Inhoudelijke draaischijf voor de ontwikkeling van zorgzame wijken en wooonzorgconcepten. Bindkracht GiPSo

Transcriptie

1 Inhoudelijke draaischijf voor de ontwikkeling van zorgzame wijken en wooonzorgconcepten Bindkracht GiPSo

2 Projectontwikkeling Opdeling in 33 woonzorgzones De situatie van de 3 overheden in kaart (wzc) 33 WZZ: territoriale afbakening planningsinstrument 2

3 Projectontwikkeling 26 nieuwe initiatieven: Woonzorgcentra (9) Dagverzorgingscentra (6) Lokale dienstencentra (11) (Woonzorg)woningen (12) Kortverblijf/herstelverblijf (4) Geïntegreerd ouderen-pmh (4) 3

4 Projectontwikkeling Sint Jozef - Evere Samenhuizen - Brussel Enkele voorbeelden Eureka - Evere Stefan Van Moll Burco/Archi 2000-Etau Lutgardissite - Oudergem Begijnenstraat II Zonnelied 4 Urban Platform

5 Kennisopbouw Onderzoek Samenwerking met kennisinstellingen Uitwisseling met Vlaamse steden 5

6 Aangepast wonen Urban Platform Woningaanpassing Alternatieve woonvormen 6

7 Zorgafstemming Conceptontwikkeling zorgzame wijk - Protocol III ZAP - Zorgregisseur Sociale Innovatie Innovatieve praktijken Zorginnovatie Actief Zorgzame Buurt + Het BuurtPensioen 7

8 Buurtgerichte zorg Zorgzame wijk: van concept naar praktijk WONEN Aangepaste woning Leefbare omgeving Variatie aan woonvormen (+ zorg) Kleinschaligheid ZORG Samenhang informeel formeel Continuüm zorg op maat Keuze minst ingrijpende zorg WELZIJN Komt voor zorg / voorkomt zorg Kloppend hart - LDC Afstemming Gemeenschappen en Gewest! 8

9 Zorgzame wijk: waarom? Vermaatschappelijking van de zorg Zorg kunnen krijgen in de vertrouwde omgeving Ondersteuning door / van informeel netwerk Belgische ouderen MZ vooral partner Goede contacten met (enkele) buren Buren houden oogje in het zeil MZ is zelf vaak (zorgbehoevende) oudere Kinderen wonen veraf Bekenden trekken weg, gevoel van vervreemding Turkse en Marokkaanse ouderen Rekenen op kinderen Familie en buren zijn er om elkaar te helpen, mijn buur = mijn broer Buren bieden veel steun en hulp aan elkaar Schuldgevoel bij inschakelen professionele zorg Bijna uitsluitend contacten met buren van zelfde herkomst Taal- en cultuurverschillen bemoeilijken contact Behoeftenonderzoek (Kenniscentrum Woonzorg Brussel) 9

10 Project: Begijnenstraat I en II 10

11 Project: Begijnenstraat I Samenhuisproject geopend in 2010: ouderen en personen met een mentale handicap Lokaal Dienstencentrum De Welvaartkapoen op het gelijkvloers vanaf

12 Project: Begijnenstraat I Samen leven in een intergenerationeel geïntegreerd woonconcept. Technische fiche Functie Voorziening Aantal Exploitant Oppervlakte Zorg Lokaal dienstencentrum /Zorgknooppunt Toegankelijke meegroeiwoningen 1 vzw De Welvaartkapoen 11 Personen met een handicap: vzw De Lork Ouderen: vzw De Welvaartkapoen Subsidies* (m²) (x 1000 ) 566 m² VIPA: 452 VGC: nnb 700 m² VBF: 235 Het gebouw biedt plaats aan 15 personen; ouderen en personen met een handicap In verschillende woonvormen; kleinschalig groepswonen begeleid wonen zelfstandig wonen met ondersteuning De nodige zorg en diensten via thuiszorgdiensten. De senioren kunnen in crisissituaties beroep doen op de 24- urenpermanentie van De Lork vzw, Dit geeft groot gevoel van veiligheid. 12

13 Project: Begijnenstraat I 13

14 Project: Begijnenstraat I 14

15 Foto s voor en na toegankelijkheidsnormen: drempelhoogte, liftgrootte, oppervlakteminima, deurbreedte, draaicirkels, hoogte van de schakelaars en de stopcontacten, onderrijdbare wastafels en aanrechten in de badkamers en keukens, aangepast toiletten enz.

16 Foto s voor en na I De Brailleliga: toegankelijker voor blinden en slechtzienden. Het Toegankelijkheidsbureau screende plannen

17 Project: Begijnenstraat I Aantal Geconventio Gewone slaapkamers -neerde huur verhuur studio of meer 865 De woningen worden beheerd door het sociaal Verhuurkantoor 17

18 Portret bewoner Mevrouw Vandelangehove is slechtziend, maar omdat de lift is uitgerust met braille en een stem die de verdieping meldt, kan ze autonoom haar woning verlaten. Ze heeft regelmatig contact met haar buurvrouw, een jonge vrouw met een verstandelijke handicap en fysieke beperking Ze krijgt hulp van een thuiszorgdienst voor schoonmaken en strijken Eenmaal per week komt de pedicure langs Ze doet inkopen met haar dochter en kookt zelf heerlijk gerechten Ze kijkt uit naar de komst van het lokaal dienstencentrum, in bijzonder het geplande sociaal restaurant Ze doet af en toe een beroep op de permanentie van De Lork, o.a. na een inbraak Toen ze vorig jaar gevallen was, werd ze snel geholpen door haar buurvrouw Elke avond komt een bewoner van De Lork iets bij haar drinken

19 Voorzieningen in beeld gebracht Centrum van de woonzorgzone Hoog-Molenbeek. Diensten (winkels, voorzieningen) binnen een straal van 250 à 300 meter in kaart gebracht. 19

20 Zorg in stedelijk landschap

21 Toegankelijkheid woonzorgzone Straten in de buurt verkend. Knelpunten en obstakels in kaart gebracht en advies aan bevoegde overheid aan gekoppeld.

22 Toegankelijkheid woonzorgzone Onmogelijk om alle knelpunten onmiddellijk weg te werken. Telkens wanneer straten heraangelegd worden, wordt rekening gehouden met de in kaart gebrachte knelpunten en obstakels.

23 Afbakening gebied 23

24 Omgeving - wijkmonitoring Aantal inwoners/ouderen in Molenbeek - rond Begijnenstraat Totale bevolking Totaal aantal Totaal verklaart zefl niet in Code Gebied (Aantal inwoners) ouderen 65+ goede gezondheid 500 m TOTAAL m TOTAAL Presentation Template KWB 24

25 Zorgzoeker.be

26 26

27 kinesisten

28 Begijnenstraat II Zonnelied vzw biedt zorg aan personen met een handicap, met een meervoudige handicap en personen met een niet-aangeboren hersenletsel Technische fiche Functie Voorziening Aantal Exploitant Oppervlakte Subsidies (m²) (x 1000 ) 25 vzw Zonnelied m² VIPA: VGC: 800 VBF: Nat. Lot: 397 Dagcentrum 1 (6pl) vzw Zonnelied Inclusief Inclusief DC nursing Woning persoon m/e 15 vzw Zonnelied en? handicap en ouderen Zorg Nursing unit voor personen m/e handicap 28

29 Begijnenstraat II Verbouwing van een kantoorgebouw tot nursing-unit voor 25 personen en een dagcentrum voor personen met een handica Ruimte aan de straat nog vrij 29

30 Begijnenstraat II Zoektocht naar invulling voor gelijkvloers, erboven 14 zorgwoningen. Er is een link met de achterbouw waar mensen met een mentale handicap wonen. Via coöperatie of investeerder met erfpacht op lange periode zorgen voor betaalbare huur. Geen bouwsubsidies wel voor projectsubsidie wijkgerichte zorg? 30

31 Kelder - parkeergarage 31

32 Gelijkvloers +120 straatniveau 235 m² 90 m² 120cm boven straatniveau Doorgang naar achterbouw / inrit naar parkeerkelder Aparte inkom voor woningen Patio Presentation Template KWB 32

33 Verdieping 1,2,3 66m² 54m² 43m² 81m² Presentation Template KWB 33

34 Verdieping 4 65m² 65m² 34

35 Invulling gelijkvloers Sociale functie / commercieel 1 woning met extra zorg kamer 1 studio 1 klein appartement 1 woning Presentation Template KWB 35

36 Invulling gelijkvloers 2 kangoeroe woningen (met kamer/studio) 3 studio s apart Gemeenschappelijke ruimte 36

37 Invulling gelijkvloers Aparte ruimte voor dagactiviteit, werk, kunstenaar, 5 kleine studio s, 1 grotere studio 1 klein appartement Kleine gemeenschappelijke ruimte 37

38 Invulling gelijkvloers 2 kangoeroewoningen: woning/ aparte kamer (samen met andere kamers) 5 kamers Gemeenschappelijke ruimte 38

39 Haalbaarheidsberekening: huur 39

40 Haalbaarheid: kostprijs 40

41 Haalbaarheid kosten 41

42 Haalbaarheid 42

43 Project: Opzichterstraat Samenwoonvorm 8 à 10 ouderen volgens samenwoon concept. Privéwoning maar ook gemeenschappelijke ruimte. Zorgen voor elkaar. Invulling geven aan oude achterliggende hangaar = kwalitatieve verdichting van stadsweefsel. Kunnen bewoners zelf in coöperatie investeren? Geen bouwsubsidies. 43

44 Project: Opzichterstraat 44

45 Project Lutgardis Ontwikkeling van schoolsite tot intergenerationeel project: Lokaal dienstencentrum Dagverzorgingscentrum Renovatie en nieuwbouw van sommige schooldelen Kinderdagverblijf Jeugdhuis en jeugdvereniging Wordt mogelijk gemaakt door de ontwikkeling van de woningen. Aantal woningen ook via SVK verhuurd. Presentation Template KWB 45

46 Project Lutgardis 46

47 Project Lutgardis 47

48 Pieter & Pauwel Zorgvernieuwing voor ouderen en personen met een handicap Het centrum van Neder-Over-Heembeek Gemeenschapscentrum, bibliotheek, lokaal dienstencentrum, dagverzorgingscentrum en ADL-centrale. Centrale plek voor de lokale gemeenschap; zorg, cultuur en dienstverlening vinden elkaar. In de eerste projectfase ook aanleunwoningen 48

49 Pieter & Pauwel: Eerste ontwikkeling Vlaamse regering bevoegd voor Brussel, verwerft in 2008 van stad Brussel de grond. Gemeenschapscentrum, VGC-administratie, kabinet Kenniscentrum stellen programma van eisen op. Samen met Vlaamse bouwmeester een architectuurwedstrijd die LAT-architecten wint verkiezingen: nieuwe minister voor Brussel vindt het project te complex en de constructie te riskant. Maart 2010 audit Participatiemaatschappij Vlaanderen: project niet onrealiseerbaar mits randvoorwaarden. 49

50 Pieter & Pauwel: ADO Icarus Kenniscentrum zoekt een initiatiefnemer voor: Dagverzorgingscentrum Lokaal dienstencentrum ADL-centrale voor personen met een fysieke handicap ADO-Icarus wordt gekozen: Integraal en zorgvernieuwend concept Opstartpremie als zorginnovatief project VAPH 50

51 Pieter & Pauwel: Aanleunwoningen Een alternatieve locatie op de Kruisberg - project in januari 2012 groen licht met beperktere invulling. Overheveling van Vlaamse gemeenschap naar VGC. Op het overgebleven terrein bouwt de Stad Brussel woningen. Onderhandeling met de stad om ook woningen voor senioren of personen met een handicap te voorzien. Voor de voorafgaande vergunning DVC en LCD geeft stad Brussel een recht van opstal aan ADO Icarus 51

52 Pieter & Pauwel: Design Build Finance Voor de bouw wordt gewerkt met een DBF-formule: tegelijk projectmanager, ontwerper, aannemer én voorfinancierder. Een gedetailleerd programma van eisen wordt uitgewerkt, omdat eens de opdracht gegeven er nauwelijks nog iets veranderd kan worden. Verschillende vergaderingen over de VIPA-criteria en de vergunningseisen. 52

53 Project: Samenhuizen 11 appartementen voor ouderen en personen met een handicap. Collectieve ruimte biedt kansen op ontmoeting. 24-uren permanentie op de site. Aanvullende thuiszorg en mantelzorg. Project gefinancierd met een lening. Gebouw is reeds verworven, daardoor enkel de renovatiekosten te financieren. Zo zijn sociale huurprijzen mogelijk. Renovatie- en energiepremies omwille van verbouwing en verhuur via SVK. 53

54 Samenhuizen de site het oude broederhuis naast de Sint-Jorisschool Presentation Template KWB 54

55 Samenhuizen verdeling woningen Presentation Template KWB 55

56 Samenhuizen - Contacten bewoners en buurt Presentation Template KWB Naast basisschool Geïntegreerd in de wijk. Buurt naar binnen halen - sociale contacten tussen bewoners onderling en buren vergroten. De groepsaccommodatie als ontmoetingsplaats door een aantal vaste activiteiten te plannen. De stille ruimte zal een welgekomen plaats zijn in het hectische bestaan van de stadsbewoner. 56

57 Samenhuizen - kans op ontmoeting Selectiecriteria voor de bewoners aan de hand van een samenhuizen-concept De ouderen krijgen een actieve rol om het samenhuizen te bevorderen. Ondersteuning door vzw De Overmolen. De gemeenschappelijke ruimtes zijn: een wasplaats, een leefruimte met zithoek en keuken, een stille ruimte de tuin. Als mensen elkaar leren kennen, ontstaat verbondenheid. 57

58 Samenhuizen handicap/ouderen zorg Als zeven personen met een handicap bij elkaar wonen, voorziet de overheid middelen voor 24/24 permanentie. Ook de ouderen kunnen (occasioneel) beroep doen op deze permanentie. Er ontstaan vaak goede contacten tussen ouderen en personen met een handicap. Zij zijn met elkaar begaan en doen dingen voor elkaar: de ene doet boodschappen, de andere mag eens komen eten, er ontstaat meer sociaal leven. 58

59 Samenhuizen Zo dicht mogelijk aansluiten bij leefomstandigheden van mensen die niet in een voorziening verblijven. Een thuis voor de gebruikers, zich geborgen weten, pret maken, steun zoeken, Gezellige huiselijke sfeer. Een brug naar de samenleving: Ondersteuning in het onderhouden en uitbreiden van persoonlijke relaties. Het contact met de familie wordt aangemoedigd. Deelnemen aan het buurt- en stadsleven. Een aandachtsbegeleider bouwt samen met de gebruiker een persoonlijk traject uit. De Lork wil wensen en dromen proberen waar te maken. 59

60 Samenhuizen tewerkstellingsproject zorg Vzw De Overmolen plant een tewerkstellingsproject in de zorgsector via artikel 60 ers. Waar een gewone thuiszorgdienst werkt met (1 op 1) relatie - kan iemand in opleiding voor 3, 5 of 7 mensen koken, naar de winkel gaan of De mensen in opleiding kunnen nadien een job zoeken in de zorgsector. 60

61 Samenhuizen rol mantelzorgers in de zorg Oudere mensen krijgen de neiging zich terug te trekken, doen niet altijd de moeite om nog voor zichzelf te koken. Ze komen niet meer buiten en vereenzamen. De mantelzorgers in twee appartementen kunnen gemakkelijk contact zoeken met de andere bewoners. eens naar de winkel gaan, bewoners uitnodigen om samen te eten, opgebeld worden als er een probleem is Rekening houden met integrale toegankelijkheid. Alle gemeenschappelijke ruimtes en de meeste appartementen zullen toegankelijk en doorgankelijk zijn met rolstoel en rollator. 61

62 Samenhuizen studenten en vluchtelingen 7 studio s en 4 kamers op de bestaande zolderverdieping naast het project. De helft ingevuld door studenten, de andere helft door jongeren via Minor Ndako. Bij 1 studio en 2 kamers is er nog extra aandacht voor aangepast wonen. Het geheel is rolstoeltoegankelijk. 62

63 Samenhuizen inbreng Kenniscentrum Bracht het initiatief ter sprake bij de parochie. Werkte een voorstel uit en zocht partners om de ideeën mee te realiseren. Kennisoverdracht over het samenwonen van ouderen en personen met een handicap. Advies over de inrichting van het gebouw. Begeleiding samenwerkingsverband tussen VPW Goede Bijstand, vzw De Overmolen & vzw De Lork. 63

64 Vragen? Herwig Teugels directeur Inge Van Osselt communicatie administratie Olivia Vanmechelen stafmedewerker zorg Luc Lampaert alternatieve woonvormen Jeroen Dries projectadviseur Vrijblijvend eerste advies Korte begeleiding gratis in Brussel Intense begeleiding per project mogelijk 64

65 De coöperatieve vennootschap INCLUSIE INVEST bouwt aangepaste woonvormen voor mensen met een beperking. Het is een veilige en maatschappelijk verantwoorde belegging. (Wim Bijnens) Gezondheidsmeeting

66 HEFBOOM levert financiering en advies aan projecten die werk maken van een sociale en duurzame samenleving. Ze geven kredieten aan projecten met een maatschappelijke doelstelling. (Dirk Dalle) Gezondheidsmeeting

67 FEBECOOP Adviesbureau is een partner voor startende en groeiende organisaties in de sociale en coöperatieve economie. Zij onderzochten de financieringsinstrumenten en fiscale aspecten voor een Abbeyfieldwoonvorm. (Karel Verhaeghe) Gezondheidsmeeting

68 Dichtbij het Weststation in Molenbeek tracht RE-VIVE een positieve impact teweeg te brengen op de ontwikkeling van de buurt. Ze creëren er een betaalbaar woonaanbod en maatschappelijke functies waaronder een school en kinderkribbe. (Nicolas Bearelle) Gezondheidsmeeting