar stortplaatsen. In totaal 86 HBB stortlocaties, die geen koppeling hebben met een reeds geselecteerde Globis-locatie, zijn toegevoegd. Hierbij dient aangetekend dat er wel degelijk een (geografische) overlap kan zijn tussen een Globis- stortlocatie en een HBB- stortlocatie. De HBB stortlocaties zijn indien mogelijk als puntlocatie op de kaart gezet. Voor 44 HBB stortlocaties zijn in het Historisch Bodembestand geen coördinaten opgenomen. Rapport Inventarisatie Stortplaatsen Chemisch afval in de provincie Noord-Holland (Haarlem 26 februari 1981): In 1981 is een inventarisatie gemaakt van stortlocaties binnen de provincie Noord-Holland, waar mogelijk chemisch afval is gestort. Van deze stortplaatsen zijn in het rapport omschrijvingen opgenomen. Op basis van deze beschrijvingen is één aanvullende locatie geselecteerd, waar mogelijk asbesthoudend afval kan zijn gestort. 3 ReGister, Asbest in de Zaanstreek (project 06016, ) 9 april 2008 Versie

24 Stortlocaties waarvoor niet verwacht wordt dat door de primaire asbestverwerkende industrie asbesthoudend grootschalig afval is gestort, zijn ingedeeld in de categorie matige kans op asbest. Dit met het oog op de mogelijke stort van asbesthoudend puin op de stortlocaties. In totaal zijn de volgende aantallen stortlocaties opgenomen: Tabel: Aantallen stortlocaties HBB en Globis Asbestverdacht Aantal Zeer grote kans 2 Matige kans 874 Totaal Toepassing van afval in een werk Tot in de jaren 70 maakten slechts weinigen zich druk om de stort van industrieel afval, laat staan over de stort van (asbesthoudend) bouw- en sloopafval. Het werd ook niet als een probleem gezien wanneer nuttige toepassingen voor het afval werden gevonden, zoals het ophogen van een stuk grond, het verharden van een weg of het dempen van sloten. Uit het Historisch Bodembestand zijn daarom ook gegevens over dempingen, ophogingen en erfverhardingen waar mogelijk bouw- of sloopafval is terechtgekomen, geselecteerd. Het gaat om de volgende UBI-codes: Tabel: UBI-codes afval in werk UBI-code Omschrijving activiteit Demping (niet gespecificeerd) Demping met puin en/of bouw- en sloopafval Ophooglaag (niet gespecificeerd) Ophooglaag met puin en/of bouw- en sloopafval Erfverharding (niet gespecificeerd) Erfverharding met puin en/of bouw en sloopafval Uit het Historisch Bodembestand zijn de volgende dempingen en ophooglagen geselecteerd: Tabel: Dempingen en ophooglagen asbestverdacht Soort locatie Aantal demping (niet gespecificeerd) 162 ophooglaag (niet gespecificeerd) 3 demping met puin en/of bouw- en sloopafval 2 Totaal 167 Deze locaties zijn ingedeeld in de categorie matige kans op asbest. Voor 1 van deze locaties zijn geen coördinaten opgenomen in het HBB. 9 april 2008 Versie

25 Omdat binnen de provincie Noord-Holland alleen voor de gemeente Enkhuizen een inventarisatie van dempingen en ophooglagen is uitgevoerd, zijn vrijwel alle locaties uit de hierboven beschreven selectie gelegen in deze gemeente Locaties uit bodemonderzoek Naast informatie over de hierboven beschreven verdachte locaties zullen ook onderzochte locaties op de kaart worden gezet waarvoor uit bodemonderzoek al is gebleken dat de bodem met asbest verontreinigd is. Hiervoor is uitgegaan van reeds beschikbare gegevens uit Globis. Er is voor gekozen een brede selectie uit het bodeminformatiesysteem te maken. Hoe deze selectie tot stand is gekomen wordt hierna beschreven. Omdat het hier over het algemeen locaties betreft waar daadwerkelijk asbest is aangetoond, is ervoor gekozen de locaties niet in te delen naar de kans op de aanwezigheid van asbest. In plaats daarvan worden de locaties ingedeeld naar de vervolgactie die op een locatie van toepassing is. Indien voor een locatie in Globis geen duidelijke vervolgactie (met betrekking tot de aanwezigheid van asbest) is aangegeven, dan is deze op basis van de aanwezige informatie door ReGister bepaald. Hierbij is de volgende indeling gehanteerd: Onverdacht (geen vervolgonderzoek); Voldoende onderzocht (geen vervolgonderzoek); Asbest aangetoond (onderzoek niet conform NEN): uitvoeren vervolgonderzoek/ sanering. Of en welk type vervolgonderzoek uiteindelijk op een locatie zal worden uitgevoerd is een beslissing die bij het bevoegd gezag ligt. Selectie onderzochte locaties Globis: Ten eerste is een selectie gemaakt van locaties op basis van de volgende velden: GLOBIS_OWNER_GLS_LOCATIE Veld ASBESTSTAT is not null (and not 1 (onverdacht)); GLOBIS_OWNER_GLS_LOCATIE Veld OPMERKING doorzocht op asbest ; GLOBIS_OWNER_GLS_MEMO Veld MEMO doorzocht op asbest ; GLOBIS_OWNER_GLS_ANALYSE Veld STOF_CODE doorzocht op asbest ; GLOBIS_OWNER_GLS_LOCATIE Veld LOC_NAAM doorzocht op asbest ; GLOBIS_OWNER_GLS_RAPPORT Veld RAPNAAM doorzocht op asbest. Voor in totaal 534 locaties in Globis waren één of meerdere velden volgens de hierboven beschreven wijze gevuld. Op basis van de gegevens uit deze velden is vervolgens bepaald hoe groot de kans op de aanwezigheid van asbest op de verschillende geselecteerde locaties wordt ingeschat. Hierbij is bovenstaande volgorde aangehouden bij de indeling van de locaties. Dit wil zeggen dat locaties die al zijn ingedeeld op basis van analyseresultaten niet zijn meegenomen bij de inschatting op basis van de gegevens uit het veld OPMERKING, en zo verder. 9 april 2008 Versie

26 Analyse asbest: Op 307 locaties is reeds een analyse op asbest uitgevoerd (het veld ASBESTSTAT is gevuld). Op basis hiervan zijn verschillende conclusies aangegeven. Omdat daadwerkelijk is onderzocht of asbest aanwezig is op de locaties (al dan niet conform NEN 5707), zijn de locaties uit Globis niet ingedeeld naar de kans op de aanwezigheid van asbest, maar op de (geëigende) vervolgactie op basis van de analyseresultaten. In onderstaande tabel staat deze indeling weergegeven. Locaties waarbij de conclusie op basis van de analyseresultaten onverdacht luidde, zijn op voorhand uit de selectie gelaten Tabel: Locaties Globis met analyse asbest Status Omschrijving Vervolg Aantal 2 3 Verdacht op basis van UBI-code, sign.kaart of andere info Asbest aangetoond, onderzoek niet conform NEN; Uitvoeren vervolgonderzoek 85 Uitvoeren vervolgonderzoek 21 4 Onderzocht conform NEN en >= 100 mg/kg; Uitvoeren vervolgonderzoek 97 5 Onderzocht conform NEN en < 100 mg/kg; Voldoende onderzocht 53 Onderzocht conform NEN en asbest niet aangetoond Voldoende onderzocht 51 6 (< det. limiet) Totaal 307 Opmerking Asbest: Daarnaast wordt bij elf locaties het woord asbest genoemd in het opmerkingenveld. Voor deze locaties is op basis van de inhoud van het opmerkingenveld aangegeven wat de geëigende vervolgactie is. Omdat voor deze locaties het veld ASBESTSTAT niet is gevuld, en niet bekend is of het uitgevoerde onderzoek conform NEN 5707 is uitgevoerd, wordt er vanuit gegaan dat dit niet het geval is. Voor drie locaties is vastgesteld dat (op basis van een eventuele asbestverdenking) geen vervolgonderzoek nodig is. Voor de overige 8 locaties is bepaald dat (door het bevoegd gezag) wel tot vervolgonderzoek kan worden besloten om te kunnen bepalen wat een eventuele vervolgactie in zou moeten houden. Memo asbest: In het veld MEMO is voor verschillende locaties de term Asbest opgenomen. De memovelden van deze locaties zijn bekeken, en op basis van de strekking ervan zijn de locaties ingedeeld op de geëigende vervolgacties. Hierbij zijn de volgende aannames gedaan: Locaties asbest in veld Memo Omschrijving Asbestverdacht Aantal Asbest aangetroffen (ongeacht hoeveelheid) Uitvoeren vervolgonderzoek 89 Asbesthoudend materiaal aangetroffen (hechtgebonden Uitvoeren vervolgonderzoek 39 -platen, buizen etc.) Locatie met puin, erfverharding, demping Nader onderzoek naar asbest noodzakelijk Asbestonderzoek nodig (procedureel) Uitvoeren vervolgonderzoek 31 Onderzoek uitgevoerd, uitkomst onbekend Geen asbest aangetoond (wel onderzocht) Voldoende onderzocht 15 Totaal april 2008 Versie

27 Ook bij deze verzameling is ervan uitgegaan dat de onderzoeken niet conform NEN 5707 zijn uitgevoerd. Door het bestuderen van de onderzoeksrapporten van deze locaties kan worden vastgesteld of dit inderdaad het geval is, en of de voorgestelde vervolgacties inderdaad moeten worden uitgevoerd. Stof_code Asbest: Het veld STOF_CODE is voor dertien locaties gevuld met de term asbest. Er wordt vanuit gegaan dat het onderzoek op deze locaties niet conform NEN 5707 is uitgevoerd (veld ASBEST- STAT is niet gevuld). Deze locaties zijn alle ingedeeld in de categorie Uitvoeren vervolgonderzoek. Rapportnaam Asbest: Op een aantal locaties hadden bodemonderzoeksrapporten betrekking, waarvan in de titel de term Asbest was opgenomen. Voor deze locaties is bekeken welk vervolg in Globis is ingevuld. Indien ingevuld is het vervolg van Globis overgenomen. Wanneer in Globis geen vervolg bekend was, is het vervolg op Uitvoeren vervolgonderzoek gezet. In onderstaande de tabel staat de verdeling in aantallen weergegeven: Tabel: Locaties asbest in rapportnaam Vervolgactie Aantal Geen vervolg 6 Uitvoeren vervolgonderzoek 9 Uitvoeren Sanering 1 Uitvoeren Saneringsevaluatie 9 Uitvoeren Saneringsplan 4 Totaal 29 Lijst locaties met asbestproblematiek provincie Noord-Holland: In 2003 is door de provincie Noord-Holland aan ReGister een lijst met locaties aangeleverd, waar indertijd een asbestprobleem speelde. Locaties die op deze lijst opgenomen waren, maar uit de hiervoor beschreven selecties niet naar boven zijn gekomen, zijn aan de verzameling Globis locaties toegevoegd. Indien voor deze locaties in het actuele Globis bestand (2007) een vervolg is opgenomen, is dit vervolg overgenomen. In de andere gevallen is het vervolg voor deze locaties op Uitvoeren vervolgonderzoek gezet. Het betreft in totaal 16 locaties. 9 april 2008 Versie