Regels en Standaards

Transcriptie

1 Regels en Standaards F-4 Reglement voor de publicatie van Fokwaarden Reglement voor publicatie fokwaarden voor melkproductiekenmerken voor exterieurkenmerken voor gebruikskenmerken: celgetal geboorteverloop gedrag melksnelheid tussenkalftijd de M-index Het reglement is vastgesteld door het bestuur van het Koninklijk Nederlands Rundvee Syndicaat in haar vergadering van 24 september 1991 en gewijzigd in haar vergadering van 25 februari 1997 en gaat in per die datum. Artikel 1 Algemeen 1. Het Koninklijk Nederlands Rundvee Syndicaat, in het vervolg te noemen NRS, is verantwoordelijk voor de ontwikkeling, reglementering en berekening van de fokwaardeschatting voor melkproductie-, exterieur-, en gebruikskenmerken in Nederland. 2. Het reglement voldoet aan de richtlijnen van Interbull zoals die worden omschreven in de Interbull-uitgave "Recommended procedures for international use of sire proofs", bulletin no Het reglement voldoet aan de eisen zoals gesteld in de EEG -Richtlijn 91/174/EEG en de beschikking 94/515/EG, houdende vaststelling van methoden inzake prestatie onderzoek en methoden voor de beoordeling van de genetische waarde van raszuivere fokrunderen. 4. De voor de fokwaardeschatting van melkproduktiekenmerken gebruikte melkcontrolegegevens dienen te voldoen aan de eisen gesteld door het ICAR en vastgelegd in het reglement melkcontrole. 5. De voor de fokwaardeschatting van exterieurkenmerken gebruikte exterieurgegevens zijn verzameld in bedrijfsinspectieverband of via selectieve inspectie en dienen te voldoen aan de eisen vastgelegd in het reglement voor de Exterieurcontrole. 6. De voor de fokwaardeschatting van gebruikskenmerken gebruikte gegevens zijn verzameld volgens de procedure vermeld in het reglement voor de gegevensverzameling en -verwerking voor secundaire kenmerken. Handboek NRS 1 Hoofdstuk F4

2 Artikel 2 Terminologie In dit reglement wordt verstaan onder: Basis de referentie ten opzichte waarvan fokwaarden worden weergegeven. Bedrijfsgenoten alle dieren binnen een bedrijf welke hebben afgekalfd of zijn gekeurd in hetzelfde jaar en seizoen. Bedrijfsinspectie systeem van exterieurcontrole waarbij in bedrijfsverband alle in productie zijnde vaarzen worden beoordeeld. Betrouwbaarheid betrouwbaarheid v.d. schatting van een fokwaarde. Buitenlandse koe koe die officieel is geregistreerd in een buitenlands rundvee stamboek. Buitenlandse stier stier die officieel is geregistreerd in een buitenlands rundvee stamboek. Exterieurcontrole beoordeling van het exterieur van een koe/stier volgens de richtlijnen vastgelegd in het reglement voor de Exterieurcontrole en aan de hand van het internationale keuringsrapport opgesteld volgens de richtlijnen van de Europese Verenigingen van Zwartbont- en Roodbontstamboeken en de World Holstein Friesian Federation. Fokwaarde de erfelijke aanleg van een dier voor een bepaald kenmerk. Geboorteregistratie het verzamelen van gegevens met betrekking tot de geboorte van nakomelingen van proefstieren met behulp van de NRS-geboorteregistratiekaarten. ICAR, (International Committee for Animal Recording) internationale organisatie onder andere belast met de internationale regelgeving van de melkcontrole. Interbull internationale commissie van het ICAR met als belangrijkste doel de standaardisatie van fokwaardeschattingen en omrekeningen tussen landen. Koe-index exterieur geschatte fokwaarde van een koe voor exterieurkenmerken. Koe-index produktie geschatte fokwaarde van een koe voor melkproductiekenmerken. Handboek NRS 2 Hoofdstuk F 4

3 Lactatie periode na afkalven waarin de koe melk produceert. M-index (uiergezondheid) de relatieve fokwaarde van een stier voor resistentie tegen klinische mastitis. NL-diermodel methode van fokwaardeschatting in Nederland gebaseerd op de BLUP-methode (Best Lineair Unbiased Prediction), waarbij alle genetische relaties tussen koeien en stieren worden meegenomen en de fokwaarden van koeien en stieren simultaan worden geschat. Selectieve inspectie exterieurcontrole met als primaire doel het verzamelen van exterieurgegevens ten behoeve van de fokwaardeschatting voor exterieurkenmerken van stieren. Stierindex -celgetal de halve fokwaarde van een stier als afwijking van het gemiddelde bij vaarzen, waarbij het basisniveau cellen per ml melk bedraagt. Stierindex exterieur geschatte fokwaarde van een stier voor exterieurkenmerken. Stierindex geboorteverloop de halve fokwaarde van een stier voor het percentage moeilijke geboorten, de draagtijd, en het geboortegewicht van de nakomelingen. De index wordt berekend voor afkalvingen van tweedekalfs-koeien, is afgerond op gehele getallen en uitgedrukt in de eenheid van het betreffende kenmerk. Stierindex gedrag de relatieve fokwaarde van een stier voor het gedrag van de dochters tijdens het melken. Stierindex melksnelheid de relatieve fokwaarde van een stier voor de snelheid van melken van de dochters. Stierindex productie geschatte fokwaarde van een stier voor melkproductiekenmerken. Stierindex tussenkalftijd de halve fokwaarde van een stier voor een langer of een korter aantal dagen tussen twee kalvingen van de dochters. Artikel 3 Basisdefinitie 1. De fokwaarden voor melkproductiekenmerken worden uitgedrukt ten opzichte van een vaste basis. Deze basis wordt iedere vijf jaar geëvalueerd en eventueel aangepast. De basis wordt bepaald door de gemiddelde fokwaarde van de koeien geboren in een bepaald jaar. De geldende basisdefinities staan vermeld in bijlage A De spreiding van de fokwaarden voor melkproductiekenmerken wordt gestandaardiseerd naar een afkalfleeftijd van 2,0 jaar. Er wordt gecorrigeerd voor heterogeniteit van binnenbedrijfvarianties. Hierbij wordt het basisniveau bepaald door de koeien die de zwartbontbasis bepalen. Handboek NRS 3 Hoofdstuk F 4

4 3. De fokwaarden voor exterieurkenmerken worden weergegeven op een relatieve basis met een gemiddelde van 100 en een standaardafwijking van 4. De basis wordt iedere vijf jaar geëvalueerd en eventueel aangepast. De basis wordt bepaald door fokwaarden van de koeien, geboren in een bepaald jaar en gekeurd op de betreffende keuringsstandaard. De geldende basisdefinities staan vermeld in bijlage A De fokwaarden voor de kenmerken: celgetal, geboorteverloop en tussenkalftijd worden weergegeven op een vaste basis. De basis wordt bepaald door de gemiddelde fokwaarden van een groep stieren ingezet in een bepaalde periode. De geldende basisdefinities staan vermeld in bijlage A-2,3. 5. De fokwaarden voor de kenmerken: melksnelheid, gedrag en mastitisresitentie (M-index) worden weergegeven op een relatieve basis met een gemiddelde van 100 en een standaardafwijking van 4. De basis wordt bepaald door de gemiddelde fokwaarden van een groep stieren ingezet in een bepaalde periode. De geldende basisdefinities staan vermeld in bijlage A-2,3. Artikel 4 De gebruikte informatie 1. De lactatiegegevens van een koe moeten aan de volgende criteria voldoen om te worden meegenomen in het NL-diermodel:? dier moet een S-registratie hebben;? de lactatie moet gefiatteerd zijn;? de werkelijke lactatie moet minimaal 60 dagen zijn;? de lactaties moeten behoren tot de eerste drie pariteiten van een koe.? de leeftijd bij eerste keer afkalven moet minimaal 640 dagen zijn.? de lactaties moeten in één bedrijf-jaar-seizoen-pariteitklasse kunnen worden vergeleken met die van bedrijfsgenoten. 2. De exterieurgegevens van een koe moeten aan de volgende criteria voldoen om te worden meegenomen in het NL-diermodel:? dier moet een S-registratie hebben;? de exterieurgegevens moeten zijn gebaseerd op een gefiatteerde exterieurbeoordeling tijdens de eerste lactatie, verzameld via de bedrijfsinspectie of de selectieve inspectie. 3. Ten behoeve van de fokwaarde voor melkproductiekenmerken kan buitenlandse informatie van koeien op de volgende wijzen worden meegenomen in het NL-diermodel: a. Heeft een Nederlandse koe een buitenlands dier als ouder en kan het buitenland de benodigde informatie aanleveren voor het NL-dier-model dan wordt de informatie uit het buitenland gebruikt bij de ouderinformatie van de Nederlandse koe of stier. De moeder van de koe of stier krijgt een fokwaarde gebaseerd op informatie uit het buitenland en Nederland. b. Heeft een Nederlandse koe een buitenlandse koe als moeder, het buitenland kan geen informatie aanleveren voor het NL-diermodel en de moeder heeft geen gefiatteerde laktaties in Nederland, dan wordt de koe-index van de moeder berekend volgens de bepalingen in artikel 6.1b. 4. De buitenlandse informatie moet voor de verwerking in het NL-diermodel worden aangeleverd volgens de procedure beschreven in bijlage E. Handboek NRS 4 Hoofdstuk F 4

5 5. De fokwaarden voor geboortekenmerken, melksnelheid en gedrag worden berekend op basis van de informatie die de veehouder verstrekt middels de betreffende formulieren. De betreffende dieren moeten een S-registratie hebben. 6. De fokwaarden voor celgetal worden berekend op basis van de celgetalmetingen die worden gedaan bij de melkcontrole. Voor de berekening wordt gebruik gemaakt van het NL-diermodel. Artikel 5 Publicatie stierindexen NL-diermodel 1. Een stierindex produktie met een betrouwbaarheid van tenminste 50% en gebaseerd op 15 dochters op tenminste 5 bedrijven, of minimaal 15 zonen met een officiële fokwaarde, wordt als officieel aangemerkt. De officiële fokwaarden worden gepubliceerd. 2. Een stierindex exterieur met een betrouwbaarheid van tenminste 50% en gebaseerd op 15 dochters op tenminste 5 bedrijven, of minimaal 15 zonen met een officiële fokwaarde, wordt als officieel aangemerkt. De officiële fokwaarden worden gepubliceerd. 3. De resultaten uit het NL-diermodel worden als volgt gepubliceerd:? algemene informatie per stier als in bijlage B-1.? specifiek opvraagbare informatie per stier als omschreven in bijlage B De stierindex wordt gepubliceerd op basis van het ras en de haarkleur van de stier. De basis dient te worden vermeld. 5. Naast de publicatie van de stierindex volgens artikel 5.4, kan additioneel de stierindex op een andere basis worden gepubliceerd. Dit dient dan te worden vermeld. Artikel 6 Publicatie koe-indexen NL-diermodel 1. De koe-index productie wordt gepubliceerd als: a. De koe-index productie is gebaseerd op een bekende en gefiatteerde lactatie of deellactatie die behoort tot de eerste drie pariteiten van de koe. b. De koe-index productie is gebaseerd op nakomelingeninformatie die in het diermodel is geëvalueerd. De koe heeft geen lactaties die voor de evaluatie in aanmerking komen. Deze koe-index productie wordt gepubliceerd indien de betrouwbaarheid minimaal gelijk is aan 35%. 2. De koe-index exterieur wordt gepubliceerd als: a. De koe-index exterieur is berekend in het diermodel; b. De koe-index exterieur is gebaseerd op nakomelingeninformatie die in het diermodel is geëvalueerd. Deze koe-index exterieur wordt gepubliceerd indien de betrouwbaarheid minimaal gelijk is aan 35%. 3. Bij officiële publikaties van koe-indexen wordt de koe-index produktie en de koe-index exterieur gepubliceerd op de basis van het ras en de haarkleur van de koe. De basis dient te worden vermeld. Voor publikaties welke binnen het bedrijf worden gebruikt, wordt de mogelijkheid geboden alle koe-indexen van de betrokken dieren op één basis te vermelden. Handboek NRS 5 Hoofdstuk F 4

6 4. De algemene informatie die per koe wordt gepubliceerd, wordt omschreven in bijlage C-1. De specifiek opvraagbare informatie per koe wordt omschreven in bijlage C-2. Bij elke fokwaarde wordt de soort fokwaarde vermeld. Een verklaring van de codes wordt gegeven in bijlage D-2. Artikel 7 Publicatie overige stierindexen 1. De stierindex voor geboorteverloop wordt berekend voor de kenmerken moeilijke geboorten, draagtijd en geboortegewicht. De index is de afwijking van de stier ten opzichte van de basis. De index wordt berekend voor afkalvingen van tweedekalfskoeien. 2. De stierindex voor tussenkalftijd wordt berekend voor de kenmerken: percentage non-return, interval afkalven - eerste inseminatie, en tussenkalftijd. De index is de afwijking van de stier ten opzichte van de basis. De index wordt berekend uit gegevens van de eerste pariteit en inseminaties na de eerste afkalving. 3. De stierindex voor mastitisresitentie (M-index), wordt berekend voor de kenmerken celgetal en mastitisresitentie. De celgetalindex is de afwijking van de stier ten opzichte van de basis en wordt uitgedrukt op vaarzenniveau, waarbij het gemiddelde cellen per ml bedraagt. De M-index is opgebouwd uit de fokwaarden voor vijf kenmerken: uierdiepte, vooruieraanhechting, speenlengte, melksnelheid en celgetal. Artikel 8 Publicatie omgerekende fokwaarden 1. De factoren voor de omrekening van buitenlandse fokwaarden naar Nederland worden geschat volgens de procedures zoals die zijn aanbevolen door Interbull. 2. Buitenlandse koe-indexen kunnen alleen worden omgerekend indien voor de omrekening de factoren voor de omrekening van stierindexen kunnen worden gebruikt. 3. Indien een buitenlandse stier in Nederland niet is ingezet als proefstier, dan wordt de buitenlandse productiefokwaarde omgerekend naar Nederland tot dat de Nederlandse stierindex productie een betrouwbaarheid heeft van 95%. 4. Indien een buitenlandse stier in Nederland als proefstier is ingezet, dan vervangt de officiële Nederlandse stierindex de omgerekende buitenlandse fokwaarde, indien de Nederlandse stierindex binnen één jaar na publicatie van de eerste omgerekende fokwaarde wordt gepubliceerd. 5. De Nederlandse stierindex exterieur vervangt de omgerekende buitenlandse exterieurfokwaarde, op het moment van publicatie van de Nederlandse stierindex productie. Handboek NRS 6 Hoofdstuk F 4

7 Artikel 9 Slotbepaling 1. Het NRS aanvaardt geen aansprakelijkheid voor schade, die ontstaan is of gemeend ontstaan te zijn door het gebruik van de in de publicatie van fokwaarden vermelde gegevens. 2. Bij iedere publicatie vervallen de eerder door het NRS gepubliceerde fokwaarden van de in de publicatie vermelde stieren. Het gebruik van deze eerder gepubliceerde fokwaarden is onjuist. 3. In situaties waarin het bovenstaande reglement niet voorziet, geldt de besluitvorming van het bestuur van het NRS. Bijlage A Basisdefinities A1 - NL-diermodel productie en exterieur De definities van de bases 95 voor het NL-diermodel voor productie en exterieur zijn als volgt: a. De zwartbontbasis 1995 wordt bepaald door de stamboek geregistreerde koeien, geboren in 1990 met minimaal 7/8 HF-bloed en 1/8 of minder FH-bloed. b. De roodbontbasis 1995 wordt bepaald door de stamboek geregistreerde koeien, geboren in 1990 met minimaal 4/8 MRIJ-bloed en 4/8 of minder HF-bloed. A2 - M-index De basis 1995 van de M-index wordt bepaald door de stamboek geregistreerde koeien, geboren in 1990 met minimaal 7/8 HF-bloed en 1/8 of minder FH-bloed, met minimaal één gefiatteerde lactatie en een keuring. De basis voor de stierindex celgetal wordt gevormd door de stamboek geregistreerde koeien, geboren in 1990 met minimaal 7/8 HF-bloed en 1/8 of minder FH-bloed, met minimaal één gefiatteerde lactatie. A3 - stierindex overige kenmerken De basis 1995 voor de stierindexen voor de overige kenmerken wordt gevormd door de KI-stieren die in 1988 en 1989 geboren zijn en een betrouwbaarheid hebben van minimaal 55%. Bijlage B Beschikbare informatie per stier B1 - algemene informatie per stier? identificatie van de stier (levensnummer, naam, ras, eigenaar) Stierindex productie:? basis? maand-jaar van berekening? soort fokwaarde (zie bijlage D-1)? betrouwbaarheid? hele fokwaarden voor kg melk, %vet, %eiwit, kg vet, kg eiwit? de INET Stierindex exterieur:? basis? maand-jaar van berekening Handboek NRS 7 Hoofdstuk F 4

8 ? soort fokwaarde (zie bijlage D-1)? betrouwbaarheid? relatieve fokwaarden voor: Bovenbalk ontwikkeling type, keuringsstandaard uier benen bespiering (mrij) algemeen voorkomen Onderbalk hoogtemaat voorhand inhoud kruisligging kruisbreedte bespiering stand achterbenen klauwdiagonaal vooruieraanhechting speenplaatsing speenlengte uierdiepte achteruierhoogte ophangband? aantal bedrijven met gekeurde dochters die voldoen aan de criteria voor berekening in het diermodel? aantal dochters meegenomen in de berekening. B2 - specifieke opvraagbare informatie per stier? de algemene informatie per stier? afstammingsinformatie Stierindex productie? aantal bedrijven waarop 1e kalfsdochters voorkomen die voldoen aan de eisen voor fokwaarden via het diermodel? aantal dochters meegenomen in de berekening? % lopende 1e laktaties van het totaal aantal 1e laktaties in de berekening? de relatieve weging van de informatie van ouders/groepen en de relatieve weging van nakomelingeninformatie: samen is dit 100 %. De betrouwbaarheid geeft de totale waarde aan van de gebruikte informatie? het gemiddeld aantal laktaties per dochter in berekening? het gemiddeld aantal laktatie dagen in de eerste lactatie? het gemiddeld aantal bedrijfsgenoten? de gemiddelde lactatieproductie van de bedrijfsgenoten van de dochters? de gecorrigeerde dochterproduktie? de gecorrigeerde dochterafwijking van de bedrijfsgenoten gecorrigeerd voor het genetisch niveau van de "mates".? de gemiddelde fokwaarden van de "mates".? geboortedatum van de oudste dochter met een lactatie.? nog enkele codes die de kwaliteit van de informatie aangeven Stierindex exterieur? aantal bedrijven met gekeurde dochters die voldoen aan de criteria voor berekening in het diermodel? aantal dochters meegenomen in de berekening? de relatieve weging van de informatie van ouders/groepen en de relatieve weging van de informatie van de nakomelingen: samen is dit 100 %. De betrouwbaarheid geeft de totale waarde aan van de gebruikte informatie? het gemiddeld aantal bedrijfsgenoten van de dochters Handboek NRS 8 Hoofdstuk F 4

9 ? de gecorrigeerde dochterafwijking van de bedrijfsgenoten gecorrigeerd voor het genetisch niveau van de "mates".? nog enkele codes die de kwaliteit van de informatie aangeven? ruwe gemiddelden van de exterieurscores? aantal keuringen in de fokwaarde berekening Bijlage C Beschikbare informatie per koe C1 - Algemene informatie per koe? identificatie van de koe (levensnummer, naam, ras, eigenaar-ubn) Koe-index productie? basis? maand-jaar van berekening? soort fokwaarde (zie bijlage D-2)? betrouwbaarheid? hele fokwaarden voor kg melk, %vet, %eiwit, kg vet, kg eiwit? de INET? aantal lactaties in de berekening. Koe-index exterieur? basis? maand-jaar van berekening? soort fokwaarde (zie bijlage D-2)? betrouwbaarheid? relatieve fokwaarden voor:? Ontwikkeling? Type, keuringsstandaard? Uier? Benen? Bespiering (MRIJ)? Algemeen voorkomen C2 - Specifieke opvraagbare informatie per koe? de algemene informatie per koe? vader, moeder, moedersvader? geboortedatum? levend/dood Koe-index productie? de relatieve weging van de informatie van ouders/groepen, de relatieve weging van de informatie van de nakomelingen en de relatieve weging van de informatie van de eigen informatie: samen is dit 100 %. De betrouwbaarheid geeft de totale waarde aan van de gebruikte informatie.? gemiddeld aantal bedrijfsgenoten van de koe? de gecorrigeerde afwijking van de lactatie ten opzichte van de bedrijfsgenoten? aantal nakomelingen in de fokwaarde berekening? enkele kwaliteitscodes Handboek NRS 9 Hoofdstuk F 4

10 Koe-index exterieur? de relatieve weging van de informatie van ouders/groepen, de relatieve weging van de informatie van de nakomelingen en de relatieve weging van de informatie van de eigen informatie: samen is dit 100 %. De betrouwbaarheid geeft de totale waarde aan van de gebruikte informatie.? gemiddeld aantal bedrijfsgenoten van de koe? enkele kwaliteitscodes Bijlage D Coderingen D1 - Coderingen voor de fokwaarde van een stier Code-methode-fokwaardeberekening Code geeft aan met welke methode de fokwaarde is berekend. Waarden: 0 = onbekend 1 = fokwaarde gebaseerd op oudere methoden (wordt niet meer opnieuw berekend) 2 = fokwaarde geschat met huidige methode 3 = verwachtingswaarde s + d 4 = verwachtingswaarde s +... anders 8 = omgerekende fokwaarde Code-test Code geeft aan op welke wijze een stier (dier) is uitgetest (wel/geen proefstier periode). Code wordt afgeleid uit info v/d nakomelingen. Waarden: 0 = onbekend 1 = met proefstier inzet 2 = zonder proefstier inzet Status-fokwaarde Status geeft de kwaliteit van een gegeven weer. Waarden: 0 = gefiatteerde fokwaarde 5 = afgekeurd voor publicatie Code-Interbull Codering van fokwaarden volgens Interbull. Waarden : 0 = onbekend 1 = officieel Interbull ofc 2 = niet officieel Interbull vw+ 3 = verwachtingswaarde vw 1 s + d, s 4 = verwachtingswaarde vw 2 s +... anders 8 = omgerekende fokw. of 9 = buitenlandse fokw. btl Handboek NRS 10 Hoofdstuk F 4

11 D2 - Coderingen voor de fokwaarde van een koe Code-methode-fokwaardeberekening Code geeft aan met welke methode de fokwaarde is berekend. Waarden: 0 = onbekend 1 = fokwaarde gebaseerd op oudere methoden (wordt niet meer opnieuw berekend) 2 = fokwaarde geschat met huidige methode 3 = verwachtingswaarde s + d 4 = verwachtingswaarde s +... anders 8 = omgerekende fokwaarde Status-fokwaarde Status geeft de kwaliteit van een gegeven weer. Waarden: 0 = gefiatteerde fokwaarde 5 = afgekeurd voor publicatie Code-Interbull Codering van fokwaarden volgens Interbull. Waarden : 0 = onbekend 1 = officieel Interbull ofc 2 = niet officieel Interbull vw+ 3 = verwachtingswaarde vw 1 s + d, s 4 = verwachtingswaarde vw 2 s +... anders 8 = omgerekende fokwaarde of 9 = buitenlandse fokwaarde btl Bijlage E Buitenlandse informatie Procedure voor het aanleveren van buitenlandse informatie die meegenomen kan worden in het NL-diermodel. 1. De volgende gegevens uit het buitenland dienen bekend te zijn: Stieren? het internationale identificatienummer van de stier? idem voor de vader van de stier? idem voor de moeder van de stier? officiële naam? betrouwbaarheid van de fokwaarde in het buitenland? fokwaarden voor kgmelk, kgvet en kgeiwit Koeien? het internationale identificatienummer van de koe? idem voor de vader van de koe? idem voor de moeder van de koe? officiële naam? betrouwbaarheid van de fokwaarde in het buitenland? fokwaarden voor kg melk, kg vet en kg eiwit? aantal lactaties in de fokwaardeberekening Handboek NRS 11 Hoofdstuk F 4

12 2. De informatie dient aangeleverd te worden op een elektronisch medium door de officiële instantie in het buitenland die belast is met het schatten van fokwaarden voor het betreffende dier in dat land. 3. Bij de start van elke NL-diermodeldraai zal de informatie die op dat moment bij het NRS bekend is, meegenomen worden in de berekeningen van de fokwaarden. Handboek NRS 12 Hoofdstuk F 4