Patiënteninformatie. Borstreconstructie

Transcriptie

1 Patiënteninformatie Borstreconstructie Bijna alle patiënten die borstkanker hebben, of hebben gehad, komen in aanmerking voor een vorm van borstreconstructie. Voorlichting over de borstreconstructie mogelijkheden maakt deel uit van de behandeling van borstkanker. Kiezen van een tijdstip Afhankelijk van het tijdstip dat borstreconstructie plaats vindt, maken we onderscheid tussen een primaire of secundaire reconstructie. Een primaire of directe borstreconstructie vindt plaats tijdens dezelfde sessie als de verwijdering van het kwaadaardige gezwel. We maken onderscheid tussen een primaire reconstructie met behulp van een prothese nadat een huidsparende amputatie is verricht, of een oncoplastische reductie met eigen borstweefsel nadat een borstsparende behandeling is uitgevoerd. Directe reconstructie met prothese De meeste vrouwen die hiervoor in aanmerking komen zijn draagsters van de BRCA genen, of vrouwen die een voorstadium van borstkanker hebben, de zogenaamde Ductaal Carcinoma in Situ (afgekort DCIS). Bij beide groepen vrouwen is het verantwoord om zoveel mogelijk huid te sparen. Dat wil zeggen dat alleen de tepel samen met de borstklier wordt weggehaald en de rest van de huid,vaak inclusief de tepelhof, wordt gebruikt voor de borstreconstructie. Ook vrouwen die een relatief kleine cupmaat hebben (A en B) zijn goede kandidaten voor deze techniek, omdat bij hun een borstsparende behandeling geen fraaie resultaten geeft. Bij deze groep wordt vaak de zogenaamde schildwachtklier procedure van tevoren uitgevoerd. Als de schildwachtklier vrij is van tumorcellen is de kans klein dat de patiënten nabestraald moeten worden. Aangezien nabestraling van een prothese schrompeling van het kapsel kan veroorzaken proberen we deze combinatie zoveel mogelijk te voorkomen. Oncoplastische reductie of borstsparende behandeling in een vorm van borstverkleining Bij vrouwen met een grotere cupmaat (vanaf C of D), is het mogelijk om de borstsparende operatie gelijk te combineren met een gewone borstverkleining. Het voordeel van deze techniek is dat de borst een fraaie vorm heeft en die ook behoudt na de bestraling. Als de bestraling is afgelopen, wordt de andere kant ook aangepast. Deze operatie wordt altijd door twee medisch specialisten uitgevoerd: een oncologisch en een plastisch chirurg. Het nadeel van deze techniek is dat als er onvoldoende weefsel is weggehaald, en er is een rest tumor in de borst achtergebleven, er een borstamputatie gedaan moet worden. Omdat de weefsels verplaatst zijn is er dan geen tweede resectie van de tumor mogelijk.

2 Een secundaire of indirecte borstreconstructie kan weken tot jaren na mastectomie plaats vinden. De meeste vrouwen die voor secundaire reconstructie in aanmerking komen zijn de vrouwen die een aanvullende behandeling nodig hebben (gehad), zoals bestraling, chemotherapie of beide. Kiezen van het materiaal Borstreconstructie kan uitgevoerd worden met behulp van lichaamsvreemd of lichaamseigen materiaal, of een combinatie van beide. Een borstimplantaat is een silicone omhulsel dat met verschillende materialen gevuld kan zijn. De meest bekende en bestudeerde materialen zijn siliconengel en zoutwater oplossing. Er zijn twee soorten implantaten: een tijdelijk implantaat, de zogenaamde tissue expander, en de definitieve borstprothese. De tissue expander wordt periodiek (meestal 1 keer per week) gevuld met zoutwater oplossing totdat de huid voldoende gerekt is om een prothese te plaatsen. Een borstprothese kan rond of druppelvormig zijn, en is meestal gevuld met siliconegel. In tegenstelling tot wat met enige regelmaat in de media wordt gemeld, is silicone een volkomen veilige stof die behalve voor borstprotheses ook gebruikt wordt voor het maken van haarlak, nagellak, baby spenen, infusen en vele andere artikelen. Het voordeel van een reconstructie met een borstimplantaat is dat het de meest simpele vorm van reconstructie is. Het nadeel is dat er ook op lange termijn complicaties kunnen optreden in de zin van kapsel contractuur, hetgeen soms wisseling van de prothese noodzakelijk maakt. Bij een reconstructie met eigen weefsel kan gebruik worden gemaakt van huid-, vet- en spierweefsel afkomstig van elders in het lichaam, meestal rug of buik. Een aantal van deze technieken zijn iets ingewikkelder. De operaties duren langer en brengen hogere operatie risico s met zich mee. Het voordeel is dat op lange termijn geen problemen meer optreden. De keuze van een borstreconstructie methode is afhankelijk van veel verschillende factoren: algemene gezondheidstoestand, leeftijd, omvang van de borst(en), lichaamsbouw, levensstijl, kwaliteit van de huid, bestraling in de voorgeschiedenis, enzovoort. De verschillende mogelijkheden voor borstreconstructie Tissue expansion en reconstructie met prothese Deze methode is geschikt voor vrouwen die een mastectomie hebben ondergaan, en die niet zijn bestraald. Na een mastectomie is er te weinig huid om meteen een prothese te kunnen plaatsen. Tijdens de eerste operatie wordt de Tissue expander (een silicone ballonnetje) onder de borst spier ingebracht. Als de genezing normaal is verlopen, wordt na twee weken begonnen met wekelijks bijvullen van de Tissue expander met zoutwater oplossing. Door druk ter plaatse wordt de huid uitgerekt, maar er treedt ook vermeerdering van de huidcellen op. Deze processen vinden ook plaats in de buikhuid tijdens de zwangerschap. Het gewenste vulvolume wordt na vier tot acht weken bereikt. Dit is altijd groter dan het volume van de prothese die ingebracht wordt tijdens de tweede operatie. Het overvullen wordt gedaan om te compenseren voor het terugveren van de huid.

3 Patiënteninformatie Om de mate van terugveren van de huid te beperken, blijft de Expander nog drie maanden na het bereiken van het gewenste volume zitten. Enkele maanden na de eerste operatie wordt tijdens de tweede operatie de Expander vervangen door de definitieve borstprothese. De borstprothese is meestal druppelvormig en gevuld met silicone gel. Voordelen van deze vorm van reconstructie zijn dat het een betrekkelijk eenvoudige methode is. De operatie tijd is zowel de eerste als de tweede keer tussen een en twee uur. De opname duur is ongeveer vijf dagen. Twee tot vier weken na het voltooien van de reconstructie kunnen de dagelijkse werkzaamheden worden hervat. Er worden over het algemeen geen extra littekens gemaakt. Sinds de ontwikkeling van borstimplantaten in 1960 hebben enkele miljoenen vrouwen over de hele wereld gebruik gemaakt van dit procedé. Nadelen van deze vorm van reconstructie zijn dat er twee operaties nodig zijn. De reconstructie neemt enkele maanden in beslag en op langer termijn blijkt soms wisseling van de prothese noodzakelijk te zijn. Thoraco-dorsale (TD) lap Soms blijft er na mastectomie een overschot aan huid onder de oksel. Deze huid kan gezwaaid worden naar de borst toe, waarbij de oksel weer mooi plat wordt gemaakt, en de borst extra huid krijgt. Deze ingreep kan tijdens de eerste of de tweede operatie plaats vinden, maar gaat wel gepaard met het maken van een extra litteken. Latissimus Dorsi lap (de rugspiermethode) Latissimus Dorsi is de grote rugspier. Bij de operatie wordt de spier losgemaakt van het bekken en de wervelkolom, maar blijft wel vastzitten aan een steel waarlangs de bloedvaten en de zenuw lopen. De steel bevindt zich in de oksel zodat de spier aan zijn steel gezwaaid kan worden naar de voorkant van de borstkas om daar de nieuwe borst te maken. Een stukje huid (de zogenaamde huideiland) wordt van de rug meegenomen en eveneens gebruikt voor de nieuwe borst. Omdat de spier niet veel volume heeft, kunnen op deze manier alleen kleine borsten worden gereconstrueerd. Bij grotere borsten kan deze methode worden gecombineerd met het plaatsen van een prothese onder de rugspier zodat er meer volume wordt verkregen. De rugspiermethode is zeer geschikt voor vrouwen die bestraald zijn. Het wordt ook vaak gebruikt bij vrouwen die de zogenaamde borstsparende operatie hebben gehad en daarna zijn bestraald. Voordelen van deze techniek zijn dat eigen weefsel wordt gebruikt om de nieuwe borst te maken, en dat er gezond weefsel naar het bestraalde gebied wordt getransplanteerd. Nadelen van deze techniek zijn dat het een grotere operatie is die drie tot vier uur duurt.

4 De opname duurt ongeveer een week en het herstel duurt iets langer. Er komt een extra litteken op de rug en een extra litteken op de nieuwe borst. De DIEP lap Bij een vrije lap wordt het weefsel losgemaakt van de oorspronkelijke plaats met het meenemen van de aders en de slagaders. En wordt met behulp van microchirurgie op de gewenste plaats weer aangesloten. Bij deze technieken wordt de huid en het buikvet wederom gebruikt om de nieuwe borst te maken. Omdat vrije lappen microchirurgische ingrepen zijn duurt de operatie langer. Meestal tussen de zes tot acht uur. Deze operatie kent meer risico s (trombose, longproblemen, enzovoort). De opname duurt ongeveer zeven dagen en het herstel enkele maanden. Risico op complicaties is bij deze methode groter dan bij alle andere technieken. Om de risico s zo veel mogelijk te beperken, worden deze operaties vooral bij jonge, gezonde en niet rokende patiënten uitgevoerd. Tepelreconstructie De tepel kan op drie manieren worden gereconstrueerd: door middel van tatoeage, het delen van de gezonde tepel, of door een lokale reconstructie. De gezonde tepel kan gebruikt worden voor reconstructie als deze groot genoeg is. Bij een lokale reconstructie wordt de huid van de gereconstrueerde borst opgericht, zodat er een knopje ontstaat. Hiervoor zijn verschillende technieken in gebruik. Deze ingrepen worden uitgevoerd onder plaatselijke verdoving in een poliklinische setting. Als de tepelreconstructie is voltooid, kan er een tepelhof omheen getatoeëerd worden. Aanvullende ingrepen Een unilaterale (eenzijdige) reconstructie levert in de regel twee verschillende borsten op. Indien de asymmetrie (vooral qua volume) groot is, wordt meestal een symmetriserende operatie uitgevoerd. Hierbij kan de gezonde borst kleiner of groter gemaakt worden. Preventieve borst amputatie Vrouwen die draagsters zijn van een van de BRCA genen kunnen kiezen voor een preventieve borst amputatie en primaire reconstructie. Voor een bilaterale (tweezijdige) borstreconstructie komen maar twee methodes in aanmerking: borstprotheses of een DIEP lap. Bij vrouwen met kleine borsten kan een primaire reconstructie meteen met protheses uitgevoerd worden. Bij vrouwen met een grote cupmaat worden meestal aan beide kanten Tissue expanders ingebracht. Die worden later vervangen door protheses. Bij een bilaterale DIEP lap stijgt de operatie tijd naar ongeveer 10 tot 12 uur, waarmee ook de complicatie risico toeneemt. Kweek op S. Aureus bacterie indien u een prothese krijgt De bacterie Staphylococcus aureus (S. aureus) is een van de meest voorkomende verwekkers van infecties in het ziekenhuis. Deze bacterie komt bij de gezonde mensen voor op de huid en slijmvliezen. Ongeveer 30% van de mensen is echter drager van deze bacterie, en dan nestelt de bacterie zich voornamelijk in de neus. De patiënten die een prothese krijgen en neusdrager zijn van de S. aureus, hebben een verhoogde kans op het krijgen van een infectie, waarna de prothese wordt afgestoten.

5 Patiënteninformatie Ook al wordt maar 5% van de protheses afgestoten, is de impact hiervan voor de patiënt heel groot. Om de kans hierop zo klein mogelijk te maken, onderzoeken wij voordat u geopereerd wordt, of u drager bent van de S. aureus. Dit gebeurt middels neuskweken. Als blijkt dat u drager bent van deze bacterie, zult u worden behandeld met een neuszalf en speciale shampoo. Uit onderzoek is namelijk gebleken dat mensen die deze bacterie bij zich dragen en bovenstaande maatregelen nemen, 80% minder kans hebben op een infectie na een operatie. Risico s en complicaties U wordt uiteraard naar beste kunnen behandeld, maar bij elke operatie is de kans op complicaties, zoals allergische reacties op gebruikte verdovingsvloeistoffen of materialen, bloeduitstorting, nabloeding, infectie, ontstaan van een hypertrofisch litteken en trombose aanwezig. Deze complicaties komen echter zelden voor. Rond de littekens zal de huid gevoelloos raken en dit kan geruime tijd zo blijven. In enkele gevallen keert het gevoel rondom de littekens niet of niet helemaal terug. Verstoorde wondgenezing en weefselversterf komen zeer zelden voor. Deze verschijnselen kunnen leiden tot een tegenvallend resultaat. Absolute symmetrie bij operaties is niet te garanderen. Deze risico s en complicaties, evenals het belang van het stoppen met roken zijn tijdens het consult met de arts met u besproken. Hoewel de operatie met de grootste zorg zal worden uitgevoerd, maar het genezingsproces per individu verschilt, is het voor ons niet mogelijk om garanties te geven. Ter voorbereiding Besluit u tot de behandeling over te gaan, dan volgen hieronder alvast enkele richtlijnen ter voorbereiding: - Het is van belang dat u tijdig stopt met het innemen van uw medicijnen indien van toepassing. U heeft dit met de plastisch chirurg besproken. - Bij pijn kunt u paracetamol slikken, alle andere pijn bestrijdende middelen geven een bloedverdunning. - Vitamine C 1000 mg helpt bij een goede wondgenezing. Wij adviseren hier twee weken voor de operatie mee te starten en door te gaan tot een week na de operatie. - Wij adviseren u, zodra de operatie gepland is, te stoppen met roken, aangezien dit enorm bevorderend kan zijn voor het genezingsproces. - Wij raden u aan 24 uur voor tot 24 uur na de ingreep geen alcohol te drinken. - Autorijden wordt absoluut door ons afgeraden. Laat u zich op de dag van behandeling dus door iemand wegbrengen en ophalen.

6 Richtlijnen na een operatieve borstreconstructie U heeft een borstverkleining ondergaan. Om er voor te zorgen dat het herstel na de operatie goed verloopt krijgt u richtlijnen mee naar huis. U krijgt een afspraak mee om de hechtingen na twaalf à veertien dagen te laten verwijderen op de polikliniek van de Plastische Chirurgie. Na de operatie moet u gedurende 6 weken een sport bh (zonder beugel) dag en nacht dragen. Dit is niet het geval bij een TD, LD of DIEP lap. Als u met Foam naar huis gaat mag u het eraf halen in opdracht van de arts, of u krijgt een afspraak om het Foam er op de poli af te laten halen (met foam mag u niet douchen!). U mag onder de douche als het foam eraf is; maar niet in bad gedurende 4 weken. Na het verwijderen van de hechtingen mag u de littekens insmeren met een bodycrème De eerste vier à zes weken mag u niet zwaar tillen en geen zwaar huishoudelijk werk doen zoals stofzuigen en ramen lappen. U mag gedurende drie weken de hond niet uitlaten. Afhankelijk van het soort werk mag u circa vier tot zes weken niet werken. Bespreek dit met uw specialist. Zie de eerste twee à drie maanden af van sporten. Sauna, zonnebaden en zonnebank moet u de eerste twee à drie maanden vermijden. Probeer de eerste zes weken niet op uw buik te slapen. U mag na ongeveer vier weken weer fietsen en autorijden. U mag de eerste drie weken na de operatie niet roken. Tot slot Indien u vragen heeft na de ingreep kunt u contact opnemen met de polikliniek Plastische Chirurgie. Bij nood, buiten kantooruren, kunt u contact opnemen met de spoedeisende hulp. Mocht u na het lezen van deze folder nog vragen hebben, dan kunt u contact opnemen met de polikliniek Plastische Chirurgie. De polikliniek Plastische Chirurgie is bereikbaar van maandag tot en met vrijdag van 08:00 tot uur via telefoonnummer: (079) Wij stellen uw mening vanzelfsprekend zeer op prijs. Heeft u opmerkingen of suggesties over deze informatie of over de behandeling, laat ons dit dan weten via bovenstaand telefoonnummer of via info@llz.nl.