Jaar. verslag. Agrico U.A. Coöperatie 2014/2015

Transcriptie

1 Jaar verslag Coöperatie Agrico U.A. 2014/2015

2 Stilstand is achteruitgang Blijven doen wat je altijd al deed, is niet goed genoeg. Er gebeurt van alles om ons heen. Alles is continu in beweging. We moeten ons dan ook voortdurend aanpassen om minimaal hetzelfde te blijven presteren. Opereren in een dynamische markt is bij uitstek geschikt om iedereen in beweging te brengen én te houden. Beweging is ook goed voor de gezondheid. Dit geldt zowel voor mens als organisatie. In de notitie Gezond Agrico 2017 hebben wij onze strategische visie vertaald naar vier bewegingen: naar heldere wederzijdse verantwoordelijkheden naar onderbouwd kiezen naar kostprijs- en vraaggedreven verkopen naar gezamenlijke waarde Dit jaarverslag is geïllustreerd aan de hand van het begrip beweging in het algemeen en de vier Agrico-bewegingen in het bijzonder. Wij wensen u veel leesplezier.

3 Inhoudsopgave Voorwoord 4 Kerngetallen 7 Profiel 8 Groepsstructuur 9 Verslag van de raad van commissarissen 10 Verslag van de directie 12 Inleiding 13 Research 15 Pootaardappelen 16 Tafelaardappelen 20 Interne organisatie 22 Besturing en beheersing 25 Coöperatie en governance 26 Personalia 28 Risicoprofiel 30 Jaarrekening Coöperatie Agrico U.A. 32 Overige gegevens 58 Controleverklaring van de onafhankelijke accountant 59 Gebeurtenissen na balansdatum 60 Voorstel bestemming exploitatiesaldo 60 Belangrijke statutaire bepalingen 61 3

4 Voorwoord Boekjaar 2014/2015 was geen eenvoudig jaar. Elke markt kende door uiteenlopende omstandigheden zijn eigen dynamiek. Zowel voor de afzet van pootaardappelen als voor die van consumptieaardappelen waren de uitdagingen dan ook groot. In verschillende delen van de wereld was het nog steeds onrustig. De hybride oorlog in het oosten van Oekraïne, de opkomst van IS in het Midden-Oosten en de oorlog in Jemen. Grote stromen vluchtelingen in de regio, maar ondertussen ook een enorme stroom richting Europa. Allemaal gebieden waar wij volop actief zijn. In verband met de boycot was er opnieuw geen export van AGF-producten naar Rusland en een hele moeilijke afzet van pootaardappelen. De export naar het Midden-Oosten verliep moeizaam. De afgezette hoeveelheid was weliswaar redelijk goed, maar het regelen van de logistiek en de betaling was een hele klus. De zwakke euro speelde ons in de kaart bij de export naar niet-eurolanden. Bij consumptieaardappelen was sprake van een grote onbalans tussen vraag en aanbod. Alle mogelijke afzetkanalen in binnen- en buitenland zijn benut om het product te verkopen. Helaas bleven de prijzen het gehele seizoen zeer laag. In het boekjaar is onze strategie herijkt en nader uitgewerkt. Niet vanuit noodzaak, maar vanuit onze ambitie om zaken altijd beter te willen doen. Een van onze belangrijkste taken is om de organisatie gezond te houden voor de lange termijn, voor alle stakeholders maar vooral voor onze leden. Het plan heeft als werktitel Gezond Agrico gekregen en is in maart aan zowel de ledenraad als aan het personeel gepresenteerd. Alle projecten uit het plan worden getoetst en uitgevoerd op basis van vier bewegingen: naar heldere wederzijdse verantwoordelijkheden, naar onderbouwd kiezen, naar kostprijs- en vraaggedreven verkopen en naar gezamenlijke waarde. Naast groei van onze afzet wordt de licentiestroom een steeds belangrijkere inkomensbron voor Agrico. In boekjaar 2015/2016 willen we een licentiemanager benoemen, die zich specifiek hiermee zal bezighouden. Daarnaast zijn ambitieuze plannen geformuleerd voor expansie in een aantal landen. Zo gaan wij in Kenia een groot aardappelproject doen met subsidie van de Nederlandse overheid onder de vlag van het RVO. Deze subsidie valt onder de Faciliteit Duurzaam Ondernemen en Voedselzekerheid (FDOV) en komt van het Ministerie van Buitenlandse Zaken. Boekjaar 2014/2015 was voor de organisatie het eerste jaar met het nieuwe bestuursmodel. De poolcommissies zijn geïnstalleerd en de ledenraad nieuwe stijl heeft vooral over financiering van de coöperatie, strategie en investeringen gesproken. Voor de financiering van de coöperatie is op 19 juni een model gekozen dat op dit moment verder uitgewerkt wordt. Tijdens de centrale ledenvergadering van 10 december 2015 zal dit besproken worden met de leden. Nederlandse export van pootaardappelen 5 jaar gemiddelde 10 jaar gemiddelde De eerste centrale ledenvergadering op 11 december 2014 was een groot succes. Er kwamen uiteindelijk meer leden (144 stemgerechtigden) dan aanvankelijk verwacht. Het nieuwe bestuursmodel, samen met de andere opzet van deze vergadering is aan het eind van het boekjaar samen met het bestuur geëvalueerd. Er zal een aantal kleine aanpassingen worden doorgevoerd, maar we kijken terug op een geslaagde transitieperiode. De verschillende organen hebben hun eigen rol in de coöperatie. Op deze wijze hebben de leden vanuit zowel leveranciersoogpunt als eigenaarsoogpunt een duidelijk aanspreekpunt. De algehele conclusie van de evaluatie is dan ook dat wij het gevoel hebben dat het lid dichter bij de organisatie is gekomen en dat was een van de belangrijkste doelen van de nieuwe structuur. x ton

5 Algerije, Egypte, Spanje, Italië Marokko, Frankrijk, Portugal Griekenland, Syrië, Libanon, Israël, Irak, Saoedi-Arabië Turkije, Libië Kroatië, Bosnië, Tunesië, Cyprus Meer dan ton ton ton ton ton Nederlandse export pootaardappelen naar de landen rond de Middellandse Zee. Wij hechten bij het duurzaam uitoefenen van ons werk veel belang aan onze maatschappelijke rol en onze normen en waarden. Om dit te benadrukken hebben wij ons gedachtegoed hierover vastgelegd in een gedragscode. Deze gedragscode heeft onze kernwaarden als basis. Het geeft aan hoe wij in de wereld staan, waarmee wij ons identificeren en waar wij elke dag aan werken. Wij vragen deze integere houding niet alleen van onszelf, maar ook van de partners met wie wij samenwerken. Op de strategische dag in juni hebben wij de gedragscode interactief met alle personeelsleden besproken. De positie van de aardappel als belangrijk voedingsgewas kan niet vaak genoeg onder de aandacht worden gebracht. De Nederlandse Aardappel Organisatie heeft in samenwerking met 28 consumptieaardappelbedrijven de campagne Power to the Pieper gelanceerd. Deze campagne wil, vooral via social media, jongeren bereiken om de terugloop van de aardappelconsumptie te stoppen. Het project heeft subsidie van de EU gekregen. Wij hebben dit boekjaar een merkaardappel in het aardappelschap geïntroduceerd. De Carisma aardappel bevat langzaam verterende koolhydraten en speelt daarmee in op de trend van gezonder eten. Carisma is vanaf juni 2015 verkrijgbaar bij Albert Heijn en EMTÉ. Onze jaarlijkse rassenshow in november 2014 stond in het teken van Slovenië. Ieder jaar komen er weer meer klanten en relaties op deze dagen af. Deze zeer succesvolle formule vormt ook de aftrap voor het verkoopseizoen van pootaardappelen. 5

6 De discussie over het voortbestaan van de NAK als zelfstandig bestuursorgaan is tegen de verwachting in nog niet afgerond. Het proces bevindt zich in een patstelling. Samen met onze brancheorganisaties als Plantum, NAO en ook LTO blijven wij alert op de ontwikkelingen. Een icoon van Agrico is met pensioen gegaan. Jan Pronk heeft na een dienstverband van 43 jaar afscheid genomen van de organisatie en zijn telers. Jan is al vele jaren lid van verdienste en hij blijft dan ook in die hoedanigheid aan de coöperatie verbonden. Afsluitend wil ik iedereen bedanken die heeft bijgedragen aan het resultaat van het moeilijke jaar 2014/2015. Ondanks de vele uitdagingen in de gehele wereld vertrouw ik erop dat we er met elkaar een succesvol 2015/2016 van gaan maken. Jan van Hoogen algemeen directeur 6

7 Kerngetallen 2014/ / / / / / / /2012 Financieel Geconsolideerde omzet product Levering Areaal pootaardappelen Geleverde hoeveelheid Bruto marge Exploitatiesaldo Areaal consumptie- aardappelen Reserves Geleverde hoeveelheid Certificatenkapitaal Aandeel derden Totaal Groepsvermogen Aantallen Aantal leden Aantal bedrijven Vaste activa Aantal medewerkers (in fte s) Balanstotaal Solvabiliteit 52,3% 58,2% 54,7% 53,8% Kasstroom uit operationele activiteiten Saldo liquide middelen Schuld aan leden

8 Profiel Agrico is een coöperatieve onderneming actief in de markt van poot- en consumptieaardappelen. De kern van de onderneming ligt in de afzet van product van beschermde rassen, hetzij zelf ontwikkeld, hetzij van derden in vertegenwoordiging verkregen. Hiertoe beschikt Agrico over een eigen kweekbedrijf en werkt ze nauw samen met verschillende kwekers. Agrico wil met haar beschermde rassen actief zijn in de grotere productiegebieden van gecertificeerd pootgoed in landen waar kwekersrecht wordt erkend. Zij is wereldspeler in het marktgericht ontwikkelen van aardappelrassen en het (laten) produceren en vermarkten van hoogwaardige poot- en tafelaardappelen, zowel biologisch als gangbaar geteeld. Agrico streeft naar een maximale bijdrage in het inkomen van haar leden. Het meetpunt hiervoor is de uitbetaling per 100 kg dan wel per hectare. Randvoorwaarde hierbij is de continuïteit van de onderneming uitgedrukt in een solvabiliteitsratio op balansdatum van minimaal 40%. Agrico wil haar ambities voor de komende jaren realiseren door projecten uit te voeren vanuit de volgende bewegingen: Naar kostprijs- en vraaggedreven verkopen. Door de markt in combinaties van ras, toepassing en type dienstverlening in kaart te brengen kan beter op de specifieke behoefte van de klant worden ingespeeld. Samen met onze afnemers zullen verwachtingen worden vastgelegd en vormgegeven met als doel het financieel rendement te verhogen. Productmanagement speelt hierbij een belangrijke rol. Naar gezamenlijke waarde. De kracht van Agrico is een optimale organisatie van het proces van onze telers naar onze afnemers. Wij zoeken daarbij naar integrale oplossingen om meerwaarde te creëren voor alle partijen in de keten. Agrico omvat een groep van ondernemingen in binnen- en buitenland. Door een sterke onderlinge afstemming is meer synergie haalbaar en een hoger rendement te realiseren. Agrico oefent op een doelmatige, verantwoorde en resultaatgerichte wijze haar bedrijf duurzaam uit, biedt een uitdagende omgeving voor haar medewerkers en is voor haar afnemers een betrouwbare leverancier van kwalitatief hoogwaardige producten. Haar kernwaarden zijn: resultaatgericht, innovatief door maximale aandacht voor continu verbeteren, oog voor mens, veiligheid en milieu, wederzijds vertrouwen, open in woord en daad, moreel verantwoord ondernemen. Naar heldere wederzijdse verantwoordelijkheden. De markt stelt steeds meer eisen aan organisatie en teler. Agrico wil de relatie met haar leden professionaliseren. Succesvol samenwerken betekent het maken van heldere afspraken over verantwoordelijkheden. De basis hiervoor is gelegd in het nieuwe bestuursmodel waarin poolcommissies een belangrijke rol hebben gekregen. Het betreft zaken zoals areaalplanning en de verbetering van werkwijzen en processen. De beweging geldt tevens voor alle partijen met wie we relaties onderhouden en voor onze medewerkers onderling. Naar onderbouwd kiezen. Wij nemen dagelijks besluiten die van invloed zijn voor de lange en middellange termijn. Voorbeelden zijn distributiebeleid, investeringen, vaststelling van kweekdoelen en rassenbeoordeling. Het verzamelen van meer en betere informatie en het nauwkeurig cijfermatig onderbouwen van keuzes, zal de effectiviteit van de besluitvorming vergroten, risico s beperken en de succeskans doen toenemen.

9 Groepsstructuur Coöperatie Agrico U.A. Perunaseppä Oy (Finland 100%) Agrico Research B.V. Agrico Holding B.V. S.A. Desmazières (Frankrijk 89%) Agrico Nordic AB (Zweden 100%) AR Tarim A.Ş. (Turkije 30%) Agrico B.V. Agrico Italia s.r.l. (Italië 100%) Agrico Polska Sp. z o.o. (Polen 70%) SC Cartof Agrico SRL (Roemenië 51%) Interseme d.o.o. (Slovenië 51%) Leo de Kock & Zn B.V. Agrico UK Ltd (Schotland 100%) Parkland Seed Potatoes Ltd (Canada 70%) 9

10 Verslag van de raad van commissarissen De raad van commissarissen van Agrico B.V. vormt een personele unie met het bestuur van Coöperatie Agrico U.A. De raad bestaat uit zeven leden, waarvan er momenteel vijf komen uit de kring van de leden. De samenstelling is dit boekjaar ongewijzigd. Wel was de heer G. Welling in december 2014 aftredend en herkiesbaar. De ledenraad en de ondernemingsraad hebben unaniem ingestemd met de herbenoeming van de heer Welling. De ledenraad heeft de jaarrekening van Coöperatie Agrico U.A. over boekjaar 2014/2015 besproken in aanwezigheid van de externe accountant en is voornemens deze in december vast te stellen. De jaarrekening is door EY gecontroleerd en van een goedkeurende controleverklaring voorzien. De raad van commissarissen heeft de door de directie opgestelde jaarrekening van Agrico B.V. goedgekeurd en decharge verleend aan de directie voor het gevoerde beleid. Met directie en accountant is stilgestaan bij de verschillende onderdelen van Agrico, hun prestaties en de kwaliteit van de administratieve organisatie. In 2014/2015 heeft Agrico haar strategische plan uit 2012 herijkt en verder vormgegeven in de notitie Gezond Agrico De raad heeft haar goedkeuring gegeven aan deze uitwerking en omarmt de vier bewegingen die ingezet zijn. In 2014/2015 heeft de raad zeven maal vergaderd. Voorafgaand aan de vergaderingen vindt overleg plaats zonder aanwezigheid van de directie. Ieder kwartaal is de financiële rapportage van de groep besproken. Andere belangrijke onderwerpen waren de participaties in Turkije en Kenia, investeringen bij Agrico Research en Leo de Kock en de financiering van de onderneming met daaraan gekoppeld het reserveringsbeleid. In juni (1 maal) en in oktober (2 maal) heeft de raad in (deels) bijzijn van de accountant vergaderd. In die vergaderingen zijn respectievelijk het controleplan van de accountant, de concept jaarcijfers en de bevindingen van de accountant behandeld. De raad is kritisch op haar eigen functioneren. In 2014/2015 heeft de voorzitter, als onderdeel van een proces van zelfevaluatie, een begin gemaakt met individuele gesprekken. In 2015/2016 zullen de conclusies door de raad gezamenlijk worden besproken. In mei 2015 heeft de raad een werkbezoek gebracht aan Spanje. Tijdens dit bezoek zijn verschillende afnemers van Agrico pootgoed bezocht in de omgeving van Sevilla. De raad heeft ook kennis kunnen maken met het rooien en verpakken van consumptieaardappelen, onder andere bestemd voor Leo de Kock. Samen met de lokale vertegenwoordiger is gesproken over de door Agrico te volgen strategie in Spanje. Ondanks de onrust in delen van de wereld is Agrico erin geslaagd tegen aanvaardbare risico s poot- en consumptieaardappelen te leveren aan deze gebieden. De raad van commissarissen wil directie en medewerkers in binnen- en buitenland complimenteren met het behaalde resultaat en hen bedanken voor hun inzet en betrokkenheid. Namens de raad van commissarissen Emmeloord, 13 november 2015 Jan Wolthuis, voorzitter 10

11 Raad van commissarissen Agrico B.V. J.J. Wolthuis Beroep: Akkerbouwer Nevenfuncties: Lid ledenraad Univé Groningen Eerste benoeming: 2004 Lopende termijn - jaar van aftreden: 2016 P.J. van Maldegem Beroep: Akkerbouwer Nevenfuncties: Lid ledenraad Rabobank Noordenveld West Groningen Eerste benoeming: 2011 Lopende termijn - jaar van aftreden: 2015* A.N.I.M. Kemmeren Beroep: Akkerbouwer Nevenfuncties: Eerste benoeming: 2007 Lopende termijn - jaar van aftreden: 2015* G. Welling Beroep: Bedrijfskundige Nevenfuncties: Commissaris (vice-voorzitter) Rabobank Emmen-Coevorden Eerste benoeming: 2010 Lopende termijn - jaar van aftreden: 2018 A.H. Vermeulen Beroep: Akkerbouwer Nevenfuncties: Eerste benoeming: 2011 Lopende termijn - jaar van aftreden: 2015* T. Branbergen Beroep: Bedrijfsadviseur Nevenfuncties: Commissaris bij bouwbedrijf M.J. de Nijs Holding B.V. Lid stichtingsbestuur en uit dien hoofde toezichthouder bij Verenigde Syndicaten Nederland Lid raad van toezicht bij Stichting Energy Valley Groningen Eerste benoeming: 2003 Lopende termijn - jaar van aftreden: 2015 C.A.A.M. Gommeren Beroep: Akkerbouwer Nevenfuncties: Commissionair industrieaardappelen Eerste benoeming: 2013 Lopende termijn - jaar van aftreden: 2017* * herkiesbaar 11

12 Verslag van de directie 12

13 Inleiding Als in Europa de belangrijke factoren die van invloed zijn op de teelt van aardappelen gunstig zijn, ontstaat een overproductie van consumptieaardappelen. Naast de omvang van het areaal is het weer daarbij een belangrijke factor. Was er in de voorgaande boekjaren in bepaalde regio s sprake van ernstige droogte of juist overvloedige regenval, in boekjaar 2014/2015 was dat nergens het geval, waardoor de aardappeloogst in heel Europa goed was. Dit had als gevolg dat prijzen voor consumptieaardappelen het gehele seizoen ronduit slecht waren. Lage prijzen voor consumptieaardappelen hebben effect op de koopkracht van consumptietelers en daarmee op de aankoop van pootgoed. De Nederlandse afzet van pootaardappelen binnen Europa daalde met ruim 12,6%. Doordat de vraag in de landen buiten Europa beter was dan in 2013/2014, bleef de daling van de totale Nederlandse export beperkt tot 3,5%. De financiële gevolgen voor onze leden van gangbare consumptieaardappelen waren groot. Bij zestig ton per hectare ontvingen de telers van ons grootste consumptieras Milva gemiddeld slechts euro per hectare. Onze pootgoedtelers ontvingen gemiddeld een uitbetalingsprijs van 23,62 euro per 100 kg over alle geleverde klassen en maten. Dit is 20% lager dan in 2013/2014. Het effect in de jaarrekening was zowel voor pootaardappelen (-/- 9%) als voor consumptieaardappelen (-/- 30%) een lagere omzet. In zijn totaliteit daalde de omzet van de groep van 270 miljoen euro naar 236 miljoen euro. Aan het einde van het boekjaar en bij het opstellen van de jaarrekening bleek het resultaat hoger dan verwacht. Deels als gevolg van enkele incidentele baten en deels door een positief saldo bij de nacalculatie van de directe kosten. Op voorstel van het bestuur heeft de ledenraad ingestemd met een nabetaling van drie miljoen euro op de in poolverband geleverde poot- en consumptieaardappelen. Deze nabetaling is in de jaarrekening als schuld opgenomen en zal aan de leden in november 2015 worden uitgekeerd. Hierdoor stijgt de gemiddelde uitbetalingsprijs pootaardappelen met 0,64 euro per 100 kg en de gemiddelde uitbetalingsprijs consumptieaardappelen met 0,44 euro per 100 kg. 13

14 Na kosten en uitbetaling resteerde een bedrag van 0,5 miljoen euro. In de jaarrekening is dit bedrag in het vermogen opgenomen. In het verleden zijn aan de leden certificaten uitgegeven met een looptijd van 15 jaar. De certificaten vormen een onderdeel van het vermogen en kunnen op basis van een specifiek besluit worden uitgekeerd. In het boekjaar 2014/2015 heeft de ledenraad het besluit van het bestuur goedgekeurd om certificatienserie B uit 1999/2000 na vaststelling van de jaarrekening uit te keren. Dit betreft een bedrag van 2,0 miljoen euro dat in de balans als kortlopende schuld is opgenomen. De financiering van de coöperatie is in 2014/2015 uitgebreid besproken in alle betrokken geledingen. Besloten is vermogensaanwas in dode hand te houden, de omvang van het eigen vermogen te koppelen aan de samenstelling van de activazijde van de balans en aanvullend vermogen aan te trekken door de uitgifte van achtergestelde leningen aan de leden. In 2015/2016 zal verdere uitwerking plaatsvinden. De samenstelling van de groep is dit boekjaar ongewijzigd gebleven. Wel heeft Agrico na balansdatum haar belang in de Turkse onderneming AR Tarim uitgebreid met 9,75%. Een van de Turkse partners wilde om hem moverende redenen zijn belang afstoten. De onderneming realiseert goede resultaten. Naast deze investering in financiële activa, zullen wij in 2015/2016 ook een omvangrijke investering in materiële vaste activa doen bij onze dochteronderneming Leo de Kock. Vooruitzichten Gedurende het groeiseizoen werd duidelijk dat de markt voor consumptieaardappelen op een goed prijsniveau zou starten. Het gevolg was wel dat veel telers van pootaardappelen hun product langer lieten groeien om met een hogere opbrengst in de bovenmaat van deze markt te kunnen profiteren. De keerzijde hiervan is een hoger risico van declassering of afkeuring, een grotere kans op lastige oogstomstandigheden en een beperkte beschikbaarheid van product voor de vroege bestemmingen. De markt binnen Europa zal zich voor zowel poot- als consumptieaardappelen naar verwachting herstellen ten opzichte van 2014/2015. Buiten Europa blijven wij bezorgd om de situatie in het Midden-Oosten en de mogelijke olievlekwerking in de richting van andere islamitische landen. Al met al is er nog veel onzekerheid over de vraag en het daarbij passende aanbod. Er zijn echter wel degelijk positieve voortekenen. In elk geval ziet het aardappelseizoen 2015/2016 er totaal anders uit dan 2014/2015. Ondanks vele uitdagingen in de gehele wereld verwachten wij redelijk goede resultaten voor leden en organisatie. Bedrijfsbezoek NCR Jongerendag bij een Agrico-teler 14

15 Research Ons kweekbedrijf, Agrico Research, is van groot belang voor onze commerciële activiteiten en voor onze aangesloten kwekers. De ontdekkingstocht naar nieuwe rassen vraagt veel tijd, precisie en onderlinge afstemming. Om het proces steeds verder te verbeteren, investeren wij in mensen, kennis, methoden en middelen. Onze plannen voor de vernieuwing en vergroting van het kassencomplex zijn verder uitgewerkt. Het overleg met de gemeente verloopt plezierig. Er is positief gereageerd op de benodigde aanpassing van het bestemmingsplan. Naar verwachting kan begin 2017 worden begonnen met de daadwerkelijke uitvoering en kan de eerste teelt in de nieuwe kas in augustus 2017 starten. Onze aangesloten kwekers zijn georganiseerd in de vereniging Solana. Tijdens de jaarvergadering van Solana hebben wij ideeën gepresenteerd over een nieuwe opzet van de kweekovereenkomst en de vertegenwoordigingscontracten. De aanpassing zal in 2015/2016 zijn beslag krijgen. Uiteindelijk gaat het om nieuwe succesvolle rassen. In 2014/2015 werden drie nieuwe rassen op de Nederlandse Rassenlijst voor Landbouwgewassen opgenomen. Het ras Anouk heeft een fijne maatsortering en kan goed worden gebruikt voor verwerking tot voorgekookte aardappelproducten. Ranomi is een vroeg ras voor exportbestemmingen en het roodschillige ras Alouette is onder andere geschikt voor de biologische teelt. De uitbraak in Nederland van PSTVd vanuit kweekmateriaal heeft in boekjaar 2014/2015 nog veel aandacht gevraagd. De organisaties Plantum, NAK en NVWA hebben een protocol opgesteld dat kweekbedrijven de mogelijkheid biedt om kweekmateriaal van buiten het bedrijf veilig in quarantaine te nemen en eerst te toetsen alvorens het te gebruiken. Wij hebben dit protocol geïmplementeerd en zijn voornemens om jaarlijks al het kweekmateriaal dat voor pootgoedteelt binnenkomt voor het planten te toetsen. Voor Agrico Research op maat gemaakte rooier Het effectief uitvoeren van beproevingen is de basis voor rasontwikkeling. In 2015 hebben wij wijzigingen aangebracht in de samenstelling van de beproevingen en in de keuze van locaties. Uitgangspunt hierbij is dat proefvelden in teeltgebieden van landen worden aangelegd die representatief zijn voor de productie van aardappelen in de verschillende marktsegmenten.

16 Pootaardappelen Commercie Na het recordjaar 2013/2014 daalde de export van Nederlands pootgoed met 3,5% naar ton. Binnen Europa en vooral in de Europese Unie was de daling groot. De goede afzet naar de landen buiten Europa compenseerde dit ten dele. Zoals eerder in dit verslag geschetst, was de markt voor consumptieaardappelen in Europa slecht, hetgeen een negatief effect had op de verkopen van pootgoed in dit gebied. Met uitzondering van België namen alle landen van de Europese Unie minder pootgoed van ons af. Hierdoor daalde de Nederlandse afzet met ton! Onze sterke positie bij de verwerkende industrie, gecombineerd met onze meerjarige contracten in deze markt, boden een stabiele basis. In een jaar met hoge opbrengsten per hectare is het aanbod in de maat 50/55 veel groter dan de markt kan opnemen. Vooral van het ras Fontane hebben we veel van deze maat in de slechte consumptiemarkt moeten afzetten. Het uitblijven van het verplicht gebruik van biologisch uitgangsmateriaal in veel landen van de Europese Unie blijft de groei van het biologische pootgoedareaal frustreren. In het kader van ons strategisch programma Gezond Agrico 2017 hebben we in boekjaar 2014/2015 plannen uitgewerkt ter verbetering van het gehele proces van telen tot afleveren. Een onderdeel hiervan is fysieke bundeling van de afdelingen commercie en operations. De interne verhuizing heeft afgelopen zomer plaatsgevonden. De markt buiten Europa was aanmerkelijk vriendelijker. De afzet naar de vroege bestemmingen verliep voorspoedig. De export van Nederlands pootgoed naar Cuba, Pakistan en Bangladesh verdubbelde bijna ten opzichte van 2013/2014 en kwam uit op ton. Een lichtpunt in de andere bestemmingen was zonder meer Algerije. Het belangrijkste afzetland buiten de Europese Unie nam ton meer af dan in boekjaar 2013/2014. Wij hebben een substantieel aandeel in deze markt. Nederlandse export per werelddeel Europa Azië Met onze veelbelovende rassen zoals Arizona, Rudolph en Faluka kunnen wij onze marktpositie buiten Europa versterken. Het is één van onze doelstellingen om daar te groeien Wel blijft de huidige politieke situatie in enkele landen ons grote zorgen baren. De opkomst van IS en de invloed van dit gedachtegoed lijkt een grote impact op de hele Arabische wereld te krijgen. Dit kan een negatief effect hebben op de handel en/of betalingscondities. Afrika De resultaten van de biologische pootaardappelen vielen erg tegen. Hoewel de afzet in de Nederlandse markt licht groeide, hadden we tegenvallers in de export. Frankrijk nam veel minder af en Israël besloot om helemaal geen biologisch pootgoed af te nemen voor haar biologische consumptieteelt x ton 3 jaar gemiddelde 16

17 Operations Operations vormt de schakel tussen onze telers en de afzet. Een optimale samenwerking tussen de afdeling en de bedrijven van onze leden werkt kostenverlagend en draagt bij aan een goed resultaat. In de samenwerking heeft ieder wel zijn eigen verantwoordelijkheid. De teler kijkt daarbij naar zijn bedrijf, de afdeling naar het geheel van alle bedrijven. Als onderdeel van de uitwerking van de strategie zijn wij in boekjaar 2014/2015 gestart met een programma om de gezamenlijke waarde te verbeteren. Voorbeelden hiervan zijn areaalplanning, afspraken over werkwijzen, informatie-uitwisseling en logistieke planning. Belangrijk hierbij is dat teler en organisatie de gemaakte afspraken nakomen en elkaar daar opbouwend over aanspreken. De poolcommissie speelt daarbij een grote rol. Zij zijn het aanspreekpunt voor Agrico. Via het besloten telerportaal kunnen leden vragen en opmerkingen plaatsen, die de poolcommissie kan meenemen in haar vergaderingen. In boekjaar 2014/2015 zijn onder andere de volgende onderwerpen aan de orde geweest: de voorschotsystematiek, aspecten rond de poolafrekening zoals prijsverschillen tussen maten en klassen en aanpassingen in de teeltvoorwaarden voor oogst Na jaren van discussie zijn op Europees niveau voor pootaardappelen afspraken gemaakt over de klasse indeling en bijbehorende kwaliteitseisen. Het gevolg is dat de klasse aanduiding met ingang van oogst 2016 zal veranderen. De Europese eisen zijn aanmerkelijk lichter dan de huidige Nederlandse eisen. Om haar afnemers aantoonbaar goede kwaliteit te kunnen leveren, zal Agrico haar eigen kwaliteitsnormen blijven hanteren. Nederlandse afzet pootgoed versus goedgekeurd areaal export binnenland areaal afzet x ton areaal in hectare / / / / / / / /

18 Dochterondernemingen Onze dochterondernemingen, veelal met lokale pootgoedproductie, zijn gevestigd in Frankrijk, Verenigd Koninkrijk, Zweden, Finland, Polen, Roemenië, Slovenië, Turkije en Canada. Zij opereren zelfstandig met eigen winstverantwoordelijkheid. Alle ondernemingen kennen een structuur met een toezichthoudend orgaan, waarin de directeur van Agrico zitting heeft. Twee tot drie maal per jaar vindt gezamenlijk overleg op directieniveau plaats. In 2014/2015 zijn op verschillende functionele vakgebieden werkgroepen gestart, waarin medewerkers van de ondernemingen samenwerken. Frankrijk Desmazières, Monchy-le-Preux G. Fontaine, 23 medewerkers Ondanks de lastige marktsituatie realiseerde onze dochter-onderneming in Frankrijk, Desmazières, opnieuw een prima resultaat. Helaas kon de geproduceerde hoeveelheid in de pootgoedmaat niet geheel als pootgoed worden afgezet. Een deel kreeg een consumptiebestemming. De afzet daalde weliswaar met 9%, maar de brutomarge per ton lag iets hoger dan in 2013/2014. Door de hoge kilogramopbrengst per hectare bleef het financieel rendement per hectare voor de Franse telers op een goed niveau. De afzet van het voor Frankrijk belangrijkste ras, Agata, daalde met 15%. Daartegenover wisten de rassen Gourmandine, Excellency en Manitou hun marktpositie te behouden dan wel te verbeteren. Verenigd Koninkrijk Agrico UK, Castleton A. Gibson, 17 medewerkers De markt van aardappelen in het Verenigd Koninkrijk is sterk aan het veranderen. De relatief sterke positie van gevestigde supermarktketens komt onder druk te staan door het groeiende marktaandeel van Aldi en Lidl. Deze ontwikkeling heeft ertoe geleid dat het aantal rassen in het schap is teruggebracht en dat een herstructurering binnen de afpakbedrijven heeft plaatsgevonden. Agrico heeft zeven rassen in de top 50 van rassen in het Verenigd Koninkrijk, waarvan er vier nog beschermd zijn. De introductie van nieuwe rassen is lastig, zeker als een ras niet Pallida-resistent is. Met onze nieuwste ras Performer hebben we voor de fritesverwerking een nieuw Pallida-resistent ras en voor de afpakmarkt het ras Constance. In een moeilijke markt met veel aanbod en minder vraag, daalde de afzet van pootaardappelen met 11%. In combinatie met een lager prijsniveau betekende dit een relatief forse daling van de brutomarge, waardoor een klein verlies ontstond. Boekjaar 2015/2016 lijkt veel beter te worden: het prijsniveau van consumptieaardappelen is veel hoger en er is duidelijk sprake van vervanging van pootgoed. De interne organisatie is verder versterkt. Aan het begin van het boekjaar is een geheel nieuw automatiseringssysteem in gebruik genomen. De invoering verliep zeer voorspoedig. Daarnaast behaalde Desmazières in oktober 2015 de zelfverklaring ISO Ten slotte is het afgelopen boekjaar een strategisch plan opgesteld, CAP 2020, waarin keuzes zijn gemaakt om succesvol te kunnen opereren in een Franse markt vol uitdagingen. Eerste aardappeloogst Kenia 18

19 Zweden/Finland Agrico Nordic, Jönköping H. Kolhammer, 4 medewerkers Voor onze dochterondernemingen in Zweden en Finland was 2014/2015 het jaar van de waarheid. In beide landen is de organisatie aangepast en het areaal bijgesteld. In december 2014 is in overleg met de telers besloten de vermeerderingsactiviteiten voort te zetten. In Zweden is een positief operationeel resultaat behaald. Door een schikking van een rechtszaak uit het verleden ontstond echter alsnog een beperkt verlies. Ook in Finland was sprake van een incidentele last waardoor het resultaat negatief werd beïnvloed. De onderneming is nog te klein om winstgevend te kunnen zijn. Voor 2015/2016 verwachten we bij een iets groter areaal voor beide ondernemingen een positief resultaat te behalen. Het Agrico-ras Carolus vormt een goede concurrentie voor King Edward, het grootste ras in Zweden. Slovenië Interseme, Ljubljana P. Štuhec, 4 medewerkers Interseme is een relatief kleine, maar winstgevende dochter-onderneming. Jaarlijks wordt van een groot aantal rassen Nederlands pootgoed geïmporteerd en in kleinere hoeveelheden verkocht aan telers en handelaren. Ook in Slovenië daalde de afzet van pootgoed en daarmee de brutomarge. Door een goede kostenbeheersing resteerde een bescheiden, maar positief nettoresultaat. In 2014/2015 is voor het eerst dividend uitgekeerd aan de aandeelhouders. Het percentage beschermde Agrico-rassen nam verder toe. Vooral de rassen Arrow en Rudolph ontwikkelen zich positief. Polen Agrico Polska, Lębork D. Johnston, 6 medewerkers Onze activiteiten in Polen groeien. De totale oppervlakte van pootgoed van Agricorassen steeg met 20%. Een deel hiervan wordt voor eigen rekening en risico geteeld, maar het aandeel neemt zoals gepland wel af. Het aantal telers dat onder contract voor ons teelt groeit. Dit is een positieve ontwikkeling. Door als uitgangsmateriaal meer de klasse SE te gebruiken neemt de kwaliteit van het lokaal geproduceerde pootgoed toe en het risico van declassering of afkeuring af. De afzet van pootgoed steeg weliswaar met 20%, maar door een aanmerkelijk lagere prijs daalde de omzet. Omdat ook in Polen een deel van de pootgoedproductie als consumptie moest worden afgezet, kwam de brutomarge verder onder druk. Uiteindelijk resteerde toch nog een positief resultaat. Canada Parkland Seed Potatoes, Edmonton K. Sawatzky, 4 medewerkers Het resultaat van Parkland was lager dan vooraf was ingeschat. De prijsvorming op de pootgoedmarkt van vrije rassen was zeer matig met als gevolg dat er nauwelijks marge was te realiseren. Het effect op de beschermde Agrico-rassen was tweeërlei. Enerzijds drukten de marktomstandigheden ook de prijs van deze rassen, maar anderzijds ontstond er in de markt behoefte naar onze rassen, omdat ze financieel meer stabiliteit bieden en minder een speelbal van de markt zijn. De omzet daalde met bijna 30% als gevolg van minder handel in vrije rassen en het lagere prijsniveau. De resultaten van de proefvelden van nieuwe rassen waren veelbelovend. Voor de komende jaren verwachten we te kunnen groeien met de rassen Arizona, Citadel en Yellow Star. 19

20 Tafelaardappelen Een iets hoger areaal consumptieaardappelen in Europa gecombineerd met uitstekende groeiomstandigheden in alle productiegebieden zorgden gedurende het hele afzetseizoen voor een sterke onbalans tussen vraag en aanbod. Al vroeg in het seizoen was het duidelijk dat het voor onze consumptietelers een onrendabel jaar zou worden. Ook gedurende het boekjaar veranderde de stemming niet met als gevolg lage uitbetalingsprijzen voor onze telers. Lichtpuntje in dit geheel was de export overzee. Deze markt kon goed worden bediend en nam een deel van de overproductie op. De afgelopen jaren is de omvang van de verse tafelaardappelmarkt in Nederland verder gedaald. Het marktaandeel van Agrico stijgt echter. kan worden dat de markt van biologisch geteelde aardappelen meer en meer op zichzelf gaat staan. Wij zien dat als een positieve ontwikkeling. De rassen Carolus en Alouette hebben zich ook dit boekjaar bewezen met hun resistentie tegen Phytophthora. Naast de consumptiekwaliteit wordt ook de verwerkingskwaliteit van Carolus positief ontvangen. De oppervlakte van beide rassen zal de komende jaren worden uitgebreid. Zowel voor de gangbare als biologische teelt van tafelaardappelen hebben wij dit jaar gewerkt met een poolcommissie. In een open sfeer zijn standpunten uitgewisseld en besluiten genomen over de teeltvoorwaarden en uitbetaling. Nieuwe rassen spelen daarbij een belangrijke rol. Rassen als Erika en Esmee krijgen een steeds betere positie. Wij verwachten voor deze rassen verdere groei in de komende jaren. Daarnaast zien we vanuit ons kweekbedrijf meer veelbelovende rassen komen zowel voor de biologische als de reguliere markt. Binnen onze branchevereniging NAO is een werkgroep actief voor generieke promotie van de aardappel. Wij participeren in deze werkgroep en ondersteunen dit initiatief van harte. Om de consument te overtuigen aardappels te blijven eten, is in februari de campagne Power to the Pieper van start gegaan met veel extra aandacht via social media (zie ook Boekjaar 2014/2015 is zeker het jaar van het merk Carisma. Deze aardappel heeft met zijn unieke eigenschappen en prachtige presentatie een plek gekregen in de schappen bij Albert Heijn en EMTÉ. Carisma bevat langzaam verterende koolhydraten. Langzaam verterende koolhydraten geven het lichaam gedoseerd energie. Ter ondersteuning van de verkoop en voor verdere uitleg hebben wij een speciale website ontwikkeld: Ons doel is om Carisma ook in andere landen te introduceren. Hierbij spelen onze afnemers van pootgoed een belangrijke rol. Beursnotering Emmeloord (bron: NAO) fritesgeschikt export x Export Nederlandse consumptieaardapppelen (bron: NAO) 2013/ /2015 x ton De markt van biologisch geteelde tafelaardappelen was aanmerkelijk anders dan die van gangbaar geteeld product. Vraag en aanbod waren in evenwicht, waardoor een redelijk prijsniveau tot stand kwam. Dit in combinatie met een gemiddelde kilogramopbrengst per hectare betekende een redelijk financieel rendement voor de teler. Geconcludeerd nov dec jan feb mrt apr mei jun België Duitsland Overig Europa Afrika Amerika Azië 20

21 Nederland Leo de Kock & Zn B.V., Purmerend C. ten Napel, 40 medewerkers Afzet onbewerkte aardappelen in de Nederlandse supermarkten (bron: NAO) Onder het motto voortdurend innovatief in Product en Proces heeft onze dochteronderneming Leo de Kock zich de afgelopen jaren ontwikkeld als de speciaalzaak op het gebied van verse aardappelspecialiteiten. Deze marktpositie resulteert in een goed rendement en een goede bijdrage aan de afzet van gangbare en biologische tafelaardappelen van Agrico. Wij streven ernaar dit waar mogelijk verder uit te bouwen. Boekjaar 2014/2015 kenmerkte zich door een groot aanbod en een navenant laag prijsniveau voor consumptieaardappelen. Door de hevige concurrentie werden het hele afzetseizoen vele actieweken gehouden en heeft de consument kunnen profiteren van de scherpe aanbiedingen. x ton Leo de Kock wil blijven inspelen op deze ontwikkelingen. De raad van commissarissen en de ledenraad hebben dan ook na balansdatum hun goedkeuring gegeven aan een investering met betrekking tot uitbreiding van productie- en verlaadruimten, personeelsfaciliteiten en modernisering van het kantoor. De onderneming kende een groei in tonnen netto verpakt van 12%. De afzet van het aantal verpakkingseenheden steeg nog sterker, vooral door de steeds verder toenemende vraag naar kleinere eenheden. De afzet van verpakkingen van 1 kilogram steeg mede door extra aandacht in de folder van Albert Heijn. Vooral dankzij de geheel geautomatiseerde productielijn kon aan de sterk toegenomen vraag worden voldaan. Na een jaar van stagnatie nam de afzet van biologisch geteelde aardappelen weer toe. Het assortiment werd licht uitgebreid. Het nieuwe ras Carolus, dat zich kenmerkt door de bijzondere resistentie tegen Phytophthora, beschikt over goede consumptiekwaliteit en verovert een positie in deze markt. De markt voor verse onbewerkte aardappelen is de laatste jaren gedaald. De afzet daalt vooral in de grote verpakkingen voor huishoudens met kinderen. Daar tegenover staat dat het aantal kleinere huishoudens door vergrijzing en verdere individualisering zal blijven toenemen. Kansen zijn er dus met name richting vers verpakte aardappelen in kleine eenheden. Dit wordt versterkt door trends zoals gemak en aandacht voor duurzame productie. Roemenië SC Cartof Agrico SRL, Braşov S. Maniou, 4 medewerkers Het blijft lastig onze kleinverpakkingsactiviteiten in Roemenië rendabel te krijgen. Het bijzonder lage prijsniveau als gevolg van overproductie zette de marges bij alle ketenpartijen onder druk. Een voor boekjaar 2015/2016 belangrijke ontwikkeling is de verlaging van het btw-percentage per 1 juni 2015 op alle voeding. Het percentage daalde van 24% naar 9%. Dit had als effect dat de voedselprijzen de laatste maanden met 12% zijn gezakt, waardoor de consumptie een impuls heeft gekregen. De maatregel zal naar verwachting bovendien belastingontduiking in de voedingsindustrie tegengaan en onze activiteiten concurrerend maken. Open velddag Slovenië

22 Interne organisatie Maatschappelijk verantwoord ondernemen Maatschappelijk verantwoord ondernemen is een integraal onderdeel van de bedrijfsvoering bij Agrico. Wij hebben het doel om de ISO werkwijze te volgen en jaarlijks de zelfverklaring te continueren. Voor het derde achtereenvolgende jaar hebben wij ons MVO-beleid dan ook vormgegeven in de ISO referentiematrix. Dit verslag is beschikbaar op het publicatieplatform van en op onze eigen website. Onze ISO zelfverklaring is opnieuw door de NEN (Nederlandse eenheid- en normeringsinstituut) goedgekeurd en verlengd. Evenals in voorgaande jaren heeft de werkgroep MVO in 2014/2015 de prioriteringsmatrix geactualiseerd. Hierbij is gebruikgemaakt van workshops die onder leiding van MVO Nederland zijn georganiseerd. Daarnaast heeft de werkgroep in de vorm van een dialoog met verschillende stakeholders informatie verkregen over hoe Agrico presteert, wat men van Agrico verwacht en hoe in de keten gezamenlijk gewerkt kan worden aan duurzaamheid. Niet alleen op het hoofdkantoor, maar ook bij onze dochter-ondernemingen wordt ISO toegepast. Zo is Agrico Research vertegenwoordigd in de werkgroep, heeft Leo de Kock voor het tweede jaar de zelfverklaring gerealiseerd en heeft Desmazières in Frankrijk de eerste cyclus afgerond. Ten slotte is Agrico UK afgelopen boekjaar begonnen met de implementatie. Naar verwachting zal dit in december 2015 zijn afgerond. Een belangrijk aandachtspunt blijft de uitstoot van CO 2. Op het hoofdkantoor maken we gebruik van een online tool, de Milieubarometer. Hierin leggen we de belangrijkste parameters vast en rekent het programma onze belasting uit in tonnen CO 2. Voor het jaar 2014/2015 had de werkgroep zich een reductie van 5% ten doel gesteld. Vooral door de investering in een verwarmingsinstallatie met een warmtewiel is minder elektriciteit en aardgas verbruikt. De behaalde reductie bedroeg ruim 8%. Voor 2015/2016 zal de aandacht ten aanzien van CO 2 zich vooral richten op Agrico Research. Het wagenparkprotocol is uitgebreid met een richtlijn omtrent elektrisch rijden. Hiervoor heeft Agrico op haar parkeerterrein laadstations geplaatst. Aandacht voor duurzaamheid zit soms in kleine zaken: scheiding van plastic afval; vervanging van katoenen rollen door het paper for paper -concept en waterloze toiletten. Al deze zaken zijn gerealiseerd. Ook elders in dit jaarverslag staan activiteiten genoemd die mede vanuit het oogpunt van duurzaamheid zijn uitgevoerd: De uitvoering van het Agrico-FIT programma Het opstellen van een gedragscode en de implementatie hiervan binnen de Agricogroep Intern gegeven opleidingen op het gebied van vreemde talen en ICT Ten slotte twee initiatieven die in het kader van MVO zeker het vermelden waard zijn: De internetverbindingen aan de buitenwegen zijn vaak erg slecht. Agrico heeft daarom besloten zelf te investeren in een glasvezelverbinding tussen het hoofdkantoor en Agrico Research. Daarbij hebben wij de buurtbewoners de mogelijkheid geboden om ook op deze glasvezelkabel aan te sluiten. Agriterra steunt boerenorganisaties in hun strijd tegen armoede, met inzet van deskundigen uit de Nederlandse agrarische wereld. Onder supervisie van Agriterra zijn vanuit de Agricoorganisatie dit boekjaar een medewerker en een bestuurslid uitgezonden naar een project in Afrika. Wij zijn in overleg met Agriterra om een dergelijke samenwerking in de toekomst vaker in te zetten.

23 Personeel en organisatie Mensen maken het verschil. Wij blijven dan ook investeren in onze medewerkers. Dit doen we niet alleen door middel van opleiding en training, maar ook door aandacht voor gezondheid en het bieden van passende arbeidsvoorwaarden. Naar verwachting zal de personele bezetting in boekjaar 2015/2016 nauwelijks wijzigen. Dienstverband Nederlandse bedrijven > 10 jaar 5-10 jaar 0-5 jaar De in boekjaar 2013/2014 opgezette, vernieuwde gesprekscyclus is afgelopen jaar ingevoerd. Een eerste evaluatie leert ons dat het merendeel van de medewerkers de cyclus als positief heeft ervaren. Het doel van de gesprekken is ondersteuning te bieden bij de ontwikkeling en het functioneren van de medewerker met de strategie van Agrico als uitgangspunt. 32% 17% 51% Op basis van persoonlijke ambitie, doorgroeimogelijkheden binnen Agrico en ontwikkelingen binnen het vakgebied volgen veel medewerkers individuele opleidingen en opleidingstrajecten op afdelingsniveau. Evenals voorgaande jaren zijn ook dit boekjaar weer interne taaltrainingen verzorgd in de talen Engels, Duits en Frans. Daarnaast volgden veel medewerkers ook de trainingen op het gebied van MS Office. De tips en trucs konden gelijk in de praktijk worden gebracht. Verdeling man - vrouw man vrouw We investeren niet alleen in vaste medewerkers, maar ook in potentiële nieuwe collega s. Zo worden alle binnenkomende stage- en afstudeerverzoeken zorgvuldig in behandeling genomen. Ook wordt bij projecten afgewogen of de vraag uitgezet kan worden bij een student. Dit heeft in boekjaar 2014/2015 geresulteerd in meer stagiaires en afstudeerders dan eerdere jaren. 26% 74% Om verder structuur te geven aan opleidingen is een strategisch opleidingsplan opgesteld dat in boekjaar 2015/2016 nader ingevuld gaat worden. 23

24 Arbeidsomstandigheden Het ziekteverzuim van de drie Nederlandse vestigingen voor 2014/2015 was als volgt. 2014/ /2014 kort lang kort lang Agrico B.V. 0,42% 3,48% 0,58% 3,84% Agrico Research B.V. 0,36% 0,35% 0,90% 2,63% Leo de Kock B.V. 0,82% 3,55% 2,42% 3,31% Kort: minder dan 42 dagen Lang: meer dan 42 dagen Agrico voert een actief beleid om de gezondheid van haar medewerkers in relatie tot het werk optimaal te houden. In het kader van Agrico Fit is een sportieve dag voor alle medewerkers georganiseerd. Driekwart van de medewerkers heeft deelgenomen aan een vervolgprogramma van 1, 3 of 6 maanden. Uit de eindmeting kwam naar voren dat de medewerkers zich zeer actief en enthousiast hebben ingezet om bewuster te leven. Bij het bestellen van lunches wordt ook rekening gehouden met een gezond eetpatroon. Wij beschikken al vele jaren over een eigen bedrijfsarts voor de medische dienstverlening. Doordat de bedrijfsarts frequent spreekuren houdt op de drie Nederlandse vestigingen, kent hij de organisatie goed. Deze wijze van invulling zorgt ervoor dat een bezoek aan de bedrijfsarts laagdrempelig is voor de medewerker en er een passend advies aan de werkgever gegeven kan worden. Zowel de medewerkers als de organisatie ervaren een vast aanspreekpunt voor medische zaken en advies als erg plezierig. Met ingang van 1 januari 2013 is de Wet Bestuur en Toezicht van kracht. In de Wet Bestuur en Toezicht is onder meer een bepaling opgenomen omtrent de evenwichtige verdeling van zetels in het bestuur en raad van commissarissen tussen mannen en vrouwen. De zetelverdeling van de vennootschap voldoet niet aan deze bepaling. In het verslagjaar zijn geen vacatures ontstaan in de directie en raad van commissarissen. Zodra dit wel het geval is, zal de vennootschap bezien of het mogelijk is tot een evenwichtiger verdeling te komen. De onderneming hanteert geen streefcijfers voor vrouwen in managementposities of andere specifieke doelgroepen, maar streeft bij werving en selectie wel naar een evenwichtige samenstelling van de organisatie. Agrico Fit dag medewerkers

25 Besturing en beheersing 25

26 Coöperatie en governance Coöperatie Agrico U.A. is een coöperatie naar Nederlands recht met Nederlandse leden (894 bedrijven). De coöperatie wordt bestuurd door het bestuur, dat benoemd wordt door de ledenraad. De coöperatie houdt alle aandelen van Agrico B.V. Agrico B.V. is een besloten structuurvennootschap naar Nederlands recht. In Agrico B.V. zijn de handelsactiviteiten van de coöperatie ondergebracht. Daarnaast fungeert Agrico B.V. als houdstermaatschappij van groepsmaatschappijen en deelnemingen. Vanuit het oogpunt van corporate governance zijn bij Coöperatie Agrico U.A. en Agrico B.V. de volgende colleges relevant: de ledenraad van de coöperatie het bestuur van de coöperatie c.q. de raad van commissarissen van Agrico B.V. de directie van Agrico B.V. De raad van commissarissen van Agrico B.V. vormt een personele unie met het bestuur van de coöperatie. De ledenraad van de coöperatie De leden van de ledenraad worden op voordracht van de ledenraad benoemd door de centrale ledenvergadering. De ledenraad laat zich voor het doen van een voordracht bijstaan door een kandidaatstellingscommissie, die telkens zal bestaan uit twee of drie leden van de ledenraad en een lid van het bestuur. De ledenraad bestond op 31 juli 2015 uit 18 leden. De zittingsduur bedraagt maximaal twee maal vier jaar. Het bestuur van de coöperatie heeft goedkeuring nodig van de ledenraad voor bepaalde in de statuten omschreven besluiten. Goedkeuring is onder meer vereist voor: verstrekken van zekerheden het starten van branchevreemde activiteiten belangrijke investeringen In de statuten is bepaald wanneer en bij welke bedragen bovenstaande en andere besluiten goedkeuring van de ledenraad vergen. Verder is de ledenraad belast met de benoeming van de leden van het bestuur, de vaststelling van de jaarrekening, het strategisch meerjarenplan en het wijzigen van de statuten van de coöperatie. Ten slotte zijn besluiten die het bestuur van de coöperatie neemt in haar hoedanigheid van aandeelhoudersvergadering van Agrico B.V. onderworpen aan de goedkeuring van de ledenraad, waaronder de dechargeverlening voor het gevoerde toezicht aan de raad van commissarissen en voor het gevoerde beleid aan de directie van Agrico B.V. In boekjaar 2014/2015 vergaderde de ledenraad zes keer. Belangrijke onderwerpen waren de strategie, investeringsplannen en de reglementen voor de ledenraad, het bestuur en de voordrachtscommissie. Daarnaast heeft de ledenraad uitgebreid gediscussieerd over de financiering van de coöperatie. Centraal stond de vraag of het vermogen uitsluitend in dode hand moest worden gevormd of dat een deel van de vermogensaanwas ook op naam van het lid kon worden gezet. De ledenraad heeft geconcludeerd dat toekomstige vermogensgroei in de dode hand kan blijven, mits het vermogen niet onnodig hoog wordt. Daartoe zal de omvang van het vermogen gekoppeld worden aan de samenstelling van de activazijde van de balansen van de laatste drie jaar. Om adequaat op toekomstige ontwikkelingen te kunnen reageren is afgesproken dat de leden achtergestelde leningen met een looptijd van vijf jaar aan de coöperatie kunnen verstrekken. In boekjaar 2015/2016 zal dit verder worden uitgewerkt. Jongerencollege Het jongerencollege van Agrico organiseerde in 2014/2015 vier bijeenkomsten. Het jongerencollege bestaat uit 15 leden. Het jongerencollege heeft een actieve rol gespeeld in de discussie rond de financiering van de coöperatie. Aan de hand van eigen onderzoek bij andere coöperaties hebben zij een adviesrapport uitgebracht aan het bestuur. Bij elke ledenraadsvergadering was een afvaardiging van het jongerencollege aanwezig. Zij hebben geen stemrecht, maar kunnen op deze wijze participeren en leren. In juli heeft het jongerencollege een bezoek gebracht aan onze dochteronderneming in Schotland. In boekjaar 2015/2016 zal in samenwerking met de MVO-werkgroep van Agrico een MVO-project worden uitgevoerd. Tevens wil het jongerencollege de mogelijkheden van kennisdeling onder leden onderzoeken. 26