'We zoeken voorbeeldige gebieden met passie' Win de Gelderse prijs voor ruimtelijke kwaliteit 2016 & Doe mee met de Gebiedenatlas Gelderland

Transcriptie

1 'We zoeken voorbeeldige gebieden met passie' Win de Gelderse prijs voor ruimtelijke kwaliteit 2016 & Doe mee met de Gebiedenatlas Gelderland april 2015

2 Gelderse prijs voor ruimtelijke kwaliteit (GPRK) Koppelen van GPRK & Gebiedenatlas Gelderland Eenmaal in de twee jaar wordt door het college van De zesde editie van de GPRK wordt zo vormgegeven kwaliteit uitgereikt. In 2016 beleeft de prijs haar zesde werktraject van de Gebiedenatlas Gelderland. Met name Gedeputeerde Staten de Gelderse prijs voor ruimtelijke editie. Het organiseren van deze prijs maakt dat het begrip ruimtelijke kwaliteit op de agenda wordt gehouden en daarover de dialoog met de Gelderse samenleving wordt aangegaan. Elke editie kent een specifiek thema. Het thema van de zesde editie is: gebieden met passie. het verzamelen en presenteren van goede voorbeelden vormen de bindende factor. Goede voorbeelden worden immers door de GPRK in het zonnetje gezet en het voorbeeldige karakter van de nominaties voedt niet alleen de trots maar ook de mogelijke navolgbaarheid. De GPRK biedt gemeenten, waterschappen, In de gebiedenatlas is de navolgbaarheid ook aan de orde kans om concrete plekken of gebieden in het zonnetje te van handreikingen als bouwstenen die de ambitie maatschappelijke organisaties en andere professionals de zetten. Het kan gaan om de alledaagse werkelijkheid of om bijzondere ontwikkelingen. Voorop staat het laten zien van waar we trots op zijn, wat goed gelukt is en voorbeeldig mag zijn voor anderen. Voorbeelden van ruimtelijke kwaliteit. Het gaat om gerealiseerde ruimtelijke inrichting van plekken of gebieden. Een bijzondere of opvallende inrichting die direct zichtbaar en te beleven is in het veld. De Gelderse prijs werkt met een longlist van gebieden de zogenaamde Q-lijst 2015 en met een daaruit door een expertteam samen te stellen shortlist. Een externe jury en het publiek bepalen respectievelijk de juryprijs en de publieksprijs. Elk ,- waard. Voor procedure en aanmelding zie verderop in deze brochure. 2 en georganiseerd dat ze tevens een impuls is voor het en werken goede voorbeelden naast andere vormen ontwikkelen met kwaliteit inspireren. Door de koppeling met het traject van de gebiedenatlas, krijgt de GPRK een net iets ander karakter dan de voorafgaande vijf edities. Het thema voor de zesde editie van de GPRK is afgestemd op de gebiedenatlas.

3 Gebiedenatlas Gelderland Naast economische structuurversterking heeft de Provinciale omgevingsvisie als hoofddoelstelling: het borgen van kwaliteit en veiligheid van de Gelderse leefomgeving. Dit vraagt om een instrument. We stellen in de omgevingsvisie de Gebiedenatlas Gelderland in het vooruitzicht. Het gaat om het samenstellen en maken van een inspirerend (= beeldend, bereikbaar en bruikbaar) kwaliteitsinstrument en uiteindelijk om het toepassen van dit instrument in het werkveld van het omgevingsbeleid. Bedoeld voor diverse ruimtegebruikers, besturen, eigenaren en initiatiefnemers. Doelen 1. Gebiedsgericht en integraal omgevingskwaliteiten benoemen. 2. Bouwstenen aanreiken HOE deze omgevingskwaliteiten kunnen worden ontwikkeld. 3. Betrokkenheid burgers vergroten bij haar eigen leefomgeving, ruimte of landschap. Uitgangspunten Inzetten op co-creatie: met een uitnodigende, samenwerkende en creatieve houding. Voortbouwen op bestaande kennis en informatie. Gebruikmaken van bestaande samenwerkingsverbanden. of centraal gelegen, als landschappelijke eenheid of culturele identiteit etc. Verrijken van ruimtelijke initiatieven. De gebiedenatlas biedt inspiratie en schrijft niet voor. Ze ontwikkelt bouwstenen die willen verleiden om met (meer) kwaliteit ruimtelijke opgaven te realiseren. Meer aandacht voor de hoe en waarom-vraag, dan voor de wat en waar-vraag. Inspireren met voorbeelden, inrichtingsprincipes, concepten, strategieën etc. Ontsluiten van bestaande kennis en informatie. Er is reeds veel informatie beschikbaar, echter verspreid over allerlei documenten en partijen. De gebiedenatlas is een middel om deze informatie, inclusief kartografische data, te ontsluiten. Dit geldt ook voor de kernkwaliteiten natuur en landschap uit de provinciale omgevingsvisie. Met nieuw elan de samenhang zoeken. Het borgen van gebieds- of omgevingskwaliteiten heeft baat bij het inzichtelijk maken van de kenmerken, waarden en ambities van het betrokken gebied. Verschillende actoren zijn daarbij aan zet. Het werktraject geeft ruimte aan betrokkenheid vanuit de Gelderse samenleving. Werktraject We kiezen voor een organische procesvoering, met ruimte voor creativiteit en verbeeldingskracht, maatwerk en flexibiliteit, verrassingen en onzekerheden. Zoveel mogelijk aansluiten bij actuele processen en Dialoog is het fundament. Verschillende middelen zetten Streven naar sterke bruikbaarheid voor veel doelgroepen. Ons digitaal platform Gelderlandanders.nl biedt relevante (regionale) opgaven. Werken op de zogenaamde tussenschaal. Meerwaarde Sterk integrale benadering van het kwaliteitsbegrip. Niet alleen aandacht voor landschap maar ook voor stad. En hoe ze elkaar raken. Tevens aandacht voor cultuur, economie, mobiliteit, gezondheid, bodem. De wisselwerking en samenhang zijn van belang. Verbinden van het gemeentelijke en het provinciale schaalniveau. De focus wordt gelegd op de zogenaamde tussenschaal. De verwachting is dat het in Gelderland (1 provincie, 6 regio s) gaat om ongeveer 30 gebieden. 3 Groot of klein, verstedelijkt of dun bevolkt, perifeer we in. een interactieve werk-, uitwissel- en discussie ruimte. Naar verwachting is dit voor de zomer operationeel. Ideaal zal zijn als rond de gebieden zich digitale communities vormen die bijdragen aan de gebiedenatlas. Met een expertteam, bestaande uit interne en externe deskundigheid, regio-, stads- of kwaliteitsateliers organiseren. En we gaan ook gezamenlijk gereedschap, kaarten en bouwstenen ontwerpen. Ons streven is de Gebiedenatlas Gelderland in het voorjaar van 2016 op te leveren, zowel in een digitale als in een analoge vorm.

4 Het thema van de zesde editie van de GPRK 2016 Gebieden met passie We brengen bijzondere gebieden in het vizier en gaan op zoek naar de passie die in die gebieden speelt en gespeeld heeft. Passie die heeft geleid tot mooie en goede ontwikkelingen en resultaten. Zodoende zijn we in staat om passend bij het schaalniveau van de provincie aansprekende voorbeelden van formaat te tonen waar de Gelderse samenleving met recht trots op is. Welke plekken of beter gezegd welke gebieden binnen gemeente, regio of streek komen in aanmerking voor de zogenaamde longlist? We noemen deze lijst: de Gelderse Q-lijst Zowel bestemd voor de 6e editie van de Gelderse prijs voor ruimtelijke kwaliteit, als voor de inhoud van de Gebiedenatlas Gelderland. Met de Q-lijst verzamelen we gebieden die op enigerlei wijze voorbeeldig zijn, bewondering oogsten en misschien wel leidend zijn of kunnen zijn in de op onze leefomgeving gerichte kwaliteitszorg. Zowel als het gaat om de zichtbare resultaten als om de uitgevoerde praktijken en strategieën. Deze gebieden bestaan uit min of meer met elkaar samenhangende, ruimtelijke initiatieven oude en nieuwe, gerealiseerde of bijna gerealiseerde. De gebieden staan voor hoe zaken aangepakt zijn en wat daardoor voor moois tot stand is gebracht en nu aangemerkt kunnen worden als gebieden met passie, waar veel te beleven valt en die ons gevoel van trots voeden. Gebieden die verrassen. Gebieden die kloppen. We vragen onze partners dus niet om enkelvoudige projecten aan te dragen maar hele gebieden. Denk aan centrumgebieden, stadsdelen of wijken, randzones of gradiënten, hele (of halve) dorpen, bijzondere buitengebieden, streken of landschappen, wegen of andere lijnen. Kijk dus breder en ruimer. Misschien helpt het om bij gebieden een minimale omvang van 1 km2 (= 100 ha) als richtsnoer te hanteren, maar is zeker geen vereiste. We vragen gemeenten en anderen een TOP 3 op te stellen. Drie top-gebieden. Het mag ook meer zijn. Tevens stellen we voor om het tijdsperspectief ruim op te vatten. Het dient te gaan om gebieden die in het tijdsbestek van laten we zeggen de laatste 70 jaar tot specifieke bloei (tot (her)inrichting en beheer) zijn gekomen. Deze wijde tijdsruimte is interessant omdat bij het verzamelen en presenteren van goede voorbeelden niet persé gekeken hoeft te worden naar wat de actualiteit biedt. Net zo interessant is het om binnen het bestek van een langere tijdsperiode te zoeken naar goede voorbeelden. Gebieden die al wat langer bestaan en in functie zijn leveren veel informatie op over bijvoorbeeld zich ontwikkelende gebruikswaarden, veranderende belevingswaarden en telkens opnieuw te interpreteren toekomstwaarden. Wanneer alle deelnemende partijen hun TOP 3 aanbieden ontstaat er een mooie Q-lijst om u tegen te zeggen. De start van de GPRK Goede voorbeelden van dit kaliber horen dan ook thuis in de gebiedenatlas. Het zijn ingerichte gebieden die trots uitstralen, identiteit voeden, mentaliteit bepalen, creativiteit vieren. Maar ook veel zeggen over daadkracht, draagkracht, doorzettingsvermogen, opdrachtgeverschap, inzicht, aandacht, ambacht en uiteindelijk lef, liefde en passie. Gebieden met een hoge icoonwaarde. Die zo mogelijk zelfs een statement maken. Die zeggen: leer van mij, laat je door mij inspireren. 4

5 Procedure Criteria We verleiden u om mee te doen en toon ons gebieden met passie Diverse partijen, waaronder gemeenten, waterschappen, maatschappelijke organisaties en andere professionals kunnen gebieden aandragen en meedingen naar de prijzen. Deelnemers kunnen meerdere gebieden indienen. Uit de inzendingen stelt een expertteam, bestaande uit deskundigen van binnen en buiten de provinciale organisatie, een shortlist samen: de genomineerden voor de GPRK De nominaties worden in september 2015 door Gedeputeerde Staten vastgesteld. Ten behoeve van de uiteindelijke jurering door een externe jury eind dit jaar wordt begin september 2015 aan de dan geselecteerde genomineerden gevraagd meer (beeld)materiaal en een beknopt essay over het gebied aan te leveren. Mogelijkerwijs zullen interviews worden gehouden. Rond de prijsuitreiking, naar verwachting in maart 2016, wordt een manifestatie georganiseerd en verschijnt een boek met portretten van alle genomineerde gebieden. Ook wordt op de manifestatie de publieksprijs uitgereikt. Aan deze prijs zijn geen deelnemerskosten verbonden. Wel ligt een te winnen juryprijs van ,- in het verschiet. De publieksprijs is eveneens ,-. De prijzen worden in ontvangst genomen door de indiener en dienen volledig ten goede te komen aan de betreffende gebieden. Het expertteam selecteert de shortlist aan de hand van de volgende criteria: In het algemeen: goede en overtuigende aansluiting bij het thema gebieden met passie, waarbij het ruime formaat van het gebied eveneens telt Er is sprake van gerealiseerde opgave(n) en van zichtbare en beleefbare ruimtelijke inrichting(en) Hoge gebruikskwaliteiten als gevolg van integraliteit en multifunctionaliteit, inclusief de nodige complexiteit; met gevoel voor urgentie, samenhang en toegankelijkheid Hoge belevingswaarden en sterke visuele kwaliteiten, met aandacht voor ontwerpgerichte oplossingen; met gevoel voor creativiteit en verrassende originaliteit Hoge toekomstwaarden gericht op duurzame wijze van realisatie en beheer, inclusief een sterke omgang met tijd, dynamiek en onzekerheden Bijzondere en transparante procesvoering, gewaardeerde en brede betrokkenheid en efficiënte en creatieve kwaliteitsborging Uitdagend en verrassend verhaal, overtuigende bijdrage aan betekenisvolle identiteit of identiteitsvorming; met veel ruimte voor passie Een externe jury bepaalt de prijswinnaar op basis van o.a. de volgende criteria: Goede inpassing in of aansluiting bij de stedelijke of landelijke omgeving Bijdrage aan identiteit en imago van stad of streek Omgang met tijd, tijdelijkheid en duurzaamheid Uitdagend verhaal en verrassende vormgeving van het gebied of van plekken in het gebied Inspirerend planproces en effectieve kwaliteitsborging Sterke voorbeeldwerking De jury krijgt de gelegenheid deze criteria nader uit te werken of aan te vullen. 5

6 Aanmelden van gebieden Aanmeldingen voor de longlist kunt u indienen tot en met 19 juni 2015 door het aanmeldformulier op in te vullen. Gevraagd wordt o.a.: Naam van het gebied en ligging/situatie Beknopte gebiedsbeschrijving Duiden van de kwaliteiten Bijzonderheden (waaronder processen) Ontwikkelingen en opgaven Belangrijkste actoren Ontwikkelingsperiode Per gebied vult u een digitaal formulier in. De mogelijkheid bestaat om fotomateriaal, kaarten en documenten toe te voegen. Wilt u op een andere wijze gebieden aanmelden voor de GPRK, dan in contact treden met één van de contactpersonen (ook voor meer informatie): Elbert van der Linden, adviseur ruimtelijke kwaliteit, T (026) ; e.vander.linden@gelderland.nl Jolanda Timmerman, projectassistent ruimte, T (026) ; j.timmerman@gelderland.nl Ook mogelijk via gebiedenmetpassie@gelderland.nl 6

7 Met de Provinciale omgevingsvisie zetten we de kwaliteitszorg voor de Gelderse leefomgeving voort en nemen daarin gezamenlijk inspirerende stappen. Gelderse prijs voor ruimtelijke kwaliteit en Gebiedenatlas Gelderland helpen daarbij. 7

8 Colofon Tekst: Programma Ruimte Vormgeving: afdeling Communicatie Fotografie: Thea van den Heuvel, Nijmegen (p. 1, 4 en 6) provincie Gelderland (p. 2, 3, 5 en 7) Provincie Gelderland Markt CG Arnhem Postbus GX Arnhem T (026) provincieloket@gelderland.nl