Manifesta Limburg: A Landscape In Transformation

Transcriptie

1 Manifesta Limburg: A Landscape In Transformation

2 03 Manifesta 9 In Limburg In Landschap In Transformatie 08 Limburg Voor Manifesta 09 Manifesta Voor Limburg 10 Platforms Van Transformatie 16 Cultureel Landschap Context Ontwikkelingen Actoren 18 International Foundation Manifesta 20 Timing 21 Citaten Letters Of Support

3 Manifesta 9 in Limburg in Manifesta 9 In Limburg In 2012 De provincie Limburg is verkozen tot gastheer van de prestigieuze Europese Biënnale voor hedendaagse kunst Manifesta 9 die in 2012 zal plaatsvinden. Deze nomadische Biënnale, die iedere 2 jaar in een andere Europese stad of streek neerstrijkt, neemt de complexiteit van de regio op politiek, geo-politiek, of cultuur-historisch gebied tot onderwerp. Manifesta zoekt de grenzen van Europa op en vermijdt juist de grote Europese centra van de kunst. In plaats daarvan richt zij zich liever op periferie, op minder geëxposeerde en cultureel minder ontgonnen gebieden. Dit jaar wordt in de regio Murcia in Spanje de Europese dialoog met Noord Afrika vanuit artistiek oogpunt geëxploreerd. Maar het is niet noodzakelijk de uiterste grenzen van Europa op te zoeken. De periferie ligt evenzeer om de hoek: ook midden in het meest verstedelijkte en dichtstbevolkte gebied van Noord Europa vallen nog inspirerende, grillige en eigenaardig gevormde buitengebieden te ontdekken, zoals Limburg zal aantonen.

4 04 Manifesta 9 in Limburg in 2012 Landschap In Transformatie 05 AMSTERDAM 163 KM Landschap In Transformatie Nederland LONDEN 388 KM Frankrijk BRUSSEL 70 KM België EINDHOVEN 55 KM DÜSSELDORF 105 KM Duitsland FRANKFURT 255 KM BERLIJN 580 KM Limburg is een gebied in beweging, een interessant en complex gebied dat een spiegel kan zijn voor andere streken in Europa. Deze regio belichaamt als het ware de Europese Unie in het klein. Limburg bevindt zich in een reconversieproces en schudt het industriële verleden van zich af. De alomtegenwoordige steenkoolindustrie van de eerste helft van de 20ste eeuw heeft de ontwikkeling van de provincie in sterke mate bepaald en een grote stempel gedrukt op maatschappij en landschap. Na de sluiting van de mijnen in de jaren 60 tot 80 van de twintigste eeuw, moest een nieuwe positie worden bepaald. Limburg B PARIJS 315 KM 44 steden en gemeenten, waarvan Genk en Hasselt de grootste zijn inwoners op een grondgebied van hectare 3 arrondissementen: Hasselt, Maaseik en Tongeren studenten Hoger Onderwijs 8,8 % immigranten Meer dan 1 op 12 Limburgers heeft niet de Belgische nationaliteit Dit reconversieproces is nog altijd gaande en men moet zich de vraag stellen hoe om te gaan met de erfenis van de mijnbouw: de mijngebouwen, de artificieel ontstane landschappen, de problematiek, maar ook de rijkdom die uit de immigratiestromen uit m.n. Turkije en Italië voortvloeien. Ook de historie en toekomst van de zogenaamde tuinwijken die als mini-staatjes rond de mijnen werden aangelegd om de mijnwerkers en hun families is alles te voorzien,maar eveneens in alles te controleren, vormen een bron van onderzoek. De herpositionering in een postindustriële samenleving en het zoeken naar een nieuwe invulling van het industriële erfgoed zijn kwesties die overal spelen in Europa en wereldwijde implicaties hebben. Deze transformatie onderzoeken vanuit de eigen geschiedenis en ervaring van de streek kan een interessante casus opleveren voor Manifesta 9, die van betekenis is voor zowel de inwoners van de regio, als voor de bezoekers. Ook op bestuurlijk niveau is er sprake van een transformatieproces. Limburg bevindt zich op een kruispunt van 3 landen, 3 talen en 5 regio s, de zogenaamde Euregio Maas-Rijn, gelegen in het meest verstedelijkte en dichtstbevolkte gebied van West Europa met alle problematiek maar ook met alle opportuniteit van dien. Een eens ondergesneeuwd gebied, waarin veel steden en dorpen tegen de nationale fysieke, maar ook mentale grens aanbotsten, ligt nu in het centrum van Noord-West Europa. De steden in de euregio liggen alle in de periferie van hun land, met de politieke, culturele en economische centra (Brussel Namen Amsterdam en Berlijn) veraf en kijken daarom meer en meer naar de naaste buren voor coöperatie om de regio verder te ontwikkelen. Nieuwe, grensoverschrijdende interregionale samenwerking ontwikkelen is hier een must. De doelstelling van de Europese Unie; intergouvernementele en supranationale samenwerking tussen de buurlanden

5 06 Landschap In Transformatie Landschap In Transformatie 07 EINDHOVEN Euregio Limburg B TGV Spartacus plan Trein LEUVEN HASSELT GENK Autosnelweg Luchthaven MAASTRICHT AKEN Universiteit/Hoge School LUIK Mijnterril Beringen, km Euregio Maas-Rijn: inwoners op een oppervlakte van km 2. op politiek, economisch en juridisch en cultureel gebied worden hier stap voor stap in de praktijk gebracht. Het Limburg-charter, getekend tussen Belgisch en Nederlands Limburg, dat een kader schept voor verregaande samenwerking over de grenzen heen is hiervan een goed voorbeeld. Tuinwijk Waterschei, 2009 Het zoeken naar een gezamenlijke euregionale identiteit, naar nieuwe manieren van samenwerking, het enerzijds willen benadrukken van het gemeenschappelijke, maar anderzijds het aan de eigen, lokale identiteit willen vasthouden; dit moeizame proces is op microniveau de Europese Unie en vormt een complex onderzoeksgebied dat aan de basis kan liggen van een boeiende, gelaagde tentoonstelling die relevant kan zijn voor alle Europeanen. Vraagstukken die zich opdringen zijn: waar ligt in de eenheid en waar de verscheidenheid in dit grensgebied met verschillende achtergronden, maar ook een gezamenlijke geschiedenis? Hoe kunnen fysieke, maar ook mentale grenzen worden geslecht en in hoeverre is dit überhaupt wenselijk? Ook de problematiek van de taalgrenzen waar deze streek mee doortrokken is kan als uitgangspunt genomen worden van een onderzoek naar de werking van de regio: binnen de Euregio, maar ook binnen de landsgrenzen van België, die alle 3 de talen van de Euregio herbergt; het Frans, Nederlands en Duits.

6 08 Limburg voor manifesta MANIFESTA VOOR LIMBURG 09 Limburg Voor Manifesta Manifesta Voor Limburg Limburg wil een positief klimaat voor de creatieve sector creëren en investeert de komende jaren fors in kunst en cultuur en in (grensoverschrijdende) infrastructuur. De humuslaag waarop een grootschalige kunstmanifestatie kan gedijen is gelegd. Limburg zorgt voor een breed draagvlak en betrekt culturele partners, bedrijfsleven, toeristische sector en onderwijsinstellingen actief bij de ontwikkeling van Manifesta 9. Manifesta zal een innovatieve artistieke mapping van deze regio kunnen realiseren, die het discours over de toekomst van deze streek aanzwengelt en als referentiepunt dient voor volgende projecten. Manifesta zal als hefboom dienen om alle te realiseren plannen en de belangrijkste lokale actoren in de regio met elkaar te verbinden en op een hoger niveau te tillen. Manifesta zal zo bijdragen om Limburg te profileren als een creatieve regio. Manifesta zal duurzame, internationale artistieke netwerken voor Limburg en Vlaanderen voortbrengen. Manifesta geeft jonge, culturele professionals uit de regio de kans om ervaring op te doen, dit sluit aan bij de doelstelling van de provincie om talentontwikkeling te bevorderen. Door de flexibele, nomadische aanpak van Manifesta, die uitgaat van de context, op maat is gemaakt van de regio en niet inwisselbaar is met andere exposities om het even waar, zal Manifesta het verschil maken voor deze streek. Wanneer het lokale gelinkt wordt aan het globale, de regionale initiatieven aan een internationale manifestatie, is dit een niet te onderschatten verrijking voor de regio met een duurzame output.

7 10 platforms van transformatie platforms van transformatie 11 Platforms Van Transformatie Op de resten van het Limburgse industriële verleden kan Manifesta verrijzen. Als mogelijke tentoonstellingsplekken heeft Limburg een aantal sterke troeven in handen. Zo zullen de imposante gebouwen van de mijnsite van Waterschei (Genk) in 2012 in ruwbouwstaat beschikbaar zijn. De multi-functionele site van C-MINE (Genk), de voormalige mijnsite van Winterslag is volop in ontwikkeling en zet in op educatie, creatieve economie, cultuur, toerisme & recreatie. Een plek van Transformatie waar een grote kunstmanifestatie als Manifesta zich welkom zal voelen. Ook de productiehallen uit de jaren 1950 /1960 van de voormalige Philips fabriek in Hasselt zouden interessante tentoonstellingslocaties kunnen zijn. De mijnsite van Beringen, de grootste site die nog in zo'n goede staat is in heel Europa, zou een overweldigende, authentieke en unieke tentoonstellingslocatie kunnen zijn. De uiteindelijke keuze voor de locaties is aan het Manifesta curatoren-team om te bepalen, wie weet komen er nog heel andere, verrassende plekken uit de bus. Centraal mijngebouw Waterschei, 2009 Zicht op mijnterrils Waterschei, 2009

8 12 platforms van transformatie platforms van transformatie 13 Bovenste verdieping centraal mijngebouw Waterschei, 2009 Voormalige Philipsfabriek Hasselt, 2009 Voormalige kantoorruimtes centraal mijngebouw Waterschei, 2009 Overzicht Philips Fabriek productiehal, 2009

9 14 platforms van transformatie platforms van transformatie 15 Zicht op C-Mine site, 2009 Mijngebouw Beringen met zicht op mijnterril, 2009 Zicht op C-Mine site, 2009 Overzicht centrale hal, 2009 Zicht op mijnsite Beringen, 2009

10 16 cultureel landschap cultureel landschap 17 Cultureel Landschap and Living en After Cage, een kunstproject waar meer dan 30 euregionale kunstinstellingen aan meewerkten en Z33 één van de initiatiefnemers is. Een uitgebreid, grensoverschrijdend cultureel netwerk ligt klaar. Actoren Context De provincie Limburg is in zijn stedelijke ontplooiing nog een relatief jong gebied en staat aan het begin van een culturele ontginning; de laatste 40 jaar zijn universiteit, hogescholen, musea en kunst- en culturele instellingen pas opgekomen. Deze transformatie van het culturele landschap is nog volop gaande, zoals hieronder wordt verduidelijkt. Manifesta kan in deze regio, die nog constant in beweging is, het verschil maken en de lokale actoren aan elkaar knopen en op een hoger niveau tillen. Manifesta zal zorgen voor een mentaliteitsverandering, een omslag realiseren van het lokale naar het kritisch globaal denken en zo mentale duurzaamheid bewerkstelligen. Ontwikkelingen Kunstencentrum Z33 in Hasselt zal na een grondige verbouwing inclusief nieuwbouw, zijn oppervlakte zien vergroten naar 3000 m 2 en in 2012 opnieuw zijn deuren openen. Z-OUT -Beeldenproject Openbare Ruimte -Provincie Limburg, is in 2009 gelanceerd en zal zijn culminatiepunt zal bereiken in Z-OUT is een uniek project in Vlaanderen en de omliggende regio s dat zich afspeelt op het snijvlak tussen kunst, architectuur en het landschap. In de verschillende regio s van Limburg worden gespreid over een aantal jaren projecten gerealiseerd die een permanent of tijdelijk karakter kunnen hebben en die inspelen op het landschap en de historie van de plek. Dit project zal Limburg definitief op de kaart zetten als provincie die investeert in kunst en cultuur. Platformwerking Limburg linkt de kennis, knowhow en netwerken van Limburgse cultuurhuizen en andere belangrijke actoren in het veld door middel van de platforms op het gebied van kunst, design, hedendaagse dans, pop, jazz en klassieke muziek. Limburgse cultuurorganisaties op het gebied te verbeteren door samen te werken. De platforms streven naar een zo goed mogelijke samenwerking van alle actoren in Limburg actief binnen de discipline, maar ook tussen de disciplines om zo het globale cultuuraanbod te optimaliseren. Met name Platform Limburg Beeldende Kunsten zal een waardevolle partner zijn als mediakanaal en daarbij in het discours rond Manifesta 9. Op cultureel gebied zijn er al verschillende samenwerkingsverbanden opgezet: zoals het Euregio Design Platform for Sustainable Design Culturele actoren in Belgisch Limburg Bokrijk Het Provinciaal Domein Bokrijk is momenteel 550 hectaren groot en ligt te midden van uitgestrekte bos- en natuurgebieden. Het domein is het meeste gekend omwille van zijn Openluchtmuseum (het grootste museum van België), dat één onderdeel is van een groter recreatief geheel. Op het domein zijn ook een speeltuin, een arboretum en een geuren- en kleurentuin te vinden. Verschillende wandelwegen en fietspaden die aansluiten op de routes in Belgisch-Limburg doorkruisen het geheel. CIAP In 1976 opgericht met als doel te ijveren voor de verdediging in Limburg van de hedendaagse kunst in het algemeen. CIAP sensibiliseert en informeert het publiek met tentoonstellingen (in de eigen expositieruimte en daarbuiten), excursies, publicaties en lezingen. Cultuurcentrum Genk Presenteert dans, muziek, theater, beeldende kunst, film, vorming,...cultuurcentrum Genk zal zich binnenkort vestigen op C-Mine, de voormalige mijnsite van Winterslag. Cultuurcentrum Hasselt Cultuurcentrum Hasselt voorziet voorstellingen met dans, theater, muziek, literatuur, cabaret, show, beeldende kunst en educatie. FLACC Werkplaats voor beeldende kunstenaars. FLACC schept de organisatorische, inhoudelijke en technische voorwaarden om een aantal unieke kunstenaarsprojecten te realiseren. Daartoe selecteert de organisatie jaarlijks maximaal vijftien kunstenaars - uit binnen- en buitenland, jong en ervaren - om een nieuw project op te zetten. De organisatie zoekt een evenwicht tussen autonome en onderzoeksprojecten en werken die concreter aan de slag willen gaan met de historische, geografische of sociale context van het centrum. Daarnaast heeft FLACC een receptieve werking. modemuseum Hasselt Stedelijk modemuseum die presentaties van de vaste collectie (authentieke kleding, accessoires en mode -illustraties van Westerse mode van het midden van de 18de eeuw tot nu), afwisselt met thematentoonstellingen. media en Design Academie, Genk Bieden Bachelor en Master opleidingen aan in audiovisuele kunst (televisie en film, animatiefilm, communicatie & multimedia design), productdesign, grafisch ontwerp en fotografie. Provinciale Hogeschool Limburg, Hasselt, DPt. Arts and Architecture Bieden Bachelor en Master opleidingen aan in grafisch ontwerp, vrije kunsten, architectuur en interieurarchitectuur. het Stadsmus Museum voor stedelijke historie. triënnale Hasselt vzw Triënnale voor beeldende kunst, mode en design waarbij de tentoonstelling verspreid over en in samenwerking met de grote cultuurhuizen van Hasselt plaatsvindt: Z33, CultuurCentrum Hasselt, Modemuseum, t Stadsmus. De volgende triënnale zal in 2012 plaatsvinden en zal aansluiting zoeken bij Manifesta. kunstencentrum Z33 Z33 stelt zichzelf tot doel te reflecteren op maatschappelijke en wetenschappelijke ontwikkelingen, door middel van de creatie van hoogkwalitatieve en omkaderde projecten die onderzoeksmatig onderbouwd zijn binnen het veld van de hedendaagse beeldende kunst en vormgeving en dit voor de meerwaardezoeker in Limburg, Vlaanderen, België en de Euregio. Z33 gaat op zoek naar nationale en internationale kunstenaars en vormgevers die een kritische positie innemen ten aanzien van maatschappelijke ontwikkelingen en hun eigen discipline. Z33 hanteert een onderzoeksmatige aanpak, wat een diep inhoudelijke context garandeert. OVERIGE ACTOREN Ook in de (Eu)regio is er een hoogstaand, gevarieerd cultureel aanbod. Culturele actoren in Nederlands Limburg zijn o.a. de Academie Beeldende Kunsten (ABKM), het Bonnefantenmuseum, Post academisch instituut de Jan van Eyck Academie, Centrum voor contemporaine cultuur Marres en het Nederlands Architectuur instituut Maastricht/Bureau Europa, allen gelegen in Maastricht. Ook Museum Het Domein in Sittard en multidisciplinaire culturele instelling SCHUNCK* in Heerlen brengen een boeiend programma. In de provincie Luik bevinden zich o.a. MAMAC ( Musée d art moderne et d art contemporaine) en kunstencentrum Espace Nord, de Biennale Internationale de la Photographie et des Arts Visuels de Liège en de Académie Royale des Beaux Arts. In de regio Aken zijn belangrijke actoren: de Neuer Aachner Kunstverein, Ludwig Forum für Kunst und Kultur in der Euregio, en Eurode-Bahnhof Herzogenrath. IKOB, Museum voor hedendaagse kunst vinden we in Eupen, Duitstalig België. Daarnaast zijn er natuurlijk de Vlaamse culturele instellingen die een belangrijke rol vervullen in de Vlaamse en internationale kunstwereld, als: BAM, Vlaanderen, M Leuven, STUK Leuven, M HKA Antwerpen, Wiels Brussel, Bozar Brussel, SMAK, Gent, NICC Vlaanderen.

11 18 international foundation manifesta international foundation manifesta 19 International Foundation Manifesta Manifesta is een Europese Biënnale voor contemporaine kunst die de vinger aan de pols houdt van de actualiteit in de artistieke wereld. De Biënnale wordt iedere 2 jaar op een andere plek in Europa gehouden; beginnend in Rotterdam in 1996 en in de volgende jaren neerstrijkend in o.a. Ljubljana, San Sebastian, de regio Trentino/Zuid Tirol in Italië en in 2010 in Murcia, Zuid Spanje in dialoog met Noord Afrika. Manifesta wil vooral geen log, statisch instituut zijn, maar een flexibele insteek houden en kiest mede daarom voor een nomadisch opgezet evenement. Het telkens weer veranderen van locatie, van curatoren-team en de inbreng en samenwerking met artistieke actoren uit de gast-regio, brengt verbreding van publiek en inhoudelijke vernieuwing teweeg. Manifesta streeft een intensieve samenwerking na tussen jonge, getalenteerde, kunstprofessionals die een interdisciplinair en intercultureel debat over de stand van zaken in de artistieke wereld durven aangaan en biedt hen een platform aan. Bij iedere editie wordt samenwerking gezocht met de lokale actoren in de kunstwereld. Manifesta nodigt een internationaal team van curatoren uit, die op hun beurt de kunstenaars selecteren. Artistiek-inhoudelijke, maar ook politieke, geopolitieke en bredere culturele veranderingsprocessen in Europa zijn de belangrijkste onderwerpen van onderzoek voor Manifesta. De International Foundation Manifesta (IFM) is de organisatie achter de Manifesta- biënnales en is gevestigd in Amsterdam. Het IFM is opgericht in de jaren 1990 tijdens politiek en economisch veranderlijke tijden, het einde van de Koude Oorlog en de daaropvolgende stappen naar een Europese eenwording. Tegen deze achtergrond probeerde het IFM een mobiel platform te bieden aan een groeiend Europees netwerk van beeldende kunst-professionals. Voor deze reden heeft het IFM vanaf het begin niet alleen tot doel gehad een 2-jaarlijkse tentoonstelling te organiseren, maar ook netwerken te bevorderen en onderzoek en experiment binnen en tussen verschillende artistieke Europese gemeenschappen te stimuleren. In dat kader worden er bijvoorbeeld regelmatig zogenaamde coffeebreaks georganiseerd; ontmoetingen tussen kunstprofessionals waar het concept van Manifesta wordt bediscussieerd. Ook worden er Manifesta Journals gepubliceerd, waarin de focus ligt op de theorie en praktijk van het hedendaags curatorschap. Er zijn tot nog toe 7 edities van Manifesta geweest: M1, Rotterdam, 1996; M2, Luxembourg, 1998; M3, Ljubljana, 2000; M4, Frankfurt, 2002; M5, Donostia -San Sebastian, 2004; M6, Nicosia, Cyprus, 2006 (afgelast wegens politieke redenen); M7 in Zuid-Tirol, Italië, Manifesta 7, Zuid-Tirol (foto: Y. Meessen) & Manifesta 4, Frankfurt (foto: B. Bodtländer) De laatste Manifesta in de tweetalige regio Zuid-Tirol in Italië, ging door in vier steden: Fortezza, Bolzano, Trento en Rovereto. De ingewikkelde en gespleten geschiedenis van Noord Italië, de moeizame situatie van Duitstalige en Italiaanstalige gemeenschappen en de erfenis van het fascisme, werden als uitgangspunt voor deze Manifesta genomen. De verschillende curatoren hebben zich op de context van de specifieke locaties en hun historie gericht: de vaak speciaal voor Manifesta gerestaureerde industriële gebouwen. Curatoren voor deze editie waren: het uit New Delhi afkomstige Raqs Media Collective, Adam Budak, Oostenrijk, Anselm Franke (artistiek directeur Extra City Centre, Antwerpen) i.s.m. Hila Peleg. Kunstenaars o.a.: Anne-Mie Van Kerckhoven, Martino Gamper, Richard Wright & Matsuko Yokokoji, Ernst Bloch, Jorge Luis Borges, Jacques Rancière, Daniel Knorr, Sina Najafi & Christopher Turner, Jos de Gruyter & Harald Thys, Johannes Vogls. Saskia Sassen Libia Castro & Ólafur Ólafsson. Voor de editie in Murcia, dit jaar, wordt geopteerd voor een meer traditionele, white cube - setting. Als thematiek wordt de geschiedenis en dialoog tussen Spanje/ Europa en Noord Afrika onder de loep genomen. Er zin 3 curatoren-teams voor Manifesta 8 geselecteerd: Chamber of Public Secrets, met leden uit Denemarken, Engeland en Libanon, Alexandria Contemporary Arts Forum, Egypte en Tranzit.org, met leden uit Oostenrijk, de Tsjechische republiek, Hongarije en Slowakije. Deelnemende kunstenaars zijn nog niet bekend gemaakt. Links

12 20 timing citaten letters of support 21 Timing Citaten Letters Of Support Manifesta 8 zal plaatsvinden in de regio Murcia, Spanje van 2 oktober 2010 tot de eerste week van januari Manifesta 9 zal plaatsvinden in de regio Limburg in 2012, de openingsdata zullen op een later moment worden aangekondigd. Om het Manifesta dossier te ondersteunen werden belangrijke regionale actoren gevraagd om een steunbrief te schrijven. Een bloemlezing uit deze brieven toont het grote draagvlak voor Manifesta 9. De Uhasselt heeft, in het kader van de transnationale Universiteit Limburg, een interregionaal samenwerkingsverband met de Universiteit Maastricht. Deze Euregionale brug levert niet alleen meerwaarde door de bundeling van kennis en expertise, maar is tegelijkertijd een ontmoetingsplaats. Wij geloven dat de Manifesta op eenzelfde manier een hefboom kan zijn om de brede regio met elkaar te verbinden. Luc de Schepper, Rector Uhasselt Manifesta kan dus niet op een beter moment naar onze stad en regio komen. Het past perfect in onze strategie en het er een geweldige boost aan geven. Jean Pierre Swerts, Cultuurbeleidcoördinator, gemeente Hasselt Limburg has always shown the political and social will to invest in art and culture and has structural partnerships with the Netherlands and Germany. We therefore are confident that our province is able to host the Biennale successfully so as to have the ideals of Manifesta even more widespread. Noël Slangen, CEO communication agency Group C and former head of communication of ex-prime minister Guy Verhofstadt In het licht van de kandidatuur van Maastricht en regio voor Culturele Hoofdstad 2018 zien wij Manifesta 9 als grote toevoeging. Het zal leiden tot een versnelde artistieke investering in infrastructuur en samenwerking. Peter Van Loon, zakelijk leider NAIM/Bureau Europa, Maastricht We willen tevens onderzoeken op welke manier in het kader van Manifesta 9 kan worden samengewerkt. Heleen van Loon, coördinator Design Platform Limburg Wij zijn ervan overtuigd dat de organisatie van Manifesta 9 een meerwaarde voor onze provincie zal betekenen. Dit ondermeer omdat het project de mogelijkheid biedt om onze regio aan een internationaal publiek voor te stellen. Johann Leten, gedelegeerd bestuurder VOKA Limburg & Paul Kumpen, voorzitter VOKA Limburg De provincie Limburg (B) heeft bewezen en bewijst nog steeds dat de wil bestaat om te investeren in kunst en cultuur en de brede creatieve sec-

13 22 citaten letters of support citaten letters of support 23 tor. Een noodzakelijke voedingsbodem waarop een grootschalige kunstmanifestatie kan gedijen is hierdoor aanwezig. We are convinced the Limburg-equipe is a strong and innovative team and we hope the candidacy will be successful. Stijn Bijnens, vertegenwoordiger van Algemeen Directeur Limburgse Reconversie Maatschappij Marc Ruyters, chief editor <H>art Manifesta is definitively the most innovative Biennial I have encountered in may years of working as a Curator in contemporary art. It unites a great understanding of contemporary art, a passion for education, and an unlimited curiosity for local history. FLACC will be particularly pleased to assist the Manifesta team, the visiting artists and curators, provide them with facilities or studio space, and to connect them with local knowledge to realise their projects. Ronald van Sompel, Artistic Director, FLACC, Genk Platform Beeldende Kunsten Limburg wil samen met haar partners het aanbod aan en nieuws over beeldende kunst in de regio bundelen, documenteren en interpreteren en ontsluiten via een interactieve website, (...) Onze website wordt gelanceerd in januari 2010, tegen 2012 functioneert deze website op volle kracht en kan worden ingezet als extra ondersteunend communicatiekanaal voor Manifesta 9 Hierbij kan ik u mededelen dat de kandidatuur met betrekking tot hoger aangehaalde biënnale steunen en dat u op eventuele samenwerking kunt rekenen. Dirk Franco, Algemeen directeur XIOS hogeschool Limburg Er zijn in onze regio tal van ontwikkelingen gaande die de moeite waard zijn om deze te delen met een (inter)nationaal publiek. Een platform als Manifesta biedt voor ons het juiste podium voor onze ambities en biedt een belangrijke presentatie mogelijkheid van onze inspanningen. Peter Fransman, directeur museum Het Domein, Sittard Wij staan uiteraard 100% achter de komst van Manifesta juist omwille van die kansen rond duurzaam ontwikkelen en doorgroeien. Niet alleen voor partijen uit Limburg maar hopelijk ook voor andere organisaties die hierbij aansluiting willen en kunnen zoeken. Heleen van Loon, coördinator Platform Beeldende Kunsten Limburg Dirk De Wit, directeur BAM Het lijkt ons een uitstekend initiatief om Limburg maar en de omringende regio s langs deze weg een internationale zichtbaarheid te geven. Natasha Rommens, Project Coördinator S.E.E.D. - Development Centre for Sustainable Design, Liège Votre initiative rejoint notre objectif de tisser un réseau d institutions culturelles et artistiques en Eurégio et de donner une visibilité internationale à la synergie et au travail souvent remarquable des opérateurs du territoire de l Eurégio Meuse-Rhin. Anne-Françoise Lesuisse, Directrice artistique de BIP2010, Liège Wij vinden het belangrijk dat hedendaags kunst over de grenzen heen aandacht krijgt op Europees vlak. Uw initiatief om samen met Nederlands Limburg uw kandidatuur in te dienen wijst op het belang van een Europese samenwerking. Ook de stad Hasselt past perfect in dit plan want ook in onze stad zijn ontwikkelingen aan de gang die niet alleen haar titel als provinciehoofdplaats maar ook van culturele hoofdstad van Limburg bevestigen. Ik hoop van harte dat de kandidatuur van Limburg wordt weerhouden. De stad Hasselt zal de organisatie ervan graag met al haar middelen ondersteunen. Hilde Claes, burgemeester van de stad Hasselt Graag ondersteunen wij het initiatief van de provincie Belgisch-Limburg om zich hiervoor kandidaat te stellen. Het spreekt voor zich dat onze provincie Nederlands Limburg hierbij als partner betrokken wil worden. Wij zijn er van overtuigd dat in onze euregio de Manifesta een vruchtbare bodem vindt en een bijdrage levert aan de Culturele Sprong die wij graag gezamenlijk willen maken. Frank Baert, Algemeen Directeur Katholieke Hogeschool Sint-Lieven, Gent Odile Wolfs, gedeputeerde, Provincie Limburg (NL) De provinciale platformwerking wil eveneens onderzoeken op welke manier er in het kader van Manifesta 9 kan worden samengewerkt. Hierdoor wordt een krachtenbundeling en een gecoördineerde samenwerking mogelijk waardoor de platformdiscipline alle kansen krijgt. Indien Limburg de gastlocatie wordt voor Manifesta , dan biedt dit samenwerkingsmogelijkheden met poductdesign, fotografie, film- en grafici van de Media- en Designacademie in Genk. Willy Indeherberge, Algemeen directeur Katholieke Hogeschool Limburg vzw Eef Proesmans, Algemene coördinatie platformwerking, Provincie Limburg VRT Cultuur steunt dan ook de kandidatuur van Z33 voor de organisatie van Manifesta Nous sommes tout à fait favorable à cette candidature et nous manifestons par la présente notre soutien à la provence de Limbourg belge dans sa démarche. Walter Couvreur, manager VRT Cultuur Paul-Emile Mottard, Député provincial, Provence de Liège De stad Genk toont zich dan ook bereid om als gaststad op te treden en enkele gebouwen (C-mine, mijngebouw Waterschei) ter beschikking te stellen. Jef Gabriels, burgemeester van de stad Genk, Rudi Haeck, secretaris Tevens zijn wij ervan overtuigd dat wij met de eigen academische opleidingen (beeldende kunst, architectuur en interieurarchitectuur), het daarbij horend onderzoek en het internationaal georiënteerd docentenkorps, hieraan een zinvolle bijdrage kunnen leveren. Ben Lambrechts, Algemeen directeur, Provinciale Hogeschool Limburg

14 24 citaten let ters of support Zoals ik reeds in Venetië zei, zie ik kansen op samenwerking. Ik hoop dan ook dat het dossier positief wordt onthaald. Koen Brams, directeur Jan van Eyck Academie, Maastricht Een toonaangevende biënnale voor de hedendaagse kunst is zeer op zijn plaats in een jonge en creatieve provincie. Joël Stockmans, Regiodirecteur UNIZO Limburg & Karel Van Eetvelt, UNIZO gedelegeerd bestuurder Limburg Sterk Merk, stichting van openbaar nut, financiert strategische projecten die innovatief zijn, een internationaal publiek bereiken en een meerwaarde vormen op lange termijn. Manifesta beantwoordt volledig aan deze doelstellingen. Jean-Paul Coenen, secretaris-opdrachthouder LSM

15