OVER DE HERZIENING VAN HET

Transcriptie

1 COMMISSIE MARITIEM RECHT derde blauwboek OVER DE HERZIENING VAN HET BELGISCH SCHEEPVAARTRECHT PROEVE VAN BELGISCH SCHEEPVAARTWETBOEK (PRIVAATRECHT) SCHEPEN Federale Overheidsdienst Mobiliteit en Vervoer Commissie Maritiem Recht Verslaggever: Eric Van Hooydonk

2 DERDE BLAUWBOEK OVER DE HERZIENING VAN HET BELGISCH SCHEEPVAARTRECHT Dit Blauwboek bevat voorstellen van de Commissie Maritiem Recht voor de herziening van het Belgische scheepvaartrecht. Deze voorstellen vormen samen de Proeve van Belgisch Scheepvaartwetboek en worden in 2011 en 2012 onderworpen aan een publieke consultatie. Hoewel de hier voorliggende tekst nog enkele onvolkomenheden zou kunnen bevatten, is er de voorkeur aan gegeven de tekst te publiceren op zoals hij is voorgesteld tijdens de desbetreffende studiedag, zonder verbeteringen. Op basis van de ontvangen opmerkingen en overleg met belanghebbenden zal de Commissie Maritiem Recht de Proeve van Belgisch Scheepvaartwetboek verder afwerken.

3

4 COMMISSIE MARITIEM RECHT PROEVE VAN BELGISCH SCHEEPVAARTWETBOEK (PRIVAATRECHT) SCHEPEN DERDE BLAUWBOEK OVER DE HERZIENING VAN HET BELGISCH SCHEEPVAARTRECHT Verslaggever: Eric Van Hooydonk

5 Il y a sans doute plus de sept mille ans que l homme s aventure sur les eaux de la mer, mais le droit maritime est encore incapable de fournir une définition claire et précise permettant d identifier à coup sûr l objet qui serait navire. (A.Vialard, Droit maritime, Parijs, P.U.F., 1997, 236, nr. 274) COLOFON Eric Van Hooydonk Derde Blauwboek over de herziening van het Belgisch Scheepvaartrecht Antwerpen Commissie Maritiem Recht pag. - 29,7 x 21,0 cm Photos courtesy of Etienne Schouppe and Eric Van Hooydonk 2012 Eric Van Hooydonk Alle rechten voorbehouden. Behoudens uitdrukkelijk bij wet bepaalde uitzonderingen mag niets uit deze uitgave worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand of openbaar gemaakt, op welke wijze ook, zonder de uitdrukkelijke voorafgaande toestemming van de auteur. Hoewel bij de realisatie van deze uitgave een zo groot mogelijke nauwkeurigheid en correctheid werd nagestreefd, kan voor de aanwezigheid van eventuele (druk)fouten, onvolkomen- en onvolledigheden niet worden ingestaan en aanvaarden de auteurs hiervoor geen aansprakelijkheid. Eric Van Hooydonk Voorzitter van de Commissie Maritiem Recht Emiel Banningstraat 21/23, B-2000 Antwerpen Federale Overheidsdienst Mobiliteit en Vervoer, DG Maritiem Vervoer Vooruitgangstraat 56, B-1210 Brussel, lokaal 7A03 zeerecht@mobilit.fgov.be, droitmaritime@mobilit.fgov.be

6 VOORWOORD De federale overheid heeft de jongste jaren aanzienlijke inspanningen geleverd om België als maritieme natie op de internationale kaart te zetten. De succesrijke herinvlagging van de Belgische koopvaardij en de profilering in de Raad van de Internationale Maritieme Organisatie zijn o.m. gepaard gegaan met diverse ingrepen tot modernisering van de maritieme wetgeving (nieuwe Wrakkenwet, nieuwe Scheepsarbeidsovereenkomstwetten voor de zeevisserij en de koopvaardij, toetreding tot het LLMC-Protocol en het Bunkerolieverdrag, nieuwe Maritieme Beveiligingswet,...) en met een erkenning van het Noordzeebeleid als een afzonderlijk beleidsdomein. Samen met het aanhoudende succes van en de investeringen in de zee- en binnenhavens duidt dit op een grote dynamiek en vitaliteit, zowel in de publieke als de private haven- en scheepvaartsector. Deze sector is en blijft de motor van de Belgische economie. Sinds enkele jaren is een volledige herziening van de Belgische scheepvaartwetgeving in voorbereiding. De in 2007 opgerichte Koninklijke Commissie voor de Herziening van het Zeerecht werkt aan een volledig nieuw Belgisch Scheepvaartwetboek. Met de medewerking van talrijke binnen- en buitenlandse experten wordt een nieuwe wettelijke regeling uitgedokterd die de competitiviteit van de Belgische scheepvaart- en havenbedrijven en van de maritiem-juridische dienstverleners nog verder kan versterken. Dergelijke herziening is dringend nodig omdat de huidige Zeewet, waarvan de basisversie dateert uit 1879, sterk verouderd is. In de eerste jaarhelft van 2011 wordt een Proeve van Belgisch Scheepvaartwetboek gelanceerd, die meteen wordt onderworpen aan een publieke consultatie. Voorliggend Blauwboek is het vijfde in een reeks van een twaalftal verslagen van de herzieningscommissie. Deze verslagen bevatten een kritische analyse van de huidige Belgische wetgeving, die werd uitgewerkt mede in het licht van internationale verdragen, buitenlandse wetgeving en de betrokken belangen. Op basis van deze onderbouwde kritiek worden in de verslagen concrete tekstvoorstellen met bijhorende toelichting gepresenteerd. Ik feliciteer de herzieningscommissie met de grondigheid en de indrukwekkende resultaten van haar werkzaamheden. Meteen doe ik een warme oproep aan alle betrokkenen uit de scheepvaart- en havensector en uit de juridische wereld om actief aan de consultatie deel te nemen en bij te dragen tot de opstelling van een wettelijke regeling die maximaal aan de noden beantwoordt. Op basis van de resultaten van de consultatie en een publiekrechtelijk complement zal een voorontwerp van wet worden opgesteld dat wordt onderworpen aan het formele wetgevende proces. Brussel, 29 maart 2011 Etienne Schouppe Staatssecretaris voor Mobiliteit 5

7 TEN GELEIDE De Belgische scheepvaart- en havensector behoort tot de wereldtop. De zeehaven van Antwerpen is de tweede van Europa en in vele opzichten, waaronder haar oppervlakte, de grootste ter wereld. Zeebrugge, Gent, Oostende, Brussel en Luik vervullen, elk wat hun activiteiten betreft, in Europa eveneens een leidinggevende rol. Wat betreft tonnage behoort de Belgische koopvaardij al jaren tot de twintig grootste ter wereld, vóór deze van verschillende grote Europese maritieme naties. De Belgische transportverzekeringsmarkt hoort bij de vijftien belangrijkste van de wereld. Maritiem België beschikt over een internationaal erkende know-how op bouwkundig, nautisch, economisch en juridisch gebied. In een tijd van globalisering is de maritieme sector meer dan ooit het kroonjuweel van de Belgische economie. Met het oog op de verdere uitbouw van de Belgische scheepvaartsector of de 'scheepvaartcluster' is de herziening van het Belgische zeerecht een prioriteit. De huidige Belgische Zeewet in het Wetboek van Koophandel opgenomen als Boek II is volledig voorbijgestreefd door de hedendaagse praktijk van het zeevaart- en zeehandelsbedrijf en door buitenlandse wetgevingen. Tijdens een druk bijgewoonde studiedag te Antwerpen op 16 mei 2006 kondigde toenmalig Minister van Mobiliteit en de Noordzee Renaat Landuyt een grootscheepse herziening van het zeerecht aan. Onder zijn impuls en met steun van de Koninklijke Belgische Redersvereniging is eind 2006 een beperkt Expertenteam Zeewet van start gegaan met de voorbereiding van een Nieuwe Belgische Zeewet. Dit team heeft een Groenboek gepubliceerd waarmee een aantal eerste ideeën en suggesties werden onderworpen aan een succesrijke eerste publieke consultatie. Bij Koninklijk Besluit van 27 april 2007 werd een Commissie Maritiem Recht opgericht die de redactie van een nieuw Belgisch Scheepvaartwetboek voorbereidt. Minister van Mobiliteit Yves Leterme en vervolgens Staatssecretaris Etienne Schouppe verleenden dit project volle steun. De herzieningscommissie treedt onafhankelijk op en tracht met alle in het geding zijnde publieke en commerciële belangen rekening te houden, zodat een goed evenwicht wordt bereikt. Het hoofdobjectief is het versterken van de internationale uitstraling en aantrekkingskracht van de Belgische scheepvaartcluster als geheel. Na een grondige voorbereiding 1 en overleg met talrijke deskundigen kan de Commissie Maritiem Recht thans, in een reeks van een twaalftal verslagen, Blauwboeken genoemd, haar bevindingen en concrete voorstellen omtrent het privaatrechtelijk scheepvaartrecht ontvouwen. Deze Blauwboeken maken meteen het voorwerp uit van een (tweede) publieke consultatie. Voorliggend Blauwboek bevat bepalingen betreffende het statuut van schepen, meer bepaald over de betekenis van centrale begrippen als schip, zeeschip en binnenschip, het zakenrechtelijk statuut van schepen, scheepsbouwovereenkomsten, scheepszekerheidsrechten en de openbaarheid van rechten op schepen. 1 De websites werden laatst geconsulteerd op 1 maart Dank is verschuldigd aan Scheepshypotheekbewaarder G. De Latte voor voorstellen en overleg over het zakenrechtelijk statuut van het schip en aan Prof. Dr. J. Erauw en Mr. C. Clijmans voor overleg over IPR-aspecten. 6

8 Namens de Commissie druk ik de hoop uit dat de scheepvaart-, haven- en rechtswereld de verslagen grondig zal bestuderen en constructieve voorstellen zal formuleren om de teksten waar nodig te verbeteren vooraleer ze aan de formele wetgevende procedure worden onderworpen. De Commissie dankt alle deelnemers aan deze consultatie bij voorbaat en van harte voor hun bijdrage. Antwerpen, 29 maart 2011 Eric Van Hooydonk Voorzitter van de Commissie Maritiem Recht 7

9 KRACHTLIJNEN VAN DE TITEL SCHEPEN VAN DE PROEVE VAN BELGISCH SCHEEPVAARTWETBOEK (PRIVAATRECHT) In voorliggend Blauwboek zijn vooreerst enkele centrale begripsomschrijvingen uitgewerkt. Een fundamentele herwerking van de definities van de begrippen zeeschip en binnenschip uit de huidige Zeewet is immers dringend nodig. De huidige definities zijn in economisch en technologisch opzicht achterhaald en te eng, en zij veroorzaken regelmatig betwistingen. Buitenlandse wetgevingen en ook internationale verdragen hanteren een bredere opvatting van het begrip schip. In de Proeve van Belgisch Scheepvaartwetboek is een nieuwe, algemene definitie van het begrip schip opgenomen, waarin het winstoogmerk geen rol meer speelt. Door een principiële verruiming van het toepassingsgebied van de privaatrechtelijke scheepvaartregelgeving wordt ervoor gezorgd dat vaartuigen waarvan de exploitatie in economisch en technisch opzicht vergelijkbaar is, zoveel mogelijk gelijk worden behandeld. Dit codificeert de wetgevende tendens van de jongste decennia om het toepassingsgebied van de Zeewet ad hoc uit te breiden. In de nieuwe regeling wordt ruimte gelaten voor uitzonderingsbepalingen wanneer die gewettigd zijn door de bijzondere aard of functie van een bepaalde soort vaartuigen. Verder zijn in de Proeve o.m. nieuwe definities opgenomen van de begrippen zeeschip, binnenschip, scheepsbestanddeel en scheepstoebehoren. Omtrent het zakenrechtelijk statuut in enge zin van schepen bevat de Zeewet slechts summiere bepalingen. De meeste andere nationale wetgevers hebben het statuut van schepen verder uitgewerkt dan ten onzent is gebeurd. De ter zake in de Proeve van Belgisch Scheepvaartwetboek opgenomen bepalingen zijn gedeeltelijk door buitenlandse voorbeelden geïnspireerd. Ook is waar nuttig overgegaan tot een codificatie of bijsturing van beschikbare Belgische rechtspraak. Revolutionaire wijzigingen dringen zich in deze materie echter niet op. Er wordt vastgehouden aan het relatief ongereglementeerd karakter van het zakenrechtelijk statuut van schepen naar Belgisch recht. Dit biedt contractpartijen en andere belanghebbenden maximale flexibiliteit. Nieuw is o.m. dat de wettekst uitdrukkelijk de mogelijkheid erkent om feitelijke vermoedens omtrent het eigendomsstatuut te putten uit de publiekrechtelijke scheepsdocumentatie. Ter verdere aanmoediging van de opstelling van authentieke overdrachtsakten m.b.t. binnenschepen (en meteen van de teboekstelling van niet-commerciële schepen) wordt een bijzondere vorm van verkrijgende verjaring ingevoerd voor uit authentieke of door tussenkomst van een advocaat opgestelde akten blijkende zakelijke rechten op schepen die gedurende vijftien jaren zijn ingeschreven in een scheepsregister en gepaard gaan met bezit te goeder trouw. Voorts wordt wettelijke verduidelijking voorgesteld m.b.t. de onroerendmaking van schepen. Om het statuut van woonschepen te verbeteren wordt de vestiging van een recht van bewoning op schepen mogelijk gemaakt. Verder is een specifieke IPR-regeling uitgewerkt. Ofschoon de nood aan een Belgische wettelijke regeling omtrent het scheepsbouwcontract beperkt kan lijken, zijn in de Proeve van Belgisch Scheepvaartwetboek toch enkele suppletiefrechtelijke princiepsbepalingen opgenomen. Dit gebeurt in de eerste plaats omdat het toepassingsgebied van het nieuwe wetboek zich ook uitstrekt tot de niet-commerciële scheepvaart, in welk verband vaak geen uitgewerkte contractvoorwaarden worden toegepast. Enkele wettelijke vangnetbepalingen zijn des te nuttiger nu het gemeen recht inzake koop en aanneming niet is toegesneden op de hier behandelde typische feitelijke en juridische 8

10 problematiek. De voorgestelde wetsbepalingen bevestigen dat een scheepsbouwovereenkomst een vorm van een koopovereenkomst is en leggen op elementaire wijzen de rechten en plichten van de partijen vast. Uit een kritiek van de Zeewet op het vlak van de bevoorrechting van schuldvorderingen blijkt dat de huidige Belgische regeling, die berust op het Scheepsvoorrechtenverdrag 1926, gedeeltelijk verouderd is, afwijkt van de regeling in de meeste buurlanden en in de meeste belangrijke scheepvaart- en handelsnaties, relatief ongunstig is voor de scheepsfinancier en de Belgische vlag, en door de Belgische bank- en rederssectoren wordt verworpen. Anderzijds worden de alternatieve, meer eigentijdse verdragsregelingen uit 1967 en 1993 door een belangrijk deel van de belanghebbenden verworpen omdat zij het ladingschadevoorrecht tenietdoen. Internationaal kennen deze laatste verdragsregelingen bovendien een erg beperkt succes. Het logische besluit is dat een eigen Belgische wettelijke regeling zich opdringt, waarin het recht m.b.t. maritieme voorrechten en hypotheken wordt geactualiseerd en de positie van de scheepsfinancier en dus van de vlag wordt versterkt, maar waarin anderzijds geen afbreuk wordt gedaan aan de ladingbelangen en aan andere voor België essentieel te achten belangen. Deze slotsom impliceert dat België het Scheepsvoorrechtenverdrag 1926 dient op te zeggen, maar in de plaats geen partij dient te worden bij één van de andere beschikbare verdragen. De keuze voor een nationaal regime los van de verdragen is zeker niet uniek, ook niet bij vergelijking met de buurlanden. Bovendien belet de invoering van een nationale regeling geenszins dat, waar gepast, inhoudelijk in het ene of het andere verdragsregime inspiratie wordt gezocht. Het varen van een eigen wetgevende koers impliceert m.a.w. geenszins dat België geen aansluiting zou kunnen vinden bij internationale tendenzen. Inhoudelijk wordt geopteerd voor de invoering van scheepsvoorrangsrechten, voor een reductie van de scheepsvoorrechten (met behoud van het ladingschadevoorrecht) en voor de erkenning van scheepsretentierechten. Wat betreft het IPR is de huidige Belgische verwijzing naar de wet van de vlagstaat, ofschoon theoretisch verdedigbaar, voor de rechtspraktijk eerder onpragmatisch en voor de betrokken economische belangen eerder oninteressant. Om verschillende redenen verdient een nieuwe regeling, waarbij de bevoorrechting van vorderingen wordt bepaald door de lex fori, sterk de voorkeur. Verder zijn in de Proeve alle wetsbepalingen betreffende de scheepshypotheek samengebracht, inbegrepen de regeling betreffende de inbezitstelling van het schip. De regeling van de openbaarheid van rechten op schepen betreft inz. de procedurele voorschriften om rechten op schepen aan derden tegenstelbaar te maken. Zij betreft vooral het concrete functioneren van de diensten van de Scheepshypotheekbewaarder en de door belanghebbende partijen te vervullen formaliteiten. Er is geen aanleiding om i.v.m. deze materie fundamentele innovaties in te voeren. Mede op basis van informeel overleg met de Scheepshypotheekbewaarder, die in zijn recente publicaties reeds enkele aanbevelingen de lege ferenda had gelanceerd, zijn in het Belgisch Scheepvaartwetboek enkele tekstverbeteringen, actualiseringen en aanvullingen van eerder juridisch-technische aard doorgevoerd. De belangrijkste wijziging met een inhoudelijke impact is de verbreding van het voorwerp van de inschrijving tot niet-contractuele akten. 9

11 INHOUD VOORWOORD DOOR ETIENNE SCHOUPPE, STAATSSECRETARIS VOOR MOBILITEIT 5 TEN GELEIDE DOOR ERIC VAN HOOYDONK, VOORZITTER VAN DE COMMISSIE MARITIEM RECHT 6 KRACHTLIJNEN VAN DE TITEL SCHEPEN VAN DE PROEVE VAN BELGISCH SCHEEPVAARTWETBOEK (PRIVAATRECHT) 8 INHOUD 10 AFKORTINGEN EN VERKORTE CITEERWIJZEN 22 ORGANISATOREN, PARTNERS EN SPONSORS ALGEMENE OPZET 32 A. POSITIE IN HET WETBOEK 32 B. BETROKKEN AANGELEGENHEDEN BASISBEGRIPPEN 35 A. HUIDIGE REGELING 35 A.1. RELEVANTE WETTEKSTEN 35 A.2. BEOORDELING 35 A) ALGEMENE KRITIEK 35 - OVERZICHT VAN KNELPUNTEN 35 - LACONIEK KARAKTER VAN DE BEGRIPSBEPALINGEN 36 - CENTRERING ROND HET ACHTERHAALDE WINSTOOGMERKCRITERIUM 36 - NOODZAAK VAN SAMENLEZING MET ELDERS OPGENOMEN WETSBEPALINGEN 37 - WILDGROEI AAN IN DE BELGISCHE WETGEVING OPGENOMEN DEFINITIES 38 - INHOUDELIJKE ANOMALIEËN IN DE DEFINITIES VAN DE ZEEWET 39 - ONTBREKEN VAN DEFINITIES VAN SCHEEPSBESTANDDELEN EN SCHEEPSTOEBEHOREN 41 B) KRITIEK IN HET LICHT VAN INTERNATIONALE EN EUROPESE REGELGEVING 41 C) KRITIEK IN HET LICHT VAN ANDERE NATIONALE REGELGEVING 43 - DUITSLAND 43 - ENGELAND 44 - FRANKRIJK 45 - LUXEMBURG 46 - NEDERLAND 46 - ANDERE LANDEN 47 D) KRITIEK IN HET LICHT VAN DE BETROKKEN BELANGEN 48 - STANDPUNTEN TIJDENS DE EERSTE CONSULTATIE 48 - NADERE INSCHATTING VAN DE BETROKKEN BELANGEN 48 E) SLOTSOM 49 10

12 B. VOORGESTELDE NIEUWE REGELING 50 B.1. ARTIKEL 3.1. BEGRIPSOMSCHRIJVINGEN [HET BEGRIP SCHIP] 50 A) WETTEKST 50 B) TOELICHTING 51 B.2. ARTIKEL 3.1. BEGRIPSOMSCHRIJVINGEN [DE BEGRIPPEN ZEESCHIP, ZEEWATEREN EN BINNENSCHIP] 60 A) WETTEKST 60 B) TOELICHTING 61 B.3. ARTIKEL 3.1. BEGRIPSOMSCHRIJVINGEN [HET BEGRIP SCHEEPSBESTANDDEEL] 66 A) WETTEKST 66 B) TOELICHTING 67 B.4. ARTIKEL 3.1. BEGRIPSOMSCHRIJVINGEN [HET BEGRIP SCHEEPSTOEBEHOREN] 70 A) WETTEKST 70 B) TOELICHTING 70 B.5. ARTIKEL 3.2. SCHEEPSBESTANDDELEN EN SCHEEPSTOEBEHOREN VAN SCHEPEN IN AANBOUW 73 A) WETTEKST 73 B) TOELICHTING 73 B.6. ARTIKEL 3.3. AFWIJKINGEN 73 A) WETTEKST 73 B) TOELICHTING 74 B.7. ARTIKEL 3.1. BEGRIPSOMSCHRIJVINGEN [DE BEGRIPPEN SCHEPENREGISTER, ZEESCHEPENREGISTER, BINNENSCHEPENREGISTER EN BELGISCH SCHEEPSREGISTER] 75 A) WETTEKST 75 B) TOELICHTING STATUUT VAN HET SCHIP 78 A. HUIDIGE REGELING 78 A.1. RELEVANTE WETTEKSTEN 78 A.2. BEOORDELING 78 B. VOORGESTELDE NIEUWE REGELING 80 B.1. ARTIKEL 3.4. INTERNATIONALE TOEPASSING 80 A) WETTEKST 80 B) TOELICHTING 81 B.2. ARTIKEL 3.5. ANDERE REGELGEVING 87 A) WETTEKST 87 B) TOELICHTING 87 B.3. ARTIKEL 3.6. AFWIJKENDE BEDINGEN 87 A) WETTEKST 87 B) TOELICHTING 88 B.4. ARTIKEL 3.7. ROEREND GOED 88 A) WETTEKST 88 B) TOELICHTING 88 11

13 B.5. ARTIKEL 3.8. VERKRIJGING VAN EIGENDOM 90 A) WETTEKST 90 B) TOELICHTING 91 B.6. ARTIKEL 3.9. BEWIJS VAN EIGENDOM 96 A) WETTEKST 96 B) TOELICHTING 96 B.7. ARTIKEL BEPERKTE ZAKELIJKE RECHTEN OP SCHEPEN 106 A) WETTEKST 106 B) TOELICHTING 106 B.8. ARTIKEL RECHTEN OP SCHEEPSBESTANDDELEN EN SCHEEPSTOEBEHOREN 107 A) WETTEKST 107 B) TOELICHTING SCHEEPSBOUW 110 A. HUIDIGE REGELING 110 A.1. RELEVANTE WETTEKSTEN 110 A.2. BEOORDELING 110 B. VOORGESTELDE NIEUWE REGELING 113 B.1. ARTIKEL 3.1. BEGRIPSOMSCHRIJVINGEN [DE BEGRIPPEN SCHEEPSBOUWOVEREENKOMST, SCHEEPSOMBOUWOVEREENKOMST, SCHEEPSHERSTELLINGSOVEREENKOMST EN SCHEEPSUITRUSTINGSOVEREENKOMST] 113 A) WETTEKST 113 B) TOELICHTING 113 B.2. ARTIKEL MATERIËLE TOEPASSING 116 A) WETTEKST 116 B) TOELICHTING 116 B.3. ARTIKEL ANDERE REGELGEVING 117 A) WETTEKST 117 B) TOELICHTING 117 B.4. ARTIKEL AFWIJKENDE BEDINGEN 118 A) WETTEKST 118 B) TOELICHTING 118 B.5. ARTIKEL KWALIFICATIE 118 A) WETTEKST 118 B) TOELICHTING 118 B.6. ARTIKEL REGISTRATIE, TEBOEKSTELLING EN CLASSIFICATIE 120 A) WETTEKST 120 B) TOELICHTING 120 B.7. ARTIKEL NORMEN EN SPECIFICATIES 121 A) WETTEKST 121 B) TOELICHTING 121 B.8. ARTIKEL ONDERAANNEMING 122 A) WETTEKST 122 B) TOELICHTING

14 B.9. ARTIKEL GOEDKEURING VAN ONTWERPEN 122 A) WETTEKST 122 B) TOELICHTING 122 B.10. ARTIKEL WIJZIGINGEN 123 A) WETTEKST 123 B) TOELICHTING 123 B.11. ARTIKEL INSPECTIES TIJDENS HET WERK 124 A) WETTEKST 124 B) TOELICHTING 124 B.12. ARTIKEL BESLECHTING VAN TECHNISCHE GESCHILLEN 124 A) WETTEKST 124 B) TOELICHTING 125 B.13. ARTIKEL PROEFVAARTEN 125 A) WETTEKST 125 B) TOELICHTING 125 B.14. ARTIKEL AANVAARDING 126 A) WETTEKST 126 B) TOELICHTING 126 B.15. ARTIKEL OPLEVERING 127 A) WETTEKST 127 B) TOELICHTING 128 B.16. ARTIKEL UITVOERINGSTERMIJN 128 A) WETTEKST 128 B) TOELICHTING 128 B.17. ARTIKEL PRIJS 128 A) WETTEKST 128 B) TOELICHTING 129 B.18. ARTIKEL EIGENDOM EN RISICO 129 A) WETTEKST 129 B) TOELICHTING 130 B.19. ARTIKEL VERZEKERING 131 A) WETTEKST 131 B) TOELICHTING 131 B.20. ARTIKEL VRIJWARING VOOR VERBORGEN GEBREKEN 131 A) WETTEKST 131 B) TOELICHTING 132 B.21. ARTIKEL VERJARING 134 A) WETTEKST 134 B) TOELICHTING

15 5. SCHEEPSZEKERHEIDSRECHTEN 135 A. HUIDIGE REGELING 135 A.1. RELEVANTE WETTEKSTEN 135 A.2. BEOORDELING 141 A) ALGEMENE KRITIEK INLEIDING INTERNATIONAAL PRIVAATRECHT 142 B) KRITIEK IN HET LICHT VAN INTERNATIONALE EN EUROPESE REGELGEVING OVERZICHT VAN ALTERNATIEVE RECHTSREGIMES GERINGE GRAAD VAN INTERNATIONALE HARMONISERING HET SCHEEPSVOORRECHTENVERDRAG HET BINNENSCHEPENVERDRAG HET SCHEEPSVOORRECHTENPROTOCOL HET SCHEEPSVOORRECHTENVERDRAG HET SCHEEPSVOORRECHTENVERDRAG SYNOPTISCHE TABEL VAN DE RANGORDE VAN SCHULDVORDERINGEN OP SCHEPEN VOLGENS DE BELGISCHE ZEEWET EN ONDER DE RELEVANTE VERDRAGEN HET MARITIEM ARBEIDSVERDRAG HET EVO EN DE ROME I-VERORDENING DE EUROPESE INSOLVENTIEVERORDENING DE BELGISCH-NEDERLANDSE OVEREENKOMST VAN 28 MAART DE BELGISCH-OOSTENRIJKSE OVEREENKOMST VAN 16 JULI C) KRITIEK IN HET LICHT VAN ANDERE NATIONALE REGELGEVING INLEIDING DUITSLAND ENGELAND FRANKRIJK LUXEMBURG NEDERLAND SYNOPTISCHE TABEL VAN DE RANGORDE VAN SCHULDVORDERINGEN OP ZEESCHEPEN VOLGENS HET RECHT VAN BELGIË EN DAT VAN DE BUURLANDEN SYNOPTISCH OVERZICHT VAN DE OP MARITIEME VOORRECHTEN EN HYPOTHEKEN TOEPASSELIJKE VERWIJZINGSREGELS IN BELGIË EN DE BUURLANDEN ANDERE LANDEN 178 D) KRITIEK IN HET LICHT VAN DE BETROKKEN BELANGEN STANDPUNTEN TIJDENS DE EERSTE CONSULTATIE NADERE ALGEMENE INSCHATTING VAN DE BETROKKEN BELANGEN DE POSITIE VAN OVERHEIDSBESTUREN GERECHTSKOSTEN, PROCEDUREKOSTEN EN KOSTEN IN CUSTODIA LEGIS HAVEN-, LOODS- EN SLEEPGELDEN KOSTEN VAN WRAKKENRUIMING

16 - VERGOEDING WEGENS SCHADE AAN HAVENS EN WATERWEGEN SOCIALE ZEKERHEIDSBIJDRAGEN FISCALE VOORRECHTEN DE POSITIE VAN DE BEMANNING, DE PASSAGIERS EN ANDERE PERSONEN DE POSITIE VAN DIENSTVERLENERS EN LEVERANCIERS BERGERS MEDECONTRACTANTEN VAN DE KAPITEIN SCHEEPSBOUWERS EN SCHEEPSHERSTELLERS ANDERE DIENSTVERLENERS EN LEVERANCIERS DE POSITIE VAN LADINGBELANGHEBBENDEN DE POSITIE VAN DERDE-SCHADELIJDERS DE POSITIE VAN DE BANKEN EN DE REDERS INTERNATIONAAL PRIVAATRECHT 209 E) SLOTSOM 211 B. VOORGESTELDE NIEUWE REGELING 212 B.1. ALGEMENE BEPALINGEN 212 B.1.1 ARTIKEL 3.1. BEGRIPSOMSCHRIJVINGEN [HET BEGRIP SCHEEPSZEKERHEIDSRECHTEN] 212 A) WETTEKST 212 B) TOELICHTING 212 B.1.2. ARTIKEL 3.1. BEGRIPSOMSCHRIJVINGEN [HET BEGRIP REIS] 213 A) WETTEKST 213 B) TOELICHTING 213 B.1.3. ARTIKEL INTERNATIONALE TOEPASSING 213 A) WETTEKST 213 B) TOELICHTING 214 B.1.4. ARTIKEL ANDERE REGELGEVING 216 A) WETTEKST 216 B) TOELICHTING 216 B.1.5. ARTIKEL AFWIJKENDE BEDINGEN 216 A) WETTEKST 216 B) TOELICHTING 217 B.1.6. ARTIKEL SOORTEN ZEKERHEDEN OP SCHEPEN 217 A) WETTEKST 217 B) TOELICHTING 217 B.1.7. ARTIKEL ONTSTAAN EN BEWIJS VAN SCHEEPSVOORRANGSRECHTEN EN SCHEEPSVOORRECHTEN 220 A) WETTEKST 220 B) TOELICHTING 220 B.1.8. ARTIKEL HOEDANIGHEID VAN DE SCHULDENAAR 221 A) WETTEKST 221 B) TOELICHTING 221 B.1.9. ARTIKEL OVERDRACHT EN SUBROGATIE 222 A) WETTEKST 222 B) TOELICHTING

17 B ARTIKEL VOLGRECHT 223 A) WETTEKST 223 B) TOELICHTING 223 B ARTIKEL OORZAKEN VAN TENIETGAAN VAN SCHEEPSVOORRECHTEN EN SCHEEPSHYPOTHEKEN 224 A) WETTEKST 224 B) TOELICHTING 224 B ARTIKEL INTERPRETATIE 224 A) WETTEKST 224 B) TOELICHTING 224 B.2. SCHEEPSVOORRANGSRECHTEN 225 B.2.1. ARTIKEL KOSTEN WAARVOOR EEN SCHEEPSVOORRANGSRECHT GELDT 225 A) WETTEKST 225 B) TOELICHTING 226 B.2.2. ARTIKEL ONDERLINGE RANG 228 A) WETTEKST 228 B) TOELICHTING 228 B.3. SCHEEPSVOORRECHTEN 229 B.3.1 ARTIKEL VORDERINGEN WAARVOOR EEN SCHEEPSVOORRECHT GELDT 229 A) WETTEKST 229 B) TOELICHTING 229 B.3.2. ARTIKEL UITSLUITING VAN VOORRECHTEN VOOR BEPAALDE SOORTEN SCHADE 232 A) WETTEKST 232 B) TOELICHTING 232 B.3.3. ARTIKEL RANG BOVEN SCHEEPSHYPOTHEKEN 233 A) WETTEKST 233 B) TOELICHTING 233 B.3.4. ARTIKEL ONDERLINGE RANG 233 A) WETTEKST 233 B) TOELICHTING 234 B.3.5. ARTIKEL OORZAKEN VAN TENIETGAAN 236 A) WETTEKST 236 B) TOELICHTING 236 B.3.6. ARTIKEL TENIETGAAN DOOR VRIJWILLIGE VERVREEMDING 237 A) WETTEKST 237 B) TOELICHTING 237 B.3.7. ARTIKEL TENIETGAAN DOOR VERVAL 238 A) WETTEKST 238 B) TOELICHTING 238 B.4. SCHEEPSRETENTIERECHTEN 241 B.4.1. ARTIKEL SCHEEPSRETENTIERECHT VAN DE SCHEEPSWERF 241 A) WETTEKST 241 B) TOELICHTING 241 B.4.2. ARTIKEL ANDERE RETENTIERECHTEN 242 A) WETTEKST 242 B) TOELICHTING

18 B.5. SCHEEPSHYPOTHEKEN 242 B.5.1. ARTIKEL ANDERE REGELGEVING 242 A) WETTEKST 242 B) TOELICHTING 243 B.5.2. ARTIKEL VOOR SCHEEPSHYPOTHEEK VATBARE GOEDEREN 249 A) WETTEKST 249 B) TOELICHTING 249 B.5.3. ARTIKEL EXCLUSIVITEIT VAN DE BEDONGEN SCHEEPSHYPOTHEEK 249 A) WETTEKST 249 B) TOELICHTING 250 B.5.4. ARTIKEL EIGENDOM OF ZAKELIJK RECHT VAN DE SCHEEPSHYPOTHEEKGEVER 251 A) WETTEKST 251 B) TOELICHTING 251 B.5.5. ARTIKEL HANDELINGSBEKWAAMHEID 251 A) WETTEKST 251 B) TOELICHTING 252 B.5.6. ARTIKEL VESTIGING DOOR DE GEZAGVOERDER OF EEN LASTHEBBER 252 A) WETTEKST 252 B) TOELICHTING 252 B.5.7. ARTIKEL VORM 252 A) WETTEKST 252 B) TOELICHTING 253 B.5.8. ARTIKEL WOONSTKEUZE 254 A) WETTEKST 254 B) TOELICHTING 254 B.5.9. ARTIKEL SCHEEPSHYPOTHEEK OP SCHEPEN IN AANBOUW 254 A) WETTEKST 254 B) TOELICHTING 255 B ARTIKEL VOORWAARDELIJKE OF VERNIETIGBARE SCHEEPSHYPOTHEEK 256 A) WETTEKST 256 B) TOELICHTING 256 B ARTIKEL AFBAKENING VAN DE SCHEEPSHYPOTHEEK 257 A) WETTEKST 257 B) TOELICHTING 258 B ARTIKEL ONDEELBAARHEID VAN DE SCHEEPSHYPOTHEEK 258 A) WETTEKST 258 B) TOELICHTING 258 B ARTIKEL SCHEEPSBESTANDDELEN, SCHEEPSTOEBEHOREN EN VRACHT 259 A) WETTEKST 259 B) TOELICHTING 259 B ARTIKEL INDIVIDUALISERING VAN SCHEEPSBOUWMATERIALEN 259 A) WETTEKST 259 B) TOELICHTING 259 B ARTIKEL ZAAKVERVANGING 260 A) WETTEKST 260 B) TOELICHTING

19 B ARTIKEL SCHEEPSHYPOTHEEK TOT ZEKERHEID VAN EEN KREDIETOPENING 262 A) WETTEKST 262 B) TOELICHTING 262 B ARTIKEL SCHEEPSHYPOTHEEK TOT ZEKERHEID VAN TOEKOMSTIGE SCHULDVORDERINGEN 263 A) WETTEKST 263 B) TOELICHTING 263 B ARTIKEL OPZEGBAARHEID VAN BEPAALDE SCHEEPSHYPOTHEKEN 264 A) WETTEKST 264 B) TOELICHTING 264 B ARTIKEL GEWAARBORGDE INTEREST 265 A) WETTEKST 265 B) TOELICHTING 265 B ARTIKEL ONDERLINGE RANG 265 A) WETTEKST 265 B) TOELICHTING 265 B ARTIKEL INBEZITSTELLING VAN HET SCHIP 266 A) WETTEKST 266 B) TOELICHTING 268 B ARTIKEL ZUIVERING NA VRIJWILLIGE VERVREEMDING 269 A) WETTEKST 269 B) TOELICHTING 272 B ARTIKEL ERKENNING VAN BUITENLANDSE HYPOTHEKEN EN GELIJKGESTELDE RECHTEN 274 A) WETTEKST 274 B) TOELICHTING OPENBAARHEID VAN RECHTEN 275 A. HUIDIGE REGELING 275 A.1. RELEVANTE WETTEKSTEN 275 A.2. BEOORDELING 277 B. VOORGESTELDE NIEUWE REGELING 278 B.1. ALGEMENE BEPALINGEN 278 B.1.1. ARTIKEL AFWIJKENDE BEDINGEN 278 A) WETTEKST 278 B) TOELICHTING 278 B.1.2. ARTIKEL INSCHRIJVING VAN AKTEN EN VONNISSEN 279 A) WETTEKST 279 B) TOELICHTING 279 B.1.3. ARTIKEL INSCHRIJVING VAN EISEN 283 A) WETTEKST 283 B) TOELICHTING 283 B.1.4. ARTIKEL VOOR INSCHRIJVING VATBARE AKTEN 284 A) WETTEKST 284 B) TOELICHTING

20 B.1.5. ARTIKEL IN AKTEN VERPLICHTE VERMELDINGEN 285 A) WETTEKST 285 B) TOELICHTING 285 B.1.6. ARTIKEL NOTARIËLE AKTEN BETREFFENDE ERFOPVOLGING 285 A) WETTEKST 285 B) TOELICHTING 286 B.1.7. ARTIKEL OVERLEGGING VAN AKTEN MET HET OOG OP INSCHRIJVING 286 A) WETTEKST 286 B) TOELICHTING 286 B.1.8. ARTIKEL ONTVANGSTBEWIJZEN EN TIJDSTIP VAN DE INSCHRIJVING 287 A) WETTEKST 287 B) TOELICHTING 287 B.1.9. ARTIKEL VERMELDINGEN BIJ DE INSCHRIJVING 287 A) WETTEKST 287 B) TOELICHTING 288 B ARTIKEL TERUGGAVE VAN AKTEN NA INSCHRIJVING 288 A) WETTEKST 288 B) TOELICHTING 288 B ARTIKEL OVERLEGGING VAN PROCESSTUKKEN MET HET OOG OP INSCHRIJVING 288 A) WETTEKST 288 B) TOELICHTING 289 B ARTIKEL NEERLEGGING VAN PROCESSTUKKEN BETREFFENDE NIET GEREGISTREERDE OF TEBOEKGESTELDE SCHEPEN 289 A) WETTEKST 289 B) TOELICHTING 289 B ARTIKEL TERUGGAVE VAN PROCESSTUKKEN NA INSCHRIJVING 289 A) WETTEKST 289 B) TOELICHTING 289 B ARTIKEL ONDERLINGE RANG VAN OP DEZELFDE DAG AANBODEN TITELS 290 A) WETTEKST 290 B) TOELICHTING 290 B ARTIKEL NIETIGHEID VAN INSCHRIJVINGEN 290 A) WETTEKST 290 B) TOELICHTING 290 B ARTIKEL GETUIGSCHRIFTEN EN AFSCHRIFTEN 290 A) WETTEKST 290 B) TOELICHTING 291 B ARTIKEL AANSPRAKELIJKHEID 291 A) WETTEKST 291 B) TOELICHTING 291 B ARTIKEL NIET IN GETUIGSCHRIFTEN VERMELDE SCHULDEISERS 292 A) WETTEKST 292 B) TOELICHTING 292 B.2. OPENBAARHEID VAN SCHEEPSHYPOTHEKEN 292 B.2.1. ARTIKEL TIJDSTIP VAN INSCHRIJVING 292 A) WETTEKST 292 B) TOELICHTING