KUNSTVAKKEN II: BEELDENDE VAKKEN TEKENEN VMBO TL/GL VAKINFORMATIE STAATSEXAMEN 2016 V15.9.1

Transcriptie

1 KUNSTVAKKEN II: BEELDENDE VAKKEN TEKENEN VMBO TL/GL VAKINFORMATIE STAATSEXAMEN 2016 V15.9.1

2 De vakinformatie in dit document is vastgesteld door het College voor Toetsen en Examens (CvTE). Het CvTE is verantwoordelijk voor de afname van de staatsexamens voortgezet onderwijs en draagt zorg voor de kwaliteit en het niveau van de examens. De Dienst Uitvoering Onderwijs (DUO) is belast met de praktische uitvoering en organisatie van de staatsexamens. Met vragen over deze vakinformatie kunt u contact opnemen met de afdeling Examendiensten van DUO: (050) of staatsexamens@duo.nl. pagina 2 van 14

3 Inhoud 1 Opzet van het examen 4 2 De examenstof 4 3 Beschrijving eindtermen 4 4 Examenthema 4 5 Het centraal examen 5 6 Het college-examen 5 7 De beoordeling van het praktisch examen 7 8 De eigendomsrechten van het gemaakte werkstuk en de ingeleverde werkstukken 7 9 Het eindcijfer 8 10 Bijlage 1: beschrijving examenonderdelen BV/K/2, BV/K/4, BV/K/5, BV/K/6, BV/K/7, BV/V/ Bijlage 2: Werkverslag bij een werkstuk Bijlage 3: Stappenplan tekenen / handvaardigheid 14 pagina 3 van 15

4 1 Opzet van het examen Het examen bestaat uit een centraal examen en een college-examen. Het centraal examen is gelijk aan het centraal examen van de scholen. Het college-examen bestaat uit een praktisch examen. 2 De examenstof Kunstvakken II: tekenen centraal examen praktisch examen BV/K/1 Oriëntatie op leren en werken X* BV/K/2 Basisvaardigheden X BV/K/3 Leervaardigheden in de beeldende vakken X X BV/K/4 Beeldend werk, productief X BV/K/5 Werkproces, productief X BV/K/6 Middelen, productief X BV/K/7 Beschouwen eigen werk, reflectief X BV/K/8 Beschouwen werk van anderen, reflectief X X BV/V/1 Eindopdracht, productief en reflectief X X BV/V/2 Verwerven, verwerken en verstrekken van X informatie BV/V/3 Vaardigheden in samenhang X X 3 Beschrijving eindtermen Een beschrijving van de eindtermen is te vinden op: kies jaarring 2016 > vmbo TL > kunstvakken en lo: kunstvakken 2 beeldende vakken > Syllabus 2016 beeldende vorming, vmbo GT > 2. Specificatie van de globale eindtermen voor het CE. In bijlage 1 van deze vakinformatie staat de beschrijving van de programmaonderdelen: BV/K/2, BV/K/4, BV/K/5, BV/K/6, BV/K/7, BV/V/2. * Domein BV/K/1 Oriëntatie op leren en werken wordt alleen geëxamineerd in combinatie met het sectorwerkstuk. 4 Examenthema Het praktisch examen en het centraal examen zijn gebaseerd op hetzelfde thema. Het thema voor het examenjaar 2016 is In beweging. Informatie over het thema, de aspecten van de culturele en/of kunsthistorische context, staat in een magazine. Na aanmelding en betaling (voor vso na aanmelding) voor uw examen tekenen/handvaardigheid wordt het magazine u door DUO, afdeling staatsexamen te Groningen, z.s.m. toegestuurd. Het magazine presenteert het jaarlijks thema en dit thema is voor tekenen, handenarbeid en textiele werkvormen gelijk. Het magazine bevat informatie over de verschillende wijzen waarop en intenties waarmee kunstenaars en vormgevers het thema in beeld hebben gebracht. Het is een kleurenkatern van acht pagina s dat een toelichting geeft op het thema van het eindexamen tekenen en handvaardigheid op het vmbo. Het magazine gaat vooral in op werkprocessen van kunstenaars en vormgevers die werk hebben gemaakt binnen het thema. Het magazine geeft de aspecten van de pagina 4 van 15

5 culturele en/of kunsthistorische samenhang aan die van belang zijn voor het centraal examen. 5 Het centraal examen Het centraal examen bestaat uit één zitting van 120 minuten (zie examenrooster). Het CSE bestaat uit vragen, meestal verdeeld over 4 blokken. De blokken hebben een inhoudelijke relatie met het thema In beweging. Het gebruik van het basispakket hulpmiddelen is toegestaan. Voor basispakket hulpmiddelen, zie Regeling toegestane hulpmiddelen. Het centraal examen legt het accent op het reageren op beeldend werk van kunstenaars en vormgevers. Toelichting bij Leervaardigheden in de beeldende vakken (exameneenheid BV/K/3): a. De kandidaat kan fasen van het proces dat voorafgaat aan het tot stand komen van een beeldend werk benoemen. In het CE hebben deze fasen van het proces betrekking op werk van beeldend kunstenaars en vormgevers (zie verder BV/V/1). b Reflecteren is het beschouwen van beeldende kunst en vormgeving waarbij formele en inhoudelijke eigenschappen van beeldend werk in hun context worden geanalyseerd. Onder beeldend werk wordt onder meer verstaan: producten van beeldende kunst en vormgeving (zowel twee- als driedimensionaal) en producten van beeldende kunst in allerlei beschikbare media (zoals audiovisueel). Oefenexamens met correctievoorschrift voor het examen handvaardigheid kunt u vinden op: > bijv. jaarring 2015 > vmbo tl > kunstvakken en lo: kunstvakken 2 beeldende vakken > examendocumenten 1 e tijdvak: opgaven, bijlage en correctievoorschrift en 2 e tijdvak: opgaven en correctievoorschrift. 6 Het college-examen Het college-examen bestaat uit een praktisch examen van 6 uur. Het vindt plaats in de maand juli (op scholen voor VSO eind juni/begin juli). De kandidaat werkt 6 uur aan een opdracht. De opdrachten waar uit gekozen kan worden ontvangt men bij aanvang van het examen. Het is wenselijk om zelf beeldmateriaal, zoals tijdschriften, foto s, e.d. over het thema mee te brengen naar het praktisch examen. Behalve tijdschriften mag de kandidaat ook cd s of usb-stick meebrengen, als daar beeldmateriaal op verzameld is. U dient zelf voor een laptop te zorgen. Het gebruik van een IPhone is niet toegestaan. De kandidaten mogen ook eigen materiaal/gereedschap meenemen. Bij het praktisch examen ligt het accent op het zelf produceren van beeldend werk. 1. In te leveren werkstukken Bij aanvang van het praktisch examen tekenen moet de kandidaat twee werkstukken inleveren. De werkstukken moeten de ideeën van de kandidaat omtrent het thema In beweging verbeelden. Gelet wordt daarbij op beeldende en technische aspecten. Belangrijk is ook dat de kandidaat in een werkverslag bijhoudt hoe deze werkstukken zijn ontstaan. Wat wil de kandidaat verbeelden? Alle inspiratiebronnen, (plaatjes, tv, krant) schetsen en materiaalproeven die van invloed zijn geweest op pagina 5 van 15

6 het werkstuk, dienen verzameld en van een toelichting te worden voorzien. Afsluitend wordt van de kandidaat een evaluatie van het werkstuk verwacht. Desgewenst kunnen deze verplichte werkstukken worden aangevuld met andere werkstukken wanneer dit een beter beeld geeft van de capaciteiten van de kandidaat. De twee verplichte werken mogen dan aangevuld worden met vrij werk. De werkstukken dienen om de examinator een breder beeld van de kwaliteiten van de kandidaat te geven. U bent dus vrij in het werk dat u verder wilt laten zien. Voor de twee verplichte werkstukken dient de kandidaat twee van de volgende drie werkvormen uit te voeren: - werken naar aanschouwelijke gegevens: een stilleven, een portret of een landschap in het tweedimensionale vlak uitbeelden; - werken naar verbale gegevens: een gedicht, een songtekst, een verhaal, een maffe titel in het tweedimensionale vlak uitbeelden (het betreffende gedicht, e.d. bij het werkstuk voegen); - functionele beelden maken: bijvoorbeeld behang, een postzegel, een boekomslag, een telefoonkaart, e.d. De uitwerking van de gekozen werkvormen moet verwijzen naar het thema In beweging. Bij de beoordeling wordt gelet op het vermogen van de kandidaat tot tweedimensionaal vormgeven. Bij elk werkstuk dient een werkverslag te worden ingeleverd waarin wordt vermeld: - hoe de kandidaat tot de keus van het werkstuk is gekomen en wat het moet uitbeelden; - welke onderdelen van de voorstelling zijn bedoeld om de inhoud duidelijk te maken; - een toelichting bij het materiaalgebruik; - wat de kandidaat zelf vindt van het resultaat. Tevens kandidaat eventuele schetsen en proefjes mee te brengen. Na het praktisch examen kan aan de kandidaat gevraagd worden de werkstukken en de werkverslagen toe te lichten. Als er geen werkstukken worden ingeleverd, wordt geen praktisch examen afgenomen. 2. Het praktisch examen Het praktisch examen heeft betrekking op de exameneenheden BV/V/1 en BV/V/3. Het praktisch examen wordt afgenomen na het schriftelijk examen. Dit betreft beeldend vormgeven. In een periode van zes uur (exclusief middagpauze) dient een werkstuk te worden gemaakt. Bij aanvang van het praktisch examen ontvangt de kandidaat opdrachten, waaruit er één moet worden gekozen. Na afloop van het praktisch examen dient de kandidaat een vragenformulier over de uitvoering van de opdracht in te vullen (een werkverslag). De opgaven worden zodanig aangeboden dat de kandidaat geleid wordt bij het maken van noodzakelijke keuzen. Daarnaast wordt de kandidaat gesteund in het bewaken van de tijd. De onderdelen waarmee een kandidaat door het examen geleid wordt zijn: beeldend onderzoek, vaststellen van het ontwerp, uitvoeren van het werkstuk, analyseren, evalueren en beoordelen. pagina 6 van 15

7 Bij de beoordeling wordt onder andere gelet op: - rijkdom aan ideeën (dit kan blijken uit de schetsen); - toepassing van diverse beeldende aspecten (aspecten van beeldende vormgeving); - techniek en materiaalgebruik; - originaliteit; - afwerking; - de per opdracht vermelde aandachtspunten. 3. Het gesprek over het werkstuk Dezelfde dag of één of enkele dagen na het praktisch examen wordt in een gesprek het werkstuk met de examinatoren besproken. Daarbij kunnen onder andere vragen worden gesteld over: - de keuze van de opdracht; - de gemaakte schetsen, proefjes in materiaal; - het gebruik van de beeldende aspecten (de aspecten van beeldende vormgeving); - de techniek en het materiaalgebruik; - het proces bij het maken van het werkstuk. Tijdens het gesprek wordt ook aandacht besteed aan het door de kandidaat ingevulde vragenformulier (het werkverslag). Het doel van dit gesprek is om na te gaan welke keuze de kandidaat heeft gemaakt t.a.v. de inhoud en de vormgeving. Eventueel vinden ook tijdens de uitvoering van de opdracht enkele gesprekjes plaats. Tijdens het gesprek over het werkstuk wordt ook aandacht besteed aan: a. algemene vaardigheden in de beeldende vakken: de exameneenheden BV/K/1, BV/K/2, BV/K/3 en BV/V/3. b. beeldend werk: productief en reflectief (de exameneenheden BV/K/4, BV/K/5, BV/K/6 en BV/K/7). c. van de kandidaat wordt verwacht dat deze in staat is een vergelijking te maken tussen zijn eigen werk en dat van een ander aan de hand van aspecten van de voorstelling, beeldende aspecten, technieken en de daarbij behorende materialen, apparatuur en gereedschappen (de exameneenheid BV/V/1) Deze onderdelen worden voor een groot deel in samenhang getoetst. 7 De beoordeling van het praktisch examen De examinatoren vormen zich op basis van het werkstuk, het ingevulde vragenformulier en het gesprek met de kandidaat een oordeel over het werk dat door de kandidaat is gemaakt en over zijn kennis en inzicht in beeldend vormgeven. In beperkte mate wordt daarbij ook rekening gehouden met de ingeleverde werkstukken. 8 De eigendomsrechten van het gemaakte werkstuk en de ingeleverde werkstukken De ingeleverde werkstukken dient men na het praktisch examen weer mee te nemen. Het tijdens het praktisch examen gemaakte werkstuk is eigendom van het College voor Toetsen en Examens. Dit werkstuk wordt gedurende een half jaar na afloop van het praktisch examen bewaard. pagina 7 van 15

8 Indien de kandidaat dit wenst, mag dit werkstuk bij het vernemen van de uitslag meegenomen worden. Een eventueel bezwaar tegen de beoordeling van het betreffende werkstuk is dan niet meer mogelijk. 9 Het eindcijfer Het eindcijfer wordt als volgt berekend: (het cijfer voor het centraal examen + college-examen) : 2, afgerond op een geheel getal. pagina 8 van 15

9 10 Bijlage 1: beschrijving examenonderdelen BV/K/2, BV/K/4, BV/K/5, BV/K/6, BV/K/7, BV/V/2 BV/K/2 Basisvaardigheden De kandidaat kan: zelfstandig leren en werken: - een aanpak kiezen voor het uitvoeren van een opdracht, - een planning maken, - het eigen werk organiseren en op methodische wijze uitvoeren, - de voortgang van het eigen werk bewaken, - een eenvoudige product- en procesevaluatie maken, werken met informatie- en communicatietechnologie: - teksten maken en bewerken, - gegevens opslaan, - berekeningen uitvoeren, - zoeksystemen gebruiken, - communiceren via , verantwoord omgaan met apparatuur en instrumenten, de Nederlandse taal functioneel gebruiken: - teksten begrijpend lezen en beluisteren, - eenvoudige schriftelijke teksten produceren in correct Nederlands, - in gesprekken passende verbale en non-verbale middelen kiezen, - zich in uiteenlopende taalsituaties gepast presenteren, vaardig omgaan met verbale en cijfermatige informatie: - bronnen gebruiken:. vraaggesprekken,. boeken en ander schriftelijk materiaal,. audiovisuele bronnen,. geautomatiseerde gegevensbestanden, - informatie op waarde schatten, kiezen en ordenen, - informatie bewerken:. samenvatten,. tabel opstellen,. grafiek tekenen, in het leer- en werkproces adequaat omgaan met zichzelf en anderen: - sociale conventies in acht nemen, - overleggen en onderhandelen met anderen, - taken verdelen, - zich aan afspraken houden, - rekening houden met anderen, - kritiek geven en incasseren, - innemen en verdedigen van een eigen standpunt, - samen met anderen werk uitvoeren en presenteren. BV/K/4 Beeldend werk, productief De kandidaat kan: naar aanleiding van een gegeven probleemstelling komen tot beeldend werk op het gebied van de autonome vormgeving, pagina 9 van 15

10 naar aanleiding van een gegeven probleemstelling komen tot beeldend werk op het gebied van de toegepaste vormgeving: - voor kandidaten die examen doen in het vak tekenen, betekent dit dat zij dienen te komen tot tweedimensionaal werk, - voor kandidaten die examen doen in het vak handenarbeid, betekent dit dat zij dienen te komen tot ruimtelijk werk, - voor kandidaten die examen doen in het vak textiele werkvormen, betekent dit dat zij dienen te komen tot twee- of driedimensionaal werk in textiel, - voor kandidaten die examen doen in het vak audiovisuele vormgeving, betekent dit dat zij dienen te komen tot een verwerking in de vorm van een documentaire of een geënsceneerd, stilstaand en/of bewegend beeld met of zonder geluid, sbbg. BV/K/5 Werkproces, productief De kandidaat kan: een probleemstelling verkennen, een probleemstelling analyseren, voor de probleemstelling diverse beeldende oplossingen bedenken, voor de probleemstelling mogelijkheden voor beeldende oplossingen verkennen, uit de mogelijke oplossingen een keuze maken, de gekozen oplossing uitvoeren, het doorlopen werkproces vastleggen en ordenen, de gekozen oplossing en het doorlopen werkproces presenteren en toelichten, op de gekozen oplossing en het doorlopen werkproces reflecteren, bovenstaande activiteiten in samenhang uitvoeren, werkzaamheden binnen de vooraf gestelde tijd afronden. BV/K/6 Middelen, productief De kandidaat kan: aspecten van de voorstelling zo gebruiken dat ze een bijdrage leveren aan de zeggingskracht van het eigen beeldend werk, beeldende aspecten zo gebruiken dat ze een bijdrage leveren aan de zeggingskracht van het eigen beeldend werk, technieken en de daarbij behorende materialen, apparatuur en gereedschappen zo toepassen dat ze een bijdrage leveren aan de zeggingskracht van het eigen beeldend werk: - voor kandidaten die examen doen in het vak tekenen, zijn dit de teken-, de schilder- en de grafische technieken, - voor kandidaten die examen doen in het vak handenarbeid, zijn dit de ontstaanstechnieken modelleren, beeldhouwen, construeren en de bewerkings- /verwerkingstechnieken in papier, karton, hout, klei, metaal en kunststof, - voor kandidaten die examen doen in het vak textiele werkvormen, zijn dit de technieken waardoor textiel ontstaat en de technieken waarbij textiel wordt bewerkt/verwerkt, - voor kandidaten die examen doen in het vak audiovisuele vormgeving, zijn dit de technieken waardoor sbbg's ontstaan en waarbij sbbg's worden bewerkt/verwerkt, materialen, apparatuur en gereedschappen op verantwoorde en veilige wijze gebruiken. pagina 10 van 15

11 BV/K/7 Beschouwen - eigen werk, reflectief De kandidaat kan: in eigen beeldend werk de volgende aspecten benoemen en toelichten: - aspecten van de voorstelling, - beeldende aspecten, - technieken met de daarbij behorende materialen, apparatuur en gereedschappen, - aspecten van de culturele context, de relatie tussen eigen beeldend werk en beeldend werk van anderen benoemen en toelichten aan de hand van: - aspecten van de voorstelling, - beeldende aspecten, - technieken met de daarbij behorende materialen, apparatuur en gereedschappen, - aspecten van de culturele context. BV/V/2 Verwerven, verwerken en verstrekken van informatie De kandidaat kan zelfstandig informatie verwerven, verwerken en verstrekken in het kader van het sectorwerkstuk. De kandidaat kan: In de voorbereidingsfase: - onderwerp, doel en publiek van het sectorwerkstuk bepalen, - relevante vragen formuleren, die hij/zij met het sectorwerkstuk wil beantwoorden. In de uitvoeringsfase: - informatie verwerven uit schriftelijke, mondelinge en audiovisuele bronnen, mede met behulp van informatie- en communicatietechnologie, - uit deze informatiebronnen relevante inhoudselementen kiezen en deze passend ordenen en verwoorden, - strategieën hanteren, die op het bereiken van de benodigde lees-, schrijf- en luister-/kijkdoelen zijn afgestemd. In de afsluitingsfase: - de bewerkte informatie presenteren op een doel- en publiekgerichte wijze. In de evaluatiefase: - reflecteren op het proces van het werken aan het sectorwerkstuk en het product: het sectorwerkstuk, - het belang aangeven van het gemaakte sectorwerkstuk voor vervolgstudie, toekomstige beroepspraktijk of algemene vorming. pagina 11 van 15

12 11 Bijlage 2: Werkverslag bij een werkstuk Staatsexamen VMBO tl/gl 2016, werkverslag bij een werkstuk voor tekenen Voor elk werkstuk een afzonderlijk formulier invullen. Gegevens van de kandidaat: Naam van de kandidaat: ED nummer: Schoolsoort: vmbo Naam van de school of de examenplaats:.... Het betreft een examen in het vak (het betreffende vak aankruisen): 0 tekenen 0 handvaardigheid 0 textiele werkvormen Inleiding 1. Welk onderwerp hebt u voor dit werkstuk gekozen en waarom? 2. De inhoud: wat wilt u uitbeelden? Uitvoering 3. De voorstelling: welke onderdelen van de voorstelling zijn bedoeld om de inhoud duidelijk te maken? pagina 12 van 15

13 4. De aspecten van beeldende vormgeving: verklaar uw keuze voor het gebruik van aspecten als vorm, kleur, compositie, etc. i.v.m. de relatie tussen inhoud en vormgeving. 5. Materialen en techniek: waarom hebt u juist van deze materialen gebruik gemaakt en deze technieken toegepast om je doel te bereiken? Evaluatie 6. Welke problemen / moeilijkheden had u bij het maken van dit werkstuk? 7. Wat vindt u zelf van dit werkstuk / van het resultaat? 8. Hoeveel uur hebt u ongeveer besteed aan de voorbereiding en uitvoering? De voorbereiding (onderwerp kiezen, schetsjes maken, materiaal uitkiezen en verzamelen):... uur De uitvoering: In totaal:... uur... uur Handtekening van de kandidaat:. Datum:... pagina 13 van 15

14 12 Bijlage 3: Stappenplan tekenen / handvaardigheid INLEIDING Hoe deelt u uw tijd zo in dat u niet in tijdnood komt op deze examen dag? Met dit schema heeft u een opzet. U heeft deze dag 6 uur om aan uw werkstuk te werken. U kunt 45 minuten pauzeren. De exacte planning van de pauzes doet u met uw examinator, waarbij deze rekening houdt met de pauzetijden van de locatie waar het examen wordt afgenomen. Lees het stappenplan eerst geheel door voor u begint. TIJD STAPPENPLAN ALLE OPDRACHTEN GOED LEZEN Wat zijn de mogelijkheden bij elke opdracht? Bij onduidelijkheden kunt u een toelichting vragen KEUZE MAKEN VAN ÉÉN OPDRACHT SCHETSEN MAKEN Veel, belangrijk voor de eindopdracht. Bewaar en nummer alle schetsen. niets weggooien VERDIEPING VAN DE SCHETSFASE Kleur de schetsen in Materiaalonderzoek, prototypes MAAK EEN KEUZE Deze keuze gaat de basis vormen voor de eindopdracht. Vragenlijst (vmbo) invullen. Procesbeschrijving Deel 1 (havo/vwo) invullen EINDOPDRACHT UITVOEREN Procesbeschrijving Deel II invullen (havo/vwo) Vragenlijst invullen (vmbo) PAUZE: EINDGESPREK Voorstelling moet verband houden met de opdracht Alles inleveren, ook uw schetsen en prototype(s) In het gesprek geeft u uitleg over uw werkwijze en keuzes pagina 14 van 15

15 pagina 15 van 15

16 pagina 16 van 15