Scriptie Geschiedenis De Indianen en Noord Amerika

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Scriptie Geschiedenis De Indianen en Noord Amerika"

Transcriptie

1 Scriptie Geschiedenis De Indianen en Noord Am Scriptie door een scholier 5773 woorden 29 maart keer beoordeeld Vak Geschiedenis Deelvragen 1. Hoe en wanneer is Am ontdekt? 2. Hoeveel verschillende soorten Indianen zijn er? 3. Hoe reageerden de Indianen op de komst van de Europeanen? 4. Waarom zijn de indianen in reservaten gedrukt en wat zijn reservaten? 5. Wat is er verschil tussen de cultuur van de indianen en die van ons? 6. Totale ontwikkeling van de Indianen sinds de Europese ontdekking van Am 7. Conclusie Hoe en wanneer is Am ontdekt? Christophorus Columbus, een jonge, flinke zeevaarder bedacht toen hij 25 jaar was het idee om westwaarts direct de zee over te zeilen naar Indie. Dit plan werd gesteund door de wetenschap van toen. In zowel Gunea, zijn geboortestad als in Portugal, zijn tweede thuis kon hij geen toestemming van het hof krijgen voor deze reis. In 1492 probeerde hij het nog een keer bij de Spaanse koning maar ook nu lukt het niet. Hij verliet Spanje en probeerde het in Frankrijk en Engeland. Vlak voor hij wilde vertrekken ging hij naar een monnik die dienst deed voor de Spaanse koning. Deze heeft een goed woordje voor Columbus gedaan wannaar hij toch steun kreeg van de overheid. Columbus vertrekt uit de haven van Palos met drie oorlogsschepen, de zogenaamde Karavellen. Op 3 augustus 1492 komt hij op de kanarische eilanden aan om vanuit daar op 6 september de tot dan toe nog nooit bevaren grote tocht over de westelijke zee te maken. Op 12 october, veel eerder dan gedacht zagen ze voor het eerst land. Columbus kwam aan land en neemt bezit van alle ontdekte eilandjes als Guanahani, Cuba, Haiti en andere kleine eilandjes. Overal hijst hij de Spaanse vlag en dwingt de inboorlingen het nodige respect af. Nadat Columbus met de inboorlingen en hun hoofdlieden, Kaziken genaamd, overal heel goede ruilzaken gedaan had. Hij nam al het geruilde goud en waardevolle natuurproducten maar ook enkele inboorlingen mee aan boort op de terugreis. Op 4 januari 1493 begon hij aan zijn terugreis. Eenmaal terug werd Columbus met grote eer ontvangen en werd hij onderkoning van de nieuw ontdekte landen. 1) Columbus was op zoek naar een kortere zeeroute naar India en het Verre Oosten, waar ze handel mee dreven. Toen hij Am ontdekte, Pagina 1 van 11

2 dacht hij aanvankelijk dat hij India had bereikt. Hij noemde de eilanden daarom de West Indische Eilanden. Daarom gebruikte hij voor de inboorlingen ook de naam Las Indias, wat later door ons vervormd is tot Indianen. Er wordt altijd gezegd dat Columbus Am ontdekte het is echter correcter om te zeggen dat Columbus, die hoopte een kortere weg naar Indie te vinden, bij toeval terecht kwam bij een land dat in de Westerse wereld niet bekend was. Na deze ontdekking werd in Europa snel bekend dat de nieuw ontdekte gebieden vruchtbaal waren en vol zaten met zilver en goud. Er kwamen heel veel andere reizigers en zo werd Am steeds verder vervuild en kwamen er steeds meer ziektes.2) w.slavernijmonument.nl/sa40100_1492.htm Zijn er verschillende soorten indianen? Volgens de statistieken leven er nu nog minsten 500 verschillende Indiaanse naties in Canada en de verenigde staten. Indianen zijn allemaal erg verschillend. Iedere stam heeft zijn eigen levensstijl. Ze passen zich aan, aan hun omgeving en de natuur waar ze wonen, of dat nou bossen, de woestijn of de grote vlakten zijn. Toen in Europa bekend werd dat er in de nieuwe wereld heel vruchtbare grond en veel grondstoffen waren overstroomden de blanken binnen korte tijd binnen. De indianen werden vermoord of gewoon weggedreven waardoor er hele stammen zijn uitgestorven. Voor de Europeanen Am ontdekt hadden waren er dus nog veel meer stammen dan nu. De indianen werden eerst gezien als kinderen van de natuur maar toen ze zich gingen verzetten tegen de Europeanen werden het barbaren. In het zuidwesten van de verenigde staten leven veel Indianen. Daar leven onder meer de Dineh (ookwel Navajo), O odham (ookwel Pima), de Apachen, Tohono O odham (ookwel Papago), Havasupai, Zuni, Utah en de talrijke Pueblovolken. Ik ga enkele van deze stammen uit het zuidwesten verder bespreken. De Dineh De Dineh staat beter bekend als de Navajo s. De Dineh betekend letterlijk de mensen en ze zijn betrekkelijke nieuwkomers in het zuidwesten van Am. Volgens de onderzoekers leefden zij 2000 jaar geleden in Alaska en reisden langzaam zuidwaarts. 3) De navajo s stonden lange tijd bekend als de stropers en veedieven. De Navajo s namen van alles over van hun buren en vrienden. Hun samenleving was een ware smeltkoers. De navajo s hebben zich het meeste aangepast aan hun naaste buren de Pueblo s. De navajo s bezaten duizenden schapen en werden heersers van de rode rotsen genoemd. Van het schapenwol maakten de Navajo s handgeweven dekens en tapijten waarmee ze ver buiten Am bekend werden. De navajo s leven oorspronkelijk in een hogan. Getrouwde paren bouwden hun hogan meestal in de buurt van de familie van de vrouw. Ook de man hield contact met de familie waardoor er grote families ontstonden. Deze families werden outfits genoemd en een paar outfits bij elkaar werden een community genoemd. 4) De Navajo s hebben zich tot het uiterste verzet tegen de opdringende blanken. Ze moesten het opnemen tegen sterke wapens en blanke soldaten in blauwe jassen de zogenaamde blue coats. Uiteindelijk moesten zij zich, verzwakt door honger en ziekte en zwaargewonden met meevoerend, overgeven. Toen ze verslagen waren moesten ze een hele barre toch maken naar hun reservaat. Veel mensen bezweken Pagina 2 van 11

3 onderweg. In 1868 mochten de Navajo s weer terug naar hun geboortegrond. Van de 8000 die daar vertrokken zijn er slechts 6000 teruggekeerd. Toen ze thuis kwamen was alles verwoest maar ze hadden de wilskracht om alles opnieuw op te bouwen. Inmiddels hebben de Navajo s zich ontwikkeld tot de grootste indiaanse natie in Noord-Am. De stam telt ruim zielen. Die Navajo s zijn niet meer als vroeger, verspreidde groepen met hun eigen leiders. Maar de Navajo s of beter de Dineh is nu 1 natie met een gekozen, centraal bestuur. 3) De Apachen De naam Apachen is verzonnen door de Zuni-Pueblo s. Het betekende oorspronkelijk vijanden van de akkers. Dit komt omdat de Apachen oorspronkelijk jagers zijn en geen landbouwers als veel andere indianen. De Apachen beroofden hun naburige Indianen van hun oogst. Net als de Navajo s waren de Apachen afstammelingen van de Athapasteken. De Apachen zijn uit het noorden van Canada afgezakt en hebben zich in een deel van de Arizona en in New Mexico gevestigd. Ze leefden in groepen van enkele tientallen indianen. Elke groep was min of meer zelfstandig en had een eigen leider. In het begin moesten de Pueblo s, de buren van de Apachen niks hebben van de ruige indianen. Ze noemden de Apachen in hun eigen taal viezeriken. Later ging het beter, en werden er over en weer ceremoniën bijgewoond. Het geloof van de Apachen leek op dat van de Navajo s. De Apachen waren bergbewoners die zich het liefst ophielen in de hogere delen van de zuidwestelijke staten. Hun bovennatuurlijke wezens, de gangs waren dan ook berggeesten. De apachen waren niet kinderachtig in hun bestraffingen. Als een vrouw overspel pleegde, straften ze haar door het afhakken van oren en neus. En van de Mexicanen namen ze verschillende martelmethode over. Een van deze methode was een gevangene met zijn hoofd naar beneden boven een vuurtje laten hangen tot dat zijn hersens geroosterd waren. In het dagelijks leven waren de Apachen niet zo gewelddadig maar ze moesten wel vechten voor hun bestaan. Het kostte de blanken ook heel veel moeite om de Apachen te onderwerpen. Omdat de Apachen op oninteressante, bergachtige plekken leefden zijn ze tot halverwege de vorige eeuw met rust gelaten. In 1860 begon pas de oorlog tegen de Apachen, later de Apachenoorlog genoemd. De blanken beëindigden de oorlog in Pas later wisten ze de apachen te onderwerpen en brachten ze de Indianen onder in reservaten. Nog steeds leven de Apachen voort als de Indianen van de western. Het totale aantal Apachen was en is niet groot, zo tussen de vijf- en zevenduizend. Tegenwoordig leven de Apachen van veeteelt, bos- en mijnbouw. Ze wonen verspreid over een aantal reservaten en kunnen over het algemeen goed van de opbrengsten van hun land leven. 4) Er is dus een groot verschil tussen de Indianen onderling. Ook is er een verschil tussen de Indianen uit het westen en uit het oosten. Elke indiaan past zich aan, aan zijn leefomgeving en daardoor ontstaan er grote verschillen. Alle Indianen worden altijd gezien als 1 volk maar er zijn dus heel veel verschillen! Net als de Nederlanders anders zijn dan de Amnen en er een nog veel groter verschil is tussen de Nederlanders en de Japanners, zo is er ook een verschil tussen een Indiaanse stam en zijn buurstam en een nog groter verschil tussen een volk uit het noordwesten of het zuidoosten. De Indianen in het Noorden van Am hebben veel langer rust gehad en minder last van de ontdekkingsreizigers. Toen de ontdekkingsreizigers hier kwamen was er veel meer bekend over de blanken Pagina 3 van 11

4 en hun wapens dus konden de Indianen zich makkelijker verdedigen. Hoe reageerden de Indianen op de komst van de Europeanen? Al eeuwen voor de ontdekking van Columbus in 1492 dreven Indiaanse stammen handel met elkaar. De indianen wisten hoe ze met onbekende moesten omgaan. De eerste ruzies tussen de Indianen en de blanken waren dus niet alleen te wijten aan Indiaanse onwennigheid maar ook aan de blanken. Indianen waren wel gewend om om te gaan met andere Indiaanse stammen maar de mensen uit het westen waren heel anders. De blanken waren zwaar gewapend en werden door de Indianen ijzeren mannen genoemd vanwege hun ijzeren harnas. De blanken waren hebzuchtig en arrogant. Zo waren ze er van overtuigd dat de blanken alleen de ware god aanbaden en dat het geloof van de Indianen onzin was. Toen Columbus Am op de kaart zette en alle reizigers met mooie verhalen thuis kwamen werd het gezien als de belangrijkste gebeurtenis sinds de geboorte van Christus. Columbus maakte contact met de Indianen in Midden- en Zuid-Am. In Noord-Am is hij nooit geweest, pas tientallen later gingen ontdekkingsreizigers hier naar toe. De allereerste ontdekkingsreizigers die contact maakten met de Indianen waren Spanjaarden. Al in de jaren twintig van de zestiende eeuw organiseerden de Spanjaarden verkennigsexpedities langs de kust van Florida. Deze expedities mislukten allemaal. Jarenlang werden degene die zo n expeditie overleefden door Indiaanse stammen gevangen gehouden en gebruikt als slaven. Over het algemeen gingen de Spanjaarden niet bepaald zachtzinnig om met de Indianen. In 1539 was er een grote Spaanse expeditie op touw gezet om goud en andere kostbaarheden te vinden. Om zijn doel te bereiken had hij de Indianen hard nodig. Zo maakten ze krijgsgevangenen die ze als lastdieren gebruikten. Ze namen vrouwen mee als vermaak voor de blanke mannen en om eten te koken. Soms gijzelden ze Indianen om een vrije doortocht te krijgen. De Indianen die niet meewerkten werden levend verbrand, aan het zwaard geregen of voor de honden geworpen. De Spanjaarden gingen dus niet bepaald zachtzinnig om met de Indianen. In het begin van de 17e eeuw stichtten de Engelsen hun eerste nederzettingen in Am. De Powhatans waren de eerste Indianen die contact hadden met de Engelsen. De Powhatans waren een machtig volk. Powhatan was schatrijk, iets wat heel uitzonderlijk was bij indianen in Noord-Am. In het begin gingen de Engelsen en de Indianen heel vreedzaam met elkaar om. De Indianen gaven de vreemdelingen voedsel als er tekorten waren. En de Powhatans profiteerden van de ruilhandel, ze ruilden maïs voor koper. De Powhatans hadden in het begin de Engelsen met gemak kunnen uitroeien, dit hebben ze niet gedaan uit menselijkheid en uit vertrouwen. In plaats van uitroeien hebben ze de Engelsen geholpen en voorkomen dat ze meteen al doodgingen. Op een gegeven moment ontstonden er toch spanningen tussen de Engelsen en de Indianen. De kolonisten gingen steeds meer verbouwen waarvoor ze steeds meer grond nodig hadden. Deze grond was eigenlijk van de Powhatans maar dat maakte ze niks uit. De afspraken die waren gemaakt stelden voor de Engelsen niks voor en dit leidde tot grote ruzie. De Powhatans konden het niet langer verdragen en hebben in korte tijd veel Engelse kolonisten gedood. De Engelsen waren bijna verdreven uit Vergina. Dit had echter geen enkele zin want de Engelsen kwamen al heel snel met heel veel mensen met hele sterke wapens waardoor de Powhatans kansloos werden. Van de gastvrijheid van de Indianen is dus alleen maar misbruik gemaakt. De Powhatans zijn vermoord of weggedreven door de Pagina 4 van 11

5 Engelsen. Al in 1609 vestigden de eerste Nederlanders zich in de Nieuwe Wereld. De kolonie werd Nieuw-Nederland genoemd. Het was het hele gebied tussen de rivier de Connecticut in het noorden en de Delaware in het zuiden. Het belangrijkste vestigingsgebied was Nieuw-Amsterdam, het huidige New York. De Indianen die in deze gebieden zaten waren heel gunstig gezind ten opzichte van de Nederlanders. Ze brachten de nederlanders voedsel en andere noodzakelijke dingen. Ook werd er driftig handel gedreven tussen de Indianen en de Nederlanders die erg gunstig was voor de Nederlanders. In 1926 verkochten de Indianen het eiland Manhattan aan de Nederlanders. Het enige wat ze hoefden te betalen was voor 60 gulden aan kralen, rode stof, metalen ketels, scharen, bijlen en ander dingen. Dat stelde voor de Nederlanders dus maar weinig voor, terwijl ze er een eiland voor terug kregen. De Indianen vonden de goederen waardevol omdat ze ze zelf niet konden maken. De Indianen beschouwden de koop als een soort vredesverdrag. Volgens hen kon je grond eigenlijk helemaal niet verkopen, bij de Indianen was grond net zo iets als lucht en water, en dat verkocht je ook niet. Na deze koop hadden de Indianen pas door dat grond geld waard was. Ze gingen voor nieuwe stukken grond steeds meer eisen stellen. Nog was het heel voordelig voor de Nederlanders en werd er heel erg gebruik gemaakt van de Indianen. Ook tussen de Nederlanders en de plaatselijke Indianen leidde het snel tot conflicten. Ze beschouwden elke Indiaan die in hun buurt kwam als nietsnutten en lastposten. Elke Indiaan waar ze last van hadden werd terplekke vermoord of weggedreven. De afspraken die gemaakt waren stelden dus ook hier voor de Nederlanders helemaal niks voor. In 1640 zochten de Indianen voor het eerst bescherming bij de Nederlanders. Dit was de eerste keer dat de Indianen hulp vroegen van de Nederlanders. In plaats van deze hulp te bieden hebben de Nederlanders in 1 nacht zoveel mogelijk Indianen vermoord. 4 Het waren de Indiaanse mensen die de Europeanen gastvrij ontvingen en leerden hoe in leven te blijven in een voor hen vreemd land. Er was voor de eerst Europeanen dan ook geen reden om deze mensen kwaad te doen. Dat veranderde toen avonturiers en misdadigers hun eigen land ontvluchten naar de nieuwe wereld. Deze mensen beschouwden de Indianen als armzalige wilden en als een obstakel dat zo snel mogelijk moest worden opgeruimd. Over het algemeen was men van oordeel dat het nieuw ontdekte land door een beter mensenras veroverd moest zien te worden. Toen ontstonden de conflicten. Wilden de Indianen niet goedschiks weg, dan maar gedwongen. Vaak werden er hele dorpen uitgemoord zodat deze vrij kwamen voor kolonisten. Langzaam begon er een trek naar het westen en gingen de Europeanen door met hun moorden en verdrijvingen. Er kwam vel verzet in het westen van de Indianen, ze hadden alles te verliezen, hun land, hun geloof, hun cultuur en hun voortbestaan als volk.3 Het allereerste contact tussen de Europeanen en de Indianen was dus wel vreedzaam en eerlijk. De Europeanen hadden de hulp van de Indianen heel hard nodig om te overleven en te kunnen handelen. De indianen hebben deze hulp geboden zonder er iets voor terug te vragen. De Indianen dreven hele andere handel met elkaar dan dat ze in Europa deden. De Europeanen hebben de Indianen aan alle kanten uitgebuit. Eerst hebben ze gebruik van ze gemaakt en toen ze hen niet meer nodig hadden hebben ze hen vermoord of verdreven. Zowel de Spanjaarden en de Portugezen als de Nederlanders en de Engelsen hebben geen enkel respect gehad voor de Indianen en hun cultuur. In het eerste begin waren de Indianen nog in staat om de vreemdelingen uit te roeien, maar dit hebben ze niet gedaan, in plaats daar van Pagina 5 van 11

6 hebben ze hen geholpen. Ze hebben er helemaal niks voor teruggekregen. De oorlogen die ontstonden toen de Indianen door hadden dat ze aan alle kanten beroofd werden waren kansloos. De Europeanen waren veel sterker en beter bewapend. Waarom zijn de indianen in reservaten gedrukt en wat zijn reservaten? De beste definitie van een reservaat is: een reservaat, is een stuk land bewoond door Indianen en omgeven door dieven. In de negentiende eeuw kwamen er steeds meer immigranten naar Noord-Am. Ieder wilde zijn eigen stukje grond, en de Indianen werden daarvan de dupe. In verdragen werd geregeld dat de Indianen stukken grond afstonden aan de blanken. Op deze manier werden de blanken ten slotte oppermachtig in Noord-Am. Zo konden de Europeanen die daar de macht hadden gekregen bepalen in welke gebieden die Indianen wel en niet mochten leven. De woongebieden die de blanken voor de Indianen uitkozen waren vaak gebieden waar de blanken zelf geen interesse in hadden. De Indianen kregen dus onhandelbare en onvruchtbare grond. Ook werd er geen rekening gehouden met stammen en huidige leefgebieden. Tegenwoordig woont ongeveer een derde van de Noordamanse Indianen in reservaten. De ander Indianen wonen verspreid over Am, meestal in de steden. Sinds de jaren zestig van de 20e eeuw komen de Indianen weer op voor hun rechten. Ze eisen teruggave van de gebieden die ze zijn kwijtgeraakt. Het eerste reservaat werd al in 1638 gesticht in Connecticut. Het reservatenstelsel ontstond echter pas een kleine twee eeuwen later. In 1817 schreef president James Monroe dat het nomadenbestaan van de Indianen uit de tijd was en dat de Indianen in reservaten moesten worden ondergebracht. In de reservaten zouden de Indianen omgeschoold worden tot boeren en handwerklieden. In 1830 werden de eerste grote stappen ondernomen. Elk jaar werd er geld vrij gemaakt om grote groepen Indianen verplicht naar hun aangewezen grondgebied te verhuizen. Volgens de kolonisten was er op de grasvlakten geen plaats meer voor de Indianen. Toen de Indianen eenmaal in de reservaten waren ondergebracht, werden er telkens nieuwe verdragen gesloten. Daarin werd geregeld dat de Indianen forse lappen grond zouden afstaan aan de blanken. Vooral in de jaren na de Amanse burgeroorlog ( ) werd er alles aan gedaan om de Indianen in reservaten te krijgen. De blanken speelden gemene spelletjes om de opperhoofden van de verschillende stammen toch een contract te laten tekenen. De Indianen tekenden vaak in ruil voor onderwijs, zorg, geld en voedsel. De tegenprestatie voor het gaan naar de reservaten werd vaak niet uitgekeerd. Ook wisten de opperhoofden heel vaak niet wat ze tekenden en beloofden de blanken dat het goed was. In 1871 hoefden de blanken geen verdragen meer te sluiten met de Indianen. In dat jaar besloot het Congres dat de Indiaanse stammen gewoon deel uitmaakten van de Verenigde Staten. De Amanse regering hoefde nu niet meer met de Indianen te onderhandelen, beslissingen konden voortaan worden afgedwongen. Het is niet precies duidelijk hoeveel Indianen er leefden voordat de kolonisten er kwamen maar het waren Pagina 6 van 11

7 er zeker meer dan een miljoen. Na de Europese inval en de brute veroveringen waren het er in 1900 nog maar In de verenigde staten zijn ongeveer driehonderd reservaten. Het merendeel daarvan is erg klein. Samen beslaan ze ongeveer 2,5% van het grondgebied van de Verenigde staten. De meeste reservaten liggen ten westen van de missisipi, in staten als Arizona, New Mexico, Washington, Oregon en Montana. Het Navajo-reservaat, het grootste van allemaal, is twee keer zo groot als Nederland. Het piepkleine Strawberry Valley Rancheria-reservaat van de Yupa is niet meer dan een derde hectare. Er zijn heel veel stammen met een glorieus verleden die nu moeten leven op kleine stukjes grond in dichtbevolkte gebieden. De omstandigheden in de meeste reservaten waren al snel zeer slecht. Nomadische jagers voelden zich niet thuis in de reservaten, ze moesten de ruimte hebben. Veel politieagenten en militairen die in de reservaten rondliepen om de orde te handhaven kwamen alleen om hun eigen zakken te vullen. De wantoestanden werden op een gegeven moment zo erg dat er besloten werd om geestelijken in plaats van militairen de orde te bewaren. Dit werd een grote mislukking omdat de missionarissen probeerden alle vormen van de indiaanse cultuur tot op de grond uit te roeien. De Indianen kwamen hier tegen in opstand en het leger moest alsnog ingrijpen. Ook de voedselvoorziening werd een groot probleem. De blanken hadden de Indiaanse reservaten op een zo onaantrekkelijk mogelijk stuk land geplaatst. Op deze grond kon je dus ook bijna niks verbouwen. De meeste Indianen waren vissers en jagers en wisten dus niet eens hoe ze land moesten verbouwen. Om de voedseltekorten op te lossen moest de Amanse regering veel voedsel sturen naar de reservaten. Om deze kosten te vergoeden verkocht de regering grond van de reservaten aan blanken, zodat die zich daar konden vestigen. Door deze verkoop werd de grond van de reservaten nog kleiner. Het reservatenstelsel was al met al een grote mislukking. In de tweede helft van de jaren tachtig van de 19e eeuw werd een andere aanpak bedacht. De Indianen zouden ieder een eigen stukje grond krijgen om te bewerken. Ieder gezinshoofd kreeg vijfenzestig hectare toegewezen, en alle andere volwassenen vijftien hectare. Iedereen mocht een stukje grond op het reservaat uitzoeken en een agent zou de wacht houden. De blanken zorgden voor deze verdeling en daardoor bleef er erg veel land over. Dit land kon verdeeld worden onder de blanke kolonisten. Zo ging er 36 miljoen van de 50 miljoen hectare land van de Indianen over naar de blanken. Deze regeling had rampzalige gevolgen voor de Indianen. De grond die ze kregen was te klein om vee op te houden en ongeschikt om te verbouwen. Daarom verkochten ze het vaak aan blanke boeren. Ook moesten ze het kleine stukje grond dat ze hadden verdelen onder alle erfgenamen. Zo bleef er steeds minder over voor steeds meer Indianen. Vanaf de jaren 30 van de 20e eeuw kwam er verandering in de ze situatie. De Indianen kregen recht op zelfbestuur en het verpachten van land aan blanken werd verboden. Vanaf dat moment ging het met de Indianen in de reservaten iets beter. Na de tweede wereldoorlog voelden veel Indianen zich onbehoorlijk behandeld bij vorige verdragen. Ze gingen schadevergoedingen eisen. De regering betaalde deze vergoedingen in de hoop dat de Indianen hun land niet terug zouden eisen. Na het betalen van deze vergoedingen vond de regering dat de Indianen zich moesten aanpassen aan de leefgewoontes van de blanken. Ze wilden dat de Indianen in de stad gingen wonen, en het liefst in fabrieken gingen werken. Als dit zou gebeuren konden ze de reservaten opheffen en de grond verkopen. Er werden veel jonge Indianen naar de stad gelokt. Deze Indianen waren Pagina 7 van 11

8 meestal ongeschoold en raakten in de grote stad van de regen in de drup. In de jaren zestig realiseerde men zich hoe hopeloos de situatie in de reservaten was. De gedwongen verhuizingen van Indianen naar de steden werkten niet. Men ging de ideeën uit de jaren dertig weer oppakken en proberen het leven in de reservaten te verbeteren. De stammen die nu in de reservaten wonen zijn min of meer onafhankelijk. Ze zijn niet onderworpen aan de wetten van de verschillende staten, maar regelen hun zaken grotendeels zelf. Desondanks zijn de omstandigheden in de meeste reservaten nog steeds belabberd. Meer dan driekwart van deze Indianen leeft in armoede. Toen de blanken de Indianen zo veel mogelijk hadden uitgemoord en weggedreven hadden ze de macht. Er ontstond een blanke, Amanse regering die geen rekening hield met de oorspronkelijke bewoners. De Indianen hadden vaak nog wel veel en mooie grond als grasvlakten in hun bezitting. De Amanse regering had geen ruimte voor de Nomaden en besloot hun een ander grondgebied toe te wijzen. Zo werden de Indianen op grondgebieden geplaatst en dat werden reservaten genoemd. De reservaten werkten vanaf het begin af aan al niet omdat de Indianen daar niet wilden en konden leven. De omstandigheden waren belabberd en nog probeerden de Amnen er zo veel mogelijk van te profiteren door grond te verkopen. Na de 2e wereldoorlog zagen de Indianen in dat ze bedrogen waren en verkeerd behandeld. Ze eisten geld en de regering gaf ze dat zodat ze niet om hun land terug zouden vragen. De regering vond dat de Indianen hun cultuur op moesten geven en hun leefgewoontes aan moesten passen aan dat van de blanken. Dit heeft nooit gewerkt en het heeft lang geduurd voordat de Amanse regering de Indianen accepteerde. De reservaten worden nu opgeknapt en er wordt gewerkt aan de barre levensomstandigheden van de Indianen. Wat is er verschil tussen de cultuur van de indianen en die van ons? De Indiaanse cultuur is in alles totaal anders dan de cultuur van de Nederlanders of de Europeanen in het geheel. Er zijn ontzettend veel verschillende Indianen, die elk hun eigen cultuur hebben. Toch is er een algemene Indiaanse cultuur en daarom konden de Indianen elkaar ook zo goed begrijpen en handel met elkaar drijven. Ik ga het cultuurverschil op een paar gebieden bespreken. Gezondheidszorg De Indianen kennen, en kenden vooral vroeger een hele ander vorm van het genezen van mensen. De wereld van de Indianen was gevuld met krachten. Onzichtbaar maar overal raakte deze bovennatuurlijke macht van de geest de mensen, dieren en planten. Sjamanen waren bijzondere mannen en vrouwen die zieken konden genezen en iets van de speciale kracht konden opvangen waardoor ze de wereld van de sterfelijken konden manipuleren. Sjamanen hadden allemaal hele indrukwekkende eigen rituelen om iemand te genezen. De Indianen kenden wel net als de blanken bepaalde drugs, maar gebruikten ze op een hele andere manier. En net als de blanke artsen stonden ook de sjamanen machteloos tegen de Europese epidemieën als pokken. De Indianen geloven in vele geesten die voortdurend om hen heen zweven. De krachten van de sjamanen waren voor een deel afkomstig van hen eigen beschermgeest. De Indianen hebben ontzettend veel hulpmiddelen als een medicijnpijp en een houten pijpensteel. Deze Pagina 8 van 11

9 middelen worden allemaal gebruikt tijdens een genezingsceremonie. De blanken kennen in de gezondheidszorg juist geen geesten en alleen maar wetenschap. De middelen die de blanken gebruikten waren heel anders. Dit is een duidelijk cultuurverschil.6 Oorlog en vrede De Indianen hebben heel veel oorlog moeten voeren. Eerst met elkaar omdat de grensgebieden niet duidelijk waren, en later met de Europeanen. De Indianen hadden een heel ander idee van oorlog voeren als de Europeanen. De Indianen hadden hele andere wapens. Dit heeft uiteindelijk voor de ondergang van de Indianen gezorgd en is een heel duidelijk cultuurverschil. De stammenoorlogen die werden gevoerd waren een test van de persoonlijke moed en mentale kracht. Er werden wel brute daden verricht en grote verliezen geleden maar het ging niet zoals bij de blanken, die een strijd om territorium en politieke macht, uitgevoerd door gedisciplineerde soldaten voerden. De Indianen kenden geen wapens als geweren en kannonnen. De Indianen vochten met bijlen en pijlen. De Indianen hadden vooral erg veel rituelen ronde het oorlog voeren die de blanken absoluut niet kennen. Goden De Indianen hebben altijd het idee gehad dat ze invloed uit konden oefenen op bepaalde goden. De Europeanen kenden maar 1 god waar ze nauwelijks invloed op uit konden oefenen. De Indiaanse stammen kenden heel veel verschillende goden en ze hadden ontzettend veel rituelen rondom de goden. De Zonnedans was de grootste ceremonie. Ten tijde van de bizonjacht in de zomer, als de stammen weer bijeenkwamen nadat ze in de winter allemaal ergens anders waren geweest, hielden de meeste stammen een Zonnedans. De Zonnedans was de grootste ceremonie die de meeste stammen kenden. Het doel van de Zonnedans was de Grote Geest te danken voor hulp en te bidden voor toekomstige zegeningen. Het ritueel duurde een aantal dagen en nachten. Ook bij de zonnedans hoorden heel veel aspecten als een bizonschedel en een speciale pop.6 De Indiaanse cultuur is in alles anders dan de westerse. Dit zijn nog maar enkele aspecten die totaal verschillen. Omdat het cultuurverschil zo groot is hebben de blanke kolonisten de Indianen altijd achterlijk gevonden en hebben ze nooit respect getoond. Door het grote cultuurverschil hebben de Indianen nooit doorgehad dat ze aan alle kanten beroofd werden. Het grote cultuurverschil tussen de Indianen en de ander Amnen is nog altijd een heel groot probleem. De Indianen kunnen zich niet zomaar aanpassen aan de leefomstandigheden van de blanken en de blanken kunnen de Indianen niet begrijpen. Totale ontwikkeling van de Indianen sinds de Europese ontdekking van Am De indianen in de prairiegebieden zagen in de vorige eeuw hoe massa s uit europa afkomstige kolonisten zich op hun land vestigden. Na de eerste contacten liep het alleen maar verder en de Indianen gingen zich verzetten en vochten tegen de opdringende blanken. De regering van de Verenigde Staten ging verdragen sluiten met de verzettende stammen. Er werd beloofd dat ze als ze ophielden met vechten in hun leefgebied mochten blijven en dat niemand hun binnen mocht vallen. Dit contract werd gesloten in Vier jaar later werd het verdrag al geschonden door de blanken en werd de prairie gewoon binnengevallen. De Amnen wilden grondgebied kopen van de stammen. Deze wilden dat echter niet Pagina 9 van 11

10 maar werden daartoe gedwongen. Dit is een voorbeeld van hoe na de eerste contacten en zonder enig probleem land is afgepakt van de Indianen. De regering wilde na de tijd wel geld geven aan de oorspronkelijke bewoners maar deze accepteren dat niet, ze willen hun land terug. De Indianen zochten nieuwe hoop en zo ontstond er een ghostdance religie. Ze geloofden dat er een nieuw land zou ontstaan zonder de blanken. Sitting Bull was een van de leiders van deze religie. De blanken zagen Sitting Bull als een lastpost omdat hij zorgde dat de Indianen zich gingen verzetten tegen de blanken. De blanken hebben daarom Sitting Bull tijdens een bijeenkomst vermoord, zoals ze dat met alle lastposten deden. Na deze moord waren er veel vluchtelingen die zich aansloten bij Big Foot. Het leger ging op zoek naar deze vluchtelingen en zo kwam het tot een grote slachting bij Wounded Knee in Na de slachting bij Wounded Knee was bij de Indianen alle weerstand gebroken. Willoos waren ze overgeleverd. Ze werden gedwongen een westerse godsdienst en een totaal andere levenswijze aan te nemen. Ze werden gedwongen hun kinderen af te staan zodat deze op scholen van de blanken hun eigen identiteit, taal en cultuur zouden vergeten. Het Indiaanse volk leek tot uitsterven gedoemd. Het Rode Volk leeft echter weer, de Indiaanse strijd vond geen einde in de bloedige sneeuw bij Wounded Knee. Na een rampzalig dieptepunt trad er langzaam herstel in. Vanaf 1934 kwamen er betere voorwaarden. Een reservaat was niet langer een concentratiekamp waar de Indianen niet uit mochten. In de jaren 50 ging de overheid er zelfs toe over om de Indianen te bewegen de reservaten te laten en naar de steden te trekken. Maar de jonge Indianen die naar de stad getrokken werden konden het daar niet, aan hun lot overgelaten. 3 In 1968 zat een aantal Indiaanse mensen, waaronder Dennis Banks, in de gevangenis. Door de ellende, onderdrukking en het hoge zelfmoordpercentage realiseerde hij zich dat er aan de verschrikkelijke toestand een einde moest komen. Zij besloten een vereniging op te zetten, zo werd de American Indian Movement geboren. Ze begonnen hun werk in het district van Minneapolis waar in de getto s ongeveer Indianen woonden die daar naar toe waren gelokt. De AIM begon hulp te bieden aan dakloze Indianen. De Indiaanse beweging sloeg aan bij de Indianen en steeds meer mensen sloten zich aan. Nu heeft de AIM afdelingen over heel de Verenigde Staten verspreid. Ze strijden voor zelfbeschikkingsrecht van alle Indiaanse volken. De Indianen namen in 1969 onder leiding van de AIM een eerste actie om de aandacht van de wereld te krijgen. Zij bezette het eiland Alcatraz om te laten zien hoe ze behandeld waren. Na deze actie volgden er meer en de Indianen kwamen in beweging. 3 De Indianen zijn nog altijd bezig hun leefomstandigheden te verbeteren. Inmiddels zijn er verschillende organisaties die hen daarbij helpen. Ze krijgen het nooit meer als vroeger en ze zullen zich steeds meer moeten aanpassen maar ze willen wel behandeld worden als een volledig burger. Conclusie Wat is er sinds de ontdekking van Am gebeurd met de Indianen? Pagina 10 van 11

11 Er is heel veel gebeurd na de Europese ontdekking van Am. Er zijn veel mensen die zeggen dat het een begin was van de ondergang van de Indianen. De Indianen zijn niet uitgestorven, en ze zijn ook niet totaal ten onder gegaan maar er is wel veel verwoest. Nadat Columbus Am ontdekte en er vervolgens heel veel kolonisten naar toe zijn getrokken zijn er heel veel Indiaanse stammen uitgeroeid. Columbus wilde een kortere weg vinden naar Indië en is zo in 1492 Am ontdekt. In Am waren echter al andere bewoners, zo n 600 verschillende stammen. De mensen die daar al woonden noemde Columbus Indianen omdat hij dacht in Indië te zijn. Nadat de zeevaarders thuis kwamen met mooie verhalen over de Nieuwe Wereld kwamen er steeds meer kolonisten uit allerlei Europese landen. De kolonisten hebben sommige Indiaanse stammen uitgemoord waardoor er nu nog iets meer dan 500 verschillende stammen zijn. Alle stammen hebben verschillende leefgewoontes waardoor de een zich ook makkelijker over heeft gegeven dan de ander. Toen de Europeanen naar Am kwamen waren de Indianen in eerste instantie heel behulpzaam en vreedzaam. Ze hebben veel Europeanen geholpen met voedsel en kleren waardoor ze het overleefd hebben. De Europeanen hebben de Indianen, toen ze eenmaal gevestigd waren en de Indianen niet meer nodig hadden, vermoord en verjaagd. Ze hebben door smerige verdragen en oneerlijke strijden langzaamaan al het land van de Indianen ingepikt. Nadat de Europeanen de volledige macht hadden in de Nieuwe Wereld en de Indianen nog mooie grasvlaktes en andere gebieden in bezit hadden, gingen ze die ook afpakken. De Indianen werden in bepaalde stukken land gedrukt die voor hen bestemd waren, en waar ze niet uitmochten, de zogenaamde reservaten. De leefomstandigheden in de Reservaten waren belabberd en de Indianen werden er door smerige verdragen, die ze zelf niet of nauwelijks begrepen ingelokt. Door de grote cultuurverschillen tussen de Indianen en de Amnen hebben ze elkaar nooit begrepen. De Amnen hebben nooit respect gehad voor de Indiaanse cultuur en vonden de goden maar onzin. En de Indianen konden zich niet aanpassen aan de blanke leefgewoontes. De Indianen die in de stad terechtkwamen konden niet overleven door de cultuurverschillen. De Europeanen hebben de hele Indiaanse beschaving bijna uitgeroeid. Ze hebben hun land ingepikt door gemene spelletjes en oneerlijke strijden. De Indianen zijn niet uitgeroeid en er zijn verschillende organisaties die opkomen voor hun rechten. Het wordt nooit meer zoals het was en de Europeanen hebben gewonnen. Literatuurlijst Voetnoten: 1) internetsite - 2) internetsite - 3) Maria van Kints, de indiaan bestaat niet, (1999), Rotterdam 4) Theo Vijgen, Tipi s, Totems en Tomahawks, (1996), Nijmegen 6) David Murdoch, noord-amanse Indianen, (1996), Antwerpen Pagina 11 van 11

Werkstuk Geschiedenis Indianen en blanken

Werkstuk Geschiedenis Indianen en blanken Werkstuk Geschiedenis Indianen en blanken Werkstuk door een scholier 2086 woorden 19 mei 2005 5,7 179 keer beoordeeld Vak Geschiedenis 1. Wanneer ontmoeten de Indianen en blanken elkaar? De Indianen zijn

Nadere informatie

Geschiedenis groep 6 Junior Einstein

Geschiedenis groep 6 Junior Einstein De oude Grieken en Romeinen hadden ze al en later ook de Vikingen. Koloniën. Koopmannen voeren met hun schepen over zee om met andere landen handel te drijven. Langs de route richtten ze handelsposten

Nadere informatie

14 God ging steeds voor hen uit, overdag in een wolk, s nachts in licht en vuur.

14 God ging steeds voor hen uit, overdag in een wolk, s nachts in licht en vuur. Psalmen Psalm 78 1 Een lied van Asaf. De lessen van het verleden Luister allemaal naar mijn woorden. Luister goed, want ik wil jullie iets leren. 2 Wijze woorden wil ik spreken, wijze woorden over het

Nadere informatie

Geschiedenisproefwerk groep 7 Hoofdstuk 5 Een nieuwe wereld: Amerika

Geschiedenisproefwerk groep 7 Hoofdstuk 5 Een nieuwe wereld: Amerika Geschiedenisproefwerk groep 7 Hoofdstuk 5 Een nieuwe wereld: Amerika In het vroegere Amerika woonden Indianenstammen. Columbus ontdekte dit land van de Indianen in 1492. Het waren de Azteken, de Inca s

Nadere informatie

Praktische opdracht Geschiedenis Afrika

Praktische opdracht Geschiedenis Afrika Praktische opdracht Geschiedenis Afrika Praktische-opdracht door een scholier 2206 woorden 11 januari 2007 6,3 74 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Memo HOOFDVRAAG Wat is mythe en wat is werkelijkheid

Nadere informatie

5,1. Samenvatting door Anoniem 686 woorden 2 maart keer beoordeeld. Geschiedenis. Hoofdstuk 3 De tijd van monniken en ridders.

5,1. Samenvatting door Anoniem 686 woorden 2 maart keer beoordeeld. Geschiedenis. Hoofdstuk 3 De tijd van monniken en ridders. Samenvatting door Anoniem 686 woorden 2 maart 2013 5,1 27 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Memo Hoofdstuk 3 De tijd van monniken en ridders. Paragraaf 1 De Romeinen trekken zich terug. 1. Welke

Nadere informatie

Samenvatting Geschiedenis H1 (-1.5)

Samenvatting Geschiedenis H1 (-1.5) Samenvatting Geschiedenis H1 (-1.5) Samenvatting door een scholier 1178 woorden 19 november 2017 5,7 2 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Feniks Geschiedenis Samenvatting H1 Het Spaanse wereldrijk

Nadere informatie

Tijdwijzer. Het begin. Voor en na Christus

Tijdwijzer. Het begin. Voor en na Christus 138 Tijdwijzer Het begin Op deze tijdbalk past niet de hele geschiedenis van de mens. Er lopen namelijk al zo n 100.000 jaar mensen rond op aarde. Eigenlijk zou er dus nog 95.000 jaar bij moeten op de

Nadere informatie

Naam: NEDERLAND IN OORLOG Begin WO2 (1932 tot 1940)

Naam: NEDERLAND IN OORLOG Begin WO2 (1932 tot 1940) Naam: NEDERLAND IN OORLOG Begin WO2 (1932 tot 1940) Adolf Hitler In 1933 kwam Adolf Hitler in Duitsland aan de macht. Hij was de leider van de nazi-partij. Hij zei tegen de mensen: `Ik maak van Duitsland

Nadere informatie

Samenvatting Geschiedenis De Tweede Wereldoorlog

Samenvatting Geschiedenis De Tweede Wereldoorlog Samenvatting Geschiedenis De Tweede Wereldoorlog Samenvatting door Cas 1253 woorden 2 april 2018 0 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Inleiding. Waarom ik voor dit onderwerp heb gekozen. Ik heb voor dit

Nadere informatie

Geschiedenis van Suriname : Suriname van Engelse naar Nederlandse landbouwkolonie

Geschiedenis van Suriname : Suriname van Engelse naar Nederlandse landbouwkolonie Geschiedenis van Suriname 1667-1683: Suriname van Engelse naar Nederlandse landbouwkolonie 581-1795: De Republiek In de 17e en 18e eeuw spraken we nog niet van één Nederland maar, van de Republiek der

Nadere informatie

Jagers & boeren Waarvan leefden de jagers-verzamelaars? Jagers & boeren Waarvan leefden de boeren? Van de jacht en van vruchten en planten

Jagers & boeren Waarvan leefden de jagers-verzamelaars? Jagers & boeren Waarvan leefden de boeren? Van de jacht en van vruchten en planten Jagers & boeren Waarvan leefden de jagers-verzamelaars? Jagers & boeren Waarvan leefden de boeren? Van de jacht en van vruchten en planten Van de oogst van hun land en van hun dieren Jagers & boeren Wat

Nadere informatie

Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 5 De Romeinen

Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 5 De Romeinen Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 5 De Ro Samenvatting door S. 1180 woorden 29 maart 2016 6,4 11 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Sprekend verleden Hoofdstuk 5 De Ro Paragraaf 1 t/m 7 1 Van dorp

Nadere informatie

5,9. Werkstuk door een scholier 1657 woorden 30 april keer beoordeeld. Aardrijkskunde

5,9. Werkstuk door een scholier 1657 woorden 30 april keer beoordeeld. Aardrijkskunde Werkstuk door een scholier 1657 woorden 30 april 2007 5,9 141 keer beoordeeld Vak Aardrijkskunde De inhoud Pagina De inleiding 1 De geschiedenis...2 De regering.4 De bevolking..5 Wonen, gebouwen en Het

Nadere informatie

Geschiedenis Amerika en Frankrijk in de tijd van pruiken en revoluties: een overzicht. Een les van: Bor

Geschiedenis Amerika en Frankrijk in de tijd van pruiken en revoluties: een overzicht. Een les van: Bor Geschiedenis Amerika en Frankrijk in de tijd van pruiken en revoluties: een overzicht. Een les van: Bor Terugkijken: Bij de ene revolutie ontstaat een nieuw en onafhankelijk land. Vrijheid is voor de inwoners

Nadere informatie

GROOT-BRITTANNIË en zeeklimaat

GROOT-BRITTANNIË en zeeklimaat Naam GROOT-BRITTANNIË en zeeklimaat Groot Brittannië Groot-Brittannië is Schotland, Engeland en Wales samen. Engeland is het grootst van Groot-Brittannië en Wales het kleinst. Engeland heeft meer dan 46

Nadere informatie

Naam: FLORIS DE VIJFDE

Naam: FLORIS DE VIJFDE Naam: FLORIS DE VIJFDE Floris V leefde van 1256 tot 1296. Hij was een graaf, een edelman. Nederland zag er in de tijd van Floris V heel anders uit dan nu. Er woonden weinig mensen. Verschillende edelen

Nadere informatie

Lees het verhaal over Columbus de ontdekkingsreiziger (deel 1)

Lees het verhaal over Columbus de ontdekkingsreiziger (deel 1) Lees het verhaal over Columbus de ontdekkingsreiziger (deel 1) Dit is Columbus. Columbus ontdekte in 1492 Amerika. Hij was een ontdekkingsreiziger. Columbus was heel gemeen. Daar lees je straks meer over.

Nadere informatie

Waarom stuurt de Spaanse koning schepen naar de Nieuwe Wereld?

Waarom stuurt de Spaanse koning schepen naar de Nieuwe Wereld? Werkblad 6 Ω De Nieuwe Wereld Ω Les : Cortés en de Azteken een In de periode van 500 tot 600 zijn Spanje en Portugal de machtigste landen van de wereld. Ze sturen schepen en mensen naar de Nieuwe Wereld

Nadere informatie

5,6. Werkstuk door Een scholier 2304 woorden 8 november keer beoordeeld. Geschiedenis. Inleiding.

5,6. Werkstuk door Een scholier 2304 woorden 8 november keer beoordeeld. Geschiedenis. Inleiding. Werkstuk door Een scholier 2304 woorden 8 november 2001 5,6 443 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Inleiding. Deze scriptie gaat over het uitsterven van de indianen. Ik heb dit onderwerp gekozen, omdat ik

Nadere informatie

Werkstuk Geschiedenis Frankrijk in de tijd van het absolutisme

Werkstuk Geschiedenis Frankrijk in de tijd van het absolutisme Werkstuk Geschiedenis Frankrijk in de tijd van het absolutisme Werkstuk door een scholier 1970 woorden 12 oktober 2005 6,7 72 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Hoofdvraag: Hoe beschrijven en verklaren we

Nadere informatie

Wat betekenden de verschillen tussen Noord en Zuid-Korea voor de Koude Oorlog? (conclusie)

Wat betekenden de verschillen tussen Noord en Zuid-Korea voor de Koude Oorlog? (conclusie) Praktische-opdracht door J. 1743 woorden 12 september 2011 6,1 32 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Hoofdvraag Wat betekenden de verschillen tussen Noord en Zuid-Korea voor de Koude Oorlog? (conclusie)

Nadere informatie

columbus Boeren tegen Britten: oorlog in Zuid-Afrika lesbrief HAVO/V leerjaa brengt het beste uit twee werelden samen

columbus Boeren tegen Britten: oorlog in Zuid-Afrika lesbrief HAVO/V leerjaa brengt het beste uit twee werelden samen columbus brengt het beste uit twee werelden samen lesbrief HAVO/V leerjaa WO r3 Boeren tegen Britten: oorlog in Zuid-Afrika columbus Inleiding Deze zomer vindt het WK voetbal plaats in Zuid-Afrika. Allerlei

Nadere informatie

1 Tessalonicenzen 1. Begin van de brief

1 Tessalonicenzen 1. Begin van de brief 1 Tessalonicenzen 1 Begin van de brief Paulus groet de christenen in Tessalonica 1 Dit is een brief van Paulus, Silvanus en Timoteüs, aan de christenen in de stad Tessalonica. Jullie horen bij God, de

Nadere informatie

Wat denken de jongens? Trek een lijn naar het denk-wolkje. Het is niet eerlijk, ik ben arm en hij is rijk. Ik wil graag vrienden blijven

Wat denken de jongens? Trek een lijn naar het denk-wolkje. Het is niet eerlijk, ik ben arm en hij is rijk. Ik wil graag vrienden blijven Lees het verhaal Een onmogelijke vriendschap. Zie jij de blanke jongen? Hij heet Olivier. Olivier komt uit Nederland. Olivier woont op Sumatra. Zijn vader is de baas van een plantage. Olivier en zijn familie

Nadere informatie

Werkstuk Geschiedenis Tweede Wereldoorlog

Werkstuk Geschiedenis Tweede Wereldoorlog Werkstuk Geschiedenis Tweede Wereldoorlog Werkstuk door een scholier 1663 woorden 7 juni 2004 6,3 124 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Inhoud Inleiding Hoofdstuk 1: Spanning voor de oorlog Hoofdstuk 2:

Nadere informatie

Naam: DE BEELDENSTORM Ketters Luther en Calvijn

Naam: DE BEELDENSTORM Ketters Luther en Calvijn Naam: DE BEELDENSTORM Ketters Luther en Calvijn Filips II In 1566, meer dan vierhonderd jaar geleden, zijn veel mensen boos. Er is onrust in de Nederlanden. Er zijn spanningen over het geloof, veel mensen

Nadere informatie

De Franse keizer Napoleon voerde rond 1800 veel oorlogen in Europa. Hij veroverde verschillende gebieden, zoals Nederland en België. Maar Napoleon leed in 1813 een zware nederlaag in Duitsland. Hij trok

Nadere informatie

Indianenvolkeren. indianenvolkeren:

Indianenvolkeren. indianenvolkeren: Indianenvolkeren Naam: indianenvolkeren: zijn volken die nog leven met oude tradities en die leven van de opbrengst van het land en de zee. Ze maken hun gebruiksvoorwerpen zelf en nemen alleen datgene

Nadere informatie

Samenvatting geschiedenistoets hoofdstuk 6: Een tijd van revoluties

Samenvatting geschiedenistoets hoofdstuk 6: Een tijd van revoluties Samenvatting geschiedenistoets hoofdstuk 6: Een tijd van revoluties Dit hoofdstuk gaat over opstand in Amerika, Frankrijk en Nederland. Deze opstanden noemen we revoluties. Opstand in Amerika (1775). De

Nadere informatie

Begrippen. mammoet Een dier uit de prehistorie. Een mammoet leek op een grote harige olifant. jagers

Begrippen. mammoet Een dier uit de prehistorie. Een mammoet leek op een grote harige olifant. jagers ijstijd De tijd dat Nederland onder een laag ijs lag. mammoet Een dier uit de prehistorie. Een mammoet leek op een grote harige olifant. jagers Mensen die zochten naar dieren om ze te vangen en op te eten.

Nadere informatie

Waarom stuurt de Spaanse koning schepen naar de Nieuwe Wereld? weten nog niets van dit deel van de wereld.

Waarom stuurt de Spaanse koning schepen naar de Nieuwe Wereld? weten nog niets van dit deel van de wereld. Werkblad 6 Ω De Nieuwe Wereld Ω Les : Cortés en de Azteken In de periode 500 tot 600 zijn Spanje en Portugal de machtigste landen de wereld. Ze sturen schepen en mensen naar de Nieuwe Wereld die Columbus

Nadere informatie

Inhoud. Thema 5.1 Jagers en boeren 3. Thema 5.2 Grieken en Romeinen 6. Thema 5.3 Monniken en ridders 9. Thema 5.4 Steden en staten 12.

Inhoud. Thema 5.1 Jagers en boeren 3. Thema 5.2 Grieken en Romeinen 6. Thema 5.3 Monniken en ridders 9. Thema 5.4 Steden en staten 12. Inhoud Thema 5.1 Jagers en boeren 3 Thema 5.2 Grieken en Romeinen 6 Thema 5.3 Monniken en ridders 9 Thema 5.4 Steden en staten 12 Eigentijds Eigentijds Toets Thema 5.1 Jagers en boeren 1. Rondtrekken 3.

Nadere informatie

Samenvatting Gouden Eeuw ABC

Samenvatting Gouden Eeuw ABC Samenvatting Gouden Eeuw ABC Week 1ABC: Gouden Eeuw algemeen Info: De Gouden Eeuw (1600-1700) De 17 e eeuw wordt de Gouden Eeuw genoemd, omdat er in Nederland veel geld werd verdiend. Vooral door de handel.

Nadere informatie

De Romeinen. Wie waren de Romeinen?

De Romeinen. Wie waren de Romeinen? De Romeinen Wie waren de Romeinen? Lang voor de Romeinen naar ons land kwamen, woonden ze in een kleine staat rond de stad Rome. Vanaf 500 voor Christus begonnen de Romeinen met gebiedsuitbreiding. Als

Nadere informatie

Verslag Geschiedenis Tijdvakkendossier tijdvak 2: tijd van Grieken en Romeinen

Verslag Geschiedenis Tijdvakkendossier tijdvak 2: tijd van Grieken en Romeinen Verslag Geschiedenis Tijdvakkendossier tijdvak 2: tijd van Grieken en Romeinen Verslag door Lotte 1570 woorden 19 juni 2017 3 4 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Feniks Tijdvak: Tijd van Grieken

Nadere informatie

Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 6

Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 6 Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 6 Samenvatting door Jel 1523 woorden 13 juni 2018 0 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Memo 6.1 Europa veroverd de wereld Portugezen,Spanjaarden reisden rond 1500

Nadere informatie

Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 2

Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 2 Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 2 Samenvatting door S. 1030 woorden 18 mei 2017 0 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Geschiedenis samenvatting H2 1: Wetenschappelijke Revolutie 17 e eeuw Kenmerken: Observeren

Nadere informatie

Geschiedenis van Suriname : de slavenhandel

Geschiedenis van Suriname : de slavenhandel Geschiedenis van Suriname 1502-1808: de slavenhandel 1502: het begin van de Europese slavenhandel Na de ontdekking van Amerika werden er door de Spanjaarden en Portugezen al snel plantages aangelegd. Op

Nadere informatie

3000 v. Chr v. Chr v. Chr v. Chr.

3000 v. Chr v. Chr v. Chr v. Chr. 6 prehistorie oudheid 3000 v. Chr. 2500 v. Chr. 2000 v. Chr. 1500 v. Chr. Jagers en Boeren De oudste bewoners Jos en Mirthe fietsen in de zomervakantie op de Elspeetse heide. Ze maken met hun ouders een

Nadere informatie

Verslag Geschiedenis De Grieken

Verslag Geschiedenis De Grieken Verslag Geschiedenis De Grieken Verslag door een scholier 902 woorden 3 januari 2018 0 keer beoordeeld Vak Geschiedenis De Grieken Annabel van der Geer H1B Voorwoord Ik ga vertellen over de cultuur, politiek

Nadere informatie

Spreuken, van Bastiaan Oostendorp - April 2016

Spreuken, van Bastiaan Oostendorp - April 2016 Spreuken, van Bastiaan Oostendorp - April 2016 Laat stilte uw leidraad zijn, Laat de weg tot mythe worden, Laat de legende verteld worden als vrucht voor later. Goden geven gunsten, in ruil voor strijd

Nadere informatie

Frederik Smekens Vak:Godsdienst Opdracht: de 7 deugden in het Christendom

Frederik Smekens Vak:Godsdienst Opdracht: de 7 deugden in het Christendom Frederik Smekens Vak:Godsdienst Opdracht: de 7 deugden in het Christendom De zeven deugden bestaan al heel lang. Al sinds het begin van de mensheid. Adam zat alleen in het hemelse rijk. Hij verveelde zich

Nadere informatie

De sprookjesverzamelaar

De sprookjesverzamelaar De sprookjesverzamelaar Lieve ogen die dit boek lezen, lieve warme handen die het vasthebben. Sprookjes zijn de beste reizigers en de succesvolste migranten die ooit op onze prachtige planeet hebben bestaan.

Nadere informatie

De steentijd Jagers en verzamelaars

De steentijd Jagers en verzamelaars De steentijd Jagers en verzamelaars De prehistorie is de geschiedenis van de mensheid voordat mensen konden lezen en schrijven. We hebben uit de prehistorie daarom geen boeken, dagboeken of andere geschreven

Nadere informatie

Het evangelie volgens. Annelien Bij de Vaate

Het evangelie volgens. Annelien Bij de Vaate Het evangelie volgens Annelien Bij de Vaate 1. Oorspronkelijk Dit is een verhaal over het leven. Over hoe het leven is ontstaan, of het een doel heeft, wie de oorsprong is van het leven. Er zijn veel verhalen

Nadere informatie

2 Petrus 1. Begin van de brief

2 Petrus 1. Begin van de brief 2 Petrus 1 Begin van de brief Petrus groet alle christenen 1 Dit is een brief van Simon Petrus, een dienaar en apostel van Jezus Christus. Aan alle mensen die zijn gaan geloven. Jullie geloof is net zo

Nadere informatie

Samenvattingen Geloof ABC

Samenvattingen Geloof ABC Samenvattingen Geloof ABC Info 1ABC: Wat is geloof? Het gaat in dit project om de belangrijkste wereldgodsdiensten: jodendom, christendom, islam, hindoeïsme en boeddhisme. Deze godsdiensten geven antwoorden

Nadere informatie

Info plus Het leenstelsel

Info plus Het leenstelsel Project Middeleeuwen F- verrijking week 1 Info plus Het leenstelsel Inleiding De Middeleeuwen betekent letterlijk de tussentijd. Deze naam is pas later aan deze periode in de geschiedenis gegeven. De naam

Nadere informatie

Geschiedenis kwartet Tijd van jagers en boeren

Geschiedenis kwartet Tijd van jagers en boeren Geschiedenis kwartet jagers en boeren jagers en boeren jagers en boeren Reusachtige stenen die door mensen op elkaar gelegd zijn. Zo maakten ze een begraafplaats. * Hunebedden * Drenthe * Trechterbekers

Nadere informatie

Toelichting beelden tijdbalk Argus Clou Geschiedenis groep 7

Toelichting beelden tijdbalk Argus Clou Geschiedenis groep 7 Toelichting beelden tijdbalk Argus Clou Geschiedenis groep 7 Hierbij treft u een toelichting aan bij de beelden die in de tijdbalk van Argus Clou Geschiedenis groep 7 zijn opgenomen. Inhoud Thema 1 Boze

Nadere informatie

De ondergang van de Spaanse Armada een spannend verhaal

De ondergang van de Spaanse Armada een spannend verhaal De ondergang van de Spaanse Armada een spannend verhaal Een volk in opstand, een boze koning, een dappere koningin, een onoverwinnelijke vloot en... een storm. Dit is het spannende verhaal van de Spaanse

Nadere informatie

Praktische opdracht Geschiedenis Korea Oorlog

Praktische opdracht Geschiedenis Korea Oorlog Praktische opdracht Geschiedenis Korea Oorlog Praktische-opdracht door een scholier 1407 woorden 1 februari 2003 4,5 118 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Opdracht 1: Wat zijn volgens jouw de oorzaken van

Nadere informatie

Welke wapens worden voor het eerst gebruikt in de Eerste Wereldoorlog? 1. Geweren en gifgas. 2. Machinegeweren en gifgas. 3. Gifgas en pistolen.

Welke wapens worden voor het eerst gebruikt in de Eerste Wereldoorlog? 1. Geweren en gifgas. 2. Machinegeweren en gifgas. 3. Gifgas en pistolen. Tussen welke twee landen is de Eerste Wereldoorlog begonnen? 1. Engeland en Frankrijk 2. Duitsland en Frankrijk 3. Duitsland en Engeland Nederland blijft neutraal. Wat betekent dat? 1. Nederland kiest

Nadere informatie

Naam: VERENIGDE STATEN Indianen en slavernij

Naam: VERENIGDE STATEN Indianen en slavernij Naam: VERENIGDE STATEN Indianen en slavernij De Verenigde Staten van Amerika worden meestal gewoon VS of Amerika genoemd. Amerika is een enorm groot land. Je doet er zeker vijf dagen over om van oost naar

Nadere informatie

Tijd van monniken en ridders Vroege Middeleeuwen. Tijd van jagers en boeren Prehistorie. - 3000 v C 500-1000

Tijd van monniken en ridders Vroege Middeleeuwen. Tijd van jagers en boeren Prehistorie. - 3000 v C 500-1000 jagers en boeren Prehistorie - 3000 v C monniken en ridders Vroege Middeleeuwen 500-1000 Grieken en Romeinen Oudheid -3000 v C - 500 n C steden en staten - Hoge en Late Middeleeuwen 1000 1500 ontdekkers

Nadere informatie

Werkstuk Levensbeschouwing Boeddhisme

Werkstuk Levensbeschouwing Boeddhisme Werkstuk Levensbeschouwing Boeddhisme Werkstuk door een scholier 1820 woorden 26 januari 2005 4,5 1 keer beoordeeld Vak Levensbeschouwing Leed van boeddhist is diep én anders Hoe denken de Boeddhisten

Nadere informatie

Naam:

Naam: Naam:................................................ The Far West in kaart Taak Moetje of magje? Alleen of met twee? Hoe ging het? Werkblad 1 Werkblad 2 Werkblad 3 Werkblad 4 Deze opdrachten MOET ik

Nadere informatie

Spreekbeurten.info Spreekbeurten en Werkstukken http://spreekbeurten.info

Spreekbeurten.info Spreekbeurten en Werkstukken http://spreekbeurten.info De Chinese Muur 1. Voorwoord. 2. Wat is de Chinese Muur? 3. Waar ligt de Chinese Muur? 4. Waarom bouwden de Chinezen de Chinese Muur? 5. Hoe bouwden de Chinezen de Chinese Muur? 6. Hoe lang en hoe groot

Nadere informatie

De steen die verhalen vertelt.

De steen die verhalen vertelt. De steen die verhalen vertelt. Heel lang geleden kenden de mensen geen verhalen, er waren geen verhalenvertellers. Het leven zonder verhalen was heel moeilijk, vooral gedurende de lange winteravonden,

Nadere informatie

Hoe was te zien dat Jozef na farao de belangrijkste autoriteit in Egypte was?

Hoe was te zien dat Jozef na farao de belangrijkste autoriteit in Egypte was? Jozef wordt onderkoning van Egypte. Hoe was te zien dat Jozef na farao de belangrijkste autoriteit in Egypte was? Genesis 41:41-42 41 Verder zei de farao tegen Jozef: Zie, ik stel u hierbij aan over heel

Nadere informatie

Inhoud. Inleiding...4 Hoofdstuk 1 Het ontstaan van mensenrechten...6 Hoofdstuk 2 Dertig mensenrechten...14

Inhoud. Inleiding...4 Hoofdstuk 1 Het ontstaan van mensenrechten...6 Hoofdstuk 2 Dertig mensenrechten...14 Inhoud Inleiding...4 Hoofdstuk 1 Het ontstaan van mensenrechten...6 Hoofdstuk 2 Dertig mensenrechten...14 Inleiding Je hoort of leest vaak over mensenrechten. Maar kun je ook een paar mensenrechten opnoemen?

Nadere informatie

Mieke Lansbergen. Op een dag leek het me een goed idee om een offer te maken voor God. Uit dankbaarheid voor alles wat groeit, en omdat

Mieke Lansbergen. Op een dag leek het me een goed idee om een offer te maken voor God. Uit dankbaarheid voor alles wat groeit, en omdat Mieke Lansbergen Hallo? Ha! Zie je mij? Kijk! Kijk even naar mij. Ik ben Kaïn. Fijn dat ik even iemand tegenkom! Ik loop hier al een tijd te dwalen, en het is zo saai in je eentje. Ik kom daar vandaan.

Nadere informatie

ONLINE BIJBELSTUDIE VOOR JONGEREN

ONLINE BIJBELSTUDIE VOOR JONGEREN STUDIONLINE JAARGANG 2, NR. 10 ONLINE BIJBELSTUDIE VOOR JONGEREN DL 2 D O M I N E E O N L I N E. O R G Vierhonderd jaar geleden vergaderde de synode in Dordrecht. Je weet inmiddels wat een synode is: een

Nadere informatie

Verloren grond. Murat Isik. in makkelijke taal

Verloren grond. Murat Isik. in makkelijke taal Verloren grond Murat Isik in makkelijke taal Moeilijke woorden zijn onderstreept en worden uitgelegd in de woordenlijst op pagina 84. Dit boek heeft het keurmerk Makkelijk Lezen Mijn geboorte Mijn verhaal

Nadere informatie

Naam AUSTRALIË emigratie en Aboriginals

Naam AUSTRALIË emigratie en Aboriginals Naam AUSTRALIË emigratie en Aboriginals Australië is het kleinste werelddeel op de aarde. Het is meer dan 200 keer zo groot als Nederland en er wonen ongeveer net zoveel mensen als bij ons. Dat komt omdat

Nadere informatie

Samenvatting Geschiedenis Jagers en Boeren

Samenvatting Geschiedenis Jagers en Boeren Samenvatting Geschiedenis Jagers en Boeren Samenvatting door B. 771 woorden 7 oktober 2016 2,9 8 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Tijdvak 1 Tijd van jagers en boeren Jagers en boeren -3000 v. Chr. Pagina

Nadere informatie

Naam: VAN WILLIBRORD tot Statenbijbel

Naam: VAN WILLIBRORD tot Statenbijbel Naam: VAN WILLIBRORD tot Statenbijbel Willibrord Willibrord werd geboren als zoon van pas bekeerde ouders en werd als zevenjarige jongen door zijn vader Wilgis toevertrouwd aan het klooster van Ripon nabij

Nadere informatie

Opdracht Maatschappijleer Integratie en immigratie

Opdracht Maatschappijleer Integratie en immigratie Opdracht Maatschappijleer Integ en immig Opdracht door een scholier 1899 woorden 21 januari 2004 6,6 90 keer beoordeeld Vak Maatschappijleer Integ en immig 1. Wat is het probleem? -Historische schets Tussen

Nadere informatie

Ballingschap en terugkeer

Ballingschap en terugkeer Ballingschap en terugkeer Focus van dit verhaal De aanwezigheid van God met het volk ballingschap (2 Koningen 25, 2 Kronieken 36: 13-23, Ezra, Nehemia). Dit verhaal is één van de heilige verhalen en behoort

Nadere informatie

Werkstuk Geschiedenis Indianen

Werkstuk Geschiedenis Indianen Werkstuk Geschiedenis Indianen Werkstuk door een scholier 2640 woorden 27 maart 2004 5,5 210 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Nieuwe Maan Melissa Thompson is elf jaar. Samen met haar ouders woont ze in

Nadere informatie

Lesschema 2 graad t.g.v. 500 jaar Koninklijke Sint Sebastiaansgilde Essen

Lesschema 2 graad t.g.v. 500 jaar Koninklijke Sint Sebastiaansgilde Essen Lesschema 2 graad t.g.v. 500 jaar Koninklijke Sint Sebastiaansgilde Essen 1 Naamsverklaring: Een gilde is een vereniging van mensen die hetzelfde beroep uitoefen(d)en, vb bakkers of wevers waren allemaal

Nadere informatie

Het verhaal van de schepping (Genesis 1 en 2)

Het verhaal van de schepping (Genesis 1 en 2) Het verhaal van de schepping (Genesis 1 en 2) Toen God begon met zijn schepping, was het donker en leeg. Maar God zei: Laat er licht zijn! En opeens was er licht. Nu was het niet donker meer, maar nog

Nadere informatie

Even herhalen. democratie. militaire dril. slimme list. Gwijde van Dampierre. Leliaerts Guldensporenslag

Even herhalen. democratie. militaire dril. slimme list. Gwijde van Dampierre. Leliaerts Guldensporenslag Even herhalen Prehistorie Oudheid De ontdekking van het vuur bood enkele voordelen. Zo konden de eerste mensen roosteren, hadden ze en en bood het hun ook vlees warmte licht bescherming Athene stond bekend

Nadere informatie

The Lake - augustus/september 2018

The Lake - augustus/september 2018 The Lake - augustus/september 2018 Lieve mensen, Wat een bijzondere tijd hebben we hier in Zambia. We gaan nog een aantal dagen genieten van het Zambiaanse leven en dan gaan we weer richting Zuid-Afrika.

Nadere informatie

Samenvatting Moderne Geschiedenis ABC

Samenvatting Moderne Geschiedenis ABC Samenvatting Moderne Geschiedenis ABC Week 1ABC: De Franse Revolutie Info: De Franse Tijd (1795 1814) Na de Franse Revolutie werd Napoleon de baas in Frankrijk. Napoleon veroverde veel Europese landen,

Nadere informatie

De kruistochten. God wil het! Steden en Staten

De kruistochten. God wil het! Steden en Staten prehistorie 42 oudheid 3000 v. Chr. 2500 v. Chr. 2000 v. Chr. 1500 v. Chr. Steden en Staten De kruistochten In de woonkamer van familie Vos hangt een klok met Romeinse cijfers. Jos en Mirthe willen graag

Nadere informatie

Lesoverzicht. 1. Bidden p De Kerk p De priester p Vergeving p De Bijbel p Delen p Het offer p.

Lesoverzicht. 1. Bidden p De Kerk p De priester p Vergeving p De Bijbel p Delen p Het offer p. Lesoverzicht 1. Bidden p. 4 2. De Kerk p. 10 3. De priester p. 17 4. Vergeving p. 23 5. De Bijbel p. 28 6. Delen p. 35 7. Het offer p. 41 8. De H. Communie p. 48 9. Zingen voor God p. 55 10. Heilig worden

Nadere informatie

5. De overheidsbril - Hoe is kinderarbeid in Nederland afgeschaft en wanneer wat waren de maatregelen van onze overheid?

5. De overheidsbril - Hoe is kinderarbeid in Nederland afgeschaft en wanneer wat waren de maatregelen van onze overheid? Boekverslag door S. 1702 woorden 8 maart 2004 6.3 168 keer beoordeeld Vak Maatschappijleer 1: Inhoud. 2. inleiding. 3. normen en waarden bril -waar komt kinderarbeid voor en in welke soort ervan. 4. De

Nadere informatie

Hitler op weg naar de macht Wie was Adolf Hitler?

Hitler op weg naar de macht Wie was Adolf Hitler? Hitler op weg naar de macht Wie was Adolf Hitler? Iedereen heeft wel eens van Adolf Hitler gehoord. Hij was de leider van Duitsland. Bij zijn naam denk je meteen aan de Tweede Wereldoorlog. Een verschrikkelijke

Nadere informatie

1 Habakuk was een profeet. God liet hem in een droom weten wat er zou gebeuren.

1 Habakuk was een profeet. God liet hem in een droom weten wat er zou gebeuren. Habakuk 1 1 Habakuk was een profeet. God liet hem in een droom weten wat er zou gebeuren. Habakuk stelt vragen aan God Habakuk begrijpt niet wat God doet 2 Habakuk zei: Heer, hoe lang moet ik nog om hulp

Nadere informatie

Kinderkerstfeest van de Kindernevendienst 26 december Kerstverhaal

Kinderkerstfeest van de Kindernevendienst 26 december Kerstverhaal Kinderkerstfeest van de Kindernevendienst 26 december 2016 Kerstverhaal Heel lang geleden was er een jonge vrouw, Maria. Zij woonde in het dorpje Nazareth. Maria was een heel gewone vrouw, net zo gewoon

Nadere informatie

Project Prehistorie, Grieken en Romeinen ABC

Project Prehistorie, Grieken en Romeinen ABC Project Prehistorie, Grieken en Romeinen ABC Week 1ABC: Algemeen Info: Prehistorie De geschiedenis in Nederland begint al heel lang geleden. Lang voordat de Romeinen in Nederland kwamen, waren er al mensen.

Nadere informatie

1 Maleachi was een profeet. Hij moest een boodschap van de Heer doorgeven aan Israël. Hier volgen de woorden van Maleachi.

1 Maleachi was een profeet. Hij moest een boodschap van de Heer doorgeven aan Israël. Hier volgen de woorden van Maleachi. Maleachi 1 1 Maleachi was een profeet. Hij moest een boodschap van de Heer doorgeven aan Israël. Hier volgen de woorden van Maleachi. De liefde van de Heer 2-3 De Heer zegt: Ik houd van jullie, Israëlieten!

Nadere informatie

Bijbellezing: Johannes 4 vers Zit je in de put? Praat es met Jezus!

Bijbellezing: Johannes 4 vers Zit je in de put? Praat es met Jezus! Bijbellezing: Johannes 4 vers 7-27 Zit je in de put? Praat es met Jezus! Wij hadden vroeger een waterput Vroeger is meer dan 55 jaar geleden Naast ons huis aan de Kerkstraat in Harkema Ik weet nog hij

Nadere informatie

Spreekbeurt Aardrijkskunde De Verenigde Staten: land van migranten

Spreekbeurt Aardrijkskunde De Verenigde Staten: land van migranten Spreekbeurt Aardrijkskunde De Verenigde Staten: land van migranten Spreekbeurt door een scholier 1713 woorden 9 december 2001 5,9 272 keer beoordeeld Vak Aardrijkskunde Hoofdvraag: Wat is na 1980 het patroon

Nadere informatie

Oefenteksten: Vergelijking

Oefenteksten: Vergelijking efenteksten: ergelijking ndersteboven van lezen Tekststructuren Fietsen met en zonder motor Een fiets en een motorfiets zijn allebei een vervoermiddel. Bij een fiets moet je zelf trappen. De motorfiets

Nadere informatie

Over People of the World. Volkeren die hij misschien wel net op tijd op de gevoelige plaat heeft vastgelegd.

Over People of the World. Volkeren die hij misschien wel net op tijd op de gevoelige plaat heeft vastgelegd. People of the World Over People of the World We reizen beiden veel: soms samen, maar vaak ook met ons hele gezin. Bij elke reis die we maken, doen we nieuwe inspiratie op. We leren nieuwe mensen kennen

Nadere informatie

Filippenzen 1. Begin van de brief

Filippenzen 1. Begin van de brief Filippenzen 1 Begin van de brief Paulus groet de christenen in Filippi 1 Dit is een brief van Paulus, aan alle mensen in de stad Filippi die dankzij Jezus Christus bij God horen. De brief is ook voor de

Nadere informatie

Is de verdeling van Kanaän onder Gods volk volgens Gods woord uitgekomen?

Is de verdeling van Kanaän onder Gods volk volgens Gods woord uitgekomen? Vreemde berichten. Is de verdeling van Kanaän onder Gods volk volgens Gods woord uitgekomen? Jozua 23:43-45 43 Zo gaf de HEERE aan Israël heel het land dat Hij gezworen had hun vaderen te geven. Zij namen

Nadere informatie

De koude oorlog Jesse Klever Groep 7

De koude oorlog Jesse Klever Groep 7 De koude oorlog Jesse Klever Groep 7 1 Voorwoord Tijdens het maken van mijn spreekbeurt over Amerika kwam ik de Koude oorlog tegen. De koude oorlog leek mij een heel interessant onderwerp waar ik niet

Nadere informatie

ROBIN HOOD EN ZIJN VROLIJKE VRIENDEN

ROBIN HOOD EN ZIJN VROLIJKE VRIENDEN ROBIN HOOD EN ZIJN VROLIJKE VRIENDEN ond het einde van de twaalfde eeuw regeerde de goede koning Richard Leeuwenhart over Engeland. Toen hij koning werd, was de schatkist leeg en waren de knagers arm en

Nadere informatie

...een waargebeurd verhaal...

...een waargebeurd verhaal... ...een waargebeurd verhaal... In het begin was er een leeg papier. Dit behoorde toe aan de Goede Tekenaar, die zeer bekend was van het maken van volmaakte tekeningen. Op een dag begon de Tekenaar op het

Nadere informatie

2 U geeft mij moed, God! Ik wil muziek maken en zingen, met heel mijn hart.

2 U geeft mij moed, God! Ik wil muziek maken en zingen, met heel mijn hart. 108 1 Een lied van David. God geeft mij moed 2 U geeft mij moed, God! Ik wil muziek maken en zingen, met heel mijn hart. 3 Ik wil mijn harp laten klinken, ik wil de zon wakker maken met mijn lied. 4 Heer,

Nadere informatie

Spreekbeurten.info Spreekbeurten en Werkstukken http://spreekbeurten.info

Spreekbeurten.info Spreekbeurten en Werkstukken http://spreekbeurten.info Kastelen De eerste kastelen De eerste kastelen werden tussen 800 en 1000 na Christus gebouwd. In die tijd maakten de Noormannen de kusten van Europa onveilig: ze plunderden dorpen en boerderijen. De mensen

Nadere informatie

Opstel Aardrijkskunde Conflicten in Syrie

Opstel Aardrijkskunde Conflicten in Syrie Opstel Aardrijkskunde Conflicten in Syrie Opstel door een scholier 1690 woorden 17 januari 2016 7,6 20 keer beoordeeld Vak Aardrijkskunde Conflicten in Syrie mijn onderzoek Syrische bootvluchtelingen,

Nadere informatie

Werkstuk Geschiedenis Vlaams Waals conflict

Werkstuk Geschiedenis Vlaams Waals conflict Werkstuk Geschiedenis Vlaams Waals conflict Werkstuk door een scholier 1470 woorden 25 oktober 2003 6,8 41 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Memo-dossier Vlaams nationalisme. Hoofdvraag: Hoe ontwikkelde

Nadere informatie

Zondag 18 juni 1 e zondag na Trinitatis Ik heb je nodig Lezing: Jesaja 12 - Mattheus 9:35 10:14

Zondag 18 juni 1 e zondag na Trinitatis Ik heb je nodig Lezing: Jesaja 12 - Mattheus 9:35 10:14 Zondag 18 juni 1 e zondag na Trinitatis Ik heb je nodig Lezing: Jesaja 12 - Mattheus 9:35 10:14 In deze tijd van het jaar gaan veel mensen op pad voor een paar dagen, een paar weken of zomaar een dagje

Nadere informatie

Samenvatting Aardrijkskunde H1 paragraaf 2 t/m 8

Samenvatting Aardrijkskunde H1 paragraaf 2 t/m 8 Samenvatting Aardrijkskunde H1 paragraaf 2 t/m 8 Samenvatting door Anne 1154 woorden 12 april 2017 6,3 46 keer beoordeeld Vak Methode Aardrijkskunde BuiteNLand Paragraaf 2 Bevolkingsspreiding: de manier

Nadere informatie