Heelkunde 7. Gynaecologie / Urologie/ Abdominale heelkunde. Straat 74

Transcriptie

1 Infobrochure voor studenten Heelkunde 7 Gynaecologie / Urologie/ Abdominale heelkunde Straat 74

2 Infobrochure heelkunde 7 straat 74 Inhoudsopgave ALGEMENE GEGEVENS 4 Globale omschrijving van de afdeling: 4 Functies 4 GRONDPLAN 5 PROFIEL VAN DE AFDELING 6 Medische pathologieën, behandeling, onderzoeken 6 Kenmerken van de patiëntengroep/patiëntenprofiel 8 De meest voorkomende verpleegactiviteiten 8 Woordverklaring & gebruikte afkortingen 12 ORGANISATIE EN WERKING VAN DE AFDELING 13 schema 13 Diensturen verpleegkundigen 15 Diensturen studenten 15 Afdelingsgebonden tips 15 Orbis 16 BIJLAGE 17 Werkpostfiche risicoanalyse van de afdeling 17 MEDISCHE TERMINOLOGIE 18 Etymologie 18 Woordenschat 23

3 Infobrochure heelkunde 7 straat 74 WELKOMSTWOORD Beste student, Welkom in AZ St-Lucas Gent! Je komt binnenkort bij ons op stage en wij zijn daar heel blij om. We investeren graag wat tijd in jou als student. Jij bent immers onze toekomst! AZ St-Lucas kan jou heel wat mogelijkheden bieden. Met 825 bedden, meer dan 2000 medewerkers en zo n opnames per jaar behoren we tot één van de grootste ziekenhuizen van Vlaanderen. Het hele gamma van specialiteiten staat voor onze patiënten ter beschikking. We kunnen je dus heel wat leermomenten aanbieden. Grijp deze kansen dan ook met beide handen aan, vraag gerust om eens een onderzoek bij te mogen wonen, een techniek uit te voeren, Jouw interesse speelt alleen maar in je voordeel. Een organisatie zoals AZ St-Lucas, brengt heel wat met zich mee. Daarom geven we je graag wat extra informatie, die je op de volgende bladzijden kan terugvinden. En ben je ook letterlijk eens de weg kwijt geen nood, in deze bundel vind je een plannetje van ons ziekenhuis terug! We wensen je een fijne en zeer leerrijke stage toe, Mevr. Christine Van der Hoogerstraete Directeur personeel en organisatie Mevr. Els Vanblaere Verpleegkundig en paramedisch directeur Dhr. Wim Moerman Dhr. Kurt Bourguillioen Begeleidingsverpleegkundigen

4 Infobrochure heelkunde 7 straat 74 Algemene gegevens Globale omschrijving van de afdeling: Onze afdeling is een chirurgische afdeling met als pathologie urologie en gynaecologie en abdominale chirurgie Verpleegafdeling I4 bevindt zich in straat / heelkunde7@azstlucas.be Functies Artsen: Urologen, algemene chirurgen, gynaecologen zie ook op website zorgaanbod medisch aanbod Hoofdverpleegkundige: Hilde De Sutter Stagementoren: Els Minnebo, Ellen Verhaegen Team van verpleegkundigen Logistieke assistenten: zij voeren ondersteunende taken uit zoals: o zorgen voor het voedingsgebeuren o zorgen voor het patiëntenvervoer o voeren allerlei boodschappen uit

5 Infobrochure heelkunde 7 straat 74 Grondplan Trap Medicatieruimte Spreekplaats Keuken Kantoor Utility Bureel Berging Liften wachtzaal + toilet bezoekers

6 Infobrochure heelkunde 7 straat 74 Profiel van de afdeling Medische pathologieën, behandeling, onderzoeken Pathologie Behandeling Onderzoeken Urologie - TUR Prostaat - TUR Blaas - Nefrectomie o Laparascopie o Laparotomie - Totale prostatectomie o Klassiek o Robotchirurgie - Millin prostatectomie o Bij vergrote prostaat die niet via de TUR procedure verwijderd kan worden - Cystectomie o Urostoma o Vervangblaas - Laparascopische sacropexie - TOT Infecties Urineweginfecties Luchtweginfecties Gastro-intestinale klachten Dehydratatieondervoeding Braken Diarree Obstipatie anesthesiefiche, vragenlijst, verbintenisblad invullen, attesten nodig? - scheren operatiestreek - noteren wie de patiënt komt afhalen (bij eendagsopname) - parameter controle (RR, P en temperatuur) Zonder klachten : geen behandeling Zo T en klachten : antibiotica Koorts : antibiotica, aerosol, tapotage Rehydrateren (IV voeding), bijvoeding, IV voeding, medicatie IV voeding, medicatie, ev. antibiotica Laxerende voeding, extra vocht, medicatie controleren en noteren van vitale en fysieke parameters - drinken geven cfr anesthesist - voeding cfr anesthesist - eerste opstaan cfr anesthesist, steeds onder begeleiding - controle mictie - ontslag cfr. anesthesist en na consult behandelende artsafspraak? - overlopen behandeling thuis (medicatie, zorg voor verband) - ev. controle blaassonde (debiet + aspect urine) Labo, urinekweek Recidiverende UWI : IVP Labo, sputumkweek, hemocultuur, RX thorax Labo, echo abdomen, overzicht abdomen, gastroscopie Stoelgangkweek, echo abdomen, overzicht abdomen Echo abdomen, overzicht abdomen, rectoscopie, colonscopie

7 Infobrochure heelkunde 7 straat 74 Gynaecologie Borst Ca Abnormale borstvorming bij de man resectie Borstsparend Borstamputatie (met okselklieruitruiming) Gynaecomastie BO,Cardio,Mammograf ie Skeletscan No Cardio,Mammografie Echo,Isotopenscan Borstgezwel Borstbiopsie BO, Cardio, Mammografie Isotopenscan Baarmoeder(hals) Ca Vaginale hysterectomie BO, RX thorax, Cardio myomen Abdominale hysterectomie Diagnose stelling Laparoscopie BO, Cardio Hysteroscopie Miskraam Curettage BO, Cardio Abortus Zwangerschap bekomen IVF (in vitro fertillisatie) Geen Gezakte blaas TVOT TOT Colporafie Geen Cyste Extra uterine graviditeit (buitenbaarmoederlijke zwangerschap) Abdominale Abdominale pijn Koorts, braken Ontstoken galblaas Stenen in de galblaas Bloed in de galblaas door stoot Divertikels Kankergezwellen Adnexectomie Ovarectomie Appendectomie : open of laparoscopisch Cholecystectomie : open of laparoscopisch Colon- en rectumresectie Abdominale pijn Zwelling in de lies Liesbreuk : open of laparoscopisch Zwelling op de navel Navelbreuk BO Cardio Echo Zuuroprispingen Slechte vertering van voeding Nissen : laparoscopisch of open BO, Cardio, RX Thorax (op advies) BO Cardio Echo abdomen BO Cardio Echo ERCP,CT scan BO Cardio,RX thorax, Coloscopie,Rectoscopi e Echo,CT scan BO Cardio,Echo BO,Cardio Maag-slokdarm transit Consult internisten Obstructie Palliatieve AP (anus praeter) Bo,Cardio,Echo RX thorax,coloscopie Rectoscopie,CT scan Rectum CA Miles pauchet BO,Cardio,RX thorax Echo,CT scan Coloscopie,Rectoscopi e Maag CA Gastrectomie : partieel of totaal Bo,Cardio,Echo CT scan,gastroscopie

8 Infobrochure heelkunde 7 straat 74 Pancreas CA Whipple Bo,Cardio,Rx thorax Echo,CT scan Lever CA Partiële leverresectie BO,Cardio,RX thorax Echo,Ct scan Miltruptuur Splenectomie BO,Cardio,RX thorax Echo,CT scan, Zwelling in de aars en erbuiten Bloedverlies, pijn Anaal, een scheurtje Bloedverlies en pijn Om te vermageren Etterverlies Anale pijn Ontsteking Breuk abdominaal Zwelling Hemorroïden Anale fissuur Maagband : laparoscopisch Gastric bypass Abces (peri-anaal) Eventratie BO Rectoscopie BO Rectoscopie BO,Cardio,Echo Maag-slokdarm transit BO Rectoscopie BO,Cardio,Echo RX thorax Kenmerken van de patiëntengroep/patiëntenprofiel De patiënten variëren sterk in leeftijd. Gemiddelde ligduur is ongeveer 5 dagen Zeer gevarieerde patiëntenpopulatie, jong en oud, vrouwen en mannen. De meest voorkomende verpleegactiviteiten Basiszorgen Hygiënische zorgen Goede lichaamshygiëne geven aangepast aan de noden van de patiënt, vb. bedbad, bad of douche geven, hulp aan lavabo, zelfzorg stimuleren evenals aandacht voor de haren, gebit, nagels en conditie van de huid. Bij zelfzorg, patiënten met blaaskatheter steeds een IT geven Medicatie toedienen S.C., I.V., I.M., P.O., bij een patiënt met een centraal veneuze catheter leidingen en verbandwisseling uitvoeren Omschrijven van verpleegkundige problemen, actie plannen en evalueren. Observeren op psychisch, fysisch en sociaal vlak. Zorg voor de installatie van de patiënt Nette kamer, bel binnen handbereik, water, Specifieke behandelingen: Ademhalingsstelsel kent normale en afwijkende AH-types en kan afwijkingen hierop bij de patiënt vaststellen zorgt voor de ademhaling van de patiënt o door aangepaste houding o hulp bij ophoesten

9 Infobrochure heelkunde 7 straat 74 kan zuurstof toedienen Bloedsomloop stimuleren om zowel passieve als actieve oefeningen te doen afhankelijk van de pathologie, toedienen medicatie Controle van bloeddruk en pols Bloedtransfusies Urologische patiënten na operatie met incisie, krijgen Clexane S.C. Huid en zintuigen kan toezicht houden op en het verband wisselen bij een gesloten chirurgische wonde kan de soorten wondnaden herkennen en hechtingsmateriaal verwijderen: haakjes en draadjes kan een passief drainagemiddel inkorten kan een passief drainagemiddel verwijderen kan toezicht houden op en verbandwisseling uitvoeren bij: o zuivere open wonden: oppervlakkig / diep exsudaat: weinig / veel maceratie o geïnfecteerde wonden op advies van de arts verzorgen o een staal wondvocht opnemen o een wonde peilen en spoelen o oude wieken verwijderen en nieuwe wieken inbrengen o de wonden onderkennen in de granulatiefase, biologische ontstekingsfase en necrotische fase o passieve en interactieve wondverbanden aanbrengen: kan de stomazorg uitvoeren en aangepast materiaal gebruiken bij een patiënt met anus praeter (3) kan preoperatief scheren Spijsverteringsstelsel stimuleren om op te zitten, eventueel rond te lopen, aangepaste voeding aangenaam maken, zorgen voor een rustige omgeving, ongemakken voorkomen, voldoende laten drinken Toedienen van medicatie per os of IV. Vb. Logastric eventueel plaatsen van een maagsonde bijhouden van vocht- en voedingsbalans voeding via microsonde bij dementerende en psychiatrische patiënten. Wordt ook gebruikt bij patiënten die nog niet voldoende voeding kunnen innemen. Na plaatsing steeds controle in RX. RADIO OPAKE CATHETER. gastrostomiekatheter: blijvende katheter door de huid rechtstreeks in de maag geplaatst via gastroscopie. Eerste dag enkel water toedienen. Soort sondevoeding wordt door de arts doorgegeven. Steeds spoelen na voedseltoediening. Opletten bij diabetespatiënten. Verband 3x/week vernieuwen. Verzorging van ileo- en colostoma + educatie geven Bijhouden van het stoelgangpatroonstimuleren om op te zitten, eventueel rond te lopen, aangepaste voeding aangenaam maken, zorgen voor een rustige omgeving, ongemakken voorkomen, voldoende laten drinken Uitscheidingsstelsel Zorgt voor mictie en defaecatie van de patiënt biedt hulp aan de patiënt die niet zelfstandig kan urineren of defaeceren: met gebruikmaking van toilet of toiletstoel in bed met behulp van bedpan, urinaal bij incontinentie (met aangepast materiaal) Lavementen: klein lavement : zoals fleet Anaal verwijderen van faecalomen wanneer andere laxativa niet helpen draagt er zorg voor dat de zelfstandigheid en de privacy hierbij zo weinig mogelijk geschaad worden

10 Infobrochure heelkunde 7 straat 74 observeert en rapporteert, zo nodig, de frequentie en de toiletgewoonten van de patiënt, herkent macroscopische afwijkingen maakt zo nodig observatie mogelijk door opvang en verzameling van urine en faeces voor labo-onderzoek bevordert de defaecatie en neemt maatregelen om obstipatie te voorkomen door: o te stimuleren tot meer beweging o gebruiken van een aangepaste voeding en vochtinname toedienen van orale of rectale laxantia kan een eenmalige blaascatheterisatie uitvoeren bij een mannelijke en vrouwelijke patiënt voor: staalname, urineretentie en residu kan alleen / met hulp een verblijfcatheter plaatsen bij een mannelijke en vrouwelijke patiënt en kan het vereiste toezicht hierop uitoefenen kan een urinestaal afnemen bij een verblijfscatheter Urinestaal en labo afnemen bij opname voeding en vochttoediening Zorg voor voldoende voedsel en vochtopname kan de voedingstoestand van de patiënt beoordelen dient de maaltijd op met zorg voor de omgeving en de sfeer stimuleert de zelfstandigheid van de patiënt bij de maaltijd biedt hulp aan bij patiënten die niet zelfstandig kunnen eten en drinken dient voedsel en vocht toe met gebruik van hulpmiddelen zoals tuitkannetje, aangepast bestek Er steeds attent op zijn of de patiënt nuchter moet zijn: voor operatie voor het onderzoek postoperatief door zijn diagnose/pathologie na een onderzoek (vb na zijn gastroscopie mag de pt. tot 60 na het onderzoek niets eten omdat de keel verdoofd werd met xylocaïne spray) -> verstikkingsgevaar Er zijn verschillende diëten, de meest voorkomende zijn : Diabetesdieet, Na-arm, Na-2000, Na-3000, C.A.V. (cholesterolarme voeding), L.V. (lichtverteerbare voeding), Glutenvrij-dieet, Vetarme voeding, Eiw 80 - vochtbeperking mobiliteit Zorgt voor de juiste houding in bed en afwisseling hierin rugligging, zijligging, buikligging, wisselligging, half zittend, rechtop zittend, Trendlenburg, anti-trendlenburg, Fowler, met hoogliggende arm of been. maakt goed gebruik van de hulpmiddelen: ruggesteun, voetensteun, dekenboog, bedgalg, bedverhogers, zandzakken, veiligheidshekkens en andere hulpmiddelen die de druk onder de drukplaatsen herverdelen help zonodig bij beweging: passief bewegen van de ledematen mobiliseer de zieke: o zittend op de rand van het bed o zittend in zetel of rolstoel o lopend aan de arm/of met andere hulpmiddelen o kan de patiënt vervoeren met bed, brancard rolstoel o kan de tillift gebruiken en kan de patiënt in en uit bed tillen Fysieke beveiliging: Gebruik maken van bedsponden en bindmateriaal. Steeds zorgen voor beveiliging, vb. onrusthekkens omhoog, bij onrustige patiënten fixatiemateriaal aanwenden zoals een voorzettafel, fixatiegordel, polsbinden, verpleeglaken

11 Infobrochure heelkunde 7 straat 74 Bed in de laagste stand zetten bij het verlaten van de kamer Er voor zorgen dat het belsignaal altijd in het bereik van de patiënt ligt. Verpleegactiviteiten die verband houden met het stellen van diagnose: Observeert de lichaamstemperatuur: rectaal, oraal of axillair; voelt en telt de pols, maar ook vb. kleur, pijnprikkels, alertheid, sufheid, ademhalingsritme Assisteren bij medische handelingen Plaatsen van een Basy sonde o Klonterblaas kunnen herkennen : BS loopt niet meer af, pijn in onderbuik. o Plaatsen van een Basy sonde o Vpk zorgt voor het optrekken van spuiten van 50 cc fysiologisch voor blaasspoeling o Spoelen gaat door tot urine opnieuw zuiver is o Nadien wordt meestal een driewegsonde geplaatst voor continu spoeling Plaatsen van een supra-pubische sonde o Indien de patiënt niet meer kan plassen en gewoon sonderen niet lukt o Zie procedure op de dienst Specifieke aandachtspunten voor de afdeling Zorgt voor de patiënt en zijn omgeving draagt zorg voor de materiële inrichting en de rustige omgeving in de ziekenkamer of het dagverblijf zorgt voor de leefsfeer van de patiënt: bezoek, bloemen, fruit, post, kleding, telefoon zorgt voor het recreatief bezig zijn van de patiënt, onderkent door observatie en gesprek waarin de patiënt belang stelt in verband met ontspanning en bezigheid reinigt en onderhoudt het gebruikte verplegingsmateriaal, past regels voor persoonlijke en algemene hygiëne zodanig toe dat infecties voorkomen worden functioneert als goed teamlid en medestudent op de afdeling met een verantwoordelijkheid die beperkt is tot wat van een beginnende student kan verwacht worden en zoals hierboven beschreven Cognitieve en sociale vaardigheden: De student: kan een opnamegesprek voeren bij een patiënt kan algemene préoperatieve zorgen plannen en uitvoeren kan informatie geven aan de patiënt met betrekking tot onderzoeken en ingreep heeft inzicht in de gehanteerde verpleegprotocols op een heelkundige verpleegeenheid heeft inzicht in de wijze waarop patiënten het operatiegebeuren beleven kan informatie geven aan heelkundige patiënten i.v.m. verpleegkundige interventies. kan observaties op somatisch en niet-somatisch vlak rapporteren en bespreekbaar stellen en team kan een verpleegplan hanteren kan postoperatieve verwikkelingen bij patiënten observeren en signaleren i.v.m. - o ademhalingsstelsel o gastro-intestinaal stelsel o cardio-vasculair stelsel o urinestelsel o huid o zenuwstelsel Technische vaardigheden De student: kan de basisprincipes toepassen: hygiëne en steriliteit, veiligheid, beleving van de patiënt, comfort, zelfzorg en inspraak, ergonomie, economie en ecologie (2)

12 Infobrochure heelkunde 7 straat 74 Woordverklaring & gebruikte afkortingen AAT: achteruitgang algemene toestand AD: anti-depressivum ADH: ant-diuretisch hormoom. ADL: activiteiten van het dagelijkse leven. ALS: advanced life support. BS: blaassonde. Ca: carcinoom. Cal.: calorieën Cave: let op. CPR: cardipulmonaire resuscitatie. CS : continue spoeling CT scan: computer tomografie. CI: centraal infuus. C.V.A.: cerebro vasculair accident. CVC: centraal veneuze catheter. CVD: centrale veneuze druk. DAV: droogaseptisch verband. DVT: diepe veneuze trombose. E: eenheden. ECG electro cardiogram. ESWL: external shock wave lithotripsie HRT: hysterectomie ID: intra-dermaal. IDDM: insulin dependent diabetes mellitus. IE: internationale eenheden. IM: intra musculair. INF : infuus IT: intiem toilet. IV: intra veneus MS : maagsonde NPO: niets per os PCApomp: patiënt controlled analgesed pomp PC : Packed cells p.o.: per os RR: riva rocci (bloeddruk) Sacropexie : Een (laparoscopische) sacropexie wordt uitgevoerd als de bekkenbodemorganen, zoals blaas, baarmoeder en endeldarm, ernstig zijn verzakt. TOT : Blaasopnaaïng TPN: totale parenterale nutritie TUR: trans uretrale resectie UD: urinedebiet UI: units international UDO : uro dynamisch onderzoek URS : uthroscopie

13 Infobrochure heelkunde 7 straat 74 schema Vroegdienst: Dagdienst: Organisatie en werking van de afdeling u Overdracht nacht naar vroegdienst u Leerlingen beginnen te verzorgen met verpleegkundige u Opdienen u Overdracht u Verzorging. Opnames en transfers Om koffiepauze na de zorg. Wanneer de pat. verzorgd is wordt direct het zwart mapje ingevuld. Verzorgingskarren aanvullen 11.3O u Medicatietoer en opdienen eten. 12u u Toeren pat. in bed helpen en urinezakken ledigen, controle infusen, cont. spoeling, verversen pampers u Overdracht met late dienst u Afdienen van de koffie u Einde dienst u Eventueel nog hulp bij het opdienen; daarna overdracht u Verzorging, opnames, transfers. Invullen + in orde brengen zwarte mapjes na elke verzorging van elke patiënt. 10 u u Is er koffiepauze met een verpleegkundige u Opdienen middagmaal en hulp bij eten geven van hulpbehoevende patiënten. Toeren patiënt in bed helpen en urinezakken ledigen, controle infusen, cont. spoeling, verversen onderleggers 12.30u 13.30u pauze 13.30u Overdracht naar late dienst u Helpen afdienen van de koffie Afhalen van operatiepatiënt en opnames gaan halen u Beginnen met thermometers steken ofwel beginnen met de verzorging samen met een verpleegkundige u Einde dagdienst.

14 Infobrochure heelkunde 7 straat 74 Laatdienst: u Overdracht (enkel voor leerlingen die de laten hebben) u Helpen afdienen van de koffie Afhalen van operatiepatiënt en opnames gaan halen u Beginnen met thermometers steken ofwel beginnen met de verzorging samen met een verpleegkundige u Opdienen van het avondeten, en eventueel helpen bij het eten geven van patiënt die dit zelf niet kunnen u Afdienen van het avondeten u Verzorgingskar klaarmaken voor de avondtoer: een paar flessen + 2 glazen en lepeltjes en een paar yoghurts u Begin met de avondtoer: ledigen urinezakken, controle infusen, controle continue spoelingen, patiënt comfortabel in bed leggen, Pampers verversen, Gordijnen sluiten (zo pat. dit wenst). Zorg ervoor dat pat. water bij zich heeft. Nemen van de RR, pols, en temperaturen, zeker bij OP-patiënt. Geven van de medicatie (wel toestemming van V.K. hebben). In de latedienst hebben de leerlingen de kans om s.c. inspuitingen geven, en andere I.V. medicatie. Eenmalige sondages gebeuren om 20 uur om het residu te bepalen. 2O.45 u Overdracht naar de nachtdienst u Einde laatdienst. Nachtdienst: u Controle medicatie voor 22 u u Toedienen medicatie. Beantwoorden beloproepen, nemen van RR, pols en temperaturen van OP-patiënt. Controle urinezakken en ledigen indien nodig. B.S. spoelen indien nodig en controle of er nog urine in de urinezak komt. Controle infusen en uromatics u Idem 22 uur. Aftekenen blauwe map u Idem 22 uur u Eten u Begin met de morgentoer en id. 22 uur. Afsluiten van de vochtbalans, en zeker alle urinezakken en ronde drains ledigen en ook noteren op de vochtbalans. Nemen van temperaturen bij alle patiënten u Infusen worden meestal om 6 uur overgeschakeld. Het klaarleggen van operatiepatiënten, en parameters noteren op OPfiche bij pat met pré-medicatie van u t.e.m u u Overdracht naar de vroegdienst u Einde nachtdienst.

15 Infobrochure heelkunde 7 straat 74 Diensturen verpleegkundigen Dagdienst Dagdienst Vroegdienst Late dienst Nachtdienst 08u15 tot 17u57 (2 uur pauze) 07u45 tot 16u30 (1 uur pauze) (verantwoordelijke) 06u30 tot 14u12 (geen pauze) 13u30 tot 21u12 (geen pauze) 20u45 tot 06u45 (geen pauze) Diensturen studenten De diensturen voor studenten zijn dikwijls verschillend per school. Toch volgen de studenten de uren van de medewerkers = 7.42u Laat dagelijks je urenlijst aftekenen door de verantwoordelijke. Als je naar de introductie komt de eerste stagedag, breng ook je urenlijst mee en laat je deze door de begeleidingsverpleegkundige aftekenen. Afdelingsgebonden tips Draag zorg voor het materiaal, wees kostbewust Er is altijd werk op een afdeling (aanvoelen, zien, ) Draag je steentje bij tijdens overdrachtsmomenten (observaties, vragen stellen, rapportering) Kom goed voorbereid naar de stage ( infobrochures, cursussen, doelstellingen) o Lees de infobrochure o Herzie de algemene anatomie en fysiologie o Herzie de technieken die je reeds zag o Formuleer heel duidelijk je doelstellingen voor deze stage Goede en gepast omgangsvorm; hoffelijkheid, verzorgd voorkomen, verzorgde taal. Van de student verwachten we : o Nakomen van afspraken o Vermogen van degelijk oberveren en rapporteren o Aanpassingsvermogen o Doorzettingsvermogen o Verantwoordelijkheid o Engagement: begaan zijn met de zorg om patiënten en met eigen leerproces o Leergierigheid: vragen stellen o Positief kritische ingesteldheid o Geen handelingen stellen waartoe men nog niet bevoegd is! o Geen handelingen stellen waarvan je niet zeker bent, of je je niet zeker van voelt. o Open en eerlijke communicatie met verpleegkundigen. o Respect voor patiënten, aandacht voor privacy, respecteren beroepsgeheim

16 Infobrochure heelkunde 7 straat 74 Orbis Op deze afdeling in AZ Sint-Lucas werkt men met het nieuwe elektronisch verpleegkundig dossier Orbis. Om al eens een zicht te krijgen hoe dit systeem werkt en in elkaar zit, stellen we online een e-learning module ter beschikking. Deze e-learningmodule is opgedeeld in verschillende lestopics waarin aan de hand van schermfilmpjes en geanimeerde presentaties wordt getoond hoe het elektronisch verpleegdossier binnen AZ Sint Lucas werkt. Deze e-learningmodule kun je bereiken via

17 Infobrochure heelkunde 7 straat 74 Bijlage Werkpostfiche risicoanalyse van de afdeling vzw AZ Sint-Lucas & Volkskliniek Campus Sint-Lucas Groenebriel Gent Tel. 09/ Fax 09/ info@azstlucas.be Campus Volkskliniek Tichelrei Gent Tel. 09/ Fax 09/ info@volkskliniek.be WERKPOSTFICHE STAGIAIRS in uitvoering van het KB van 21/09/04 betreffende de bescherming van stagiairs Onderneming : AZ Sint-Lucas Werkposten : Verpleegafdeling I4 straat 74 Typefunctie : Verpleegkundige Opleiding : Bachelor in verpleegkunde / 4 e graadsopleiding verpleegkunde LUIK A Beschrijving van de werkzaamheden : - Waar : Verpleegafdeling I3 straat 72 - Welke machine, transportmiddel, producten :.. - Taken : Verpleegkundige taken Resultaat risico-evaluatie (1) : - Risico s : Risico biologische agentia groep 2 : TBC + bloedoverdraagbare infectieziekten, dragen van lasten, contact met voeding - Genomen preventiemaatregelen : Vaccinaties, standaardvoorzorgsmaatregelen - Specifieke instructies, opleiding : standaardvoorzorgsmaatregelen beheersen, hef- en tiltechnieken Risico s en hinder (2) val op de begane grond van hoger gelegen vlak LUIK B Verplicht medisch toezicht (3) risico beroepsziekten : fysisch.. chemisch.. biologisch. prikwonden/snijwonden lawaai longaandoening verbrijzelingen trillingen huidaandoening.. rondvliegende scherven warmte veiligheidsfunctie? :.. brandwonden koude contact met voedingswaren elektrische risico s vochtigheid gebruik van beeldschermen (4) manueel hanteren van lasten (met gevaar voor rugletsel) val van voorwerpen chemische hinder inentingen/test : tetanus tuberculoses geïsoleerd werk spatten hepatitis B andere : andere. stof ioniserende stralingen. gassen, dampen noodzakelijke maatregelen bij zwangerschap en borstvoeding. Conform risicolijst AZSL aard v/h gericht onderzoek. Periodiciteit 1 x geldig voor de volledige opleiding Welke werkkledij/persoonlijke beschermingsmiddelen worden gedragen? (verantwoordelijkheid gebruiker) broekpak/schort/andere : broekpak of schort ademhalingsbescherming (type) :.. veiligheidsschoenen (type) :.. oorkap/oorpropjes (type) :.. handschoenen (type) : PVC of Latex helm/kapje (type) :. bril/scherm (type) : bij risico op bloedspatten andere :.. Voor de onderneming : naam en handtekening Ondergetekende werd geïnformeerd over de in te nemen werkpost. Datum : Datum : (1) indien het een arbeidspost zonder specifieke gezondheids-en veiligheidsrisico s betreft, dient de tabel Risico s en kinder niet aangevuld te worden (2) geeft de specifieke kenmerken van de arbeidspostanalyse (3) aard van de blootstelling zoals voorzien in de inventaris opgemaakt in uitvoering van ARAB art.124 & 1b en meegedeeld aan de arbeidsgeneesheer (4) gebruik van beeldschermen gedurende een aanzienlijke deel van de normale werktijd (bv.meer dan 4 uur) in functie van wat bij de gebruiker geldt (5) algemene opmerking : de werkpostfiche is vooraf ter advies voorgelegd aan de diensten van preventie en bescherming op het werk en het comité

18 MEDISCHE TERMINOLOGIE Etymologie ALGEMEEN a- zonder dys- wijst op een stoornis -ectomie wegname intra- in -itis ontsteking logos ( -logie, -loog) leer pathos ( -pathie) lijden poly- veel CARDIOVASCULAIR STELSEL card-, cardi- (afgeleid van het Grieks) hart cardiologie leer of studie van de hartziekten cardiopathie het lijden aan een hartziekte vas- (afgeleid van het Latijn) (bloed)vat BLOED- EN LYMFESTELSEL hem-, hemat- (afgeleid van het Grieks) bloed RESPIRATOIR STELSEL trache- (afgeleid van het Latijn) houdt verband met de luchtpijp tracheitis ontsteking van de luchtpijp bronch- (afgeleid van het Latijn) wijst op een luchtpijpvertakking bronchitis ontsteking van de luchtpijpvertakking pneum-, pneumon- ( van het Grieks) houdt verband met de long pneumectomie wegnemen van de long pneu (van het Grieks) houdt verband met het ademen apnoe toestand waarbij tijdelijk het ademen ophoudt

19 19 Infobrochure inwendige 1 straat 12 dyspnoe een moeilijke ademhaling polypnoe snel en veelvuldig ademen SPIJSVERTERINGSSTELSEL stomat- (afgeleid van het Grieks) mond stomatologie studie van de mondaandoeningen stomatitis mondslijmvliesontsteking gastr- (afgeleid van het grieks) wijst op maag gastrectomie wegnemen van de maag gastritis maagontsteking enter- (afgeleid van het Grieks) darm enteritis darmontsteking gastro-enteritis ontsteking van maag en darm hepat- (afgeleid van het Grieks) lever hepatitis infectie aan de lever UROGENITAAL STELSEL nefr- (afgeleid van het Grieks) houdt verband met de nier ur- (Grieks) wat verbandt houdt met de urine ureter (Latijn) urineleider cyst- (afgeleid van het Grieks) houdt verband met de blaas cystitis blaasontsteking uterus (Latijn) baarmoeder hyster- (afgeleid van het Grieks) houdt verband met de baarmoeder hysterectomie wegnemen van de baarmoeder gynaec- (afgeleid van het grieks) wat verband houdt met de vrouw gynaecologie vrouwenziekten ZENUWSTELSEL neur- (afgeleid van het Grieks) zenuw neurologie studie van de zenuwen, zenuwziekten encefal- (afgeleid van het Grieks) hersenen cerebr- (afgeleid van het Latijn) hersenen psych- (afgeleid van het Grieks) ziel

20 20 Infobrochure inwendige 1 straat 12 psychiatrie tak van de geneeskunde die zich bezighoudt met het behandelen en genezen van geestesaandoeningen OSTEOMUSCULAIR STELSEL oste- (afgeleid van het Grieks) houdt verband met het been muscul- (afgeleid van het Latijn) spier intramusculair inspuiting in de spier artr- (afgeleid van het Grieks gewricht artritis gewrichtsaandoening pod- (afgeleid van het Grieks) voet podologie studie van de voet thorac (afgeleid van het Latijn) borstkas OTORINOLARYNGOLOGIE, OFTALMOLOGIE, DERMATOLOGIE ot- (afgeleid van het grieks) oor otitis oorontsteking rin- (afgeleid van het Grieks) neus oftalm- (afgeleid van het Grieks) oog dermat- (afgeleid van het grieks ) heeft betrekking op de huid dermatoloog dokter in de huidziekten cut- (afgeleid van het Latijn) huid subcutane injectie inspuiting onder de huid PREFIX Aantal / hoeveelheid hemi-, semi- helft hemiplegie verlamming van een lichaamshelft uni-, mono- één bi-, di- twee tri- drie oligo- weinig oligofrenie weinig verstand, een verstandelijke handicap poly-, multi- veel polypnoe veel en snel ademen

21 21 Infobrochure inwendige 1 straat 12 Afmeting micro- klein micro-organisme klein organisme, bijv. een bacterie macro- groot macroscopisch wat te zien is met het blote oog mega-, megalo- groot Gelijkenis / verschil / tegenstelling auto- zelf homo-, iso- gelijk homoseksueel Zich aangetrokken voelen tot hetzelfde geslacht isomorf dezelfde vorm hetero- ander hetero-anamnese bevraging van een familielid anti- tegen antibioticum tegen de ziekte Graad / hoedanigheid hypo- onder, te weinig, onvoldoende hypotensie te lage bloeddruk hyper- boven, te veel, overdreven hypertensie te hoge bloeddruk dys- moeilijkheid, stoornis dyspnoe moeilijke ademhaling Ontkenning a-, an- zonder, gebrek aan anemie bloedarmoede in-, im- niet incontinentie niet kunnen ophouden van urine Plaats in-, intra-, en-, endo-, ento- in, binnen intramusculair in de spier e- ec-, ex- exo- uit, buiten

22 22 Infobrochure inwendige 1 straat 12 inter-, meso- tussen, in het midden Snelheid brady- traag bradycardie trage hartslag tachy- snel tachycardie snelle hartslag Tijd ante-, pre-, pro- voor prematuur vroeggeboorte post- na posttraumatische stress stress na een trauma SUFFIX -algie pijn gastralgie maagpijn -ectomie wegnemen -emie houdt verband met bloed glycemie suikergehalte van het bloed -fobie vrees claustrofobie vrees voor kleine ruimten -geen, -genese ontwikkeling, vorming pathogeen ontwikkelen van een ziekte -itis ontsteking cystitis blaasontsteking -manie drang kleptomanie neiging tot stelen -pathie, -paat aandoening cardiopathie hartlijden -scopie onderzoek gastroscopie maagonderzoek -therapie behandeling farmacotherapie behandeling met medicatie

23 Infobrochure inwendige 1 straat 12 Woordenschat A Abces etterbuil, ophoping van pus in het lichaam Abnormaal afwijkend van de norm Abortus miskraam Abrasie schaafwond Abrupt plotseling Absence kortstondig bewustzijnsverlies Absorptie opname Abstinentie onthouding van medicijnen, alcohol, drugs Accidenteel toevallig, of als gevolg van een ongeluk Acne puistjes Activeren werkzaam maken Acuut plotseling en hevig Adolescent puber, jeugdig persoon Adult volwassene Afasie spraakstoornis Agitatie opwinding Alert oplettend Allergie overgevoeligheid Amnesie geheugenverlies Analyse ontleding Anamnese vraaggesprek naar de ziektegeschiedenis Anesthesie verdoving of narcose Anorexia magerzucht, eetstoornis Antibioticum geneesmiddel dat bacterien doodt Antidepressivum middel tegen ziekelijke neerslachtigheid Apathie lusteloosheid Artrose gewrichtsaandoening Autonoom zelfstandig 23

24 24 Infobrochure inwendige 1 straat 12 B Biopsie een stukje weefsel uit een orgaan verwijderen voor onderzoek Bronchitis ontsteking van de luchtpijptak C Carcinoom kankergezwel Cardiaal met betrekking tot het hart Caries tandbederf Causaal oorzakelijk verband (oorzaak gevolg) Cellulitis ontsteking van het onderhuidse bindweefsel Celmembraan wand, omhulsel van de cel Cerebraal met betrekking tot de grote hersenen Cerebrovasculair met betrekking tot de bloedvaten in de hersenen Chemotherapie behandeling van kanker met medicijnen Chirurgisch operatief Cholesterol lichaamsvet Chronisch van lange duur Circulatie (bloeds)omloop Classificatie indeling, rangschikking Cognitief met betrekking tot het denkproces Coitus geslachtsgemeenschap Combinatie verbinding Complex ingewikkeld Complicatie bijkomende ziekte Conceptie bevruchting Conditie toestand waarin iemand verkeert Contraceptivum voorbehoedsmiddel Convulsie stuip, toeval Coronair m.b.t. de kransslagaders van het hart Correlatie samenhang Crisis ernstige ziekteaanval

25 25 Infobrochure inwendige 1 straat 12 Criterium toets, een reden Curatief genezend Curve kromme lijn Cyclus terugkerende regelmatige reeks Cytoplasma celvloeistof Cyste holte gevuld met vocht D Decubitus doorligwond Deficit gebrek Delirium acuut psychische stoornis t.g.v. een lichamelijke aandoening, vergiftiging of onthouding van middelen Dementie geestelijke achteruitgang Dermatologisch met betrekking tot de huisziekten Detectie opsporing, ontdekking Diabetes suikerziekte Diagnose vaststelling van een ziekte Distilleren zuiveren Donor degene die zijn orgaan afstaat Dosis hoeveelheid van een geneesmiddel Drainage vochtafvoering E Echografie beeld van organen Eczeem oppervlakkige huidaandoening Effectief doeltreffend Efficiënt doelmatig Ejaculatie zaadlozing Elastisch rekbaar Elektro-Encefalo-Grafie beeld van de elektrische hersenstroom Elektrocardiografie onderzoek van de elektrische activiteit van het hart Eliminatie verwijdering Embolie bloedvatverstopping Embryo vrucht in het moederlichaam

26 26 Infobrochure inwendige 1 straat 12 Emesis braken Emfyseem longaandoening Emotioneel gevoelsmatig Epidemie besmettelijke ziekte die zich verspreid onder een bevolkingsgroep Epilepsie vallende ziekte, toevallen Equivalent gelijkwaardig Etiologie leer van de ziekteoorzaken Euforie verhoogd gevoel van welzijn Evaluatie beoordeling Evolutie ontwikkeling Excessief overdreven Excitatie opgewondenheid Extern uitwendig F Faeces ontlasting Fataal noodlottig Fenomeen verschijnsel Fertiliteit vruchtbaarheid Fixatie vasthechting Fobie ziekelijke vrees Fractuur been(bot)breuk Fysisch lichamelijk G Genetisch met betrekking tot de erfelijkheid Genitaal met betrekking tot de geslachtsorganen Geriatrisch medische zorg voor de oudere mens Gradueel trapsgewijs Gynaecologisch met betrekking tot de vrouwenziekten H Hallucinatie zinsbedrog, waanvoorstelling Hemopathie bloedziekte

27 27 Infobrochure inwendige 1 straat 12 Hepatitis leverontsteking Homogeen gelijksoortig Hygiënisch met betrekking tot de lichaamszorg Hyperkinesie overmatige bewegingsdrang Hypersecretie verhoogde afscheiding Hypersensitiviteit verhoogde gevoeligheid Hypertensie verhoogde bloeddruk Hyperventilatie angstige ademhaling Hypotensie te lage bloeddruk Hysterectomie verwijdering van de baarmoeder I Identificatie vereenzelviging Immaturiteit onrijpheid Immobilisatie onbeweeglijk maken Immuniteit onvatbaarheid voor een ziekte Implantatie inplanting Implicatie verwikkeling Impotentie onvermogen tot geslachtsgemeenschap Impregnatie binnendringen van de zaadcel in de eicel In vitro in een reageerbuis In vivo in het levende organisme Inactief onwerkzaam Incidenteel bijkomend Incisie insnijding Inclusief met inbegrip van Incompatibel onverenigbaar Incontinentie onvermogen om urine of ontlasting op te houden Incubatie sluimeren van een ziektekiem Indicatie aanwijzing Indicatief aanduidend Indirect niet rechtstreeks Individueel afzonderlijk

28 28 Infobrochure inwendige 1 straat 12 Inductie gevolgtrekking Infantiel kinderlijk Influenza griep Infuus vochttoediening in de bloedvaten Inhalatie inademen van dampen Injectie inspuiting Insomnia slapeloosheid Intensiteit sterkte Interactie onderlinge beïnvloeding Interval tussenperiode Interventie ingreep Intoxicatie vergiftiging Intramusculair in de spier Intraveneus in de ader Irreversibel onomkeerbaar Irritatie prikkeling Isoleren afsluiten K Katheter buisje Kinetisch wat beweging veroorzaakt Klinisch direct voor de arts zichtbaar L Lactatie borstvoeding Latent sluimerend Lateraal aan de zijkant Leukemie bloedkanker Libido geslachtsdrift Lipide vetachtige stof Lokaal plaatselijk, van beperkte omvang Lumbago lendenpijn M Malaise gevoel van onwelzijn

29 29 Infobrochure inwendige 1 straat 12 Manie ziekelijke neiging Manifest onmiddellijk herkenbaar Melanoom kwaadaardig gezwel van de huid Membraan dun vlies Menarche eerste maandstonden Meningitis hersenvliesontsteking Menopauze overgangsjaren Menstruatie maandstonden Mentaal verstandelijk Metabolisme stofwisseling Microbiologisch met betrekking tot de kleinste levende wezens Microniseren verpulveren Mimiek gezichtsuitdrukking Mobilisatie beweeglijk maken Modificeren wijzigen Monotherapie behandeling met één geneesmiddel Morbiditeit ziektecijfer Mortaliteit sterftecijfer Motorisch met betrekking tot beweging Mucus slijm Musculair met betrekking tot de spieren Mutisme onvermogen om te spreken N Narcoticum verdovend middel Nasaal met betrekking tot de neus Neonataal m.b.t. de eerste weken na de geboorte Nervositeit zenuwachtigheid Neveneffect bijwerking Nihil niets O Obesitas overgewicht, vetzucht Obsessie dwangvoorstelling

30 30 Infobrochure inwendige 1 straat 12 Obstipatie moeilijke stoelgang Obstructie verstopping Occasioneel nu en dan voorkomend Odor reukzin Oedeem waterzucht Oestrogeen vrouwelijk hormoon Oraal met betrekking tot de mond Osteoporose botontkalking Otitis oorontsteking Ovulatie eisprong P Palliatief verzachtend Parallel evenwijdig Paralyse verlamming Paranoia achtervolgingswaanzin Parese gedeeltelijke verlamming Partikel klein deeltje Pathologisch ziekte Pediatrisch m.b.t. de kindergeneeskunde Penetratie binnendringing door de huid heen Perceptie waarneming Periodiek regelmatig terugkerend Peristaltiek darmbeweging Permanent blijvend Permeabiliteit doordringbaarheid Pigmentatie verkleuring Placebo geneesmiddel zonder werking Placenta moederkoek Pneumonie longontsteking Populatie bevolking Post Partum na de bevalling Postnataal na de geboorte

31 31 Infobrochure inwendige 1 straat 12 Postoperatief na een heelkundige ingreep Posttraumatisch na een letsel Potentie kracht Potentieel mogelijk Predispositie vatbaarheid Prematuur voortijdig Prenataal voor de geboorte Preoperatief voor de operatie Preventie voorkoming (van ziekte) Prognose voorspelling van het verloop en de afloop van een ziekte Progressief voortschrijdend Proteïne eiwit Prothese kunstmatig lichaamsdeel Pseudotumor schijngezwel Psychisch geestelijk Psychologisch m.b.t. het gevoelsleven Psychomotorisch m.b.t. bewegingen door de geest veroorzaakt Psychose geestelijke stoornis Psychosomatisch m.b.t. het verband tussen geest en lichaam Punctie prik Purgatief middel tegen verstopping R Radiografie fotograferen d.m.v. röntgenstralen Radiotherapie bestraling Recuperatie herstel van krachten Referentie verwijzing Regressie achteruitgang Reïnfectie hernieuwde besmetting Renaal m.b.t. de nier Repetitief zich herhalend Reproductie vermenigvuldiging

32 32 Infobrochure inwendige 1 straat 12 Research wetenschappelijk onderzoek Resistent bestand tegen Respons antwoord Retardatie vertraging, achterstand Reversibel omkeerbaar, veranderbaar Rhinitis (neus)verkoudheid Routinematig zoals gewoonlijk S Salivatie speekselvloed Sarcoom kwaadaardig gezwel Secretie afscheiding Sedativum kalmerend middel Segment onderdeel Seniliteit geestelijke en lichamelijke ouderdomsverschijnselen Sensorieel zintuiglijk Simultaan gelijktijdig Solutio oplossing Somatisch m.b.t. het lichaam Spasme kramp Sporadisch zeldzaam Sputum fluim, speeksel Stase stilstand Steriliteit onvruchtbaarheid Substitutie vervanging Supervisie toezicht Suppositorium zetpil, pil die via de anus wordt ingebracht Symptoom ziekteverschijnsel Syncope plotseling bewustzijnsverlies Syndroom ziektebeeld Systematisch stelselmatig Systemisch over het hele lichaam verspreid T

33 33 Infobrochure inwendige 1 straat 12 Tendens neiging, richting van een ontwikkeling Terminaal in het eindstadium Tetanus infectieziekte die door gifstof leidt tot spierspasmen Therapie geneeswijze, behandeling Thermisch met betrekking tot warmte Thoracaal m.b.t. de borstkas Thrombus bloedprop Tic zenuwtrek Tolerantie verdraagzaamheid Tonus spierspanning Toxicomanie verslaving aan gifstof Toxisch giftig Tranquillizer middel dat opwindingstoestanden bedaart Transfer overdracht Transformatie verandering Transplantatie overplanting Traumatisch door een letsel ontstaan Tremor beving Trombose vorming van bloedprop in bloedvat of hart Tumor gezwel U Ulcus zweer Uniform éénvormig Urgentie dringende noodzaak Uterus baarmoeder V Vaccinatie inenting Variabiliteit veranderlijkheid Vasculair m.b.t. de bloedvaten Vegetatief buiten het bewustzijn om Veneus m.b.t. de aders Vertigo duizeligheid

34 34 Infobrochure inwendige 1 straat 12 Viraal door een virus veroorzaakt Visioen droombeeld Visueel m.b.t. het zicht