projectplan ontwatering Moerputten, aanpassing eco-tunnel en tracéwijziging compartimenteringskade

Transcriptie

1 projectplan ontwatering Moerputten, aanpassing eco-tunnel en tracéwijziging compartimenteringskade (partiele herziening projectplannen HOWABO en Moerputten/Vlijmens Ven) Waterschap Aa en Maas 's-hertogenbosch, 12 april 2018

2 Inhoudsopgave Inhoudsopgave 1 DEEL I: LEGGEN DUIKER DOOR REGIONALE WATERKERING WATERBERGING HOWABO, AANLEGGEN ECO-TUNNEL ONDER A59, TRACÉWIJZIGING COMPARTIMENTERINGSKADE, INCLUSIEF KUNSTWERKEN Aanleiding en doel Ligging en begrenzing plangebied Beschikbaarheid gronden Effecten van het plan Wijze van uitvoering Beperken van nadelige gevolgen Legger, beheer en onderhoud... 8 DEEL II: VERANTWOORDING Verantwoording op basis van wet- en regelgeving Verantwoording op basis van beleid Benodigde vergunningen en meldingen... 9 DEEL III: OPENBARE VOORBEREIDINGSPROCEDURE Bijlagen 12 1

3 DEEL I: LEGGEN DUIKER DOOR REGIONALE WATERKERING WATERBERGING HOWABO, AANLEGGEN ECO-TUNNEL ONDER A59, TRACÉWIJZIGING COMPARTIMENTERINGSKADE, INCLUSIEF KUNSTWERKEN 1. Aanleiding en doel Waterschap Aa en Maas heeft op d.d. 11 november 2011 het projectplan Waterwet HoWaBo en op d.d. 23 april 2013 het projectplan Waterwet Moerputten / Vlijmens Ven vastgesteld. Beide projectplannen beschrijven de inrichting van het gebied. Voortschrijdend inzicht heeft er toe geleid dat voor een adequate afwatering van de kern van de Moerputten en de zeer kwetsbare Bijenwei, een extra duiker door de kering van het waterbergingsbied moet worden aangelegd. Verder wordt, vanuit de Gebiedsontwikkeling Oostelijke Langstraat (GOL), de A59 aangepast. Dit heeft t.o.v. het projectplan HOWABO de consequentie dat de kruising onder de A59 verandert van drie duikers (Ø 2000) in eco-tunnel. Tevens wordt het tracé van de compartimenteringskade incl. waterhuishoudkundige kunstwerken verlegd. Op basis van het ontwerp van de randweg Vlijmen Oost wordt voorgesteld de compartimenteringskade te verleggen t.o.v. het projectplan HOWABO. Het verleggen van de compartimenteringskade heeft tot gevolg dat in het zuidelijk compartiment minder water kan worden geborgen (blauw in figuur 1). Dit wordt echter ruimschoots gecompenseerd ten zuiden van oude spoorlijn waar de kade t.o.v. het projectplan HOWABO is verlegd en het bergingsgebied is vergroot. Deze kadeverlegging (groen in figuur 1) is juridisch al geborgd in het projectplan Moerputten / Vlijmens Ven. Figuur 1: overzicht werkzaamheden

4 2. Ligging en begrenzing plangebied De werkzaamheden vinden plaats tussen Vlijmens en s-hertogenbosch, en nabij het natuurgebied de Moerputten, welke onderdeel uitmaakt van een N2000 gebied, en het recreatiegebied Engelermeer (zie figuur 2). Figuur 2: plangebied met locatie duiker door kade (kruising gele en zwarte lijn) 3. Beschrijving van de waterstaatswerken 3.1 duiker door kade (ventiel) De sloot ten noorden van en parallel aan de oude spoorlijn (gele lijn in figuur 2), kruist middels een duiker de waterbergingskade t.b.v. het project HOWABO (zwarte lijn in figuur 2). Deze duiker dient voorzien te zijn van een dubbel waterkerend element omdat bij het ontwerpen van de waterbergingskade uit wordt gegaan van een status als regionale kering. Het waterschap heeft berekeningen uitgevoerd om de stabiliteit en het waterkerend vermogen van de waterbergingskade te garanderen (zie bijlage 1 voor technische onderbouwing). De duiker heeft een afmeting van Ø 500 en is gemaakt van beton. Om in de Moerputten een vast zomer- en winterpeil van 2,0 m +NAP te garanderen ligt de binnen onderkant duiker op 1,90 m +NAP. In het geval dat de waterberging ingezet gaat worden, kan de duiker middels afsluiters worden dichtgezet om zo de Moerputten te beschermen tegen gebiedsvreemd water. 3

5 Figuur 3: bovenaanzicht dijkkruising duiker Figuur 4: dwarsdoorsnede duiker 3.2 eco-tunnel Een belangrijk kunstwerk voor het functioneren van het waterbergingsgebied is de kruising met de A59. In het projectplan HOWABO is gekozen voor een sifon, bestaande uit drie duikers ø 2000mm). De sifon doorsnijdt een regionale waterkering in dijktraject 36-5 Land van Heusden/De Maaskant. Onder normale omstandigheden moet een dergelijk waterkerend kunstwerk afsluitbaar zijn en moet voldoen aan de specifieke eisen die een regionale kering daaraan stelt. Met de verschillende overheden en partijen uit het gebied is gestudeerd op verschillende varianten voor een robuuste groen/blauwe verbinding waarbij natuur en water onder of deels over de A59 wordt geleid. De besluitvorming hierover heef plaatsgevonden in het proces van de Gebiedsontwikkeling Oostelijke Langstraat. Partijen hebben besloten een eco-tunnel in plaats van een sifon aan te leggen. De breedte van de doorgang is 20 meter, de hoogte 2,5 meter t.o.v. het aan te leggen maaiveld en er dient een permanent water in de tunnel aanwezig te zijn in de vorm van een doodlopende sloot. De sloot mag niet in open verbinding staan met waterlopen ten zuiden van de A59. Het maaiveld in de tunnel dient in normale waterhuishoudkundige omstandigheden droog te zijn. Wat betreft de waterveiligheidseisen dient te worden voldaan aan dezelfde eisen die zijn gesteld aan het sifon in het projectplan HOWABO. De ecotunnel dient afsluitbaar te zijn. Voor nadere ontwerpeisen van de eco-tunnel en de afsluiting wordt verwezen naar bijlage 4. 4

6 3.3 tracéwijziging compartimenteringskade + kunstwerken In het kader van de Gebiedsontwikkeling Oostelijke Langstraat is er, ter hoogte van Vlijmen, een nieuwe op- en afrit gepland op de A59. Dit heeft gevolgen voor de compartimenteringskade zoals die in het projectplan HOWABO is vastgesteld. Het geplande gemaaltje in de oude compartimenteringskade blijft gehandhaafd. Ter aanvulling worden er nog twee nieuwe duikers aangelegd. Deze krijgen een afmeting van 2 x 2,50 m. De duiker welke in de nieuwe compartimenteringskade komt te liggen, zal dubbelzijdig kerend worden. De kade zal een hoogte krijgen van 3,70 m +NAP. Voor detailtekeningen van de kade wordt verwezen naar bijlage 5. Figuur 5: oude en nieuwe tracé compartimenteringskade Ter hoogte van de Engelense weg en de Voordijk wordt door aanpassing Bossche Sloot een nieuwe duiker gerealiseerd. De duiker kruist de bestaande overige kering (Engelense weg). Deze moet dubbelzijdig kerend worden uitgevoerd. De oorspronkelijk geplande duiker onder de Engelense weg beschreven in het projectplan HOWABO (nummer 6 in figuur 6) komt hierdoor te vervallen. 3.4 compensatie verlies waterbergend vermogen als gevolg vannieuwe compartimenteringskade Het waterbergingsgebied van HOWABO bestaat uit twee compartimenten. Het noordelijke deel welke voornamelijk bestaat uit de recreatieplas Engelermeer en het zuidelijke deel (De Ham, Rijskampen, Honderd Morgen, De Maij). Het noordelijke deel krijgt een maximaal peil van 2,90 m +NAP terwijl het zuidelijke deel maximaal tot een hoogte van 3,40 m +NAP kan bergen (zie ook figuur 6). Doordat de compartimenteringskade wordt verlegd, neemt de oppervlakte van het noordelijke deel met circa 5 ha toe, waardoor er minder water geborgen kan worden in het zuidelijk deel met het hogere waterpeil. Tezamen met het verlies aan waterberging door het volume van de nieuwe randweg kan hierdoor circa m3 minder water worden geborgen. Dit verlies wordt gecompenseerd door extra waterberging ten zuiden van de oude spoorlijn. Hier zijn door voortschrijdend inzicht in het projectplan Moerputten/Vlijmens Ven enkele maatregelen voor de inrichting als waterbergingsgebied gewijzigd. Het gaat hierbij om: 5

7 - Het verleggen van een deel van de kade vanwege de aanwezigheid van een brandstofleiding van Defensie, een zogenaamde DPO leiding; - Het verleggen van een deel van de kade, om plaats te maken voor de aanleg van een sloot. Dit had als gevolg dat het waterbergingsgebied ten zuiden van de oude spoorlijn toenam met een oppervlakte van 8,6 ha, wat in dit geval gelijk staat aan m3 wat meer geborgen kan worden. Figuur 6: compensatie waterbergend vermogen 4. Beschikbaarheid gronden De gronden waarop de werkzaamheden worden uitgevoerd zijn eigendom van Staatsbosbeheer en de GOL partners. De werkzaamheden worden op verzoek van en in overleg met Staatsbosbeheer en de GOL partners uitgevoerd. Voor deze werkzaamheden behoeven verder geen gronden te worden verworven. 5. Effecten van het plan 5.1 duiker door kade (ventiel) Uitvoering van dit werk resulteert in een optimalisering van de waterhuishouding in het natuurgebied de Moerputten; voorkomen van langdurige inundaties. Met name de ontwatering van de zuidelijk gelegen Bijenwei waar de kern van de zeer zeldzame vlinder Pimpernelblauwtje leeft, wordt hierdoor verbeterd. Het langdurig onder water staan van de Bijenwei kan funest zijn voor de populatie. De aanleg van de duiker heeft geen negatieve waterhuishoudkundige effecten op de agrarische omgeving. SBB is eigenaar van het natuurgebied en heeft ingestemd met de maatregel. 6

8 5.2 eco-tunnel Al jaren bestaat de wens de natuur aan beide zijden van de A59 (Moerputten met Engelermeer) ecologisch te verbinden.de zoeklocatie voor een ecologische verbinding tussen Vlijmen en s- Hertogenbosch is ook van belang voor andere ontwikkelingen en plannen. In bijlage 3 is een planstudie toegevoegd waarin nut, noodzaak en effecten van het aanleggen van een eco-tunnel worden beschreven incl. een ontwerptekening tracéwijziging compartimenteringskade + kunstwerken + compensatie waterbergend vermogen Om de doorstroming van verkeer op de A59 te verbeteren, en om Vlijmen beter bereikbaar te maken, is het wenselijk om structuur aan op- en afritten te wijzigen. Hierdoor komt het oude tracé van de compartimenteringskade te vervallen. Het nieuwe tracé zal dezelfde hoogte krijgen als het oude tracé. Alle kunstwerken dienen met eenzelfde veiligheidsniveau te worden aangelegd zoals beschreven in projectplan HOWABO. Het verleggen van de compartimenteringskade heeft als gevolgd dat het waterbergend vermogen wordt verkleind met circa m3. Dit wordt echter gecompenseerd door het verleggen van de kade aan de zuidzijde van de A59 (meer berging met m3). De verlegging van deze kade is vastgesteld middels het projectplan Moerputten Vlijmens Ven. 6. Wijze van uitvoering 6.1 duiker door kade (ventiel) De werkzaamheden worden uitgevoerd met rupsvoertuigen om zo min mogelijk schade aan te brengen aan de ondergrond. De werkzaamheden worden onder ecologische begeleiding uitgevoerd waarbij in het veld aanwijzingen worden gegeven om er voor te zorgen dat zo min mogelijk schade aan planten en dieren wordt berokkend. 6.2 t/m 6.4 werkzaamheden in het kader van GOL De werkzaamheden die vanuit de GOL worden uitgevoerd (eco-tunnel en omleggen compartimenteringskade en aanleg kunstwerken) zijn in dit projectplan op hoofdlijnen beschrijven (op basis van een VO). Alle maatregelen dienen te voldoen aan de in het projectplan HOWABO gestelde veiligheidseisen. Verdere detaillering over afmetingen en uitvoering zullen gedurende de aanbestedingsfase worden uitgewerkt door de aannemende partij. Deze dient er zorg voor te dragen dat over de noodzakelijke vergunningen wordt beschikt waarin alle afmetingen en wijze van uitvoering nader worden beschreven. 7. Beperken van nadelige gevolgen 7.1 duiker door kade (ventiel) De realisatie voor het aanleggen van een nieuwe duiker neemt circa 4 weken in beslag. De nadelige gevolgen zijn nihil omdat de werkzaamheden samen met het aanleggen van de kade worden uitgevoerd. Werk met werk maken waarbij al in ecologische begeleiding was voorzien. 7.2 t/m 7.4 werkzaamheden in het kader van GOL Alle werkzaamheden in het kader van de GOL dienen nog nader omschreven te worden. Voor aanvang van de werkzaamheden dient de aannemende partij een uitvoeringsplan aan te leveren waarin wordt aangetoond dat de nadelige gevolgen, als gevolg van de uitvoering, zo beperkt mogelijk zijn. 7

9 7. Legger, beheer en onderhoud 7.1 Legger Als gevolg van de in dit projectplan opgenomen maatregelen is aanpassing van de Legger aan de orde. Na afloop van de werkzaamheden worden waterlopen, stuwen en overige kunstwerken in de legger van het waterschap opgenomen dan wel aangepast. De legger beschrijft de eisen naar ligging, vorm, afmeting en constructie waaraan waterstaatswerken op grond van waterstaatkundige eisen moeten voldoen en heeft als zodanig geen rechtsgevolg. Er kan sprake zijn van geringe, niet fundamentele, afwijkingen tussen het oorspronkelijke plan en de daadwerkelijke uitvoering van de maatregelen. De uiteindelijke maatvoering (dus na de revisiemeting) is bepalend voor de nieuwe legger. 7.2 Beheer en onderhoud Het beheer en onderhoud van de duiker door kade zullen het waterschap en Staatsbosbeheer in gezamenlijk overleg uitvoeren conform de beheer- en onderhoudsrichtlijnen (BOR). Het beheer en onderhoud van de kunstwerken in de compartimenteringskade zal het waterschap uitvoeren conform de beheer- en onderhoudsrichtlijnen (BOR). Voor wat betreft de compartimenteringskade zal de gemeente Heusden straks verantwoordelijk zijn voor het beheer en onderhoud. Het waterschap staat aan de lat voor wat betreft de waterveiligheid. Het waterschap zal de kades jaarlijks inspecteren op de ontwikkeling van de vegetatie of deze zich volgens het streefbeeld ontwikkeld. Tevens zal worden gekeken of de kades voldoen aan de veiligheid (m.n. erosiebestendigheid). 8

10 DEEL II: VERANTWOORDING 1. Verantwoording op basis van wet- en regelgeving 1.1 Waterwet Als een waterschap een waterstaatswerk wil aanleggen of wijzigen, dient op grond artikel 5.4 Waterwet een projectplan te worden vastgesteld, met daarin een beschrijving van het werk en de wijze waarop dat zal worden uitgevoerd én een beschrijving van de voorzieningen om nadelige gevolgen van de uitvoering van het werk ongedaan te maken of te beperken. Het werk dient bij te dragen aan de doelstellingen van de Waterwet waaronder - voorkoming en waar nodig beperking van overstromingen, wateroverlast en waterschaarste, in samenhang met - bescherming en verbetering van de chemische en ecologische kwaliteit van watersystemen en - vervulling van maatschappelijke functies door watersystemen (artikel 2.1). Dit plan voldoet aan genoemde doelstellingen. 1.2 Bestemmingsplan / provinciaal inpassingsplan Voor de werkzaamheden duiker door de kade is het bestemmingsplan Hoogwaterbescherming s-hertogenbosch van de gemeente s-hertogenbosch van kracht. Volgens dit bestemmingsplan heeft het gebied de functie waterberging/natuur. Voor de aanpassingen in het kader van de GOL (ecotunnel, omlegging compartimenteringskade en aanpassingen kunstwerken) wordt een provinciaal inpassingsplan (pip) opgesteld. 2. Verantwoording op basis van beleid 2.1 Toets beleid waterschap Dit plan draagt bij aan de doelstellingen van het waterschapsbeleid in het kader van het voorkomen van wateroverlast, zoals o.a. is weergegeven in het Waterbeheerplan Benodigde vergunningen en meldingen 3.1 Omgevingsvergunning Voor wat betreft het aanleggen van de duiker (het ventiel) betreffen de werkzaamheden, het aanleggen van een duiker door een regionale waterkering. Voor de overige werkzaamheden zal door de aannemende partij gezorgd worden voor de benodigde vergunningen. 3.2 Gedragscode flora- en faunawet Voor wat betreft het aanleggen van de duiker (het ventiel) geldt dat in het gebied waar de werkzaamheden worden uitgevoerd de grote modderkruiper voor komt. Tijdens de uitvoering wordt een ecologisch erkend bureau (Ravon) ingeschakeld om het werk te begeleiden. Voor de overige soorten geldt dat als de Gedragscode wordt nageleefd geen ontheffing van de Flora- en faunawet hoeft te worden aangevraagd. Het naleven van de Gedragscode houdt onder meer in dat in de broedtijd geen werkzaamheden worden verricht, ter voorkoming van verstoring. Dit betekent concreet dat er bij het aanpassen van de profielen niet gewerkt wordt in de broedperiode, van 15 maart tot 15 juli. 9

11 Voor de werkzaamheden die in het kader van de GOL worden uitgevoerd, worden de noodzakelijke vergunningen binnen dat project geregeld. 10

12 DEEL III: OPENBARE VOORBEREIDINGSPROCEDURE Procedure Provinciale Staten van de Provincie Noord-Brabant hebben op 15 juli 2016 besloten dat de coördinatieregeling van de Wet ruimtelijke ordening (Wro) van toepassing is op het project Gebiedsontwikkeling Oostelijke Langstraat (GOL). Daardoor zijn op dit besluit de procedure van afdeling 3.4 van de Algemene wet bestuursrecht en de bijzondere regels in artikel 3.33 lid 4 Wro van toepassing. Dat betekent dat de bekendmaking van (ontwerp-)besluiten, de gelegenheid tot het naar voren brengen van zienswijzen daarop en het indienen van beroep daartegen, voor de verschillende besluiten voor het project GOL gelijktijdig plaatsvindt. Stukken inzien Het ontwerp-inpassingsplan, het bijbehorende MER, de ontwerpbesluiten en bijbehorende relevante stukken voor het project GOL liggen zes weken ter inzage. Dit ontwerpbesluit is één van de besluiten die nodig zijn voor het project GOL en ligt dus ook ter inzage. Alle stukken zijn onder andere in te zien op de website: Zienswijze indienen Een ieder kan gedurende de termijn van de terinzagelegging zienswijzen over het ontwerpinpassingsplan en de ontwerpbesluiten schriftelijk kenbaar maken bij Gedeputeerde Staten van Noord-Brabant, Postbus 90151, 5200 MC 's-hertogenbosch, onder vermelding van Gebiedsontwikkeling Oostelijke Langstraat. De (tijdig) ingediende zienswijzen zullen worden betrokken bij het definitieve besluit. Alleen belanghebbenden die zienswijzen hebben ingediend of belanghebbenden aan wie redelijkerwijs niet kan worden verweten geen zienswijzen te hebben ingediend over het ontwerpbesluit en de adviseurs die advies hebben uitgebracht over het ontwerpbesluit kunnen later beroep instellen. 11

13 Bijlagen Bijlage 1: Technische onderbouwing duiker Bijlage 2: Ecologische begeleiding opschonen sloot Bijlage 3: Planstudie ontsnippering A59 (ecotunnel) + ontwerp eco-tunnel Bijalge 4: Notitie advies afsluitmiddelen ecotunnel A59 Bijlage 5: Detailtekeningen nieuwe compartimenteringskade (voorontwerp, #7 en #8) 12

14 Colofon Projectplan ontwatering Moerputten, aanpassing eco-tunnel en tracéwijziging compartimenteringskade Opdrachtgever Leo Smit Status Ontwerp Auteur Peter Rutten gecontroleerd door: Eugène Heeremans Lore van Breugel Albert Vrielink 's-hertogenbosch, 12 april 2018 Waterschap Aa en Maas Pettelaarpark PP s-hertogenbosch tel fax waterschap Aa en Maas. Alle rechten voorbehouden 13