Infobrochure voor studenten. Operatieafdeling & PAZA. Straat 56 & 73

Transcriptie

1 Infobrochure voor studenten Operatieafdeling & PAZA Straat 56 & 73

2 Infobrochure operatieafdeling & PAZA straat 56 & 73 2 INHOUDSOPGAVE INHOUDSOPGAVE 2 ALGEMENE GEGEVENS 4 Globale omschrijving van de afdeling 4 Functies 4 GRONDPLAN(PAZA) 4 PROFIEL VAN DE AFDELING 6 Medische pathologieën, behandeling, onderzoeken 6 Kenmerken van de patiëntengroep/patiëntenprofiel 9 De meest voorkomende verpleegactiviteiten: 9 Woordverklaring & gebruikte afkortingen 12 ORGANISATIE EN WERKING VAN DE AFDELING 14 Dagschema (PAZA) 14 Diensturen verpleegkundigen 14 Diensturen studenten 14 Afdelingsgebonden tips 15 BIJLAGE 16 Werkpostfiche risicoanalyse van de afdeling 16 MEDISCHE TERMINOLOGIE 17 Etymologie 17 Woordenschat 22

3 Infobrochure operatieafdeling & PAZA straat 56 & 73 3 WELKOMSTWOORD Beste student, Welkom in AZ St-Lucas Gent! Je komt binnenkort bij ons op stage en wij zijn daar heel blij om. We investeren graag wat tijd in jou als student. Jij bent immers onze toekomst! AZ St-Lucas kan jou heel wat mogelijkheden bieden. Met 825 bedden, meer dan 2300 medewerkers en zo n opnames per jaar behoren we tot één van de grootste ziekenhuizen van Vlaanderen. Het hele gamma van specialiteiten staat voor onze patiënten ter beschikking. We kunnen je dus heel wat leermomenten aanbieden. Grijp deze kansen dan ook met beide handen, vraag gerust om eens een onderzoek bij te mogen wonen, een techniek uit te voeren, Jouw interesse speelt alleen maar in je voordeel. Een organisatie zoals AZ St-Lucas, brengt heel wat met zich mee. Daarom geven we je graag wat extra informatie, die je op de volgende bladzijden kan terugvinden. Neem deze bundel zeker door als je voor de eerste maal op stage komt in ons ziekenhuis. Je kan er belangrijke informatie in terugvinden! We wensen je alvast een fijne en zeer leerrijke stage toe, Christine Van der Hoogerstraete Directeur personeel en organisatie Els Vanblaere Verpleegkundig en paramedisch directeur Wim Moerman Kurt Bourguillioen Begeleidingsverpleegkundigen.

4 Infobrochure operatieafdeling & PAZA straat 56 & 73 4 ALGEMENE GEGEVENS Globale omschrijving van de afdeling De operatieafdeling heeft 15 zalen. Alle disciplines van chirurgie zijn hierin ondergebracht. Bij ons gaan alle operaties door waar een opname voor noodzakelijk is. Het grootste deel van de ingrepen waar dagopname aangewezen is, gebeuren in de operatie afdeling campus volkskliniek De PAZA (PostAnesthesie Zorgen Afdeling) bevindt zich op straat 73, dit is op de derde verdieping van de H-blok brigitte.dewinter@azstlucas.be De operatieafdeling OK SL bevindt zich in straat 56; chantal.vekeman@azstlucas.be en OK.leidinggevenden@azstlucas.be Functies Artsen: o Anesthesie o Abdominale en algemene chirurgen o Cariologie o Gynaecologie o Neurochirurgie o Ophtalmologie o Orthopedie o ORL en Hoofd- en halschirurgie o Plastische chirurgie o Stomatologie o Urologie o Vaatheelkunde Hoofdverpleegkundige: Chantal Vekeman Adjunct hoofdverpleegkundigen : De Smet Eva, De Winter Brigitte, Vercauteren Andrea Stagementoren: De Smet Eva, Schins Sam, Bogaert Marleen, De Winter Brigitte Team van verpleegkundigen Logistieke assistenten: zij voeren ondersteunende taken uit zoals: o Aanvullen van materiaal o voeren allerlei boodschappen uit GRONDPLAN(PAZA)

5 Infobrochure operatieafdeling & PAZA straat 56 & 73 5

6 Infobrochure operatieafdeling & PAZA straat 56 & 73 6 PROFIEL VAN DE AFDELING Abdominale Apendicitis Medische pathologieën, behandeling, onderzoeken Pathologie Behandeling Onderzoeken Ontstoken galblaas Stenen in de galblaas Bloed in de galblaas door stoot Divertikels Darmtumor obstructie Appendectomie : open of laparoscopisch Cholecystectomie : open of laparoscopisch Colon- en rectumresectie BO Cardio Echo abdomen BO Cardio Echo ERCP,CT scan BO Cardio,RX thorax, Coloscopie,Rectoscopi e Echo,CT scan BO, Cardio,Echo Abdominale pijn Zwelling in de lies Liesbreuk : open of laparoscopisch Zwelling op de navel Navelbreuk BO, Cardio, Echo Vergroeiingen Nissen : laparoscopisch of open BO,Cardio Maag-slokdarm transit Consult internisten Obstructie door tumoraal proces Palliatieve AP (anus praeter) Bo,Cardio,Echo RX thorax,coloscopie Rectoscopie,CT scan Rectum CA Miles pauchet BO,Cardio,RX thorax Echo,CT scan Coloscopie,Rectoscopi e Maag CA Gastrectomie : partieel of totaal Bo,Cardio,Echo CT scan,gastroscopie Pancreas CA Whipple Bo,Cardio,Rx thorax Echo,CT scan Lever CA Partiële leverresectie BO,Cardio,RX thorax Echo,Ct scan Miltruptuur Splenectomie BO,Cardio,RX thorax Echo,CT scan, hemorroïden Hemorroïdectomie BO Rectoscopie Obesitas Maagband : laparoscopisch Gastric bypass BO,Cardio,Echo Maag-slokdarm transit Breuk abdominaal Eventratie BO,Cardio,Echo RX thorax

7 Infobrochure operatieafdeling & PAZA straat 56 & 73 7 Leverpathologie Thoracale Long Ca Partiële leverresectie Thoracosopie Mediastinoscopie (partiële) pneumectomie BO, RX thorax, Cardio, Echo, CT scan Slokdarmkanker Oesophagectomie BO,Cardio,RX thorax Echo,Oesophagoscopi e Kanker aan de schildklier Overmatig werken in de schildklier Cardiologie Bradycardie Geleidingsstoornissen Gynaecologie Borst Ca Thyroïdectomie (partieel, totaal of parathyroïden) Plaatsing PM (in samenwerking met algemene chirurgie resectie Borstsparend Borstamputatie (met okselklieruitruiming) Bo,Cardio,CT scan RX thorax Consult endocrinoloog BO,Cardio,Mammograf ie Skeletscan Borstgezwel Borstbiopsie BO, Cardio, Mammografie Isotopenscan Baarmoeder(hals) Ca Vaginale hysterectomie BO, RX thorax, Cardio myomen Abdominale hysterectomie Diagnose stelling Laparoscopie BO, Cardio Hysteroscopie Miskraam Curettage BO, Cardio Abortus Zwangerschap bekomen IVF (in vitro fertillisatie) Geen Gezakte blaas TVOT TOT Colporafie Geen Cyste Extra uterine graviditeit Adnexectomie Ovarectomie BO, Cardio, RX Thorax (op advies)

8 Infobrochure operatieafdeling & PAZA straat 56 & 73 8 Zwangerschap Neurochirurgie Hersentumor ICB SAB trauma Ruggenwervelpathologie Halswervelpathologie Sectio Trepanatie SAS Evacuerende trepanatie Plaatsing Ventrikeldrain botluik Evacuerende trepanatie Plaatsen drain Botluik Lobectomie Plaatsen ventrikeldrain Plaatsen drain ALIF PLIF Artrodese laminectomie Artrodese Aangezichtspijn Ophtalomologie Cataract Netvliesloslating strabisme Orthopedie Heupfractuur Janetta artroplastiek Knieproblemen Totale knieprothese ORL-ingrepen Altijd terugkerende Tonsillectomie Bloedonderzoek = BO angina -> keelontsteking Neuspoliepen Sinuschirurgie BO Sinusitis FESS Cardio,CT sinussen Neusfraktuur Scheef neustussenschot Rhinoseptoplastie BO,Cardio CT neus Doofheid Vernauwd middenoor Mastoïdectomie BO,Cardio Gehoortest Verminderd gehoor Tympanoplastie BO,Cardio,Gehoortest Plastische Esthetische chirurgie Functionele borstreconstructie Tramflap Vetschort Vulvaplastiek Stomatologie kaakfracturen osteotomie inplantaten verwijderen (wijsheids)tanden

9 Infobrochure operatieafdeling & PAZA straat 56 & 73 9 gebitssanering Kanker van de mondbodem, tong Kanker van de larynx, strottenhoofd Urologie Blaaspoliepen Prostaathypertrofie Nierpathologie Blaas tumor Vasculaire Vernauwing halsvaten Verstopping halsvaten Vernauwing bloedvat Verstopping bloedvat Aneurysma Verstopping Resectie mondbodemcarcinoom Laryngectomie Tracheotomie TURB TURP Nefrectomie Blaasresectie + vervangblaas Carotis Dilatatie percutaan Endarterectomie Bypass AV fistel Aortabifurcatieprothese BO,Cardio,CT scan RX thorax BO,Cardio,Ct scan RXthorax,Laryngoscopi e BO, Cardio, RX Thorax, Echo, Duplex BO, Cardio, RX Thorax, Echo, Duplex BO, Cardio, RX Thorax, Echo Kenmerken van de patiëntengroep/patiëntenprofiel Alle leeftijdsgroepen komen langs het operatiekwartier. Zowel pasgeborenen, als bejaarden. De meest voorkomende verpleegactiviteiten: Basiszorgen: Kan medicatie toedienen de student kan SC een inspuiting geven met betrekking tot anticoagulantietherapie (bv. Clexane) de student kan een I.M. inspuiting toedienen kan insuline toedienen met spuit en naald huidplooitechniek kan insuline toedienen met insulinepen huidplooitechniek kan medicatie S.C. toedienen inspuittechniek kan medicatie I.M. toedienen kan medicatie I.V. toedienen kan bij een patiënt met een centraal veneuze katheter leidingen en verbandwisseling uitvoeren de student kan medicatie per os toedienen Omschrijven van verpleegkundige problemen, actie plannen en evalueren. Observeren op psychisch, fysisch en sociaal vlak.

10 Infobrochure operatieafdeling & PAZA straat 56 & Specifieke behandelingen: Ademhalingsstelsel kent normale en afwijkende AH-types en kan afwijkingen hierop bij de patiënt vaststellen Bloedsomloop controle van bloeddruk en pols bloedtransfusies observatie doorbloeding van een lidmaat o pulsaties o capillaire refill o warmte o kleur Huid en zintuigen Toezicht houden op de toestand van de huid, droogte, roodheid, elasticiteit, huiddefecten, kan de stomazorg uitvoeren en aangepast materiaal gebruiken bij een patiënt met anus praeter (3) observatie van bloedingen Spijsverteringsstelsel eventueel plaatsen van een maagsonde bijhouden van vochtbalans Uro- genitaal stelsel Zorg voor mictie en defaecatie van de patiënt kan een eenmalige blaakatheterisatie uitvoeren bij een mannelijke en vrouwelijke patiënt voor: staalname, urineretentie en residu (2) kan alleen / met hulp een verblijfkatheter plaatsen bij een mannelijke en vrouwelijke patiënt en kan het vereiste toezicht hierop uitoefenen (2) kan een urinestaal afnemen bij een verblijfskatheter (2) kan blaasspoeling uitvoeren: open systeem bij patiënt met verblijfskatheter (2) controle vaginaal bloedverlies voeding en vochttoediening Er steeds attent op zijn of de patiënt nuchter moet zijn: voor operatie mobiliteit Zorg voor de juiste houding op de operatietafel afhankelijk van de ingreep, volgens protocal maak goed gebruik van de hulpmiddelen: ruggesteun, voetensteun, kussen, zandzakken Kennis van juiste houdingen

11 Infobrochure operatieafdeling & PAZA straat 56 & Fysieke beveiliging: Gebruik maken van gespecialiseerd materiaal om te fixeren gedurende de ingreep Assisteren bij verpleegkundige handelingen Assisteren bij bepaalde ingrepen vb. bij pleura- of ascitespunctie Aanleren en aanleggen van elektroden voor monitoring of telemetrie Gebruik van spuitpompen en druppeltellers Verblijfsonde plaatsen en éénmalige sondage bij man en vrouw: sonderen bij de man gebeurt met een tiemann sonde Ch 16. Bij de vrouw met Ch 14. Plaatsen infuus: is voor 2 de en 3 de jaars. Aanprikken porth-à-cath: voor het toedienen van infuus of chemo. Specifieke aandachtspunten voor de afdeling Zorgt voor de patiënt en zijn omgeving draagt zorg voor de materiële inrichting en de rustige omgeving zorgt voor de leefsfeer en privacy van de patiënt Cognitieve en sociale vaardigheden De student: kan informatie geven aan de patiënt met betrekking ingreep heeft inzicht in de gehanteerde protocols heeft inzicht in de wijze waarop patiënten het operatiegebeuren beleven kan informatie geven aan heelkundige patiënten i.v.m. verpleegkundige interventies. kan observaties op somatisch en niet-somatisch vlak rapporteren en bespreekbaar stellen kan verwikkelingen bij patiënten observeren en signaleren i.v.m. - o ademhalingsstelsel o gastro-intestinaal stelsel o cardio-vasculair stelsel o urinestelsel o huid o zenuwstelsel Technische vaardigheden De student: kan de basisprincipes toepassen: hygiëne en steriliteit, veiligheid, beleving van de patiënt, comfort, zelfzorg en inspraak, ergonomie, economie en ecologie (2)

12 Infobrochure operatieafdeling & PAZA straat 56 & Woordverklaring & gebruikte afkortingen Hysterectomie Verwijderen van de baarmoeder Curettage Afschrapen van het baarmoederslijmvlies TVT / TOT Opnaaiing (optrekken) van de blaas Myoom Vleesboom Adnex Eierstok Colporafie opnaaiing sentinel schildwachtklier ( eerste getekende klier tussen borst en oksel)( wordt gekleurd op isotopenonderzoek) Appendectomie Verwijderen van de blinde darm Cholecystectomie Verwijderen van de galblaas Colonresectie Verwijderen van een poliep ed. op de darm Rectumresectie Verwijderen van het rectum, met behoud van de anus Liesbreukoperatie Een breuk door het lieskanaal Navelbreuk Breuk t.h.v. de navel Gastrectomie Verwijderen van de maag Miles-pauchet Verwijderen van het rectum en de anus Whipple Verwijderen van een deel van de pancreas en een deel van de maag, voor een pancreas tumor Leverresectie Verwijderen van een tumor aan de lever Splenectomie Verwijderen van de milt Hemorroïden Aambeien, (verwijderen van) uitstulpingen anaal Anale fissuur Anaal scheurtje Maagbandje Bandje om de maag plaatsen om te vermageren Eventratie Het uitpuilen van de buikingewanden door een breukpoort Oesophagectomie Het verwijderen van de slokdarm Partiële borstresectie met Verwijderen van een tumor uit de borst, samen met de okselklieren. Dit om metastasen of uitzaaiingen te voorkomen of weg te nemen okseluitruiming Gynaecomastie Overmatige ontwikkeling van de mannelijke borstklieren Borstbiopsie Nemen van een stukje van het borstweefsel voor onderzoek Carotisoperatie Verwijderen van kalkaanslag in de halsvaten Abdominaal Plaatselijke verwijding van de buikaorta aortaaneurisma Bypassoperatie Overbrugging van de onderste ledematen Dilatatie Verwijding van een bloedvat Varices (Verwijderen van) spataders (Partiële) Gedeeltelijk of geheel wegnemen van een long pneumectomie Thoracoscopie Bekijken van de pleuraholte met een thoracoscoop Mediastinoscopie Bekijken van het mediastinum Mediastinum Weefsel en organen tussen de twee longen Thyroïd (verwijderen van) de schildklier Peri-anale fistel (verwijderen van) een anale fistel (gang) Hemicolectomie Verwijderen van een deel van de dunne of dikke darm Amputatie Verwijderen van een lichaamsdeel Femoro-poplitea Ent plaatsen thv de femoro-poplitea (t.h.v. de femur of dijbeen) Implantaten Inplanten van tanden Mandibulafractuur Breuk van de onderkaak

13 Infobrochure operatieafdeling & PAZA straat 56 & Orbitafractuur Mondbodem CA Cystectomie Gebitssanering Tympanoplastie Mastoïd Tonsillectomie Mononucleosis Septoplastie Rhinoplastie Conchaplastie FESS Laryngectomie Laryngoscopie Tramflap Vetschort Vulvaplastiek Breuk van de oogkas Kanker van de mondbodem Verwijderen van een cyste in de mondholte Reinigen van het gebit Operatie aan het trommelvlies (operatie van) het middenoor Verwijderen van de amandelen Klierkoorts Operatie aan het neustussenschot Operatie aan de neus Operatie aan de neusschelp Operatie aan de Sinussen = neusbijholten in het bovenkaakbeen Verwijderen van de larynx, strottenhoofd Bekijken van de larynx met een laryngoscoop Gesteelde flap vanuit de buik of rug ter reconstructie van de borst. De flap is gesteeld om hem van de nodige bloedtoevoer te voorzien Wegsnijden van vetweefsel. Liposuctie is wegzuigen van vetweefsel Herstellen/reconstructie van de vulva

14 Infobrochure operatieafdeling & PAZA straat 56 & ORGANISATIE EN WERKING VAN DE AFDELING Dagschema (PAZA) Wegens de specificiteit van deze afdeling is er geen vast stramien van werken. Van zodra een operatie is afgelopen wordt de patiënt op de dienst geïnstalleerd, starten de controles, wordt de nodige medicatie toegediend, worden dossiers aangevuld, wordt bij ontslag overdracht gedaan aan verpleegkundigen die de patiënt komen afhalen,. Diensturen verpleegkundigen Dagdienst 1 Dagdienst 2 Dagdienst 3 Vroegdienst Late dienst Nachtdienst 8u tot 16u12 (30 min pauze). 8u30 tot 16u42 (30 min pauze) 10u30 tot 18u42 (30 min pauze) 06u30 tot 14u12 (geen pauze) PAZA 13u42 tot 21u27 (geen pauze) PAZA 21u tot 07u Diensturen studenten De diensturen voor studenten zijn dikwijls verschillend per school. Toch volgen de studenten de uren van de medewerkers = 7.42u Laat dagelijks je urenlijst aftekenen door de verantwoordelijke. Als je naar de introductie komt de eerste stagedag, breng ook je urenlijst mee en laat je deze door de begeleidingsverpleegkundige aftekenen.

15 Infobrochure operatieafdeling & PAZA straat 56 & Afdelingsgebonden tips Draag zorg voor het materiaal, wees kostbewust Er is altijd werk op een afdeling (aanvoelen, zien, ) Draag je steentje bij tijdens overdrachtsmomenten (observaties, vragen stellen, rapportering) Kom goed voorbereid naar de stage ( infobrochures, cursussen, doelstellingen) o Lees de infobrochure o Herzie de algemene anatomie en fysiologie o Herzie de technieken die je reeds zag o Formuleer heel duidelijk je doelstellingen voor deze stage Goede en gepaste omgangsvorm; hoffelijkheid, verzorgd voorkomen, verzorgde taal. Van de student verwachten we : o Nakomen van afspraken o Vermogen van degelijk oberveren en rapporteren o Aanpassingsvermogen o Doorzettingsvermogen o Verantwoordelijkheid o Engagement: begaan zijn met de zorg om patiënten en met eigen leerproces o Leergierigheid: vragen stellen o Positief kritische ingesteldheid o Geen handelingen stellen waartoe men nog niet bevoegd is! o Geen handelingen stellen waarvan je niet zeker bent, of waarbij je je niet zeker voelt. o Open en eerlijke communicatie met verpleegkundigen. o Respect voor patiënten, aandacht voor privacy, respecteren beroepsgeheim.

16 Infobrochure operatieafdeling & PAZA straat 56 & BIJLAGE Werkpostfiche risicoanalyse van de afdeling vzw AZ Sint-Lucas & Volkskliniek Campus Sint-Lucas Campus Volkskliniek Groenebriel 1 Tichelrei Gent 9000 Gent Tel. 09/ Tel. 09/ Fax 09/ Fax 09/ info@azstlucas.be info@volkskliniek.be WERKPOSTFICHE STAGIAIRS in uitvoering van het KB van 21/09/04 betreffende de bescherming van stagiairs Onderneming : AZ Sint-Lucas Werkposten : Operatiekwartier H3 straat 73 Typefunctie : Verpleegkundige Opleiding : Bachelor in verpleegkunde / 4 e graadsopleiding verpleegkunde LUIK A Beschrijving van de werkzaamheden : - Waar : Operatiekwartier H3 straat 73 - Welke machine, transportmiddel, producten :.. - Taken : Verpleegkundige taken Resultaat risico-evaluatie (1) : - Risico s : Risico biologische agentia groep 2 : TBC + bloedoverdraagbare infectieziekten, dragen van lasten, contact met voeding - Genomen preventiemaatregelen : Vaccinaties, standaardvoorzorgsmaatregelen - Specifieke instructies, opleiding : standaardvoorzorgsmaatregelen beheersen, hef- en tiltechnieken LUIK B Risico s en hinder (2) Verplicht medisch toezicht (3) val op de begane grond risico beroepsziekten : fysisch.. van hoger gelegen vlak chemisch.. biologisch. prikwonden/snijwonden lawaai longaandoening verbrijzelingen trillingen huidaandoening.. rondvliegende scherven warmte veiligheidsfunctie? :.. brandwonden koude contact met voedingswaren elektrische risico s vochtigheid gebruik van beeldschermen (4) manueel hanteren van lasten (met gevaar voor rugletsel) val van voorwerpen chemische hinder inentingen/test : tetanus tuberculoses geïsoleerd werk spatten hepatitis B andere : andere. stof ioniserende stralingen. gassen, dampen noodzakelijke maatregelen bij zwangerschap en borstvoeding. Conform risicolijst AZSL aard v/h gericht onderzoek. Periodiciteit 1 x geldig voor de volledige opleiding Welke werkkledij/persoonlijke beschermingsmiddelen worden gedragen? (verantwoordelijkheid gebruiker) broekpak/schort/andere : broekpak of schort ademhalingsbescherming (type) :.. veiligheidsschoenen (type) :.. oorkap/oorpropjes (type) :.. handschoenen (type) : PVC of Latex helm/kapje (type) :. bril/scherm (type) : bij risico op bloedspatten andere :.. Voor de onderneming : naam en handtekening Ondergetekende werd geïnformeerd over de in te nemen werkpost. Datum : Datum : (1) indien het een arbeidspost zonder specifieke gezondheids-en veiligheidsrisico s betreft, dient de tabel Risico s en kinder niet aangevuld te worden (2) geeft de specifieke kenmerken van de arbeidspostanalyse (3) aard van de blootstelling zoals voorzien in de inventaris opgemaakt in uitvoering van ARAB art.124 & 1b en meegedeeld aan de arbeidsgeneesheer (4) gebruik van beeldschermen gedurende een aanzienlijke deel van de normale werktijd (bv.meer dan 4 uur) in functie van wat bij de gebruiker geldt (5) algemene opmerking : de werkpostfiche is vooraf ter advies voorgelegd aan de diensten van preventie en bescherming op het werk en het comité

17 Infobrochure operatieafdeling & PAZA straat 56 & MEDISCHE TERMINOLOGIE Etymologie ALGEMEEN a- zonder dys- wijst op een stoornis -ectomie wegname intra- in -itis ontsteking logos ( -logie, -loog) leer pathos ( -pathie) lijden poly- veel card-, cardi- (afgeleid van het Grieks) vas- (afgeleid van het Latijn) hem-, hemat- (afgeleid van het Grieks) trache- (afgeleid van het Latijn) bronch- (afgeleid van het Latijn) pneum-, pneumon- ( van het Grieks) pneu (van het Grieks) CARDIOVASCULAIR STELSEL hart cardiologie leer of studie van de hartziekten cardiopathie het lijden aan een hartziekte (bloed)vat BLOED- EN LYMFESTELSEL bloed RESPIRATOIR STELSEL houdt verband met de luchtpijp tracheitis ontsteking van de luchtpijp wijst op een luchtpijpvertakking bronchitis ontsteking van de luchtpijpvertakking houdt verband met de long pneumectomie wegnemen van de long houdt verband met het ademen apnoe toestand waarbij tijdelijk het ademen ophoudt

18 Infobrochure operatieafdeling & PAZA straat 56 & dyspnoe een moeilijke ademhaling polypnoe snel en veelvuldig ademen SPIJSVERTERINGSSTELSEL stomat- (afgeleid van het Grieks) mond stomatologie studie van de mondaandoeningen stomatitis mondslijmvliesontsteking gastr- (afgeleid van het grieks) wijst op maag gastrectomie wegnemen van de maag gastritis maagontsteking enter- (afgeleid van het Grieks) darm enteritis darmontsteking gastro-enteritis ontsteking van maag en darm hepat- (afgeleid van het Grieks) lever hepatitis infectie aan de lever UROGENITAAL STELSEL nefr- (afgeleid van het Grieks) houdt verband met de nier ur- (Grieks) wat verbandt houdt met de urine ureter (Latijn) urineleider cyst- (afgeleid van het Grieks) houdt verband met de blaas cystitis blaasontsteking uterus (Latijn) baarmoeder hyster- (afgeleid van het Grieks) houdt verband met de baarmoeder hysterectomie wegnemen van de baarmoeder gynaec- (afgeleid van het grieks) wat verband houdt met de vrouw gynaecologie vrouwenziekten ZENUWSTELSEL neur- (afgeleid van het Grieks) zenuw neurologie studie van de zenuwen, zenuwziekten encefal- (afgeleid van het Grieks) hersenen cerebr- (afgeleid van het Latijn) hersenen psych- (afgeleid van het Grieks) ziel

19 Infobrochure operatieafdeling & PAZA straat 56 & oste- (afgeleid van het Grieks) muscul- (afgeleid van het Latijn) artr- (afgeleid van het Grieks pod- (afgeleid van het Grieks) thorac (afgeleid van het Latijn) psychiatrie tak van de geneeskunde die zich bezighoudt met het behandelen en genezen van geestesaandoeningen OSTEOMUSCULAIR STELSEL houdt verband met het been spier intramusculair inspuiting in de spier gewricht artritis gewrichtsaandoening voet podologie studie van de voet borstkas OTORINOLARYNGOLOGIE, OFTALMOLOGIE, DERMATOLOGIE ot- (afgeleid van het grieks) rin- (afgeleid van het Grieks) oftalm- (afgeleid van het Grieks) dermat- (afgeleid van het grieks ) cut- (afgeleid van het Latijn) subcutane injectie oor otitis oorontsteking neus oog heeft betrekking op de huid dermatoloog dokter in de huidziekten huid inspuiting onder de huid Aantal / hoeveelheid hemi-, semiuni-, monobi-, ditrioligopoly-, multi- PREFIX helft hemiplegie verlamming van een lichaamshelft één twee drie weinig oligofrenie weinig verstand, een verstandelijke handicap veel polypnoe veel en snel ademen

20 Infobrochure operatieafdeling & PAZA straat 56 & Afmeting micro- macro- mega-, megalo- Gelijkenis / verschil / tegenstelling auto- homo-, iso- hetero- anti- Graad / hoedanigheid hypo- hyper- dys- Ontkenning a-, an- in-, im- Plaats in-, intra-, en-, endo-, ento- klein micro-organisme klein organisme, bijv. een bacterie groot macroscopisch wat te zien is met het blote oog groot zelf gelijk homoseksueel Zich aangetrokken voelen tot hetzelfde geslacht isomorf dezelfde vorm ander hetero-anamnese bevraging van een familielid tegen antibioticum tegen de ziekte onder, te weinig, onvoldoende hypotensie te lage bloeddruk boven, te veel, overdreven hypertensie te hoge bloeddruk moeilijkheid, stoornis dyspnoe moeilijke ademhaling zonder, gebrek aan anemie bloedarmoede niet incontinentie niet kunnen ophouden van urine in, binnen intramusculair in de spier e- ec-, ex- exo- uit, buiten

21 Infobrochure operatieafdeling & PAZA straat 56 & inter-, meso- Snelheid bradytachy- Tijd ante-, pre-, propost- tussen, in het midden traag bradycardie trage hartslag snel tachycardie snelle hartslag voor prematuur vroeggeboorte na posttraumatische stress stress na een trauma -algie -ectomie -emie -fobie -geen, -genese -itis -manie -pathie, -paat -scopie -therapie SUFFIX pijn gastralgie maagpijn wegnemen houdt verband met bloed glycemie suikergehalte van het bloed vrees claustrofobie vrees voor kleine ruimten ontwikkeling, vorming pathogeen ontwikkelen van een ziekte ontsteking cystitis blaasontsteking drang kleptomanie neiging tot stelen aandoening cardiopathie hartlijden onderzoek gastroscopie maagonderzoek behandeling farmacotherapie behandeling met medicatie

22 Infobrochure operatieafdeling & PAZA straat 56 & Woordenschat A Abces Abnormaal Abortus Abrasie Abrupt Absence Absorptie Abstinentie Accidenteel Acne Activeren Acuut Adolescent Adult Afasie Agitatie Alert Allergie Amnesie Analyse Anamnese Anesthesie Anorexia Antibioticum Antidepressivum Apathie Artrose Autonoom etterbuil, ophoping van pus in het lichaam afwijkend van de norm miskraam schaafwond plotseling kortstondig bewustzijnsverlies opname onthouding van medicijnen, alcohol, drugs toevallig, of als gevolg van een ongeluk puistjes werkzaam maken plotseling en hevig puber, jeugdig persoon volwassene spraakstoornis opwinding oplettend overgevoeligheid geheugenverlies ontleding vraaggesprek naar de ziektegeschiedenis verdoving of narcose magerzucht, eetstoornis geneesmiddel dat bacterien doodt middel tegen ziekelijke neerslachtigheid lusteloosheid gewrichtsaandoening zelfstandig

23 Infobrochure operatieafdeling & PAZA straat 56 & B Biopsie Bronchitis C Carcinoom Cardiaal een stukje weefsel uit een orgaan verwijderen voor onderzoek ontsteking van de luchtpijptak kankergezwel met betrekking tot het hart Caries Causaal Cellulitis Celmembraan Cerebraal Cerebrovasculair Chemotherapie Chirurgisch Cholesterol Chronisch Circulatie Classificatie Cognitief Coitus Combinatie Complex Complicatie Conceptie Conditie Contraceptivum Convulsie Coronair Correlatie Crisis tandbederf oorzakelijk verband (oorzaak gevolg) ontsteking van het onderhuidse bindweefsel wand, omhulsel van de cel met betrekking tot de grote hersenen met betrekking tot de bloedvaten in de hersenen behandeling van kanker met medicijnen operatief lichaamsvet van lange duur (bloeds)omloop indeling, rangschikking met betrekking tot het denkproces geslachtsgemeenschap verbinding ingewikkeld bijkomende ziekte bevruchting toestand waarin iemand verkeert voorbehoedsmiddel stuip, toeval m.b.t. de kransslagaders van het hart samenhang ernstige ziekteaanval

24 Infobrochure operatieafdeling & PAZA straat 56 & Criterium Curatief Curve Cyclus Cytoplasma Cyste D Decubitus Deficit Delirium Dementie Dermatologisch Detectie Diabetes Diagnose Distilleren Donor Dosis Drainage E Echografie Eczeem Effectief Efficiënt Ejaculatie Elastisch Elektro-Encefalo-Grafie Elektrocardiografie Eliminatie Embolie Embryo toets, een reden genezend kromme lijn terugkerende regelmatige reeks celvloeistof holte gevuld met vocht doorligwond gebrek acuut psychische stoornis t.g.v. een lichamelijke aandoening, vergiftiging of onthouding van middelen geestelijke achteruitgang met betrekking tot de huisziekten opsporing, ontdekking suikerziekte vaststelling van een ziekte zuiveren degene die zijn orgaan afstaat hoeveelheid van een geneesmiddel vochtafvoering beeld van organen oppervlakkige huidaandoening doeltreffend doelmatig zaadlozing rekbaar beeld van de elektrische hersenstroom onderzoek van de elektrische activiteit van het hart verwijdering bloedvatverstopping vrucht in het moederlichaam

25 Infobrochure operatieafdeling & PAZA straat 56 & Emesis Emfyseem Emotioneel Epidemie Epilepsie Equivalent Etiologie Euforie Evaluatie Evolutie Excessief Excitatie Extern F Faeces Fataal Fenomeen Fertiliteit Fixatie Fobie Fractuur Fysisch G Genetisch Genitaal Geriatrisch Gradueel Gynaecologisch H Hallucinatie Hemopathie braken longaandoening gevoelsmatig besmettelijke ziekte die zich verspreid onder een bevolkingsgroep vallende ziekte, toevallen gelijkwaardig leer van de ziekteoorzaken verhoogd gevoel van welzijn beoordeling ontwikkeling overdreven opgewondenheid uitwendig ontlasting noodlottig verschijnsel vruchtbaarheid vasthechting ziekelijke vrees been(bot)breuk lichamelijk met betrekking tot de erfelijkheid met betrekking tot de geslachtsorganen medische zorg voor de oudere mens trapsgewijs met betrekking tot de vrouwenziekten zinsbedrog, waanvoorstelling bloedziekte

26 Infobrochure operatieafdeling & PAZA straat 56 & Hepatitis Homogeen Hygiënisch Hyperkinesie Hypersecretie Hypersensitiviteit Hypertensie Hyperventilatie Hypotensie Hysterectomie I Identificatie Immaturiteit Immobilisatie Immuniteit Implantatie Implicatie Impotentie Impregnatie In vitro In vivo Inactief Incidenteel Incisie Inclusief Incompatibel Incontinentie Incubatie Indicatie Indicatief Indirect Individueel leverontsteking gelijksoortig met betrekking tot de lichaamszorg overmatige bewegingsdrang verhoogde afscheiding verhoogde gevoeligheid verhoogde bloeddruk angstige ademhaling te lage bloeddruk verwijdering van de baarmoeder vereenzelviging onrijpheid onbeweeglijk maken onvatbaarheid voor een ziekte inplanting verwikkeling onvermogen tot geslachtsgemeenschap binnendringen van de zaadcel in de eicel in een reageerbuis in het levende organisme onwerkzaam bijkomend insnijding met inbegrip van onverenigbaar onvermogen om urine of ontlasting op te houden sluimeren van een ziektekiem aanwijzing aanduidend niet rechtstreeks afzonderlijk

27 Infobrochure operatieafdeling & PAZA straat 56 & Inductie Infantiel Influenza Infuus Inhalatie Injectie Insomnia Intensiteit Interactie Interval Interventie Intoxicatie Intramusculair Intraveneus Irreversibel Irritatie Isoleren K Katheter Kinetisch Klinisch L Lactatie Latent Lateraal Leukemie Libido Lipide Lokaal Lumbago M Malaise gevolgtrekking kinderlijk griep vochttoediening in de bloedvaten inademen van dampen inspuiting slapeloosheid sterkte onderlinge beïnvloeding tussenperiode ingreep vergiftiging in de spier in de ader onomkeerbaar prikkeling afsluiten buisje wat beweging veroorzaakt direct voor de arts zichtbaar borstvoeding sluimerend aan de zijkant bloedkanker geslachtsdrift vetachtige stof plaatselijk, van beperkte omvang lendenpijn gevoel van onwelzijn

28 Infobrochure operatieafdeling & PAZA straat 56 & Manie Manifest Melanoom Membraan Menarche Meningitis Menopauze Menstruatie Mentaal Metabolisme Microbiologisch Microniseren Mimiek Mobilisatie Modificeren Monotherapie Morbiditeit Mortaliteit Motorisch Mucus Musculair Mutisme N Narcoticum Nasaal Neonataal Nervositeit Neveneffect Nihil O Obesitas Obsessie ziekelijke neiging onmiddellijk herkenbaar kwaadaardig gezwel van de huid dun vlies eerste maandstonden hersenvliesontsteking overgangsjaren maandstonden verstandelijk stofwisseling met betrekking tot de kleinste levende wezens verpulveren gezichtsuitdrukking beweeglijk maken wijzigen behandeling met één geneesmiddel ziektecijfer sterftecijfer met betrekking tot beweging slijm met betrekking tot de spieren onvermogen om te spreken verdovend middel met betrekking tot de neus m.b.t. de eerste weken na de geboorte zenuwachtigheid bijwerking niets overgewicht, vetzucht dwangvoorstelling

29 Infobrochure operatieafdeling & PAZA straat 56 & Obstipatie Obstructie Occasioneel Odor Oedeem Oestrogeen Oraal Osteoporose Otitis Ovulatie P Palliatief Parallel Paralyse Paranoia Parese Partikel Pathologisch Pediatrisch Penetratie Perceptie Periodiek Peristaltiek Permanent Permeabiliteit Pigmentatie Placebo Placenta Pneumonie Populatie Post Partum Postnataal moeilijke stoelgang verstopping nu en dan voorkomend reukzin waterzucht vrouwelijk hormoon met betrekking tot de mond botontkalking oorontsteking eisprong verzachtend evenwijdig verlamming achtervolgingswaanzin gedeeltelijke verlamming klein deeltje ziekte m.b.t. de kindergeneeskunde binnendringing door de huid heen waarneming regelmatig terugkerend darmbeweging blijvend doordringbaarheid verkleuring geneesmiddel zonder werking moederkoek longontsteking bevolking na de bevalling na de geboorte

30 Infobrochure operatieafdeling & PAZA straat 56 & Postoperatief Posttraumatisch Potentie Potentieel Predispositie Prematuur Prenataal Preoperatief Preventie Prognose Progressief Proteïne Prothese Pseudotumor Psychisch Psychologisch Psychomotorisch Psychose Psychosomatisch Punctie Purgatief R Radiografie Radiotherapie Recuperatie Referentie Regressie Reïnfectie Renaal Repetitief Reproductie na een heelkundige ingreep na een letsel kracht mogelijk vatbaarheid voortijdig voor de geboorte voor de operatie voorkoming (van ziekte) voorspelling van het verloop en de afloop van een ziekte voortschrijdend eiwit kunstmatig lichaamsdeel schijngezwel geestelijk m.b.t. het gevoelsleven m.b.t. bewegingen door de geest veroorzaakt geestelijke stoornis m.b.t. het verband tussen geest en lichaam prik middel tegen verstopping fotograferen d.m.v. röntgenstralen bestraling herstel van krachten verwijzing achteruitgang hernieuwde besmetting m.b.t. de nier zich herhalend vermenigvuldiging

31 Infobrochure operatieafdeling & PAZA straat 56 & Research Resistent Respons Retardatie Reversibel Rhinitis Routinematig S Salivatie Sarcoom Secretie Sedativum Segment Seniliteit Sensorieel Simultaan Solutio Somatisch Spasme Sporadisch Sputum Stase Steriliteit Substitutie Supervisie Suppositorium Symptoom Syncope Syndroom Systematisch Systemisch T wetenschappelijk onderzoek bestand tegen antwoord vertraging, achterstand omkeerbaar, veranderbaar (neus)verkoudheid zoals gewoonlijk speekselvloed kwaadaardig gezwel afscheiding kalmerend middel onderdeel geestelijke en lichamelijke ouderdomsverschijnselen zintuiglijk gelijktijdig oplossing m.b.t. het lichaam kramp zeldzaam fluim, speeksel stilstand onvruchtbaarheid vervanging toezicht zetpil, pil die via de anus wordt ingebracht ziekteverschijnsel plotseling bewustzijnsverlies ziektebeeld stelselmatig over het hele lichaam verspreid

32 Infobrochure operatieafdeling & PAZA straat 56 & Tendens Terminaal Tetanus Therapie Thermisch Thoracaal Thrombus Tic Tolerantie Tonus Toxicomanie Toxisch Tranquillizer Transfer Transformatie Transplantatie Traumatisch Tremor Trombose Tumor U Ulcus Uniform Urgentie Uterus V Vaccinatie Variabiliteit Vasculair Vegetatief Veneus Vertigo neiging, richting van een ontwikkeling in het eindstadium infectieziekte die door gifstof leidt tot spierspasmen geneeswijze, behandeling met betrekking tot warmte m.b.t. de borstkas bloedprop zenuwtrek verdraagzaamheid spierspanning verslaving aan gifstof giftig middel dat opwindingstoestanden bedaart overdracht verandering overplanting door een letsel ontstaan beving vorming van bloedprop in bloedvat of hart gezwel zweer éénvormig dringende noodzaak baarmoeder inenting veranderlijkheid m.b.t. de bloedvaten buiten het bewustzijn om m.b.t. de aders duizeligheid

33 Infobrochure operatieafdeling & PAZA straat 56 & Viraal Visioen Visueel door een virus veroorzaakt droombeeld m.b.t. het zicht