Informatieavond Paard. Dierenartsenpraktijk Suylighem Mertstraat 2d 5305 TE Zuilichem

Transcriptie

1 Informatieavond Paard Dierenartsenpraktijk Suylighem Mertstraat 2d 5305 TE Zuilichem

2 Inloopspreekuur paard/pony Maandag 1 april t/m zaterdag 31 augustus Scannen, chippen of vaccineren Maandag 08:45-09:15 en 19:00-19:30 Dinsdag 08:45-09:15 Woensdag 08:45-09:15 en 19:00 19:30 Donderdag 08:45-09:15 Vrijdag 08:45-09:15 Zaterdag 13:00-13:30

3 Van dracht tot veulen Een drachtige merrie telt voor 2 Dierenartsenpraktijk Suylighem

4 Inhoud Merrie Normaal: Cyclus Drachtduur Veulen Eerste uren Colostrum (biest) Problemen Partus Nageboorte Abortus Voorbereiding Vaccinaties Klaarzetten Niet vorderende geboorte

5 Cyclus 21 dagen Hengstigheid 3-8 dagen Symptomen Schouwen Begeleiding Dekken KI Vers Diepvries

6 Problemen rond dekking Vocht Bacteriële infectie Slijmmonster Cysten Verwijderen Biopsie Luchtzuigen Dichtzetten

7 Drachtscontrole Controlemomenten: dagen na ovulatie o Afhankelijk van aantal ovulaties dagen Voor oktober

8 16 dagen

9 20 dagen

10 28 dagen

11 Tweelingdracht Dubbele ovulatie/ 2 eieren dagen na ovulatie drachtcontrole Eventueel crushen Hengstig spuiten voor 35 dagen

12 Tweelingdracht

13 Abortus 5% - 15% merries Infectieus/niet-infectieus Merrie ziek/niet-ziek Acuut: vaak zonder voorafgaande symptomen/chronisch: uierontwikkeling/lactatie/ Beschouw merrie + veulen en vruchtvliezen altijd als infectieus!

14 Abortus Oorzaken (schatting) Tweeling EHV-1 (en EVA) Bacterieel (placentitis) Misvorming, draaiing navelstreng Aandoeningen merrie WFFS? Bij 50% van alle abortussen geen diagnose

15 Merrie Normale drachtduur: grote variatie 315 d 380 d normaal (uitz.: 310 d 400 d) < 310 d prematuur Uierontwikkeling Start 1 maand voor partus Toename 2 wk voor partus Sterke toename 24-48u voor partus Melksecretie Tepels groter + draaien naar buiten Waxing of kegelen

16 Normale partus Drie fases: 1. Ontsluitingsfase: 30 min - 4 u - Kolieksymptomen tgv baarmoedercontracties - Het veulen draait zich van rug- naar buikligging 2. Uitdrijvingsfase: ± 20 min - Actieve contracties buik - < 30 min: 2 benen gevolgd door neusje 3. Afkomen nageboorte: 30 min 6 u Manual of Equine reproduction (3rd edition, 2011), chapter 9

17 Normale placenta Controleer op volledigheid F-vorm 2 zijden Veulenbroodje Na geboorte opbinden

18 Voorbereiding Tijdens dracht: Vaccinaties: o EHV1(& 4) (rhino): 5, 7 en 9 md dracht o Influenza & tetanus: 10 md dracht o (Droes: 10 md dracht) Voor partus: Merrie alleen in schone box Staartbandage Schone touwtjes Betadine oplossing Fles Thermometer

19 Niet vorderende partus Abnormale ligging Misvormd veulen Te groot veulen Draaiing baarmoeder Red bag delivery Alles waarbij de uitdrijvingsfase > 30 min duurt BELLEN!!!! Ondertussen de merrie laten lopen tot de dierenarts komt.

20 Abnormale liggingen

21 Red bag delivery = DIRECT OPENEN!!!!!! Bellen maar niet wachten! Wat is het? - Te vroege loslating placenta - Rode velours achtige bal met ster = cervixster te zien Normaal Waarom spoed? - Zuurstoftekort veulen - Scheurt meestal niet zelf Wat te doen? - Manueel openen - Zsm veulen eruit!! Red Bag

22 Veulen Eerste uren Tijd Zuigreflex 5-20 min 1 ste poging opstaan 30 min Alleen opgestaan 1-2 uur Drinken bij Merrie 1-3 uur, best biest < 2 uur Biest 1,5-2 L eerste 6 uur Meconium 2-12 u Urineren Hengst < 6 u, merrie < 10 u Geboorte gewicht Gem. 10% gewicht merrie

23 Colostrum (biest) Zeer belangrijk! Ideaal < 2 uur min. 300 ml Antistoffen & darm barrière Efficiëntste opname tot 6-8 uur na geboorte > 24 u geen passage meer Punten van aandacht: Merrie: o Voldoende melk? o Gedrag? Laat ze veulen drinken? Veulen: o Zuigreflex? o Staan? o Speen gevonden?

24 Colostrum/Biest BIJVOEREN -> Fles/emmer Merrie melken (als voldoende melk)/veulenmelk aanmaken Elke 1,5 à 2 uur (ook s nachts!) Flesvoeding -> kans op verslikkingspneumonie Altijd borst-buik of staand! Controle slikken (hand op keel) Zelf laten zuigen, niet spuiten (Kalver)emmer Sondevoeding

25 Colostrum (biest) Hoe weet ik of mijn veulen voldoende biest/antistoffen binnen heeft gekregen? SNAP FOAL TEST: tussen uur na de partus

26 Problemen De belangrijkste problemen: 1. Meconiumobstipatie 2. Blaasruptuur 3. Neonatale isoerythrolyse (rhesus) 4. Dummies 5. Navelinfectie 6. Leknavel

27 Problemen 1. Meconium obstipatie: darmpekverstopping Hengst > merrie Symptomen: rusteloos, minder drinken, kwispelen, persen, veel liggen, koliek, rollen, dikke buik 2. Blaasruptuur: Hengst > merrie Symptomen: rusteloos, persen, geen urine, buikvliesontsteking

28 Problemen 3. Neonatale Isoerythrolyse: Symptomen: gezond veulen na geboorte -> steeds zwakker, gele slijmvliezen Oorzaak: merrie breekt het bloed van veulen af 4. Dummies Symptomen: niet aangepast na geboorte, kan uier niet vinden, vreemd gedrag. Oorzaak: onbekend

29 Problemen 5. Navelinfectie: Symptomen: koorts, nattig, gewrichtsontsteking(secundair) 6. Leknavel: Symptomen: lekkende navel, nat

30 Einde