kinderkwesties positief ouderschap

Transcriptie

1 kinderkwesties positief ouderschap Je bent (pas) moeder of vader geworden. Als ouder wil je het beste voor je kind. Je wil met je kind een goede en hechte band opbouwen. Je wil je kind een fijne jeugd bezorgen. Je wil je kind heel wat leren. Je wil je kind alles meegeven, zodat hij of zij later een zelfstandig en gelukkig persoon wordt. Opvoeden is kinderen op weg helpen naar volwassenheid. In elk gezin gebeurt dat op een andere manier. Elke ouder stelt zich weleens vragen over opvoeden. Hoe kan ik op een positieve manier omgaan met mijn baby? Hoe kan ik ervoor zorgen dat mijn kind zich goed in zijn vel voelt? Hoe voorkom ik dat ik mijn kinderen verwen? Hoe kan ik het gedrag van mijn dochter in de juiste richting sturen? Is een pedagogische tik goed of zijn er andere manieren om mijn kind iets te leren? In deze Kinderkwestie vertellen we jou meer over positief ouderschap. Positief ouderschap is een manier van opvoeden die je op weg helpt bij de bovenstaande vragen. positief ouderschap in een notendop Positief ouderschap reikt een aantal handvatten aan voor de omgang met je kind: - Werk aan een ondersteunende en warme relatie met je kind. Dat kan door goed te kijken en te luisteren naar wat je kind nodig heeft en daarop in te gaan. - Tracht altijd op een positieve manier naar je kind te kijken. Elk kind is anders en kan andere dingen. Dit heeft zowel te maken met wie jouw kind is als met de leeftijd en de ontwikkeling van je kind. Daarom is het belangrijk om je kind goed te leren kennen. Blijf altijd oog hebben voor wat je kind goed doet en goed kan. - Probeer in de omgang met je kind gebruik te Kinderen leren het meest van positieve superprestaties leveren. Je kan best veel complimentjes geven voor alledaagse dingen. Wees heel duidelijk over wat jij wil. Als je kind iets doet wat je niet wil, kan je daar het best snel en duidelijk op reageren. Het spreekt voor zich dat het belangrijk is dat je ook goed voor jezelf zorgt als ouder. Als jij jezelf goed voelt, zal het makkelijker voor jou zijn om er te zijn voor je kinderen. waarom kiezen voor positief opvoeden? De ontwikkeling van kinderen en de manier waarop ze later in het leven staan, worden beïnvloed door heel wat factoren: de erfelijke aanleg van je kind, zijn temperament, invloeden uit de omgeving en uit de maatschappij. Dit zijn factoren waar je als ouder vaak weinig of geen invloed op hebt. Wat je wel in de hand hebt, is de manier waarop jij met je kind omgaat. Uit wetenschappelijk onderzoek blijkt duidelijk dat kiezen voor de principes van positief opvoeden: - bijdraagt tot een veilige hechting tussen de ouders en hun kind; - bijdraagt tot een goede ontwikkeling, waarin het kind tot zijn recht kan komen; - bijdraagt tot een positief zelfbeeld van het kind; - ertoe leidt dat kinderen beter gewapend zijn bij ingrijpende gebeurtenissen in hun leven (bv. het overlijden van een grootouder); - leidt tot minder gedragsproblemen en emotionele problemen bij kinderen; - ouders meer plezier verschaft in het opvoeden van hun kind. 1

2 positief ouderschap praktisch: tips voor de omgang met je baby Werk aan een ondersteunende en warme relatie met je kind. Dat kan door goed te kijken en te luisteren naar wat je kind nodig heeft en daarop in te gaan. Je kind wordt hierdoor gestimuleerd en voelt zich veilig en geliefd. - Baby s hebben affectie en geborgenheid nodig Door je baby warme aandacht te geven, door liefdevol voor hem te zorgen, thuis een fijne sfeer te creëren, zal hij het gevoel hebben dat hij aanvaard en gerespecteerd wordt. Hierdoor zal hij zich evenwichtiger en sneller ontwikkelen dan kinderen die deze positieve relatie missen. Geef je baby blijk van je affectie door hem te knuffelen, te aaien, te wiegen, liefdevol toe te spreken, Als je baby huilt, vraagt hij iets van jou. Als kersverse ouder moet je soms nog uitzoeken wat je baby nodig heeft, bv. een knuffel, een flesje, rust, Als ouder leer je na een tijdje je kind kennen, weet je wat het nodig heeft en hoe je het kan troosten. - Kinderen hebben betrokken en stimulerende ouders nodig. Betrokkenheid toon je door snel op te merken dat je kind iets nodig heeft en er ook gepast op te reageren. Laat als ouder zo veel mogelijk blijken dat je de prestatie van je kind waardeert en zet het ertoe aan om nieuwe dingen te leren. Als je baby huilt of overstuur is, ga dan naar hem toe, troost je kind en tracht te achterhalen wat er scheelt. Als je baby kirt, naar je kijkt, met zijn handjes tegen een speelgoedje tikt, ergens naar wijst, reageer hier dan enthousiast en spontaan op. Jouw enthousiasme geeft je baby een goed gevoel en zet hem aan tot meer. Kijken naar een mobile, luisteren naar muziekjes, een liedje voor hem zingen, een lekkere massage na het badje en speels zijn ledematen benoemen,... hoe klein je baby ook is, hij zal er niet alleen plezier aan beleven, maar er ook van leren. - Praat in een open sfeer met je kind en breng zijn en jouw gevoelens onder woorden. Luister naar datgene wat je baby in zijn woorden of gedrag uitdrukt en benoem dat. Benoem wat je denkt dat je baby uitdrukt in zijn spel, gedrag of huilen. Ook als je zelf verdrietig bent of het moeilijk hebt, bv. om je baby achter te laten, kan je dat gerust onder woorden brengen, ook tegen een baby. Tracht altijd op een positieve manier naar je kind te kijken. Elk kind is anders en kan andere dingen. Dit heeft zowel te maken met wie jouw kind is als met de leeftijd en de ontwikkeling van je kind. Daarom is het belangrijk om je kind goed te leren kennen. Blijf altijd oog hebben voor wat je kind goed doet en goed kan. Als baby s enkele weken oud zijn, is het niet abnormaal dat ze enkele uren per dag huilen. Vooral s avonds komen de zogenoemde huiluurtjes dan geregeld voor. Probeer jezelf dan te troosten met de wetenschap dat huiluurtjes voorbijgaan en probeer te genieten van de momenten waarop je baby kirrend in zijn parkje ligt of vredig slaapt. Baby s verschillen al in wat ze aangenaam vinden. De meeste baby s ontspannen zich in een warm badje. Sommige baby s houden echter niet zo van water, maar komen eerder tot rust bij een wiegeliedje, of ontspannen zich door te kijken naar mooie lichtjes. Je dreumes is volop zijn mogelijkheden aan het ontdekken en wil alles liefst zelf doen, ook zelf eten. Je bent trots als hij zijn bordje zelf leeg heeft gegeten en beloont dat met een dikke bravo. Dat er aan zijn handjes en aan de tafel duidelijke sporen van de maaltijd zijn blijven hangen, neem je er graag bij. Probeer in de omgang met je kind gebruik te Kinderen leren het meest van positieve superprestaties leveren. Je kan best veel complimentjes geven voor alledaagse dingen. Wees heel duidelijk over wat jij wil. Als je kind iets doet wat je niet wil, kan je daar het best snel en duidelijk op reageren. 2

3 Belonen kan je met een knuffel, een kusje, een dikke duim, een bravo, een brede glimlach, een liedje zingen, een applaus, herhalen wat hij fijn vindt, Je dreumes speelt enthousiast met zijn auto. Vroem, vroem, heen en weer schuift hij. Dan wordt hij heviger en klopt met zijn auto op de tafel. Je zegt rustig: Nee, niet kloppen, met de auto moet je rijden en je maakt met jouw handen over zijn handjes een rijdende beweging met de auto. Luistert je kindje, beloon het dan bv. met een complimentje: Wauw, wat flink dat je zo mooi je auto laat rijden! Luistert je kind niet en begint het weer te kloppen, neem dan even de auto weg. Je baby kan je nog niet verwennen, maar je baby hecht zich wel aan de gewoonten die jij mee installeert. Als je bijvoorbeeld je baby in zijn bedje legt telkens als hij nog net wakker is, leer je hem op eigen kracht in slaap te vallen. Wieg je daarentegen je baby telkens in slaap, dan zal hij je nodig blijven hebben om overdag én s nachts opnieuw in slaap te vallen. En dat laatste kan jou op de duur erg vermoeien. positief ouderschap praktisch: tips voor de omgang met je peuter Werk aan een ondersteunende en warme relatie met je kind; dit kan door goed te kijken en goed te luisteren naar wat je kind nodig heeft en daarop in te gaan. Kinderen hebben affectie en geborgenheid nodig Veel peuters houden ervan om geknuffeld te worden, maar wel als zij er zin in hebben. Ze zitten op de wip. Ze voelen zich groot én ze hebben jouw warme nabijheid broodnodig om nog eens lekker klein te kunnen zijn. Je peuter kan heel driftig worden als hij zijn zin niet krijgt. Als ouder kan je je peuter helpen begrijpen wat er gebeurt door te vertellen dat hij zich heel boos voelt omdat hij de koek niet krijgt én dat je dat ook snapt. Je mag je peuter op zo n moment echt wel troosten. Als je ergens voor de eerste keer op bezoek komt, laat je peuter dan zelf beslissen of hij nog graag dicht bij jou blijft tot hij zich veilig genoeg voelt om de nieuwe kamer, de andere mensen, te ontdekken. Je kan van op een afstandje regelmatig met een knipoog tonen dat je er bent als hij je nodig heeft. Kinderen hebben betrokken ouders nodig Je peuter vindt het heerlijk om te tonen wat hij al kan: hard lopen, iets bouwen, een gekke bek trekken, Ook al ben je druk bezig, stop dan even met je activiteit en geef gerust aandacht aan je kind. Kinderen hebben stimulerende ouders nodig Laat als ouder zo veel mogelijk blijken dat je waardeert wat je kind kan en geef hem een duwtje in de rug om nieuwe dingen te leren. Een peuter wil niks liever dan de grote wereld leren kennen en nieuwe dingen ontdekken. Zorg voor speelgoed of activiteiten voor binnen en buiten, aangepast aan de leeftijd en de interesses van je kind. Houdt je peuter van kliederen in het zand, van samen hollen en springen, van kriebelspelletjes, van rustig puzzelen of tekenen, van auto s of van grote kartonnen dozen om een eigen huisje van te maken? Help je peuter om met een activiteit te beginnen. Soms weten kinderen niet goed wat ze kunnen doen. Help je peuter als hij zich verveelt en zet hem op weg met een andere activiteit. Maak elke dag tijd vrij om samen met je peuter te spelen en kies dingen uit die jullie allebei leuk vinden. Soms lukt het je peuter niet om te doen wat hij wil: een puzzel maken, een toren valt telkens weer omver, Los het probleem niet onmiddellijk in zijn plaats op. Probeer je peuter aan te moedigen om uit te zoeken hoe hij een oplossing kan vinden. 3

4 - Praat in een open sfeer met je kind. Vertel ook al eens hoe jij je voelt. Luister naar wat het kind in zijn woorden of gedrag uitdrukt en benoem dat. Door te benoemen hoe je kind zich voelt geef je woorden én erkenning aan zijn gevoel en voelt het zich wellicht beter begrepen. Praat met je kind over bijzondere gebeurtenissen zoals de geboorte van een broertje of zusje en doe dat bijvoorbeeld aan de hand van een kinderboekje. Als je moe en geïrriteerd thuiskomt en niet veel meer kan verdragen, voelt je peuter dat. Hij ziet wellicht een ouder die stil is, minder geduld heeft dan anders, minder betrokken is. Kortom, je kind voelt je spanning aan, maar is te klein om spontaan te begrijpen wat er gebeurt. Vertel gerust aan je kind hoe je je voelt, bv. Mama is niet boos hoor, maar heel erg moe. Want mama heeft een zware dag gehad. Zo n boodschap kan je kind geruststellen en leert het begrijpen dat er een reden is waarom mama vandaag anders is dan anders. Tracht altijd op een positieve manier naar je kind te kijken. Elk kind is anders en kan andere dingen. Dit heeft zowel te maken met wie jouw kind is als met de leeftijd en de ontwikkeling van je kind. Daarom is het belangrijk om je kind goed te leren kennen. Blijf altijd oog hebben voor wat je kind goed doet en goed kan. Laat je niet te veel beïnvloeden door wat de kinderen in je omgeving al kunnen of door wat je hoort dat een gemiddeld kind kan of kent. Elk kind heeft een eigen ontwikkelingstempo. Het ene kind is sneller met lopen, het andere met praten. Probeer je kind niet te forceren. Bv. je dreumes van anderhalf jaar kan niet de hele zitkamer alleen opruimen; je kan wel samen wat boekjes wegleggen, of vragen of hij alle poppen in de bak legt. Een peuter die altijd nee zegt is niet leuk. Je kan het echter ook anders bekijken. Hij is iemand geworden die in zijn beleving al heel groot is én die zich bij jou voldoende veilig voelt om nee te durven zeggen. Hij is ervan overtuigd dat je toch van hem blijft houden. Probeer in de omgang met je kind gebruik te - Kinderen leren het meest van positieve superprestaties leveren. Je kan best veel complimentjes geven voor alledaagse dingen. Vertel je kind heel vaak hoe goed het al zelf zijn lepel kan gebruiken, hoe fijn het was dat je zoon zo snel zijn schoentjes ging halen. Je kind groeit van de waardering die het van jou krijgt. - Wees heel duidelijk over wat jij wil. Als je kind iets doet wat je niet wil, kan je daar het best snel en duidelijk op reageren. Een peuter probeert heel veel uit. Hij doet dat niet om jou te pesten. Hij wil gewoon goed leren wat er kan bij jou. En om dat te kunnen onthouden, moet hij heel vaak je regels horen, elke dag opnieuw, altijd dezelfde. Een peuter experimenteert en ontdekt de wereld. Om niet de hele dag alles te moeten verbieden, kan je erover nadenken welke dingen echt niet kunnen voor jou. Probeer daar altijd op dezelfde manier op te reageren. In elk gezin gaat het om andere dingen: aan lichtschakelaars komen, de afstandsbediening van de tv uitproberen, aan sleutels draaien, de gordels in de autostoel losmaken, Wacht niet tot je ontploft nadat je voor de 15de keer hebt gezegd dat je peuter niet binnen mag met de bal. Zeg kort wat niet mag en vertel erbij wat wel kan (bv. een zachte bal binnen of schoenen aan en buiten spelen met de bal). waarom geen (pedagogische) tik? Met een tik of pedagogische tik bedoelt men dat het slaan van kinderen gebruikt wordt om het kind iets aan of af te leren, dat het slaan een opvoedende waarde heeft. gaat daar niet mee akkoord! Hoewel het geven van een tik of het slaan op korte termijn wel helpt, zien we dat het op langere termijn niet veel waardevolle effecten heeft: 4

5 Kinderen leren hieruit wel andere dingen: - Slaan is toegestaan wanneer het gaat om iets wat je zelf belangrijk vindt. - Ze leren zo dat er een verband bestaat tussen liefde, genegenheid en geweld. - Ze leren eruit dat het recht om te slaan vooral een recht is van degene die sterk is en die macht heeft. iedereen kan positief opvoeden! Iedere ouder kan de principes van positief ouderschap toepassen. Je kinderen tonen dat je hen graag ziet is meestal niet moeilijk. Omgaan met ongewenst gedrag daarentegen vraagt soms veel energie. Opvoeden is makkelijker als je ook zelf ontspannen bent en als je je goed in je vel voelt. Neem regelmatig ook tijd voor jezelf! Jonge ouders, vooral moeders, hebben soms de neiging om al hun tijd en energie aan de kinderen te geven. Hoe graag je je kind ook ziet, voor jezelf is het belangrijk om je af en toe eens te kunnen ontspannen zonder je kind. Bijvoorbeeld: een avondje uit met je partner, of enkele uurtjes ongestoord een lekker lang bad kunnen nemen, terwijl oma op de baby past. Kinderen moeten ook leren, hoe jong ze ook zijn, dat niet alles om hen draait, dat mama en papa ook nog een eigen leven hebben. Zoek steun wanneer je die kan gebruiken. Het is goed dat je met anderen je vragen en zorgen over opvoeding kan delen: je partner, familie of vrienden. Elke ouder heeft weleens vragen of zorgen over de opvoeding van zijn kinderen. Accepteer ook praktische hulp van familie of schakel een hulp in voor het huishouden. Door op tijd steun te zoeken, voorkom je dat de situatie je te veel wordt. Blijf in jezelf geloven en denk positief. Opvoeden kan fijn zijn, maar ook moeilijk. Door negatief te denken wordt de situatie niet beter. Let op dat negatieve gedachten je geen extra stress bezorgen. Vermijd gedachten zoals ik faal als ouder, of ik ben een slechte moeder. Probeer te blijven kijken naar wat wel goed loopt of pep je op met bemoedigende gedachten, zoals elk kind is weleens stout en ongehoorzaam, ik moet gewoon blijven volhouden of ik heb niet toegegeven aan mijn kind toen het krijste en tierde om een snoepje; dat heb ik goed gedaan. ten slotte Heb je nog vragen of ben je op zoek naar meer concrete tips voor jouw situatie? Aarzel dan niet en spreek erover. Je kan hiervoor terecht bij: - de regioverpleegkundige van - de -Lijn: het spreekuur opvoedingsondersteuning van - alle Vlaamse opvoedingswinkels Wil je meer lezen: - bibliotheek van - website van : Je kan er met je eigen verhaal en vragen terecht bij een medewerk(st)er van die geschoold is in pedagogisch advies. Dit kan tijdens één of meerdere gesprekken van ongeveer een uur. Deze dienstverlening van is gratis. Je kan een afspraak maken via de -Lijn op het telefoonnummer