De Notarisklerk 11/12. Maandblad voor Medewerkers in het Notariaat 91 ste jaargang november/december 2014 nr Amersfoort

Transcriptie

1 11/12 De Notarisklerk Maandblad voor Medewerkers in het Notariaat 91 ste jaargang november/december 2014 nr Amersfoort 84 De legitieme portie, een beperking van erflaters testeervrijheid? - mr. Bauduin 88 Wet werk en zekerheid: de belangrijkste wijzigingen op een rij - mr. R.J. Voorink

2 Advertorial Nieuwe klantbenadering met Salesmoves succesvol Laurens Meijer: vooral op inhoud scoren De notaris van, pakweg, dertig jaar geleden had een rustig en nogal voorspelbaar bestaan. Wetten en regels lagen vast en veranderden niet of nauwelijks, cliënten had je voor het leven en klantcontacten beperkten zich tot de key-moments in het leven, zoals de huwelijkse voorwaarden, het kopen van een huis, het opstellen van het testament. In de laatste decennia is het vak ingrijpend op de schop gegaan. Begrippen als marktwerking, concurrentie, klantenbinding en werving hebben hun intrede gedaan. Menig notaris van de oude garde ziet dit wellicht met gemengde gevoelens aan, jongere confrères omarmen deze meer ondernemende invulling. Trainingsbureau Salesmoves begeleidt notarissen in hun nieuwe rol. Op een zeer effectieve manier, die naadloos past bij de eigen stijl en inhoud van het beroep. Notarisklerk had een gesprek met directeur Laurens Meijer van Salesmoves, dat in de sector een uitstekende naam heeft opgebouwd. Schut van de Ven Notariskantoor is een organisatie die met succes een eigentijdse invulling geeft aan het vak van notaris. In een branche die in deze tijden vaak te maken heeft met krimp, ontwikkelt Schut van de Ven Notariskantoor zich positief: de clientèle van het kantoor neemt toe. Een belangrijke factor in dit proces is de training, die de medewerkers van Schut van de Ven hebben gevolgd bij Salesmoves. Naar alle tevredenheid, zo blijkt. Paul Schut reageert op onze vraag over deze samenwerking. Wij hebben altijd erg prettig met Laurens Meijer van SalesMoves gewerkt. Laurens adviseert ons breder dan alleen op het gebied van sales. Zo heeft hij ook geholpen met advies over senior personeel dat wij hebben aangetrokken. De salestrainingen van Salesmoves zijn eveneens zeer geslaagd. Onze mensen zijn door zijn aanpak veel meer op saleskansen gericht dan voorheen en hebben geleerd beter met hun schroom om te gaan. Dit heeft geleid tot extra omzet en een aantal nieuwe klantrelaties. Kunt u iets vertellen over de specifieke aanpak van Salesmoves? Wij hebben twee sales-trainingstrajecten met Laurens Meijer doorlopen (voor twee verschillende groepen werknemers). Eén traject bestond uit rond de tien bijeenkomsten (waarbij iedereen per bijeenkomst ongeveer een uur individueel werd getraind). Bij de eerste bijeenkomst werd door middel van rollenspellen met een acteur getraind. Dit was ook erg nuttig en leerzaam. Het tweede traject bestond uit circa acht bijeenkomsten. Hierbij werd eenzelfde opzet gevolgd. Na afloop van iedere trainingsdag was er altijd tijd voor evaluatie, zodat wij ook goed op de hoogte waren van alle vorderingen. Conclusie: ik kan Laurens bij iedereen van harte aanbevelen. De kernactiviteit van Salesmoves is het verbeteren van de commerciële mentaliteit in kennisintensieve organisaties in de sector van de financiële dienstverlening, zegt Meijer. Daaronder valt ook het notariaat. Een beroepsgroep waarin veel vroegere automatismen door de toename van de concurrentie onder druk zijn komen te staan, maar waar de term commercieel nog steeds veel vragen oproept. Salesmoves wil op die vragen een passend antwoord geven. Geen grof geschut Daarmee bedoel ik dat zowel onze benadering van het notariaat als ook het concept van onze trainingen zorgvuldig is afgestemd op de werkwijze van de notaris. Salesmoves onderscheidt zich door haar aanpak, die een mix is van commercie en de focus heeft op inhoudelijke kwaliteit. Laat ik het zo zeggen. De harde verkoopmethode, het grovere geschut, dat is niet de werkwijze waar het notariaat veel verder mee komt. Veel effectiever is het benaderen van de markt op inhoudelijke, meer subtiele wijze. Het behouden en versterken van de bestaande klantrelaties is daarbij van het grootste belang. Want het binden van bestaande klanten kost nu eenmaal zeven keer minder tijd en geld dan het werven van nieuwe. Niettemin dient natuurlijk de acquisitie van nieuwe cliënten veel aandacht te krijgen. Adviserend verkopen Bij het onderhouden van goede klantrelaties is het belangrijk dat de dossiers niet de kans krijgen te verstoffen in de kast. Regelmatig moeten de dossiers worden getoetst aan, bijvoorbeeld, nieuwe regelgeving. Een uitstekende manier om je service naar de cliënten te upgraden en je te profileren als een bij uitstek deskundig notaris, met veel actuele vakkennis. Diezelfde deskundigheid is ook bij het werven van nieuwe klanten doorslaggevend. Een onderdeel van ons trainingsconcept is het adviserend leren verkopen. Een werkwijze die veel impact heeft, waarmee een goede band met de prospect wordt opgebouwd. Resultaat De tijd, dat het maandelijks bijwonen van de lokale ondernemersclublunch voldeed, ligt achter ons. De moderne notaris kiest voor slimme marketing- en salesacties, richt zich op het opbouwen van stabiele en sterke klantrelaties. Salesmoves hanteert een werkwijze die zich onderscheidt in de markt, zegt Meijer. Commerciële trainingen zijn maar al te vaak opgezet als één- of meerdaagse cursussen met een vluchtig effect. Met andere woorden: na een paar weken is men alles weer vergeten. De trainingsconcepten van Salesmoves hebben een structuur die is gericht op verankering in de organisatie. Zo omvat de coaching ook terugkoppeling, resultaatmeting en evaluatie. Op die manier bereiken wij, dat onze trainingen ook daadwerkelijk landen in de organisatie. Lange adem Het aansturen van Salesmoves is voor Laurens Meijer een drukke dagtaak. Een andere uitdaging voor hem is het lopen van marathons. Als enthousiast hardloper maakt hij graag de vergelijking met zijn commerciële trainingprogramma. Ook dat is, net als bij de sport, een zaak van lange adem. Goed opbouwen. Niet te snel gaan in het begin. Een kwaliteit bewijst zich uiteindelijk altijd.

3 Colofon De Notarisklerk november/december 2014 Orgaan van de vereniging: Bond van Medewerkers in het Notariaat, statutair gevestigd te Utrecht ISSN: De vereniging, opgericht 17 mei 1917, is ingeschreven in het verenigingenregister van de Kamer van Koophandel te Utrecht onder nummer: Vereniging Bond van Medewerkers in het Notariaat Kantooradres: Oude Singel 56-A, 3421 EG Oudewater, Tel (dagelijks bereikbaar via de Unie van 8.30 uur tot uur) Internet: Voorzitter: M.J. van der Werf Oude Singel 56-A, 3421 EG Oudewater, tel Secretaris: L. Bosselaar Petrus Aemilliusstraat 25, 8307 BB Ens, tel. h Contributierekening BMN: NL67RABO Lidmaatschap/abonnementen: Aanvragen en mutaties uitsluitend via de secretaris L. Bosselaar. Bondsorgaan De Notarisklerk verschijnt 6 x per jaar Informatie, kopij en personeelsadvertenties uitsluitend per info@bmnvakbond.nl of bertus.hoekstra44@gmail.com. Eindredacteur: A. Hoekstra, bertus.hoekstra44@gmail.com mob Juridisch gedeelte onder verantwoordelijkheid van het Hoofdredacteur: mr. F.M.H. Hoens denotarisklerk@gmail.com Redactie: mr. W.D. Bahlman mw. mr. N.V.C.E. Bauduin mw. mr. J. Bossers-Cnossen mr. G.G.B. Boelens mw. mr. E. van den Brink-Baggerman mr. H.J.M. Bukkems prof. dr. W. Burgerhart mw. mr.h.c. Egger-van Oppen mw. mr. C.G.C. Engelbertink mw. mr. L.A.G.M. van der Geld mw. mr. M Gerrits-van der Aa mr. J.H.M. ter Haar mr. J.P.W.V. Hopmans A.H. van Huffelen mw. mr. C.J.M. Martens dr. V.A.E.M. Meijers mw. dr. mr. N.C. van Oostrom-Streep mr. T.F.H. Reijnen mr. J.W.A. Rheinfeld mr. B.H.J. Roes prof. mr. drs. J.S.L.A.W.B. Roes mr. J.H. van Rooij mr. F.A.M. Schoenmaker prof. dr. B.M.E.M. Schols mr. D.E.J.M. Schols prof. mr. F.W.J.M. Schols mr. W.J.J.G. Speetjens mr. A. Steneker mw. mr. G.A. Tuinstra mw. mr. I. Visser mr. F.J. Vonck mr. S. de Vries Druk & Opmaak - Drukkerij Weissenbach B.V., Zeilmakersstraat 10, 8601 WT Sneek, tel , fax-mail: , info@weissenbach.nl Verkoop commerciële advertenties - Martini Media B.V. Hoendiep 140, 9743 AR Groningen tel , fax: info@martinimedia.nl, internet: Abonnementen Leden van de bond ontvangen het blad gratis; uitsluitend zij die statutair niet voor lidmaatschap in aanmerking kunnen komen, staat het vrij via het kantooradres een jaarabonnement aan te vragen. Kosten 55,00 euro per jaar. De Notarisklerk Inhoudsopgave 11/12 De legitieme portie, een beperking van erflaters testeervrijheid? - mr. Bauduin 84 Recent verschenen 87 Wet werk en zekerheid: de belangrijkste wijzigingen op een rij - mr. R.J. Voorink 88 Betaling van contributie 90 Mededelingen van het hoofdbestuur 91 Geactualiseerde vacaturebank 91 Diplomauitreiking 93 Algemene Vergadering/congres Inschrijfformulier Algemene Vergadering Inschrijfformulier INM 96 Lidmaatschap beëindigen? Wilt u uw lidmaatschap van de Bond beëindigen, houdt u er dan rekening mee dat het verenigingsjaar gelijk loopt met het kalenderjaar en dat uitsluitend kan worden opgezegd tegen het eind van het jaar. Indien uw opzegging niet uiterlijk zes weken voor afloop van het kalenderjaar door ons is ontvangen, dan blijven uw lidmaatschapsverplichtingen doorlopen tot het eind van het daaropvolgende jaar! Copyright Niets van deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt door middel van druk, fotocopy, microfilm of op welke andere wijze dan ook, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de redactie.

4 Artikel DE LEGITIEME PORTIE, EEN BEPERKING VAN ERFLATERS TESTEERVRIJHEID? mr. Bauduin Als promovenda verbonden aan het Centrum voor Notarieel recht van de Radboud Universiteit Nijmegen 84 I Inleidend Onder het oude erfrecht was de legitieme portie de belangrijkste tegenspeler van de testeervrijheid. Een legitimaris verkreeg zijn legitieme portie in goederen van de nalatenschap en kon zodoende, als deelgenoot, de verdeling frustreren. 1 De testeervrijheid van erflater was hierdoor schamel. Bij het maken van zijn uiterste wilsbeschikking diende hij rekening ermee te houden dat zijn wensen op het moment suprême geen weerslag zouden vinden, omdat de sterke goederenrechtelijke positie van de legitimaris met gemak een ommezwaai in het beoogde rechtsgevolg teweeg kon brengen. De erfrechtelijke handboeken presenteren de legitieme portie onder het huidige erfrecht als een beperking van erflaters testeervrijheid. 2 Is dit terecht? De legitieme heeft per 1 januari 2003 een transformatie ondergaan en is thans geen goederenrechtelijke aanspraak, maar een verbintenisrechtelijke. Wat betekent deze verbintenisrechtelijke aanspraak voor erflaters testeervrijheid? Deze vraag staat hierna centraal. Allereerst, voor een beter begrip, de legitieme portie in hoofdlijnen. 3 II Spelregels van afdeling BW De bloedband heeft in het huidige erfrecht sterk aan betekenis ingeboet. Kon met een beroep op de legitieme portie door afstammelingen voorheen nog het erfgenaamschap worden verworven, thans leidt het inroepen van de legitieme nog slechts tot een verbintenisrechtelijke aanspraak. Een dwingende aanspraak weliswaar, die de erflater in zijn uiterste wil dus niet zomaar kan passeren. De afstammelingen die een beroep doen op de legitieme portie verkrijgen in de hoedanigheid van crediteur een bepaald gedeelte van de waarde van het vermogen van de erflater. 4 Meer concreet, het gaat hier om de helft van de waarde waarover de legitieme porties berekend worden, te delen door het aantal in art. 4:10 lid 1 sub a BW genoemde, door de erflater achtergelaten personen. Dit zijn de door erflater achtergelaten kinderen én de langstlevende niet van tafel en bed gescheiden echtgenoot (art. 4:64 lid 1 BW). Laat de erflater een echtgenoot en twee kinderen achter, dan bedraagt de legitieme portie van ieder kind: 1/2 x 1/3=1/6. 5 Is een kind van de erflater vooroverleden, dan kunnen diens afstammelingen tezamen in zijn plaats 1 Uitzondering op de regel dat legitimarissen hun legitieme in de vorm van goederen ontvangen, vormde de ouderlijke boedelverdeling als bedoeld in art BW (oud). Zie arrest HR 12 mei 1972, ECLI:NL:HR:1972:AC2476, NJ 1973, 53 (Meerzicht). 2 Zie onder meer Pitlo/Van der Burght & Ebben 2004, nr. 265; Klaassen/Luijten & Meijer 2008 (II), nr. 498; Waaijer, Handboek Erfrecht 2011, p. 310; Asser/Perrick 2013 (4), hoofdstuk VIII. 3 Zie voor een korte beschouwing over het systeem van de legitieme portie ook F.W.J.M. Schols, Het systeem van de legitieme in kort bestek, WPNR 1999, De lezer die zich in de ingewikkelde regelingen van de legitieme portie wenst te verdiepen en deze wil doorgronden, raadpleegt onder meer T.J. Mellema- Kranenburg, De legitieme portie, Deventer: Kluwer 1988; W. Heuff, Legitieme portie (Monografieën Nieuw BW B-20), Deventer: Kluwer 2004; Pitlo/Van der Burght & Ebben 2004, nr 264 e.v.; W.D. Kolkman, Schulden der nalatenschap (diss. Groningen), Deventer: Kluwer 2006, p. 99 e.v.; B.M.E.M. Schols, De legitieme portie driedimensionaal: abstract, concreet en fiscaal, in: Nieuw erfrecht in de praktijk (Preadvies KNB), Den Haag: Sdu Uitgevers 2006, p ; Klaassen/Luijten & Meijer 2008 (II), nr a;Waaijer, Handboek Erfrecht 2011, p ; Asser/Perrick 2013 (4), nr Vergane glorie aldus. Vgl. het erfrecht van vóór 2003 (art. 4:960 e.v. oud BW), waar de legitimaris, zowel ascendenten als descendenten (de wet van 16 november 1995, Stb. 1995, 561 schafte het recht van ascendenten op een legitieme met ingang van 1 januari 1996 af ), als goederenrechtelijk gerechtigde, een aanspraak op de goederen van de nalatenschap had. De transformatie van goederenrechtelijke naar verbintenisrechtelijke aanspraak wordt door B.M.E.M. Schols, De legitieme portie driedimensionaal: abstract, concreet en fiscaal, in: Nieuw erfrecht in de praktijk (Preadvies KNB), Den Haag: Sdu Uitgevers 2006, p. 105 e.v. ook wel als de eerste zwakke plek in het systeem van de legitieme portie bestempeld. 5 Vgl. hiermee art. 4:961 en 963a oud BW. Onder het oude erfrecht zou het breukdeel 2/3 bedragen. Zie ook B.M.E.M. Schols, De legitieme portie driedimensionaal: abstract, concreet en fiscaal, in: Nieuw erfrecht in de praktijk (Preadvies KNB), Den Haag: Sdu Uitgevers 2006, p. 115 e.v., die de gereduceerde omvang van de legitieme portie als haar vierde zwakke plek aanmerkt.

5 treden. 6 De waarde waarover de legitieme portie berekend wordt, is de waarde van de goederen van de nalatenschap, vermeerderd met de waarde van bepaalde giften 7 en verminderd met specifieke schulden 8 van de nalatenschap (art. 4:65 BW). Dit om te voorkomen dat de nalatenschap wordt uitgehold. Indien deze bijtelling en beperkte aftrek (slechts de nalatenschapsschulden als bedoeld in art 4:7 lid 1 sub a-c en f BW kunnen in mindering worden gebracht) immers niet in aanmerking worden genomen bij de berekening van de legitieme portie, zou de erflater tijdens leven het gehele vermogen bij gift kunnen weggeven dan wel het vermogen bij uiterste wil kunnen legateren zodat de nalatenschapsschulden, ten nadele van de legitimaris, opgevoerd worden. Is de omvang van de legitieme portie bepaald, dan kan de aanspraak van de legitimaris worden vastgesteld. Giften die de legitimaris tijdens zijn leven van de erflater heeft ontvangen, worden als voorschot aangemerkt en dienen in mindering te worden gebracht op zijn legitieme portie (art. 4:70 BW). Eenzelfde corrigerende werking ligt besloten in de artikelen 4:71-73 BW. Deze artikelen bepalen dat de waarde van al hetgeen de legitimaris krachtens erfrecht verkrijgt dan wel als niet inferieur, dat wil zeggen vrij en onbezwaard, 9 kan verkrijgen (doch verwerpt) eveneens in mindering komt op zijn legitieme. Het tekort dat dan resteert, kan door de legitimaris te gelde worden gemaakt door de erfgenamen of de echtgenoot van de erflater hierop aan te spreken dan wel, indien dit niet toereikend is, door bij een begiftigde in te korten (art. 4:79 e.v. BW). De legitimaris dient bij dit alles rekening te houden met de verjarings- en vervaltermijnen (art. 3:306 BW en 4:85 lid 1 BW) Zie hierover het tweede lid van art. 4:64 BW. 7 Zie voor de in aanmerking te nemen giften: art. 4:67-69 BW. 8 Het betreft enkel de schulden genoemd in art. 4:7 lid 1 sub a-c en f BW. 9 Hierover Waaijer, Handboek Erfrecht 2011, p Zie hierover ook B.M.E.M. Schols, De legitieme portie driedimensionaal: abstract, concreet en fiscaal, in: Nieuw erfrecht in de praktijk (Preadvies KNB), Den Haag: Sdu Uitgevers 2006, p. 121 e.v., die de korte termijnen als de zesde zwakke plek in het systeem van de legitieme noemt. 11 Een verwerping zonder deze verklaring betekent voor de legitimaris het verlies van zijn recht op de legitieme portie. Een legitimaris dient zich hierbij bewust te zijn dat een eenmaal gedane keuze omtrent verwerping of aanvaarding onherroepelijk is (zie art. 4:190 lid 4 BW). Gedraagt de erfgenaam zich ondubbelzinnig en zonder voorbehoud als een zuiver aanvaard hebbende erfgenaam, dan aanvaardt hij daardoor de nalatenschap in beginsel zuiver (art. 4:192 lid 1 BW). Een beroep op art. 4:63 lid 3 BW is dan niet meer mogelijk. Zie over deze zwakke plek van de legitieme B.M.E.M. Schols, De legitieme portie driedimensionaal: abstract, concreet en fiscaal, in: Nieuw erfrecht in de praktijk (Preadvies KNB), Den Haag: Sdu Uitgevers 2006, p. 112 e.v. 12 Zie voor inferieure verkrijgingen art. 4:72 sub a en b en art. 4:73 lid 1 sub a t/m d en lid 2 BW. 13 Let hierbij op de termijn van drie maanden, die eventueel verlengd kan worden (art. 4:77 BW). De spelregels zijn globaal geschetst, nu nog de tactiek. Wat kan de legitimaris doen indien hij krachtens erfrecht niets verkrijgt, dan wel zijn erfrechtelijke verkrijging(en) niet ten volle accepteert omdat hij, in plaats van de verkrijging(en), liever zijn legitieme portie wenst te ontvangen of omdat in waarde minder verkregen wordt dan de legitieme? Met andere woorden, hoe moet de legitimaris het spel spelen? III Legitimaris en legitieme portie De legitimaris die niets krachtens erfrecht verkrijgt, heeft niet veel speelruimte. Hij kan zich enkel beroepen op zijn legitieme portie, met inachtneming van de zojuist genoemde spelregels. Doet hij dit niet, dan blijft hij met lege handen achter. Wenst de legitimaris in plaats van de erfrechtelijke verkrijging(en) zijn legitieme portie te ontvangen, dan dient hij de verkrijging(en) te verwerpen en hierbij te verklaren dat hij zijn legitieme portie wenst te ontvangen (art. 4:63 lid 3 BW). 11 Art. 4:71 BW, dat bepaalt dat de waarde van al hetgeen een legitimaris krachtens erfrecht verkrijgt in mindering van de legitieme komt, is dan niet van toepassing. Toch wordt de legitimaris gecorrigeerd door de artikelen 4:72-73 BW. Niet alleen de waarde van al hetgeen een erflater krachtens erfrecht verkrijgt, maar ook de waarde van hetgeen hij als erfgenaam of legataris had kunnen verkrijgen komt in mindering op zijn legitieme portie, tenzij er inferieur, bijvoorbeeld onder voorwaarde, last of bewind, wordt nagelaten. 12 In dat geval wordt de legitieme portie niet in waarde verminderd en verwerpt de legitimaris in beginsel dus straffeloos. 13 Uitzonderingen hierop vormen de art. 4:74 en 4:75 BW, betreffende een aan de legitimaris gemaakt legaat van een in termijnen te betalen geldsom (art. 4:74 BW) en bepaalde verkrijgingen onder bewind (art. 4:75 BW). Deze in beginsel inferieure verkrijgingen moet de legitimaris niettemin dulden en wel vanwege het voorkomen van moeilijkheden betreffende de voortzetting van het beroep en bedrijf van de erflater (art. 4:74 BW) dan wel vanwege de in de uiterste wil vermelde grond dat de legitimaris ongeschikt of onmachtig is in het beheer te voorzien of dat zonder bewind de goederen hoofdzakelijk diens schuldeiser ten goede komen (art. 4:75 BW). Verkrijgt de legitimaris krachtens erfrecht, maar is dit in waarde minder dan zijn legitieme, dan kan de legitimaris aanvullend een beroep op zijn legitieme portie doen. Hij behoudt hierbij zijn goederenrechtelijke positie, doch vult deze verbintenisrechtelijk aan. Slechts de waarde van hetgeen hij als legitimaris tekort komt, kan additioneel te gelde worden gemaakt. IV Erflater en legitieme portie Daar waar de legitimaris enkel de techniek van een (al dan niet aanvullend) beroep op de legitieme dan wel een verwerping met verklaring als bedoeld in art. 4:63 lid 3 BW tot zijn beschikking heeft, kan de erflater het spel van de legitieme veel gewiekster spelen. De erflater kan namelijk bij voorbaat, tijdens zijn leven, op verscheidene wijze de legitieme legitiem ontgaan. Ik verwijs hiervoor naar het verhelderende preadvies van B. Artikel 85

6 86 Artikel Schols. 14 Hieronder stip ik slechts twee, voor de ontgaanstechnieken zeer belangrijke, eye-openers aan. Het betreft de wijze van betaling van de legitieme portie en haar opeisbaarheid. 15 De erflater kan tijdens zijn leven de wijze van betaling van de legitieme bepalen. 16 De spelregels van art. 4:70-73 BW geven hem de mogelijkheid om bij schenkingsovereenkomst of gift dan wel bij uiterste wilsbeschikking de legitieme portie reeds feitelijk aan de legitimaris te voldoen. De waarde van giften, door de erflater aan de legitimaris gedaan, evenals de waarde van hetgeen de legitimaris krachtens erfrecht verkrijgt of kan verkrijgen, komt immers in mindering op de legitieme portie. Slechts indien er sprake is van inferieurheid gaat deze vlieger niet op. De erflater heeft voorts een stevige vinger in de pap daar waar het de opeisbaarheid van de legitieme portie betreft. De legitieme portie is in beginsel opeisbaar zes maanden na erflaters overlijden (art. 4:81 lid 1 BW). In het belang van de niet van tafel en bed gescheiden echtgenoot of andere levensgezel waarmee de erflater een gemeenschappelijke huishouding voert en een notarieel verleden samenlevingsovereenkomst is aangegaan, kan de erflater bij uiterste wil de opeisbaarheid van de vordering van de legitimaris, voor zover deze ten laste zou komen van deze langstlevende partner, evenwel blokkeren (art. 4:82 en 4:83 BW). 17 De draagplicht voor de legitieme, te vinden in art. 4:87 BW, speelt bij deze blokkade, blijkens de hiervoor cursief gedrukte woorden, een cruciale rol. Met art. 4:87 lid 2 BW en de daarin te lezen woorden tenzij uit de uiterste wil iets anders voortvloeit heeft de erflater een grote troef in handen. Bij uiterste wil kan hij, door de inkortingsvolgorde van art. 4:87 lid 2 BW te wijzigen, de draagplicht voor de legitieme volledig op de schouders van de langstlevende laten rusten. Met de niet-opeisbaarheidsclausule van art. 4:82 BW zou dan de opeisbaarheid van de gehele vordering van de legitimaris tot na het overlijden van de langstlevende partner (als bedoeld in art. 4:82 BW) uitgesteld kunnen worden. 18 V Conclusie Verschafte de oude spelregels aan de legitimaris nog een ontzagwekkende status, namelijk die van goederenrechtelijk gerechtigde, de huidige spelregels en het systeem van de legitieme, zoals dit in de voorgaande paragrafen aan bod kwam, tonen de onbeduidende rol die aan de legitimaris thans kan worden toebedeeld. Als schuldeiser dient hij zich niet meer te mengen in de verdeling. Onterfd is onterfd. Goederenrechtelijk is de erflater vrij om te testeren zoals hij wenst. Daarmee staan ook de deuren voor flexibele uiterste wilsbeschikkingen open. Een beroep op de legitieme geeft de legitimaris nog slechts een verbintenisrechtelijke aanspraak. Een aanspraak die de erflater met de inzet van verscheidene technieken, waaronder de vrijheid van betaling en het niet-opeisbaar maken van de vordering, evenwel de genadeslag kan geven. Het lijkt er dus op dat de belangrijkste tegenspeler van erflaters testeervrijheid, de legitimaris, feitelijk is uitgespeeld B.M.E.M. Schols, De legitieme portie driedimensionaal: abstract, concreet en fiscaal, in: Nieuw erfrecht in de praktijk (Preadvies KNB), Den Haag: Sdu Uitgevers 2006, p Volgens B. Schols de tweede zwakke plek resp. de vijfde zwakke plek van de legitieme portie. Zie B.M.E.M. Schols, De legitieme portie driedimensionaal: abstract, concreet en fiscaal, in: Nieuw erfrecht in de praktijk (Preadvies KNB), Den Haag: Sdu Uitgevers 2006, p. 108 e.v. resp. p. 116 e.v. 16 B.M.E.M. Schols, De legitieme portie driedimensionaal: abstract, concreet en fiscaal, in: Nieuw erfrecht in de praktijk (Preadvies KNB), Den Haag: Sdu Uitgevers 2006, p. 107 wijst erop dat de legitieme als een voorwaardelijke verbintenis reeds tijdens het leven van de erflater latent aanwezig is, hetgeen verklaart dat de erflater zich alvast kan beraden over een tactische wijze van betaling van de legitieme portie. 17 Zie voor de andere uitzonderingen op de hoofdregel van art. 4:81 lid 1 BW de leden 2-4 van art. 4:81 BW. 18 Aldus B.M.E.M. Schols en F.W.J.M. Schols, De klappen van de erfrechtelijke zweep, Tijdschrift Nieuw Erfrecht 2002, nr. 3, p ; P. Blokland, Een erfrechtelijke processie van Echternach: het (oude) vruchtgebruiktestament in het nieuwe erfrecht, JBN 2003 (3), nr. 14; W. Burgerhart, B.M.E.M. Schols & F.W.J.M. Schols (met naschrift P. Blokland), Nogmaals: Ten laste van wie komt die lastige legitieme, JBN 2003 (7-8), nr. 33; W. Burgerhart, B.M.E.M. Schols & F.W.J.M. Schols, Hoe schiet ik tekort door het niet wijzigen van de volgorde van inkorting?!, WPNR 2004, Anders C.A. Kraan en J.P. Schmal, De positie van de legitimaris bij wijziging van de inkortingsvolgorde, WPNR 2003, 6558; B. Waaijer, Handboek erfrecht 2011, p Zo ook B.M.E.M. Schols, De legitieme portie driedimensionaal: abstract, concreet en fiscaal, in: Nieuw erfrecht in de praktijk (Preadvies KNB), Den Haag: Sdu Uitgevers 2006, p. 97: Na drie jaar erfrecht in praktijk is de auteur echter het gevoel bekropen dat de crux (in het erfrecht, te weten de legitieme portie toev. NB), hoewel de iure nog maar liefst dertig artikelen in beslag nemende, er de facto uit is en daarmee de testeervrijheid ongekend.

7 RECENT VERSCHENEN Prof. mr. J.S.L.A.W.B. Roes, De Zaakwaarnemer, Een notarieel-historische terugblik. Ars Notariatus 157 (Amsterdam-Deventer 2014), ISBN , X pp., prijs 95,00. De redactie werd onlangs blij verrast toen de postbode het inmiddels 157 e deel in de reeks Ars Notariatus op de deurmat liet vallen. Dit 157 e deel bevat een verhandeling van niemand minder dan ons gewaardeerde redactielid Sebastiaan Roes over de zaakwaarnemer en diens zaakwaarnemerij. Hoewel de naam bij de huidige generatie notariële practici niet langer direct negatieve associaties oproept, weet men na lezing dat dit nog niet eens zo lang geleden wel anders was. In vervlogen tijden waren opmerkingen als de zaakwaarnemer is de geboren vijand van de notaris en Beunhazerij en zaakwaarnemerij zijn synoniem schering en inslag. Voor hen die niet of minder bekend zijn met de zaakwaarnemer, de opmerking dat zaakwaarnemers niet-gestudeerde adviseurs waren, soms beunhazen, die op allerlei notarieel gebied werkzaamheden verrichtten. Bijna een eeuw lang waren zij een geduchte concurrent voor de notaris, die dan ook te vuur en te zwaard ten strijde trok tegen de zaakwaarnemer. Uiteindelijk moest de zaakwaarnemer het onderspit delven. In 1956 werd de notariële transportakte verplicht gesteld voor onroerend goed. In de van hem bekende stijl pakt Roes het onderwerp zeer grondig aan. De exegese over de term zaakwaarnemerij en dan in bijzonder de uitgang erij tekent de sfeer waarin en de wijze waarop het onderwerp is aangepakt. Wetenschappelijk uiteraard verantwoord, maar met een goed oog en gevoel voor de amusante kanten van het onderwerp. In drie duidelijk gedefinieerde en afgebakende delen wordt het fenomeen uit de doeken gedaan. In het eerste deel belanden we via de vraag wie zoal zaakwaarnemer waren: een bonte mengeling menschen, die allerlei beroepen vervullen (Kolff, 1938), en de zaakwaarnemer als internationaal fenomeen, uiteindelijk bij de zaakwaarnemer in de fictieve literatuur. Dit zeer amusante onderdeel geeft een (humoristische) inkijk in het beeld dat men in vroeger tijden in Nederland van de zaakwaarnemer had. In het tweede deel gaat Roes uitgebreid in op de notariële strijd tegen de zaakwaarnemer. Deze strijd wordt door hem in stukken gesplitst: de tweede helft van de negentiende eeuw en de eerste van de twintigste eeuw. Niet nagelaten wordt ook te wijzen op de, zeker zo tegen het de eind van de negentiende eeuw, minder fraaie aspecten van de notariële praktijk zelf. Zo lezen we Er was in het notariaat geregeld sprake van malversatiën en van [v]ele verkeerdheden, die in het notariaat zijn ingeslopen, vele afkeurenswaardige praktijken en berispelijke handelingen [..]. Uit de Memorie van Toelichting bij het Gewijzigd Ontwerp-Sannes: Velen [vele notarissen; SR] hebben links en rechts hunne agenten, houden zittingsdagen en verlagen zich om tegen een vast loon aan de praktijk-aanbrengers hunne handtekening te leenen. Het derde gedeelte van De zaakwaarnemer handelt over de laatste fase die, als gemeld, uitmondt in de verplichtgestelde notariële transportakte en de sterfhuisconstructie voor de zaakwaarnemerij. Daarbij schroomt Roes niet om ook de tegenwoordige tijd kritisch te beschouwen. De erosie van het notariële ambt doordat van alle kanten aan de notariële monopolies wordt gesnoept en vele niet-notariëlen zich bezig [houden] met (buitenwettelijke) notariële werkzaamheden, vooral op het gebied van advisering. Voor het in het huidige tijdsgewricht in een juist perspectief plaatsen van zijn eigen veranderende functie, ware het aan te bevelen als de tegenwoordige notariële practicus kennisneemt van en zich verdiept in de opkomst en ondergang van de zaakwaarnemerij. Het fraaie en onderhoudende werk van Sebastiaan Roes nodigt daartoe uit en biedt daartoe alle gelegenheid. Ook maar niet alleen - het indrukwekkende notenapparaat maakt het werk voor de historisch geïnteresseerde lezer waarschijnlijk zeer relevant. Onderhavige lezer maakte in ieder geval op zeer aangename wijze kennis met een hem slechts zijdelings bekend fenomeen. De prettige stijl, de fraaie (kleur) illustraties en leeslint maken het leesgenot compleet. De zaakwaarnemer is de aanschaf en het lezen meer dan waard. Kortom: van harte aanbevolen! Recent verschenen 87

8 Hoofdbestuur WET WERK EN ZEKERHEID: DE BELANGRIJKSTE WIJZIGINGEN OP EEN RIJ mr. R.J. Voorink advocaat en raadsheer-plv. in het Gerechtshof s-hertogenbosch 88 De Wet werk en zekerheid brengt op 1 januari 2015 en op 1 juli 2015 belangrijke veranderingen in het arbeids- en ontslagrecht aan. Hieronder geef ik u een overzicht van de wijzigingen die voor werknemers en werkgevers in het Notariaat van betekenis zijn. Met ingang van 1 januari 2015 wordt de aanzegplicht ingevoerd, komen er beperkende regels voor proeftijd- en concurrentiebedingen en wordt de loondoorbetalingsverplichting uitgebreid. aanzegverplichting Bij arbeidsovereenkomsten voor bepaalde tijd van 6 maanden of langer geldt dat de werkgever uiterlijk één maand vóór het einde van de bepaalde tijd aan de werknemer moet laten weten - of de arbeidsovereenkomst niet wordt voortgezet dan wel - of de arbeidsovereenkomst wordt voortgezet en onder welke voorwaarden. Wordt niet tijdig aangezegd, dan verbeurt de werkgever een boete ter grootte van het salaris over de niet-inachtgenomen aanzegperiode, dus maximaal een maandsalaris. De boete moet binnen 2 maanden door de werknemer worden ingevorderd door een verzoekschrift bij de kantonrechter in te dienen. Let op: deze verplichting geldt ook voor nu al lopende overeenkomsten die op of na 1 februari 2015 eindigen! Deze verplichting geldt ook voor oproep- en min-maxcontracten van 6 maanden of langer. De verplichting geldt niet voor arbeidsovereenkomsten die niet op een vastgestelde kalenderdatum eindigen (dus bijvoorbeeld: vervanging tijdens ziekte of voor de duur van een project) en ook niet als de werknemer zelf opzegt. proeftijd- en concurrentiebeding Een proeftijdbeding mag vanaf 1 januari 2015 op straffe van nietigheid alleen nog worden opgenomen in een arbeidsovereenkomst met een duur van meer dan 6 maanden. Voor 1 januari 2015 tot stand gekomen arbeidsovereenkomsten (ook al gaan ze pas op een latere datum in) vallen onder de oude regeling. Een concurrentiebeding mag vanaf 1 januari 2015 op straffe van nietigheid niet meer worden opgenomen in een arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd (ongeacht de duur). Afwijking is alleen mogelijk indien in de arbeidsovereenkomst schriftelijk is gemotiveerd waarom wegens zwaarwegende bedrijfsbelangen een concurrentiebeding toch noodzakelijk is. Die noodzaak moet zowel bij aanvang als bij het einde van de arbeidsovereenkomst bestaan. Let op: deze bepaling geldt ook voor relatiebedingen. Voor 1 januari 2015 tot stand gekomen arbeidsovereenkomsten (ook al gaan ze pas op een latere datum in) vallen onder de oude regeling. Overeenkomsten voor bepaalde tijd die op of na 1 januari 2015 worden verlengd (ook als de verlenging leidt tot een arbeidsovereenkomst voor onbepaalde tijd) vallen onder de nieuwe regeling: het oorspronkelijke, niet goed gemotiveerde concurrentiebeding verliest dan zijn geldigheid. loondoorbetalingsverplichting De regel geen arbeid, geen loon wordt beperkt; ook bij onvoldoende werkaanbod of bij een arbeidsconflict dient het salaris te worden doorbetaald (tenzij het conflict voornamelijk door de werknemer is veroorzaakt). Deze regel geldt ook voor oproep- en min-max-contracten met een duur van meer dan 6 maanden. Met ingang van 1 juli 2015 wijzigt de ketenregeling, het ontslagrecht en worden een scholingsverplichting en de transitievergoeding ingevoerd. De WW-aanspraken worden veranderd. ketenregeling Tot 1 juli 2015 kunnen nog drie arbeidsovereenkomsten voor bepaalde tijd worden gesloten in een periode van 3 jaar. Na 1 juli 2015 mogen dat nog ten hoogste 3 ar-

9 beidsovereenkomsten zijn in een periode van maximaal 2 jaar. De keten start opnieuw na en onderbreking van 6 maanden (tot 1 juli 2015: 3 maanden). ontslagrecht Vanaf 1 juli 2015 schrijft de wet verplicht voor welke ontslagroute moet worden genomen: de UWV- (ontslagvergunnings-)route bij bedrijfseconomische redenen en ziekte van meer dan 2 jaar, de Kantonrechters-route in alle andere (in de persoon van de werknemer gelegen) gevallen. UWV en Kantonrechter zullen toestemming voor het ontslag niet verlenen als het ontslag mede het gevolg is van onvoldoende zorg van de werkgever in de periode voordien (bijv. onvoldoende re-integratie, onvoldoende scholing, geen verbetertraject, geen herplaatsing onderzocht). van de arbeidsovereenkomst, bij ontbinding door de kantonrechter, bij niet verlenging en bij beëindiging met wederzijds goedvinden! Voor de eerste 10 jaar wordt 1/6e maandsalaris per half dienstjaar gerekend, daarna 1/4e. Er zijn echter voor kleinere ondernemingen en voor werknemers van 50 jaar of ouder (tijdelijk) afwijkende regels. (Slechts als de werkgever zich ernstig verwijtbaar heeft gedragen, kan de kantonrechter een aanvullende billijkheidsvergoeding toekennen.) Uitzonderingen: bij beëindiging van de arbeidsovereenkomst wegens het bereiken van de AOW-leeftijd, indien de werknemer zelf de arbeidsovereenkomst beëindigt en in geval van ontslag op staande voet is geen transitievergoeding verschuldigd. Hoofdbestuur Anders dan nu is van de beslissing van UWV (verlenen of weigeren ontslagvergunning) beroep mogelijk bij de Kantonrechter; van alle beslissingen van de Kantonrechter (dus ook de ontbindingsbeslissing) staat vervolgens hoger beroep open en cassatie. Wordt de arbeidsovereenkomst beëindigd met wederzijds goedvinden door middel van een zgn. beëindigings- of vaststellingsovereenkomst, dan dient in die overeenkomst een bedenktijd te worden opgenomen van 2 weken. Gedurende die periode kan de werknemer nog op zijn medewerking terugkomen. Let op: is die bedenktijd niet schriftelijk aan de werknemer kenbaar gemaakt, dan kan de werknemer gedurende 3 weken op zijn medewerking terugkomen scholingsplicht De wet voorziet in aan algemene scholingsplicht ten aanzien van werknemers voor hun eigen functie en voor passende andere functies. Kosten van scholing die leidt tot een bredere inzetbaarheid (dus niet gericht op de eigen functie) kunnen onder omstandigheden in mindering worden gebracht op de transitievergoeding. transitievergoeding Als de arbeidsovereenkomst 24 maanden of langer heeft geduurd heeft de werknemer bij beëindiging recht op een vergoeding, de transitievergoeding. Deze is relevant lager dan de vergoeding op basis van de huidige kantonrechtersformule, maar wel verplicht, dus ook bij opzegging WW-aanspraken Al na 6 maanden werkloosheid zal een werknemer al andere dan de eigen, dus passende arbeid moeten aanvaarden. Dat geldt ook als hij dat als zelfstandige kan uitvoeren. Vanaf 1 januari 2016 vertraagt de opbouw van WWrechten en wordt de maximale uitkeringsduur (nu: 38 maanden) teruggebracht tot 24 maanden. Vragen? De nieuwe regels zullen tot veel procedures aanleiding gaan geven, niet alleen omdat hoger beroep en cassatie wordt opengesteld, maar ook omdat de reactietermijnen worden verkort tot 2 of 3 maanden. Daardoor zal er minder tijd en ruimte voor minnelijk overleg zijn en zal ter voorkoming van het verval van rechten sneller de rechter (moeten) worden ingeschakeld. Bovendien zal uit nieuwe rechtspraak duidelijk moeten worden in welke gevallen de Kantonrechter naast de transitievergoeding nog een extra (billijkheids-)vergoeding zal toekennen. Er komen dus heel wat vragen op ons af. Hebt u vragen? Stel ze gerust aan het vaste advocatenkantoor van de bond tijdens het telefonisch spreekuur van de BMN op dinsdag van uur: VOORINK ADVOCATEN, tel of per info@voorinkadvocaten.nl 89

10 Hoofdbestuur BETALING VAN CONTRIBUTIE Naar aanleiding van vragen van een aantal leden o.a. betrekking hebbende op de betaling van de contributie van de BMN door de werkgever, is er overleg geweest met de accountant van de BMN, Deloitte Belastingadviseurs. Een korte samenvatting van deze regeling is hierna opgenomen. (De complete tekst van deze regeling is op de website opgenomen: Algemene regeling omtrent werkkostenregeling Als gevolg van de werkkostenregeling, vormen alle betalingen, vergoedingen, verstrekkingen aan medewerkers in beginsel belast loon. De verschuldigde belasting over deze belastbare items is voor rekening van de medewerker, tenzij: de werkgever één of meer belaste items (geheel danwel gedeeltelijk) aanwijst voor toepassing van de 80% eindheffing onder de werkkostenregeling (kosten voor de werkgever) een uitzondering van toepassing is (zoals bijvoorbeeld een nihilwaardering of normbedrag) Daarnaast bestaat een vrije ruimte waarin belastbare items onder kunnen worden gebracht en onbelast blijven. De vrije ruimte bedraagt maximaal 1,5% van de fiscale loonsom (per 1 januari ,2%). Het bedrag van de aangewezen item(s) dat de vrije ruimte overstijgt is belast bij werkgever tegen 80% eindheffing. In de administratie van de werkgevers is het aan te bevelen een aparte grootboekrekening te openen voor eventuele intermediaire kosten (kosten die door het personeel worden voorgeschoten), kosten die onder de werkkostenregeling op nihil worden gewaardeerd, kosten die onder de vrije ruimte vallen, kosten die zijn vrijgesteld etc. Bijgaand tref je ter informatie een presentatie aan die wij enige tijd terug hebben gegeven over de werkkostenregeling. Gerichte vrijstellingen Onder de gerichte vrijstellingen voor de werkkostenregeling valt onder andere de studie- en opleidingskosten, inclusief vakliteratuur en inschrijving in het beroepsregister (zoals bijvoorbeeld kosten voor de KNB). Hierbij gaat het om kosten die noodzakelijk zijn voor de uitoefening van de dienstbetrekking. contributie voor de vakbond door de werkgever namens het personeel in de vrije ruimte voor de werkkostenregeling. Wij lazen in een van de mails, dat wellicht als optie wordt aangedragen om de contributie voor de vakbond te verdisconteren in de contributie voor het vakblad. In het geval de contributie voor de vakbond op nihil wordt gezet, zal dit uiteraard geen problemen opleveren. Echter in het geval de totale factuur voor het vakblad wordt verhoogd, zal de factuur voor het vakblad moeten worden gesplitst in een deelfactuur voor de vakbond en een deelfactuur voor het vakblad. De contributie voor de vakbond blijft vallen onder de vrije ruimte. Dit is uiteraard geen probleem indien nog voldoende ruimte aanwezig is binnen de onderneming. Kosten voor vrije ruimte Tot slot vallen de volgende kosten in ieder geval in de vrije ruimte voor de werkkostenregeling: Bovenmatige gerichte vrijstellingen, zoals bijvoorbeeld de vergoeding van reiskosten voor zover deze meer bedraagt dan 0,19/p.km. Niet op nihil gewaardeerde vergoedingen en verstrekkingen Niet gerichte vrijstellingen, zoals kerstpakketten, personeelsactiviteiten, fitness, parkeren buiten werkplek, het verstrekken van een fiets en niet onderbouwde kostenvergoedingen. 90 Verwerking contributie vakbond en vakblad De contributie voor een vakblad wordt derhalve aangemerkt als gerichte vrijstelling onder de werkkostenregeling, voor zover deze vakbladen noodzakelijk zijn voor het uitoefenen van een dienstbetrekking. Wij gaan er bij de beoordeling vanuit dat de betreffende vakbladen voor het notariaat noodzakelijk zijn voor het uitoefenen van de dienstbetrekking. Daarentegen valt de betaling van de

11 MEDEDELINGEN VAN HET HOOFDBESTUUR CURSUSSEN EN OPLEIDINGEN Zoals al aangekondigd in het juli/augustus nummer krijgen leden van de Bond vanaf 1 september 2012, in het kader van de samenwerking tussen de Bond en INM een korting van 25% op de prijzen van de cursussen en opleidingen, zie ook het inschrijfformulier in dit magazine. LEZINGEN M.B.T. HET BEDRIJFSPENSIOENFONDS Afdelingen die lezingen met betrekking tot het Bedrijfspensioenfonds willen organiseren, kunnen daarover contact opnemen met Bertus Hoekstra tel Hoofdbestuur PERMANENTE EDUCATIE De puntenregistratie wordt vanaf 1 januari 2012 uitgevoerd door de SOMN. Nadere mededelingen op de website van de BMN en de SOMN. Op de website van de SOMN is inmiddels het Reglement Registernotarisklerk/privacyregeling geplaatst. GEACTUALISEERDE VACATUREBANK Nummer 1 Notarisklerk (m) 63 jaar woonachtig in Etten-Leur; Nummer 2 Notarisklerk (v) 47 jaar, parttime max. 32 uur per week; provincie Zuid-Holland/regio Amsterdam; Nummer 3 Notarisklerk (m) 60 jaar, Flevopolder en omgeving; Nummer 4 Notarisklerk (v) 53 jaar, parttime maximaal 24 uur per week, regio Nieuwkoop; Nummer 5 Notarisklerk (v) 59 jaar, parttime maximaal 3 dagen per week, provincie Zeeland; Nummer 6 Notarisklerk (v) 54 jaar, parttime maximaal 4 dagen, midden van het land (woonachtig in Harderwijk) Nummer 7 Notarisklerk (v) 31 jaar, regio Zuid-Holland. Nummer 8 Notarisklerk (m) 58 jaar woonachtig in Assen. Nummer 9 Secretaresse (v) 44 jaar woonachtig in Sappemeer. Nadere gegevens van de ingeschreven deelnemers zijn uitsluitend per op te vragen bij Bertus Hoekstra. Advertenties waarin om personeel wordt gevraagd, tarief voor 1/4 pagina 175,- kunt u eveneens aan gemeld adres zenden; deze advertenties worden ook direct op de website van de BMN geplaatst. Inschrijving op deze lijst voor leden van de BMN door toezending van een mail met curriculum vitae aan: bertus.hoekstra44@gmail.com 91

12 Hoofdbestuur Oudewater, 18 december 2014 Geachte werkgever en werknemer, Onze vakorganisatie BMN heeft op vrijdag 28 november jl. met haar afdelingskader van gedachten gewisseld over de adviesbrief die BMN jaarlijks aan haar leden en aan alle werkgevers toezendt. De gedachtewisseling was inspirerend en overtuigend; voor het eerst sinds lange tijd werden voorzichtig positieve geluiden gehoord over marktontwikkelingen. Er zit gelukkig weer enige beweging in. Het is momenteel druk op vele kantoren en dat stemt optimistisch want het lijkt er op dat we na veel moeite en zorg weer voorzichtig uit het dal klauteren. Hierbij wel de kanttekening dat werknemers een hoge werkdruk kennen en ook overwerk moeten leveren. Wat betreft het salarisadvies voor 2015 dat onze bond traditiegetrouw afgeeft aan haar leden en ter kennis brengt van de werkgevers vindt BMN, gelet op hetgeen in het kaderoverleg werd besproken en gehoord, een percentage van 1,65% voor 2015, te berekenen over het op 31 december 2014 geldende salaris, een alleszins redelijke eis. Als werkgevers ons loonadvies van 1,65% op dit moment niet kunnen opbrengen er zijn werkgevers die strijd moeten leveren om het kantoor draaiende te houden dan vinden wij het passend wanneer zij hun werknemers, op het moment dat de werkdruk dat toelaat, een extra vrije dag toekennen. Onze bond benadrukt het belang van scholing en bijscholing. Medewerkers in het notariaat behoren hun kennisniveau op peil te houden of te verbeteren. Het is van belang dat zij de gelegenheid krijgen om door middel van vakstudie bij te blijven en de benodigde studiepunten te kunnen behalen. Samen sterk voor vakinhoudelijk werk. M.J. van der Werf Voorzitter BMN 92 Oude Singel 56A, 3421 EG Oudewater T: F: E: I: Briefpapier.indd :25

13 De geslaagden voor de vierjarige opleiding tot Notarisklerk 2013/2014 zijn: Mevrouw S. Bhagali-Merhai Mevrouw D. Bosman De heer W. Brandligt Mevrouw H.J. Cornelissen Mevrouw G. Damrie Mevrouw M.J.E. van de Greef- Eijkemans De heer E.N. van der Kamp Mevrouw P.L. Rijdes Mevrouw A.M. Smal Mevrouw D.J.M. Spann DIPLOMAUITREIKING OUDEWATER, 29 NOVEMBER 2014 Hoofdbestuur Voorzitter van de examencommissie Frank Hoens reikt de diploma s uit. de aanwezige geslaagden met hun opleiders. 93 Hans van der Werf bestuurslid van de SOMN en voorzitter van de BMN bedankt de opleiders Roland Kok en Dirk Rang

14 Algemene vergadering ALGEMENE VERGADERING/CONGRES 2015 PROGRAMMA VRIJDAG 15 MEI: Dinerbuffet van uur ZATERDAG 16 MEI: Ontbijtbuffet van uur Vergadering van uur Lunch van uur Partneruitstapje stadswandeling van uur uur KOSTEN De kosten van het arrangement bedragen totaal E 185,- voor 2 personen en E 135,- voor 1 persoon. In het arrangement zijn begrepen de kamer met ontbijtbuffet, het diner op de vrijdagavond met inbegrip van drankjes en de lunch op zaterdag. Zaterdagmiddag lezing Personen/familierecht door Prof. Mr. Dr.B.M.E.H. Schols van uur; aan welke lezing 2 studiepunten worden toegekend. Alleen deelname aan dit middagprogramma is mogelijk. Aan de deelname zijn geen kosten verbonden. Deze lezing wordt afgesloten met een drankje en hapje in de bar van het hotel. Aanmelding voor dit middagprogramma kan tot uiterlijk 7 mei 2015 door het sturen van een bericht aan bertus.hoekstra44@gmail.com Nadere mededelingen over dit programma volgen nog in de Notarisklerk van januari/februari 2015, Linkedin (BMN groep) etc. BEREIKBAARHEID HOTEL AMERSFOORT Kaart en routebeschrijving Mercure Hotel Amersfoort Centre Zowel vanuit de richting Amsterdam, Zwolle, Apeldoorn en Utrecht is het hotel, gelegen in de nieuwe wijk Soesterkwartier. Er is een parkeergarage met 600 plaatsen naast het hotel, die rechtstreeks toegang biedt tot de entree van het hotel. 94 Toegang met het openbaar vervoer Vanaf Station Amersfoort is het ca. 5 minuten lopen naar het hotel. Neem uitgang Noordzijde/Piet Mondriaanplein. Ga rechtsaf en volg de Piet Mondriaanlaan. Bij de rotonde ziet u het hotel liggen.

15 INSCHRIJFFORMULIER ALGEMENE VERGADERING/CONGRES 2015 Van de Bond van Medewerkers in het Notariaat te houden op 15 & 16 mei 2015 in Mercure Hotel Amersfoort Centre, De Nieuwe Poort PA AMERSFOORT Algemene vergadering Voorletters en achternaam : Adres : Postcode en woonplaats : Lid van de afdeling : Telefoonnummer : adres : Meldt zich aan als deelnemer voor: x dinerbuffet op vrijdagavond zonder overnachting voor 35,- per persoon. Arrangement x 2 persoonskamer ( à 185,-) x 1 persoonskamer ( à 135,-). zaterdagmorgen partneruitstapje met personen (hieraan zijn geen kosten verbonden) Speciale wensen (bijvoorbeeld een dieet): Opgave middels toezending van dit formulier per post of mail tot uiterlijk 15 maart 2015 aan de vice-voorzitter van de BMN A.Hoekstra, Pier Pandrstraat 42, 9203 SH Drachten/mailadres bertus.hoekstra44@gmail.com. Betaling van het verschuldigde bedrag uiterlijk 15 maart 2015 op rekening NL24RABO ten name van de BMN te Oudewater, onder vermelding AV Datum: Handtekening: 95

16 Cursussen basiscursus erfrecht datum/tijd 3 februari 2015 van uur docenten prof.dr. Bernard M.E.M. Schols, prof.mr. Freek W.J.M. Schols cursusprijs 395,- exclusief BTW pe punten BMN: 5 punten cursus aangifte erf- en schenkbelasting datum/tijd 5 maart 2015 van uur docenten prof.dr. Bernard M.E.M. Schols, prof.dr. Wouter Burgerhart cursusprijs 395,- ex. BTW pe punten BMN: 5 punten tweedaagse erfrecht datum/tijd 10 en 24 maart 2015 van uur docenten prof.dr. Bernard M.E.M. Schols, prof.dr. Wouter Burgerhart, prof.mr. Freek W.J.M. Schols cursusprijs 795,- ex. BTW pe punten BMN: 10 punten INM Opleiding De cursussen vinden plaats in Utrecht. Zijn voor elke juridische medewerker die zich bezighoudt met de behandeling van dossiers. Leden van de BMN krijgen een korting van 25%. Noteert u vast in uw agenda actualiteiten wbr 17 november 2015 van uur docenten prof. mr. dr. Wouter Burgerhart prof. mr. dr. Bernard Schols de module familierecht is gestart! INM wil in het najaar van 2015 alle modules aanbieden. Onroerend goedrecht, Ondernemingsrecht en Familierecht Als u belangstelling heeft, kunt u zich al aanmelden. Als er genoeg aanmeldingen zijn, krijgt u bericht en de vraag of u zich definitief wilt inschrijven. Meer informatie over de inhoud van de module vindt u op de website: INM.nl

17 Inschrijfformulier Kantoornaam Postadres Postcode Plaats Naam m / v Ik ben wel / geen lid van de Bond van Medewerkers in het Notariaat Lidmaatschapsnummer adres Schrijft zich in voor: Basiscursus Erfrecht op 3 februari 2015 Cursus De aangifte op 5 maart 2015 en betaalt 395,- excl. btw voor de cursus en betaalt 296,25 excl. btw voor de cursus aangezien hij/zij lid is van BMN Cursus Tweedaagse Erfrecht op 10 en 24 maart 2015 te Utrecht en betaalt 795,- excl. btw voor de cursus en betaalt 596,25 excl. btw voor de cursus aangezien hij/zij lid is van BMN Heeft belangstelling voor een module van INM opleiding start najaar 2015: Familierecht Ondernemingsrecht Onroerend goedrecht Datum Handtekening Faxen naar: , Mailen naar: info@inm.nl, Sturen aan INM: Bastenakenstraat 130, 1066 JG Amsterdam Verhindering: Kosteloos annuleren is mogelijk tot drie weken voor aanvang van de cursus. Daarna bent u de volledige cursusprijs verschuldigd. U kunt wel iemand anders gebruik laten maken van uw inschrijving. U dient dan uiterlijk een dag tevoren de naam van degene die in uw plaats komt aan ons door te geven.

18 De introductiecursus voor NOTARIËLE MEDEWERKERS EN DE OPLEIDING NOTARIEEL SECRETARESSE gaan in januari 2015 gegarandeerd van start. Er zijn nog plaatsen beschikbaar! Indien u interesse heeft, wordt u verzocht z.s.m. contact op te nemen of u aan te melden middels het inschrijfformulier, hetwelk u kunt downloaden vanaf de website. Nadere informatie: secretariaat SOMN, telefoon , info@somnotariaat.nl Het secretariaat is gesloten van 19 december 2014 tot 5 januari 2015, u ontvangt na die datum bericht. Personeelsadvertentie PVM notarissen is gevestigd in de jongste en meest dynamische stad van Nederland. In de stad Waar Het Kan. Almere is centraal gelegen en heeft goede verbindingen naar o.a. Amsterdam en Utrecht. De stad is ruim opgezet en heeft een erg groen karakter, kortom een prettige omgeving om te werken en om te wonen. PVM notarissen bestaat uit 2 notarissen, 5 gediplomeerd klerken, waaronder 2 HBO-juristen, 3 notarieel medewerkers en 5 overige medewerkers. Ons kantoor is gevestigd in het centrum van Almere en ligt direct naast het station in Almere Centrum. Naast ons kantoor is een parkeergarage. PVM notarissen levert met haar dienstverlening een hoogstaande kwaliteit en onze cliënt staat als mens bij onze dienstverlening altijd voorop! De sfeer van ons kantoor is zakelijk, maar open en informeel en zo presenteren wij ons ook. Gediplomeerd Notarisklerk (m/v). (fulltime) De nieuwe collega zal voornamelijk geplaatst worden op de registergoed praktijk. Bekendheid met nieuwbouw en projectontwikkeling is daarbij een enorme pré. Wij werken met Van Brug Automatisering. Voornaamste werkzaamheden en verantwoordelijkheden Het zelfstandig behandelen van dossiers, het zelfstandig voeren van besprekingen, correspondentie en telefoongesprekken en natuurlijk het opstellen van akten. Wat vragen wij van jou? Een afgeronde opleiding tot notarisklerk of HBO-rechten, met minimaal 4 jaar relevante werkervaring in het notariaat. Wat bieden wij jou? Een nieuwe uitdaging in een jonge en dynamische stad, kom en ontdek zelf dat Almere meer is dan alleen maar de nieuwbouw in de polder! Wij bieden een salaris en arbeidsvoorwaarden die bij de functie passen. Wij starten met een jaarcontract, maar wij hopen op continuering bij gebleken geschiktheid. Informatie bij te verkrijgen bij: Alex Zwep (kantoordirecteur), Tel azwep@pvmn.nl Jouw sollicitatie met C.V. Ontvangen wij graag vóór 31 januari Sollicitaties uitsluitend te verzenden via azwep@pvmn.nl Acquisitie n.a.v. deze advertentie wordt niet op prijs gesteld!

19 Met de NCB op Weg De N.C.B. heeft als doel de behartiging van de geestelijke en stoffelijke belangen van haar leden in het bijzonder en van alle blinden en slechtzienden in het algemeen. Kent u blinden of slechtzienden? Wijs hen dan de weg naar den.c.b. DE GRONDSLAG VAN DE N.C.B. is de Bijbel als GODS ONFEILBAAR WOORD! NEDERLANDSE CHRISTELIJKE BLINDEN- EN SLECHTZIENDENBOND Secretariaat: J. v.d. Berg-Simonse, Lange Waand 16B, 7783 ES Gramsbergen Transform Juridische Vertalingen Engelse juridische kwaliteitsvertalingen door meester in de rechten Annemarie Onsman en haar team. Meer weten? Transform Juridische Vertalingen Juridische kwaliteitsvertalingen vertalingen Nederlands Engels Engels Nederlands Specialist in tolk- en vertaaldiensten Engels voor het notariaat Postbus AC Zwijndrecht T M I E info@notaris-tolk.nl Onderdeel van Cluez Language & Translation, opgericht in Lid NGTV en SIGV.

20 Voor ons is het gewoonweg een vereiste dat we één aanspreekpunt hebben. Quantaris stelt de klant centraal En dat is niet zomaar een loze kreet. We leggen continu ons oor te luister bij u; de notaris. In de huidige markt wil ieder notariskantoor zich immers onderscheiden en dat vraagt om ICT-oplossingen op maat. Daarbij staat de optimalisatie van uw notariële bedrijfsvoering centraal. Uw input vertalen we naar een inzichtelijk en beheersbaar informatiesysteem. Overtuig uzelf en bezoek onze website voor alle relevante informatie.