Patiënteninformatiedossier (PID) MAMMACARE. onderdeel BORSTRECONSTRUCTIE

Transcriptie

1 Patiënteninformatiedossier (PID) MAMMACARE onderdeel BORSTRECONSTRUCTIE

2 INHOUDSOPGAVE... 3 Uitleg borstreconstructie... 3 Voorbereiding op operatie... 4 De operatie... 5 Soorten borstreconstructies... 5 Tepelreconstructie... 8 Na de operatie... 8 Risico en complicaties Vergoeding borstreconstructie Aanvullende informatie Contact

3 Een borstreconstructie wordt vooral toegepast bij vrouwen met borstkanker. Na een amputatie van één of beide borsten, kan reconstructie de kwaliteit van leven aanzienlijk verbeteren. Een borstreconstructie is mogelijk direct na een borstamputatie of op een later tijdstip. Soms is een directe reconstructie niet mogelijk om medische redenen, maar dan is een borstreconstructie in een later stadium vaak wel goed mogelijk. Uw persoonlijke situatie en wensen spelen hierin een belangrijke rol. Een borstreconstructie wordt door de plastisch chirurg uitgevoerd, deze maakt deel uit van het mammateam en zal met u de mogelijkheden bespreken. Ook u overweegt een borstreconstructie. In deze folder leest u meer over de mogelijkheden. Uitleg borstreconstructie Een borstreconstructie is bij vrijwel iedere vrouw mogelijk. Een slechte kwaliteit van de huid, bijvoorbeeld door bestraling, staat dankzij de moderne technieken een goed resultaat meestal niet meer in de weg. Voorheen kwam een borstkankerpatiënt pas voor een borstreconstructie in aanmerking als zij genezen werd beschouwd. Dat was meestal vijf jaar na een borstamputatie. Tegenwoordig is bekend dat een reconstructie niets veranderd aan het verloop van de ziekte, maar dat het wel de kwaliteit van leven aanzienlijk kan verbeteren. 3

4 Een reëel verwachtingspatroon is belangrijk bij de overweging voor een borstreconstructie. Het is namelijk zowel lichamelijk als geestelijk een zware ingreep, waarvoor vaak meerdere operaties nodig zijn. Soms is het ook nodig de niet aangedane borst te verkleinen of te verstevigen om beide borsten zoveel mogelijk op elkaar te laten lijken. Een gereconstrueerde borst zal in vorm, grootte en gevoel altijd verschillen van een natuurlijke borst. Voorbereiding op operatie Gebruikt u geneesmiddelen? Geef dit dan aan bij uw eerste bezoek aan de plastisch chirurg. Bepaalde medicijnen, zoals acenocoumarol, aspirine en ascal, mag u een aantal dagen voor de borstreconstructie niet meer gebruiken. Daarnaast is het belangrijk minstens zes weken voor de operatie te stoppen met roken. Nicotine vernauwt de bloedvaten waardoor de kans op problemen bij de wondgenezing toeneemt. Voor operaties waarbij weefsel verplaatst wordt, is stoppen met roken zelfs een voorwaarde. Als u te zwaar bent, zal de plastische chirurg adviseren om eerst af te vallen. Voor de operatie zult u ook het preoperatief bureau bezoeken waar de anesthesist u uitleg zal geven over de narcose. 4

5 De operatie Een borstreconstructie kan, afhankelijk van de wondgenezing, vanaf zes maanden na een amputatie worden uitgevoerd of na beëindiging van eventuele bestraling en/of chemotherapie. Dit noemen wij een uitgestelde borstreconstructie. Het is ook mogelijk om al tijdens de amputatie de borst(en) te laten reconstrueren. Wij spreken dan van een directe borstreconstructie. Omdat niet iedere methode geschikt is voor elke patiënt, bespreekt de plastisch chirurg dit vooraf met u. Een directe borstreconstructie heeft de volgende voordelen: De huid hoeft niet opgerekt te worden. Er zijn minder operaties nodig. Het scheelt soms een extra litteken. In een aantal gevallen kan een huidsparende borstamputatie worden uitgevoerd. Bij deze ingreep verwijdert de arts de gehele borstklier, maar een groot deel van de huid wordt bewaard. De borst kan dan makkelijker worden gevuld met een prothese of met eigen weefsel van bijvoorbeeld de buik of rug. Soorten borstreconstructies Prothesen Bij sommige borstreconstructies worden prothesen ingebracht. Borstprothesen bestaan uit een soepel siliconen omhulsel, gevuld met een siliconengel. Deze siliconen implantaten zijn er in verschillende maten. De 5

6 plastisch chirurg kiest voor het implanteren van een prothese wanneer de grote borstspier nog intact is en als er voldoende soepele en gave huid aanwezig is. Bij deze operatie maakt de arts gebruik van het litteken van de amputatie. De ingreep duurt ongeveer één uur en de ziekenhuisopname één tot twee dagen. Wanneer de huid is bestraald, zal de plastisch chirurg meestal een andere techniek adviseren. Weefselexpansie Is er niet genoeg huid aanwezig na de amputatie, maar is deze huid wel van goede kwaliteit? Dan kan een prothese worden gebruikt om de huid op te rekken. Dit proces noemen we weefselexpansie. Deze methode is alleen mogelijk als de grote borstspier nog intact is. De prothese voor weefselexpander, ook wel expander genoemd, is vergelijkbaar met een lege ballon. Via het litteken van de amputatie brengt de plastisch chirurg deze ballon onder de grote borstspier in. De ingreep neemt ongeveer één uur in beslag. U verblijft hiervoor een tot twee dagen in het ziekenhuis. Vanaf twee weken na de operatie wordt de expander in etappes geleidelijk bijgevuld met een fysiologisch zoutoplossing. Dit doen wij op de polikliniek, met een injectienaald. Het vulpunt van de expander wordt opgezocht door middel van een magneetje dat u mee naar huis hebt gekregen. Wilt u dit magneetje meenemen naar het polibezoek? Het bijvullen duurt ongeveer twee minuten. U komt hiervoor een aantal keren bij ons langs, tot de gewenste cupmaat is bereikt. Dit is meestal na vier tot acht weken het geval. 6

7 Na een rustperiode van drie tot zes maanden volgt een tweede operatie, waarbij de expander wordt vervangen door een definitieve prothese. Gebruik van een spier en de huid van de rug Heeft u door de borstamputatie geen borstspier meer? Of is uw borst bestraald? Is er te weinig huid van goede kwaliteit? Ook dan is het mogelijk om een nieuwe borst samen te stellen. Deze wordt gemaakt van huid van de rug en de daaronder gelegen spier. Bij deze reconstructie brengt de plastisch chirurg ook een prothese in. De operatie duurt gemiddeld twee tot drie uur. U verblijft ongeveer drie tot vijf dagen in het ziekenhuis. Door het verwijderen van de rughuid en de spier ontstaat een vrij lang litteken op de rug, maar deze valt over het algemeen netjes onder de band van uw bh of badpak. Gebruik van het vet en de huid van de buik Bij de aanwezigheid van te weinig kwalitatief goede huid kan een nieuwe borst worden gemaakt van de huid en het vetweefsel van de buik. Dit is overigens alleen mogelijk als er op die plek een huid -en vetoverschot bestaat wat kwalitatief goed is. De plastisch chirurg reconstrueert op deze manier een borst zonder de toevoeging van een prothese. Een nadeel is het achterblijven van een groot litteken op de buik. Deze microchirurgische operatie neemt tussen de vier tot tien uur in beslag. U verblijft tussen de vijf tot zeven dagen in het ziekenhuis. 7

8 Tepelreconstructie Behalve reconstructie van de borst is ook reconstructie van de tepel mogelijk. Dit is vaak mogelijk vanaf drie maanden na de borstreconstructie. De tepel kan worden gemaakt van een deel van de andere tepel of van plaatselijk aanwezige huid. De tepel en tepelhof worden hierna getatoeëerd. Een tepelreconstructie kan goed plaatsvinden onder plaatselijke verdoving. Als de gezonde borst aangepast wordt aan de nieuwe borst, wordt een tepelreconstructie meestal met deze operatie gecombineerd. Na de operatie Na de operatie krijgt u op de afdeling een BH aangemeten die u dag en nacht moet dragen. Door het dragen van deze BH zult u extra steun en mogelijk ook minder pijn ervaren. Indien gewenst kunt u een tweede BH kopen bij de poli apotheek op de begane grond. In het wondgebied kan de chirurg enkele drains achter laten om het overtollige wondvocht af te voeren. De drains worden verwijderd in overleg met de plastisch chirurg. Eventueel mag u ook met drains naar huis. U krijgt dan een afspraak mee om de drains te laten verwijderen op de mammapoli. Dit geldt alleen voor operaties waarbij de rug of buikspier is gebruikt. Rondom de wond ontstaat nogal eens een bloeduitstorting, dit is een normaal verschijnsel. Krijgt u echter koorts (boven de 38,5 graden Celsius) en/of wordt de wond dik, rood en/of pijnlijk neem dan contact op met de plastisch chirurg of de mammapoli. 8

9 De pleisters op de wond worden voor ontslag vervangen. U krijgt zelf een rolletje pleisters mee. Mochten de pleisters vuil zijn, dan kunt u deze zelf vervangen. Wanneer er pleisters op de wond zitten mag u douchen, let erop dat de wonden niet week worden, door bijvoorbeeld lang onder de douche te staan. Daarom wordt baden afgeraden. De eerst dag na de operatie is het belangrijk dat u weer in beweging komt, bouw uw activiteiten langzaam op. Gebruik uw arm op geleide van de pijn. Wanneer alle okselklieren verwijderd zijn houdt u zich dan aan de adviezen die beschreven staan in het PID mammacare onderdeel fysiotherapie, die u door de therapeut aangereikt krijgt. Indien er meerdere okselklieren worden verwijderd kunt u last krijgen van een vochtophoping in de oksel, ook wel lymfoedeem genoemd. Informatie hierover kunt u vinden in het PID mammacare onderdeel Lymfoedeem, die u in dat geval uitgereikt krijgt op de verpleegafdeling. Gebruikt u Ascal dan mag u dit op de dag van de operatie weer herstarten. Gebruikt u Sintromitis dan moet u op de dag van de operatie de voorgeschreven dosering weer innemen. De arts regelt voor u het hervatten van de controles bij de trombosedienst, tenzij anders is afgesproken door uw arts. Voor medicijnen die u eventueel in het ziekenhuis bent gaan gebruiken en waar u thuis mee door moet gaan is een recept gemaakt. Bij pijn mag u viermaal daags 1000 mg paracetamol innemen. 9

10 De eerste twee tot zes weken na de operatie is het belangrijk om het rustig aan te doen, maar wel in beweging te blijven. In die periode mag u niet hoog reiken, niet zwaar tillen, geen zwaar huishoudelijk werk doen en niet sporten. Hoe meer rust u de wond geeft, hoe mooier het litteken wordt. De plastisch chirurg vertelt u precies wat wel en niet mogelijk is. Het kan verstandig zijn om voor de eerste periode thuishulp te regelen. Met een eventuele tweede operatie wordt altijd gewacht tot u weer voldoende bent aangesterkt. Bij ontslag uit het ziekenhuis hoort u wanneer u een controle-afspraak heeft bij de plastisch chirurg. Eventuele hechtingen worden op het spreekuur verwijderd. Risico en complicaties Een borstreconstructie heeft dezelfde risico s als elke andere operatie. Er bestaat kans op een nabloeding of infectie. Andere mogelijke complicaties: Rond een ingebrachte prothese vormt zich soms een bindweefselkapsel, waardoor de borst hard en pijnlijk aanvoelt. Een harde en pijnlijke borst is te behandelen met behulp van capsulectomie. Bij deze methode wordt het kapsel tijdens een operatie ingesneden, zodat er meer ruimte voor de prothese ontstaat. De bloedcirculatie in de wondranden of het verplaatste weefsel kan onvoldoende zijn, met mogelijk weefselversterf tot gevolg. 10

11 De opnameduur evenals de complicatiekans wisselt sterk. Dit is niet alleen verschillend per ingreep, maar ook per patiënt (roken, overgewicht, leeftijd, etc.). Vergoeding borstreconstructie De borstreconstructie wordt niet gezien als een verfraaiende ingreep, maar als een behandeling die de gevolgen van een borstamputatie zo goed mogelijk herstelt. De meeste zorgverzekeraars vergoeden daarom deze ingreep. Vooraf dient een aanvraag voor een borstreconstructie altijd wel getoetst te worden bij uw zorgverzekeraar. Het verzoek om goedkeuring wordt verzorgd door een medewerker van het mammateam. Aanvullende informatie De brochure borstreconstructie van KWF kankerbestrijding is bedoeld voor vrouwen die een borstreconstructie overwegen. De informatie in deze brochure is zowel geschikt voor vrouwen die al een borstamputatie hebben ondergaan, als voor vrouwen bij wie binnenkort (mogelijk) een borst geamputeerd wordt. De brochure is eveneens bedoeld voor vrouwen die vanwege een erfelijke aanleg voor borstkanker overwegen of al besloten hebben om hun borsten uit voorzorg te laten verwijderen. Deze brochure geeft niet alleen informatie over de verschillende methoden, maar laat ook foto s zien vóór de borstreconstructie en het resultaat na de borstreconstructie. 11

12 Contact Heeft u na het lezen van bovenstaande informatie en de brochure borstreconstructie van KWF kankerbestrijding nog vragen? Dan staat de plastisch chirurg u tijdens het spreekuur graag te woord. Wij adviseren u uw vragen vooraf te noteren. Tot aan de policontrole kunt u bij (medische ) vragen en/of problemen contact opnemen met het ziekenhuis. Tijdens kantooruren op maandag, dinsdag en donderdag kunt u telefonisch terecht bij de poli plastische chirurgie van Ziekenhuis St Jansdal: (0341) Woensdag en vrijdag kunt u bellen tijdens kantooruren met de poli plastische chirurgie Isala Klinieken Zwolle: (038) Verder kunt u dagelijks tijdens kantooruren telefonisch terecht bij de mammapoli van Ziekenhuis St Jansdal: (0341) Uitgave: Patiëntencommunicatie Harderwijk, april 2018 Internet: 12 CAZ CH