Vroeger. of Later. Magazine van. juni Ahmed Bannoudi: Ik droom ervan mijn laatste jaren in Marokko door te brengen

Transcriptie

1 Magazine van Vroeger of Later juni 2013 Ahmed Bannoudi: Ik droom ervan mijn laatste jaren in Marokko door te brengen Drie collega s over het zelf regelen van pensioen Jaarverslag: Ahold Pensioenfonds in 2012

2 Een woord vooraf Later... Ook de afgelopen periode zijn pensioenfondsen weer veel in het nieuws geweest. Met ingang van 1 april 2013 moesten tientallen pensioenfondsen de uitkeringen en aanspraken zelfs verlagen. Door de vele, vooral negatieve berichten kan men gemakkelijk de indruk krijgen dat er alléén maar slecht nieuws is. Maar dat is niet waar. Tegenover de 66 pensioenfondsen die een korting moesten doorvoeren, staan meer dan 300 fondsen die dat niet hoefden te doen. Bovendien konden sommige pensioenfondsen het afgelopen jaar de uitkeringen en aanspraken ook nog (meestal gedeeltelijk) indexeren. Dat geldt ook voor Ahold Pensioenfonds. Het jaar 2012 was een goed jaar, zoals u in dit nummer van Vroeger of Later kunt lezen. Daarom hebben wij begin 2013 aangekondigd dat we de pensioenen dit jaar voor de helft hebben geïndexeerd. Van verlaging van de uitkeringen en aanspraken is bij Ahold Pensioenfonds gelukkig nog nooit sprake geweest. Kortom, het is niet zo somber als het soms lijkt. Maar dat betekent niet dat we rustig kunnen afwachten. De overheid en sociale partners onderzoeken de mogelijkheden om het pensioenstelsel aan te passen aan de realiteit van vandaag de dag. Bij Ahold in Nederland is de pensioenregeling inmiddels zo aangepast dat meer rekening wordt gehouden met het feit dat mensen steeds langer leven. Maar niet alleen de overheid, de sociale partners en de pensioenfondsen nemen maatregelen. Ook deelnemers denken steeds vaker na over hun inkomen na pensionering. Op pagina 8 en 9 leest u hier meer over. Sommige mensen sparen voor later. Anderen proberen hun vaste lasten te verlagen. En u? Hebt u al nagedacht over later? Erik van den Heuvel Directeur Ahold Pensioenfonds Een woord vooraf 2 Kort nieuws 2 Bericht uit de praktijk 5 Hoe stond Ahold Pensioenfonds 6 ervoor in 2012? Iets extra s regelen voor later 8 Pensioen voor mevrouw 10 Vraag&Antwoord 12 Colofon Vroeger of Later is een uitgave van Ahold Pensioenfonds, Postbus 3039, 1500 HA Zaandam, pensioenfonds@ahold.com Realisatie Hemels Customer Media; onderdeel van Sanoma. Postbus 369, 1200 AJ Hilversum, Hoofdredactie Sjaak Duin, Karen Wikart Redactie Eveline Mulder, Cora Zalm Artdirection Xander Elink Schuurman Vormgeving Milou Kemp, Doriene Koot Aan dit nummer werkten mee De Beeldredaktie, Wilma van Hoeflaken, Rob Marinissen, Photography & Images Later met pensioen De gemiddelde leeftijd waarop werknemers met pensioen gaan, is in 2012 verder opgelopen tot 63,6 jaar. Dit is een halfjaar ouder dan in Bron: CBS Emigreren naar Noorwegen? Gepensioneerden die willen emigreren, kunnen het beste naar Noorwegen gaan. Dat is voor ouderen het beste land om te leven. Naar Zimbabwe moeten ze beslist niet gaan, want daar hebben ouderen het zwaar. Dat blijkt uit de Natixis Global Retirement Index, een Amerikaans onderzoek. De onderzoekers kijken naar de meest uiteenlopende factoren. Is de gezondheidszorg goed geregeld? Is het klimaat prettig? Hoe zit het met de milieuvervuiling? Worden de mensen er oud? Hoe hoog is de inflatie? Voelen mensen zich tevreden? Er zijn 150 landen met elkaar vergeleken. Noorwegen scoort het hoogst, Zimbabwe het laagst. Maar ook Nederland doet het prima, met een zevende plaats. Maar nog altijd minder goed dan Noorwegen, Zwitserland, Luxemburg, Zweden, Oostenrijk en Finland. Denemarken, Duitsland en Frankrijk staan op de achtste, negende en tiende plaats. Tevreden parttimers Ondanks de crisis zijn en blijven we een volk van tevreden parttimers. Van alle werknemers in Nederland werkt maar liefst 49,8 procent in deeltijd. Het Europese gemiddelde ligt op 19,9 procent. Ook in Zwitserland (35,6%), Noorwegen (28,1%), Engeland (27%) en Duitsland en Zweden (beide 26,5%) werkt men graag in deeltijd. In Bulgarije (2,4%), Slowakije (4,1%) en Tsjechië (5,7%) behoren parttimers tot de uitzonderingen. Veel parttimers willen sinds het uitbreken van de crisis méér uren werken. Van alle parttimers in de Europese Unie wilde 18,5 procent in 2008 een baan met meer uren. In 2011 was dit 20,5 procent en in 2012 wilde 21,4 procent er graag wat uren bij. Maar de Nederlandse parttimer wil dat niet. Van elke 100 parttimers zijn er drie die best wat meer willen werken, maar de rest is heel tevreden. Bron: Eurostat Na mijn pensioen Dekkingsgraad laatste 4 kwartalen 102,4 % 2e ,3 % 3e 2012 Vadertje Staat 114,3 % 115,5% 4e e 2013 Wie zorgt er voor ons als we oud zijn? De overheid, vindt bijna de helft van de Nederlanders. 30 procent vindt dat pensioenfondsen verantwoordelijk zijn voor onze oudedagsvoorziening. 15 procent ziet het inkomen op de oude dag als eigen verantwoordelijkheid. Bron: Intomart GfK 115% = vereiste dekkingsgraad 105% = minimale wettelijke dekkingsgraad 100% Je moet je dag structuur geven Jan Jonkman (62) is winkelmanager bij Gall & Gall op IJburg. Hij heeft 44 jaar gewerkt, eerst bij drankensupermarkt Impodra en sinds de overname in 1991 bij Ahold. Officieel gaat hij per 1 januari 2014 met pensioen, maar omdat hij zoveel vakantiedagen heeft, neemt hij eind juni al afscheid. Het lijkt me plezierig om niets meer te hoeven. En om meer tijd te krijgen om te koken, te fietsen en in de tuin te werken. Dat zijn dingen die ik nu ook al doe, maar niet zo vaak als ik zou willen. Koken is echt een hobby. Door de week zorg ik voor een degelijke hap, maar in het weekend vinden mijn partner en ik het leuk om samen bijzondere recepten te maken en daar een mooie wijn bij te kiezen. Ik wil ook meer gaan klussen, ons eigen huis schilderen. En beter wegwijs worden op de computer, foto s bewerken bijvoorbeeld. Ik ben heel benieuwd hoe ik die vrije tijd ga ervaren. Ik denk wel dat je iets moet doen om je dag structuur te geven, een dagindeling maken. Met pensioen gaan is spannend. 2 Vroeger of later Vroeger of later 3

3 Vernieuwd Financieel Crisisplan Op grond van een beleidsregel van De Nederlandsche Bank (DNB) hebben alle pensioenfondsen in 2012 een Financieel Crisisplan opgesteld. Hierin staat welke maatregelen het bestuur op korte termijn kan nemen als de dekkingsgraad opeens sterk daalt. DNB heeft deze plannen beoordeeld en aanbevelingen opgesteld. Ahold Pensioenfonds heeft de aanbevelingen van DNB in een nieuwe versie van het Financieel Crisisplan verwerkt. Op de website van Ahold Pensioenfonds kunt u het Financieel Crisisplan bekijken ( Hypotheek aflossen? Een op de drie mensen zorgt zelf voor het pensioen door de hypotheek op het huis af te lossen. Daarmee verlagen zij hun vaste lasten, zodat ze na hun pensionering gemakkelijker rond kunnen komen van een lager inkomen. Dit blijkt uit reacties op een stelling op Overgeld.nl. Tegelijkertijd lost een op de drie mensen de hypotheek niet af, omdat ze het geld daarvoor niet kunnen missen. De overige mensen hebben wel geld om hun hypotheek af te lossen, maar doen dit om andere redenen niet, bijvoorbeeld omdat zij liever profiteren van de hypotheekrenteaftrek. Opa en oma passen op Bijna driekwart van de dat is een voordeel. Bovendien zijn zij flexibeler dan ouders schakelen opa en oma in als oppas omdat ze het kinderdagverblijf, waar daarmee geld besparen. Vier vaste openingstijden gelden. van de tien ouders geven aan Overigens bieden de grootouders meestal zelf aan om dat ze dankzij opa en oma meer uren kunnen werken. op te passen. Dat is erg aardig Dit blijkt uit een enquête van van hen, want de helft van de Consumentenbond. Opa de opa s en oma s vindt het en oma zijn vertrouwd en oppassen wel vermoeiend. Voorbereiding op pensioen wereldwijd slecht Werknemers bereiden zich wereldwijd slecht voor op hun pensioen. Dat komt door te weinig kennis en interesse. Bovendien zorgt de economische crisis ervoor dat werknemers geen geld hebben om opzij te zetten voor later. 62% van de werknemers denkt daarom langer te moeten doorwerken, in Nederland is dat zelfs de hoogste score: 68%. Dat blijkt uit onderzoek van Aegon naar de pensioenvoorbereiding in twaalf landen. Aegon liet voor de tweede keer werknemers en gepensioneerden ondervragen over de mate waarin zij zich hebben (of hadden) voorbereid op hun pensioen. In totaal ging het om mensen in twaalf landen in Europa, Azië en Noord-Amerika. Daarmee is het een van de grootste pensioenonderzoeken ter wereld. Bron: Aegon Vertrouwen Tientallen pensioenfondsen de twaalf mensen heeft moesten met ingang van hier wel veel vertrouwen in. april dit jaar de pensioenen Vooral over het pensioen verlagen. Eveneens dit jaar dat via de werkgever wordt ging de verhoging van opgebouwd, zijn mensen de AOW-leeftijd in. In 2013 somber. Vier op de vijf krijgen mensen geen ondervraagden denkt dat AOW-uitkering meer vanaf het de verkeerde kant hun 65ste verjaardag, maar op gaat met het pensioen. moeten ze hier een maand Op de vraag op de website langer op wachten. De komende jaren schuift de hoe het gesteld is met het AOW-leeftijd verder op. vertrouwen in een goed Door deze factoren en pensioen, heeft ruim een vanwege de slechte economische situatie zijn aangegeven dat hun kwart van de respondenten Nederlanders erg somber vertrouwen is afgenomen. over hun oudedagsvoorziening. Dit blijkt van de respondenten is Voor meer dan de helft uit een onderzoek van er wat vertrouwen betreft Intomart GfK. De helft van niets veranderd. Iets de ondervraagden zegt minder dan een kwart heeft weinig tot geen vertrouwen het afgelopen jaar meer te hebben in een goed vertrouwen gekregen in pensioen. Slechts een op een goed pensioen. Minder geld? Minder kopen Het beschikbare inkomen van de huishoudens in Nederland is in 2012 gedaald met 3,2 procent. Dit is de grootste daling in de afgelopen dertig jaar. Dit blijkt uit onderzoek van het Centraal Bureau voor de Statistiek. Overigens ging ons beschikbare inkomen tussen 2008 en 2011 ook al ieder jaar een beetje omlaag. De daling wordt veroorzaakt door drie factoren. De werkloosheid is gestegen, we betalen meer belastingen en sociale verzekeringspremies en er is inflatie. Inflatie betekent dat we met hetzelfde geld minder kunnen kopen. Al met al is ons beschikbare inkomen sinds het uitbreken van de financiële crisis in 2008 met 4,6 procent gedaald. Hiermee zijn we weer op hetzelfde niveau terechtgekomen als in Waardeoverdracht? Altijd op tijd aanvragen! Nieuwe Ahold-medewerkers van 21 jaar en ouder krijgen van Ahold Pensioenfonds een startbrief met informatie over onze pensioenregeling. Daar staat ook in dat ze de pensioenaanspraken bij hun vorige pensioenuitvoerder kunnen overdragen aan ons. Daarvoor moeten ze een formulier invullen en waardeoverdracht aanvragen, zo heet dat officieel. Ik word vaak gebeld door mensen die daar enorm over twijfelen. Ze zeggen: ik weet niet wat de consequenties zijn, dus misschien wil ik het uiteindelijk niet. Maar waardeoverdracht aanvragen betekent niet dat je ook automatisch akkoord gaat met de overdracht. Het betekent alleen dat je een vrijblijvende offerte krijgt. Op het formulier vul je in wie je vorige pensioenuitvoerder was. Wij nemen daar contact mee op en vragen wat voor soort pensioen je had en wat daarvan de overdrachtswaarde is. Met die informatie gaan we aan de slag. Wij Bericht uit de praktijk berekenen op basis van wettelijke rekenregels wat het betekent als je je oude aanspraken onderbrengt bij ons. Daar krijg je een overzicht van. We sturen ook een kopie mee van de opgave van je vorige fonds. Op die manier kun je zelf vergelijken wat het voor je pensioenuitkering betekent als je wel of niet voor waardeoverdracht kiest. Je ziet precies wat je in je eerdere regeling zou krijgen en wat je krijgt bij waardeoverdracht. Pas op dat moment besluit je of je akkoord gaat. Daar teken je voor; zonder je handtekening gebeurt er niets. Als je het lastig vindt om een beslissing te nemen, kun je bellen met onze Servicedesk. Wij leggen dan uit waar eventuele verschillen vandaan komen. Je kunt ook kijken naar de brochure over waardeoverdracht op Als je akkoord bent met waarde overdracht, regelen wij de afhandeling met je vorige pensioenuitvoerder. Als je binnen zes maanden nadat je bij Ahold bent komen werken waardeoverdracht aanvraagt, heb je hier wettelijk recht op. Als je langer wacht, heb je dat recht niet meer. Wij zijn er soepel in, maar sommige pensioenuitvoerders houden zich strikt aan die termijn. Dus vraag het tijdig aan. Nee zeggen kan altijd nog. Mensen reageren meestal opgelucht als ik dat vertel. Caroline Merkelbag (42) werkt sinds 10 jaar bij Ahold Pensioenfonds. Aan de Servicedesk beantwoordt ze vragen over het pensioen. 4 Vroeger of later Vroeger of later 5

4 Hoe stond Ahold Pensioenfonds ervoor in 2012? Vorige maand verscheen het Jaarverslag 2012 van Ahold Pensioenfonds. Op deze pagina s lichten we een paar belangrijke onderwerpen toe. Uitleg van de begrippen kunt u vinden in de begrippenlijst op Financiële positie Ook in 2012 hield de onrust op de financiële markten aan. Tegelijkertijd is de rente verder gedaald. Omdat pensioenfondsen hun (toekomstige) verplichtingen moeten berekenen op basis van de rente, stegen de verplichtingen. Dit is direct van invloed op de dekkingsgraad. De dekkingsgraad wordt immers bepaald door de verhouding tussen de bezittingen van het pensioenfonds en de verplichtingen. De dekkingsgraad van Ahold Pensioenfonds is in 2012 gestegen van 106 naar 114 procent, ondanks de aanhoudende lage rente én een verdere stijging van de levensverwachting. Als de levensverwachting toeneemt, moeten er over een langere periode pensioenen worden uitgekeerd. Op basis van de dekkingsgraad eind 2012 kon in 2013 een indexering plaatsvinden van 50 procent van de maatstaf. De stijging van de dekkingsgraad in 2012 is voor een belangrijk deel te danken aan een positief beleggingsresultaat. Over 2012 behaalde Ahold Resultatenrekening (in miljoenen euro s) Baten Beleggingsopbrengsten Bijdragen van werkgever en werknemers Totaal baten Lasten Toename pensioenverplichtingen Pensioenuitkeringen Pensioenuitvoerings- en administratiekosten 7 6 Totaal lasten Resultaat Pensioenfonds een rendement van 14,4 procent. Ter vergelijking: in 2011 was het rendement 10,3 procent. Ook het feit dat het valuta- en renterisico gedeeltelijk is afgedekt, speelde een belangrijke rol. Bovendien heeft De Nederlandsche Bank de regels voor het berekenen van de verplichtingen aangepast. Door deze maatregel bleef het effect van de dalende rente beperkt. Al met al is in 2012 het pensioenvermogen gegroeid met 429 miljoen euro en is de dekkingsgraad met 8 procentpunt gestegen (zie uitleg op pagina 7). Verantwoord beleggen Ahold Pensioenfonds is zich bewust van zijn maatschappelijke rol als belegger. Die rol vergt grote zorgvuldigheid in het doen en laten van het pensioenfonds. De visie van Ahold Pensioenfonds op verantwoord beleggen is uitgewerkt in de volgende uitgangspunten: Verantwoord beleggen is een van de verantwoordelijkheden van Ahold Pensioenfonds en sluit aan bij het beleid van Koninklijke Ahold N.V. op het punt van maatschappelijk verantwoord ondernemen. Ahold Pensioenfonds laat zich, gezien de aard van de verplichtingen, leiden door een langetermijnperspectief. Milieu-, sociale en bestuursaspecten kunnen hier een bijdrage aan leveren. In 2012 heeft Ahold Pensioenfonds het beleid voor verantwoord beleggen verder uitgewerkt. Invoering van dit beleid is gestart in 2012 en wordt afgerond in Belangrijke uitgangspunten van het beleggingsbeleid zijn: Ahold Pensioenfonds houdt rekening met milieu-, sociale en bestuursoverwegingen, die gebaseerd zijn op (inter)nationale standaarden en wetgeving. Er wordt een uitsluitingbeleid gevoerd. Ondernemingen die betrokken zijn bij productie, verkoop of verspreiding van clusterbommen of andere controversiële wapens zijn niet toegestaan in de beleggingsportefeuille. Hetzelfde geldt voor bedrijven die de internationale maatstaven voor mensenrechten, milieu, arbeidsrechten en anticorruptie op grove wijze schenden. Financiering van landen die in ernstige mate de mensenrechten Rendement Dekkingsgraad ,2% 111% ,2% 122% ,3% 134% ,3% 154% ,3% 170% ,2% 102% ,4% 116% ,3% 112% ,3% 106% ,4% 114% schenden en die corruptie of criminele en fiscale fraude stimuleren, wordt vermeden. Ook grondstoffen beleggingen die kunnen leiden tot hogere voedselprijzen of grote fluctuaties in voedselprijzen zijn uitgesloten. Beleggingskosten De Pensioenfederatie (de koepelorganisatie waarbij alle pensioenfondsen in Nederland zijn aangesloten) heeft aanbevelingen gemaakt voor het nader toelichten van de kosten van het vermogensbeheer door pensioenfondsen. Mede als gevolg hiervan licht Ahold Pensioenfonds in zijn jaarverslag over 2012 de opbouw van de vermogensbeheerkosten uitgebreider toe. Het totale bedrag aan vermogensbeheerkosten (inclusief transactiekosten) in 2012 bedraagt 21,4 miljoen euro. Dit komt neer op 74 basispunten (zie uitleg op deze pagina) van het gemiddeld pensioenvermogen. Dat is minder dan 1 procent. Het pensioenvermogen eind 2012 bedraagt 3,1 miljard euro. Zoals in het jaarverslag nader is toegelicht, heeft een aantal bijzondere transacties geleid tot hogere vermogensbeheerkosten dan normaal. Met vermogensbeheerkosten worden verschillende kosten bedoeld, die gemaakt worden om te beleggen. Het zijn onder andere beheervergoedingen voor de externe managers. Deze vergoedingen hangen af van de afspraken die met hen gemaakt zijn, bijvoorbeeld over de beleggingsstijl, de verdeling van het Procent? Procentpunt? Basispunt? Punt! Op deze pagina s komt u de term procentpunt tegen, maar ook het begrip procent. Wat is het verschil? Als de rente stijgt van 2 naar 3 procent, komt er 1 procent bij. Dit noemen we een stijging van 1 procentpunt. We gebruiken ook de term basispunt. Een basispunt is één honderdste procentpunt (0,01 procent). Als de rente stijgt van 2 naar 3 procent, is dat een stijging van 1 procentpunt of 100 basispunten. ver mogen en hun prestaties. Ook betreft het de kosten die gemaakt worden om bepaalde risico s af te dekken, zoals valuta- en renterisico s. Daarnaast betreft het de kosten van de beleggingenadministratie, de controle hierop, de maandelijkse rendementsberekeningen en -analyses en rapportagekosten. Ahold Pensioenfonds laat de beleggingenadministratie extern uitvoeren, door een partij die onafhankelijk is van de vermogens beheerders. Ahold Pensioenfonds kan deze administratie dagelijks inzien. Ook zijn er transactiekosten, die gemaakt worden om een beleggingstransactie uit te voeren. Ten slotte zijn er kosten die te maken hebben met onder andere de Beleggingscommissie en extern toezicht. Ahold Pensioenfonds beoordeelt de kosten onder meer in relatie tot het behaalde rendement en de risicoreductie die wordt gerealiseerd. n Balans (in miljoenen euro s) Activa Vastgoed Aandelen Grondstoffen 68 - Vastrentende waarden Totaal beleggingen Overige bezittingen en schulden 8 6 Pensioenvermogen Passiva Pensioenvoorzieningen Reserves Vroeger of later Vroeger of later 7

5 Iets extra s regelen voor later? Ouderen krijgen een AOW-uitkering van de overheid en pensioen van hun pensioenfonds. Maar moet u zelf ook nog iets regelen voor uw oude dag? Drie collega s vertellen hoe zij daarnaar kijken. Je moet je eigen plan trekken John van der Last (58) werkt bij Albert Heijn in Amersfoort als teamleider en assistentsupermarktmanager. Hij begon op zijn 21ste bij Albert Heijn, nadat hij uit militaire dienst kwam. Hij is getrouwd en heeft twee volwassen zoons. Volgend jaar word ik 60. Dan wil ik me goed laten informeren over mijn pensioen. Ik heb altijd gezegd dat ik tot mijn 62ste in de supermarkt zou rondlopen, maar misschien moet ik nu wat langer blijven. Het zij zo. Ik ga fluitend naar mijn werk. Door de economische crisis is alles onzeker geworden. AOW krijg ik pas op mijn 66ste. Je moet vooral je eigen plan trekken, vind ik. Daarom heb ik sinds mijn 50ste een lijfrenteverzekering. Ik zet elke maand geld opzij. Dat kan ik straks gebruiken als extraatje en om het gat te dichten in de periode zonder AOW. Ik denk dat mijn vrouw en ik van minder geld kunnen rondkomen als we ouder zijn. Dat merken we nu al. Toen onze zoons thuis woonden, waren we meer kwijt aan boodschappen en gas en licht. Die jongens eten zoveel. Dan kwamen ze weer thuis met een smerige broek en moest de wasmachine weer draaien. Als je met z n tweeën bent, scheelt het in de kosten. We zitten nu in een andere fase, met elke week onze kleindochter een dagje over de vloer. Hoe hoog is uw pensioen? Om te weten of het nodig is om iets extra s te regelen, moet u eerst weten hoeveel pensioen u krijgt. Dat ziet u op het UPO, dat u jaarlijks ontvangt. U kunt ook kijken op de Pensioenplanner ( Misschien hebt u ook pensioen opgebouwd bij vorige werkgevers. Dat ziet u als u met uw DigiD inlogt in het Pensioenregister ( Daar ziet u ook hoeveel AOWuitkering u straks ontvangt. Mensen die na hun 15de in Nederland zijn komen wonen, krijgen minder AOW. Dit is verwerkt in het bedrag in het Pensioenregister. Als u twijfelt, kunt u bij de Sociale Verzekeringsbank een AOW-overzicht opvragen ( Als blijkt dat het nodig is om iets extra s te regelen, kunt u met bijvoorbeeld uw bank of verzekeringsadviseur contact opnemen. Financieel advies is niet gratis, u ontvangt hiervoor een rekening. Natuurlijk fantaseer ik weleens over later Ahmed Bannoudi (52) werkt zestien jaar bij het landelijk distributiecentrum van Albert Heijn in Geldermalsen als allroundmagazijnmedewerker. Hij is getrouwd en heeft drie kinderen. Ik ben druk bezig met mijn werk. Hoeveel verdien ik? Wat besteed ik aan huur, aan elektriciteit? Daarmee houd ik me bezig, niet met mijn pensioen. Ik weet niet hoeveel ik later krijg. De AOW is maar een klein bedrag, omdat ik pas op mijn 33ste van Marokko naar Nederland kwam. Daarnaast krijg ik pensioen van Ahold Pensioenfonds, maar ik weet niet hoeveel. Ik ben moslim. Ik leef van dag tot dag en ik hoef niet over de toekomst na te denken. In de Koran staat dat twee dingen ons volgen: de dood en het brood. We gaan allemaal dood, maar er zal ook altijd brood zijn. Allah zorgt daarvoor. Ik heb een huis, ik eet en mijn koelkast is vol. Ik ken iemand die elke maand veel geld spaart, omdat hij eerder wil stoppen met werken. Hij gaat nooit met vakantie en hij eet niet lekker. Ik vind dat zielig, hij komt veel tekort. En wie geeft de garantie dat hij lang leeft? Natuurlijk fantaseer ik weleens over later. Net als andere allochtonen die naar Nederland kwamen om te werken, droom ik ervan mijn laatste jaren in Marokko door te brengen. Maar uiteindelijk gaan de meesten terug in een kist. We proberen de vaste lasten te verlagen Dorien Westenberg (45) werkt 23 jaar bij Etos, de laatste vijftien jaar in Venlo. Ze werkt fulltime. Ze is getrouwd en heeft twee kinderen van negen en zes jaar. Ik ben niet erg bezig met mijn pensioen. Er verandert steeds zoveel en je hebt er zelf geen invloed op. Ik weet ook niet hoeveel ik straks krijg. Gelukkig krijgen we twee pensioenen. Mijn man is automonteur, hij bouwt ook pensioen op. We sparen voor de kinderen, maar ook voor onze oude dag. En we proberen onze vaste lasten omlaag te krijgen. We hebben achttien zonnepanelen op ons dak. Op dit moment zijn we al bijna niet meer afhankelijk van elektriciteit van buitenaf, want vrijwel alles in ons huis draait op die zonnepanelen. Dat scheelt enorm in de energierekening. Nu bekijken we of we ons huis kunnen laten verwarmen door de buitenlucht. Dat zijn best investeringen, maar die betalen zich wel terug. We vinden het fijn om lagere lasten te hebben, maar we doen het ook voor het milieu. We eten biologisch vlees en we scheiden ons afval. Het zijn kleine dingetjes, maar als iedereen het doet, is het effect groot. We willen de wereld goed achterlaten voor onze kinderen, zodat zij ook kunnen genieten. Zoals we nu consumeren, dat kan zo niet doorgaan. Als je verstandig consumeert, heb je vanzelf ook minder geld nodig. n 8 Vroeger of later Vroeger of later 9

6 Onafhankelijk Tini Harder (73) begon in 1967 fulltime als assistente Personeels- Pensioen voor mevrouw Vrouwen én mannen werken en bouwen pensioen op. Nu vinden we dat normaal. Maar niet eens zo lang geleden bleven getrouwde vrouwen thuis. Als ze tóch werkten, konden ze lang niet altijd pensioen opbouwen. In de jaren vijftig werkten alleen ongetrouwde vrouwen, zegt Ans Merens van het Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP). Tot 1957 werden vrouwelijke ambtenaren ontslagen als ze gingen trouwen. Het was heel belangrijk dat je een goede moeder en huisvrouw was. Eind jaren vijftig waren er tekorten op Voor jezelf zorgen Marga Jonker (54) werkt sinds 1981 bij Ahold. Ze is fulltime HR Business Partner (P&O er voor de winkels). Marga heeft altijd gewerkt, ook toen haar dochters (nu 21 en 23) klein waren. Dat was in die tijd volstrekt niet gebruikelijk. In mijn omgeving zeiden mensen: Wacht maar tot de baby er is, dan wil je thuisblijven. Dat was niet zo. Ik ging wel minder werken, eerst drie dagen en na een paar jaar vier dagen per de arbeidsmarkt. Er werden gastarbeiders uit Spanje en Italië gehaald, vertelt Ans. Zij deden mannenwerk, in de mijnen en de metaalsector. Er was ook grote behoefte aan vrouwen in eenvoudige administratieve functies of aan de lopende band. Daarom gingen bedrijven getrouwde vrouwen werven. In de trams in Amsterdam hingen week. Mijn toenmalige leidinggevende zorgde ervoor dat ik als parttimer dezelfde baan kon houden. Dat was toen heel bijzonder. Tegenwoordig werken veel meer vrouwen. Dat is een goede ontwikkeling. Dan kun je altijd voor jezelf zorgen. Een voordeel is ook dat je pensioen opbouwt. Ik heb een beter pensioen dan mijn man. Ik ben dood of levend een goede pensioenpartner in ons huishouden. affiches met de tekst: Meisjes, kom werken bij Verkade en neem gerust je moeder mee. Wasmachine Begin jaren zeventig veranderde er veel. De opvattingen over de rol van de vrouw waren veranderd. De gezinnen werden kleiner nadat in 1965 de anticonceptiepil was geïntroduceerd. En het huishouden was gemakkelijker geworden. Voor die tijd maakten vrouwen groenten in en naaiden ze kleren. Maar spullen in de winkels werden goedkoper. Bovendien had bijna iedereen een wasmachine. Dat scheelde enorm in tijd, vertelt Ans. Steeds meer vrouwen gingen werken, maar als ze kinderen kregen, stopten ze. Ze begonnen weer als hun kinderen groter waren. Tot het einde van de jaren tachtig stopte nog driekwart van de vrouwen bij de geboorte van hun eerste kind. Op dit moment stopt er van elke tien vrouwen nog maar één als er een baby komt. Wel werken de meesten in deeltijd, zo n 25 uur per week. Dat is al jaren zo. Gelijke behandeling Omdat mannen kostwinners waren, was een pensioen voor vrouwen niet nodig, zegt Ans. Bij Ahold Pensioenfonds konden ongetrouwde vrouwen van 30 jaar en ouder vanaf 1960 pensioen opbouwen. Vanaf 1966 konden ook getrouwde vrouwen bij Ahold Pensioenfonds terecht, maar alleen als ze fulltime werkten. Ans: Volledig gelijke behandeling van mannen en vrouwen in pensioenregelingen is pas sinds 1990 wettelijk verplicht. Pensioen voor parttimers werd pas wettelijk verplicht in Ahold Pensioenfonds was daar al veel verder in. Daar bouwden parttimers vanaf 1981 pensioen op. Ze moesten wel een dienstverband hebben van minstens 33,3 procent. Sinds 1992 bouwt elke parttimer bij Ahold Pensioenfonds pensioen op. In sommige gevallen kan dat nog met terugwerkende kracht tot april Meer loon, meer pensioen Hoewel vrouwen en mannen op dezelfde manier worden behandeld, is er verschil in de hoogte van het pensioen. Bij twintigers zijn de pensioenaanspraken ongeveer dezelfde. Bij dertigers is er verschil: mannen hebben twee tot drie keer zoveel opgebouwd als vrouwen. In de loop der jaren neemt dat verschil toe, ook bij Ahold Pensioenfonds. Dat komt doordat vrouwen minder gaan werken als ze kinderen krijgen, zegt Ans. En doordat mannen vaker hogere functies hebben. Als je meer verdient, bouw je meer pensioen op. n zaken bij Albert Heijn. Eind 1999 ging ze met de VUT. Ik mocht pas pensioen opbouwen toen ik 30 was. Mannen bouwden vanaf hun 25ste pensioen op en getrouwde mannen zelfs vanaf hun 21ste. De gedachte was dat vrouwen thuisbleven en dat mannen het geld verdienden. Vrouwen stopten met werken als ze trouwden. In tijden van werkloosheid was er zelfs kritiek als er twee inkomens in één gezin waren. Dat is tegenwoordig anders. Zelf ben ik op latere leeftijd getrouwd en ik heb geen kinderen. Ik denk dat vrouwen het nu best moeilijk hebben met een gezin en een baan. Maar het voordeel is dat ze pensioen opbouwen. Als je jong bent, sta je daar niet bij stil, maar voor je onafhankelijkheid is pensioen heel belangrijk. Buitenshuis? Vindt u het bezwaarlijk als vrouwen buitenshuis werken? Ja, zei 85% in 1965 Ja, zei 40% in 1970 Ja, zegt 10% in 2013 Bron: SCP 10 Vroeger of later Vroeger of later 11

7 Vraag&Antwoord Bij de Servicedesk van Ahold Pensioenfonds komen dagelijks tientallen vragen binnen. Op de achterpagina van Vroeger of Later beantwoorden we er een paar. Ik ontvang een uitkering van Ahold Pensioenfonds en wil graag mijn rekeningnummer wijzigen. Hoe doe ik dat? U kunt op sioenfonds.nl het formulier Wijziging rekeninggegevens (voor VUT- of (pre)pensioenuitkering) downloaden. Deze stuurt u ingevuld en ondertekend naar Ahold Pensioenfonds, met een kopie van uw geldige identiteitsbewijs. Als u niet de mogelijkheid hebt om het formulier van de website te downloaden, kunt u Ahold Pensioenfonds per brief op de hoogte stellen van het wijzigen van het rekeningnummer. Deze brief stuurt u, ook samen met een kopie van uw geldige identiteitsbewijs, naar Ahold Pensioenfonds, Postbus 3039, 1500 HA Zaandam. Ik ben gedeeltelijk/geheel arbeidsongeschikt. Bouw ik nog pensioen op? Als u door het Uitvoeringsinstituut Werknemersverzekeringen (UWV) voor 35 procent of meer arbeidsongeschikt wordt verklaard, hebt u tijdens uw arbeidsongeschiktheid recht op voortzetting van de pensioenopbouw. Hiervoor gelden tot 2014 lagere opbouwpercentages en hogere pensioenfranchises. Vanaf 2014 bouwen arbeidsongeschikte deelnemers 75 procent op van het pensioen dat werkende deelnemers opbouwen. Voor de pensioenopbouw tijdens arbeidsongeschiktheid hoeft u geen pensioenpremie te betalen. Indien u naast de (gedeeltelijke) arbeidsongeschiktheid nog werkzaamheden in dienst van Ahold verricht, dan bouwt u daarover pensioen op volgens de regeling die geldt voor werknemers. U bent voor dat deel van de pensioenopbouw wel premieplichtig. U wordt jaarlijks met het UPO (Uniform Pensioenoverzicht) geïnformeerd over de opbouw van uw pensioenaanspraken. Wat is er geregeld voor mijn nabestaanden als ik overlijd? Als u overlijdt tijdens uw dienstverband bij (een Nederlandse werkmaatschappij van) Ahold, dan ontvangt uw partner het partnerpensioen dat u tot uw 65ste verjaardag zou hebben opgebouwd. Dit partnerpensioen wordt levenslang uitgekeerd. Daarnaast ontvangt uw partner een tijdelijk partnerpensioen. Dit tijdelijk partnerpensioen wordt tot de 65ste verjaardag van uw partner uitgekeerd. De hoogte van het partnerpensioen en het tijdelijk partnerpensioen kunt u terugvinden op uw UPO en in de pensioenplanner op Als u samenwoont, ontvangt uw partner alleen het (tijdelijk) partnerpensioen als u zelf vóór uw pensionering uw partner door middel van een kopie van uw samenlevingsovereenkomst bij Ahold Pensioenfonds heeft aangemeld, en Ahold Pensioenfonds uw partner geaccepteerd heeft. Als u gehuwd bent of een geregistreerd partnerschap hebt, is uw partner automatisch verzekerd voor het partnerpensioen. U hoeft dan geen actie te ondernemen. Overlijdt u na uw pensionering, dan ontvangt uw partner het verzekerde levenslange partnerpensioen. Voorwaarde is dat uw partnerschap is ingegaan vóór uw pensionering. De hoogte van dit partnerpensioen kunt u terugvinden op het Pensioenoverzicht dat u jaarlijks ontvangt. Zijn uw kinderen op het moment van uw overlijden jonger dan 23 jaar, dan hebben zij recht op een wezenpensioen totdat zij 23 jaar worden. n Meer informatie vindt u op en in de diverse brochures van Ahold Pensioenfonds. Toch nog vragen? Neem dan contact op met de Servicedesk van Ahold Pensioenfonds: mail ons pensioenfonds@ahold.com, bel ons , fax ons , schrijf ons Ahold Pensioenfonds Postbus HA Zaandam Disclaimer: dit magazine bevat beknopte informatie over de regelingen van Ahold Pensioenfonds en kan in verband met de leesbaarheid niet volledig zijn. Voor sommige bedrijfsonderdelen, cao-gebieden en soorten dienstverband gelden regelingen niet. U kunt aan de inhoud van dit magazine geen rechten ontlenen. Rechten kunnen uitsluitend worden ontleend aan het reglement dat van toepassing is.