Pensioenfonds Update Maart 2019

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Pensioenfonds Update Maart 2019"

Transcriptie

1 nr 27 maart 2019 pagina 1 Pensioenfonds Update Maart 2019 INHOUD Voorwoord 1 Ontwikkeling dekkingsgraad en beleggingen in het vierde kwartaal van Kennissessie over belangrijke levensgebeurtenissen: Groot succes! 5 IORP II nieuwe Europese richtlijn voor pensioenfondsen geïmplementeerd 8 Heb jij het Nabestaandenpensioen goed geregeld? 10 CACEIS brengt bod uit op KAS BANK 12 Tweede Kamer ontvangt brief over de vernieuwing van het pensioenstelsel 13 Pensioenkennisquiz Ga jij door voor een goed pensioen? 14 Voorwoord Voor u ligt de eerste PF-Update van Zoals uit het artikel van Monique Jager-Smeets blijkt was 2018 een jaar op beleggingsgebied één om snel te vergeten. Ons fonds heeft de benchmark verslagen met een rendement over 2018 van -0,16% versus een benchmark van -0,52%. Maar daarmee is dan ook wel alles gezegd. De dekkingsgraad ging van 120,3 eind september tot 113,6 eind december Dit is met name het gevolg van enerzijds dalende beurskoersen, met als consequentie een lager vermogen en anderzijds dalende rentes met als consequentie hogere verplichtingen. De beleidsdekkingsgraad (het rekenkundig gemiddelde van de dekkingsgraden van de 12 maanden van 2018) bedroeg ultimo ,3%, waardoor indexering naar verwachting mogelijk is. Verder in deze PF-Update een verslag van de goedbezochte en goed gewaardeerde kennissessie over life events, een update over IORP-2 en hoe het pensioenfonds dit heeft ingericht. Daarnaast vraag ik jullie bijzondere aandacht voor het artikel over het nabestaanden pensioen. Het gaat over iets waar je liever niet over nadenkt: je eigen overlijden en de gevolgen die dat heeft voor je partner en kind(eren). Het is toch goed voor jezelf en je dierbaren om te weten wat er wel en wat er niet geregeld is en in welke gevallen dit kan spelen. Zo kun je nu zelf bepalen of je bijvoorbeeld aanvullende verzekeringen nodig hebt of dat je je hierover wilt laten adviseren. Ook wordt het bod van CACEIS op KAS BANK besproken en wat de gevolgen zijn voor het pensioenfonds. We hebben meerdere vragen ontvangen van gepensioneerden en deelnemers.

2 nr 27 maart 2019 pagina 2 Begin februari 2019 heeft Minister Koolmees de Tweede Kamer een brief gestuurd over de vernieuwing van het pensioenstelsel. In de brief worden tien stappen uiteengezet die het kabinet de komende periode gaat zetten. Het kabinet is van mening dat de noodzaak tot hervorming van het pensioenstelsel nog steeds hoog is, het proces tot vernieuwing moet daarom doorgaan. De belangrijkste zaken uit deze brief worden in deze PF-Update vermeld. De PF-Update wordt afgesloten met een artikel over de Pensioenkennisquiz. Pieter van der Wal Voorzitter Pensioenfonds van de KAS BANK

3 nr 27 maart 2019 pagina 3 Ontwikkeling dekkingsgraad en beleggingen in het vierde kwartaal van 2018 Monique Jager-Smeets In het vierde kwartaal van 2018 daalde de dekkingsgraad (berekend op basis van de zogenaamde Ultimate Forward Rate (UFR)) van 120,3 eind september tot 113,6 eind december. Deze daling is veroorzaakt door de ontwikkelingen in de financiële markten, die over de hele linie negatief waren voor de ontwikkeling van de dekkingsgraad: De waarde van de beleggingen daalden door sterk dalende aandelenkoersen, en De waarde van de verplichtingen stegen doordat de rente daalde. De positieve resultaten van de eerdere kwartalen werd zo meer dan teniet gedaan, waarbij de aandelen over het hele jaar een verlies lieten zien, en de rente lager was dan per eind 2017 (dekkingsgraad per 31/12/2017 was 116,9). Beleggingsportefeuille De beleggingsportefeuille liet in het vierde kwartaal een verlies zien van -2,06% versus een benchmark van -1,96%. Voor heel 2018 was het rendement -0,16% versus een benchmark van -0,52%. De bijdrage op het resultaat in het vierde kwartaal van de drie sub portefeuilles is als volgt: Matchingportefeuille De matching portefeuille van overheidsobligaties en swaps liet over het vierde kwartaal een winst zien van 4,08% (benchmark 4,12%) bij dalende rentes. Doordat de rente op overheidsobligaties vergelijkbare dalingen liet zien als de swaprente was het resultaat op de matching portefeuille in lijn met de benchmark. Over heel 2018 was het resultaat 5,52%. Dit resultaat is beter dan de benchmark van 4,26% doordat de rente op overheidsobligaties harder daalde dan de swaprente. Return portefeuille De return portefeuille van aandelen en credit bonds maakte een verlies van -12,46% (benchmark -12,48%). Dit resultaat werd vooral gedreven door de aandelen in ontwikkelde markten (emerging markets), met een resultaat van -11,72%. Daarnaast lieten ook de aandelen in opkomende markten en de credit bond portefeuilles een verlies zien. Over heel 2018 was het resultaat op de return portefeuille -5,36% versus een benchmark van -5,01%. Zowel de aandelen als de credit bonds bleven iets achter bij de benchmark.

4 nr 27 maart 2019 pagina 4 Valutahedge De valutahedge had een negatieve bijdrage van -0,41% aan het resultaat. De Amerikaanse dollar en de Chinese yen stegen in waarde t.o.v. de euro, terwijl het Britse pond daalde. Over heel 2018 was het resultaat van de valutahedge -1,11%. Ook over het hele jaar stegen de dollar en de yen in waarde t.o.v. de euro, terwijl het pond daalde. Samenstelling beleggingsportefeuille In deze periode zijn geen aanpassingen gedaan in de beleggingen. Het pensioenfonds treft wel voorbereidingen om de beleggingen aan te passen: Een aanpassing in inrichting van de rentehedge (om het curve risico te reduceren); Mogelijkheden van beleggingen in hypotheken en; Aanpassing van de aandelenbeleggingen, om invulling te geven aan verantwoord beleggen en bij te dragen aan de sustainable development goals van de Verenigde Naties. Er is inmiddels een keuze gemaakt voor asset managers voor een hypotheekportefeuille én voor een duurzame aandelenportefeuille. In januari 2019 zijn de eerste beleggingen in hypotheken gedaan. Voor het aandelenmandaat en de uitvoering van de matching portefeuille (rentehedge) lopen de contractonderhandelingen. Naar verwachting zullen de aanpassingen in de portefeuilles in het begin van 2019 worden doorgevoerd.

5 nr 27 maart 2019 pagina 5 Kennissessie over belangrijke levensgebeurtenissen: Groot succes! Op donderdag 13 december 2018 organiseerde het pensioenfonds haar jaarlijkse kennissessie. Het onderwerp was deze keer de invloed van belangrijke Life Events op je pensioen. De opkomst was hoog met 50 belangstellenden. Het Pensioenfonds had de bekende pensioenadvocaat Theo Gommer gevraagd om een presentatie te verzorgen over de gevolgen van ingrijpende life events als samenwonen, trouwen, scheiden, overlijden en ontslag of verandering van werkgever voor je eigen pensioen, maar ook voor dat van je partner en kinderen. Daarnaast ging Theo Gommer in op de discussie rondom de wijziging van het pensioenstelsel en het verschil tussen een collective defined contribution (CDC) pensioenregeling en een individueel defined contribution (IDC)-regeling. De volgende zaken uit de kennis sessie brengen we graag nog een keer onder de aandacht: Partner nabestaandenpensioen Voor het partnerpensioen is het belangrijk dat er een notariële samenlevingsovereenkomst/huwelijksakte aanwezig is. Op deze manier is duidelijk wie de partner is. KAS BANK biedt medewerkers die vanaf in dienst zijn een partnerpensioen op risico-basis. De hoogte van dit pensioen bedraagt 70% van het te bereiken ouderdomspensioen. Het te bereiken ouderdomspensioen is het pensioen waar een medewerker recht op heeft als hij tot het moment dat hij met pensioen gaat bij KAS BANK in dienst zou zijn gebleven. Indien de medewerker komt te overlijden terwijl hij in dienst is bij KAS BANK, ontvangt zijn partner gedurende de rest van zijn of haar leven jaarlijks 70% van dit te bereiken ouderdomspensioen. Als er ook kinderen zijn dan ontvangen deze een wezen pensioen van 14% van dit te bereiken ouderdomspensioen tot maximaal hun 27e levensjaar (leeftijd tot 27 jaar i.v.m. studie). Een gevolg van het feit dat het nabestaandenpensioen op risico-basis is afgesloten is dat wanneer de medewerker uit dienst gaat, er geen recht meer is op partner- of nabestaandenpensioen.. Indien de medewerker onvrijwillig werkloos wordt heeft hij: recht op partner en nabestaanden pensioen, zolang hij een werkloosheidsuitkering ontvangt (zie artikel 17 lid 3 van het pensioenreglement) of voor maximaal één jaar recht op partnerpensioen, mits hij het daarvoor benodigde deel van het ouderdomspensioen per de datum waarop het deelnemerschap eindigt, ruilt voor een partnerpensioen van 70% van het ouderdomspensioen dat overblijft na die ruil. (zie artikel 17 lid 3 van het pensioenreglement).

6 nr 27 maart 2019 pagina 6 Voor medewerkers die voor in dienst zijn, is sprake van een nabestaanden pensioen deels op risico basis (50%) en deels op opbouw basis. Bij overlijden tijdens dienst tijd is er geen verschil in de hoogte van de uitkering met een nabestaanden pensioen op risico-basis. Bij overlijden na datum uitdiensttreding wordt in dit geval 20% van het opgebouwde pensioen als nabestaanden pensioen uitgekeerd. Scheiden Als mensen gaan scheiden, wordt geadviseerd om eerst alle rechten in kaart te brengen en dan pas te gaan regelen. Conversie is hierbij de meest ideale oplossing. Conversie is een bijzondere manier om de tijdens het huwelijk opgebouwde pensioenrechten te verdelen. Conversie betekent letterlijk omzetting. Deze omzetting slaat op het feit dat hierbij een deel van het ouderdomspensioen definitief wordt omgezet in een eigen ouderdomspensioen van de andere ex-partner. Voordeel is dat beide (ex) partners na scheiding op pensioengebied niks meer met elkaar te maken hoeven te hebben. Laat u goed financieel adviseren over uw persoonlijke situatie als u een keuze moet maken over de verdeling van de pensioenrechten. Niet in alle gevallen zal conversie de beste oplossing zijn. Zie ook. Waardeoverdracht Bij uitdiensttreding als gevolg van het accepteren van een nieuwe baan kan er om waardeoverdracht van de opgebouwde aanspraken worden gevraagd. Met waardeoverdracht wordt bedoeld dat je je opgebouwde pensioengeld overbrengt naar het pensioenfonds van je nieuwe werkgever. Een vuistregel om dit wel of niet te doen is volgens Theo Gommer: Voor de leeftijdscategorie altijd, Voor de leeftijdscategorie soms en na 55 niet meer. Van belang is wel om je hier goed over te laten adviseren. Hierbij is de pensioenregeling van de oude en de nieuwe werkgever van belang. Ook de financiële positie van de pensioenfondsen is een belangrijk punt bij de te maken keuze. Uitruilen van ouderdomspensioen en nabestaandenpensioen Met uitruilen van ouderdoms- naar nabestaanden pensioen wordt bedoeld dat je een deel van je pensioenkapitaal gebruikt om een hoger nabestaanden pensioen aan te kopen. Je eigen ouderdomspension wordt daardoor wel lager.

7 nr 27 maart 2019 pagina 7 Uitruilen van ouderdomspensioen naar nabestaandenpensioen is mogelijk op twee momenten: bij uitdiensttreding en vlak voor pensionering. Heb je voldoende aan je pensioen? Deze vraag zou iedereen zich moeten stellen. Voor het beantwoorden van deze vraag moet je ook kijken naar je verwachte uitgaven op moment van pensionering. Is je huis hypotheek-vrij en zijn de kinderen uit huis, dan heb je wellicht minder geld nodig als je met pensioen gaat. Als dit niet zo is, moet er actie worden ondernomen, door bijvoorbeeld de ambitie bij te stellen, langer door te werken of extra te gaan sparen. Hoog-Laag constructie: Binnen de pensioenregeling van KAS BANK is het mogelijk de eerste jaren na pensionering een hoger pensioen te krijgen. Dit betekent wel dat je op latere jaren een lager pensioen gaat krijgen. Theo Gommer slaagde erin om het onderwerp pensioen op heldere wijze, met humor, voor het voetlicht te brengen. Het pensioenfondsbestuur en de communicatiecommissie willen iedereen bedanken voor de getoonde belangstelling en we hopen jullie weer te zien op een volgende bijeenkomst van het pensioenfonds. Deze kennissessies is onderdeel van een breder communicatieplan. Het Pensioenfonds wil haar deelnemers beter informeren over wat pensioen voor hen betekent en om zo het pensioenbewustzijn te vergroten. Meld je dus aan bij de eerstvolgende mogelijkheid, want deze sessies zijn niet alleen leerzaam, maar ook erg leuk! Meer informatie tref je op de website.

8 nr 27 maart 2019 pagina 8 IORP II nieuwe Europese richtlijn voor pensioenfondsen geïmplementeerd In januari 2017 is de herziene Institutions for Occupational Retirement Provision Directive, kortweg IORP II, in werking getreden. Uiterlijk in januari 2019 moesten de bepalingen uit de richtlijn geïmplementeerd zijn in de Nederlandse wetgeving. IORP II is een Europese richtlijn voor pensioenfondsen en premie-pensioeninstellingen. IORP II stelt onder andere nieuwe eisen aan de governance van pensioenfondsen. In de vorige PF Update is aandacht besteed aan de nieuwe Europese richtlijn IORP II. Daarin stonden wij stil bij het onderwerp communicatie. In deze bijdrage willen wij meer informatie geven over de invulling van de sleutelfuncties. De nieuwe richtlijn verplicht namelijk om sleutelfuncties binnen het fonds aan te stellen. Achterliggende idee is dat er onderscheid wordt gemaakt tussen uitvoering en controletaken. Er wordt een onderscheid gemaakt tussen houders van een sleutelfunctie en personen die sleutelfuncties vervullen. Met een houder wordt degene bedoeld die eindverantwoordelijk is voor de uitoefening van de taken die vallen onder de desbetreffende functie. Met personen die sleutelfuncties vervullen worden alle personen bedoeld die betrokken zijn bij de uitvoering van de taken die vallen onder de sleutelfuncties. Drie sleutelfuncties benoemen IORP II: sleutelfuncties Risicomanagement functie monitoring & rapportage bevorderen functioneren risicobeheersysteem Internal audit functie ziet vanuit onafhankelijke rol toe op opzet, bestaan en werking van beheersmaatregelen eerste en tweede lijn Actuariële functie is voor een groot deel vergelijkbaar met de rol van certificerend actuaris Het gaat om de sleutelfuncties: interne audit, risicobeheer en actuarieel. De interne auditfunctie betreft het uitvoeren van (interne) audits binnen de bedrijfsvoering van het pensioenfonds. Een pensioenfonds moet zijn beleid met betrekking tot de interne audit schriftelijk vastleggen en het pensioenfonds draagt zorg voor uitvoering van dat beleid.

9 nr 27 maart 2019 pagina 9 De risicobeheerfunctie beoordeelt, monitort en rapporteert over het risicobeheersysteem. Met de risicobeheerfunctie wordt beoogd dat een pensioenfonds een totaalbeeld heeft van de verschillende risico s waaraan het pensioenfonds wordt blootgesteld. Het betreft zowel financiële als niet-financiële risico s. Een pensioenfonds moet zijn beleid met betrekking tot actuariële activiteiten schriftelijk vastleggen en het pensioenfonds draagt zorg voor uitvoering van dat beleid. Naast controlerende rol heeft de actuariële functie ook een beoordelende rol met betrekking tot een eventuele gedragslijn van een fonds over het aangaan van pensioenverplichtingen en de adequaatheid van eventuele verzekeringsregelingen. Invulling gegeven aan sleutelfuncties Het pensioenfonds heeft onderzoek gedaan hoe deze structuur het beste kan worden toegepast. Pensioenfonds KAS BANK hanteert de volgende verdeling in sleutelfuncties. SLEUTELFUNCTIES HOUDER VERVULLER Interne Audit Jan Voskuilen 4PP Audit Risicobeheer Pieter van der Wal Peter van der Knaap (niet-financiële risico s) Sander van den Broeke (financiële risico s) Actuarieel Milliman Milliman Meer vragen over hoe SPKB IORP II heeft geïmplementeerd kunnen vragen worden gesteld via pensioenfonds@kasbank.com.

10 nr 27 maart 2019 pagina 10 Heb jij het Nabestaandenpensioen goed geregeld? Wist u dat er in onze pensioenregeling, naast pensioen voor jezelf, ook het één en ander voor je eventuele partner en kinderen is geregeld? Voor het Pensioenfonds van de KAS BANK is je partner degene met wie je bent getrouwd of een geregistreerd partnerschap hebt. Als je samenwoont, gelden twee aanvullende eisen: jullie hebben een samenlevingsovereenkomst afgesloten bij de notaris en staan op hetzelfde adres ingeschreven bij de gemeente. Indien je overlijdt, komt je partner in aanmerking voor een partnerpensioen en je kinderen voor een wezenpensioen. Partnerpensioen is een levenslange pensioenuitkering voor je achterblijvende partner. Wezenpensioen is een tijdelijke uitkering voor je kinderen die stopt als het kind 21 jaar wordt of tot maximaal 27 jaar bij studerende kinderen. Hoeveel pensioen je partner krijgt als jij komt te overlijden, is afhankelijk van het moment waarop je overlijdt: 1. Als je tijdens je dienstverband bij KAS BANK overlijdt, krijgt je partner automatisch 70% (kinderen 14%) van het pensioen dat je op had kunnen bouwen als je tot aan je 68e bij KAS BANK was blijven werken met gelijkblijvend salaris. 2. Je hebt zelf invloed op de hoogte van het nabestaandenpensioen als je uitdienst gaat of met pensioen gaat. Op deze momenten kun je ouderdomspensioen namelijk omzetten in partner pensioen: A. De standaard regel is dat bij uitdiensttreding wordt ingeregeld dat het partner pensioen 70% van het te bereiken ouderdomspensioen is en het wezenpensioen 14%. B. Op het moment dat je met pensioen gaat of uit dienst treedt, kan je ook kiezen voor een andere verdeling. Kies je voor een lager (of geen) partnerpensioen, dan wordt je eigen pensioenuitkering hoger. Uiteraard kun je ook voor extra zekerheid voor je partner kiezen en een bepaald percentage van je ouderdomspensioen omzetten in (extra) partnerpensioen. De ruil heeft geen invloed op het wezenpensioen. Dit verzoek moet je wel schriftelijk bij het pensioenfonds indienen. C. Als je géén partner hebt op het moment van je pensioenaanvraag, zal het pensioenfonds het partnerpensioen automatisch omzetten in extra pensioen voor jezelf. Ondanks dat het nabestaandenpensioen bedoeld is om de financiële gevolgen van het overlijden van een van de partners te beperken, vallen de nabestaanden nog wel eens tussen wal en schip. Hoe komt dat? 3. Het nabestaandenpensioen (partner- en wezenpensioen) is alleen gedekt indien je via een werkgever bent aangesloten bij een pensioenregeling. Mensen die werkloos worden en een WW uitkering krijgen, houden gedurende de periode dat zij een ww-uitkering ontvangen aanspraak op partnerpensioen. Voor de vaststelling van de hoogte van het partner pensioen wordt uitgegaan van het tot dat moment opgebouwde pensioen.

11 nr 27 maart 2019 pagina 11 Algemene Nabestaandenwet (Anw) Vaak wordt ook vergeten dat het nabestaandenpensioen, net zoals het ouderdomspensioen, een aanvulling is op de uitkering van de overheid (de Algemene Nabestaandenwet (Anw)). De overheid wil dat nabestaanden verzekerd zijn van een basisinkomen. De Algemene nabestaandenwet (Anw) is de afgelopen jaren versoberd. Als gevolg hiervan krijgt niet iedereen een Anw-uitkering. Dit kan bij het overlijden van de partner vóór de pensioendatum voor een enorme inkomensterugval zorgen. Een Anw-uitkering krijg je als de nabestaande voldoet aan de gestelde voorwaarden: 1. De achterblijvende partner nog niet de AOW-leeftijd heeft bereikt; 2. En de zorg voor kinderen jonger dan 18 jaar heeft; 3. En/of voor tenminste 45% arbeidsongeschikt is. Het kan gebeuren dat je aan de voorwaarden voldoet, maar toch geen Anw-uitkering krijgt. Bijvoorbeeld als je partner binnen 1 jaar overlijdt aan een ziekte die je partner al had op moment van trouwen of samenwonen of als iemand de partner om het leven heeft gebracht. Indien er recht op een uitkering bestaat, is er vervolgens een inkomenstoets voor de achterblijvende partner. Als het inkomen te hoog is vervalt de Anw-uitkering en is er sprake van een Anw-hiaat. Het inkomen kan te hoog zijn als de nabestaande inkomen uit loondienst heeft of een ww-uitkering heeft. De individuele werknemer kan er voor kiezen om dit hiaat te verzekeren. Bij de keuze om wel of niet te verzekeren dien je eerst de vraag te beantwoorden of er echt sprake is van een hiaat. Omdat dit erg afhankelijk is van je persoonlijke situatie zou je dit met een financieel planner of pensioen specialist moeten bekijken. Pensioen is een complexe materie. Veranderingen in je persoonlijke situatie, zoals het wisselen van baan, tijdelijk zelfstandig werken, (v)echtscheiding of ongeregistreerd samenwonen, kunnen verstrekkende gevolgen hebben voor het nabestaandenpensioen. Wij adviseren je bij deze veranderingen goed te laten voorlichten door een pensioenadviseur om financiële verrassingen voor je nabestaanden te voorkomen!

12 nr 27 maart 2019 pagina 12 CACEIS brengt bod uit op KAS BANK Op maandag 25 februari 2019 heeft CACEIS, onderdeel van het Crédit Agricole, een bod uitgebracht op de aandelen van KAS BANK. Lees hier het persbericht op de website van KAS BANK (English only). Naar aanleiding van deze aankondiging ontving het Pensioenfonds een aantal vragen van deelnemers en gepensioneerden. Er werden meerdere vragen gesteld en zorgen geuit over de gevolgen van een (mogelijke) overname van CACEIS op KAS BANK. Zo werden er vragen gesteld over de gevolgen voor het vermogen van het pensioenfonds en hun pensioenaanspraken. Op dit moment is KAS BANK nog steeds zelfstandige- en beursgenoteerde onderneming. De aankondiging van het voorgenomen bod op de aandelen van KAS BANK door CACEIS is een eerste stap in het overnameproces. De verwachting is de transactie in het derde kwartaal 2019 volledig zal zijn afgerond (nadat alle goedkeuringen verkregen zijn door o.a. de toezichthouders). Hierna zal worden een integratie periode van maximaal 3 jaren starten. KAS BANK zal als Nederlandse branche worden geïntegreerd bij CACEIS. Het is in dat kader goed om te weten dat de een zelfstandige financiële instelling is met een eigen bestuur. Door de overgang van de Defined Benefit (DB) regeling naar de huidige Collective Defined Contribution (CDC) regeling is het voor KAS BANK niet meer mogelijk om geld aan het pensioenfonds te onttrekken. Dit betekent dus ook dat in geval van een overname dat de nieuwe eigenaar geen gelden aan het pensioenfonds kan onttrekken. KAS BANK (of CACEIS als toekomstige rechtsopvolger) heeft geen zeggenschap over het vermogen van het fonds. CACEIS heeft toegezegd de bestaande contractafspraken te respecteren. Hierdoor blijven de huidige arbeidscontracten en voorwaarden van kracht. De pensioenafspraken zoals die in de uitvoeringsovereenkomst tussen KAS BANK en het Pensioenfonds van de KAS BANK zijn afgesproken zullen voorlopig dan ook niet veranderen.

13 nr 27 maart 2019 pagina 13 Tweede Kamer ontvangt brief over de vernieuwing van het pensioenstelsel Begin februari 2019 heeft Minister Koolmees de Tweede Kamer een brief gestuurd over de vernieuwing van het pensioenstelsel. In de brief worden tien stappen uiteengezet die het kabinet de komende periode gaat zetten. Het kabinet is van mening dat de noodzaak tot hervorming van het pensioenstelsel nog steeds hoog is, het proces tot vernieuwing moet daarom doorgaan. De belangrijkste zaken uit de brief: Het kabinet gaat de komende periode wetgeving voorbereiden voor de afschaffing van de doorsneesystematiek. De berekeningen voor deze transitie wil de minister voor de zomer hebben afgerond en vervolgens borgen in wetgeving. Het kabinet is voornemens wettelijk te borgen dat pensioenuitvoerders in alle contracten beleggingsrisico s nemen conform een lifecyclepatroon, waarbij beleggingsrisico s en rendementen variëren per leeftijd. Dit kan in de praktijk onder meer worden ingevuld door te werken met meerdere collectieve beleggingsmixen met verschillende risicoprofielen in plaats van één collectieve beleggingsmix voor de gehele fondspopulatie. Het kabinet wil het stelsel persoonlijker maken door het introduceren van meer keuzemogelijkheden en meer persoonlijke communicatie. Het kabinet gaat onderzoeken of en hoe het in het vernieuwde stelsel mogelijk is om een beperkt deel van het pensioenvermogen op te nemen als bedrag ineens bij pensionering. Vooralsnog geldt hier een bovengrens van 10% van de pensioenaanspraak voor. De financiële positie van pensioenfondsen zal niet veranderen door over te stappen op een ander contract. Wel kan een nieuw contract meer duidelijkheid creëren, waarmee de kloof tussen verwachtingen en uitkomsten kan worden gedicht. Uit CBS onderzoek blijkt dat 13% van de werknemers geen pensioen opbouwt (als zzp er). De komende maanden gaat het kabinet een aantal stappen maken richting een robuuster en persoonlijker pensioenstelsel. Het kabinet blijft in gesprek met sociale partners, pensioenuitvoerders, toezichthouders, de wetenschap en jongeren- en ouderenorganisaties.

14 nr 27 maart 2019 pagina 14 Pensioenkennisquiz Ga jij door voor een goed pensioen? In november 2018 zijn alle deelnemers uitgenodigd om deel te nemen aan de Pensioenkennisquiz Ga jij door voor een goed pensioen? Meer dan 450 deelnemers hebben de uitnodigingsmail ontvangen en daarvan hebben 84 deelnemers de pensioenkennisquiz beantwoord. In de kennisquiz werden 13 vragen gesteld over onder andere de dekkingsgraad, AOW leeftijd, partnetpensioen. Op de werkvloer werden collega s uitgedaagd om deel te nemen aan de vragenlijst en werd er getest wie de meeste pensioenkennis heeft. Het waren geen makkelijke vragen, maar over het algemeen in de vragenlijst door veel actieve deelnemers goed beantwoord. Met een gemiddelde van 3 fouten is de deelnemer goed geïnformeerd en op de hoogte van de pensioenontwikkelingen. De winnaar is een deelnemer onder de pseudoniem Pensioentje en heeft deze eervolle vermelding in de PF Update gewonnen. Wil je de einduitslag zien? Bekijk hier de scorelijst!

15 Mailen kan naar pensioenfonds@kasbank.com

Pensioenfonds Update November 2018

Pensioenfonds Update November 2018 nr 26 november 2018 pagina 1 Pensioenfonds Update November 2018 INHOUD Voorwoord 1 Ontwikkeling dekkingsgraad en beleggingen in Q3 2018 3 Europese richtlijn IORP II verstevigt governance 5 De jaarlijkse

Nadere informatie

Trouwen of samenwonen

Trouwen of samenwonen Pensioenfonds Robeco Investeer ook even in jezelf Trouwen of samenwonen www.pensioenfondsrobeco.nl 1 april 2018 Trouwen of samenwonen Trouwen of samenwonen 3 Ga je trouwen of samenwonen? Van harte gefeliciteerd,

Nadere informatie

Trouwen of samenwonen

Trouwen of samenwonen Pensioenfonds Robeco Investeer ook even in jezelf Trouwen of samenwonen www.pensioenfondsrobeco.nl 25 juni 2017 3 Ga je trouwen of samenwonen? Van harte gefeliciteerd, dat is een mooie investering in je

Nadere informatie

Toelichting Uniform Pensioenoverzicht

Toelichting Uniform Pensioenoverzicht Toelichting Uniform Pensioenoverzicht Wat u moet weten over uw pensioen Het Uniform Pensioenoverzicht geeft u duidelijkheid over wat u krijgt bij pensionering.

Nadere informatie

Toelichting Uniform Pensioenoverzicht gewezen deelnemer

Toelichting Uniform Pensioenoverzicht gewezen deelnemer Toelichting Uniform Pensioenoverzicht gewezen deelnemer Wat heeft u aan het Uniform Pensioenoverzicht? Op dit pensioenoverzicht staan de bedragen die u ontvangt

Nadere informatie

Wat krijgt u in onze pensioenregeling?

Wat krijgt u in onze pensioenregeling? Hoe is uw pensioen geregeld? In dit Pensioen 1-2-3 leest u wat u wel en niet krijgt in onze pensioenregeling. Pensioen 1-2-3 bevat geen persoonlijke informatie over uw pensioen. Die vindt u wel op www.mijnpensioenoverzicht.nl.

Nadere informatie

Pensioenfonds Update Augustus 2019

Pensioenfonds Update Augustus 2019 nr 28 augustus 2019 pagina 1 Pensioenfonds Update Augustus 2019 INHOUD Voorwoord 1 Indexatie per augustus 2019 2 Strategiedag 2019 3 Ontwikkeling dekkingsgraad en beleggingen in 2019 (t/m mei) 4 Nieuw

Nadere informatie

Wat krijg je in onze pensioenregeling?

Wat krijg je in onze pensioenregeling? Pensioen 1-2-3 Hoe is je pensioen geregeld? Excedentregeling In dit Pensioen 1-2-3 lees je wat je wel en niet krijgt in onze pensioenregeling. Pensioen 1-2-3 bevat geen persoonlijke informatie over jouw

Nadere informatie

Toelichting Uniform Pensioenoverzicht

Toelichting Uniform Pensioenoverzicht Toelichting Uniform Pensioenoverzicht Wat u moet weten over uw pensioen Op het Uniform Pensioenoverzicht staan de bedragen die u ontvangt bij pensionering

Nadere informatie

Pensioenfonds Update Juli 2018

Pensioenfonds Update Juli 2018 nr 26 juli 2018 pagina 1 Pensioenfonds Update Juli 2018 Voorwoord INHOUD Voorwoord 1 Ontwikkeling dekkingsgraad en beleggingen in 2018 3 Otto verkozen tot Jonge Pensioenfondsbestuurder van het Jaar 5 Wat

Nadere informatie

CHECKLIST VOOR WERKGEVERS

CHECKLIST VOOR WERKGEVERS Er verandert iets in de werksituatie van je werknemer Wat betekent dat voor je en jouw werknemer? Situatie Actie Nieuw in dienst Je meldt jouw werknemer aan via de mutatiebestanden. Hij krijgt van ons

Nadere informatie

Toelichting Uniform Pensioenoverzicht

Toelichting Uniform Pensioenoverzicht Toelichting Uniform Pensioenoverzicht Uitkeringsovereenkomst Wat heeft u aan het Uniform Pensioenoverzicht? Het Uniform Pensioenoverzicht geeft u duidelijkheid over wat u krijgt bij pensionering en arbeidsongeschiktheid.

Nadere informatie

Toelichting Uniform Pensioenoverzicht

Toelichting Uniform Pensioenoverzicht Toelichting Uniform Pensioenoverzicht Wat heeft u aan het Uniform Pensioenoverzicht? Het Uniform Pensioenoverzicht geeft u duidelijkheid over wat u krijgt

Nadere informatie

Wat krijgt u in onze pensioenregeling?

Wat krijgt u in onze pensioenregeling? Hoe is uw pensioen geregeld? In dit Pensioen 1-2-3 leest u wat u wel en niet krijgt in onze pensioenregeling. Pensioen 1-2-3 bevat geen persoonlijke informatie over uw pensioen. Die vindt u wel op www.mijnpensioenoverzicht.nl

Nadere informatie

Hoe is uw Pensioen geregeld?

Hoe is uw Pensioen geregeld? Hoe is uw Pensioen geregeld? Welkom bij de Onderlinge s-gravenhage. U bouwt vanaf 01-06-2016 pensioen bij ons op. Dit doet u via uw werkgever . Elke werkgever heeft zijn eigen pensioenregeling.

Nadere informatie

Toelichting Uniform Pensioenoverzicht

Toelichting Uniform Pensioenoverzicht Toelichting Uniform Pensioenoverzicht Wat heeft u aan het Uniform Pensioenoverzicht? Het Uniform Pensioenoverzicht geeft u duidelijkheid over wat u krijgt bij pensionering

Nadere informatie

Toelichting Uniform Pensioenoverzicht

Toelichting Uniform Pensioenoverzicht Toelichting Uniform Pensioenoverzicht Wat u moet weten over uw pensioen Op het Uniform Pensioenoverzicht staan de bedragen die u ontvangt bij pensionering en

Nadere informatie

Toelichting Uniform Pensioenoverzicht einde deelneming

Toelichting Uniform Pensioenoverzicht einde deelneming Toelichting Uniform Pensioenoverzicht einde deelneming Wat u moet weten over uw pensioen Dit pensioenoverzicht ontvangt u omdat

Nadere informatie

Wat krijgt u in onze pensioenregeling?

Wat krijgt u in onze pensioenregeling? Hoe is uw pensioen geregeld? In dit Pensioen 1-2-3 leest u wat u wel en niet krijgt in onze pensioenregeling. Pensioen 1-2-3 bevat geen persoonlijke informatie over uw pensioen. Die vindt u wel op www.mijnpensioenoverzicht.nl

Nadere informatie

Toelichting Uniform Pensioenoverzicht einde deelneming

Toelichting Uniform Pensioenoverzicht einde deelneming Toelichting Uniform Pensioenoverzicht einde deelneming Wat u moet weten over uw pensioen Dit pensioenoverzicht ontvangt u omdat uw deelneming aan de beroepspensioenregeling

Nadere informatie

CHECKLIST VOOR WERKGEVERS

CHECKLIST VOOR WERKGEVERS Er verandert iets in de werksituatie van uw werknemer Wat betekent dat voor u en uw werknemer? Situatie Nieuw in dienst Actie U meldt uw werknemer aan via de mutatiebestanden. Hij krijgt van ons binnen

Nadere informatie

Toelichting Uniform Pensioenoverzicht

Toelichting Uniform Pensioenoverzicht Toelichting Uniform Pensioenoverzicht Wat u moet weten over uw pensioen Op het Uniform Pensioenoverzicht staan de bedragen die u ontvangt bij pensionering. Hierop staan ook de bedragen

Nadere informatie

CAPGEMINI PENSIOENFONDS. Wat krijgt u in onze pensioenregeling? Hoe is uw pensioen geregeld?

CAPGEMINI PENSIOENFONDS. Wat krijgt u in onze pensioenregeling? Hoe is uw pensioen geregeld? Stichting PENSIOENFONDS CAPGEMINI Nederland Hoe is uw pensioen geregeld? In dit Pensioen 1-2-3 leest u wat u wel en niet krijgt in onze pensioenregeling. Pensioen 1-2-3 bevat geen persoonlijke informatie

Nadere informatie

Toelichting Uniform Pensioenoverzicht

Toelichting Uniform Pensioenoverzicht Toelichting Uniform Pensioenoverzicht Wat heeft u aan het Uniform Pensioenoverzicht? Het Uniform Pensioenoverzicht geeft u duidelijkheid over wat u krijgt bij

Nadere informatie

Je partner en kinderen krijgen een pensioen als je overlijdt. Je bouwt bij ons ook partnerpensioen en wezenpensioen op. Overlijd je? Dan geldt dit.

Je partner en kinderen krijgen een pensioen als je overlijdt. Je bouwt bij ons ook partnerpensioen en wezenpensioen op. Overlijd je? Dan geldt dit. Alsjeblieft! Dit is laag 2 van pensioen 1-2-3 Je leest wat je wel en niet krijgt in onze pensioenregeling. In deze laag 2 staan alle belangrijke kenmerken van onze pensioenregeling. Je leest hier meer

Nadere informatie

Toelichting Uniform Pensioenoverzicht gewezen deelnemer

Toelichting Uniform Pensioenoverzicht gewezen deelnemer Toelichting Uniform Pensioenoverzicht gewezen deelnemer Wat heeft u aan het Uniform Pensioenoverzicht? Op dit pensioenoverzicht staan de bedragen die u ontvangt bij pensionering. Hierop

Nadere informatie

Voorbeeld Toelichting Uniform Pensioenoverzicht einde deelneming <kapitaalovereenkomst> <premieovereenkomst>

Voorbeeld Toelichting Uniform Pensioenoverzicht einde deelneming <kapitaalovereenkomst> <premieovereenkomst> Voorbeeld Toelichting Uniform Pensioenoverzicht einde deelneming Wat heeft u aan het Uniform Pensioenoverzicht? Het Uniform Pensioenoverzicht geeft u inzicht

Nadere informatie

Wat krijgt u in onze pensioenregeling?

Wat krijgt u in onze pensioenregeling? Hoe is uw pensioen geregeld? In dit Pensioen 1-2-3 leest u wat u wel en niet krijgt in onze pensioenregeling. Pensioen 1-2-3 bevat geen persoonlijke informatie over uw pensioen. Die vindt u wel op www.mijnpensioenoverzicht.nl.

Nadere informatie

Wat krijg je in onze pensioenregeling?

Wat krijg je in onze pensioenregeling? Pensioen 1-2-3 Hoe is je pensioen geregeld? Beschikbare premieregeling In dit Pensioen 1-2-3 lees je wat je wel en niet krijgt in onze pensioenregeling. Pensioen 1-2-3 bevat geen persoonlijke informatie

Nadere informatie

Wat krijgt u in uw pensioenregeling?

Wat krijgt u in uw pensioenregeling? Hoe is uw pensioen geregeld? Welkom bij de Nationale APF. U bouwt via uw werkgever Stichting Autoriteit Financiële Markten pensioen bij ons op. In dit Pensioen 1-2-3 leest u wat u wel en niet krijgt in

Nadere informatie

Toelichting Uniform Pensioenoverzicht gewezen deelnemer

Toelichting Uniform Pensioenoverzicht gewezen deelnemer Toelichting Uniform Pensioenoverzicht gewezen deelnemer Wat u moet weten over uw pensioen Op dit pensioenoverzicht staan de bedragen die u ontvangt bij pensionering.

Nadere informatie

Voorbeeld Toelichting Uniform Pensioenoverzicht Model 2 <kapitaalovereenkomst> <premieovereenkomst> <netto><bruto> pensioenregeling

Voorbeeld Toelichting Uniform Pensioenoverzicht Model 2 <kapitaalovereenkomst> <premieovereenkomst> <netto><bruto> pensioenregeling Voorbeeld Toelichting Uniform Pensioenoverzicht Model 2 pensioenregeling Wat heeft u aan het Uniform Pensioenoverzicht? Het Uniform Pensioenoverzicht

Nadere informatie

1. Wat krijgt u in onze pensioenregeling? 2. Wat krijgt u niet in onze pensioenregeling? 3. Hoe bouwt u pensioen op?

1. Wat krijgt u in onze pensioenregeling? 2. Wat krijgt u niet in onze pensioenregeling? 3. Hoe bouwt u pensioen op? 1. Wat krijgt u in onze pensioenregeling? Ouderdomspensioen Als u met pensioen gaat, dan ontvangt u een ouderdomspensioen. Op uw pensioendatum koopt u met het opgebouwde pensioenkapitaal een ouderdomspensioen

Nadere informatie

Toelichting Uniform Pensioenoverzicht einde deelneming

Toelichting Uniform Pensioenoverzicht einde deelneming Toelichting Uniform Pensioenoverzicht einde deelneming Wat u moet weten over uw pensioen Dit pensioenoverzicht ontvangt u omdat

Nadere informatie

Hoe is uw pensioen geregeld?

Hoe is uw pensioen geregeld? Hoe is uw pensioen geregeld? Mevr. J. Jansen Voorbeeldstraat 51 2056 LG Voorbeeldplaats Geachte mevrouw Jansen, Welkom bij . U bouwt vanaf pensioen bij ons op. Dit doet

Nadere informatie

Ouderdomspensioen Rekenvoorbeeld 1 10 Algemeen Pensioenfonds KLM KLM Health Services Pensioen Laag 2 april 2016

Ouderdomspensioen Rekenvoorbeeld 1 10 Algemeen Pensioenfonds KLM KLM Health Services Pensioen Laag 2 april 2016 Pensioen 1-2-3 bestaat uit 3 lagen. In de eerste laag leest u in het kort de belangrijkste informatie over uw pensioenregeling. In deze laag 2 vindt u meer informatie over alle onderwerpen in laag 1. In

Nadere informatie

Welkomstbrief. Meer weten? Kijk op pensioentextielverzorging.nl

Welkomstbrief. Meer weten? Kijk op pensioentextielverzorging.nl Welkomstbrief Meer weten? Kijk op pensioentextielverzorging.nl Inhoud 1. Inleiding 4 1.1 Welke informatie krijg je over je pensioen? 4 1.2 Wat is pensioen? 4 1.3 Welke pensioenregeling heb je? 4 1.4 Heb

Nadere informatie

Voorbeeld Toelichting Uniform Pensioenoverzicht einde deelneming Premieovereenkomst

Voorbeeld Toelichting Uniform Pensioenoverzicht einde deelneming Premieovereenkomst Voorbeeld Toelichting Uniform Pensioenoverzicht einde deelneming Premieovereenkomst Wat heeft u aan het Uniform Pensioenoverzicht? Het Uniform Pensioenoverzicht geeft u inzicht in wat u krijgt bij pensionering

Nadere informatie

Toelichting Uniform Pensioenoverzicht einde deelneming

Toelichting Uniform Pensioenoverzicht einde deelneming Toelichting Uniform Pensioenoverzicht einde deelneming Wat heeft u aan het Uniform Pensioenoverzicht? Dit pensioenoverzicht ontvangt u omdat

Nadere informatie

Voorbeeld Toelichting Uniform Pensioenoverzicht einde deelneming <kapitaalovereenkomst> <premieovereenkomst>

Voorbeeld Toelichting Uniform Pensioenoverzicht einde deelneming <kapitaalovereenkomst> <premieovereenkomst> Voorbeeld Toelichting Uniform Pensioenoverzicht einde deelneming Wat heeft u aan het Uniform Pensioenoverzicht? Het Uniform Pensioenoverzicht geeft u inzicht

Nadere informatie

- U bent actief deelnemer - U bent actief deelnemer én u neemt via uw werkgever deel aan de aanvullende pensioenregeling - U bent arbeidsongeschikt

- U bent actief deelnemer - U bent actief deelnemer én u neemt via uw werkgever deel aan de aanvullende pensioenregeling - U bent arbeidsongeschikt Toelichting Uniform Pensioenoverzicht 2018 Uitkeringsovereenkomst Voor wie is deze toelichting? - U bent actief deelnemer - U bent actief deelnemer én u neemt via uw werkgever deel aan de aanvullende pensioenregeling

Nadere informatie

Toelichting Uniform Pensioenoverzicht

Toelichting Uniform Pensioenoverzicht Toelichting Uniform Pensioenoverzicht Wat u moet weten over uw pensioen Op het Uniform Pensioenoverzicht staan de bedragen die u ontvangt bij pensionering en arbeidsongeschiktheid.

Nadere informatie

Wat krijgt u in onze pensioenregeling?

Wat krijgt u in onze pensioenregeling? Hoe is uw pensioen geregeld? In dit Pensioen 1-2-3 leest u wat u wel en niet krijgt in onze pensioenregeling. Pensioen 1-2-3 bevat geen persoonlijke informatie over uw pensioen. Die vindt u wel op www.mijnpensioenoverzicht.nl

Nadere informatie

Toelichting Uniform Pensioenoverzicht 2017 Uitkeringsovereenkomst

Toelichting Uniform Pensioenoverzicht 2017 Uitkeringsovereenkomst Toelichting Uniform Pensioenoverzicht 2017 Uitkeringsovereenkomst Voor wie is deze toelichting? - U bent actief deelnemer aan deze pensioenregeling; - U bent arbeidsongeschikt. Het Uniform Pensioenoverzicht

Nadere informatie

Het overzicht dat u nu heeft ontvangen, laat uw pensioensituatie zien zoals deze was op 1 januari 2016.

Het overzicht dat u nu heeft ontvangen, laat uw pensioensituatie zien zoals deze was op 1 januari 2016. Veelgestelde vragen Uniform Pensioenoverzicht Hieronder vindt u een overzicht van de veelgestelde vragen rondom uw pensioenoverzicht. Aan het einde vindt u ook een toelichting op de gewijzigde pensioenregeling.

Nadere informatie

Wat krijgt u in onze pensioenregeling?

Wat krijgt u in onze pensioenregeling? Hoe is uw Pluspensioen geregeld? In dit Pensioen 1-2-3 leest u wat u wel en niet krijgt in onze pensioenregeling. Pensioen 1-2-3 bevat geen persoonlijke informatie over uw pensioen. Die vindt u wel op

Nadere informatie

Overlijden Wat ontvangen uw nabestaanden?

Overlijden Wat ontvangen uw nabestaanden? Overlijden Wat ontvangen uw nabestaanden? Pensioenfonds 2 Inhoud Vooraf 4 3 Uw partner en het partnerpensioen 5 Partner 5 Overlijden tijdens uw dienstverband 5 Overlijden na beëindiging van uw dienstverband

Nadere informatie

Pensioen voor uw gezin. Wat er is geregeld voor uw nabestaanden

Pensioen voor uw gezin. Wat er is geregeld voor uw nabestaanden Pensioen voor uw gezin Wat er is geregeld voor uw nabestaanden Stichting Pensioenfonds Hoogovens voert de pensioenregeling uit van Tata Steel in IJmuiden en Danieli Corus Technical Services B.V. Voor het

Nadere informatie

De hoogte van het totale partnerpensioen staat vermeld op uw Uniform Pensioenoverzicht (UPO) en op

De hoogte van het totale partnerpensioen staat vermeld op uw Uniform Pensioenoverzicht (UPO) en op De Ahold Pensioenregeling 2015 Welkom bij Ahold Pensioenfonds! Met ingang van uw 21ste verjaardag of latere datum in dienst bouwt u pensioen bij ons op. Dit doet u via Ahold Delhaize. Elk pensioenfonds

Nadere informatie

Toelichting Uniform Pensioenoverzicht 2015. Wat heeft u aan het Uniform Pensioenoverzicht? Welke gebeurtenissen beïnvloeden uw pensioen?

Toelichting Uniform Pensioenoverzicht 2015. Wat heeft u aan het Uniform Pensioenoverzicht? Welke gebeurtenissen beïnvloeden uw pensioen? Wat heeft u aan het Uniform Pensioenoverzicht? Het Uniform Pensioenoverzicht geeft u inzicht in wat u krijgt bij pensionering en arbeidsongeschiktheid. In dit overzicht staat ook wat uw eventuele partner

Nadere informatie

Voorbeeld Toelichting Uniform Pensioenoverzicht Model 1A <Uitkeringsovereenkomst> <Premieovereenkomst>

Voorbeeld Toelichting Uniform Pensioenoverzicht Model 1A <Uitkeringsovereenkomst> <Premieovereenkomst> Voorbeeld Toelichting Uniform Pensioenoverzicht Model 1A Wat heeft u aan het Uniform Pensioenoverzicht? Het Uniform Pensioenoverzicht geeft u inzicht in wat

Nadere informatie

Wat krijgt u in uw pensioenregeling?

Wat krijgt u in uw pensioenregeling? Hoe is uw pensioen geregeld? Welkom bij de Nationale APF. U bouwt via uw werkgever AZL N.V. pensioen bij ons op. In dit Pensioen 1-2-3 leest u wat u wel en niet krijgt in uw pensioenregeling. Pensioen

Nadere informatie

Voorbeeld Toelichting Uniform Pensioenoverzicht Model 1 <Uitkeringsovereenkomst> <Premieovereenkomst>

Voorbeeld Toelichting Uniform Pensioenoverzicht Model 1 <Uitkeringsovereenkomst> <Premieovereenkomst> Voorbeeld Toelichting Uniform Pensioenoverzicht Model 1 Wat heeft u aan het Uniform Pensioenoverzicht? Het Uniform Pensioenoverzicht geeft u inzicht in wat

Nadere informatie

Je bouwt partnerpensioen op met de pensioenregeling van Pensioenfonds Detailhandel. Voor je kinderen is er wezenpensioen.

Je bouwt partnerpensioen op met de pensioenregeling van Pensioenfonds Detailhandel. Voor je kinderen is er wezenpensioen. Hoe is jouw pensioen geregeld? Wat krijg je in onze pensioenregeling? Ouderdomspensioen Je bouwt ouderdomspensioen op met de pensioenregeling van Pensioenfonds Detailhandel. Je krijgt dit ouderdomspensioen

Nadere informatie

Voorbeeld Toelichting Uniform Pensioenoverzicht Model 3 Premieovereenkomst

Voorbeeld Toelichting Uniform Pensioenoverzicht Model 3 Premieovereenkomst Voorbeeld Toelichting Uniform Pensioenoverzicht Model 3 Premieovereenkomst Wat heeft u aan het Uniform Pensioenoverzicht? Het Uniform Pensioenoverzicht geeft u inzicht in wat u krijgt bij pensionering

Nadere informatie

Partner- en Wezenpensioen. Versie

Partner- en Wezenpensioen. Versie Partner- en Wezenpensioen Versie 25-04-2017 Versie 25-04-2017 Partner en wezenpensioen Als je nog in dienst bent en je overlijdt, of als je al gepensioneerd bent en je overlijdt, dan is er partnerpensioen

Nadere informatie

Wat krijgt u in onze pensioenregeling?

Wat krijgt u in onze pensioenregeling? Hoe is uw pensioen geregeld? In dit Pensioen 1-2-3 leest u wat u wel en niet krijgt in onze pensioenregeling. Pensioen 1-2-3 bevat geen persoonlijke informatie over uw pensioen. Die vindt u wel op www.mijnpensioenoverzicht.nl.

Nadere informatie

Wat krijgt u in onze pensioenregeling?

Wat krijgt u in onze pensioenregeling? Hoe is uw pensioen geregeld? In dit Pensioen 1-2-3 leest u wat u wel en niet krijgt in onze pensioenregeling. Pensioen 1-2-3 bevat geen persoonlijke informatie over uw pensioen. Die vindt u wel op www.mijnpensioenoverzicht.nl.

Nadere informatie

In het kort. Uw Pensioen. Scheiden Verhuizen Gaat u bijna met pensioen?

In het kort. Uw Pensioen. Scheiden Verhuizen Gaat u bijna met pensioen? Uw Pensioen In het kort 3 Welkom 10 4 Wat is pensioen? 11 6 Nabestaandenpensioen 14 8 Wanneer verandert uw pensioen? Scheiden Verhuizen Gaat u bijna met pensioen? Meer weten? www.bpfkunststof-rubber.nl

Nadere informatie

Stichting Algemeen Pensioenfonds KLM

Stichting Algemeen Pensioenfonds KLM Stichting Algemeen Pensioenfonds KLM Q&A Pensioensessies Cargo nieuwe deelnemers vanuit Martinair Maart en april 2014 Amstelveen, 10 april 2014 Inhoud 1 Q&A 3 1.1 Wettelijke bepalingen 3 1.2 Waardeoverdracht

Nadere informatie

Mijn pensioenregeling Alles over uw pensioen in de houtverwerkende industrie en jachtbouw

Mijn pensioenregeling Alles over uw pensioen in de houtverwerkende industrie en jachtbouw Mijn pensioenregeling 2019 Alles over uw pensioen in de houtverwerkende industrie en jachtbouw Februari 2019 Inhoud 1. Alstublieft! Uw pensioenregeling Pensioen hoort bij uw werk. Misschien staat u er

Nadere informatie

Pensioen Meer informatie over uw pensioenregeling. Pensioenfonds Avebe

Pensioen Meer informatie over uw pensioenregeling. Pensioenfonds Avebe Pensioenfonds Avebe Pensioen 1-2-3 Meer informatie over uw pensioenregeling Welkom bij Pensioenfonds Avebe. In dit Pensioen 1-2-3 leest u wat u wel en niet krijgt in onze pensioenregeling. Dat is belangrijk

Nadere informatie

Toelichting Uniform Pensioenoverzicht

Toelichting Uniform Pensioenoverzicht Toelichting Uniform Pensioenoverzicht Wat u moet weten over uw pensioen Dit pensioenoverzicht ontvangt u omdat uw deelneming aan de beroepspensioenregeling is beëindigd.

Nadere informatie

Welk pensioen kunt u verwachten?

Welk pensioen kunt u verwachten? Voorbeeld Toelichting Uniform Pensioenoverzicht Model 3A Wat heeft u aan het Uniform Pensioenoverzicht? Het Uniform Pensioenoverzicht geeft u inzicht in wat u krijgt bij pensionering.

Nadere informatie

Toelichting Uniform pensioenoverzicht einde deelneming

Toelichting Uniform pensioenoverzicht einde deelneming Toelichting Uniform pensioenoverzicht einde deelneming Wat u moet weten over uw pensioen Dit pensioenoverzicht ontvangt u omdat

Nadere informatie

VOOR PARTNER & KINDEREN

VOOR PARTNER & KINDEREN & KINDEREN Voor uw naasten Wij bieden verschillende voorzieningen voor uw partner en kinderen. Daarmee kunt u ervoor zorgen dat zij financieel verzorgd achterblijven als u komt te overlijden. In deze brochure

Nadere informatie

Voorbeeld Toelichting Uniform Pensioenoverzicht Model 3 Premieovereenkomst

Voorbeeld Toelichting Uniform Pensioenoverzicht Model 3 Premieovereenkomst Voorbeeld Toelichting Uniform Pensioenoverzicht Model 3 Premieovereenkomst Wat heeft u aan het Uniform Pensioenoverzicht? Het Uniform Pensioenoverzicht geeft u inzicht in wat u krijgt bij pensionering

Nadere informatie

2) Waarom heeft SNP i.l. gekozen voor aansluiting bij het Bedrijfstakpensioenfonds voor de landbouw (hierna: BPL Pensioen) gekozen?

2) Waarom heeft SNP i.l. gekozen voor aansluiting bij het Bedrijfstakpensioenfonds voor de landbouw (hierna: BPL Pensioen) gekozen? Vragen en antwoorden naar aanleiding van de gestelde vragen tijdens de Informatiebijeenkomsten van Stichting Norit Pensioenfonds in liquidatie d.d. 26 en 27 september 2018 Algemeen 1) Wat is de overweging

Nadere informatie

Toelichting Uniform Pensioenoverzicht Voor wie is deze toelichting? Het Uniform Pensioenoverzicht. Uw persoonlijke gegevens

Toelichting Uniform Pensioenoverzicht Voor wie is deze toelichting? Het Uniform Pensioenoverzicht. Uw persoonlijke gegevens Toelichting Uniform Pensioenoverzicht 2018 Uitkeringsovereenkomst Voor wie is deze toelichting? - U bent gewezen deelnemer (slaper), u neemt niet meer deel aan deze pensioenregeling; - U bent gewezen deelnemer

Nadere informatie

1. Wat krijgt u in onze pensioenregeling?

1. Wat krijgt u in onze pensioenregeling? Hartelijk welkom bij Pensioenfonds PGB! U bouwt pensioen bij ons op omdat u in de groothandel in bloemen en planten werkt. In dit Pensioen 1-2-3 leest u hoe het zit met uw pensioen. Lees in 3 stappen over

Nadere informatie

Toelichting Uniform Pensioenoverzicht

Toelichting Uniform Pensioenoverzicht Toelichting Uniform Pensioenoverzicht Premieovereenkomst Wat heeft u aan het Uniform Pensioenoverzicht? Op dit Uniform Pensioenoverzicht staan de bedragen die u ontvangt bij pensionering en arbeidsongeschiktheid,

Nadere informatie

Mijn pensioenregeling Alles over uw pensioen in de houtverwerkende industrie en jachtbouw

Mijn pensioenregeling Alles over uw pensioen in de houtverwerkende industrie en jachtbouw Mijn pensioenregeling 2017 Alles over uw pensioen in de houtverwerkende industrie en jachtbouw januari 2017 Inhoud 1. Alstublieft! Uw pensioenregeling Pensioen hoort bij uw werk. Misschien staat u er nu

Nadere informatie

Je bouwt partnerpensioen op met de pensioenregeling van Pensioenfonds Detailhandel. Voor je kinderen is er wezenpensioen.

Je bouwt partnerpensioen op met de pensioenregeling van Pensioenfonds Detailhandel. Voor je kinderen is er wezenpensioen. Hoe is jouw pensioen geregeld? Wat krijg je in onze pensioenregeling? Ouderdomspensioen Je bouwt ouderdomspensioen op met de pensioenregeling van Pensioenfonds Detailhandel. Je krijgt dit ouderdomspensioen

Nadere informatie

Jouw Delta Lloyd Pensioen in het kort

Jouw Delta Lloyd Pensioen in het kort Jouw Delta Lloyd Pensioen in het kort Deze brochure is bedoeld voor alle medewerkers van Delta Lloyd die 18 jaar of ouder zijn en geeft je een goed overzicht van je pensioenregeling. Jouw Delta Lloyd Pensioen

Nadere informatie

Inleiding. Keuzemogelijkheden

Inleiding. Keuzemogelijkheden In dienst Bij indiensttreding bij UWV ga je ook automatisch pensioen opbouwen bij Pensioenfonds UWV. Waar moet je op letten? Welke keuzes kun je maken? Inleiding Iedereen die in dienst komt bij UWV start

Nadere informatie

Welkom bij Pensioenfonds Vervoer. In dit Pensioen lees je wat je krijgt in onze pensioenregeling. Wat vind je in laag 1, 2 en 3? Pensioen

Welkom bij Pensioenfonds Vervoer. In dit Pensioen lees je wat je krijgt in onze pensioenregeling. Wat vind je in laag 1, 2 en 3? Pensioen Welkom bij Pensioenfonds Vervoer. In dit Pensioen 1-2-3 lees je wat je krijgt in onze pensioenregeling. Wat vind je in laag 1, 2 en 3? Pensioen 1-2-3 bestaat uit drie lagen. In deze eerste laag lees je

Nadere informatie

Partner- en. Brochure. Wezenpensioen

Partner- en. Brochure. Wezenpensioen Partner- en Brochure Wezenpensioen Partner- en Wezenpensioen Als je nog in dienst bent en je overlijdt, of als je al gepensioneerd bent en je overlijdt, dan is er partnerpensioen voor je partner en wezenpensioen

Nadere informatie

Wat krijgt u in uw pensioenregeling?

Wat krijgt u in uw pensioenregeling? Hoe is uw pensioen geregeld? Welkom bij de Nationale APF. U bouwt via uw werkgever McCain Foods Holland B.V. pensioen bij ons op. In dit Pensioen 1-2-3 leest u wat u wel en niet krijgt in uw pensioenregeling.

Nadere informatie

Toelichting Uniform Pensioenoverzicht

Toelichting Uniform Pensioenoverzicht Toelichting Uniform Pensioenoverzicht Wat u moet weten over uw pensioen Op het Uniform Pensioenoverzicht staan de bedragen die u ontvangt bij pensionering en arbeidsongeschiktheid.

Nadere informatie

Wat krijgt u in onze pensioenregeling?

Wat krijgt u in onze pensioenregeling? Hoe is uw pensioen geregeld? Welkom bij de Nationale APF. U bouwt via uw werkgever AZL N.V. pensioen bij ons op. In dit Pensioen 1-2-3 leest u wat u wel en niet krijgt in uw pensioenregeling. Pensioen

Nadere informatie

Toelichting op het pensioenoverzicht 2010 KPN Uitkeringsovereenkomst voor de middelloonregeling

Toelichting op het pensioenoverzicht 2010 KPN Uitkeringsovereenkomst voor de middelloonregeling Toelichting op het pensioenoverzicht 2010 KPN Uitkeringsovereenkomst voor de middelloonregeling Wat u moet weten over uw pensioen Het Uniform Pensioenoverzicht geeft u duidelijkheid over wat u krijgt bij

Nadere informatie

Overlijden en uw pensioen

Overlijden en uw pensioen Overlijden en uw pensioen Bij pensioenfonds Metaal en Techniek bouwt u een inkomen op voor als u stopt met werken. U bouwt ook pensioen op voor uw partner en kinderen, voor als u er zelf niet meer bent.

Nadere informatie

Uit elkaar. Uw toekomst uitgestippeld

Uit elkaar. Uw toekomst uitgestippeld Uit elkaar Uw toekomst uitgestippeld 1 Inhoud Uit elkaar 2 Ouderdomspensioen: rechten en plichten 3 Wat te doen bij een scheiding? 5 Wat gebeurt er als ik of de ander komt te overlijden? 8 Wat u verder

Nadere informatie

Toelichting Uniform Pensioenoverzicht

Toelichting Uniform Pensioenoverzicht Toelichting Uniform Pensioenoverzicht Wat u moet weten over uw pensioen Op het Uniform Pensioenoverzicht staan de bedragen die u ontvangt bij pensionering en

Nadere informatie

Voorbeeld Toelichting Uniform Pensioenoverzicht einde deelneming <Uitkeringsregeling> <Premieregeling>

Voorbeeld Toelichting Uniform Pensioenoverzicht einde deelneming <Uitkeringsregeling> <Premieregeling> Voorbeeld Toelichting Uniform Pensioenoverzicht einde deelneming Wat heeft u aan het Uniform Pensioenoverzicht? Het Uniform Pensioenoverzicht geeft u inzicht in wat

Nadere informatie

Wat krijgt u in onze pensioenregeling?

Wat krijgt u in onze pensioenregeling? Hoe is uw pensioen geregeld? Welkom bij de Nationale APF. U bouwt via uw werkgever Stichting Autoriteit Financiële Markten pensioen bij ons op. In dit Pensioen 1-2-3 leest u wat u wel en niet krijgt in

Nadere informatie

Inleiding. Keuzemogelijkheden

Inleiding. Keuzemogelijkheden In dienst Bij indiensttreding bij UWV ga je ook automatisch pensioen opbouwen bij Pensioenfonds UWV. Waar moet je op letten? Welke keuzes kun je maken? N.B. Op dit moment ligt de officiële pensioenleeftijd

Nadere informatie

Toelichting Uniform Pensioenoverzicht

Toelichting Uniform Pensioenoverzicht Toelichting Uniform Pensioenoverzicht Wat u moet weten over uw pensioen Op het Uniform Pensioenoverzicht staan de bedragen die u ontvangt bij pensionering en arbeidsongeschiktheid.

Nadere informatie

Nabestaandenpensioen. Pensioen is er niet alleen voor jezelf. Het is ook bedoeld om eventuele nabestaanden goed verzorgd achter te laten.

Nabestaandenpensioen. Pensioen is er niet alleen voor jezelf. Het is ook bedoeld om eventuele nabestaanden goed verzorgd achter te laten. Nabestaandenpensioen Pensioen is er niet alleen voor jezelf. Het is ook bedoeld om eventuele nabestaanden goed verzorgd achter te laten. Inleiding De pensioenregeling van UWV voorziet standaard in een

Nadere informatie

Uw persoonlijke gegevens De heer X. Deelnemer Geboren op: 2 januari 1972 Deelnemersnummer: Uw partner Y. Partner Geboren op: 5 februari 1975

Uw persoonlijke gegevens De heer X. Deelnemer Geboren op: 2 januari 1972 Deelnemersnummer: Uw partner Y. Partner Geboren op: 5 februari 1975 pagina 1 van 7 Uniform Pensioenoverzicht 2019 Stand per: 1 januari 2019 Uw persoonlijke gegevens De heer X. Deelnemer Geboren op: 2 januari 1972 Deelnemersnummer: 999999 Relatienummer: xyz123456 Uw partner

Nadere informatie

Wat krijgt u in onze pensioenregeling?

Wat krijgt u in onze pensioenregeling? Hoe is uw pensioen geregeld? In dit Pensioen 1-2-3 leest u wat u wel en niet krijgt in onze pensioenregeling. Pensioen 1-2-3 bevat geen persoonlijke informatie over uw pensioen. Die vindt u wel op www.mijnpensioenoverzicht.nl.

Nadere informatie

Veelgestelde vragen en antwoorden

Veelgestelde vragen en antwoorden Veelgestelde vragen en antwoorden Algemeen 1. Wat is een UPO? UPO staat voor Uniform Pensioenoverzicht. Het UPO geeft u inzicht in uw huidige en toekomstige financiºle situatie (en de situatie voor uw

Nadere informatie

Wat krijgt u in onze pensioenregeling?

Wat krijgt u in onze pensioenregeling? Hoe is uw pensioen geregeld? Beleggingspakket In dit Pensioen 1-2-3 leest u wat u wel en niet krijgt in onze pensioenregeling. Pensioen 1-2-3 bevat geen persoonlijke informatie over uw pensioen. Die vindt

Nadere informatie

TOELICHTING Uniform Pensioenoverzicht. Uitkeringsovereenkomst

TOELICHTING Uniform Pensioenoverzicht. Uitkeringsovereenkomst TOELICHTING Uniform Pensioenoverzicht 2013 Uitkeringsovereenkomst In deze toelichting vindt u meer informatie over uw uniform pensioenoverzicht en uw pensioenregeling. Ook leggen we de gebruikte begrippen

Nadere informatie

Burgerservicenummer (BSN) Dit is het nummer waaronder u geregistreerd staat bij de gemeente waar u bent ingeschreven.

Burgerservicenummer (BSN) Dit is het nummer waaronder u geregistreerd staat bij de gemeente waar u bent ingeschreven. Toelichting Uniform Pensioenoverzicht 2017 Uitkeringsovereenkomst Voor wie is deze toelichting? - U bent actief deelnemer - U bent actief deelnemer én u neemt via uw werkgever deel aan de aanvullende pensioenregeling

Nadere informatie

Partner- en Wezenpensioen. Versie

Partner- en Wezenpensioen. Versie Partner- en Wezenpensioen Versie 03-11-2016 Versie 03-11-2016 Partner en wezenpensioen Als je bij SABIC werkt en je overlijdt, of als je al gepensioneerd bent en je overlijdt, dan is er partnerpensioen

Nadere informatie

Wat krijgt u in onze pensioenregeling?

Wat krijgt u in onze pensioenregeling? Hoe is uw pensioen geregeld? In dit Pensioen 1-2-3 leest u wat u wel en niet krijgt in onze pensioenregeling. Pensioen 1-2-3 bevat geen persoonlijke informatie over uw pensioen. Die vindt u wel op www.mijnpensioenoverzicht.nl

Nadere informatie

In balans. Pensioenregeling vanaf 1 januari 2015. Wanneer verandert uw pensioen? Wat is pensioen? Samenleven. Gaat u bijna met pensioen?

In balans. Pensioenregeling vanaf 1 januari 2015. Wanneer verandert uw pensioen? Wat is pensioen? Samenleven. Gaat u bijna met pensioen? In balans Pensioenregeling vanaf 1 januari 2015 08 Wanneer verandert uw pensioen? 04 Wat is pensioen? 09 Samenleven 03 14 12 Welkom Gaat u bijna met pensioen? Nieuw werk 10 06 Scheiden Nabestaandenpensioen

Nadere informatie

Wat moet de werkgever weten als het privéleven van de werknemer verandert?

Wat moet de werkgever weten als het privéleven van de werknemer verandert? Pensioenfonds Zorg en Welzijn (PFZW) maakt aan de hand van mogelijke gebeurtenissen pensioenvraagstukken inzichtelijk, voor werkgevers en werknemers. Veranderingen in de samenstelling van het huishouden

Nadere informatie