Focusgroep bijeenkomst 30 september 2009

Transcriptie

1 Hoe kwamen jullie bij deze cursus terecht? Wij werken met kinderen, dus werken we met ouders, grootouders, Het is dus een cursus die heel erg bij ons past. Ik zat in het voortraject, logisch dat ik meedeed, je hebt het goed gepromoot. Familielid van cliënt wees mij hierop. Niemand wilde meer een cursus volgen. Iedereen was klaar met cursussen. Toen heb ik me opgeworpen, het werd de meest waardevolle cursus die ik oit heb meegemaakt. Ik ben blij dat ik het gedaan heb. Het waardevolle van de cliënten verhalen en verhalen van familieleden, was dat het zo herkenbaar was, daar haalde je heel veel dingen uit. Bij ons was familiecontact ondergeschoven kindje Sinds dat enkele mensen de cursus volgen nu, wordt er steeds meer mee gedaan. familie informatieavond Ons werd gevraagd of we mee wilden doen met de cursus. Ik vond het een goed idee, omdat we veelal een minimaal contact met familieleden hebben. Sommige cliënten wel, maar ook heel veel niet. Omdat het toch mensen zijn die chronisch opgenomen zijn, waarbij veel familiecontacten verwaterd zijn, Dan loop je elkander weer mis. Plus daarbij dat de fysieke afstand met familie vaak groot is. Ik vond dat daar wel iets moest gebeuren met familiecontact. Henk Fox vertelde een verhaal op onze afdeling casemanagement. Toen werd ook in een brief gevraagd wie zich op wilde geven om mee te doen. Ik heb me toen ook opgegeven, maar toen ik er eenmaal zat, merkte ik dat ik er in zat als deelnemer.terwijl ik dacht dat ik meer in het organiseren op zich een rol zou kunnen betekenen. Dat was anders dan ik verwacht had. Wij hebben net de pilot mee gedaan twee jaar geleden. Toen kwam de vraag: wie wil daar aan meedoen? Eerst een en twee, daarna drie tot en met 6. Vanuit mijn functie, familiebeleid uitdiepen. Door het volgen van de module Mijn collega heeft met de ontwikkeling van het familiebeleid ook de cursus mee helpen opzetten. Wij praatten dit samen door. Wij kwamen tot de conclusie dat het familiebeleid op dat moment nog zo minimaal was, en er zo weinig mee gedaan wordt, dat het niet echt aansluit bij wat we doen. Toen besloten we om er samen naar te kijken. We doen er nu iets mee en hebben het breed uitgezet. Hoeveel deelnemers waren er op de verschillende locaties? In Veghel gemiddeld 12 bij ons waarvan 9 van een zelfde ambulante afdeling. Bij ons GGzE NG WO liep de bezetting terug tijdens de cursus. Vroeg ik me af waar ligt dat nu aan. Geen goede bezetting. Er vielen steeds mensen af. Katterig gevoel door gebrek aan continuïteit. Data verzet. Ik ben zelf helaas twee keer niet aanwezig geweest. Ik vond het zelf wel heel jammer, Ik wil ze graag inhalen. Mijn persoonlijke omstandigheden dwongen mij toen. Ik wil dolgraag de cursus afmaken. Het had zeker niet met demotivatie te maken. Ik wil heel graag vooral die juridische bijeenkomst, daar was ik zelf erg benieuwd naar. Het kan bij anderen wel het gevoel geven van demotivatie. Zeker als de cursus ook een aantal keren verzet is, dan denk je van waarom is dat? Er zat een hele vakantieperiode tussen. Ik geloof dat in mei pas de volgende was,het liep niet soepel. GGzE WO Bij ons was het constant een goede bezetting van 15 mensen. Alleen door ziekte dat iemand er een dag niet was. Iedereen die module een en twee hadden gedaan hebben een jaar later ook het vervolgtraject gevolgd. Wij hebben het ook een keer verzet, omdat het op carnaval viel, dan komt niemand! Verder liep onze groep goed, iedereen was erg enthousiast. mensen werden steeds enthousiaster. Het is succesvol was geweest. 1

2 In Veghel was het niet duidelijk hoe het geregeld werd, eerst 2 modules veel later kwamen de andere onderdelen. Dit bleek te maken met een onderhandeling over geld. Wij wilden wel. Maar het was eerst niet duidelijk bij ons. Er moet niet teveel tijd tussen de modules zitten, dan raak je er ook echt uit. In RIBWMB waren telkens rond de twaalf dezelfde personen die de module volgden. Ik hoor dat de planning wel belangrijk was. Ja, graag achter elkaar, zonder vakanties erin. Zonder de feestdagen Wat is nu het belangrijkste wat jullie uit de cursus hebben gehaald? Belangrijk dat er familieleden waren die hun verhaal vertelden. De ervaringverhalen. Die zijn gewoon heel indrukwekkend. Enthousiast, familiedag.ervaringsverhalen zijn het belangrijkste Mensen gaan ervan uit dat wij bellen, familie blijkt het fijn te vinden om gebeld te worden. Dat hadden we nooit bedacht. Dat soort dingen zijn echt heel waardevol. Als je nou kijkt, het draait allemaal om de cliënt. We zijn zo cliëntgericht. Ik werk op een ouderen afdeling, en we hebben veel te maken met familie. Dat ik niet door had hoe er en oe zeer een familie ook in crisis is. Je dendert er maar overheen. Ook partners. je denkt eigenlijk dat je het allemaal goed doet. Ik dacht eerst Wat kan ik eigenlijk nog leren over familieleden? En zoveel cursussen, en dan achteraf blijkt dat er heel veel aandachtspunten zijn. Dingen waar je toch wel rekening mee kunt houden. dat je een hele ander insteek maakt. Kleine dingen, dat je ouders alleen informeert. Daar loop je soms gewoon voorbij. Die van ouders horen, heel waardevol. Bij voorbeeld als je ouders hoort die even checken of de gordijnen van het huis van de zoon open zijn. Als ouders dat even weten, dan zijn ze al tevreden. Ouders hebben er wel oog voor. Ze willen weten dat de dingen gebeuren. Voor ons is het makkelijk om te weten hoe het zit, met afkortingen, Als iemand in crisis binnenkomt, sta je er soms niet bij stil dat mensen soms totaal niet weten war je het over hebt. wat begrijpt familie hiervan. En dan doe je het eigenlijk nog zo rustig. Je bejegening is goed, maar die mense zijn in crisis, die hebben vanuit hun thuissituatie zoveel meegemaakt. Of separatie, boem dat vertel je maar zo. zonder in te leiden, Je moet even bellen, dat hoort bij het protocol, naar familieleden bellen, Het gaat heel vaak goed, er wordt alleen gebeld als het slecht gaat. Dat familieleden nu schrikken als je belt. Als je dan zegt: het gaat heel erg goed. Waarom bel je dan? Antw. Om dat te vertellen. Dat is helemaal niet gewoon. Wij hebben mensen waarvan sommigen al dertig jaar op de grote beek wonen. Je gaat heel vaak in op de negatieve zaken. Positieve daar moet je zelf vind ik ook op focussen. Ingaan op positieve zaken is nu gewoon geworden bij ons. Voor mensen die komen soms een keer in de maand op visite. dan is het maar net afwachten hoe het met hem is. Want als het tussen door wel goed gaat, denk je het gaat nu goed, als ze deze week tijd hebben, kom dan maar. Dat werd heel erg gewaardeerd dan. Daar hadden mensen van tevoren nog niet bij stilgestaan. Echt door die ervaringsverhalen. Juridisch je kunt veel niet zeggen, Daar helpt de cursus mee om te weten dat je dingen niet mag zeggen. De ervaringsverhalen vertellen over familie die de informatie wil over de dochter, waarbij je in de cursus er achter komt, dat je het ook niet mag verstrekken. Ik heb in de cursus ook wel geleerd dat er andere wegen te bewandelen zijn in hoe je omgaat met wat wel of niet mag. Dat als een cliënt aangeeft: ik wil contact niet, dat je daar ook een andere stelling in aan kunt nemen. Ook in samenspraak. Je kunt altijd wel bellen. Je zegt: ik kan niet alles zeggen, maar dat kan ik wel vertellen. En dat het ook een normale zaak is dat 2

3 wij contact leggen met familie. dat het bij onze taak hoort. En over de inhoud kun je het hebben. Dat is wat anders dan dat je zegt: de patiënt wil het niet dus we doen het maar niet. Wij maken ook mee dat het met een patiënt niet goed gaat. Dan zeggen we: wij vinden het toch goed dat je vader en moeder worden ingelicht. Ook al wil je het niet. Daar gaan we toch mee stoeien dan. Een eye-opener je kunt een andere stelling aannemen. En juist bij die bijeenkomsten zou ik het prettig hebben gevonden als er ook een familielid bij aanwezig zou zijn geweest. Misschien is het moeilijk om daar juist iemand voor te vinden, met een passend verhaal. dat werd wel genoemd, jammer dat er juist in deze bijeenkomst geen familielid bij is en cliënt. ( wat een pech, je zat in de verkeerde groep, blijkbaar)bij ons was wel een familielid. Nog andere belangrijke dingen die in de cursus naar voren kwamen? De koppeling met de praktijk in daadwerkelijke acties naar de werkvloer. Nadenken over acties, in de laatste bijeenkomst werd daar wel een beroep op gedaan. Had van mij iets groter mogen worden. Zodat je kunt nadenken: Wat ga ik er in de praktijk ermee doen, hoe pak je het aan. Je moet die koppeling natuurlijk zelf ook maken. Was je in een team die ook allemaal die cursus had gevolgd? Is dat makkelijker? Als je met je hele team de cursus volgt, helpt in vormgeven in de praktijk. zoals evaluaties die we met cliënten doen, komt nu naar voren: vraag familieleden er ook bij. We diepen het nou iets meer uit. rondom familie, en hoe zij erin staan. Er werd zo meer ingebracht. Ik denk dat dit inderdaad simpeler is. In onze groep gingen ook twee hulpverleners van een afdeling bij elkaar zitten. Zij gingen samen alvast er over nadenken. dan hou je het warm, ik denk wel dat dat ook belangrijk is. Organisatiebreed begeleidingsplannen invoeren dan is er vanuit de organisatie weer weerstand in ja hé, dat kun je niet zomaar doen want, dan moeten andere afdelingen er ook mee gaan werken. dat is dan weer heel lastig om mee om te gaan. wat wij hebben gedaan: een projectgroep opgestart met naastbetrokkenen,beleidsplan, hoe gaan wij om als instelling met naastbetrokkenen. Ik vind het altijd een leuk idee, projectgroep, maar dan moet het wel de praktijk in. Ik heb altijd met projectgroepen iets van ja leuk, en dan, het implementeren in de praktijk dat vindt ik het belangrijkste. In de praktijk schort het nog wel eens Ik herken dat niet, het wodt goed weggezet in onze lijn. het wordt teruggekoppeld en daar geef je dan weer gevolg aan. Je voert het in en je stelt bij. Ik denk daarnaast dat in de praktijk ook nog gewerkt wordt met het project. In ons team is het gebruikelijk dat wij het netwerk betrekken in de zorg. Je kan iemand erin betrekken of mobiliseren iets te doen met familie. Dit is al langer gebruikelijk geweest. Wordt dagelijks gewerkt met familie dagelijks onderwerp. Bij ons zijn de projectgroepen nog niet goed doorgevoerd. Er zijn er wel, af en toe bloeit er weer eentje op. En dan komt er weer een volgende aan. Als iedereen meedoet aan een cursus, dan krijg je meer een bepaalde cultuur erin. Iedereen zou het moeten doen. het is zo een andere kijk die je krijgt. Je wordt zo bewust gemaakt. Je kunt het bijna niet overgedragen. Ik kan het wel vertellen, ik heb er ook een stukje over geschreven, dat heb ik aan iedereen laten lezen van de afdeling, Je moet eigenlijk die verhalen horen. Dan wordt het ook duidelijker. Ik geloof dat het bij ons helemaal niet actueel is, alleen preventieafdeling doet wat met familieleden, los van de afdeling. 3

4 Bij ons ook wel, dat het in het jaarboek is opgenomen als cursus. Zodat het RIBW door het management wordt mogelijk gemaakt. om de cursus te volgen, Maar het is geen nieuwe manier van werken. het hoort erbij. Dat we er geen gebruik van maken is een tweede, het is geen nieuwe methodiek of een nieuwe kijk over met mensen omgaan. het was er al. ook tijdens opleiding wordt hier al op gewezen, dat familie net zo belangrijk is als cliënt. Maar gaandeweg de rit dan vergeet je dat ook. terwijl je weet dat het netwerk daarbij betrokken is. Zo is mijn kijk. Het is niet een nieuwe wereld die dan open gaat. Dat was het voor ons ook niet. Wij werken ook ambulant. wij hebben dagelijks zeker met kinderen dan zit je al met een van de ouders. Maar je moet het wel goed warm houden, dat vind ik ook het voordeel van deze cursus, familiecontact is goed, maar hoe houd je dat warm Net als met KOPP, zou elke afdeling een vertegenwoordiger moeten hebben die gefocused is op familiebetrokkenheid. Eens in de 4 tot 6 weken komen vertegenwoordigers bij elkaar, waar je casuïstiek kunt bespreken en je brengt het weer terug in je team. Ik denk als je dat met familie als bondgenoot moet doen. Als je alleen maar de modules volgt en thats it, dan moet je uitkijken dat het niet wegsijpelt. Ook over de opdracht in de laatste module, eigenlijk is het heel erg jammer dat het in de laatste module is. er is daarna helemaal geen terugkoppeling. Iets van: heb je er echt iets mee gedaan of niet. Je hoeft er niets mee. Hoe houd je het warm. Vraag of je er op de lange duur iets mee kunt. het moet meer algemener zijn. Ik vind dat je het moeilijk over kunt dragen, je moet het ondergaan. Het moet iets met jou doen. Om zelf in jouw persoon een verandering teweeg te brengen van je moet daar bewuster mee omgaan. Dat je het in je hele houding mee gaat nemen. Omdat je die situatie tegenkomt. Het is een grondhouding. Als ik medewerkers in mijn team heb, ik kan mij niet voorstellen dat iemand zegt: die methodiek past mij niet. het is de basis waarmee je mensen tegemoet treedt. In je houding moet het iets eigens worden van jezelf. Ik denk dat wij hier allemaal denken dat het in onze grondhouding zit. Totdat je de verhalen van de ervaringdeskundigen hoort, dan denk je O je, ik heb het eigenlijk toch heel vaak de plank misgeslagen. het heeft bij mij wel een soort mentaliteitsverandering teweeg gebracht. Als ik nu iemand in mijn team hoor oordelen over familie, zeg ik: het gaat om iemand die ook in crisis is. Houdt er rekening mee dat je het misschien wel een aantal keer moet vertellen. Bel inderdaad eens een keer. Ik begrijp dat in elke module hoor je iets dat een verbetering zou zijn Je kunt een duidelijke koppeling maken, elke module kun je iets mee doen. Ik merk zelf dat als er iets gebeurt met een cliënt dat we nu denken, hé daar moeten we de familie ook over bellen. terwijl een ander daar dan niet altijd aan denkt, daar ben je al bewuster van geworden. De ervaringsverhalen blijven noodzakelijk Ik begrijp dat elke module een onderwerp heeft. Elke module heeft z n eigen thema. Meer tussen de modules door terugkoppelen met de praktijk. Dat heb ik wel gemist, het komt pas in de laatste module aan de orde, ga er maar iets in de praktijk mee doen. Maar het wordt nergens meer teruggekoppeld. Dat zou moeten gebeuren. Met meerdere teamleden in de cursus kun je elkaar erin steunen en versterken om het in de praktijk te zetten. het is helder, omdat we het met z.n allen hebben gedaan. Wij waren met z n tweeën. Waarvan eentje in de nachtdienst. We hebben met z n tweeën in het team de rest wel bewuster gemaakt. Familiecontact en het belang ervan. Kleine dingen, Ouderenpsychiatrie: de ervaringsverhalen gingen over jongeren en volwassenen. en weinig gericht op ouderen. wat ik terughorde denk ik toch dat wij soms net iets anders met de dingen omgaan. Wij hebben net als jullie veel te maken met familie. het is geen vergeten groep, 4

5 familie, ik vond het jammer dat er geen kind van.. was. het ging meestal over ouders als familie. Was er niet een? De verhalen waren wel waardevol maar miste de koppeling aan het thema van de bijeenkomst. Het was een levensloop van wat er allemaal gebeurde, in de loop van de jaren. Bijvoorbeeld het thema dwang. Eerste bijeenkomst: goed verhaal. Tweede bijeenkomst lijkt op het eerdere verhaal, bij de derde bijeenkomst nog meer. Het blijft wel hangen en het heeft wel impact. het maakt ook indruk mist de koppeling. Hadden jullie de indruk dat ouders en cliënten voorbereid waren op het thema? De verhalen gingen niet over de diversiteit, over de consequenties die het heeft op het gezin. (zeker een andere cursus gehad, Hahah) Bij ons juist wel gekoppeld. Mensen werden betrokken. Docent haalde de ervaringsdeskundige er telkens bij ter verduidelijking van de theorie. Iemand gaf aan: wat betekent het voor de partners en de kinderen dan is het toch weinig aangegeven. In de module kan je het wel lezen. maar dat was niet het uitgangspunt. Bij ons liep dat goed. Gekoppeld aan de modules, de fasen waar mensen in kunnen zitten. Eerst een samengesteld gezin ook met al die andere kinderen. de verhouding met partner ging ook niet goed, Familie in crisis, je zag tijdens het verhaal hoe het gezin ontwricht raakte. Dit kwam er bij ons allemaal duidelijk uit. Twee zoons, hebben we ook nog gehad. De verhalen van de ervaringsdeskundigen heb ik het meest aan gehad, ik denk in details nog veel terug aan die verhalen. Die moeder. dat deed me het meest in de cursus. het heeft ook voor effect gezorgd. Het meest leerzaam. Je wordt op je eigen fouten gewezen. Veel meer dan het theoretisch stuk, vond ik. Bij ons zat er ook een cliënt in de groep van deelnemers bij de module, die als voorzitter werkt bij cliëntenraad, Ik vond die sparring van de verhalen van familieleden en zijn verhaal als ervaringsdeskundige ook heel waardevol, Net weer een andere hoek van inval eigen perspectief. Cliënt zegt: ik wil helemaal niet dat ze over mij gaan vertellen. En dan de familie: we mogen dan niks zeggen. Familie wil het wel graag weten. Jammer dat wij dat gemist hebben. Hebben jullie het ook in de praktijk gebracht? he je die gesprekken met familieleden gebruikt? Zelf initiatief nemen, zelf contact opnemen. Zelf gaan bellen, ook als het goed gaat. Dan merk je dat de mensen ook makkelijker gaan bellen. omdat je zelf het initiatief hebt genomen. Je stelt je open voor contact. Iemand had al tien jaar geen contact meer. Ik ontdekte bij de cursus: ga iemand maar eens bellen: Als je naar jou familielid al zes jaar niet omgekeken hebt: Ga maar bellen. Ik denk dat het voor familie ook heel moeilijk is om dan die drempel weer te nemen. Dat is voor ons veel makkelijker. Dan denk je eerst: ze zijn niet geïnteresseerd. Maar dat kan ook juist een hele hoge drempel zijn, om dan weer contact op te nemen. Dat heb jij gedaan? Ja, en dat is uiteindelijk heel goed uitgepakt. En familie begeleiden die bij ons op de afdeling komen. Dat iemand inderdaad zei: dan kom ik zo een afdeling binnen, die deur dicht, andere deur, en dan sta je daar en zo, en dat heeft mij ook ertoe gebracht dat we uiteindelijk een familie informatie avond hebben georganiseerd. Familieleden van cliënten. zonder de cliënten erbij. helemaal buiten de afdeling we vertelden wat we eigenlijk doen. wat de afdeling inhoudt. Een van de vragen van familieleden was: waarom rennen er als ik de deur binnenkom gelijk zoveel mensen op mij af? Dood eng bleek, dit hadden wij niet in de gaten. We hebben uitgelegd: de bewoners zien bijna niemand en als er iemand komt zij ze er heel blij mee. Ze zijn allemaal dol enthousiast. ze komen naar je toe, maar ze zullen je niets doen. alleen even 5

6 aanraken. een gebaar dat ze blij zijn dat je er bent. Tien wisten de familieleden: oja natuurlijk. En dat we de familie hierin kunnen begeleiden. Bij iemand erbij kunnen blijven zitten, als ze bij hun familielid op bezoek zijn. Voor familieleden ook een eyeopener. Oja, ik heb mijn zus al twee jaar niet gezien. wat moet ik dan met haar bespreken. Hoe moet ik haar dan meenemen? Ik weet niet of ze dat wel kan en of ze wel bij me blijft. Op de koffie. Zo hebben we bij verschillende patiënten meer familiecontacten. Dat heeft goed uitgepakt. Omdat bij ons mensen in crisis komen, is bij ons en vooral bij mij duidelijk geworden, dat je heel veel moet uitleggen en heel veel moet vertellen, Voor ons is het zo gesneden koek. er zijn heel veel mensen die voor het eerst in aanraking komen met psychiatrie. Inderdaad: kom maar eens op zo n afdeling. mensen verwachten eigenlijk ook een enorm gekkenhuis, en dat is weer niet het geval. ze weten eigelijk helemaal niet wat ze kunnen verwachten. vertel maar en leg maar uit. en wees duidelijk, en ook als er crisis is, dat wij bellen, Oja die hadden we moeten bellen en die familie is dan al op de afdeling. dat we veel attenter zijn. Dat is lastig als je de cursus in je uppie doet. Daarom vind ik ook dat iedereen het moet volgen. het is nu een jaar geleden dat we de familie informatieavond hadden georganiseerd. Die had nu in september ook moeten zijn, maar ik was tijdelijk geblesseerd, dus moesten we hem uitstellen. Ik ga hem snel inplannen. Jammer dat het van jou alleen afhankelijk is. Het lag eraan dat ik er niet was en nog iemand niet. collega s hadden het al druk genoeg met gewoon de zorg. Dan is er minder tijd voor de extra dingetjes. Als je de familie erbij betrekt, levert dat veel op. er is nu nog heel veel weerstand. als je er veel attenter op bent levert het dat veel op in je werkzaamheden. heeft een gunstig effect. je denkt dat je het doet, maar je doet het gewoon niet. Ik heb het zelf ook ervaren: mijn vader heeft in het ziekenhuis gelegen in de laatste periode, toen liep ik daar zelf ook tegenaan. als familielid vond ik totaal geen informatie. daar moest je steeds zelf achteraan. dat is voor mij ook zo n eye opener. wat is dit nou, mijn vader ligt langdurig in het ziekenhuis, er wordt van alles aan gedaan. en ik krijg niets te hoen, ik wordt niet gebeld, niks. Ik moest zelf overal achteraan. Bewustwording voor mij. Zo gaat dat dan. Ik herken het bij ook ons. de vanzelfsprekendheid waarmee alles gebeurt. je moet er zelf maar achteraan gaan fietsen. Horen jullie ook wat dingen terug van mensen?dat jullie nu anders met dingen omgaan? Merken jullie reactie van familie. Na familiedag, barbecue, gezellig samenzijn. Je hebt wel eens dat cliënten tijdens een contactmoment weglopen. Maar nu zaten wij er ook, Ook met ander cliënten, Informeel contact. heel veel positieve reacties. laagdrempelig. Samen met andere cliënten, ze konden vragen stellen. mensen zoeken makkelijker contact als ze jou gezien hebben, je maakt het inzichtelijker. Er is veel onbekendheid. Normaal zie je elkaar bijna nooit. Nu weten wij en zij welk gezicht bij wie hoort. Je kunt het niet voor iedereen bijhouden. Veel positieve reacties. Mensen sturen na afloop van de informatieavond kaarten bedankt. Dat iemand weer op visite durft te komen, dat is wel het grootste compliment. Nu we de cursus hebben gevolgd wisten we dat we familie weer konden benaderen na veel jaren zonder contact te hebben gehad. We wisten dat het moeilijk zou zijn om het contact na zoveel jaren weer op te zoeken.. Die broer die we na jaren hebben geholpen in het herstellen van contact stond van vorige week met zijn familie om de kist van de cliënt van ons. Dat was zo mooi. Daar ben ik heel blij mee. Hij zei het is zo fijn dat ik hier ben. 6

7 Als we hen niet gebeld hadden, was zijn zus overleden, zonder dat ze elkaar nog hadden kunnen dag zeggen. Een mooi compliment voor de goede zorg. Fijn dat wij er zijn en dingen konden regelen. Dat is allemaal voortgekomen uit de cursus. Heel bijzonder. En het is nog vers. Eergisteren gebeurt. Nog andere mensen die opmerkingen hebben gekregen Wij houden elkaar met het team onderling scherp. Ik heb het idee dat we altijd al nauw contact hadden met familie. Bijvoorbeeld de fase waarin mensen zitten. Bij ons zijn familieleden dankbaar als ze mee mogen denken. Als een moeder wat in haar hoofd haalt, wanneer het lastig gaat met haar kind, een broer of zus, wordt daar aandacht aan besteed, zodat de rust weerkeert in het gezin. Verwachten jullie nu ook andere dingen van familieleden Bij ons is het meer dat we aan familieleden vragen kunnen jullie misschien zelf de kleding kopen. Dit doen mensen met veel plezier. Een echte zussentaak, samen winkelen. Fijn voor de zus, die kan nu echt wat doen voor haar zieke zus. Zoiets wordt snel over genomen door de hulpverlener bij ons. Als het contact met de familie niet snel genoeg lukt, zijn we snel geneigd om het zelf te gaan doen. Het is ook fijn voor de cliënt en ook voor de hulpverlener, wanneer familie dit kan doen. Een zus kleed nu haar zus aan en ziet dit als een fantastische taak. Veel contact hebben ze verder niet zo, maar het bezig zijn met kleding biedt een nieuw contact. Als dit contact zo ontstaat, zijn mensen ook sneller geneigd om te bellen. Wat gebeurt er als je de mensen meer informatie geeft? Ik had ouders die heel weinig informatie over die cliënt. Ze heeft me heel veel vertelt over wat ze de afgelopen jaren heeft meegemaakt met haar kind. En nu zal de veel sneller contact met mij opnemen. Zoals ik zie dit, of hoe kijk jij ernaar. Gaat het niet zo best met hem? Met dit contact weten mensen je te vinden. Ik ben nog wat zoekende: ik weet nog niet wat ik er niet of wel mee moet. Ik stel mijn niet open als psychiater. Ik heb teveel cliënten op mijn naam staan. Casemanager mailt wel. Ik vind het wel makkelijk om te mailen. Wordt als prettig ervaren, ook door familie Liever eerst via casemanager. Het gemak dat het niet uitmaakt of iemand op dat moment wel of niet aanwezig is. Je kunt op jouw moment je bericht sturen. En je krijgt ook reacties terug. Ook sms. Makkelijk. Familie kan toch hun zorg kwijt. Wij en ook. Breidt zich uit. De module gaat vooral over het ervaringverhaal, hoe moet dit gekoppeld worden aan theorie en praktijk. Vooral het juridische stuk is de theorie heel passend. Voor mij vooral het crisisverhaal, omdat ik vooral met een crisisbril kijk. De theorie had wel te maken met het ervaringsverhaal maar stond er iets te ver vanaf. Vanuit het ervaringverhaal kan je ook makkelijk de praktijk koppelen. Hmet de verhalen maak je een uitstapje naar de belevingswereld van de familie. Je krijgt meer gekoppeld aan het theoretische kader. Dit werkt verdiepend. Het voegt wel iets toe. Het is wel een heel boekwerk. Je kunt het ook thuis nalezen. Als het wordt opgelezen, blijft er heel weinig van hangen. Ik heb thuis weinig tijd om te lezen en ik vind het fijn dat iemand het mij aandraagt. Zeker als je ook daarbij in discussie kunt. Soms werd de discussie afgebouwd omdat de powerpoint door moest. Bij ons was dit niet het geval. Het lijkt dat we iets anders hebben gehad dan sommige anderen in de groep. 7

8 Het verhaal blijft hangen. Soms wordt PowerPoint gewoon voorgelezen. Scheelt per keer. Was jullie duidelijk wat het leerdoel van elke module was? Het doel was wel helder. Het hoeft voor mij niet zo uitgebreid. Heel veel modules en als je kijkt van wat er belangrijk is os het wel een enorme hap.als je ook kijkt wat je daarnaast nog moet doen, Ik vraag me af of al die keren nodig waren. Voor mij niet. Wel wil ik graag nog het juridische stuk, en module 6 die ik moest missen door persoonlijke omstandigheden. Wat heb je nodig in de toekomst Een huiswerkopdracht helpt om het meer als leeropdracht te zien. Je volgt een cursus of niet. Als je toch een cursus volgt, koppel er dan een huiswerkopdracht aan. Je moet het zien als : dit haal ik uit de cursus, dit breng ik in de praktijk en hioer ben ik nu alert op. Als je punten meekrijgt: let daar eens op de komende tijd, dan heb je wat richtlijnen. Een familiekaart zweeft nog ergens. Dit helpt omdat we daarmee een gesprek met de familie moeten aangaan. Je moet dingen gaan vastleggen zoals: wilt u bij een separatie gebeld worden. Kaart komt bij elke behandelplan terug. Handleiding als een soort startpunt: oja, familie. Dat zou bij ons helpen op langdurende zorg. Een heel andere afdeling als jullie ambulante. Ja het is een heel groot verschil. Daar zit ik ook mij, ik hoor allerlei situaties over de kliniek en de BW maar ik werk bij casemanagement. Hoe pak je dat ambulante stuk aan. Hoe je de familie er beter bij pakt. Bij voorlichting geven heeft u als psychiater een grote rol. In de voorfase voor mensen bij ons langdurig komen. Een kennis van mij kwam ook met psychiatrie in aanraking. Hij had zoveel vragen, daar heb ik een hele middag mee gesproken. Toen kwam ik er achter dat ze helemaal niet voorgelicht werden, ook niet in de eerste fase. Dat herken ik ook uit de ervaringsverhalen. Vooral voorlichting en wat kan je wel en niet verwachten, hoort bij de ambulante zorg. Op ACT is familievoorlichting. Hoe dat hier in deze bijeenkomst meer iaan bod kan komen. Een cliënt kan bij jullie ook voorlichting geven. Hoe kan ambulant in deze modules meer naar voren komen. Het gaat meer om bewustzijn en houding, Als je zegt we betrekken de familie erbij, dan maak je al ene goede start. Het is geen methodiek wat je met elkaar afspreekt. Misschien een herhaling een paar jaar later. Je moet veel meer aan cultuurverandering denken. Stel dat je zelf familie bent, hoe zou je behandeld willen worden. Als mijn vader of moeder wordt opgenomen, wat wil je dat hier eerst gebeurt. Wat heb je van je manager nodig om familie meer te kunnen betrekken? Die familiekaart zorggroep breed, niet op eigen houtje. Breng mensen bij elkaar Kwaliteitscoördinator is druk, wie wil het oppakken. Je moet eerst beginnen een eigen initiatief opzetten. Als je dan weet iemand is daar mee bezig en een andere plek ook, dan breng je die bij elkaar. Hoe krijg je dan weer de koppeling met de ervaringsverhalen. Als de familie informatieavond er is, dan gaan we aan de familieleden vragen wat er op de familiekaart moet. Omdat onze patiënten al ver in het ziekteproces zitten. Als iemand bij ons wordt opgenomen, dan wordt die daar niet meer vandaan overgeplaatst. Ze hebben jaren ervaring in de psychiatrie. Je zou er van uit gaan dat familie informatie al heeft. Die zitten hier al zo lang in. 8

9 Wij zijn met een patiënt uit onze woongroep bij hun familie op bezoek gegaan. Je hoort dan zulke andere dingen. Oude foto s kijken, hoe ze op school waren geweest. Binnen het gezin, of broers en zussen nog leven Het zou ook goed zijn als ze de modules aan de hele organisatie kunne geven. Ook de raad van Bestuur,Voorlichting en ervaringsverhalen. Het is nu meer een ver van mijn bed show. Met de Vakwerkprijs hebben wij ons verhaal verteld, waar de `Raad van Bestuur bij was. Die kwamen allemaal na afloop geweldig verhaal In GGZ eerst alle uitgangspunten vanuit de cliënt. Het wordt tijd om de familie hierbij te betrekken. Alles is heel cliënt gericht. Het ou een gemiste kans zijn. De tijd is er voor dat familie betroken wordt. Ik zat te denken of de manager wel uitgenodigd moet worden om de cursus te volgen. Bij ons is de kwaliteitscoördinator geweest en ook omdat hij er zo lyrisch over is, zijn de dingen echt makkelijk te regelen. De familiedagen zijn geen probleem, ook andere initiatieven. Het helpt als de manager meedenkt. Zij moeten faciliteren. Als ze weten wat de ideeën erachter zijn. Zij kunnende contacten met familie ook aanzwengelen. Wij werken ook met genogram, bij opname. Hoe zittende lijnen in een gezin, wat is de rol van oma of tante. Met mijn eigen cultuur is het vanzelfsprekend om met familie te werken. 9